B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

I H C KINH T TP. H CHÍ MINH

THÁI ANH TU N

LU N V N TH C S KINH T

TP. H Chí Minh – N m 2010


B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

I H C KINH T TP. H CHÍ MINH

THÁI ANH TU N

Chuyên ngành:

Th

ng m i

Mã s :

60.34.10

LU N V N TH C S KINH T

NG

IH

NG D N KHOA H C:

GS. TS. OÀN TH H NG VÂN

TP. H Chí Minh – N m 2010


M CL C
L IM
CH
PH I
1.1 S

U
NG 1: C

S

KHOA H C

KH NG


NH S

C N THI T

Y M NH XU T KH U CÀ PHÊ UTZ........................................1
C N THI T PH I

Y M NH XU T KH U CÀ PHÊ UTZ .............................2

1.1.1 Cà phê và cà phê UTZ ................................................................................................2
1.1.1.1 L ch s cà phê .......................................................................................................2
1.1.1.2 Cà phê UTZ ..........................................................................................................3
1.1.2 Tình hình s n xu t và xu t kh u cà phê trên th gi i .................................................6
1.1.3 Xu h

ng tiêu dùng cà phê hi n nay ........................................................................11

1.2 C S LÝ THUY T
1.2.1 Thuy t tr ng th

Y M NH XU T KH U CÀ PHÊ UTZ........................16
ng .................................................................................................16

1.2.2 H c thuy t l i th tuy t

i c a Adam Smith ..........................................................17

1.2.3 Lý thuy t l i th so sánh c a David Ricardo............................................................18
1.2.4 Lý thuy t phát tri n b n v ng...................................................................................18
1.2.5 Lý thuy t Heckscher - Ohlin ....................................................................................19

1.3 KINH NGHI M S N XU T VÀ XU T KH U CÀ PHÊ UTZ C A M T S
QU C GIA TRÊN TH GI I .............................................................................................20
1.3.1 Bài h c kinh nghi m c a Brazil ...............................................................................20
1.3.2 Bài h c kinh nghi m c a Colombia..........................................................................21

CH

NG 2: TÌNH HÌNH S N XU T VÀ XU T KH U CÀ PHÊ UTZ

T I CÁC DOANH NGHI P THÀNH VIÊN HI P H I CÀ PHÊ CA
CAO VI T NAM (VICOFA) ........................................................................24
2.1 TÌNH HÌNH S N XU T VÀ XU T KH U CÀ PHÊ VI T NAM............................25
2.1.1 Cà phê Vi t Nam - Khái quát quá trình phát tri n....................................................25
2.1.2 Tình hình xu t kh u cà phê Vi t Nam trong th i gian qua.......................................25
2.1.2.1 Phân tích kim ng ch xu t kh u cà phê Vi t Nam ...............................................26
2.1.2.2 Phân tích th tr

ng xu t kh u cà phê Vi t Nam................................................27

2.1.2.3 Các doanh nghi p xu t kh u cà phê Vi t Nam...................................................29


2.2 TÌNH HÌNH S N XU T VÀ XU T KH U CÀ PHÊ UTZ T I VI T NAM ...........32
2.3 M T S

NHÂN T

NH H

NG


N XU T KH U CÀ PHÊ UTZ T I CÁC

DOANH NGHI P THÀNH VIÊN VICOFA.......................................................................40
2.3.1 S n xu t cà phê .........................................................................................................40
2.3.1.1 Quy mô v

n cà phê nh l , phân tán ...............................................................41

2.3.1.2 Di n tích v

n cà phê già c i ang t ng ............................................................43

2.3.1.3 T p quán s n xu t c khó thay
2.3.1.4 nh h

ng c a th i ti t và sâu b nh ..................................................................46

2.3.1.5 Thi u h t lao
2.3.2 Ch t l

i ....................................................................44

ng, chi phí s n xu t ngày m t t ng cao ...................................48

ng cà phê nhân ............................................................................................49

2.3.2.1 Cà phê thu hái không ch n l c............................................................................49
2.3.2.2 Khâu s ch sau thu ho ch..................................................................................51
2.3.2.3 Ch bi n t i các

2.3.3 Ho t

CH

n v xu t kh u.......................................................................53

ng xu t kh u cà phê......................................................................................54

NG 3: M T S

GI I PHÁP

CÁC DOANH NGHI P

THÀNH VIÊN HI P H I CÀ PHÊ CA CAO VI T NAM (VICOFA)
Y M NH XU T KH U CÀ PHÊ UTZ.................................................60
3.1 M C ÍCH VÀ QUAN I M
3.2 C N C

XU T CÁC GI I PHÁP......................................61

XÂY D NG CÁC GI I PHÁP...............................................................61

3.3 CÁC GI I PHÁP............................................................................................................64
3.3.1 Gi i pháp 1: Liên k t v i nơng dân

th c hi n ch

ng trình s n xu t cà phê b n


v ng UTZ Certified ..............................................................................................................64
3.3.1.1 N i dung gi i pháp..............................................................................................64
3.3.1.2 M c tiêu
3.3.1.3 Các b

xu t gi i pháp..................................................................................65

c th c hi n .............................................................................................65

3.3.1.4 L i ích d ki n khi th c hi n gi i pháp ..............................................................69
3.3.1.5 Khó kh n khi th c hi n gi i pháp .......................................................................70
3.3.2 Gi i pháp 2: Thành l p Ban qu n lý ch

ng trình s n xu t theo tiêu chu n c a

chu i cà phê UTZ Certified ..................................................................................................71
3.3.2.1 N i dung gi i pháp..............................................................................................71
3.3.2.2 M c tiêu

xu t gi i pháp..................................................................................72


3.3.2.3 Các b

c th c hi n .............................................................................................72

3.3.2.4 L i ích d ki n khi th c hi n gi i pháp ..............................................................77
3.3.3 Gi i pháp 3: Nâng cao ch t l

ng cà phê nhân xu t kh u theo tiêu chu n qu c t .79


3.3.3.1 N i dung gi i pháp..............................................................................................79
3.3.3.2 M c tiêu
3.3.3.3 Các b

xu t gi i pháp..................................................................................79

c th c hi n .............................................................................................80

