TRNG I HC M TP.H CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGH THÔNG TIN
xyxy
TÌM HIU VÀ LP TRÌNH
H IU HÀNH ANDROID
TRÊN THIT B DI NG
BÁO CÁO ÁN NGÀNH
SVTH: Lê Quc Vit
MSSV: 0851010328
Ngành: Tin hc
Hng Chuyên Ngành: C s d liu
Lp: TH08B2
Ngi Hng Dn
GV.H Quang Khi
Tp. H Chí Minh –Tháng 2 nm 2012
1
Mc Lc
LI CÁM N 4
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN 5
Chng 1. TNG QUAN 6
1. Gii thiu 6
2. Phng pháp nghiên cu 7
Chng 2. C S LÝ THUYT 8
1. Gii thiu mt s h điu hành trên thit b di đng 8
2. Lch s Android 12
3. c đim ca HH Android 15
3.1. Nhng nét đc trng: 15
3.2. u ơim ca HH Android: 15
4. Cu trúc h thng Android 16
4.1. Applications (tng ng dng) 16
4.2. Application framework 17
4.3. Library 17
4.4. Android Runtime (môi trng thc thi) 18
4.5. Linux kernel (nhân Linux) 18
5. Cài đt và làm quen môi trng lp trình ANDROID EMULATOR 19
5.1. ANDROID EMULATOR 19
5.2. Cài ơt và làm quen môi trng lp trình 19
5.2.1. Công c cn có: 19
5.2.2. Cài ơt Android SDK 19
5.2.2.1. Download JDK 20
5.2.2.2. Download eclipse 20
5.2.2.3. Cài ơt ADT plugin 20
5.2.2.4. Cài ơt Android SDK 23
2
5.2.2.5. To mt ơin thoi o (AVD) 26
5.2.2.6. To mt project HelloWold 27
6. CHU K NG DNG ANDROID 28
6.1. Activity Stack 28
6.2. Các trng thái ca chu k sng 29
6.2.1. Active hoc running: 29
6.2.2. Paused: 29
6.2.3. Stopped: 29
6.3. Các phng thc ca chu k sng 30
7. CÁC THÀNH PHN TRONG NG DNG ANDROID 30
7.1. View 30
7.2. ViewGroup 31
7.3. LinearLayout 31
7.4. FrameLayout 32
7.5. AbsoluteLayout 33
7.6. RetaliveLayout 34
7.7. TableLayout 34
7.8. Button 35
7.9. ImageButton 36
7.10. ImageView 36
7.11. ListView 36
7.12. TextView 37
7.13. EditText 38
7.14. CheckBox 38
7.15. MenuOptions 38
Chng 3. DEMO NG DNG 41
1. S lc ng dng 41
3
2. Các chc nng ca ng dng demo 41
2.1. Giao din 41
2.1.1. Máy tính c bn: 41
2.1.2. Máy tính khoa hc: 43
2.1.3. History và các công c 46
2.2. Cách x lý: 46
2.2.1. Tng quát 46
2.2.2. Các thut toán s dng: 47
2.2.2.1. Chyn biu thc Infix sang Postfix 47
2.2.2.2. Tính giá tr ca biu thc hu t (postfix) 48
Chng 4. KT LUN VÀ HNG PHÁT TRIN 50
1. Kt lun 50
2. Hng phát trin 50
TÀI LIU THAM KHO 51
SÁCH THAM KHO 51
WEBSITE THAM KHO 51
4
LI CÁM N
hoàn thành đ án môn hc này, ngoài s c gng ca bn thân, tôi đã nhn
đc s giúp đ ca nhiu cá nhân trong và ngoài trng.
Tôi xin bày t lòng kính trng và bit n sâu sc ti thy H Quang Khi, khoa
Công Ngh Thông Tin, trng i hc M Tp HCM, ngi đã luôn tn tình hng dn,
đng viên và giúp đ tôi hoàn thành đ án môn hc này.
Tôi xin bày t lòng bit n ti các thy cô khoa Công Ngh Thông Tin đã to điu
kin thun li nht cho tôi trong quá trình hc tp, nghiên cu.
