B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH





PHM NG TU QUANG





PHÁT TRIN DCH V PHÁT HÀNH TRÁI PHIU
DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM







LUN VN THC S KINH T

Thành Ph H Chí Minh – Nm 2010
















































B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH







PHM NG TU QUANG




PHÁT TRIN DCH V PHÁT HÀNH TRÁI PHIU
DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM

Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60.31.12




LUN VN THC S KINH T





NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. PHM VN NNG








Thành Ph H Chí Minh - Nm 2010






















































Li cm n


Tôi chân thành cám n Ban giám hiu Trng i Hc Kinh T TPHCM đã to
điu kin thun li cho tôi trong sut quá trình hc tp và nghiên cu.
Tôi chân thành cm n các Thy Cô trong Khoa Sau đi hc đã tham gia ging
dy và truyn đt các kin thc quý báu cho tôi trong sut chng trình cao hc thi
gian qua.
c bit, tôi xin gi li cm n chân thành đn PGS.TS Phm Vn Nng – hiu
trng Trng i Hc Kinh T TPHCM - đã tn tình hng dn, truyn đt các kin
thc quý báu giúp tôi hoàn thành lun vn này.
Và tôi cng xin cm n tt c các anh ch  BIDV, gia đình và bn bè đã giúp đ
tôi trong thi gian qua.
Xin trân trng cm n.

Phm ng Tu Quang
Lp Cao Hc êm 1 - Khóa 15 - Trng i Hc Kinh T TPHCM









LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn “PHÁT TRIN DCH V PHÁT HÀNH TRÁI
PHIU DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN
VIT NAM” là công trình nghiên cu ca bn thân, đc đúc kt t quá trình
hc tp và nghiên cu thc tin trong thi gian qua, di s hng dn khoa hc

ca Thy PGS. TS Phm Vn Nng.

Tác gi lun vn
Phm ng Tu Quang






MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC BNG, HÌNH
PHN M U
CHNG 1 - TNG QUAN V DCH V PHÁT HÀNH TRÁI PHIU
DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG 1
1.1 Tng quan v trái phiu 1
1.1.1 Khái nim 1
1.1.2 c đim 1
1.1.3 Phân loi trái phiu 2
1.1.4 Vai trò, tác dng ca trái phiu 6
1.1.5 Các loi trái phiu  Vit Nam hin nay 7
1.2 Trái phiu doanh nghip 7
1.2.1 Khái nim 7
1.2.2 c đim chung ca trái phiu doanh nghip 8
1.2.3 Li ích ca vic phát hành trái phiu đi vi doanh nghip 8
1.2.4 Mt s khó khn, thách thc đi vi doanh nghip khi phát hành trái
phiu đ huy đng vn. 12
1.2.5 Thc trng th trng trái phiu Vit Nam hin nay 13
1.2.5.1 Trái phiu chính ph 13

1.2.5.2 Trái phiu doanh nghip 14
1.3 Tng quan v dch v phát hành trái phiu doanh nghip ti các t chc tín dng18
1.3.1 Khái nim 18
1.3.2 Các dch v tiêu biu 18
1.3.3 iu kin phát hành trái phiu doanh nghip 18
1.3.4 Các đi tng tham gia vào quá trình phát hành trái phiu doanh nghip 19
1.3.5 Quy trình cung cp dch v phát hành trái phiu doanh nghip ti các t
chc tín dng 20
1.3.6 Chính sách phí 24



Kt lun chng 1 25

CHNG 2 – THC TRNG DCH V PHÁT HÀNH TRÁI PHIU
DOANH NGHIP TI BIDV HIN NAY 26
2.1 Gii thiu v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam 26
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca BIDV: 26
2.1.2 Mô hình t chc 26
2.1.3 Các ch tiêu tài chính ch yu 2004 – 2008 30
2.1.4 V th ca BIDV trên th trng tài chính ngân hàng Vit Nam 34
2.2 Tình hình cung ng dch v phát hành trái phiu doanh nghip ti BIDV 36
2.2.1 Các dch v cung cp 36
2.2.2 iu kin cung cp dch v 37
2.2.3 Quy trình thc hin 39
2.2.4 Chính sách phí dch v 40
2.2.5 Li ích ca vic cung ng dch v phát hành trái phiu doanh nghip 40
2.2.6 ánh giá tình hình thc hin dch v ti BIDV đn 30/09/2009 43
2.2.6.1 V các dch v cung cp…………………………………….43
2.2.6.2 Nhng kt qu đt đc…………………………………… 44

2.2.6.3 Mt s tn ti, hn ch và nguyên nhân ……………………47
2.3 Tình hình cung ng dch v phát hành trái phiu doanh nghip ti các t chc
tín dng và bài hc kinh nghim rút ra cho BIDV 52
2.3.1 Tình hình cung ng dch v ti các t chc tín dng 52
2.3.2 Bài hc kinh nghim 55
Kt lun chng 2 57

CHNG 3 – CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V PHÁT HÀNH
TRÁI PHIU DOANH NGHIP TI BIDV 58
3.1 nh hng phát trin dch v phát hành trái phiu doanh nghip ca BIDV giai
đon 2010 – 2015 58



