Tiet 133. Chuong trinh dia phuong
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (675.94 KB, 10 trang )
GV: NguyÔn ThÕ Hanh
TrêngTHCSMécB¾c
Bài tập1 SGK/ 97:
Tìm từ ngữ địa ph ơng trong các đoạn trích sau đây( trích từ truyện ngắn Chiếc l ợc ngà của
Nguyễn Quang Sáng) và chuyển những từ ngữ địa ph ơng đó sang từ ngữ t ơng ứng.
a. Mỗi lần bị xúc động, vết thẹo dài bên má phải lại đỏ ửng lên, giần giật, trông rất dễ sợ. Với vẻ mặt
xúc động ấy và hai tay vẫn đ a về phía tr ớc ,anh chầm chậm b ớc tới, giọng lặp bặp run run:
- Ba đây con!
- Ba đây con!
b. Nghe mẹ nó bảo gọi ba vào ăn cơm thì nó bảo lại:
- Thì má cứ kêu đi.
Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa bếp doạ đánh, nó phải gọi nh ng lại nói trổng
-Vô ăn cơm!
Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi Ba vô ăn cơm. Con bé cứ đứng trong bếp nói
vọng ra:
-Cơm chín rồi!
Anh cũng không quay lại. Con bé bực quá quay lại mẹ và bảo:
- Con kêu rồi mà ng ời ta không nghe.
c. Bữa sau, đang nấu cơm thì mẹ nó chạy đi mua thức ăn. Mẹ nó dặn, ở nhà có gì cần thì gọi ba giúp
cho. Nó không nói không rằng, cứ lui cui d ới bếp. Nghe nồi cơm sôi, nó giở nắp lấy đũa bếp sơ qua- nồi
cơm hơi to, nhắm không thể nhắc xuống để chắt n ớc đ ợc, đến lúc đó nó mới nhìn lên anh Sáu. Tôi nghĩ
thầm, con bé đang bị dồn vào thế bí, chắc nó phải gọi ba thôi. Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên:
- Cơm sôi rồi, chắt n ớc giùm cái!- Nó cũng lại nói trổng
Đoạn trích Từ địa ph ơng Từ toàn dân
a
thẹo sẹo
lặp bặp lắp bắp
ba bố, cha
b
ba bố, cha
má mẹ
kêu gọi
đâm trở thành
đũa bép đũa cả
(nói) trổng (nói) trống không
vô vào
c
ba bố, cha
lui cui lúi húi
nắp vung
nhắm cho là
giùm giúp
(nói) trổng (nói) khôngTrổng
Bài tập 2 SGK/ 98:
đối chiếu các câu sau đây( trích từ truyện ngắn Chiếc l ợc ngà của
Nguyễn Quang Sáng) cho biết từ kêu ở câu nào là từ địa ph ơng, từ
kêu ở câu nào là từ toàn dân. Hãy dùng cách diễn đạt khác hoặc
dùng từ đồng nghĩa để làm rõ sự khác nhau đó.
a.Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên:
- Cơm sôi rồi, chắt n ớc giùm cái! Nó cũng lại nói trổng.
b. - Con kêu rồi mà ng ời ta không nghe
Trả lời
a. Kêu- Từ toàn dân, có thể thay bằng nói to.
b. Kêu- từ địa ph ơng, t ơng đ ơng từ toàn dân gọi
Bài tập 2 SGK/ 98:
Trong hai câu đố sau, từ nào là từ địa ph ơng? Những từ đó t ơng đ
ơng với những từ nào trong ngôn ngữ toàn dân?
Không cây không trái không hoa
Có lá ăn đ ợc, đố là lá chi.
( Câu đố về lá bún)
Kín nh b ng lại kêu là trống
Trống hổng trống hảng lại kêu là buồng
(Câu đố về cái trống và buồng cau)
*Các từ địa ph ơng trong 2 câu đố là:
trái- quả
chi- gì
kêu- gọi
trống hổng trống hảng- trống huếch trống hoác
Từ địa ph ơng Từ toàn dân
thẹo sẹo
lặp bặp lắp bắp
ba bố, cha
má mẹ
kêu gọi
đâm trở thành
đũa bép đũa cả
(nói) trổng (nói) trống không
vô vào
lui cui lúi húi
nắp vung
nhắm cho là
giùm giúp
chi gì
Trống hổng trống hảng Trống huyếch trống hoác
Bài 4/ SGK/ 99
Bài tập 5/ SGK/ 99
a. Không nên để nhân vật bé Thu dùng từ ngữ toàn dân vì nh
b.Trong lời kể, có khi tác giả sử dụng ngôn ngữ địa ph ơng để tạo
sắc thái riêng từ ngôn ngữ của nơi xảy ra câu chuyện. Tuy nhiên,
tác giả cũng đã có ý thức sử dụng những từ ngữ địa ph ơng không
quá khó, không dùng quá nhiều từ địa ph ơng để tạo điều kiện
tiếp nhận cho đông đảo bạn đọc của các vùng miền khác nhau
MÑ suèt
Gan chi gan rứa,mẹ nờ
Mẹ rằng:cứu nước mẹ chờ chi ai
Tằu bay hắn bắn sớm trưa
thì tui cứ việc nắng mưa đưa đò
ghé tai mẹ hỏi tò mò
Cớ rằng ông cũng ưng cho mẹ chèo?
Nghe ra ông cũng vui lòng
tui đi, còn chạy ra sông dặn đò
"Coi chừng sóng lớn gió to
Màn xanh đây mụ,đắp cho kín mình.
MÑ suèt
Gan chi(gì) gan rứa(thế),mẹ nờ
Mẹ rằng:cứu nước mẹ chờ chi(gì) ai
Tằu bay hắn (nó)bắn sớm trưa
thì tui (tôi)cứ việc nắng mưa đưa đò
ghé tai mẹ hỏi tò mò
Cớ răng (sao)ông cũng ưng cho mẹ chèo?
Nghe ra ông cũng vui lòng
tui (tôi)đi, còn chạy ra sông dặn đò
"Coi chừng sóng lớn gió to
Màn xanh đây mụ(bà),đắp cho kín mình
Tè H÷u
Tè H÷u
kim tây,kim băng
giò heo, chân giò
tất,vớ
quần jean, quần bò
gỏi,nộm
ly,cốc
áo thun,áo phông
dây thun, dây chun
thằn lằn,thạch sùng
phanh, thắng
phuộc nhún,giảm xóc
bí đỏ,bí ngô
bị phỏng,bị bỏng
xà phòng,xà bông
ôi,thiu
ô,dù
hộp quẹt(hột quẹt),bật lửa
Mét sè tõ ®Þa ph ¬ng vµ toµn d©n(B¾c, Trung Nam)
củ sắn,củ đậu
trái mận, quả roi
bàn chải đánh răng, bót
chén,bát
Chúc các em học tốt !