3.3.3.4 i u ki n th c hi n gi i pháp và l i ích d ki n ................................................84
3.3.3.5 Khó kh n khi th c hi n gi i pháp .......................................................................86
3.3.4 Gi i pháp 4: T ng c

ng ho t

ng xúc ti n th

ng m i

m r ng th tr

ng ....87

3.3.4.1 N i dung gi i pháp..............................................................................................87
3.3.4.2 M c tiêu
3.3.4.3 Các b

xu t gi i pháp..................................................................................87

c th c hi n .............................................................................................88


3.3.4.4 Phân tích l i ích d ki n .....................................................................................89
3.3.4.5 Khó kh n khi th c hi n gi i pháp .......................................................................90
3.4 CÁC KI N NGH ...........................................................................................................90

K T LU N
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
PH L C


DANH M C VI T T T
CHDC: C ng hòa dân ch
CB: Ch bi n
CP: C ph n
VT:

n v tính

GAP (Good Agricultural Practices): ch

ng trình tiêu chu n s n xu t t t trong

nơng nghi p
HCM: H Chí Minh
HTX: H p tác xã
LD: Liên doanh
MTV: M t thành viên
TBN: Tây Ban Nha
TCT: T ng công ty
TCVN: Tiêu chu n Vi t Nam

TNHH: Trách nhi m h u h n
USD:

ô la M

VN : Vi t Nam

ng

VICOFA: Hi p h i Cà phê – Ca cao Vi t Nam
VN: Vi t Nam
XK: xu t kh u
XNK: xu t nh p kh u


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1 Tình hình s n xu t cà phê th gi i .............................................................. 7
B ng 1.2 S n l

ng cà phê xu t kh u toàn c u .......................................................... 8

B ng 1.3 S n l

ng cà phê UTZ mua bán toàn c u.................................................. 10

B ng 2.1 K t qu xu t kh u cà phê niên v 2006/2007 - 2007/08 - 2008/09.......... 28
B ng 2.2 Th tr

ng xu t kh u cà phê Vi t Nam ..................................................... 29


B ng 2.3 Các doanh nghi p xu t kh u cà phê hàng
B ng 2.4 Danh sách các t ch c/

nv

ã

u Vi t Nam .......................... 31

t ch ng ch UTZ Certified ................ 37

B ng 3.1 Chi phí bán hàng có ch ng nh n UTZ Certified n m th nh t ................. 77
B ng 3.2 Chi phí bán hàng có ch ng nh n UTZ Certified n m th hai ................... 78


DANH M C CÁC HÌNH V

Hình 1.1 Quy trình truy xu t ngu n g c c a cà phê UTZ .......................................... 6
Hình 1.2 Xu t kh u cà phê toàn c u theo qu c gia v mùa 2008/09.......................... 9
Hình 2.1 K t qu kh o sát v vi c s n xu t theo chu i cà phê có ch ng nh n ........ 41
Hình 2.2 K t qu kh o sát v khó kh n trong vi c th nhân cơng.......................... 49
Hình 2.3

c quy n c a ngành công nghi p rang xay th gi i ................................ 56

Hình 2.4 K t qu kh o sát v hình th c xúc ti n th
Hình 2.5 Các nguyên nhân chính t o l i th

ng m i................................... 57


c quy n cho các cơng ty a qu c gia

…............................................................................................................................... 58
Hình 3.1 K t qu kh o sát v vi c s n sàng tham gia ch
Hình 3.2 S

t ch c Ban qu n lý ch

ng trình UTZ ................ 62

ng trình s n xu t theo tiêu chu n c a

chu i cà phê UTZ Certified ...................................................................................... 74


PH N M
1. Tính c p thi t c a

U

tài

Cà phê là m t trong nh ng ngành hàng nông s n xu t kh u quan tr ng c a Vi t
Nam, có óng góp l n vào n n kinh t qu c dân. V i nh ng th m nh v tài nguyên
và con ng

i s n có, trong nh ng n m g n ây, Vi t Nam liên t c là n

kh u cà phê


ng th nhì th gi i v i quy mơ s n xu t không ng ng

Sau 20 n m phát tri n mang tính bùng n , tuy ã

c xu t

c m r ng.

c th gi i th a nh n là “c

ng

qu c cà phê” nh ng c n ph i nhìn nh n là cà phê Vi t Nam m i ch nh n ph n giá
tr gia t ng ít i.
c bi t, sau khi gia nh p WTO ã b c l m t s thách th c và i m y u c a cà
phê Vi t Nam khi tham gia xu t kh u. Thêm vào ó cà phê xu t kh u Vi t Nam a
ph n ch a tham gia các ch
h

ng trình cà phê có ch ng nh n nên ch a ti p c n v i xu

ng tiêu dùng v các s n ph m ch t l

“s ch”.

ng cao, s n ph m h u c và s n ph m

ng th i, giá xu t kh u cà phê có ch ng nh n ln cao h n cà phê cùng

lo i. Bên c nh ó, cung c u, giá c th tr

luôn bi n

ng xu t nh p kh u cà phê th gi i luôn

ng, do tác h i c a th i ti t, sâu b nh

n s n xu t, do h n ch v v n

u t cho s n xu t, kinh doanh, do thi u kinh nghi m v s n xu t, kinh doanh và do
vai trò i u ti t, tr giúp c a nhà n

c… còn nhi u b t c p, nên ã ít nhi u làm h n

ch hi u qu s n xu t, kinh doanh c a ngành hàng cà phê.
Tr

c nh ng yêu c u c a th tr

xu t kh u cà phê khác thì v n

ng c ng nh s c nh tranh c a các qu c gia
t ra là li u h t cà phê Vi t Nam có

i u ki n,

n ng l c

thay

Vi t Nam


c bi t là b n thân các doanh nghi p xu t kh u bu c ph i tìm ra nh ng

i v th th c s ?

cách th c riêng c a mình
c

t n t i.