3.2 Các gii pháp đ xut đi vi Hi s chính BIDV 58
3.2.1 Tng cng tip th qung bá dch v 59
3.2.2 M rng quan h hp tác vi các qu đu t, các t chc tài chính trong
và nc ngoài to cu v trái phiu 60
3.2.3 Tng cng công tác tp hun nghip v phát hành trái phiu doanh
nghip cho cán b ti các Chi nhánh 61
3.2.4 Xây dng chính sách phí dch v cnh tranh, nâng cao cht lng dch
v, đa dng hóa các sn phm dch v tài chính trn gói cho Doanh nghip 62
3.2.5 Tng cng hp tác vi các Ngân hàng nc ngoài đang hot đng ti
Vit Nam trong vic đng t vn phát hành trái phiu 63
3.2.6 Nghiên cu, điu chnh các điu kin cung cp dch v đi vi doanh
nghip. 64
3.3 Kin ngh đi vi các c quan qun lý Nhà nc 66
Kt lun chng 3 72

KT LUN 73

TÀI LIU THAM KHO 74
PH LC 75













DANH MC CÁC CH VIT TT
ACB Ngân hàng Thng mi c phn Á Châu
AGRIBANK
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam
BIDV Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
CP C phn
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip Nhà nc
MTN nh mc tín nhim
IMF Qu tin t quc t
NH Ngân hàng
NHTM Ngân hàng Thng mi
TCPH T chc phát hành
TCTD T chc tín dng

TCTVPH T chc t vn phát hành
TMCP Thng mi c phn
TNHH Trách nhim hu hn
TPDN Trái phiu doanh nghip
VCB Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
VIETINBANK Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam








DANH MC HÌNH V, BIU  VÀ BNG BIU

HÌNH V, BIU 
Hình 2.1 : Mô hình t chc toàn h thng
Hình 2.2 : Mô hình t chc tr s chính
Hình 2.3 : Biu đ tng tài sn giai đon 2004 – 2008.
Hình 2.4 : Biu đ vn ch s hu giai đon 2004 – 2008.
Hình 2.5 : Biu đ hot đng cho vay và ng trc khách hàng giai đon 2004 –
2008.
Hình 2.6 : Biu đ hot đng huy đng vn giai đon 2004 – 2008.
Hình 2.7 : Biu đ li nhun trc thu giai đon 2004 – 2008.
Hình 2.8 : Th phn ca các ngân hàng Vit Nam nm 2008

BNG BIU
Bng 1.1 : Mt s thng v phát hành trái phiu doanh nghip t nm 2006 –
30/09/2009.

Bng 2.1 : Mt s ch tiêu th hin v th ca BIDV trên th trng tài chính ngân
hàng Vit Nam
Bng 2.2 : Mt s thng v phát hành trái phiu ln do BIDV t vn, thu xp phát
hành thành công tính đn thi đim 30/09/2009.
Bng 2.3: Doanh thu phí dch v phát hành trái phiu ti BIDV.

PHN M U

1. LÝ DO LA CHN  TÀI:
Cùng vi quá trình gia nhp WTO, hi nhp kinh t quc t, th trng tài
chính tin t ca Vit Nam cng đang phát trin mnh m. H thng ngân hàng
thng mi Vit Nam đang phát trin rt mnh vi vic m rng mng li
kênh phân phi, hin đi hóa công ngh, đa ra nhiu sn phm dch v đáp ng
ngày càng tt hn nhu cu ca khách hàng. Bên cnh đó, th trng chng
khoán cng phát trin sôi đng và mnh m. Ngoài vic huy đng vn t h
thng ngân hàng thì hin nay các Doanh nghip Vit Nam còn có mt kênh huy
đng vn hu hiu khác đ phc v cho nhu cu sn xut kinh doanh và đu t
ca mình là th trng chng khoán vi hai hình thc huy đng vn ch yu là
phát hành c phiu (chng khoán vn) và phát hành trái phiu doanh nghip
(chng khoán n). Vi nhng u đim nht đnh, cùng vi xu th ca th trng,
hình thc phát hành trái phiu doanh nghip đ huy đng vn đang nhn đc
s quan tâm ca nhiu doanh nghip và đang ha hn phát trin mnh trong thi
gian ti.
Ngày 19/05/2006, Chính ph đã ban hành Ngh đnh s 52/2006/N-CP
hng dn và to hành lang pháp lý cho hot đng phát hành trái phiu doanh
nghip. n nay, mt s doanh nghip nh Tp đoàn đin lc Vit Nam, Tp
đoàn công nghip tàu thy Vit Nam, Tng Công ty c phn Vinaconex, Công
ty c phn Vincom… đã phát hành trái phiu đ huy đng vn. áp ng nhu cu
này ca các doanh nghip, hin nay nhiu t chc tín dng nh Ngân hàng u
t và Phát trin Vit Nam, Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit

Nam, Công ty c phn chng khoán Sài Gòn (SSI), Ngân hàng TMCP Phát trin
Nhà Hà Ni… đã đa ra mt s sn phm dch v liên quan đn phát hành trái
phiu doanh nghip. ây là mt loi dch v tài chính cao cp mà các Ngân
hàng đu t ln trên th gii đang thc hin rt thành công và mang li ngun
thu nhp đáng k. Vi tim nng phát trin ca nn kinh t Vit Nam, ngày càng

có nhiu doanh nghip s dng hình thc huy đng vn bng phát hành trái
phiu doanh nghip thay cho hình thc vay vn ngân hàng hoc phát hành c
phiu. Vi uy tín và v trí là mt trong bn ngân hàng thng mi hàng đu 
Vit Nam hin nay, Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam (BIDV) có nhiu
tim nng cung cp các dch v liên quan đn phát hành trái phiu doanh nghip,
góp phn to hình nh ca mt ngân hàng đu t đúng ngha và mang li ngun
thu nhp đáng k cho ngân hàng. Tuy nhiên, do các nguyên nhân khách quan và
ch quan, dch v này trong thi gian qua cha mang li hiu qu tng ng vi
tim nng mà BIDV đang có. Vy trong thi gian ti BIDV cn thc hin các
gii pháp nh th nào đ phát trin dch v liên quan đn phát hành trái phiu
doanh nghip. Các gi ý chính sách nào Nhà nc cn thc hin đ khuyn
khích, h tr vic phát hành trái phiu doanh nghip. Xut phát t thc trng
trên, tác gi đã nghiên cu đ tài “Phát trin dch v phát hành trái phiu doanh
nghip ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam”.
2. XÁC NH VN  NGHIÊN CU
Vic phát hành trái phiu ca các doanh nghip đ huy đng vn rt ph bin
 các nc phát trin. ng thi, các Ngân hàng đu t  các nc phát trin đã
cung cp các dch v liên quan đn phát hành trái phiu doanh nghip rt thành
công và mang li khon thu nhp đáng k cho bn thân ngân hàng. Hin ti, so
vi mt s t chc tín dng khác đang có cung cp dch v liên quan đn phát
hành trái phiu doanh nghip, Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam tm
đc đánh giá là mt trong nhng t chc cung cp dch v này khá tt. Tuy
nhiên, kt qu thc hin cha tng xng vi tim nng ca BIDV. ng trc
tình hình nh vy, vn đ nghiên cu ca đ tài này là tìm ra các gii pháp nhm

phát trin dch v liên quan đn phát hành trái phiu doanh nghip ti BIDV đ
góp phn ci thin ngun thu dch v, nâng cao uy tín và v th ca BIDV trên
th trng tài chính ngân hàng Vit Nam, đa BIDV tr thành mt tp đoàn
ngân hàng đu t đúng ngha.


3. CÂU HI VÀ MC TIÊU NGHIÊN CU:
 Các loi trái phiu đang có trên th trng tài chính Vit Nam hin nay?
Vai trò, tác dng, li ích ca vic phát hành trái phiu đi vi các doanh
nghip? Câu hi này s đc tr li trong chng 1.
 Tình hình phát hành trái phiu ca các Doanh nghip Vit Nam hin nay
nh th nào? Nhng u đim và hn ch ca hình thc huy đng vn
bng cách phát hành trái phiu doanh so vi các hình thc khác nh th
nào? Câu hi này s đc tr li trong chng 1.
 Tình hình cung cp dch v liên quan đn phát hành trái phiu doanh
nghip  các t chc tín dng khác nh th nào? Thc trng  BIDV
trong thi gian qua? Tình hình thc hin  các TCTD khác ti Vit Nam
nh th nào? Câu hi này đc tr li trong chng 2.
 Cn thc hin các gii pháp nào đ phát trin các dch v liên quan đn
phát hành trái phiu doanh nghip ti BIDV? Câu hi trng tâm ca đ tài
này s đc tr li trong chng 3.
Trong quá trình đi tìm li gii cho nhng câu hi nghiên cu va nêu trên đ
gii quyt vn đ nghiên cu đt ra, đ tài này nhm vào các mc tiêu nghiên
cu c th sau đây:
 Khái quát v các loi trái phiu trên th trng tài chính, ch ra u nhc
đim ca hình thc huy đng vn bng trái phiu so vi các hình thc
huy đng vn khác.
 Phân tích tình hình phát hành trái phiu ca các doanh nghip Vit Nam
trong thi gian qua sau khi có Ngh đnh 52/2006/N-CP ca Chính ph
v/v hng dn phát hành trái phiu doanh nghip. Nêu bt lên tim nng

phát trin ca th trng trái phiu doanh nghip Vit Nam.
 ánh giá thc trng tình hình cung ng các dch v liên quan đn phát
hành trái phiu doanh nghip ti các t chc tín dng khác nói chung và
ti BIDV nói riêng.

