Thất bại thị trường do
thông tin không đối xứng
Nhóm 3:
PH N I: Đ T V N ĐẦ Ặ Ấ Ề
Hiện nay vấn đề giải quyết việc làm là một trong những mối quan tâm hàng đầu nước ta. Thế
nhưng thị trường này đang gặp rất nhiều khó khăn do hiện tượng bất cân xứng thông tin giữa các
chủ thể trong thị trường. Đây là thực trạng rất phổ biến và nan giải. Nắm bắt được tâm lý và nhu
cầu đó của sinh viên, các trung tâm giới thiệu việc làm “ mọc lên như nấm” và hoạt động rất
chuyên nghiệp. Các trung tâm đã tạo điều kiện cho sự gặp gỡ giữa cung và cầu, đã làm chiếc cầu
nối cho hàng trăm ngàn người lao động kiếm được việc làm, góp phần giải quyết khó khăn cho
chính bản thân và cho cả gia đình họ. Tuy nhiên, bên cạnh những trung tâm làm ăn chân chính lại
tồn tại khá nhiều trung tâm “dởm”, trung tâm “ lừa”, lợi dụng các kẽ hở của pháp luật, hoạt động
bất chấp luật pháp tạo nên mảng tối trong thị trường giới thiệu việc làm, cung ứng lao động, đó là
cơ sở cho thất bại thị trường mà chính phủ cần phải can thiệp. Một trong những nơi có số lượng
trung tâm giới thiệu việc làm lớn đó là trên địa bàn thành phố Hà Nội, nơi đây tập trung đông đảo
học sinh, sinh viên và các trường đại học trong cả nước. Vì thế nhóm chọn đề tài: “ Thất bại thị
trường do thông tin không đối xứng thông qua trường hợp các trung tâm giới thiệu việc làm trên
địa bàn thành phố Hà Nội.” để làm rõ về vấn đề này.
PH N II. N I DUNG NGHIÊN C UẦ Ộ Ứ
THẤT BẠI THỊ THƯỜNG:
Thất bại thị trường: là những trường hợp mà thị trường cạnh tranh
không thể sản xuất ra hàng hóa và dịch vụ ở mức như xã hội mong
muốn.
Các dạng thất bại thị trường là:
+ Độc quyền thị trường.
+ Ngoại ứng.
+ Hàng hóa công cộng.
+ Thông tin không đối xứng.
Lý thuy t v thông tin b t cân x ngế ề ấ ứ
Thông tin bất cân xứng là mức độ thông tin không phản ánh kịp thời,
chính xác, đầy đủ về thị trường và diễn biến của nó. Theo nghĩa hẹp nó
hàm ý có sự khác biệt đáng kể về khối lượng và chất lượng thông tin đã
được tích lũy đến thời điểm xác định giữa các đối tượng liên quan. Nghĩa
là, một bên giao dịch có các thông tin liên quan trong khi bên kia không
có hoặc có không đầy đủ.
Thông tin bất cân xứng vừa là khách quan vừa là chủ quan. Tính khách
quan là do cấp độ hiệu quả thị trường gây ra những hạn chế về truyền
tải và cập nhật thông tin. Tính chủ quan là do sự thiếu nỗ lực cũng như
chưa quan tâm đầu tư tìm kiếm khai thác thông tin của các đối tượng là
cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia thị trường.
Hậu quả của Thông tin bất cân xứng
Thông tin bất cân xứng là một thất bại của thị trường vì nó gây ra sự lựa chọn ngược
(lựa chọn bất lợi), rủi ro đạo đức (tâm lý ỷ lại), vấn đề người ủy quyền-người thừa
hành.
Thông tin bất cân xứng sẽ làm cho việc cung cấp hàng hóa trên thị trường không đạt
hiệu quả dẫn tới tổn thất xã hội. Tổn thất có thể là do cung cấp hàng hóa trên hoặc
dưới mức hiệu quả của xã hội.