ng tr

c áp l c nh th thì ngành cà phê

làm giàu th c s nh cây cà phê và tr thành

ng qu c cà phê theo úng ngh a ch có m t cách là các nhà kinh doanh Vi t Nam

ph i ch

ng tham gia vào l nh v c phân ph i, tiêu th cà phê th gi i ch không

ch ti p t c ch là ng

i cung c p hàng thơ. Là ng

i có nhi u n m cơng tác trong

l nh v c xu t kh u cà phê c ng nh g n bó v i nh ng th ng tr m c a ngành cà phê,
tác gi quy t


nh ch n

tài “M t s gi i pháp

các doanh nghi p thành viên


Hi p h i Cà phê Ca cao Vi t Nam (Vicofa)
nh m h

y m nh xu t kh u cà phê UTZ”

ng t i m c tiêu gia t ng giá tr trên m t

góp ph n gi i quy t nh ng khó kh n, v

n v s n ph m xu t kh u và

ng m c, m

ng cho ho t

ng xu t

kh u cà phê phát tri n m nh m , b n v ng và hi u qu h n,
2. M c ích nghiên c u:
Trong quá trình th c hi n
X H th ng l i các v n


tài này tác gi

t ra các m c tiêu sau:

lý lu n c b n nh m kh ng

nh s c n thi t ph i

y m nh xu t kh u cà phê UTZ t i các doanh nghi p thành viên Hi p h i Cà phê
Ca cao Vi t Nam (Vicofa).
X Nghiên c u kinh nghi m s n xu t và xu t kh u cà phê UTZ t i m t s qu c
gia trên th gi i nh m rút ra nh ng bài h c kinh nghi m

y m nh xu t kh u cà

phê UTZ t i Vi t Nam.
X Phân tích tình hình xu t kh u cà phê c a Vi t Nam trong th i gian qua, tình
hình xu t kh u cà phê UTZ và phân tích m t s y u t

nh h

ng

n xu t kh u cà

phê UTZ.
X

xu t m t s gi i pháp nh m tác


kh u, làm c s

nâng cao ch t l

ng và

ng tích c c h n

n ho t

y m nh vi c gia nh p ch

ng xu t

ng trình s n

xu t, xu t kh u cà phê có ch ng nh n UTZ Certified t i các doanh nghi p thành
viên Vicofa.
3. Ph m vi và gi i h n nghiên c u:
C n c và gi i h n v th i gian và kinh phí th c hi n

tài, tác gi s t p trung

nghiên c u kh o sát các doanh nghi p xu t kh u cà phê thành viên Hi p h i Cà phê
Ca cao Vi t Nam (Vicofa).
- V không gian: tác gi t p trung nghiên c u và kh o sát ho t

ng xu t kh u cà

phê t i các doanh nghi p thành viên Hi p h i Cà phê Ca cao Vi t Nam (Vicofa),

nh ng

n v chi m h n 60% kim ng ch xu t kh u cà phê Vi t Nam. Bên c nh ó,

tác gi cịn kh o sát ho t
ch a tham gia ch
Nam.

ng s n xu t cà phê c a các h nông dân ã tham gia và

ng trình UTZ Certified t i

k L k, th ph cà phê c a Vi t


- V th i gian: tác gi t p trung nghiên c u ho t

ng s n xu t, xu t kh u cà phê

Vi t Nam ch y u trong 3 v mùa g n ây: v mùa 2006/07, 2007/08, 2008/09.
4. Ph

ng pháp nghiên c u

4.1 Ph

ng pháp thu th p s li u

4.1.1 Thu th p thông tin có s n
o Các báo cáo liên quan


n xu t kh u cà phê Vi t Nam và th gi i.

o Các bài báo và t p chí liên quan.
o Các thông tin trên internet.
o Ý ki n các chuyên gia trong ngành.
4.1.2 Thông tin t kh o sát th c t
o Kh o sát ho t

ng s n xu t cà phê c a các h nông dân t i

k L k.

o Kh o sát tình hình s n xu t và xu t kh u cà phê UTZ.
o Thu th p các

xu t và ki n ngh c a các doanh nghi p nh m nâng cao

hi u qu vi c xu t kh u cà phê UTZ.
4.2 Ph

ng pháp nghiên c u

hoàn thành

tài này tác gi s d ng các ph

Tác gi s d ng ph

ng pháp nghiêu c u sau:


ng pháp phân tích, t ng h p, th ng kê mô t

hi n tr ng các thông tin thu th p

c làm n i b t nh ng v n

liên quan

mô t
n xu t

kh u cà phê UTZ t i Vi t Nam. Bên c nh ó tác gi còn s d ng m t s cơng c
phân tích d li u khác ph c v cho vi c th c hi n nghiên c u này.
Tác gi s d ng ph

ng pháp i u tra kh o sát th c t

minh h a cho

thông qua ph ng v n tr c ti p các h nông dân tr ng cà phê t i t nh
gi và m t s

ng trình UTZ Certified t tháng 11/2009 - 01/2010, thu v 198

i v i các doanh nghi p thành viên Hi p h i Cà phê Ca cao Vi t

Nam (Vicofa), nghiên c u
l


k L k. Tác

ng nghi p ã ph ng v n tr c ti p 250 h nơng dân có tham gia và

ch a tham gia ch
phi u h p l .

tài

c th c hi n thông qua ph

ng pháp nghiên c u

nh

ng, dùng k thu t thu th p thông tin tr c ti p b ng cách ph ng v n tr c ti p và

kh o sát qua trang web Kh o sát tr c tuy n, Nghiên c u th
(www.sirvina.com). T tháng 11/2009 - 01/2010, tác gi

tr

ng

ã g i 235 phi u kh o sát


cho các doanh nghi p xu t kh u cà phê và thu v 103 phi u. Sau khi x lý, phân tích,
g n l c thì tác gi ch n


c 96 phi u kh o sát h p l .

S d ng ph n m m Excel
5. Tính m i c a
Tác gi

x lý các s li u i u tra thu th p

c.

tài nghiên c u:

ã tìm hi u và nghiên c u m t s

tài liên quan

n xu t kh u cà phê

Vi t Nam. Sau ây là danh m c các nghiên c u chính:
X L bá V n (2007), “R i ro trong s n xu t và xu t kh u cà phê c a Vi t
Nam - Th c tr ng và gi i pháp”, lu n v n th c s kinh t - Tr

ng

i h c Kinh t

TPHCM.
X V Th H
cà phê t nh


ng L (2007), “M t s gi i pháp nh m

ng Nai”, lu n v n th c s kinh t - Tr

X Nguy n Hoàng Anh Huy (2006), “
Công ty Trung Nguyên vào th tr

ng

nh h

ng CHLB

y m nh xu t kh u

i h c Kinh t TPHCM.

ng chi n l
c

c xu t kh u c a

n n m 2015”, Tr

ng

i

h c Kinh t TPHCM.
X


ng Thanh H ng (2008), “

nh h

cà phê cho T ng công ty cà phê Vi t Nam
- Tr

ng

Ýt
ho t

ng chi n l

c kinh doanh xu t kh u

n n m 2015”, lu n v n th c s kinh t

i h c Kinh t TPHCM.
ng chính c a các nghiên c u này ch y u t p trung vào vi c nghiên c u

ng s n xu t và xu t kh u cà phê c ng nh m t s gi i pháp

và xây d ng chi n l

h n ch r i ro

c xu t kh u. Nh ng ch a có cơng trình nghiên c u sâu v


xu t kh u cà phê có ch ng nh n. Nh ng i m m i c a

tài là:

