Tiêt 107 TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM
TRONG VĂN NGHỊ LUẬN


Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Cho đoạn văn sau:


Huống chi ta cùng các ngơi sinh phải
Huống chi ta cùng các ngơi sinh phải
thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy
thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy
sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đờng,uốn
sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đờng,uốn
lỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân
lỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân
dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất
dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất
Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham
Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham
không cùng, giả hiệu Vân Nam Vơng mà thu
không cùng, giả hiệu Vân Nam Vơng mà thu
bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác
bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác
nào nh đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi
nào nh đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi
để tai vạ về sau!
để tai vạ về sau!

Huống chi ta cùng các ngơi sinh phải
Huống chi ta cùng các ngơi sinh phải
thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy
thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy
sứ giặc đi lại
sứ giặc đi lại
nghênh ngang
nghênh ngang
ngoài đờng,
ngoài đờng,
uốn
uốn
lỡi cú diều
lỡi cú diều
mà sỉ mắng triều đình, đem
mà sỉ mắng triều đình, đem
thân
thân
dê chó
dê chó
mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất
mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất
Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham
Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham
không cùng, giả hiệu Vân Nam Vơng mà thu
không cùng, giả hiệu Vân Nam Vơng mà thu
bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác
bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác

nào nh đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi
nào nh đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi
để tai vạ về sau!
để tai vạ về sau!




Tiết 108: TìM HIểU YếU Tố BIểU CảM
Tiết 108: TìM HIểU YếU Tố BIểU CảM
TRONG VĂN NGHị LUậN
TRONG VĂN NGHị LUậN


Văn bản: Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
Hỡi đồng bào toàn quốc!
Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhợng. Nhng
chúng ta càng nhân nhợng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng
quyết tâm cớp nớc ta lần nữa!
Không! Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu
mất nớc, nhất định không chịu làm nô lệ.
Hỡi đồng bào!
Chúng ta phải đứng lên!
Bất kì đàn ông, đàn bà, bất kì ngời già ngời trẻ, không chia
tôn giáo, đảng phái dân tộc. Hễ là ngời Việt Nam thì phải đứng lên
đánh thực dân Pháp để cứu tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có g
ơm dùng gơm, không có gơm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai
cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nớc.
Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân!
Giờ cứu nớc đã đến. Ta phải hi sinh đến giọt máu cuối cùng,

để giữ gìn đất nớc.
Dù phải gian lao kháng chiến, nhng với một lòng kiên quyết hi
sinh, thắng lợi nhất dịnh về dân tộc ta.
Việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm!
Kháng chiến thắng lợi muôn năm!
( Hồ Chí Minh )
I/ Yếu tố biểu
cảm trong văn
nghị luận.
1, Tìm hiểu ví dụ




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:




Hịch tớng sĩ
Lời kêu gọi toàn quốc kháng

chiến
Từ ngữ
biểu lộ
tình cảm
Hỡi, muốn, phải nhân nhợng,
càng lấn tới, quyết tâm, thà hi
sinh, nhất định, phải hi sinh,
thắng lợi nhất định về dân tộc ta
Quên ăn, ruốt đau nh cắt, nớc
mắt đầm đìa, nuốt gan uống mắu
quân thù, nghìn xác này gói trong
da ngựa

Hỡi đồng bào toàn quốc!
Hỡi đồng bào!
Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân
quân!
Thật khác nào nh đen thịt mà
nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ
về sau!
Lúc bấy giờ, ta cùng các ngơi
sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào!
Câu
có
tính
biểu
cảm
Hịch tớng sĩ
Lời kêu gọi toàn quốc kháng
chiến

Hịch tớng sĩ
Lời kêu gọi toàn quốc kháng
chiến




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:


a. Hịch tớng sĩ và Lời kêu gọi toàn quốc kháng
chiến giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và câu văn có
giá trị biểu cảm.
b. Hai văn bản trên là văn bản nghị luận chứ không
phải văn bản biểu cảm.