 a ra mt s gii pháp t phía BIDV Hi s chính nói chung và  các
Chi nhánh BIDV nói riêng cng nh các chính sách h tr khuyn khích
ca Nhà nc nhm phát trin dch v liên quan đn phát hành trái phiu
doanh nghip ti BIDV.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU:
Tác gi đã vn dng lý thuyt các môn hc Lý thuyt th trng Tài chính,
Tài chính doanh nghip hin đi, Tài chính quc t làm nn tng lý lun. ng
thi tác gi s dng phng pháp thng kê và phng pháp tng hp s liu đ
đánh giá v tình hình hình thành và phát trin ca th trng trái phiu doanh
nghip, tình hình phát trin dch v liên quan đn phát hành trái phiu doanh
nghip ti BIDV; tip thu kinh nghim cung cp dch v ca các t chc tài
chính trên th trng trong và ngoài nc và t kinh nghim trc tip làm công
tác tín dng ca tác gi làm c s đ xut các gii pháp phù hp.
5. Ý NGHA NGHIÊN CU CA  TÀI:
V lý lun, đ tài phân tích thc trng vic cung ng dch v liên quan đn
phát hành trái phiu doanh nghip ti BIDV trong thi gian qua, ch ra nhng
mt đc và mt còn hn ch ca BIDV trong vic cung cp dch v này. Cui
cùng, đ tài đa ra mt s gii pháp nhm phát trin dch v liên quan đn phát
hành trái phiu doanh nghip ca BIDV.
6. KT CU LUN VN:
Ngoài phn m đu, lun vn chia thành 3 chng vi các ni dung c th
nh sau:
Chng 1: Tng quan v dch v phát hành trái phiu doanh nghip ti Ngân
hàng.
Chng 2: Thc trng dch v phát hành trái phiu doanh nghip ti BIDV

hin nay.
Chng 3: Các gii pháp phát trin dch v phát hành trái phiu doanh
nghip ti BIDV.




Chng 1
:
TNG QUAN V DCH V PHÁT HÀNH TRÁI PHIU
DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG

1.1 Tng quan v trái phiu:
1.1 .1. Khái nim:
Trái phiu là mt loi chng khoán quy đnh ngha v ca ngi phát hành
(ngi vay tin) phi tr cho ngi nm gi chng khoán (ngi cho vay) mt
khon tin xác đnh, thng là trong nhng khong thi gian c th, và phi
hoàn tr cho khon vay ban đu khi nó đáo hn.
Trong tài chính, trái phiu là mt chng khoán n, theo đó ngi phát hành
n ngi nm gi trái phiu mt khon tin, và có ngha v thanh toán c gc
ln lãi vào nhng thi đim đnh trc trong tng lai.
Trái phiu đn gin ch là mt khon n, nhng có dng mt chng khoán,
cho dù tên gi có khác nhau thì bn cht ca chúng cng ch là mt. Ngi phát
hành là ngi đi vay, ngi nm gi trái phiu là ngi cho vay, trái tc chính
là lãi tin vay. Phát hành trái phiu là mt bin pháp hiu qu giúp ngi phát
hành tài tr cho các khon đu t dài hn ca mình bng ngun vn bên ngoài.
Trái phiu là loi chng khoán xác nhn quyn và li ích hp pháp ca ngi
s hu đi vi mt phn vn n ca t chc phát hành.
1.1.2 c đim:
 Mt trái phiu thng có ba đc trng chính:

 Mnh giá: Mnh giá là giá tr danh ngha ca trái phiu đc ghi trên t trái
phiu. Mnh giá trái phiu là s vn gc mà trái ch s đc nhn khi trái
phiu đn hn và mnh giá ca trái phiu thng là bi s ca mt s tin
nht đnh (ví d 100.000 VND hoc 100USD).
 Lãi sut đnh k (coupon): chính là li tc mà trái ch đc hng đnh k
(hàng quý hoc hàng nm) khi đu t vào trái phiu, đc biu hin bng

con s phn trm (%) c th. i vi mt s loi trái phiu đc thù nh trái
phiu zero coupon (hay còn gi là trái phiu chit khu) thì không có lãi sut
đnh k, trái ch hng li tc chính là chênh lch gia giá mua trái phiu và
mnh giá nhn đc khi đáo hn.
 Thi hn: trái phiu thng có thi gian đáo hn c th (5 nm, 10 nm hay
30 nm …) đc ghi rõ trên t trái phiu. Cng có th có loi trái phiu vnh
vin, tc là không có thi gian đáo hn, trái ch mua trái phiu này s đc
hng mt dòng lu kim (trái tc) mãi mãi t ch th phát hành cho đn khi
ch th phát hành không còn tn ti na.
 Trái phiu th hin quan h ch n - con n gia ngi phát hành và nhà
đu t. Phát hành trái phiu là đi vay vn. Mua trái phiu là cho ngi phát
hành vay vn và nh vy, trái ch là ch n ca ngi phát hành. Là ch n,
ngi nm gi trái phiu (trái ch) có quyn đòi các khon thanh toán theo
cam kt v thi hn và khi lng, song không có quyn tham gia vào nhng
vn đ điu hành ca bên phát hành.
1.1.3 Phân loi trái phiu:
- Cn c vào vic có ghi danh hay không:
 Trái phiu vô danh: là loi trái phiu không ghi tên ngi th hng, bt k
cá nhân hoc t chc nào nm gi trái phiu s là trái ch và đc hng
mi quyn li do trái phiu mang li.
 Trái phiu ghi danh (ký danh): là trái phiu có ghi tên c th trái ch trên t
trái phiu. Ch t chc/cá nhân đng tên trên trái phiu mi đc hng mi
quyn li do trái phiu mang li. Tuy nhiên, trái ch có th d dàng chuyn

nhng trái phiu li cho đi tng khác bng th tc ký hu trái phiu
(thng đc in  mt sau t trái phiu).
- Cn c vào đi tng phát hành trái phiu
 Trái phiu chính ph (bao gm Trái phiu chính ph - B Tài chính phát
hành, trái phiu do Ngân hàng trung ng phát hành): là loi trái phiu do
Chính ph (thông qua B Tài chính hoc Ngân hàng trung ng) phát hành.