Cui cùng tôi xin bày t lòng bit n sâu sc ti nhng ngi thân trong gia đình,
bn bè, nhng ngi luôn bên tôi, đng viên tôi trong sut quá trình làm đ án môn hc.
5
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
6
Chng 1. TNG QUAN
1. Gii thiu
Ngày nay, xu th ca xã hi thông tin đang chuyn dn sang lnh vc công ngh di
đng nói chung và đin thoi di đng nói riêng. Minh chng cho điu đó là s ra đi ca
hai dòng đin thoi smartphone Android và iPhone. Tuy nhiên, hin nay tiêu đim gây
chú ý nht trong xã hi thông tin vn là nn tng Android ca Google.
Android ™ cung cp mt b đy đ các phn mm cho các thit b di đng: là mt
h
thng điu hành, middleware và các ng dng di đng ch cht.
Hình. Biu tng h ơiu hành Android
Android là h điu hành trên đin thoi di đng ( và hin nay là c trên mt s đu
phát HD, HD Player, TV) phát trin bi Google và da trên nn tng Linux. Trc đây,
Android đc phát trin bi công ty liên hp Android (sau đó đc Google mua li vào
nm 2005).
Hin nay, Android đã thu hút đc s quan tâm ca các nhà sn xut đin thoi di
đng ln trên th gii và mc tng trng ca Android vt lên dn đu so vi iPhone,
Nokia và nhiu hãng khác.
nc ta, Android thc s là mt mnh đt màu m mà các công ty phn mm
khai thác. iu này cng kéo theo vic c hi vic làm cho sinh viên mi ra trng cng
nhiu hn. Ngoài ra, Android là mt nn tng m và đc vit bng ngôn ng Java nên
7
đây là mt đim rt thun li đ cho nhiu ngi có th d dàng bt tay vào nghiên cu
cng nh d dàng tip cn công ngh.
Vì vy, Mc đích chính khi thc hin đ tài này là nhm tip cn, nghiên cu và
khai thác nn tng phn mm m Android đ to ra mt phn mm có tính thc tin cao,
ng dng hiu qu vào cuc sng.
2. Phng pháp nghiên cu
1) S dng s dng công c Android SDK, Eclipse SDK.
2) Thc hin các demo ng dng nh.
Demo ng dng máy tính b túi chy trên thit b di đng vi h điu hành Android.
8
Chng 2. C S LÝ THUYT
1. Gii thiu mt s h điu hành trên thit b di đng
Hin nay trên th gii có rt nhiu h điu hành cho đin thoi và các thit b di
đng.Sau đây mình xin gii thiu s qua v các H điu hành này:
• Windows phone 7
Windows Phone 7 là mt h điu hành di đng đc phát trin bi Microsoft, và là
s k tha đ bi nn tng Windows Mobile. Nó ra mt ti châu Âu, Singapore và Úc vào
ngày 21 Tháng Mi nm 2010, và ti M và Canada vào ngày 08 Tháng Mi Mt nm
2010 , vi châu Á có th trong nm 2011.
9
Vi Windows Phone 7, Microsoft cung cp mt Metro giao din ngi dùng mi ,
tích hp các h điu hành vi các dch v khác ca Microsoft, và k hoch kim soát cht
ch phn cng mà nó chy trên nn tng này.
• Windows Mobile
Là th h tin nhim ca Windows Phone 7
Windows Mobile là h điu hành ni bt gia đám đông, nn tng có kh nng bo
nhp e-mail tt, làm vic và tng thích vi máy tính. Ngoài ra, đây còn là h điu hành
có th chy rt nhiu các ng dng đc thit k trong mt h sinh thái ca Microsoft.
Tuy nhiên, cng có th nhn ra Windows Mobile đc ng dng trên đin thoi
ca nhiu nhà sn xut khác nhau, và không phi model nào cng có cht lng tt. Giao
din ca máy cng cha thc s thân thin. ó là lý do mà nhng ngi mun mt chic
smartphone đn gin, thú v cha chn Windows Mobile.
Mt trong nhng khim khuyn ca h điu hành này là màn hình cm ng s
dng tt hn khi dùng bút. Mc dù, cm ng đin tr trên nn tng này h tr tt cho các
ng dng nh Excel, Word, nhng cm ng đin dung ging iPhone li h tr tt hn cho
vic dùng tay điu khin.