X Phân tích, ánh giá th c tr ng c ng nh các nhân t

nh h

ng

n xu t

kh u cà phê có ch ng nh n UTZ Certified t i các doanh nghi p xu t kh u cà phê
Vi t Nam trong th i gia qua.
X Nghiên c u kinh nghi m c a m t qu c gia trong ho t
phê UTZ.

ng xu t kh u cà


X Trên c s phân tích th c tr ng và các nhân t
các nhóm gi i pháp mang tính kh thi nh m
h

ng

nh h

ng, tác gi


xu t

y m nh xu t kh u cà phê UTZ nh m

n vi c phát tri n b n v ng và h i nh p.

6. B c c c a

tài nghiên c u:

tài nghiên c u g m 92 trang, 9 b ng bi u, 9 hình v chia thành 3 ch
- Ch

ng 1: C s khoa h c

kh ng

nh s c n thi t ph i

ng:

y m nh xu t

kh u cà phê UTZ.
- Ch

ng 2: Tình hình s n xu t và xu t kh u cà phê UTZ t i các doanh

nghi p thành viên Hi p h i Cà phê Ca cao Vi t Nam (Vicofa).
- Ch


ng 3: M t s gi i pháp

phê Ca cao Vi t Nam (Vicofa)
Ngồi ra cịn có ph n m
ph c l c.

các doanh nghi p thành viên Hi p h i Cà

y m nh xu t kh u cà phê UTZ.
u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và ph n


-1-

CH

C

S
S

NG 1

KHOA H C
C N THI T PH I

KH NG

NH


Y M NH

XU T KH U CÀ PHÊ UTZ


-2-

Cà phê là m

t trong nh ng m t hàng nông s n ph bi n trên th gi i,

kho ng 80 qu c gia trên th gi i. V i l

c tr ng

ng cà phê xu t kh u bình quân

t 1 tri u

t n/niên v , cà phê Vi t Nam ang gi v trí th 2 th gi i v xu t kh u. Tuy nhiên,
xu t kh u cà phê Vi t Nam v n còn m t s h n ch nh : ch y u xu t qua các kênh
trung gian; ch t l
th

ng cà phê th p và b th i lo i nhi u, giá xu t kh u th p và

ng b ép giá... V i m c tiêu nâng cao ch t l

ng và t o ra giá tr gia t ng cho


cà phê nhân xu t kh u, m t s doanh nghi p xu t kh u cà phê ã
s n xu t cà phê theo h
ch ng nh n
thay

ng b n v ng thông qua m t s ch

ng trình cà phê có

c gi i thi u t i Vi t Nam. Vi c tham gia các ch

i thói quen canh tác c a ng

ng ký tham gia

ng trình này làm

i tr ng cà phê, áp d ng nh ng k thu t s n

xu t m i áp ng các yêu c u thân thi n v i môi tr

ng, b n v ng v m t xã h i và

m b o an toàn v sinh th c ph m, giúp cà phê Vi t Nam t ng b
c u c a th tr

1.1 S

c áp ng yêu


ng th gi i.

C N THI T PH I

Y M NH XU T KH U CÀ PHÊ UTZ

1.1.1 Cà phê và cà phê UTZ
1.1.1.1 L ch s cà phê
Cà phê (g c t café trong ti ng Pháp) là m t lo i th c u ng màu en có ch a
ch t caffein và
l n

c s n xu t t vi c rang h t c a cây cà phê. Cà phê

u tiên vào th k th 9 khi nó

Theo truy n thuy t, nh ng ng

c s d ng

c khám phá t vùng cao nguyên Ethiopia.

i ch n dê

Kaffa (thu c Ethiopia ngày nay) ã phát

hi n m t s con dê trong àn sau khi n m t cành cây có lá xanh th m và qu gi ng
nh qu anh ào ã ch y nh y không m t m i cho


n t n êm khuya. M t ng

ch n dê và sau ó là các th y tu n th lo i qu màu
c a nó. Nh v y có th coi r ng nh
Ng

àn dê này mà con ng

ó và xác nh n công hi u
i bi t

i ta c ng tin r ng t nh Kaffa c a Ethiopia chính là vùng

cây cà phê.

i

c cây cà phê.

t kh i nguyên c a


-3-

Vào th k th 14 nh ng ng
vùng

i buôn nô l

R p. Nh ng t i t n gi a th k th 15 ng


và s d ng nó làm

ã mang cà phê t Ethiopia sang
i ta m i bi t rang h t cà phê lên

u ng. Trung tâm giao d ch cà phê là thành ph c ng Mocha,

hay còn g i là Mokka, t c là thành ph Al Mukha thu c Yemen ngày nay. Sau ó,
cà phê

c ph bi n

Ai C p, Armenia, Persia, Th Nh K và phía b c Châu Phi.

Sau ó là Ý và ph n còn l i c a Châu Âu, Indonesia và M . Ngày nay, cà phê là m t
trong nh ng th c u ng thông d ng toàn c u.
Hi n nay, cây cà phê

c tr ng t i h n 80 qu c gia trên th gi i. H t cà phê

c l y t h t c a các loài cây thu c h cà phê (Rubiaceae) trong ó ba dịng cây
cà phê chính là cà phê Arabica (cà phê chè), cà phê Robusta (cà phê v i) và cà phê
Excelsa (cà phê mít). Ch t l

ng hay

ng c p c a cà phê khác nhau tùy theo t ng

lo i cây, t ng lo i h t và n i tr ng. Cà phê Robusta

cà phê Arabica do có ch t l
phê

c ánh giá th p h n so v i

ng th p h n nên giá c theo ó c ng r h n. Lo i cà

t nh t và hi m nh t th gi i tên là Kopi Luwak (hay cà phê ch n) c a

Indonesia và Vi t Nam.
Cà phê ã và ang mang l i cho hàng tri u nơng dân
phê ngu n thu nh p chính. Cà phê cịn thúc

các n

y s ti n b c a lồi ng

là ch t xúc tác không th thi u cho m i phát minh, m i ho t
giúp con ng

c xu t kh u cà
i vì cà phê

ng sáng t o. Cà phê

i kh e m nh v th xác và tinh th n. Cà phê c ng góp ph n vào s

hòa h p và ti n b xã h i, phát tri n v n hóa và ngh thu t, kích thích sáng t o và c
v cho s phát tri n b n v ng.