ây là loi trái phiu chim t l ln lu hành trên th trng ( Vit Nam
trái phiu Chính ph luôn chim t l trên 90% trên th trng) .Trái phiu
Chính ph luôn có lãi sut (coupon) thp nht trong các loi trái phiu đang
lu hành do đc đm bo bng kh nng chi tr ca Chính ph nên ri ro
hu nh không có. Lãi sut trái phiu Chính ph còn là cn c đ quyt đnh
lãi sut các trái phiu khác trên th trng.
 Trái phiu đô th (hay còn có tên gi khác là trái phiu công trình): là loi
trái phiu do chính quyn đa phng (bang/thành ph/tnh) phát hành di
s cho phép ca chính quyn trung ng đ huy đng vn thc hin các công
trình d án  đa phng. ây cng là loi trái phiu có mc lãi sut thp
trên th trng (ch sau trái phiu Chính Ph) do ri ro thp và đc s ngm
bo lãnh ca chính quyn trung ng.
 Trái phiu doanh nghip: đây là loi trái phiu đa dng và phong phú nht,
do các doanh nghip phát hành đ huy đng vn phc v cho hot đng sn
xut kinh doanh – d án đu t ca mình. Loi trái phiu này thng có lãi
sut cao nht trên th trng (lãi sut cao thp còn tùy thuc vào uy tín và
nng lc tài chính ca doanh nghip phát hành nhng đi đa s đu cao hn
lãi sut trái phiu Chính ph mt t l phn trm nht đnh). Tuy nhiên,
thng đây cng là loi trái phiu có ri ro thanh toán cao nht.
 Trái phiu quc t: là loi trái phiu do Chính ph mt nc, doanh nghip
hoc t chc quc t nh World Bank, IMF phát hành và đc lu hành trên
th trng chng khoán quc t. Lãi sut ca trái phiu này tùy thuc vào
nhiu yu t nh lãi sut ca trái phiu Chính ph hin ti trên th trng

quc t ca quc gia có đng tin đc ghi trên trái phiu, uy tín và nng lc
ca Ch th phát hành, tình hình n đnh ca kinh t th gii, th hiu ca
Nhà đu t… nhng thng thì lãi sut huy đng t trái phiu quc t s
thp hn lãi sut huy đng trong nc ca Ch th phát hành.

- Theo thi hn:

 Trái phiu ngn hn: là trái phiu có thi hn hoàn tr gc và lãi di mt
nm nh các loi tín phiu kho bc…
 Trái phiu trung hn: là trái phiu có thi hn hoàn tr (gc và lãi hoc gc)
t trên 1 nm đn di 5 nm.
 Trái phiu dài hn: là trái phiu có thi hn hoàn tr (gc và lãi hoc gc)
trên 5 nm.
- Theo phng thc tr lãi:
 Trái phiu tr lãi trc mt ln ngay khi phát hành, gc thanh toán khi
đáo hn.
 Trái phiu tr lãi sau hàng nm, gc thanh toán khi đáo hn.
 Trái phiu thanh toán c gc và lãi mt ln khi đáo hn.
- Phân loi trái phiu theo vic bo đm:
 Trái phiu không có bo đm (Naked Bond): là loi trái phiu cp thp,
không đc đm bo bng tài sn ca doanh nghip, ch đc bo đm
kh nng thanh toán bng uy tín ca doanh nghip. Trong trng hp
doanh nghip phát hành phá sn, trái ch ch đc thanh toán t tài sn
thanh lý trc c đông u đãi và c đông thng.
 Trái phiu đc đm bo (Secured Bond): Doanh nghip đem tài sn c
th ca mình đm bo cho vic thanh toán gc và lãi ca trái phiu khi
đn hn.
 Trái phiu đc bo lãnh (Guaranted Bond): Là trái phiu đc mt
doanh nghip khác (thng là mt t chc tài chính có uy tín) đng ra
bo lãnh thanh toán trái tc và vn ca trái phiu đó khi trái phiu không

đc thanh toán đúng hn.
 Trái phiu tín thác th chp (Collateral Trust Bond): Là trái phiu đc
phát hành da vào các chng khoán ca doanh nghip khác làm vt th
chp.
 Trái phiu cm c (Mortgage Bond): là trái phiu đc phát hành trên c
s vt cm c ca doanh nghip.

