Phần 2
Phần 2
TỔ CHỨC DẠY THEO CHUẨN
TỔ CHỨC DẠY THEO CHUẨN
KIẾN THỨC, KĨ NĂNG CỦA MÔN
KIẾN THỨC, KĨ NĂNG CỦA MÔN
MĨ THUẬT THCS THÔNG QUA
MĨ THUẬT THCS THÔNG QUA
ÁP DỤNG CÁC KĨ THUẬT DẠY HỌC
ÁP DỤNG CÁC KĨ THUẬT DẠY HỌC
Người thực hiện: Nguyễn Vũ Ngọc Huy
Người thực hiện: Nguyễn Vũ Ngọc Huy
Đơn vị công tác: Trường THCS THSP Lý Tự Trọng
Đơn vị công tác: Trường THCS THSP Lý Tự Trọng
1.
1.
Định hướng đổi mới phương
Định hướng đổi mới phương
pháp dạy học ở trường phổ thông
pháp dạy học ở trường phổ thông
? Tại sao phải đổi mới phương pháp dạy
? Tại sao phải đổi mới phương pháp dạy
học ở trường phổ thông?
học ở trường phổ thông?
+ GD luôn đi kèm với sự phát triển của mỗi quốc gia.
+ GD luôn đi kèm với sự phát triển của mỗi quốc gia.
+ Quốc gia có nền giáo dục phát triển thì xã hội mới phát
+ Quốc gia có nền giáo dục phát triển thì xã hội mới phát
triển.
triển.
+ Trải qua mỗi thời kì, mỗi giai đoạn thì xã hội lại có
+ Trải qua mỗi thời kì, mỗi giai đoạn thì xã hội lại có
những bước thay đổi nhất định, vì vậy giáo dục phải
những bước thay đổi nhất định, vì vậy giáo dục phải
thay đổi theo để phù hợp với mỗi thời kì, mỗi giai đoạn
thay đổi theo để phù hợp với mỗi thời kì, mỗi giai đoạn
đó.
đó.
+ GDPT chính là nền tảng để mỗi cá nhân hình thành và
+ GDPT chính là nền tảng để mỗi cá nhân hình thành và
phát triển nhân cách và tri thức trong quá trình hoàn
phát triển nhân cách và tri thức trong quá trình hoàn
thiện bản thân.
thiện bản thân.
Vào những năm 469 – 399 ( TCN) , Socrates đã nói :“ Giáo dục là làm cho
Vào những năm 469 – 399 ( TCN) , Socrates đã nói :“ Giáo dục là làm cho
con người tìm thấy chính mình”
con người tìm thấy chính mình”
và
và
Karl Marx cũng viết: “ Bản thân nhà
Karl Marx cũng viết: “ Bản thân nhà
giáo dục cũng cần phải được giáo dục”
giáo dục cũng cần phải được giáo dục”
Bức Girl
Bức Girl
before
before
mirror của
mirror của
Picasso
Picasso
“
“
Không bỏ ra một công phu nhất định thì không có khả năng
Không bỏ ra một công phu nhất định thì không có khả năng
khám phá sự thật và ai sợ mất công sức thì không có khả
khám phá sự thật và ai sợ mất công sức thì không có khả
năng lĩnh hội được chân lí”
năng lĩnh hội được chân lí”
Trong Luật GD sửa đổi năm 2010 ( Điều 28.2), đã
Trong Luật GD sửa đổi năm 2010 ( Điều 28.2), đã
nêu rõ “ Phương pháp GDPT phải phát huy tính tích
nêu rõ “ Phương pháp GDPT phải phát huy tính tích
cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp
cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp
với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi
với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi
dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận
dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận
dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình
dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình
cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS”
cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS”
Cốt lõi vấn đề đổi mới phương pháp dạy học nói
Cốt lõi vấn đề đổi mới phương pháp dạy học nói
chung , phương pháp dạy học mĩ thuật nói riêng là
chung , phương pháp dạy học mĩ thuật nói riêng là
hướng tới hoạt động học tập tích cực, chủ động,
hướng tới hoạt động học tập tích cực, chủ động,
sáng tạo của HS; GV là người tổ chức, hướng dẫn
sáng tạo của HS; GV là người tổ chức, hướng dẫn
HS học tập, xoá bỏ lối truyền thụ một chiều, thói
HS học tập, xoá bỏ lối truyền thụ một chiều, thói
quen học tập thụ động”
quen học tập thụ động”
2
2
. Đặc trưng của phương pháp dạy học
. Đặc trưng của phương pháp dạy học
tích cực trong môn mĩ thuật:
tích cực trong môn mĩ thuật:
- Dạy học thông qua tổ chức các hoạt động
- Dạy học thông qua tổ chức các hoạt động
học tập của HS
học tập của HS
Giáo viên
Học sinhĐối tượng của hoạt động dạy
Chủ thể của hoạt động học
Hướng
dẫn
Tổ
chức
Thể hiện khả năng
-
-
Dạy và học chú trọng rèn luyện
Dạy và học chú trọng rèn luyện
phương pháp tự học, sáng tạo
phương pháp tự học, sáng tạo
+ Rèn luyện cho HS có được phương pháp,
+ Rèn luyện cho HS có được phương pháp,
kĩ năng, thói quen, ý chí tự học.