1.1.1.2 Cà phê UTZ
M t trong nh ng tr ng i m phát tri n c a th tr

ng hàng hóa trong vịng 10 -

15 n m qua là hình thành các tiêu chu n nh m áp ng nhu c u ngày càng cao c a
ng

i tiêu dùng trên th gi i. Tiêu chu n

m b o r ng m i m t xích trong chu i

cung c p ph i áp ng các tiêu chu n g t gao v trách nhi m xã h i và các v n
v môi tr
nghi p

ng. Các tiêu chu n này bao g m nhi u v n
n các d án phát tri n c ng

t an toàn s c kh e ngh

ng và cung c p tín d ng cho nơng dân.

i


-4-

v i ng


i tiêu dùng cu i cùng, h

cà phê mà mình u thích

bù

c khuy n khích tr m t kho n ph tr i cho ly
p m t ph n chi phí cho yêu c u phát tri n nơng

nghi p b n v ng. Hi n nay, có nhi u t ch c khác nhau
nhau, trong ó các ch

a ra các tiêu chu n khác

ng trình ph bi n là UTZ Certified, 4C, Rain Forest Alliance,

Organic, Fairtrade... M c ích c a các ch
phát tri n cà phê b n v ng v i các ch tr

ng trình

u gi ng nhau là h

ng v xã h i, môi tr

ng t i

ng và kinh t : T o

d ng nh ng i u ki n sinh ho t và làm vi c t t cho nơng dân, gia ình h và nh ng

ng

i làm công, bao g m tôn tr ng nhân quy n và các tiêu chu n lao

ng; B o v

môi tr

ng nh r ng nguyên sinh, b o t n các ngu n tài nguyên thiên nhiên khác

nh n

c,

t, a d ng sinh h c và n ng l

ng là nh ng y u t then ch t

iv is n

xu t cà phê và quá trình sau thu ho ch; Kh n ng sinh l i v kinh t bao g m thu
nh p h p lý cho toàn b chu i s n xu t cà phê, ti p c n th tr

ng d dàng và n

nh. Trong gi i h n c a

tài này tác gi mu n gi i thi u sâu h n v cà phê UTZ

vì theo tác gi là ây là ch


ng trình em l i nhi u l i ích h n cho các doanh nghi p

xu t kh u cà phê Vi t Nam.
Các sáng l p viên ã t o ra m t t ch c ho t
và nhà rang xay v i v n phòng
g i UTZ Kapeh và

c

ng

c l p v i các nhà s n xu t

c m t i thành ph Guatemala n m 1999 v i tên

i tên thành UTZ Certified “Good Inside” vào tháng 3

n m 2007. UTZ Certified là Ch
ho t

ng

ng trình ch ng nh n tồn c u dành cho các

ng s n xu t và cung ng cà phê có trách nhi m cao. UTZ theo ngơn ng
i Maya là “t t”. UTZ Certified th c hi n trách nhi m t o ra m t th tr

và minh b ch cho các s n ph m nông nghi p. Ch


ng trình này

ng m

m b o v qui

trình s n xu t và cung ng b n v ng c ng nh t o ra kh n ng truy nguyên ngu n
g c tr c tuy n cho các s n ph m nông nghi p.
UTZ Certified là m t t ch c phi chính ph (NGO), phi l i nhu n ho t

ng

trên ph m vi quy mơ tồn c u trong l nh v c c p ch ng ch s n xu t các s n ph m
cà phê t t, có trách nhi m, truy nguyên ngu n g c, an toàn th c ph m và b n v ng
trong 3 l nh v c kinh t - mơi tr
ch

ng trình ch ng nh n cà phê

ng và xã h i.

ây là t ch c

c l p th c hi n

c s n xu t m t cách có trách nhi m và tr giúp


-5-


các nhà s n xu t, rang xay t ng thêm giá tr cho s n ph m cà phê c a h khi
UTZ ch ng nh n. Ho t

ng ch ng nh n c a UTZ là nh m tr l i cho ng

các câu h i v ngu n g c xu t x c a s n ph m cà phê
nh th nào, nhà s n xu t có b o
ki n ch m sóc, phân bón, t

in

nt

âu,

tl

i mua

c s n xu t

m các tiêu chí v thân thi n môi tr
c

c

ng, i u

ng s n ph m cà phê s ch, ch t l


ng

t t… Ch trong vòng 5 n m, UTZ Certified ã l n m nh, tr thành m t trong nh ng
ch

ng trình ch ng nh n cà phê l n nh t tồn c u áp ng

v ng c a nơng dân, ngành công nghi p th c ph m và ng
l i

c hai câu h i tr ng y u mà m i ng

âu? Và cà phê

i tiêu dùng. UTZ s tr

i quan tâm nh t: “Cà phê có xu t x t

c s n xu t nh th nào?”.

Trong gi i h n c a
phê

c nh ng òi h i k

tài này, tác gi xin

c s n xu t và xu t kh u

nh c a B nguyên t c UTZ


nh ngh a cà phê UTZ là lo i cà

t ch ng nh n UTZ Certified, tuân th các quy

ng th i t o ra kh n ng truy nguyên thông qua H

th ng truy nguyên d a trên trang web c a UTZ Certified (xin tham kh o hình 1.1 và
Ph l c s 2).
a. Bán hàng. M t nhà s n xu t cà phê
mình cho ng

i mua ã

th a thu n v giá th

ng ký. H th

c UTZ ch ng nh n bán cà phê c a

ng thuy t các chi ti t h p

ng (premium) dành cho s n ph m

ng và cùng

c ch ng nh n.

b. Thông báo bán hàng. Nhà s n xu t thông báo cho UTZ Certified v lô
hàng bán và các thông tin h p


ng qua vi c th c hi n m t Thông báo bán hàng

trên H th ng Theo dõi c a UTZ Certified. Khi nh n

c Thông báo Bán hàng,

UTZ Certified s c p m t s theo dõi duy nh t cho h p

ng này. S UTZ duy nh t

này

c g i l i cho nhà s n xu t

nhà s n xu t g i ti p cho ng

c a lô cà phê. S UTZ duy nh t này s

i mua

u tiên

i cùng lô cà phê su t toàn chu i cung ng.