- Các loi trái phiu đc bit khác:
 Trái phiu zero coupon: là loi trái phiu không thanh toán lãi sut đnh
k. Nhà đu t đc hng li sut khi đu t trái phiu bng chênh lch
gia giá mua trái phiu ban đu (còn gi là giá chit khu) và giá tr nhn
đc khi đn hn trái phiu.
Trái phiu chuyn đi: là mt loi trái phiu có kh nng chuyn đi
thành c phiu công ty theo mt t l công b trc và vào mt khong
thi gian xác đnh trc. Thông thng bao gi ngi phát hành trái
phiu chuyn đi cng dành cho ngi mua quyn quyt đnh có chuyn
đi sang c phiu hay không. Ngi nm gi trái phiu chuyn đi có
quyn không chuyn sang c phiu nu ti thi đim chuyn đi, công ty
làm n không tt. Trái phiu chuyn đi có th đc coi là s kt hp
gia mt trái phiu thng và mt quyn chn mua c phiu. Thông
thng, trái phiu loi này có t sut trái tc tng đi thp so vi các
loi trái phiu khác, song bù li, nó ha hn đem li cho nhà đu t li
nhun ln hn t kh nng mua đc c phiu vi mc giá u đãi trong
tng lai.
 Trái phiu Châu Âu: Trái phiu Châu Âu là trái phiu đc phát hành bi
các chính ph, t chc tài chính, công ty bng đng tin khác vi đng
tin ti nc phát hành. Trái phiu Châu Âu ghi bng USD là hình thc
phát hành ph bin.
 Trái phiu có điu khon thanh toán lãi th ni: là trái phiu mà lãi sut
đnh k thng đuc tái n đnh trên c s lãi sut th trng cng thêm

mt t l phn trm c đnh (đuc gi là khon chênh lch).
 Trái phiu tài khon (Book-entry Bond): Là loi trái phiu không tn ti
di hình thc chng ch chng khoán, tin mua trái phiu đc chuyn
vào tài khon trái phiu đng tên trái ch.
 Trái phiu kh hoán (Exchangeable bond): Là loi trái phiu có th
chuyn sang c phiu thng ca mt doanh nghip khác. Ví d Cty m

(Holding company) đã và đang s hu nhiu c phiu thng ca các
công ty con (Subsidiaries), có th s phát hành trái phiu kh hoán sang
c phiu thng ca các công ty con.
 Trái phiu hoàn vn (Callable Bond): vi loi trái phiu này, Doanh
nghip có th hoàn vn cho trái ch trc hn.
 Trái phiu ch s (Indexed Bond): trái tc đc điu chnh theo ch s giá
sinh hot hàng tháng, na nm, và điu chnh mnh giá khi hoàn vn cho
trái ch.
1.1.4 Vai trò, tác dng ca trái phiu:
 i vi nn kinh t
Th trng trái phiu là kênh huy đng vn nhanh chóng và hiu qu. Th
trng trái phiu là mt b phn ca th trng vn dài hn, thc hin chc nng
ca th trng tài chính là cung cp ngun vn trung, dài hn cho nn kinh t. ây
là th trng có kh nng huy đng các ngun vn phân tán, tm thi nhàn ri trong
toàn xã hi vào công cuc đu t.
Th trng trái phiu phát trin làm cho th trng vn hoàn thin và đa
dng hn. Th trng trái phiu có quy mô và đ sâu đ h tr tt hn nhu cu vn
đu t dài hn trong nn kinh t, góp phn to ra mt cu trúc th trng vng chc
mà nó da trên c s cân đi gia th trng vay n ngân hàng, th trng trái phiu
và th trng c phiu trong tng lai. Th trng trái phiu thúc đy s phát trin
bn vng, n đnh ca th trng vn.
 i vi doanh nghip
Vai trò ca trái phiu đi vi doanh nghip s đc phân tích  mc 1.2 ca

chng này.
 i vi nhà đu t
Th trng trái phiu góp phn làm đa dng hoá các sn phm tài chính, cung
cp cho các nhà đu t ngày càng nhiu la chn đ đa dng hóa danh mc đu t
phù hp vi nhng khu v ri ro khác nhau. Trái phiu chính ph vi đ an toàn
cao nhng lãi sut không hp dn bng TPDN. Bên cnh đó, đu t vào c phiu s

đem li cho nhà đu t t sut li nhun cao hn tng ng vi mc ri ro cao hn.
Th trng trái phiu vi các loi trái phiu và k hn khác nhau to thêm cho nhà
đu t la chn phng án đu t phù hp.
i vi nhà đu t, trái phiu có tính n đnh và cha đng ít ri ro hn c
phiu. Trái phiu luôn có mt thi hn nht đnh và khi đáo hn trái ch đc nhn
li vn góp ban đu ca mình. Thu nhp ch yu ca trái phiu là tin lãi, đây là
khon thu c đnh. Khi đu t vào TPDN, trái ch nhn tin lãi không ph thuc
vào tình hình sn xut kinh doanh ca doanh nghip phát hành, đc đim này không
ging vi c đông ch nhn đc c tc khi doanh nghip kinh doanh có lãi. Thêm
mt đc đim na, nu công ty b gii th hoc phá sn thì trái ch đc u tiên tr
n trc các c đông. Vì vy đây là dng đu t phù hp vi các nhà đu t có khu
v đu t không thích mo him.
1.1.5 Các loi trái phiu  Vit Nam hin nay:
Cn c vào ch th phát hành,  Vit Nam hin nay có các loi trái phiu sau:
- Trái phiu Chính ph: là trái phiu do Chính ph phát hành đ huy đng vn
cho các công trình, d án ca Chính ph phc v mc tiêu phát trin kinh t -
xã hi ca đt nc ví d công trái giáo dc, trái phiu chính ph khác.
- Trái phiu ca Ngân hàng Nhà nc: là trái phiu do Ngân hàng Nhà nc
phát hành đ phc v cho chính sách tin t ca quc gia.
- Trái phiu đô th: hay còn gi là trái phiu chính quyn đa phng đc
chính quyn đa phng phát hành di s cho phép ca chính ph. Hin nay
mi ch có Hà Ni, thành ph H Chí Minh và ng Nai phát hành trái
phiu chính quyn đa phng đ huy đng vn. Các tnh thành đc phép