Thực trạng thông tin bất cân xứng hiện nay
Thị trường giao dịch Việt Nam hiện nay chủ yếu để đáp ứng nhu cầu
việc làm cấp thiết tại thời điểm đất nước ngày càng hội nhập nền
kinh tế thế giới, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa để phát triển đất nước.
Thị tường này vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển do các trung
tâm giới thiệu việc làm vẫn chưa chuyên nghiệp, tính kết nối trong
hệ thống chưa chặt chẽ, tần suất và phạm vi hoạt động chưa sâu
rộng, thông tin phục vụ cho công tác tư vấn, giới thiệu việc làm còn
thiếu cả về qui mô và chủng loại, đặc biệt là thông tin về nhu cầu
tuyển dụng lao động theo ngành nghề và trình độ.
Ho t đ ng c a các TTGTVL là th t b i c a th tr ng v thông tin không đ i ạ ộ ủ ấ ạ ủ ị ườ ề ố
x ngứ
Đưa thông tin sai lệch về việc làm, nơi làm việc, địa chỉ ảo, sai thông tin
khách hàng, Mức lương cao hơn nhiều so với thực tế mà sinh viên nhận
được. Những địa chỉ ảo đó trên thực tế thì không có thật.
Hoạt động dựa trên “ kinh nghiệm nhà nghề” kiểu như làm việc mà vì
nhiều lí do làm bên sử dụng đưa ra khi quay lại trung tâm thì tiền mất
tật mang. Bị quát mắng, không được lấy lại tiền đặt cọc
Cướp công của sinh viên, như đi làm vài buổi rồi lấy lí do không đáp ứng
nhu cầu hay thể trạng gì đó rồi không tả lương mấy ngày làm việc đó,
hay nhưng vấn đề như không phải người Hà Nội.
Nhiều khi trung tâm thường đùn đẩy trách nhiệm cho nhau khiến nhiều
bạn phải lên về trung tâm mỗi ngày cho tới khi hết hạn hợp đồng thì bị
lấy lí do là đã hết hạn không còn giải quyết được nữa…còn rất nhiều
trường hợp khác nữa.
Nguyên nhân thông tin không đối xứng
Có 3 yếu tố chính tác động gây nên thất bại của thị trường về thông tin không cân xứng:
Thứ nhất:Chi phí thẩm định hàng hóa:
Chi phí thẩm định hàng hóa C
*
- tức là chi phí sinh viên phải bỏ ra để thẩm định dịch vụ. Trong
trường hợp này tìm việc làm qua trung tâm là loại hàng hóa chỉ thẩm định được khi dùng: C
*
=
P
*
+ C
e
P
*
là phần lệ phí sinh viên nộp qua trung tâm
C
e
là kỳ vọng cho những thiệt hại có thể phát sinh
Thứ hai: Mức độ đồng nhất trong mối quan hệ giữa giá cả và chất lượng.
Thứ ba: Mức độ thường xuyên mua sắm
Tác động của thông tin bất cân xứng gây ra
+W: tổn thất phúc lợi xã hội.
+Tại mức sản lượng tối ưu của xã hội Q
0:
-Tổng chi phí xã hội:
TC = EAQ
0
O
-Tổng lợi ích xã hội:
TB = KAQ
0
O
+Tại mức sản lượng tối ưu của thị trường Q
1:
-Tổng chi phí xã hội là:
TC = EBQ
1
O
-Tổng chi phí xã hội là:
TB = KCQ
1
O
+Như vậy khi dịch chuyển từ A đến B thì tổng
chi phí xã hội giảm 1 lượng là:
∆TC = BAQ
0
Q
1
Tổng lợi ích giảm là:
∆TB = CAQ
0
Q
1
Giải pháp khắc phục
Đối với người lao động
Đa dạng hóa nguồn tiếp cận từ báo đài, người quen, trang web uy tín.
Chủ động tìm kiếm thông tin công việc, cơ hội việc làm. Cảnh giác với các hình thức rao vặt,
thiếu minh bạch trong các TTGTVL, đặc biệt là tình trạng thu phí cao.