c. Kinh doanh. Nhà kinh doanh khi bán l i cà phê

c UTZ ch ng nh n

không ph i làm thông báo bán hàng trong h th ng theo dõi UTZ Certified. Tuy

nhiên, khi h mu n bán m t ph n h p
ch ng nh n cho nhi u ng

ng ho c cùng m t h p

ng cà phê

c

i mua khác nhau, h c ng ph i th c hi n Thông báo

tách lô hàng trên h th ng theo dõi UTZ Certified. UTZ Certified s t o ra s UTZ


-6-

duy nh t m i cho m i ph n h p

ng

m b o kh n ng truy nguyên c a cà phê

c ch ng nh n. Nhà kinh doanh sau ó s ti p t c g i (nh ng) s UTZ duy nh t
này i cho ng
4.
cung ng
cùng

i mua m i.


i chi u. Khi nh n

c cà phê UTZ, ng

i chi u cà phê v i s li u trong H th ng theo dõi. Ng

a ra Xác nh n hàng ã nh n

th ng. Ng

i mua cu i

c b ng cách nh p s UTZ duy nh t vào h

i mua cu i cùng s xác nh n thơng tin trong h th ng có kh p v i các

chi ti t trong h p

ng hay không. N u các thông s này kh p, cà phê mà ng

mua cu i cùng ã mua chính th c là cà phê ã
t

i mua cu i cùng trong chu i

ó có th bi t chính xác cà phê c a mình

nt

c UTZ ch ng nh n. Ng

âu và nó ã

i

i mua

c s n xu t nh

th nào.

Hình 1.1: Quy trình truy xu t ngu n g c c a cà phê UTZ

1.1.2 Tình hình s n xu t và xu t kh u cà phê trên th gi i
S nl

ng cà phê th gi i t ng, gi m th t th

ng m t ph n do th i ti t (s

giá, h n hán luôn là m i lo ng i r t l n v s s t gi m s n l
nh ng n m qua khi có s

ng giá x y ra

m c

ng

ng cà phê. Th c t


nh nh ng ã gây s t gi m s n

l

ng áng k ), m t ph n do canh tác, m t ph n do ph thu c vào chu k sinh

tr

ng c a cây cà phê (ngh a là n m nay thu ho ch cao thì n m sau s gi m vì


-7-

th

ng nh ng nhánh cà phê sau khi thu ho ch s b khơ ch t). Do ó, s n l

phê không n

nh là i u d nh n th y và

V mùa 2006/2007 t ng s n l

s nl

n v mùa 2007/2008 do nh h

ng s

ng giá


ng ã s t gi m xu ng còn 36,07 tri u bao. Tuy nhiên, v 2008/2009 thì

ng cà phê l i t ng lên

V cà phê 2007/2008,
l

b ng 1.1.

ng c a qu c gia s n xu t cà phê s 1 th gi i -

Brazil là 42,512 tri u bao. Nh ng
nên s n l

c ch ng minh qua s li u

ng cà

n 45,992 tri u bao.
m t s vùng cà phê, hi n t

ng El Nino ã làm s n

ng v này gi m còn 117,882 tri u bao. V 2008/2009 l

kh i s c tr l i và s n l

ng


ng cà phê toàn c u

t kho ng 127 tri u bao. Trong ó, s n l

ng cà phê

Brazil là 45,992 tri u bao, t ng 9,922 tri u bao so v i n m 2008 do s d ng phân
bón h p lý và l

ng m a

y u t giá c

c c i thi n t o i u ki n cho nông dân t ng c

cà phê

c nh Ethiopia, n

các n

c c i thi n sau mùa khô h n kéo dài

… ã làm t ng s n l

ng
ng

n m tr


c. Các

u t cho v
nh ng n

n

c này.

B ng 1.1: Tình hình s n xu t cà phê th gi i
VT: ngàn bao (1bao = 60kg)
Qu c gia
Brazil
Vi t Nam
Colombia
Ethiopia
Indonesia
Mexico
n
Peru
Honduras
Uganda
Guatemala
B Bi n Ngà
Các n c khác
T NG C NG

V mùa 06/07
V mùa 07/08
SL

T tr ng
SL
T tr ng
42.512
33,30 36.070
30,60
19.340
15,15 16.467
13,97
12.153
9,52 12.515
10,62
4.636
3,63
4.906
4,16
7.483
5,86
7.751
6,58
4.200
3,29
4.150
3,52
5.079
3,98
4.148
3,52
4.249
3,33

2.953
2,51
3.461
2,71
3.842
3,26
2.700
2,12
3.250
2,76
3.950
3,09
4.100
3,48
2.847
2,23
2.150
1,82
15.043
11,78 15.580
13,22
127.653
100,00 117.882
100,00

V mùa 08/09
SL
T tr ng
45.992
36,21

16.000
12,60
10.500
8,27
6.133
4,83
5.833
4,59
4.650
3,66
4.610
3,63
4.102
3,23
3.833
3,02
3.500
2,76
3.370
2,65
2.500
1,97
15.982
12,58
127.005
100,00

“Ngu n: Th ng kê c a T ch c cà phê th gi i (ICO)” [28]



-8-

V xu t kh u cà phê, theo tính tốn c a T ch c cà phê th gi i thì s n l
phê dành cho xu t kh u chi m kho ng 75 - 80% t ng s n l
nh ng t tr ng này là khác bi t t i các n
nh ng n

ng cà

ng cà phê toàn c u

c s n xu t. Theo s li u

b ng 1.2,

c xu t kh u cà phê ch y u nh Brazil, Vi t Nam và Colombia chi m

h n 50% s n l

ng cà phê xu t kh u c a th gi i. C th v mùa 2006/2007 t

tr ng này là 59,24%, v mùa 2007/2008 là 57,56% và v 2008/2009 là 59,10%. S n
l

ng c a các n

c u. Ba n

c này cùng nhau quy t


c này cùng v i Indonesia,

nh v n m nh c a th tr
n

Honduras, Uganda và Peru chi m h n 80% t ng l

B ng 1.2: S n l

ng cà phê toàn

, Mexico, Ethiopia, Guatemala,
ng cà phê xu t kh u th gi i.

ng cà phê xu t kh u toàn c u
VT: Tri u bao (1bao = 60kg)

V mùa T tr ng
06/07
(%)