phát hành đn 30% tng nhu cu chi tiêu và phi đc chính ph cho phép
phát hành.
- Trái phiu doanh nghip: là loi trái phiu do các doanh nghip thuc các
thành phn kinh t phát hành đ huy đng vn đáp ng nhu cu sn xut kinh
doanh – đu t ca chính doanh nghip.
1.2 Trái phiu doanh nghip:

1.2.1 Khái nim:
Trái phiu doanh nghip là các loi trái phiu (chng khoán n) do các doanh
nghip phát hành đ vay vn ngn hn, trung hn hoc dài hn nhm mc
đích huy đng vn đu t các d án hay m rng qui mô hot đng sn xut
kinh doanh.
1.2.2 c đim chung ca trái phiu doanh nghip:
 Trái ch đc tr lãi đnh k và tr gc khi đáo hn, song thông thng trái
ch không đc tham d vào các quyt đnh trong hot đng sn xut kinh
doanh ca doanh nghip. Cng có loi trái phiu nh trái phiu chit khu
(trái phiu zero coupon) không tr lãi đnh k, ngi mua đc mua di
mnh giá và khi đáo hn đc thanh toán li bng mnh giá hoc giá tr
thanh toán đc ghi trên trái phiu.
 Mc đ u tiên trong trng hp phi thanh lý tài sn ca doanh nghip do
doanh nghip gii th hoc phá sn: trái ch đc u tiên thanh toán trc
các c đông (k c c đông thng và c đông u đãi) t giá tr còn li ca
doanh nghip.
 Chi phí tr lãi trái phiu: phát hành trái phiu là mt hình thc đi vay (huy
đng vn t ngi mua trái phiu) do đó  tt c các quc gia thì chi phí tr
lãi trái phiu đc hch toán vào chi phí hot đng ca doanh nghip và
đc khu tr thu.
 Trái phiu doanh nghip là loi trái phiu đa dng nht và rt phong phú v
chng loi đáp ng nhu cu và th hiu ca các nhà đu t, là ngun huy
đng vn trung – dài hn ch yu cho các doanh nghip  các nc phát

trin.
1.2.3 Li ích ca vic phát hành trái phiu đi vi doanh nghip:
Phát hành trái phiu doanh nghip là mt hình thc huy đng vn ph bin đi
vi nhiu doanh nghip  các nc phát trin nh các li ích sau:
 Là mt kênh huy đng vn hu hiu bên cnh các kênh huy đng khác nh
vay ngân hàng hoc phát hành c phiu tng vn.

 Tn dng đc li ích mang li t tm chn thu: do chi phí tr lãi trái phiu
tng t nh chi phí tr lãi vay ngân hàng, đc ghi nhn vào chi phí hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip trong k do đó làm gim s thu
thu nhp mà doanh nghip phi np t đó to ra đòn by tài chính giúp các
c đông công ty gia tng t sut sinh li trên vn ch s hu. Tuy nhiên,
doanh nghip ch tn dng đc li ích t tm chn thu trên trong trng
hp t sut li nhun ca doanh nghip ln hn lãi sut ca trái phiu. Sau
đây ta s so sánh ví d v 02 doanh nghip có tng tài sn bng nhau, có
cùng mt t sut li nhun trc thu trên tng tài sn; hai doanh nghip ch
khác nhau v cu trúc vn, mt bên hoàn toàn s dng vn t có, bên kia có
s dng vn huy đng bng trái phiu vi t l ví d là 30%:
n v: triu đng
Ch tiêu Doanh nghip A Doanh nghip B
Tng tài sn: gm 10.000

10.000

1. N (trái phiu tr lãi sut đnh k
10%/nm)
0

3.000


2. Vn c phn 10.000

7.000


Ta xét t sut li nhun sau thu trên vn ch s hu ca hai doanh nghip trong
các trng hp nh sau:
T sut li nhun trc thu và lãi vay trên tng tài sn > 10% (là lãi
sut trái phiu), ví d là 15%:
Ch tiêu Doanh nghip A Doanh nghip B
Li nhun trc thu và lãi vay
(EBIT)
1.500

1.500

Lãi vay (lãi trái phiu) 0

300

Li nhun trc thu 1.500

1.200

Thu thu nhp doanh nghip (28%) 420

336

Li nhun sau thu 1.080


864


T sut li nhun sau thu/vn c
đông
10,8%

12,3%


T sut li nhun trc thu và lãi vay trên tng tài sn = 10% (bng lãi
sut trái phiu):
Ch tiêu Doanh nghip A Doanh nghip B
Li nhun trc thu và lãi vay
(EBIT)
1.000

