PHÁP CHỨNG KỸ THUẬT SỐ
Bài 2: Pháp chứng máy tính
Giảng viên: TS. Đàm Quang Hồng Hải
Pháp chứng máy tính là gì?
•
Pháp chứng máy tính là một bộ phận của pháp
chứng kỹ thuật số về tìm kiếm, duy trì và phân tích
thông tin trên các hệ thống máy tính hoặc các thiết
bị lưu trữ để tìm kiếm các bằng chứng số.
•
Máy vi tính đã có ở khắp mọi nơi và được sử dụng
trong hầu như mọi người với vô số các ứng dụng.
•
Việc sử dụng máy tính và các thiết bị lưu trữ dữ liệu
điện tử khác để lại những dấu vết và những đường
mòn dữ liệu của người dùng máy tính.
Pháp chứng máy tính và pháp chứng số
Pháp chứng máy tính ngày nay
•
Trong thế giới công nghệ ngày nay, hiện có nhiều
thiết bị có khả năng lưu trữ dữ liệu và do đó có thể
được chia thành các lĩnh vực pháp chứng máy tính.
•
Vai trò của dữ liệu điện tử trong công việc điều tra
đã có sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong thập kỷ
qua.
•
Máy tính có phần cứng
và phần mềm và người
điều tra viên cần có đủ
kiến thức để khai thác.

Tại sao cần Pháp chứng máy tính
Máy tính là công cụ của tội phạm
•
Loại tội phạm “truyền thống” sử dụng máy tính như
một công cụ để gây án, để lưu giữ thông tin tội
phạm, như:
•
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trộm cắp tài sản, tội tham
ô, tội rửa tiền,
•
Buôn bán ma túy, mại dâm, tội xâm phạm quyền sở hữu
trí tuệ,
•
Rửa tiền: chuyển tiền từ tài khoản trộm cắp được sang tài
khoản e-money tại e-gold, e-passport , chuyển tiền qua
Western Union và tài khoản của đối tượng tại các ngân
hàng tại Việt Nam
Tội phạm xâm nhập qua máy tính
•
Tấn công cơ sở dữ liệu, Tạo ra, lan truyền, phát tán
các chương trình virus,
•
Đột nhập trái phép cơ sở dữ liệu máy tính, ăn cắp dữ
liệu, thông tin, sử dụng trái phép dữ liệu,
•
Dùng thủ đoạn Phishing, trojan horse, spyware,
keylogger, adware để lấy cắp địa chỉ email, thông
tin thẻ tín dụng và thông tin cá nhân như tên, địa
chỉ, số điện thoại, số thẻ an ninh xã hội, thông tin
giấy phép lái xe…

Tội phạm máy tính
Nhiệm vụ của điều tra viên
•
Quản lý và khai thác dữ liệu trên hệ thống máy tính,
hiểu biết khai thác các phương pháp lưu trữ thông
tin trên máy tính và thiết bị số.
•
Phân tích các dữ liệu tìm được trên hệ thống máy
tính để tìm ra các thông tin chi tiết liên quan như là
nguồn gốc, nội dung;
•
Đánh giá các thông tin tìm được và tập hợp thành
bằng chứng số.
•
Đưa bằng chứng số trước tòa và bảo vệ các bằng
chứng số đó.
Nơi có thể tìm bằng chứng số
•
Trong các tập tin ghi lịch sử truy cập internet
•
Trong các tập tin Cach sinh ra khi truy cập internet
•
Tại các vùng đĩa chưa cấp phát hoặc file slack
•
Lưu trữ các tập tin, thư mục, tên tập tin
•
Thông tin ngày lưu trữ tập tin
•
Ẩn/nhúng trong phần mềm

•
Trong các tập tin chia sẻ
•
Trong các e-mail
Các tác vụ của Pháp chứng máy tính
•
Kiểm soát phần cứng hệ thống
•
Kiểm tra và xử lý dữ liệu có trên hệ thống
•
Xác định thông tin cần tìm kiếm
•
Đánh giá các nơi còn có thể dấu dữ liệu
•
Thực hiện tìm kiếm thông tin trên các dữ liệu
backup
•
Ghi nhận các thông tin, dữ liệu tìm được
Kiểm soát phần cứng hệ thống
•
Kiểm soát hệ thống máy tính để chắc chắn rằng thiết
bị và dữ liệu được an toàn, đồng thời điều tra viên
cần lập tài liệu về cấu hình phần cứng của hệ thống
•
Chuyển hệ thống máy tính đến vị trí mà điều tra
viên nắm quyền bảo mật để không có một cá nhân
nào có thể truy cập máy tính và thiết bị lưu trữ đang
được kiểm tra.
•
Tạo backup của các ổ đĩa trên hệ thống bao gồm các