Qu c gia

Brazil
Vi t Nam
Colombia
Indonesia
Guatemala
Honduras
n

Peru
Uganda
Ethiopia
Mexico
B Bi n Ngà
Các n c khác
T ng c ng

27,34
14,00
10,94
5,28
3,31
2,90
3,70
3,88
2,17
2,94
2,57
2,40
6,82
88,24

30,98
15,87
12,39
5,98
3,75
3,28
4,19

4,40
2,46
3,33
2,91
2,72
7,72
100,00

V mùa
07/08

27,97
15,77
11,56
5,51
3,82
3,39
3,39
3,23
3,21
2,81
2,56
1,95
10,91
96,08

T tr ng
(%)

29,11

16,42
12,03
5,74
3,98
3,53
3,53
3,37
3,34
2,92
2,66
2,03
11,36
100,00

V mùa
08/09

31,55
17,41
8,72
7,57
3,46
3,02
2,54
3,43
3,06
1,87
2,77
1,57
10,61

97,58

T
tr ng
(%)
32,33
17,84
8,93
7,76
3,54
3,10
2,60
3,52
3,13
1,91
2,84
1,61
10,88
100,00

“Ngu n: Th ng kê c a T ch c cà phê th gi i (ICO)” [28]
T i các qu c gia phát tri n nh Tây Âu, B c M và Nh t B n thì nhu c u tiêu
dùng các lo i cà phê có ch ng nh n là r t cao. Các nhà rang xay c ng nh các công
ty bán l

ãb t

u chú ý

n cà phê có ch ng nh n. Th tr


ng cà phê th gi i b

chi ph i b i 3 công ty a qu c gia là Nestle, Kraft, Sara Lee và m t s ít các nhà
rang xay l n nh Starbucks, Tchibo và Lavazza. G n nh t t c các công ty cà phê


-9-

l n

u mua m t ho c nhi u lo i cà phê có ch ng nh n. Nh ng công ty này th hi n

s quan tâm

n cà phê có ch ng nh n v i chi n l

c a d ng hóa th tr

ng ịi

h i s t do l a ch n t m t h th ng tiêu chu n v i nh ng nhãn hi u khác nhau
cho các th tr

ng khác nhau. Ví d MacDonalds bán cà phê có ch ng nh n

Rainforest Alliance t i h th ng c a hàng

Anh nh ng


m t s qu c gia châu Âu

khác MacDonalds gi i thi u cà phê UTZ và bán cà phê có ch ng nh n Fairtrade
M . Dunkin’Donuts bán 100% cà phê epresso có ch ng nh n Fairtrade
ây, Ikea b t

M .G n

u ph c v cà phê UTZ cho t t c các khách hàng c a h .

10.88%
1.61%
2.84%
1.91%
3.13%

Brazil
Vi t Nam
Colombia
Indonesia
Guatemala
Honduras
n
Peru
Uganda
Ethiopia
Mexico
B Bi n Ngà
Các n c khác


32.33%

3.52%
2.60%
3.10%
3.54%
7.76%
8.93%

17.84%

Hình 1.2: Xu t kh u cà phê toàn c u theo qu c gia v mùa 2008/09
Trong nh ng n m g n ây thì s n l

ng xu t kh u cà phê có ch ng nh n t ng

lên áng k . N u n m 2002 t l này là 1% thì

n n m 2008 l

ng cà phê có ch ng

nh n mua bán trên th gi i kho ng 8 tri u bao chi m kho ng 6% t ng l

ng cà phê

xu t kh u toàn c u, trong ó cà phê UTZ chi m t l 1,53%. N m 2006 s n l
cà phê UTZ

c mua bán là 600.000 bao t


ng

ng 36.000 t n. T ng l

ng

ng bán

cà phê UTZ n m 2008 là 77.500 t n, t ng 48% so v i n m 2007. Nhu c u cà phê
UTZ n m 2008 là nhi u h n d ki n 20% so v i m c tiêu t ch c UTZ
n m 2008 là 65.000 t n. N m 2009 m c tiêu c a UTZ là
phê UTZ mua bán trong n m 2009 c th nh sau:

ra cho

t 95.000 t n, s li u cà


-10-

- Quý I/2009: l
2008 v i t ng l
ut t

ng bán quý I cho

n cu i tháng 3 t ng 10,2% so v i quý I n m

ng bán 24.079 t n so v i 21.848 t n cùng k n m tr


p ó c a UTZ cho th y m c dù tr i qua th i k khó kh n, ngu n cà phê

UTZ v n t ng tr

ng b n v ng.

- Quý II/2009: s l

ng bán vào gi m chút ít 0,12% v i t ng kh i l

t n so v i 39.062 t n c a n m 2008. Vi c gi m 0,12% này cho th y l
gi m chút ít có th do suy thối kinh t tồn c u.
ct c

mb ol

ch quan tr ng

ng công tác ti p th /PR

i v i UTZ nh m

c bi t quan tr ng

khi h g p khó kh n v i l
- Quý III/2009:

ng tiêu dùng


ng bán và duy trì

giúp t ng l

mb om c

i v i ng

t ng tr

i s n xu t, ng

ng

i u ó khơng

ng trong l

ng bán mà

i mua và các nhà rang xay

ng bán gi m.

c. V i vi c các

i so v i n m tr

c: v trí d n


c giao d ch,

i tác hi n t i cam k t mua cao h n và có

nhi u quan tâm t các khách hàng ti m n ng, l
khơng thay

ng bán.

n cu i tháng 8 có 56.664 t n cà phê UTZ ã

t ng 4% so v i n m tr

ng bán c a các n

c s n xu t v n

u là Brazil (36%) và Vi t Nam (22%).

Honduras và Colombia ang tranh v trí s 3 v l
l t

ng 39.109

c hay cao h n n m 2008, UTZ ã thúc gi c các thành viên t ng c

t hàng và t ng c

nó cịn


c. S kh i

ng bán c a n

c s n xu t v i t

ng ng là 11% và 12%.
- Cu i tháng 12 n m 2009: 91.450 t n cà phê UTZ ã

khn kh ch
n m tr

ng trình ch ng nh n UTZ Certified. Kh i l

c t ng 7%. V các n

c giao d ch trong
ng giao d ch so v i

c s n xu t thì Brazil và Vi t Nam v n là hai n

m c bán nhi u nh t v i t l 36% và 23% trong t ng s l
- T i h i ngh t ng k t c a T ch c UTZ Certified

c có

ng bán.
Amsterdam- Hà lan ngày

08/04/2010, qúy I n m 2010 ã có 32.042 t n cà phê có ch ng nh n UTZ Certified

c bán, t ng 33% so v i cùng k n m 2009 “ Ngu n : V n phòng UTZ Certified
Vi t Nam ”.