Symbian
Mobilephone-Symbian, hai t trên “ghép” li đã đem đn mt th h đin thoi
thông minhSmartphone. Symbian chính là tâm đim ca s phát trin cho th trng di
đng. H điu hành (HH) này ra đi đã góp phn to nên mt bc tranh đy màu sc
cho th gii mobile.
Các nhà sn xut liên tc cho ra nhng mu đin thoi cc k ti tân, mnh m.
Tuy Symbian ch mi đc bit đn t cui thp niên 90, nhng tui đi phát trin ca nó
chng thua kém vòng đi phát trin ca HH Windows mà chúng ta đang s dng là
bao. Tháng 6/1998, Symbian ra đi ti London (Anh), tin thân ca sn phm này là mt
phn mm ca Psion. Sau đó, ln lt Nokia, Motorola, Ericsson đu mua c phn chung
s hu s dng nn tng này.
10
Nm 1980, Psion đc thành lp bi David Potter, ch yu đ vit các phn mm
và trò chi cho các th h máy tính ZX đu tiên. Mc tiêu phát trin các phn mm trên
h máy nh gn.
H điu hành Symbian là h điu hành ph bin trên các máy đin thoi Nokia và mt
s đin thoi SamSung.
• IOS
IOS là h điu hành ca Apple. Ban đu nó đc cài tren đin thoi Iphone,sau đó nó
ddauw vào và tr thành h điu hành trên iPod Touch, iPad và Apple TV . Apple không
có phép h điu hành này chy trên phn cng ca bên th 3.
• WebOS và Palm Pre
Palm Pre vi h điu hành WebOS mi đc xem là đi th nng ký ca iPhone. Nó đc
thit k dung hòa gia s đn gin và đp ca di đng Apple ln các tính nng mnh m
ca Android hay Windows Mobile.
11
Vi WebOS, ngi dùng có th chy nhiu ng dng đng thi, các ng dng đc
sp xp tin s dng, d tìm kim. Nu iPhone dành cho tt c mi ngi, Windows
Mobile cho ông ch, Android ca lp trình viên, BlackBerry hng ti ngi chung
thông tin thì WebOS khôn khéo vi xu th mng xã hi và web 2.0.
• MeeGo +Maemo +Moblin
Maemo là h điu hành ca Nokia.Nó đc s dng đu tiên trên N900. Tuy nhiên
đây li không phi là cái mà nhiu ngi đam mê công ngh đang mong ch, cái mà hàng
triu ngi đang hng ti là h điu hành MeeGo, s kt hp gia Maemo ca Nokia và
Moblin ca Intel, h điu hành có s kt hp ca mt nhà sn xut đin thoi ln nht th
gii vi mt nhà sn xut chip ln nht.
Theo nh gii thiu ca Nokia thì MeeGo là h điu hành Linux đc phát trin da
trên h điu hành Maemo ca hãng và h điu hành Moblin ca Intel. Maemo là h điu
12
hành Nokia đang phát trin cho các thit b di đng ca hãng, còn h điu hành do Intel
đ đu Moblin li hng ti các máy tính đ bàn và laptop.
Android
(s đc gii thiu chi tit phn sau)
2. Lch s Android
Android là mt h điu hành dành cho thit b di đng nh đin thoi, máy tính
bng và netbooks.
Ban đu, Android là h điu hành cho các thit b cm tay da trên lõi Linux do
công ty Android Inc. (California, M) thit k.
Tp đoàn Android (Inc) đc thành lp ti Palo Alto, California, Hoa K vào tháng
10 nm 2003 bi Andy Rubin, Rich Miner, và mt s thành viên khác, vi mc đích đ
phát trin hay to ra các thit b di đng thông minh hn phc v các mc đích cho li ích
con ngi. Nhân viên chính tham gia vào vic thành lp Android Inc bao gm Andy
Rubin, cng là đng sáng lp ca Danger Inc, Andy McFadden là ngi đã làm vic vi
Rubin ti WebTV, và Chris White ngi đã lãnh đo vic thit k và giao din ca
WebTV. Nhân viên quan trng khác bao gm Richard Miner, đng sáng lp ca Wildfire
Communications Inc và cu phó ch tch công ngh và tng lai Orange, và tt c
nhng ngi trong s h s dng các kinh nghim có đc đ góp phn vào vic phát
trin ngành công nghip không dây ca công ty. Bc đu, h điu hành Android ch đn
thun là phn mm trên đin thoi di đng.