kĩ năng, thói quen, ý chí tự học.
+ Tạo cho HS lòng ham học, ham tìm tòi,
+ Tạo cho HS lòng ham học, ham tìm tòi,
đổi mới mình.
đổi mới mình.
? Làm thế nào để giúp học sinh tự học,
? Làm thế nào để giúp học sinh tự học,
sáng tạo trong môn mĩ thuật?
sáng tạo trong môn mĩ thuật?
VD:
VD:
+ Phân môn trang trí: Nên cho HS tập pha
+ Phân môn trang trí: Nên cho HS tập pha
màu để thấy cái hay trong kĩ thuật pha,
màu để thấy cái hay trong kĩ thuật pha,
nhớ được các gam màu, cặp màu. Hoặc
nhớ được các gam màu, cặp màu. Hoặc
cho HS chơi trò chơi tô màu lên trang
cho HS chơi trò chơi tô màu lên trang
phục GV pho to cho mỗi nhóm 3 bài có
phục GV pho to cho mỗi nhóm 3 bài có
các trang phục để HS biết cách phối màu
các trang phục để HS biết cách phối màu
trong khi mặc trang phục…
trong khi mặc trang phục…
- Cho HS làm bài tập vẽ hoạ tiết cách điệu
- Cho HS làm bài tập vẽ hoạ tiết cách điệu
thường xuyên trước mỗi bài trang trí…
thường xuyên trước mỗi bài trang trí…
+ Phân môn vẽ theo mẫu: Nên khuyến khích HS thay đổi
+ Phân môn vẽ theo mẫu: Nên khuyến khích HS thay đổi
mẫu khác nhau trong cùng một nội dung bài học: Tĩnh
mẫu khác nhau trong cùng một nội dung bài học: Tĩnh
vật lọ và quả ( Quả, lọ mỗi nhóm khác nhau) GV có
vật lọ và quả ( Quả, lọ mỗi nhóm khác nhau) GV có
thể yêu cầu cụ thể đối với mỗi nhóm…
thể yêu cầu cụ thể đối với mỗi nhóm…
Thay đổi hướng nhìn để thấy cái đẹp của bố cục trong
Thay đổi hướng nhìn để thấy cái đẹp của bố cục trong
mỗi bài vẽ…
mỗi bài vẽ…
+ Phân môn vẽ tranh: Nên gợi mở nhiều nội dung, có
+ Phân môn vẽ tranh: Nên gợi mở nhiều nội dung, có
thể cho nghe nhạc, xem video, hình ảnh…để HS thấy
thể cho nghe nhạc, xem video, hình ảnh…để HS thấy
được cái hay trong mỗi đề tài và ý nghĩa của đề tài…
được cái hay trong mỗi đề tài và ý nghĩa của đề tài…
+ Phân môn thường thức mĩ thuật: Nên kể chuyện mang
+ Phân môn thường thức mĩ thuật: Nên kể chuyện mang
tính gợi mở để HS phát huy, rèn luyện lòng nhiệt
tính gợi mở để HS phát huy, rèn luyện lòng nhiệt
huyết, ham học, ham tìm tòi, sáng tạo qua thành tựu
huyết, ham học, ham tìm tòi, sáng tạo qua thành tựu
mĩ thuật.
mĩ thuật.