Tìm hiểu kĩ toàn bộ thông tin về công ty đó, xem xét kĩ mọi chi tiết về vị trí công việc hoặc hỏi
những người đi trước.
Nắm rõ nguyện vọng, trách nhiệm của hai bên thông qua Bộ lao động, hợp đồng lao động.
Đối với doanh nghiệp
Trước khi tuyển dụng cần xem xét hồ sơ tuyển dụng kỹ càng của người lao động
như sơ yếu lý lịch, bằng cấp, trình độ học vấn, kinh nghiệm, khả năng ứng xử, giao
tiếp để hiểu rõ quá trình công tác cũng như chuyên môn của họ phù hợp với công
việc cần tuyển hay không.
Đề ra thời gian thử việc: thông qua thời gian thử việc có thể phần nào đánh giá
được phẩm chất, tác phong làm việc của họ
Chủ doanh nghiệp và người lao động phải ký kết hợp đồng rõ ràng, cam kết thực
hiện đúng những thỏa thuận và điều khoản đã ký kết.
Tạo môi trường thuận lợi, đầu tư cho nguồn lao động, nâng cao ý thức cũng như
chuyên môn cho người lao động, giải quyết tốt các khúc mắc, tránh xảy ra các vụ
kiện tụng Bản thân của doanh nghiệp phải tạo cho người lao động thực hiện vai
trò và nghĩa vụ của mình.
Sự can thiệp của chính phủ
Để thành lập trung tâm giới thiệu việc làm cần phải ký quỹ 300 triệu đồng tại ngân hàng để giải quyết các rủi ro
và các khoản phải đền bù có thể xẩy ra trong quá trình hoạt động
Có địa điểm và trụ sở làm việc ổn định, đặt ở nơi thuận tiện và đủ diện tích cho việc giao dịch và hoạt động của
Trung tâm;
Phải có trang thiết bị và các phương tiện phù hợp với từng nhiệm vụ theo quy định của Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội;
Phải có ít nhất 5cán bộ có trình độ từ cao đẳng trở lên thuộc các chuyên ngành kinh tế, pháp luật, ngoại ngữ; đội
ngũ cán bộ của Trung tâm phải có lý lịch rõ ràng, phẩm chất đạo đức tốt, không có tiền án.
Việc thành lập Trung tâm phải phù hợp quy hoạch TTGTVL trên địa bàn của địa phương đã được phê duyệt.
PHẦN III: KẾT LUẬN
Trong quá trình phát triển, vẫn còn tồn tại một số vấn đề bất cập. Một
trong số đó là vấn đề bất cân xứng thông tin đã dẫn đến sự thất bại của
thị trường. Vấn đề này có tác động không những lâu dài mà còn gây ra
những ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lí, niềm tin của nhà đầu tư vào thị
trường. Cùng với quá trình toàn cầu hóa thế giới và tiến trình hội nhập
của Việt Nam với các nền kinh tế trong khi vực và cả thế giới, yêu cầu
làm sao để hạn chế bất cân xứng thông tin, làm thế nào để nâng cao
chất lượng công bố thông tin, đảm bảo cho thị trường vận hành công
bằng hiệu quả, công khai và minh bạch được đặt ra cấp thiết.
Giải pháp đặt ra là các chủ thể tham gia trên thị trường cần phải nâng
cao chất lượng thông tin được công bố, bên cạnh đó xây dựng và nâng
cấp hệ thống công bố thông tin, sớm xây dựng hệ thống công bố thông
tin tự động …cùng một số giải pháp khác.
Có thể nói, nếu thực hiện được tốt các vấn đề này thì công tác công bố
thông tin trên thị trường của các công ty sẽ phần nào đáp ứng được các
nhu cầu thông tin cấp thiết cho nhà đầu tư. Qua đó, hạn chế được tình
trạng bất cân xứng thông tin, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu
tư và củng cố niềm tin của công chúng vào thị trường.