
TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang

LỜIMỞĐẦU
“ Mọi người đều có quyền làm việc, quyền tự do chọn nghề, được có những               
điều kiện làm việc thuận lợi, chính đáng và được bảo vệ chống nạn thất nghiệp;               
mọi người không có bất kỳ sự phân biệt nào, đều có quyền được trả lương ngang                
nhau cho những công việc như nhau; mọi người đi làm đều có quyền được trả               
lương hợp lý và thuận lợi cho bản thân và gia đình một cuộc sống có đầy đủ giá                  
trị nhân phẩm, được phụ cấp, nếu cần thiết và bằng các biện pháp bảo trợ xã hội                 
khác” – Điều 23 của Tuyên ngôn thế giới về Quyền con người (1948) đã chỉ rõ                
nhưvậy.
Lao động việc làm là quyền thiêng liêng của mỗi con người. Lao động việc              
làm tạo ra giá trị vật chất và các giá trị khác để con người duy trì cuộc sống và                   
thúc đẩy xã hội phát triển. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải lúc nào con người                
cũng được thỏa mãn nhu cầu làm việc, do xã hội loài người bị chi phối bởi quy                 
luậtpháttriểnkhôngđều,mỗingườilạicómộthoàncảnhkhácnhau.
Người khuyết tật là một trong những nhóm người yếu thế trong xã hội, trong              
đó chính những khuyết tật của họ làm hạn chế rất nhiều về khả năng tìm kiếm cơ                 
hội và việc làm. Sự thiếu hụt thể chất dẫn tới khả năng hoạt động chức năng của                 
người khuyết tật có thể bị giảm sút, đặc biệt là ở người khuyết tật về trí tuệ hoặc                  
cơ quan thu nhận cảm giác (khiếm thính, khiếm thị) khả năng tiếp thu tri thức là                
khá khó khăn. Khó khăn trong học tập ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xin việc,                
trình độ học vấn chung của người khuyết tật thấp hơn tương đối so với cộng               
đồng.
Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra cho thấy không phải sự khiếm khuyết một               
chức năng nào đó trên cơ thể mà chính những suy nghĩ thương cảm là một trong                
những nguyên nhân chính đẩy người khuyết tật (NKT) trở thành gánh nặng của             
xã hội. Trong khi Doanh nghiệp Việt Nam đang phải loay hoay đối phó với sự bất                
ổn định của nguồn lao động thì sự thiếu lòng tin đối với năng lực làm việc của                 

NKTđãkhiếnchohọlãngphímấtnguồnlaođộngchămchỉvàdồidàonày.
1
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
Hiện nay tại Việt Nam đang có khoảng 6 triệu lao động là NKT, nhưng con số                
tiếp cận được việc làm tại các DN rất ít. Mặc dù thừa nhận chất lượng lao động                 
của

NKT không thua kém người bình thường nhưng con số lao động khuyết tật tìm              
được việc làm chỉ chiếm khoảng 20%. Nguyên nhân chính là do những rào cản về               
thái độ, từ suy nghĩ tiêu cực, và e ngại về chất lượng lao động của Doanh nghiệp.                 
Nhậnthứcnàyhoàntoànkhôngcôngbằngvớingườikhuyếttật.
Gần đây Nhà nước ta đã đề ra nhiều chính sách nhằm khuyến khích các doanh               
nghiệp nhận người lao động là người khuyết tật, đưa ra nhiều chính sách ưu đãi               
cho các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất của người khuyết tật. Nhiều cơ sở sản                
xuất của người khuyết tật được hình thành và nhiều doanh nghiệp mở rộng số              
lượng người lao động là người khuyết tật. Tuy nhiên, quá trình này không phải là               
khôngcónhiềukhókhăn.
Qua việc tìm hiểu về vấn đề việc làm cho người khuyết tật, em đã chú ý đến                 
Hải Phòng. Đây là nơi có nhiều mô hình sản xuất kinh doanh của người khuyết               
tật, đặc biệt cách làm của Công ty cổ phần phát triển Việc làm và hỗ trợ người                 
khuyết tật An Tuấn (xã An Hòa, huyện Vĩnh Bảo) là một mô hình tốt, có thể nhân                 
rộngđểgiúpnhiềungườikhuyếttậtcócôngănviệclàmổnđịnh.
Vì còn là sinh viên, kiến thức, kinh nghiệm thực tế và cách nhìn nhận vấn đề                
còn hạn chế nên trong khuôn khổ một bài tiểu luận không tránh khỏi những thiếu               
sót, kính mong sự đóng góp ý kiến của các thầy cô cho bài tiểu luận của em được                  
đầyđủhơn.
Em xin chân thành cảm ơn cô Phạm Thị Hồng Trang – giảng viên trực tiếp               

giảng dạy bộ môn Trợ giúp xã hội, sự hướng dẫn của các anh chị khóa trên và sự                  
đóng góp ý kiến của các bạn; cảm ơn các thầy cô trên Trung tâm thông tin – Thư                  
viện của trường, sự giúp đỡ của Trung tâm Sống độc lập và anh Phạm Văn Tuấn                
giám đốc Công ty cổ phần phát triển Việc làm và hỗ trợ người khuyết tật An                
Tuấnđãgiúpemhoànthànhbàitiểuluậnnày.
2
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
Emxinchânthànhcảmơn!
Sinhviênthựchiện:
ĐỖTHỊMINH


I LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TRỢ GIÚP XÃ HỘI VỚI DẠY NGHỀ VÀ ĐÀO              
TẠOVIỆCLÀMCHONGƯỜIKHUYẾTTẬT.
1.Lýluậncơbảnvềtrợgiúpxãhội,trợgiúpxãhộithườngxuyên.
 Khái niệm trợ giúp xã hội: Trợ giúp xã hội là sự bảo đảm của Nhà nước, sự hỗ                   
trợ của nhân dân về thu nhập và các điều kiện sinh sống thiết yếu bằng các                
hình thức và biện pháp khác nhau đối với các thành viên trong xã hội khi họ                
rơi vào hoàn cảnh rủi ro, bất hạnh, nghèo đói, yếu thế hoặc hẫng hụt trong               
cuộc sống mà bản thân họ không đủ khả năng tự lo được cuộc sống của bản                
thânvàgiađìnhởmứctốithiểu.
 Trợ giúp xã hội thường xuyên: Là hình thức trợ giúp xã hội đối với những                
người hoàn toàn không thể lo được cuộc sống trong một thời gian dài (một              
hoặcnhiềunăm)hoặctrongsuốtcảcuộcđờicủađốitượngđượctrợgiúp.
● Người tàn tật nặng không có khả năng lao động hoặc không có khả năng              
tự phục vụ, thuộc hộ gia đình nghèo là một trong chín đối tượng của trợ giúp                
xã hội thường xuyên. Tuy nhiên, hiện nay nước ta đang thực thi chính sách trợ               

giúp xã hội đối với người tàn tật nói chung. Tùy theo mức độ tàn tật khác nhau                 
mà người tàn tật cũng được hưởng trợ giúp với những hình thức ​và mức độ               
khác nhau; như đối với người tàn tật nhẹ còn trong độ tuổi lao động được trợ                
giúp về chỉnh hình, phục hồi chức năng, học văn hóa, hướng nghiệp, dạy nghề,              
tạo công ăn việc làm…; hoặc đối với người tàn tật nặng mà gia đình, người               
thân có khả năng và điều kiện chăm sóc, thực hiện chính sách trợ giúp xã hội                
ở cộng đồng hay người tàn tật nặng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thì được                
nuôi dưỡng tập trung tại các cơ sở xã hội (các cơ sở Bảo trợ xã hội của Nhà                  
nướchoặcNhàxãhộitạicộngđồng).
3
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
​2.Cáclýluậncơbảnvềngườikhuyếttật.
2.1Kháiniệmngườikhuyếttật,tàntật 
 “ Người khuyết tật là người bị khiếm khuyết một hay nhiều bộ phận cơ thể                
hoặc chức năng biểu hiện dưới những dạng khác nhau (không phân biệt nguồn             
gốc gây ra tàn tật) làm suy giảm khả năng haọt động, khiến cho lao động, sinh                
hoạt,

học tập gặp nhiều khó khăn.” (Theo Pháp lệnh về người tàn tật 06/1998/PL –               
UBNQH10ngày30/7/1998củaỦybanthườngvụQuốchộikhóa10).
 Người tàn tật nặng là người tàn tật, không còn khả năng lao động; trong sinh                
hoạt,nhiềuhoạtđộnghọkhôngphụcvụđượcbảnthân.
● Người tàn tật trong diện được hưởng chính sách trợ giúp xã hội là người              
tàn tật nặng không có nguồn thu nhập, không có nơi nương tựa; hoặc có người               
thân thích nhưng họ già yếu hay thuộc gia đình nghèo, không đủ khả năng              
kinh tế để chăm sóc, nuôi dưỡng. tuy nhiên, như trên đã nói, hiện tại nước ta                
đangthihànhchínhsáchtrợgiúpxãhộivớingườitàntậtnóichung.

2.2Nhữngnguyênnhânchínhgâyratàntậtvàcácdạngkhuyếttật.
a,Nhữngnguyênnhân:
 Hậu quả chiến tranh: Việt Nam trải qua nhiều cuộc chiến tranh kéo dài đã đem                
đến hậu quả về nhiều mặt trong đó số người bị thương tật do sự tàn phá của                 
bom đạn và cả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh chiếm tỷ lệ                 
cao.
 Do môi trường sống: như tình trạng đường giao thông chật hẹp, phương tiện              
giao thông nhiều, thiếu an toàn, ý thức của người tham gia giao thông; tình              
trạng ô nhiễm môi trường đưa đến tai nạn giao thông, tai nạn rủi ro, thiên tai,                
bệnhtật…
 Tai nạn lao động: môi trường ​lao động thiếu an toàn, ý thức chấp hành pháp                
luật về an toàn lao động và ý thức bảo hộ lao động của người lao động chưa                 
4
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
cao;hậuquảcủanhữngtainạnlaođộngđãđểlạinhữngdicăntrêncơthể.
Dobẩmsinh,chấnthươngkhisinh,ngộđộckhithainghén.
b,Cácdạngkhuyếttật:
Khuyếttậtcơquanvậnđộng
Khiếmthị(mù)
Khiếmthính(câmđiếc)
Tâmthần

2.3 Những khó khăn và ảnh hưởng của khuyết tật đối với việc tiếp cận việc làm                
ởngườikhuyếttật.
​Theo những kết quả nghiên cứu gần đây của Bộ Lao động  Thương binh và xã                 
hộithìngườikhuyếttậtgặpkhókhănhơntrongtiếpcậncơhộiviệclàmbởivì:
 Học vấn  trình độ chuyên môn thấp: 41% NKT từ 6 tuổi trở lên không biết                 