1.000

Lãi vay (lãi trái phiu) 0

300

Li nhun trc thu 1.000

700

Thu thu nhp doanh nghip (28%) 280

196


Li nhun sau thu 720

504

T sut li nhun sau thu/vn c
đông
7,2%

7,2%


T sut li nhun trc thu và lãi vay trên tng tài sn < 10% (nh hn
lãi sut trái phiu), ví d là 5%:
Ch tiêu Doanh nghip A Doanh nghip B
Li nhun trc thu và lãi vay
(EBIT)
500

500

Lãi vay (lãi trái phiu) 0

300

Li nhun trc thu 500

200

Thu thu nhp doanh nghip (28%) 140


56

Li nhun sau thu 360

144

T sut li nhun sau thu/vn c
đông
3,6%

2,06%



Qua các ví d trên cho thy ch khi t sut li nhun trc thu và lãi vay trên
tng tài sn ln hn lãi vay (lãi sut trái phiu) thì vic s dng vn vay (trái
phiu) mi làm gia tng t sut sinh li ròng cho các c đông ca doanh nghip.
 Tn dng các u đim so vi hình thc phát hành c phiu tng vn:
 Chng tình trng pha loãng giá c phiu, bo v quyn kim soát ca
doanh nghip:
 Chi phí tr lãi trái phiu đc khu tr thu thu nhp doanh nghip trong
khi c tc ch đc chia t li nhun sau thu ca doanh nghip.
 Trong nhiu trng hp, phát hành trái phiu giúp doanh nghip tránh
tình trng nhà đu t cho rng giá c phiu hin ti ca doanh nghip
đang cao hn giá tr ni ti nh khi phát hành c phiu đ huy đng vn
(vì thng các doanh nghip thích phát hành c phiu đ huy đng thêm
vn khi giá c phiu ca mình trên th trng đang đc giá).
 i vi nhng DN kinh doanh tt thì phát hành trái phiu có li hn v
qun tr điu hành do các trái ch không tham gia vào các quyt đnh

qun tr điu hành DN, ban lãnh đo DN có th toàn tâm toàn ý điu hành
DN theo chính sách ca mình. ng thi khi hot đng kinh doanh có li
nhun tt hn thì trái ch cng ch đc hng li tc c đnh, không
đc chia thêm li nhun.
 Tn dng các u đim so vi hình thc vay n ngân hàng:
 Huy đng vn vi thi gian dài, lãi sut thng thp hn lãi sut vay
ngân hàng
 Có th huy đng đc ngay mt khon vn ln khi kt thúc đt phát hành
trái phiu. Trong khi vay ngân hàng thng ch đc gii ngân theo tin
đ đu t d án.
 Có th huy đng đc mt khi lng vn ln mà không nht thit phi
có tài sn đm bo (trong khi hu ht các ngân hàng đu hn ch cho vay
vn không có đm bo bng tài sn hoc nu vay đc thì mc vay
thng không đáp ng đ nhu cu ca doanh nghip và cng thng ch

có mt s doanh nghip nhà nc ln có mi quan h truyn thng vi
ngân hàng mi đc cho vay không có đm bo bng tài sn). Trong khi
doanh nghip có th phát hành trái phiu không đc đm bo bng tài
sn ca doanh nghip vi s lng tng đi ln ph thuc vào uy tín,
nng lc tài chính và tính hiu qu ca d án đu t.
 Doanh nghip có th linh hot la chn hình thc hoàn tr gc và lãi trái
phiu hn so vi vay ngân hàng: khi phát hành trái phiu doanh nghip
có th la chn hình thc tr lãi nh tr hàng nm/ln, hàng sáu
tháng/ln, tr lãi mt ln vào cui k…cng nh có th tr gc hàng nm
hay tr mt ln vào ngày đáo hn ca trái phiu… Trong khi vay ngân
hàng thì các doanh nghip hu nh đu phi tr gc và lãi đnh k theo
tin đ dòng tin hot đng, rt him khi doanh nghip đc la chn
hình thc tr gc và lãi mt ln khi đáo hn.
 To ra mt sn phm tài chính đáp ng nhu cu đu t đa dng ca các ch
th tham gia trên th trng tài chính:

 Các nhà đu t tham gia mua bán trái phiu đ đa dng hóa danh mc đu
t, góp phn mang li thu nhp n đnh hn so vi hình thc đu t c
phiu.
 áp ng khu v t sut sinh li và ri ro ca các nhà đu t.
1.2.4 Mt s khó khn – thách thc đi vi doanh nghip khi phát hành
trái phiu đ huy đng vn:
 Gánh nng chi phí tài chính c đnh, gây áp lc lên tình hình tài chính
ca doanh nghip, thm chí có th dn doanh nghip đi đn phá sn trong
trng hp không có đ ngun tin mt đ thanh toán gc hoc lãi trái
phiu.
 Mt s quc gia có th đa ra nhng tiêu chun kht khe hn đi vi vic
huy đng vn bng hình thc phát hành trái phiu doanh nghip so vi
tiêu chun vay ngân hàng (ví d,  Vit Nam hin nay đ đc phát hành
trái phiu, doanh nghip phi đáp ng điu kin là đã hot đng t 2 nm