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn

nghị luận
nghị luận


I. Yếu tố biếu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biếu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:


1
1
2
2
Thấy sứ giặc đi lại ngoài đ
Thấy sứ giặc đi lại ngoài đ
ờng, sỉ mắng trỉều đình, bắt
ờng, sỉ mắng trỉều đình, bắt
nạt tể phụ.
nạt tể phụ.
Ngó thấy sứ giặc đi lại
Ngó thấy sứ giặc đi lại
nghênh ngang
nghênh ngang
ngoài đờng,
ngoài đờng,
uốn lỡi cú diều
uốn lỡi cú diều
mà sỉ mắng triều đình, đem
mà sỉ mắng triều đình, đem

thân
thân
dê chó
dê chó
mà bắt nạt tể phụ.
mà bắt nạt tể phụ.
Lúc bấy giờ ta cùng các ngơi
Lúc bấy giờ ta cùng các ngơi
sẽ bị bắt
sẽ bị bắt
Lúc bấy giờ, ta cùng các ngơi sẽ bị bắt
Lúc bấy giờ, ta cùng các ngơi sẽ bị bắt
đau
đau
xót
xót
biết chừng nào!
biết chừng nào!
Chúng ta sẵn sàng hi sinh tất
Chúng ta sẵn sàng hi sinh tất
cả, chứ không thể mất nớc,
cả, chứ không thể mất nớc,
không thể làm nô lệ.
không thể làm nô lệ.
Không
Không
!
!
Chúng ta
Chúng ta

thà
thà
hi sinh tất cả, chứ nhất
hi sinh tất cả, chứ nhất
định
định
không chịu
không chịu
mất nớc,
mất nớc,
nhất định không chịu làm nô
nhất định không chịu làm nô
lệ
lệ


Chúng ta cần phải đứng lên
Chúng ta cần phải đứng lên
Hỡi đồng bào!
Hỡi đồng bào!


Chúng ta phải đứng lên!
Chúng ta phải đứng lên!
- Có nhiều từ ngữ biểu cảm, Câu biểu cảm
Có yếu tố biểu cảm Vừa đúng vừa hay
Không có từ ngữ biẻu cảm, câu
cảm thán Chỉ đúng mà cha
hay.





tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:


a. Hịch tớng sĩ và Lời kêu gọi toàn quốc kháng
chiến giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và câu văn có
giá trị biểu cảm
b. Hai văn bản trên là văn bản nghị luận chứ không
phải văn bản biểu cảm.
c. Những câu ở cột (2) hay hơn những câu ở cột
(1) vì có sử dụng từ ngữ và câu biểu cảm.
*Ghi nhớ 1 SGK T97




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận

nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:


2. Tìm hiểu cách phát huy yếu tố biểu cảm trong văn
2. Tìm hiểu cách phát huy yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận:
nghị luận:


a, Ngời viết phải thực sự xúc động:
a, Ngời viết phải thực sự xúc động:


b, Ngời viết phải rèn luyện cách diễn tả cảm xúc bằng
b, Ngời viết phải rèn luyện cách diễn tả cảm xúc bằng
phơng tiện ngôn ngữ có tính truyền cảm
phơng tiện ngôn ngữ có tính truyền cảm




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận

nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:




Hịch tớng sĩ
Lời kêu gọi toàn quốc kháng
chiến
Từ ngữ
biểu lộ
tình cảm
Hỡi, muốn, phải nhân nhợng,
càng lấn tới, quyết tâm, thà hi
sinh, nhất định, phải hi sinh,
thắng lợi nhất định về dân tộc ta
Quên ăn, ruột đau nh cắt, xả thịt
lột da, ăn gan uống mú quân thù,
nghìn xác này gói trong da ngựa
Hỡi đồng bào toàn quốc!
Hỡi đồng bào!
Hỡi anh em binh sĩ,tự vệ, dân
quân!
Thật khác nào nh đem thịt mà
nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ

về sau!
Lúc bấy giờ, ta cùng các ngơi
sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào!
Câu
có
tính
biểu
cảm