- Tăng cường học tập cá thể
- Tăng cường học tập cá thể
phối hợp với học tập hợp tác.
phối hợp với học tập hợp tác.
+ Môi trường GD được tạo nên bởi mối quan hệ
+ Môi trường GD được tạo nên bởi mối quan hệ
hợp tác giữa:
hợp tác giữa:
Thầy trò, trò trò
Thầy trò, trò trò
+ Mỗi cá thể có điều kiện bộc lộ khả năng
+ Mỗi cá thể có điều kiện bộc lộ khả năng
trong quá trình trao đổi hợp tác với thầy và
trong quá trình trao đổi hợp tác với thầy và
bạn. Cần tạo không khí thoải mái, hoà
bạn. Cần tạo không khí thoải mái, hoà
đồng trong mối quan hệ hợp tác GD để
đồng trong mối quan hệ hợp tác GD để
đạt được kết quả cao nhất.
đạt được kết quả cao nhất.
- Kết hợp đánh giá của giáo viên
- Kết hợp đánh giá của giáo viên
với tự đánh giá của học sinh
với tự đánh giá của học sinh
+ GV không nên thường xuyên chủ động
+ GV không nên thường xuyên chủ động
chấm bài, nhận xét bài của HS.
chấm bài, nhận xét bài của HS.
+ Nên tạo cho HS thói quen tự giác, tự học
+ Nên tạo cho HS thói quen tự giác, tự học
trong quá trình tham gia đánh giá bài của
trong quá trình tham gia đánh giá bài của
các bạn trong lớp để tự rút kinh nghiệm
các bạn trong lớp để tự rút kinh nghiệm
cho bản thân.
cho bản thân.
3. Một số phương pháp – kĩ thuật
3. Một số phương pháp – kĩ thuật
dạy học có thể áp dụng trong dạy
dạy học có thể áp dụng trong dạy
học mĩ thuật ở trường THCS:
học mĩ thuật ở trường THCS:
3 Bình diện của phương pháp dạy học:
3 Bình diện của phương pháp dạy học:
Quan điểm DH
( định hướng)
Phương pháp DH
( Cách thức)
Kĩ thuật dạy học
( Biện pháp)
Bính diện vi mô
Bình diện trung gian
Bình diện vĩ mô
PP vĩ mô
PP cụ thể
PP vi mô
3.1. Phương pháp quan sát
3.1. Phương pháp quan sát
? Thế nào là phương pháp quan sát?
? Thế nào là phương pháp quan sát?
Phương pháp quan sát là thông qua việc nhìn ngắm, tìm
Phương pháp quan sát là thông qua việc nhìn ngắm, tìm
hiểu đối tượng để phân tích, so sánh về cấu trúc, tỉ lệ,
hiểu đối tượng để phân tích, so sánh về cấu trúc, tỉ lệ,
hình khối, màu sắc, hình ảnh…của mẫu vật, giúp HS
hình khối, màu sắc, hình ảnh…của mẫu vật, giúp HS
nhận biết, cảm thụ vẻ đẹp của đối tượng, làm cơ sở cho
nhận biết, cảm thụ vẻ đẹp của đối tượng, làm cơ sở cho
bài học mĩ thuật.
bài học mĩ thuật.
+ Phương pháp quan sát luôn cần thiết ở mọi phân môn vì
+ Phương pháp quan sát luôn cần thiết ở mọi phân môn vì
MT là môn học cảm thụ thẩm mĩ qua thị giác.
MT là môn học cảm thụ thẩm mĩ qua thị giác.
+ Phương pháp QS tạo cho HS thói quen: Tư duy logic,
+ Phương pháp QS tạo cho HS thói quen: Tư duy logic,
phân tích, phê phán và sáng tạo nhờ việc quan sát,
phân tích, phê phán và sáng tạo nhờ việc quan sát,
nhận xét.
nhận xét.