Google mua li Android Inc vào tháng 8 nm 2005 và Android Inc tr thành mt
công ty con ca Google Inc. Các nhân viên chính ca Android Inc, trong đó có Andy
Rubin, Rich Miner và Chris White vn tip tc làm vic ti công ty này sau khi b mua
li.
Ti Google, nhóm nghiên cu dn đu bi Rubin phát trin mt nn tng thit b
di đng đc h tr bi nhân Linux. Google tung ra th trng các nn tng đ các nhà
13
sn xut thit b cm tay và các nhà cung cp có th s dng linh hot và có kh nng
nâng cp. Google đã lên danh sách hàng lot các thành phn phn cng và các đi tác
phn mm và là du hiu cho thy Google đang hp tác đ phát trin mt h điu hành
dành riêng cho di đng.
Ý đnh ca Google đ tham gia th trng di đng tip tc xây dng thông qua
tháng 12 nm 2006. Các báo cáo t BBC và The Wall Street Journal ch ngh rng Google
mun xây dng ng dng tìm kim trên đin thoi di đng. Print and online media đã vit
mt s bài vit v nhng tin đn rng Google đã phát trin mt chic đin thoi mang
thng hiu Google. Mt s suy đoán rng, Google đã đc xác đnh thông s k thut,
mu thit k đin thoi, nhà sn xut phn cng và nhà khai thác mng
Vào tháng 9 nm 2007, InformationWeek thông qua mt nghiên cu báo cáo
Evalueserve rng Google đã np đn sáng ch nhiu trong lnh vc đin thoi di đng.
Android có mt cng đng phát trin ng dng rt ln, hin có khong hn 70.000
ng dng có sn cho Android và đang liên tc đc cp nht. ng dng đc phát trin
bng ngôn ng Java kt hp vi th vin Java có sn ca Google. Các nhà phát trin ng
dng có th s dng máy tính chy h điu hành Windows hoc MacOS hoc Linux kt
hp vi Android SDK đ phát trin ng dng cho Android. H điu hành Android bao
gm 12.000.000 dòng mã trong đó có 3.000.000 dòng XML, 2.800.000 dòng C,
2.100.000 dòng Java, và 1.750.000 dòng C + +.
Andorid đc phát trin nhm cnh tranh vi các h điu hành di đng khác nh
iOS (Apple), BlackBerry OS, Windows Mobile (Microsoft), Symbian (Nokia), Samsung
(Bada), WebOS (Palm)
Theo thng kê trong quý II nm 2010 ti M, h điu hành Android chim th phn
33% (cao nht) trong tng s các h điu hành di đng đc bán ra, th 2 là BlackBerry
OS 28% và iOS (Apple) xp th 3 vi 22%.
Hình. Lch s phát trin Android.
14
15
3. c đim ca HH Android
3.1. Nhng nét đc trng:
− Application framework: cho phép s dng li và thay th các thành phn.
− Dalvik virtual machine: ti u hóa cho thit b di đng.
− Intergrated browser: da trên c ch WebKit mã ngun m.
− SQLite: cho b nh d liu cu trúc.
− Media support: cho các đnh dng audio, video và hình nh thông dng.
− GSM Telephony: (ph thuc vào phn cng).
− Bluetooth, EDGE, 3G, và WiFi (ph thuc vào phn cng).
− Camera, GPS, la bàn, và gia tc k: (ph thuc vào phn cng).