chữ; 19,5% học hết cấp một; và 2,75% có trình độ trung học chuyên nghiệp              
hay chứng chỉ học nghề và ít hơn 0,1% có bằng ĐH hoặc CĐ (theo Bộ               
LĐTBXH,2005)
Cótaynghềchưađápứngđượcyêucầucủathịtrường.
Khôngđápứngsựthayđổicủathịtrườnglaođộng.
 Bị từ chối vì chủ sử dụng lao động không tin vào khả năng của NKT: khoảng                 
58% NKT tham gia làm việc, 30% chưa có việc làm và mong muốn có việc               
làmổnđịnh
 Không tiếp cận được các cơ hội tự tạo việc làm (thiếu thông tin về vốn, thủ                 
tục,kỹnăng )
Họ cần được học văn hóa, học nghề phù hợp với dạng tật. Các công việc thủ                 
công đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn có thể phù hợp với họ. Việc làm vừa đem lại                  
cho họ niềm vui trong lao động, vừa giúp họ có thu nhập, điều này giúp họ                
giảmbớttâmlýbịbỏđi.
5
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
3.TrợgiúpxãhộivớidạynghềvàtạoviệclàmchoNKT.
Trợ giúp xã hội với dạy nghề và tạo việc làm cho NKT bao gồm những lĩnh                
vựcchủyếusau:
 Đào tạo giáo viên dạy nghề cho NKT, tổ chức dạy nghề tạo việc làm cho NKT                 
phùhợpvớitừngdạngkhuyếttật.
Cungcấpthiếtbịdạynghề,làmviệcphùhợpchoNKT.
LậpQuỹviệclàmchoNKT.
 Tiếp cận nguồn vốn của Quỹ việc làm cho NKT; Quỹ Quốc gia về việc làm;                
NgânhàngChínhsáchxãhội;Môhìnhdạynghề,tạoviệclàm.

I – THỰC TRẠNG CHUNG VỀ VẤN ĐỀ DẠY NGHỀ, TẠO VIỆC LÀM            

CHONKTỞNƯỚCTAHIỆNNAY.
1Vấnđềviệclàmcủangườikhuyếttậtởnướctahiệnnay.
Theo thống kê của Văn phòng điều phối người khuyết tật Việt Nam (NCCD),             
hiện nay cả nước có khoảng 5,3 triệu người tàn tật, chiếm 6.3% dân số, tăng               
0.29% trong vòng 6 năm qua. Trong đó NKT đang ở độ tuổi lao động chiếm trên                
69%, đa số sống cùng gia đình và có mức sống nghèo khổ. Trong số hơn 5.3 triệu                 
người khuyết tật trên phạm vi cả nước, chỉ có 30% có việc làm phù hợp, thu nhập                 
tương đối ổn định. Con số này đồng nghĩa với việc vẫn còn tới 70% NKT đang                
phải sống dựa vào gia đình, đa số không phải vì lười lao động mà nhiều khi                
không có cơ hội để được làm việc. Có trên 50% NKT đang tham gia vào các hoạt                 
động với những việc làm khác nhau nhưng thực chất chỉ có 30% trong số này có                
việc làm phù hợp, tạo thu nhập tương đối ổn định cho bản thân và gia đình. Do                 
vậy, vấn đề tạo việc làm, điều kiện cho NKT vượt qua khó khăn là những hoạt                
động có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, là truyền thống tốt đẹp của dân tộc, là trách                 
nhiệm chung của xã hội. Theo số liệu thống kê cho thấy, đa số NKT ở nước ta                 
sống ở nông thôn (chiếm 87.3%), với các điều kiện về cơ sở hạ tầng, điều kiện                
sống, phương tiện sinh hoạt chuyên dùng còn rất nhiều thiếu thốn. Trình độ văn              
hóa của NKT rất thấp, gần 36% không biết chữ, chỉ có 20.7% có trình độ tiểu học                 
6
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
và 24.5% người có trình độ THCS. Phần lớn những NKT không thể sống tự lập,               
họ phải sống dựa vào gia đình. Một số NKT tuy có việc làm nhưng công việc                
thường không ổn định và thu nhập cũng thấp. Như vậy vấn đề việc làm và tạo                
việc làm cho NKT đang là vấn đề cấp thiết, đòi hỏi sự quan tâm thích đáng của                 
Nhànướcvàcủamỗingườidân.
Hiện nay, đa số NKT thường làm các nghề thủ công truyền thống như đan lát,               
mây tre, bện thừng, làm chổi, dệt đay…Tại nhiều làng nghề truyền thống, họ thực              

hiện nhiều công việc không đòi hỏi nhiều sức lực và vận động. Ở nhiều nơi khác,                
NKT còn làm việc theo tổ, nhóm trong các hợp tác xã. Ngoài ra, cũng có nhiều                
người làm việc tại nhà. Hợp tác xã giao nguyên liệu và thu nhận sản phẩm. Việc                
làm của NKT ở nông thôn đã góp phần nhất định vào thu nhập của gia đình và                 
tạochohọmộtcuộcsốngđộclập,tạovịthếbìnhđẳngvàhòanhậpnhấtđịnh.


Trên cả nước hiện có hơn 400 cơ sở sản xuất kinh doanh và dịch vụ của NKT,                 
quy mô khác nhau, có doanh nghiệp hơn 350 công nhân như Cty Chân – Thiện –                
Mỹ (trụ sở tại Hải Dương và Bắc Ninh), song cũng có doanh nghiệp chỉ vỏn vẹn                
5–6ngườilaođộng.
Trong nền kinh tế thị trường, nếu không được đào tạo thì NKT không thể tìm               
được việc làm phù hợp để có thu nhập ổn định, dẫn tới không thể có cơ hội bình                  
đẳng thực sự và hòa nhập cộng đồng. Chính vì vậy, năm 2005, lần đầu tiên Nhà                
nước đã cấp 11.5 tỷ đồng từ Ngân sách vào lĩnh vực dạy nghề ngắn hạn (6 – 11                  
tháng) dành cho NKT. Năm 2006 nâng lên 20 tỷ đồng và năm 2007 cũng khoảng               
20 tỷ đồng. Theo quy định, mỗi NKT học nghề ngắn hạn được hỗ trợ 540.000               
đồng/tháng (gồm 300.000 đồng học nghề và 240.000 đồng hỗ trợ chi phí đi lại, ăn               
ở). Tuy nhiên, số tiền ngân sách cấp chưa đủ để đáp ứng nhu cầu đào tạo – việc                  
làm của tất cả những người khuyết tật. Ước tính mới có 3% NKT thuộc diện               
“maymắn”,97%cònlạivẫnđangtiếptụcchờđợi,hivọng.
2.CácchínhsáchcủaNhànướcvềviệclàmvàdạynghềchoNKT.
7
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
Hệ thống chính sách về việc làm và dạy nghề cho NKT của nước ta khá hoàn                
chỉnh: Đó là những quy định cho NKT vay vốn tạo việc làm; quy định về việc các                 
doanh nghiệp phải nhận NKT vào làm việc, nếu không phải nộp một khoản tiền              