? Làm thế nào để phương pháp quan
? Làm thế nào để phương pháp quan
sát có hiệu quả?
sát có hiệu quả?
( nhóm trưởng chỉ định ý kiến
( nhóm trưởng chỉ định ý kiến
của các cá nhân, thư kí ghi chép và tổng hợp ý kiến
của các cá nhân, thư kí ghi chép và tổng hợp ý kiến
chung của nhóm)
chung của nhóm)
3.2. Phương pháp trực quan:
3.2. Phương pháp trực quan:
? Thế nào là phương pháp trực quan?
? Thế nào là phương pháp trực quan?
? Đưa ra một ví dụ cụ thể cách dùng
? Đưa ra một ví dụ cụ thể cách dùng
phương pháp trực quan trong một tiết
phương pháp trực quan trong một tiết
học?
học?
3.3.Phương pháp hỏi đáp, đàm
3.3.Phương pháp hỏi đáp, đàm
thoại:
thoại:
Nhóm 1:
Nhóm 1:
? Thế nào là phương pháp hỏi đáp?
? Thế nào là phương pháp hỏi đáp?
Nhóm 2:
Nhóm 2:
? Phương pháp hỏi đáp có tác dụng gì?
? Phương pháp hỏi đáp có tác dụng gì?
Nhóm 3:
Nhóm 3:
? Làm thế nào để hỏi đáp có hiệu quả?
? Làm thế nào để hỏi đáp có hiệu quả?
Nhóm 4:
Nhóm 4:
? Thế nào phương pháp đàm thoại ?
? Thế nào phương pháp đàm thoại ?
Nhóm 5:
Nhóm 5:
? Phương pháp đàm thoại có tác dụng gì?
? Phương pháp đàm thoại có tác dụng gì?
Nhóm 6:
Nhóm 6:
? Nên dùng phương pháp đàm thoại trong
? Nên dùng phương pháp đàm thoại trong
phân môn nào là phù hợp nhất?
phân môn nào là phù hợp nhất?
Nhóm 7:
Nhóm 7:
? Vai trò, ý nghĩa của phương pháp hỏi đáp,
? Vai trò, ý nghĩa của phương pháp hỏi đáp,
đàm thoại?
đàm thoại?
2.3.Phương pháp nêu và giải quyết
2.3.Phương pháp nêu và giải quyết
vấn đề:
vấn đề:
? Thế nào là phương pháp nêu và giải quyết
? Thế nào là phương pháp nêu và giải quyết
vấn đề?
vấn đề?
+ Là phương pháp tạo ra các tình huống có vấn đề
+ Là phương pháp tạo ra các tình huống có vấn đề
để HS tìm ra cách giải quyết khác nhau, qua đó
để HS tìm ra cách giải quyết khác nhau, qua đó
phát triển tư duy logic, tư duy sáng tạo, hình
phát triển tư duy logic, tư duy sáng tạo, hình
thành kĩ năng giải quyết. Giúp HS có khả năng
thành kĩ năng giải quyết. Giúp HS có khả năng
tự giải quyết những khó khăn trong cuộc sống
tự giải quyết những khó khăn trong cuộc sống
? Hãy dùng phương pháp nêu và giải quyết
? Hãy dùng phương pháp nêu và giải quyết
vấn đề cho bài 24 ( Lớp 8) “ Đề tài ước mơ
vấn đề cho bài 24 ( Lớp 8) “ Đề tài ước mơ
của em”?
của em”?
? Đặc trưng của phương pháp nêu và giải
? Đặc trưng của phương pháp nêu và giải
quyết vấn đề ?
quyết vấn đề ?