− Môi trng phát trin phong phú: bao gm thit b mô phng, công c cho vic dò
tìm li, b nh và đnh hình hiu nng và mt plugin cho Eclipse IDE
3.2. u đim ca HH Android:
Android là mt mã ngun m và free cho các nhà sn xut tùy bin, không có các
cu hình phn cng và phn mm c đnh. Tuy nhiên bn thân nó h tr các tính nng
sau:
− Storage: S dng SQLite, mt c s d liu quan h nh cho vic lu tr d liu
− Connectivity: H tr GSM/EDGE, IDEN, CDMA, EV-DO, UMTS, Bluetooth (bao
gm AD2P và AVRCP), Wifi, LTE và WiMAX
− Messaging: h tr c SMS và MMS
− Web browser: Da trên mã ngun m Webkit, cùng vi công ngh JavaScrip V8 ca
Chrome
16
− Media support: Bao gm h tr các phng tin truyn thông sau: H.263, H.264
(Trong 3GP hoc MP4 container ), MPEG-4 SP, AMR, AMR-WB (3GP container),
AAC, HE-AAC (MP4 hoc 3GP container), MP3, MIDI, Ogg Vorbis, WAV, JPEG,
PNG, GIF và BMP
− Hardware support: Accelerometer Sensor, Camera, Digital Compass, Proximity
Sensor và GPS
− Multi-touch: H tr màn hình cm ng đa đim
− Multi-tasking: H tr ng dng đa tác v
− Flash support: Android 2.3 h tr Flash 10.1
− Tethering: H tr kt ni internet không dây/có dây
4. Cu trúc h thng Android
Mô hình sau th hin mt cách tng quát các thành phn ca h điu hành
Android. Mi mt phn s đc đc t mt cách chi tit di đây.
4.1. Applications (tng ng dng)
17
Android đc tích hp sn mt s ng dng cn thit c bn nh: contacts, browser,
camera, Phone,… Tt c các ng dng chy trên h điu hành Android đu đc vit
bng Java.
4.2. Application framework
Bng cách cung cp mt nn tng phát trin m, Android cung cp cho các nhà phát
trin kh nng xây dng các ng dng cc k phong phú và sáng to. Nhà phát trin đc
t do tn dng các thit b phn cng, thông tin đa đim truy cp, các dch v chy nn,
thit lp h thng báo đng, thêm các thông báo đ các thanh trng thái, và nhiu, nhiu
hn na.
Nhà phát trin có th truy cp vào các API cùng mt khuôn kh đc s dng bi các
ng dng lõi. Các kin trúc ng dng đc thit k đ đn gin hóa vic s dng li các
thành phn; bt k ng dng có th xut bn kh nng ca mình và ng dng nào khác
sau đó có th s dng nhng kh nng (có th hn ch bo mt đc thc thi bi khuôn
kh). C ch này cho phép các thành phn tng t s đc thay th bi ngi s dng.
C bn tt c các ng dng là mt b các dch v và các h thng, bao gm:
• Mt tp hp rt nhiu các View có kh nng k tha ln nhau dùng đ thit k
phn giao din ng dng nh: gridview, tableview, linearlayout,…
• Mt “Content Provider” cho phép các ng dng có th truy xut d liu t các ng
dng khác (chng hn nh Contacts) hoc là chia s d liu gia các ng dng đó.
• Mt “Resource Manager” cung cp truy xu
t ti các tài nguyên không phi là mã
ngun, chng hn nh: localized strings, graphics, and layout files.
• Mt “Notifycation Manager” cho phép tt c các ng dng hin th các custom
alerts trong status bar.
Activity Maanager đc dùng đ qun lý chu trình sng ca ng dng và điu hng
các activity.
4.3. Library
18
Mt Android bao gm mt tp hp các th viên C/C++ đc s dng bi nhiu thành
phn khác nhau trong h thng Android. iu này đc th hin thông qua nn tng ng
dng Android. Mt s các th vin c bn đc lit kê di đây:
System C library: a BSD-derived trin khai các th vin h thng ngôn ng C chun,
đc nhúng vào các thit b da trên h điu hành Linux.
• Media Libraries – Da trên PacketVideo's OpenCORE; th vin này h tr cho
vic chi nhc, quay phim, chp hình theo các đnh dng file MPEG4, H.264, MP3,
AAC, AMR, JPG, and PNG
• Surface Manager – Qun lý truy cp đn các h thng con hin th cng nh các
lp đ ha 2D, 3D t tng ng dng.
• LibWebCore – Th vin đc dùng đ to nên thành phn webview trong Android
và có th nhúng đc vào nhiu ng dng.