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận






Ta thờng tới bữa
Ta thờng tới bữa
quên ăn
quên ăn
, nửa đêm vỗ gối;
, nửa đêm vỗ gối;
ruột đau nh cắt
ruột đau nh cắt

,
,
nớc mắt đầm đìa
nớc mắt đầm đìa
; chỉ
; chỉ
căm tức
căm tức


cha
cha
xả thịt lột da, nuốt gan uống máu
xả thịt lột da, nuốt gan uống máu
quân thù.
quân thù.
Dẫu cho
Dẫu cho
trăm thân này phơi ngoài nội cỏ
trăm thân này phơi ngoài nội cỏ
,
,
nghìn
nghìn
xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.
xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.


( Hịch Tớng Sĩ - Trần Quốc Tuấn)
( Hịch Tớng Sĩ - Trần Quốc Tuấn)





tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:


2. Cách phát huy yếu tố biểu cảm trong văn nghị
2. Cách phát huy yếu tố biểu cảm trong văn nghị
luận:
luận:


a, Ngời viết phải thực sự xúc động:
a, Ngời viết phải thực sự xúc động:


b, Ngời viết phải rèn luyện cách diễn tả cảm xúc bằng
b, Ngời viết phải rèn luyện cách diễn tả cảm xúc bằng
phơng tiện ngôn ngữ có tính truyền cảm
phơng tiện ngôn ngữ có tính truyền cảm

- Sử dụng từ ngữ có sức biểu cảm.
- Sử dụng từ ngữ có sức biểu cảm.
-


Sử dụng linh hoạt các kiểu câu có tác dụng biểu cảm
Sử dụng linh hoạt các kiểu câu có tác dụng biểu cảm
cao.
cao.
-


Biểu cảm thông qua các biện pháp tu từ.
Biểu cảm thông qua các biện pháp tu từ.


c, Không nên dùng quá nhiều từ và câu biểu cảm không
c, Không nên dùng quá nhiều từ và câu biểu cảm không
phù hợp sẽ phá vỡ mạch lạc trong văn nghị luận.
phù hợp sẽ phá vỡ mạch lạc trong văn nghị luận.


* Ghi nhớ 2: SGK T97
* Ghi nhớ 2: SGK T97




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn

nghị luận
nghị luận




Điền vào chỗ trống những từ ngữ cần thiết để
Điền vào chỗ trống những từ ngữ cần thiết để
đoạn văn nghị luận sau trở lên giàu cảm xúc hơn.
đoạn văn nghị luận sau trở lên giàu cảm xúc hơn.


Những ngày thơ ấu là tập hồi kí (1)
Những ngày thơ ấu là tập hồi kí (1)
về tuổi thơ (2). . của Nguyên Hồng
về tuổi thơ (2). . của Nguyên Hồng
trong chế độ cũ.
trong chế độ cũ.
ở
ở
đoạn trích Trong lòng mẹ,
đoạn trích Trong lòng mẹ,
tác giả đã miêu tả một cách (3) những rung
tác giả đã miêu tả một cách (3) những rung
động(4) . của một tâm hồn trẻ dại. đó là
động(4) . của một tâm hồn trẻ dại. đó là
nỗi nhớ thơng, yêu quý sâu sắc của bé Hồng với
nỗi nhớ thơng, yêu quý sâu sắc của bé Hồng với
ngời mẹ của mình.
ngời mẹ của mình.

trung th c
C m ng
tinh t
c c i m


PhÇn thëng lµ: Điểm 10
Và mét trµng ph¸o tay!