B ng 1.3: S n l
N m
S nl

ng (t n)

ng cà phê UTZ mua bán toàn c u
2006
36.000

2007
52.365

2008
77.500

2009
91,450


-11-

“Ngu n: V n phòng UTZ Certified Vi t Nam”

1.1.3 Xu h

ng tiêu dùng cà phê hi n nay


N n kinh t toàn c u k t thúc n m 2008 trong kh ng ho ng v i nh ng b t n
trong ngành l
t

ng th c và n ng l

ng. Th gi i ngày càng nh n th c rõ h n v m t

ng lai v i các ngu n l c suy gi m, giá n ng l

ng và nhiên li u cao, tranh cãi v

nhiên li u sinh h c, tr c p nông nghi p, phá r ng, c ng th ng v ngu n n
suy thối mơi tr

ng. Nh ng v n

này

c và

u ch ra tính b n v ng là m t th c t

kinh doanh và c ng là thách th c, c h i cho các công ty nh m áp ng nhu c u c a
ng

i tiêu dùng.
L a ch n c a ng


ngành cà phê
c ng thay

u ph i ph n

u vì nó hàng ngày do th hi u tiêu dùng ngày nay

i nhi u v i òi h i cao h n. Có ng

ch n, l i có nh ng ng
dùng nên

i tiêu dùng là m t i u mà t t c các bên liên quan trong

i tiêu dùng quan tâm

n các l a

i khác thích s n ph m quen thu c và thu n ti n. Ng

i tiêu

c khuy n khích t l a ch n d a trên trách nhi m cá nhân. Vì th vi c

tìm ra b t c cơng c nào khi n cho cá nhân có th t làm ch l a ch n c a mình và
ào t o cho h là gi i pháp tích c c. V i s

ng thu n và quan i m úng

th tìm ra m t s n ph m trung gian dung hòa

c ,h

ng v và ch t l

c s tin t

n, có

ng, s quen thu c, giá

ng c ng nh tính b n v ng. Tính b n v ng là m t xu h

ng

v i dòng s n ph m a s và tính truy ngun là m t cơng c có th h tr ng

i tiêu

dùng có thơng tin l a ch n. Hi u bi t

i tiêu

dùng thêm

m b o v ch t l

các công ty l a ch n h

c s n ph m


nt

âu s khi n ng

ng và s n xu t b n v ng. Vì ngày càng có nhi u h n

ng i này nên ng

s n ph m d a trên giá c , ch t l

ng hay th

i tiêu dùng v n có th ti p t c l a ch n
ng hi u.

i u này

c minh ch ng

c th qua tình hu ng minh h a s 1. [1]
V i xu h

ng tiêu dùng nh hi n nay thì vi c

là c n thi t vì cà phê s

c tr ng trên các trang tr i mà

ph m m t cách h p lý, nông dân


[1]

y m nh xu t kh u cà phê UTZ
ó s d ng nơng hóa

c trang b nh ng ki n th c canh tác cà phê

Tropical Commodity Coalition (2009), “Coffee Barometer 2009”, Tropical Commodity Coalition for
sustainable Tea Coffee Cocoa [29].


-12-

chuyên nghi p. H n h t, ng
c tr ng theo ph

i tiêu dùng có th tin t

ng r ng cà phê h s d ng

ng th c b n v ng. C th nh sau:

o Th nh t, xu h ng s n xu t cà phê s ch ang gia t ng. Ch t l ng hàng
nông s n là v n
nâng cao ch t l
ch

r t

c quan tâm khi Vi t Nam gia nh p WTO. V i m c tiêu


ng s n ph m, nhi u doanh nghi p cà phê ã

ng ký tham gia

ng trình s n xu t và cung ng cà phê s ch UTZ Certified. Không ch là v n

ch t l

ng, ây cịn là vi c thay

i thói quen canh tác c a ng

i tr ng cà phê, áp

d ng nh ng k thu t s n xu t m i áp ng các yêu c u thân thi n v i môi tr
b n v ng v m t xã h i và

ng,

m b o an toàn v sinh th c ph m. Giá cà phê s ch c a

Vi t Nam hi n ang t ng m nh là lý do kích thích nhà nơng, doanh nghi p s n xu t
cà phê s ch, an tồn, khơng gây ô nhi m môi tr
c th tr
s n l

ng nh p kh u a chu ng. C n

ng h n 90.000 t n cà phê


UTZ. Hi n nông dân
u hi u và thay
ng

ng theo các tiêu chu n qu c t

c hi n có h n 29.000 ha cà phê v i

c ch ng nh n cà phê s ch theo tiêu chu n

k L k, Lâm

ng, Gia Lai,

k Nông, Qu ng Tr

ãb t

i cách s n xu t theo tiêu chu n c a UTZ. V i ch ng nh n UTZ,

i tr ng cà phê

m i qui mô

u có th th hi n nh ng th c hành nông nghi p

t t, áp d ng các bi n pháp canh tác hi u qu và s n xu t có trách nhi m. H n th ,
khi nhà rang xay và các hãng cà phê ngày càng có nhu c u v i cà phê
nh n UTZ, nên ch ng nh n này t o i u ki n cho ng

th tr

ng m i. Cà phê UTZ em

c n m ng l
ng

i qu c t nh ng ng

i tr ng cà phê ti p c n các

n cho các h p tác xã và trang tr i kh n ng ti p
i tr ng cà phê, v i các ch

ng trình h tr c a

i mua và các t ch c phi chính ph , nh ng h tr k thu t và nh ng h

t các chuyên gia nông nghi p
n

c ch ng

c UTZ ào t o c ng nh t các

ng d n

i di n UTZ t i

c s t i. Vi c s n xu t này ã ph n nào giúp nông dân kh c ph c m t s nh


i m c a s n ph m cà phê Vi t Nam nh ch t l

ng không

ng

u, giá tr kinh t

th p và kh n ng c nh tranh y u trên th tr

ng th gi i. Gi m kinh phí

nh ng v n

ng và ch t l

nh ng ng

m b o

c n ng su t, s n l

i tr ng cà phê

cà phê UTZ.

t nh

ng v


c

u t

n cây là i u

k L k ã ng nghi m khi tham gia ch

ng trình