• SGL – Th vin h tr đ
ho 2D.
• 3D libraries – Th vin đ ha 3D.
• FreeType - bitmap and vector font rendering.
• SQLite – Mt c s d liu nh đc dùng cho các thit b cm tay có b nh hn
ch. SQLite không có quan h nh các c s d liu khác.
4.4. Android Runtime (môi trng thc thi)
Android bao gm mt tp hp các th vin c bn mà cung cp hu ht các chc
nng có sn trong các th
vin lõi ca ngôn ng lp trình Java. Tt c các ng dng
Android đu chy trong tin trình riêng. Máy o Dalvik đã đc vit đ cho mt thit b
có th chy nhiu máy o hiu qu. Các VM Dalvik thc thi các tp tin thc thi Dalvik
(dex). nh dng đc ti u hóa cho b nh ti thiu. VM là da trên register-based, và
chy các lp đã đc biên dch bi mt trình biên dch Java đ chuyn đi thành các đnh
dng dex. Các VM Dalvik da vào nhân Linux cho các chc nng c bn nh lung và
qun lý b nh thp.
4.5. Linux kernel (nhân Linux)
19
Android da trên Linux phiên bn 2.6 cho h thng dch v ct lõi nh bo mt qun
lý b nh, qun lý tin trình, các tng network, và các mô hình điu khin. Kernel Linux
hot đng nh mt lp tru tng hóa gia phn cng và phn còn li ca phn mm
stack.
5. Cài đt và làm quen môi trng lp trình ANDROID EMULATOR
5.1. ANDROID EMULATOR
Android SDK và Plugin Eclipse đc gi là mt Android Deverloper Tool (ADT).
Các lp trình viên Android s cn phi s
dng công c IDE (Integrated Development
Enveronment) này đ phát trin, g li và kim th cho các ng dng. Tuy nhiên, các lp
trình viên cng có th không cn phi s dng IDE mà thay vào đó là s dng “command
line” đ biên dch và tt nhiên là vn có Emulator nh thng.
Android Emulator đc trang b đy đ hu ht các tính nng ca mt thit b tht.
Tuy nhiên, mt s đã b gii hn nh là kt ni qua cng USB, camera và video, nghe
phone, ngun đin gi lp và bluetooth.
Android Emulator thc hin các công vic thông qua mt b x lý mã ngun m,
công ngh này đc gi là QEMU ( đc phát trin bi Fabrice Bellard.
5.2. Cài đt và làm quen môi trng lp trình
5.2.1. Công c cn có:
− JDK: (java development kit)
− IDE (môi trng phát trin) gm:
+Eclipse.
+Hoc NetBean.
− Yêu cu máy ca bn kt ni mng trong quá trình cài đt.
− Máy tính có cài sn Java.
5.2.2. Cài đt Android SDK
20
5.2.2.1. Download JDK
Vào đa ch sau đ Download JDK :
5.2.2.2. Download eclipse
Cn có eclipse 3.5 (3.4 cng đc)
Vào link bên trên, down eclipse(v ri gii nén, vy là đã có th dùng đc eclipse
ri.
5.2.2.3. Cài đt ADT plugin
Ü M eclipse lên, bm vào Help å Install new software.
21
Ü cái form hin lên đó, bn chn Add…
Ü mc Name, nhp tên gì cng đc, ví d nh : ADT plugin
Ü mc Location, nhp vào link này: http://dl-
ssl.google.com/android/eclipse/
Ü Sau đó bm OK, có cho chn gì thì c chn ht ri bm next hoài cho đn
lúc xong.
22
23
Ch đi khi nào cài xong rùi ch eclipse khi đng li.
Trong quá trình cài yêu cu máy ca bn phi kt ni mng.Và trong quá trình
cài có hin lên thông báo gì thì bn c bm OK (hoc nút gì đó ca thông
báo).
5.2.2.4. Cài đt Android SDK
• Ti Android SDK ti link này
(nh
chú ý là nó chia ra Window, Mac và Linux nha-bn chn windows).
• M Eclipse å window å preferences å Android å trong mc SDK location
chn Browse å đa đng dn đn th mc SDK(th mc mà bn mi down v
và gii nén đó) å bm apply.
24