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


I.
I.
Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
II.
II.
Luyện tập:
Luyện tập:


Bài 1:
Bài 1:

-
Từ: Tên da đen, An-nam-mít => Giễu lại. Phơi bày bản
Từ: Tên da đen, An-nam-mít => Giễu lại. Phơi bày bản
chất dối trá, lừa bịp của bọn thực dân một cách rõ nét và
chất dối trá, lừa bịp của bọn thực dân một cách rõ nét và
nổi bật, gây cời, tiếng cời châm biếm sâu cay.
nổi bật, gây cời, tiếng cời châm biếm sâu cay.
-
Từ: Cảnh kỳ diệu, trò biểu diễn phóng ng lôi, con yêu,
Từ: Cảnh kỳ diệu, trò biểu diễn phóng ng lôi, con yêu,
bạn hiền => từ ngữ hình ảnh mỉa mai bọn thực dân.
bạn hiền => từ ngữ hình ảnh mỉa mai bọn thực dân.
Ngôn ngữ hào nhoáng, đẹp (mỉa mai) không che đậy đ
Ngôn ngữ hào nhoáng, đẹp (mỉa mai) không che đậy đ
ợc thực tế phũ phàng => thái độ khinh bỉ sâu sắc, sự chế
ợc thực tế phũ phàng => thái độ khinh bỉ sâu sắc, sự chế
nhạo
nhạo


tiếng cời sâu cay.
tiếng cời sâu cay.




tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận



I.
I.
Yếu tố biếu cảm trong văn nghị luận
Yếu tố biếu cảm trong văn nghị luận
II.
II.
Luyện tập:
Luyện tập:


Bài 2:
Bài 2:
-
Nỗi buồn và sự khổ tâm của một nhà giáo chân
Nỗi buồn và sự khổ tâm của một nhà giáo chân
chính trớc sự xuống cấp trong lối học văn và làm
chính trớc sự xuống cấp trong lối học văn và làm
văn của những học sinh mà ông thật lòng quý mến.
văn của những học sinh mà ông thật lòng quý mến.
-
Dễ dàng nhận ra điều đó trong câu văn ở cả từ ngữ
Dễ dàng nhận ra điều đó trong câu văn ở cả từ ngữ
và giọng điệu lời văn.
và giọng điệu lời văn.





tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
1.Tìm hiểu ví dụ:
1.Tìm hiểu ví dụ:


2. Cách phát huy yếu tố biểu cảm trong văn nghị
2. Cách phát huy yếu tố biểu cảm trong văn nghị
luận:
luận:


a, Ngời viết phải thực sự xúc động:
a, Ngời viết phải thực sự xúc động:


b, Ngời viết phải rèn luyện cách diễn tả cảm xúc bằng
b, Ngời viết phải rèn luyện cách diễn tả cảm xúc bằng
phơng tiện ngôn ngữ có tính truyền cảm
phơng tiện ngôn ngữ có tính truyền cảm
c, Không nên dùng quá nhiều từ và câu biểu cảm không
c, Không nên dùng quá nhiều từ và câu biểu cảm không
phù hợp sẽ phá vỡ mạch lạc trong văn nghị luận.
phù hợp sẽ phá vỡ mạch lạc trong văn nghị luận.



* Ghi nhớ : SGK T97
* Ghi nhớ : SGK T97
H
H
ng d n v nh
ng d n v nh


- Hon thi n bi t p s 3
- Hon thi n bi t p s 3


- So
- So
n bi: i b ngao du
n bi: i b ngao du


tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
tiết 108: tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn
nghị luận
nghị luận


H
H
ng d n v nh
ng d n v nh



- Hon thi n bi t p s 3
- Hon thi n bi t p s 3


- So
- So
n bi: i b ngao du
n bi: i b ngao du


Bài giảng kết thúc
Bài giảng kết thúc


Xin chân thành cảm ơn
Xin chân thành cảm ơn
các thầy giáo, cô giáo
các thầy giáo, cô giáo
đã về dự
đã về dự
***
***











***
***


÷
V
¨
N
8
Líp
N
G