tập tin có trong ổ đĩa của máy tính hay các ổ cứng
cắm ngoài theo dạng bit, điều tra viên thực hiện việc
điều tra trên các dữ liệu backup.
Chép (Clone) đĩa cứng theo dạng bit
Xác định thông tin cần tìm kiếm
•
Kiểm tra dữ liệu trên tất cả các thiết bị lưu trữ bao
gồm tất cả các tập tin có trong hệ thống máy tính
được ẩn hoặc bị xóa nhưng chưa bị ghi đè,
•
Kiểm tra các tập tin đã được mã hóa, được bảo vệ
bằng mật khẩu,
•
Lập tài liệu về ngày và giờ hệ thống, ngày và giờ
truy cập các tập tin .
•
Lập danh sách các key word cần tìm kiếm liên quan
dấu vết tội phạm.
Đánh giá các nơi còn có thể dấu dữ liệu
•
Phân tích các khu vực đặc biệt trên ổ đĩa máy tính,
bao gồm các phần thường khó có thể tiếp cận
•
Đánh giá tập tin swap của Windows có thể chứa các
thông tin bộ nhớ đã sử dụng.
•
Thường trên cluster cuối cùng chứa tập tin sẽ không
được sử dụng hết. Phần dư ra này được gọi là File
slack space.
Cần đánh giá File slack space – đây là nơi có thể

chứa các mã độc hoặc thông tin nhậy cảm:
•
Đánh giá các không gian đĩa chưa cấp phát
và các tập tin bị xóa
Thực hiện tìm kiếm thông tin đã backup
•
Khôi phục lại càng nhiều thông tin bị xóa càng tốt
bằng cách sử dụng các ứng dụng có thể tìm kiếm và
truy hồi dữ liệu bị xóa.
•
Tìm trên các tập tin, không gian slack của tập tin và
không gian chưa cấp phát theo các key word
•
Lập tài liệu về tên, ngày và giờ liên quan đến các tập
tin
•
Xác định tập tin, chương trình và thiết bị lưu trữ bất
thường
Tìm kiếm thông tin
Ghi nhận các thông tin, dữ liệu tìm được
•
Đánh giá hoạt động các chương trình ra sao, tìm
kiếm những điều bất thường
•
Ghi lại tất cả các bước của quá trình tìm kiếm,
những dữ liệu nào tìm thấy tại đâu.
•
Lập tài liệu về các dữ liệu đã được phát hiện
•

Chú ý: Điều này rất quan trọng đối với điều tra viên
để cung cấp bằng chứng rằng công việc điều tra của
họ thực hiện đã bảo vệ thông tin của hệ thống máy
tính mà không làm thay đổi hoặc làm hỏng chúng.
Các thiết bị phần cứng chuyên dụng
•
Các thiết bị chuyên dụng là một phần không thể
thiếu được của các điều tra viên
•
Đảm bảo các tính năng: An toàn, chính xác, tốc độ
cao.
•
Được trang bị trong các phòng Forensic Lab hoặc có
thể mang theo điều tra viên.
Thiết bị chép đĩa cứng cầm tay ImageMASSter
Solo-3
•
Thiết bị dễ dàng mang theo, có khả năng
chép tới 2 ổ đĩa, tới 3GBytes/phút. Tương
thích với hầu hết các kết nối, kiểm tra và
bảo mật đồng thời
•
Đảm bảo các tính năng: An toàn,
chính xác, tốc độ cao.
Bảng T8-R2 dành cho USB
•
Sử dụng để ghi, đọc các thẻ nhớ USB, ổ đĩa USB
•
Đảm bảo các tính năng: An toàn, chính xác, tốc độ
cao.

Hệ thống Pháp chứng di động
•
RoadMASSter-3
•
Có khả năng đọc, backup,
tìm kiếm thông tin nhanh
chóng, an toàn
•
Tương thích với hầu hết
các kết nối, kiểm tra và
bảo mật đồng thời
FRED - Hệ thống tìm bằng chứng số
•
FRED: F orensic Recovery of
Evidence Device
•
Đơn giản chỉ cần lấy các ổ đĩa
cứng cắm chúng vào Fred và điều
tra viên có được các bằng chứng
kỹ thuật số.
•
Làm việc với
IDE/EIDE/ATA/SATA/ATAPI/S
AS/Firewire/USB hard drives