vào Quỹ việc làm để giải quyết việc làm cho NKT; Quy định về chế độ ưu đãi đối                  
với cơ sở dạy nghề là NKT; Quy định trong giai đoạn 2006 – 2010 có 80.000                
NKTđượcdạynghềvàcóviệclam v.v.Cụthểlà:
Bộ luật Lao động và Nghị định 81/CP, Nghị định 116/2004 quy định, tất cả              
các DN phải nhận từ 2 3% số lao động là NKT (2% với các DN điện năng, luyện                  
kim, hóa chất, dầu khí ; 3% đối với các DN còn lại). Nếu không, DN phải đóng                
vào Quỹ việc làm cho NKT (mức lương tối thiểu nhân với số người lao động tàn                
tật phải nhận). Nhưng thực tế chỉ có 2,5% NKT được DN thu nhận là có nghề                
nghiệp chuyên môn, 4% có công việc ổn định. Chỉ có 9,3% DN thực hiện nghĩa               
vụtuyểndụngNKT.
Nhà nước khuyến khích thành lập các doanh nghiệp và đơn vị sản xuất đặc              
biệt dành cho NKT. Các doanh nghiệp tuyển ít nhất 51% NKT trong tổng số công               
nhân

của mình có thể đăng ký như một doanh nghiệp dành cho NKT, được hưởng              
những chính sách miễn giảm thuế và các chính sách ưu đãi như được tiếp cận               
thuêđấtvàvayvốn.
Ngày 24/10 năm 2006 Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã thay mặt Thủ             
tướng Chính phủ ký quyết định 239/2006/QĐ  TTg phê duyệt đề án trợ giúp              
NKT giai đoạn 2006  2010. Mục tiêu của đề án là từng bước tạo điều kiện cho                 
NKT tham gia đầy đủ và bình đẳng vào các hoạt động của xã hội; cải thiện chất                 
lượng cuộc sống của NKT; xây dựng một xã hội không rào cản và vì quyền của                
NKT.Trongđó:
● Chỉ tiêu cần đạt tới vào cuối năm 2010 về việc dạy nghề và tạo việc làm                
choNKTlà80.000NKTđượchỗtrợhọcnghềvàtạoviệclàmphùhợp.
● Các hoạt động chính của Đề án bao gồm: Nâng cao nhận thức về vấn đề               
khuyết tật; Hỗ trợ thành lập các tổ chức tự lực và hội phụ huynh và gia                
8
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2


TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
đình NKT; Phát hiện và can thiệp sớm, phục hồi chức năng dựa vào cộng              
đồng;Trợgiúphọcvănhóa,trợgiúpdạynghề,tạoviệclàm v.v 
Chính sách việc làm đối với NKT được nhìn nhận toàn diện từ ba góc độ:               
Việc làm phù hợp; sự hỗ trợ của Nhà nước đối với DN sử dụng LĐKT; và trách                 
nhiệm,nghĩavụcủacáctổchức,DNđốivớiNKT.
Tuy nhiên, chính sách thì rất ưu việt, nhưng thực tế thì lại chưa được như               
mong muốn. Chỉ có khoảng 3% NKT được học nghề và 3.4% NKT có việc làm.               
8/64tỉnhcóQuỹviệclàmdànhchoNKT 
Nguyên nhân bao trùm của tình trạng trên là do đất nước ta còn nghèo, nền               
kinh tế đang đi những bước đầu của cơ chế thị trường. Nguyên nhân cụ thể là do                 
hệ thống chính sách chưa thật sát thực tế, công tác tuyên truyền về các chủ trương                
chính.





III – MÔ HÌNH DẠY NGHỀ, TẠO VIỆC LÀM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN             
PHÁTTRIỂNVIỆCLÀMVÀHỖTRỢNKTANTUẤN.
● Hải Phòng có 15 quận, huyện, với gần 1,8 triệu người, trong đó có 34.380              
người tàn tật, chiếm khoảng 1,9%. Nhìn chung, người tàn tật gặp rất nhiều khó              
khăn trong cuộc sống và sinh hoạt, do trình độ học vấn thấp (chỉ 32% có trình                
độ cấp 2 trở lên, còn lại là không biết chữ: 32,7% và cấp 1: 35,2%), 94% không                 
có trình độ chuyên môn, 68% không có khả năng lao động, số người có việc               
làm chỉ chiếm 21%, số có bệnh tật chiếm 66%. Những người tàn tật là thương               
bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam do được hưởng chế độ ưu đãi của Nhà                
nước nên đỡ phần nào nhưng hầu như người tàn tật là những người nghèo nhất,               
khókhănnhấttrongthànhphố.

