Trường THPT Cẩm Lý Giáo án tin học 12
Ngày soạn : Tiết :
Ngày dạy : Lớp :
Chương 1
KHÁI NIỆM VỀ HỆ CƠ SỞ DƯ LIỆU
§1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
(Tiết 3)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Biết được các yêu cầu cơ bản đối với hệ CSDL.
- Biết vai trò của CSDL trong học tập và cuộc sống.
II. PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án, SGK, SGV, tài liệu tham khảo và đồ dùng dạy học.
- Sử dụng phương pháp thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp,…
2. Chuẩn bị của học sinh
- Đồ dùng học tập: SGK, vở ghi, bút,…
III. NỘI DUNG BÀI GIẢNG
1. Ổn định tổ chức lớp
- Ổn định lớp.
- Chỉnh đốn trang phục
- Kiểm tra sỹ số.
2. Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nêu khái niệm CSDL và hệ quản trị CSDL?
Câu 2: Nêu các mức thể hiện CSDL?
GV: Nhận xét cho điểm?
3. Đặt vấn đề
4. Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Tg
Hoạt động 1 c) Các yếu tố cơ bản
của CSDL
Đọc SGK trang 9 và 10 tóm tắt có mấy
mức.
HS Trả lời: Bộ nhớ ngoài ổ cứng c, 2B
c) Các yếu tố cơ bản của CSDL
* Tính cấu trúc.
Thông tin trong CSDL được lưu trữ theo
một cấu trúc xác định.
Tính cấu trúc được thể hiện ở các điểm
sau:
- Dữ liệu ghi vào CSDL được lưu giữ
dưới dạng các bản ghi .
Giáo viên: Trần Văn Nghĩa
1
Trường THPT Cẩm Lý Giáo án tin học 12
Đọc SGK trang 10 phần mức khái niệm
trả lời
Trả lời: Thông tin khai thác phải đúng
với mục đích sử dụng.
GV: Thế nào là cấu trúc của một
CSDL?
Tính toàn vẹn?
Ví dụ
Để đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu trên
cột điểm, sao cho điểm nhập vào theo
thang điểm 10, các điểm của môn học
phải đặt ràng buộc giá trị nhập vào:
>=0 và <=10. (Gọi là ràng buộc vùng)
Tính không dư thừa?
Ví dụ: Một CSDL đã có cột ngày sinh,
thì không cần có cột tuổi.
Vì năm sau thì tuổi sẽ khác đi, trong khi
giá trị của tuổi lại không được cập nhật
tự động vì thế nếu không sửa chữa số
tuổi cho phù hợp thì dẫn đến tuổi và
năm sinh thiếu tính nhất quán.
Ví dụ khác: Đã có cột soluong và
dongia, thì không cần phải có cột thành
tiền. (=soluong*dongia).
Chính vì sự dư thừa nên khi sửa đổi dữ
liệu thường hay sai sót, và dẫn đến sự
thiếu tính nhất quán trong CSDL
- Hệ QTCSDL cần có các công cụ
khai báo cấu trúc của CSDL (là các
yếu tố để tổ chức dữ liệu: cột, hàng,
kiểu của dữ liệu nhập vào cột, hàng )
xem, cập nhật, thay đổi cấu trúc.
* Tính nhất quán: đảm bảo tính đúng
đắn trong mọi trường hợp kể cả việc hỏng
của phần cứng hay phần mềm.
* Tính toàn vẹn
Các giá trị được lưu trữ trong CSDL phải
thỏa mãn một số ràng buộc, tùy theo nhu
cầu lưu trữ thông tin.
* Tính không dư thừa:
Một CSDL tốt thường không lưu trữ
những dữ liệu trùng nhau, hoặc những
thông tin có thể dễ dàng tính toán từ các
dữ liệu có sẵn.
Chính vì sự dư thừa nên khi sửa đổi dữ
liệu thường hay sai sót, và dẫn đến sự
thiếu tính nhất quán trong CSDL.
* Tính chia sẻ thông tin: vì CSDL đuợc
lưu trên máy tính, nên việc chia sẻ CSDL
trên mạng máy tính được dể dàng thuận
lợi, đây là một ưu điểm nổi bật của việc
tạo CSDL trên máy tính.
Giáo viên: Trần Văn Nghĩa
2
Trường THPT Cẩm Lý Giáo án tin học 12
Tính an toàn và bảo mật thông tin?:
Ví dụ về tính an toàn thông tin: Học
sinh có thể vào mạng để xem điểm của
mình trong CSDL của nhà trường,
nhưng hệ thống sẽ ngăn chận nếu HS cố
tình muốn sửa điểm. Hoặc khi điện bị
cắt đột ngột, máy tính hoặc phần mềm
bị hỏng thì hệ thống phải khôi phục
được CSDL.
Ví dụ về tính bảo mật: Hệ thống phải
ngăn chặn được mọi truy cập bất hợp
* Tính an toàn và bảo mật thông tin:
CSDL dùng chung phải được bảo vệ an
toàn, thông tin phải được bảo mật nếu
không dữ liệu trong CSDL sẽ bị thay đổi
một cách tùy tiện và thông tin sẽ bị “xem
trộm”.
* Tính độc lập: Một CSDL có thể sử
dụng cho nhiều chương trình ứng dụng,
đồng thời CSDL không phụ thuộc vào
phương tiện lưu trữ và hệ máy tính nào
cũng sử dụng được nó.
Hoạt động 2 d) Một số ứng dụng
GV: việc sử dụng CSDL mang lại hiệu
quả gì? Đã làm thay đổi những gì?
HS: trả lời.
GV: Vai trò của con người trong các
họat động này?
HS: trả lời
d) Một số ứng dụng
Việc xây dựng, phát triển và khai thác các
hệ CSDL ngày càng phát triển nhiều hơn,
đa dạng hơn và trong hầu hết các lĩnh vực
kinh tế, xã hội, giáo dục, y tế,
5. Củng cố
- Biết được các yêu cầu cơ bản đối với hệ CSDL.
- Biết vai trò của CSDL trong học tập và cuộc sống.
6. Câu hỏi và bài tập về nhà
- Trả lời câu hỏi 4 - SGK. 16
- Chuẩn bị Bài tập
Giáo viên: Trần Văn Nghĩa
3