(Nhóm 1 Thảo luận, các nhóm khác ngồi xung quanh, quan
(Nhóm 1 Thảo luận, các nhóm khác ngồi xung quanh, quan
sát và ghi nhớ những ý kiến mà mình tâm đắc)
sát và ghi nhớ những ý kiến mà mình tâm đắc)
-
Nêu vấn đề ( Tạo tình huống có vấn đề): Được
Nêu vấn đề ( Tạo tình huống có vấn đề): Được
tạo bởi mâu thuẫn giữa điều HS đã biết với điều
tạo bởi mâu thuẫn giữa điều HS đã biết với điều
chưa biết, từ đó kích thích tính tò mò, ham hiểu
chưa biết, từ đó kích thích tính tò mò, ham hiểu
biết và khám phá tìm kiếm các cách giải quyết
biết và khám phá tìm kiếm các cách giải quyết
mới mang tính sáng tạo.
mới mang tính sáng tạo.
-
Phát biểu vấn đề
Phát biểu vấn đề
-
Giải quyết vấn đề
Giải quyết vấn đề
-
Kết luận: Khẳng định hay bác bỏ giả thiết đã nêu.
Kết luận: Khẳng định hay bác bỏ giả thiết đã nêu.
3.4.Phương pháp dạy học hợp tác
3.4.Phương pháp dạy học hợp tác
trong nhóm nhỏ.
trong nhóm nhỏ.
? Thế nào là phương pháp dạy học hợp tác
? Thế nào là phương pháp dạy học hợp tác
trong nhóm nhỏ?
trong nhóm nhỏ?
+ Là phương pháp tổ chức một nhóm các cá
+ Là phương pháp tổ chức một nhóm các cá
nhân để cùng nhau chia sẻ những băn khoăn,
nhân để cùng nhau chia sẻ những băn khoăn,
kinh nghiệm bản thân để cùng nhau xây dựng,
kinh nghiệm bản thân để cùng nhau xây dựng,
tìm kiếm kiến thức hoặc tự rút ra kết luận. Đây
tìm kiếm kiến thức hoặc tự rút ra kết luận. Đây
là quá trình tự học hỏi lẫn nhau chứ không tiếp
là quá trình tự học hỏi lẫn nhau chứ không tiếp
nhận kiến thức một cách thụ động từ GV.
nhận kiến thức một cách thụ động từ GV.
3.5.Phương pháp luyện tập,
3.5.Phương pháp luyện tập,
thực hành:
thực hành:
? Phương pháp luyện tập, thực hành đóng vai trò
? Phương pháp luyện tập, thực hành đóng vai trò
như thế nào trong môn Mĩ thuật?
như thế nào trong môn Mĩ thuật?
? Nên hướng dẫn HS luyện tập thực hành như
? Nên hướng dẫn HS luyện tập thực hành như
thế nào để bài học có hiệu quả?
thế nào để bài học có hiệu quả?
(Mỗi nhóm dùng một tờ giấy A0, chia khoảng cho mỗi
(Mỗi nhóm dùng một tờ giấy A0, chia khoảng cho mỗi
thành viên trong nhóm ở xung quanh, khoảng trung
thành viên trong nhóm ở xung quanh, khoảng trung
tâm để ghi ý kiến chung nhất của cả nhóm.)
tâm để ghi ý kiến chung nhất của cả nhóm.)
4. Các kĩ thuật dạy học tích cực có
4. Các kĩ thuật dạy học tích cực có
thể áp dụng trong dạy học mĩ thuật
thể áp dụng trong dạy học mĩ thuật
ở trường THCS:
ở trường THCS:
4.1. Kĩ thuật “ Động não” ( Công não)
4.1. Kĩ thuật “ Động não” ( Công não)
Là một kĩ thuật nhằm huy động những kiến thức, kinh
Là một kĩ thuật nhằm huy động những kiến thức, kinh
nghiệm đó có liên quan đến kiến thức nội dung bài
nghiệm đó có liên quan đến kiến thức nội dung bài
học, HS khám phá kiến thức mới trên cơ sở những
học, HS khám phá kiến thức mới trên cơ sở những
cái đã biết, được khuyến khích đưa ra ý tưởng một
cái đã biết, được khuyến khích đưa ra ý tưởng một
cách tích cực, không hạn chế. Kĩ thuật này nhằm
cách tích cực, không hạn chế. Kĩ thuật này nhằm
phát triển tư duy logic, sáng tạo cho HS.
phát triển tư duy logic, sáng tạo cho HS.