Trong những năm qua, Hải Phòng đã nghiêm túc thực hiện Pháp lệnh về Người              
tàn tật và đã xác định việc chăm lo, trợ giúp người tàn tật là một trong những                 
nhiệm vụ quan trọng trong phát triển kinh tế  xã hội của thành phố. Hàng năm,                
9
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
trên cơ sở điều tra rà soát, phân loại các đối tượng người tàn tật, địa phương đã                 
chỉ đạo các ngành, các cấp, đặc biệt quán triệt, hướng dẫn đội ngũ cán bộ làm                
công tác thương binh xã hội ở cơ sở thực hiện các chương trình, chế độ chính                
sách,chămlochongườitàntật,cảvềđờisốngvậtchấtvàtinhthần.
Để giúp người tàn tật có cơ hội tìm và tự tạo việc làm, các quận, huyện, các tổ                  
chức xã hội, trường dạy nghề cho người tàn tật, Hội Liên hiệp Phụ nữ đã tổ                
chức nhiều lớp dạy nghề miễn phí, đào tạo nghề vừa học vừa làm cho 2.684               
người tàn tật. Thông qua chương trình vay vốn giải quyết việc làm, trong 5 năm               
qua đã có 5.065 người được tạo việc làm, trong đó có 2.050 lượt người được hỗ                
trợ vay tổng số vốn quay vòng là 3.862.600.000đ. Tỉnh đã hình thành 70 cơ sở               
sản xuất kinh doanh của người tàn tật, thu hút gần 2.000 người vào làm việc.               
Trong số đó, mô hình sản xuất kinh doanh của người khuyết tật như Công ty cổ                
phần phát triển Việc làm và Hỗ trợ người khuyết tật An Tuấn là một mô hình                
tiêubiểucầnđượcnhânrộng.





1. Giới thiệu chung về sự hình thành của Công ty Cổ phần phát triển việc              
làmvàhỗtrợngườikhuyếttậtAnTuấn.


AnhPhạmVănTuấn
Phạm Văn Tuấn  Giám đốc Công ty Cổ        
phần phát triển việc làm và hỗ trợ người        
khuyết tật An Tuấn là 1 trong 3 người        
khuyết tật tiêu biểu của Tp.Hải Phòng tham       
dự Hội nghị biểu dương người tàn tật tiêu        
biểu toàn quốc diễn ra ngày 17, 18/4 tại Hà         
Nội. ​Anh Tuấn sinh năm 1980, khi còn là        
học sinh trường trung học, cậu học trò giỏi Phạm Văn Tuấn bất ngờ gặp tai nạn                
(1996), anh phải cưa bỏ 1/3 chân trái. Là con một trong một gia đình có hoàn                
10
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
cảnh khó khăn (bố là thương binh hạng 3/4, mẹ làm ruộng) ​nên sau khi gặp tai                
nạn, tưởng chừng như sự bi quan đã quật ngã chàng trai mới lớn, nhưng Tuấn đã                
vượt qua và lấy lại niềm tin vào cuộc sống.Sau khi học xong cấp 3, anh tự liên hệ                  
với tỉnh Hà Tây và xin vào học hệ trung cấp điện tử tại Trường dạy nghề cho                 
người khuyết tật Trung ương 1 (Sơn Tây). Sau khi ra trường năm 2003, Tuấn đã               
trở về và mở cửa hàng điện tử. Đã có thời gian cửa hàng điện tử của anh Tuấn nổi                   
tiếng là nơi có uy tín, vừa rẻ, vừa đảm bảo chất lượng. Người dân tìm đến sửa                 
chữa ngày một đông, tạo cho anh Tuấn nguồn thu nhập khá cao và ổn định. Vốn                
là người có nhiều suy tư, trăn trở và có óc tổ chức, anh Tuấn đã vận động những                  
người cùng cảnh ngộ trong huyện thành lập CLB thanh niên khuyết tật và được              
tínnhiệmbầulàmChủnhiệmkhóa2003–2005.
Cuối năm 2005, với mong muốn tạo thêm công ăn việc làm cho những người              
khuyết tật khác, anh quyết định giải tán cửa hàng sửa chữa điện tử đang đông               
khách để mở cơ sở may. Cơ sở may của anh Tuấn đi vào hoạt động trên khu đất                  
rộng 200m2 ( tại khu vực cầu Nghìn, xã An Hòa, huyện Vĩnh Bảo, tỉnh Hải               

Phòng) ​với cái tên Trung tâm phát triển việc làm và hỗ trợ người khuyết tật An                
Tuấn bằng số vốn hơn 200 triệu đồng vay mượn được, với hơn 30 người khuyết               
tậtlàmviệc.


2.Quátrìnhthànhlậpvàpháttriển
Sau khi chạy vạy vay mượn được hơn 200 triệu đồng, anh Tuấn đi tìm mua máy                
may, rồi liên hệ với các hiệu may quanh vùng gia công lại. Nhưng theo như anh                
Tuấn kể: ​khó nhất vẫn là việc vận động và dạy nghề cho NKT đến làm việc
​
. Hơn                 
một tháng liền, anh Tuấn đến Hội bảo trợ NKT của huyện Vĩnh Bảo xin địa chỉ                
của NKT sau đó đến từng nhà để vận động họ tham gia làm việc tại cơ sở may                  
của mình. Tuyển được người, anh Tuấn lại thuê thầy về hướng dẫn từng đường              
kim, mũi chỉ, cách cắt may Trong số đó, không ít thầy hướng dẫn được vài buổi               
lạibỏvìlýdokhông"giaotiếp"đượcvớihọctrò.
Ban đầu cơ sở may của anh Tuấn đi vào hoạt động với cái tên " Trung tâm phát                  
11
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
triển việc làm và hỗ trợ NKT An Tuấn" với hơn 30 người làm việc. Những ngày                
đầu thành lập, ngày nào anh Tuấn cũng đạp xe đi khắp các xí nghiệp may, hiệu                
may trong vùng để liên hệ nhận hàng về làm. Người làm đông, nguồn hàng tìm               
được không đủ, anh Tuấn lại tìm đến các trường học để nhận may đồng phục cho                
học sinh Đến nay,Công ty của anh Tuấn không chỉ cung cấp cho 31 trường             
THCS ở Vĩnh Bảo mà đang tìm hướng vươn sang thị trường Thái Bình nữa, đây               
là thị trường khá tiềm năng. Năm 2006, gần 30.000 bộ quần áo đồng phục học               
sinhđãđược"ralò''từcơsởmayAnTuấn.

"Kháchhàngtìmđếncơsởkhôngphảivìđâylàmộtcơsởnhânđạo"
​
anhTuấn
tựhàonói.


Bản thân anh Tuấn cũng là người khuyết tật nên anh đặc biệt thông cảm và               
thường chia sẻ tâm tư tình cảm với những con người này, nhất là những ​người               
khuyết tật nặng, có hoàn cảnh gia đình éo le, kinh tế khó khăn. Phải nói rằng, đây                 
là điểm đặc biệt và nổi bật của mô hình người khuyết tật tự mở cơ sở sản xuất,                  
dạy nghề và tạo việc làm cho người khuyết tật. Chính vì thế, mô hình này có                
nhữngưuđiểmhơnhẳncácmôhìnhkhác.
Anh Tuấn cũng chia sẻ ​"Người bình thường mất khoảng 2 tháng thì có thể làm               
được việc, nhưng NKT phải mất gấp 3 lần như thế. Không những vậy, thầy cô               
giáo bắt buộc phải có lòng vị tha và tính kiên nhẫn cao độ mới mong có được kết                  
quả


như ý. tuy nhiên "ông trời" lại phú cho họ một số cá tính rất phù hợp với nghề                  
maynhưchămchỉ,khéotayvàmuốnthểhiệnnănglựccủamình”.
Song song với việc sản xuất kinh doanh, An Tuấn còn mở thêm được 2 khóa dạy                
nghề may mặc và mây tre đan cho những đối tượng là con em chính sách, người                
tàn tật và trẻ em mồ côi. Học viên sau khi ra trường đều đạt tay nghề khá, giỏi và                   
đượctiếpnhậnvàolàmviệctạinhữngcơsởsảnxuấttạiđịaphương.
12
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
Xưởngmay

Đến cuối năm 2005, khi tình hình hoạt động của cơ sở may và Câu lạc bộ người                 
khuyết tật khá hiệu quả, để phát triển và thu hút thêm nhiều người khuyết tật               
tham gia, câu lạc bộ đã chuyển lên thành Hội người khuyết tật huyện Vĩnh Bảo.               
Anh Nguyễn Văn Tuấn một lần nữa được hơn 100 thành viên bầu làm chủ tịch               
Hội. Cuối năm 2006, do điều kiện thực tế và uy tín của cơ sở lên mạnh, cộng với                  
lực lượng lao động dồi dào, thị trường được mở rộng, anh Tuấn đã mạnh dạn               
chuyển đổi từ cơ sở thành Công ty cổ phần phát triển việc làm và hỗ trợ người                 
khuyết tật An Tuấn với hơn 50 người làm việc và thu nhập từ 400, 500 nghìn                
đồngtrởlênchotới700,800nghìnđồng.
Đầu năm 2006, Cty may An Tuấn đã mở thêm một cơ sở nữa cho NKT, tạo việc                 
làm thêm cho gần 20 NKT có việc làm, có thu nhập. ​Hiện tại Công ty đang hoạt                 
động với trên 40 đầu máy khâu công nghiệp và hơn 50 lao động, trong đó 65% là                 
người khuyết tật, 35% là con em gia đình chính sách. Mức thu nhập bình quân               
chocôngnhânhiệntạiởmức600700nghìnđồng/tháng.
Trong năm 2007 và 2008, Công ty đã đầu tư thêm 60 máy may, đồng thời làm                
thêm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và in lưới, cắt chữ quảng cáo…thu hút               
thêm

khoảng 150 lao động. Mục tiêu của công ty hướng tới sau này, trong tương lai               
khôngxa,mứclươngcủacôngnhânsẽlà1triệuđồng.
● Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc làm của người khuyết tật, trong đó có               
các yếu tố chính như cách nhìn nhận của xã hội đối với người khuyết tật và                
việc làm, sự tự ti của người khuyết tật vào chính bản thân mình đồng thời               
còn có cả những chính sách, môi trường làm việc v.v.v Tuy nhiên, chúng            
ta có thể thấy rằng mô hình các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp của người               
khuyết tật có thể hạn chế rất nhiều những ảnh hưởng tiêu cực đó. Cụ thể               
như: chủ doanh nghiệp cũng là người khuyết tật nên có thể hiểu và thông              
cảm cho những đặc điểm hạn chế của người khuyết tật cùng cảnh. Người             
lao động khuyết tật cũng không còn tự ti vào bản thân mình nữa mà sẽ biết                
13

Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
cốgắngvươnlên.
Vì thế, hi vọng rằng những cơ sở kinh doanh của người khuyết tật như              
Công ty Cổ phần phát triển việc làm và hỗ trợ người khuyết tật An Tuấn sẽ                
được mở rộng và nhân rộng hơn nữa cùng với sự tham gia tạo điều kiện               
giúpđỡcủachínhquyềncáccấpvàcácnhàtàitrợ.













III – MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO VẤN ĐỀ DẠY NGHỀ VÀ TẠO VIỆC             
LÀMCHONGƯỜIKHUYẾTTẬT.
● Trongvấnđềtạoviệclàm
Thống nhất nhận thức NKT cần được bình đẳng về cơ hội và đối xử trong việc                
tìm kiếm, trụ lâu dài với việc làm và thăng tiến ở những ngành nghề (khi có                
điều kiện cho phép) phù hợp với lựa chọn của bản thân đồng thời có xét đến                
mứcđộcánhânđápứngvớicôngviệc.
Cần có các biện pháp chính sách phù hợp để tạo cơ hội việc làm cho người lao                 

14
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
động khuyết tật bao gồm những ưu đãi về tài chính đối với người sử dụng lao                
động nhằm khuyến khích họ tổ chức đào tạo và sử dụng lao động khuyết tật               
cũng như điều chỉnh hợp lý điều kiện làm việc, yêu cầu công việc, công cụ               
làm việc, máy móc, và tổ chức công việc sao cho thuận lợi nhất cho công tác                
đàotạovàsửdụnglaođộngkhuyếttật.
Chính phủ cần hỗ trợ thích đáng cho việc thành lập dưới nhiều hình thức khác               
nhau các cơ sở việc làm bảo trợ giành cho người khuyết tật, cho các dịch vụ                
đào tạo nghề, định hướng nghề nghiệp, tạo việc làm và sắp xếp việc làm cho               
ngườikhuyếttật.
 Cần loại bỏ theo một lộ trình cần thiết các rào cản của môi trường vật thể, các                  
rào cản trong giao tiếp, truyền thông, và kiến trúc cũng như những cản trở gây               
khó khăn cho việc giao thông, tiếp cận và di chuyển tự do trong các cơ sở tạo                 
nghề và nơi làm việc của NKT; khi xây dựng các kiến trúc và cơ sở hạ tầng                 
côngcộngmới,cầnlưuýxemxétcácquychuẩnphùhợptronglĩnhvựcnày.
 Các dịch vụ tạo việc làm ở cả khu vực thành thị, nông thôn cần được tổ chức                 
vận hành với sự tham gia ở mức độ cao nhất của cộng đồng, đặc biệt là sự                 
tham gia của đại diện các chủ doanh nghiệp, tổ chức của người lao động và tổ                
chức của NKT. Các dịch vụ phục hồi chức năng lao động và việc làm của               
NKTcầnđượclồngghépvàochươngtrìnhhoạtđộngchungcủacộngđồng.
 Cần ghi nhận công lao đóng góp của các tổ chức tình nguyện có thành tích đặc                 
biệttronglĩnhvựccungcấpcácdịchvụphụchồichứcnănglaođộngvàviệc

làm, tạo điều kiện cho người khuyết tật hòa nhập, tái hòa nhập vào cuộc sống                
laođộngvàcộngđồng.
 Trong quá trình cung cấp các dịch vụ hỗ trợ phục hồi chức năng lao động và                 

việc làm cho NKT, người lao động nữ giới và nam giới cần được đối xử và                
tiếpcậncáccơhộimộtcáchcôngbằng.
Khuyến khích phổ biến, tuyên truyền thông tin về các gương điển hình về hòa              
nhậpnghềnghiệpthànhcôngcủaNKT.
15
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
Tổ chức nghiên cứu và ứng dụng kết quả nghiên cứu cho từng loại dạng tật               
nhằmtăngcườngsựthamgiacủaNKTvàocuộcsốnglaođộngbìnhthường.
 Một số công việc có những yêu cầu mà người khuyết tật khó thực hiện tốt                
được, điều này có thể được giảm thiểu bằng cách tránh những việc liên quan              
đến hạn chế của mình, chẳng hạn khuyết tật ở chân thì không nên tìm những               
việc phải đi lại quá nhiều. Một số khác thì yêu cầu ngoại hình và sức khỏe tốt,                 
đâycũnglànhữngcôngviệcmàhọkhócóthểtiếpcận.
 Các biện pháp tạo việc làm cho NKT cần được theo dõi và đánh giá kết quả                 
thựchiện
● Trongcôngtácđàotạo:
Ngoài các cán bộ tư vấn, chuyên gia được đào tạo chuyên nghiệp về phục hồi               
chức năng lao động việc làm cho người khuyết tật, tất cả những người khác có               
liên quan tới công tác phục hồi chức năng lao động và thúc đẩy cơ hội việc                
làm cho người khuyết tật cần được tập huấn hoặc định hướng trong lĩnh vực              
này.
Những người làm việc trong các lĩnh vực định hướng nghề nghiệp, đào tạo             
nghề và sắp xếp việc làm nói chung cần có kiến thức đầy đủ về NKT và những                 
hạn chế mà khuyết tật mang lại, đồng thời cần biết về các dịch vụ hỗ trợ hiện                 
có dành cho NKT để giúp họ tích cực hòa nhập vào đời sống kinh tế và xã hội.                  
Cần tạo cơ hội cho các cán bộ này cập nhật kiến thức và tăng cường kinh                
nghiệmtrongcáclĩnhvựcnày.




Việc đào tạo, yêu cầu chất lượng và chế độ đãi ngộ đối với những nhân viên                
làm việc trong lĩnh vực phục hồi chức năng lao động và đào tạo nghề cho               
NKT phải ngang bằng với mức của nhân viên có nghĩa vụ, trách nhiệm tương              
đương
16
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
làm việc trong lĩnh vực đào tạo nghề nói chung; cần đảm bảo bình đẳng về cơ                 
hội nghề nghiệp giữa hai nhóm nhân viên này và khuyến khích luân chuyển             
nhân viên giữa hai khối phục hồi chức năng lao động cho NKT và đào tạo               
nghềnóichung.
Trong điều kiện không có đủ nhân viên phục hồi chức năng được đào tạo              
chính quy, cần có chính sách tuyển dụng và đào tạo đội ngũ phụ tá và nhân                
viên hỗ trợ về phục hồi chức năng lao động. Khi điều kiện cho phép, cần tạo                
điều kiện để những nhân viên này được tập huấn thêm để họ có thể trở thành                
cán bộ được đào tạo chính quy. Đồng thời, khi xét thấy phù hợp, cần có chính                
sách khuyến khích người khuyết tật tham gia các khóa đào tạo nhân viên phục              
hồi chức năng lao động và tạo điều kiện để họ trở thành nhân viên làm việc                
trongchínhlĩnhvựcnày.














KẾTLUẬN
17
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang

Khuyết tật không phải chỉ là do số phận mà còn là hệ quả của các quyết định,                 
các tình huống mà theo đó người khuyết tật cũng như những người khác phải              
gánh chịu ví dụ như vệ sinh dịch tễ kém, điều kiện chăm sóc sức khỏe hạn chế,                 
chiến tranh v.v…Người khuyết tật cũng thường xuyên là những người phải chịu           
thiệt thòi trong xã hội. Vì vậy nên trách nhiệm đặt ra cho toàn thể xã hội là xóa bỏ                   
cácràocảnđểgiúpngườikhuyếttậttuy“tànnhưngkhôngphế”.
Việc nhận người khuyết tật làm việc trong các doanh nghiệp, các cơ sở sản              
xuất kinh doanh đã được Nhà nước khuyến khích thông qua các chương trình,             
chính sách cụ thể. Số lượng NKT vó việc làm đã ngày càng tăng lên, tuy nhiên                
bên cạnh đó vẫn cớ không ít cá nhân, doanh nghiệp có tâm lý không muốn sử                
dụng lao động là NKT. Họ có nhiều nỗi băn khoăn riêng ​ví dụ như chi phí cải tạo                  
môi trường, thiết bị làm việc cho người lao động có thể hoàn thành tốt công việc                
một cách ​bình thường nhất Tuy nhiên, để giải đáp cho hầu hết những lo ngại của                
những người chủ doanh nghiệp đó. Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng               
thực tế chi phí cải tạo nơi làm việc phù hợp với người khuyết tật thấp hơn nhiều                 
so với ước tính sơ bộ của doanh nghiệp, chi phí mua sắm thêm thiết bị để người                 

khuyết tật có thể làm việc như những lao động bình thường khác không đáng kể               
trongkhisựthiếuhụtnhâncôngcóthểgâychodoanhnghiệpnhiềutổnthấthơn.
Ngoài ra, bên cạnh những lợi ích về năng suất lao động cao, sự ổn định thì                
những lợi ích từ các chính sách ưu đãi nhà nước và nâng cao hình ảnh thương                
hiệu cũng mang lại cho DN nguồn lợi không hề nhỏ. Mặt khác, tạo việc làm cho                
NKT còn góp phần xóa đói giảm nghèo cho đất nước, giảm gánh nặng phúc lợi               
xã hội, đồng thời lại trực tiếp nộp thuế, tăng nguồn thu. Hơn nữa, khi NKT đi                
làm, họ sẽ có tiền chi tiêu, thúc đẩy tiêu dùng. Đặc biệt khi có việc làm, tâm lý họ                   
sẽtựtinhơn,khôngcònmặccảmvàvuivẻsống.



18
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang
Tuy nhiên, để mở đường NKT hòa nhập vào xã hội, trong đó có cả việc tham                
gia quá trình sản xuất, kinh doanh và điều hành trong DN thì bên cạnh những               
chínhsáchưuđãivẫncòncósựhỗtrợđồngbộtừnhiềuphía.
Có thể nói, những cơ sở kinh doanh của người khuyết tật có thể vượt ra khỏi                
những rào cản về quan điểm xã hội, những hạn chế về cơ hội, và đóng một vai trò                  
quan trọng trong việc thay đổi nhận thức của xã hội về người khuyết tật. mạng               
lưới những người khuyết tật hay các cơ sở kinh doanh như thế này tạo điều kiện                
cho người khuyết tật hòa nhập công đồng. Tuy nhiên, việc xóa bỏ các rào cản về                
mặt quan điểm và thể chế để người khuyết tật hòa nhập cộng đồng là một vấn đề                 
chungcủatoànxãhội,chứkhôngchỉphụthuộcvàobảnthânngườikhuyếttật.
Trên đây là những nhận định của em sau khi nghiên cứu vấn đề dạy nghề và                
tạo việc làm cho người khuyết tật, cũng như tham khảo mô hình củ a Công ty Cổ                 
phần Phát triển việc làm và hỗ trợ người khuyết tật An Tuấn. Do kiến thức và                

cách đánh giá vấn đề của sinh viên còn hạn chế, nên kính mong sự đóng góp ý                 
kiếncủacácthầycôvềnộidungđềtàiđểbàitiểuluậncủaemđượcđầyđủhơn.
Mộtlầnnữaemxinchânthànhcảmơn!











19
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang

TÀILIỆUTHAMKHẢO


1.GiáotrìnhcứutrợxãhộiNxb.LaođộngxãhộiHànội2005
2. ​"Công ước Quốc tế về quyền của người khuyết tật" (2008)  Văn phòng điều               
phốicáchoạtđộnghỗtrợngườitàntậtViệtNam(NCCD).
3. ​"Đề án hỗ trợ người tàn tật giai đoạn 2006  2010" (2006)  Thủ tướng Chính                 
phủ.
4. ​"Công ước (số 159) và Khuyến nghị (số 168) về phục hồi chức năng Lao động                
vàViệclàm(Ngườikhuyếttật)"

​
,(2009)TổchứcLaođộngQuốctế(ILO)
5. ​"Cẩm nang thông tin các dịch vụ cho người khuyết tật Việt Nam" (2006) – Hội                
chữthậpđỏTâyBanNha,CộngđồngChâuÂu.
6. Website của Người khuyết tật Việt Nam (Viet Nam People With Disability):            

7.WebsiteKênhthôngtincủangườikhuyếttật:​
8.WebsiteChươngtrìnhkhuyếttậtvàpháttriển(DRD):​www.drdvietnam.com
9.DiễnđànNgườikhuyếttật:​
10.DiễnđànTráitimhồng:​






20
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2

TiểuluậnTrợgiúpxãhội Giảngviên:PhạmThịHồng
Trang



21
Sinhviên:ĐỗThịMinh Lớp:D4CT2