Hệ sinh thái tiết 52


Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ



Thế nào là một quần xã sinh vật? Nêu ví dụ?
Thế nào là một quần xã sinh vật? Nêu ví dụ?



Là tập hợp nhiều QTSV thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong
Là tập hợp nhiều QTSV thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong
một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết gắn bó
một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết gắn bó
với nhau
với nhau

Ví dụ:
Ví dụ:

Quần xã rừng ngập mặn ven biển

Quần xã rừng mưa nhiệt đới

Quần xã đầm

Quần xã đồng ruộng


Quần xã ao hồ


Hãy phân biệt
nh ng
nh ng nét cơ bản gi

a quần xã sinh vật với
quần thể sinh vật?
Quần thể
Quần thể
Quần xã
Quần xã
- Tập hợp các cá thể cùng loài, cùng
- Tập hợp các cá thể cùng loài, cùng
sống trong một sinh cảnh.
sống trong một sinh cảnh.
-Đơn vị cấu trúc là: cá thể
-Đơn vị cấu trúc là: cá thể
-
Độ đa dạng thấp
Độ đa dạng thấp
-


Không có hiện t ợng khống chế sinh
Không có hiện t ợng khống chế sinh
học
học

-
Tập hợp các cá thể của các loài khác
Tập hợp các cá thể của các loài khác
nhau, cùng sống trong một sinh cảnh
nhau, cùng sống trong một sinh cảnh
-
Đơn vị cấu trúc là: quần thể
Đơn vị cấu trúc là: quần thể
-


Độ đa dạng cao
Độ đa dạng cao
-
Có hiện t ợng khống chế sinh học
Có hiện t ợng khống chế sinh học


Tiết 54: Bài 50
Tiết 54: Bài 50
HỆ SINH THÁI
HỆ SINH THÁI





Hãy quan sát hình một quần xã
Hãy quan sát hình một quần xã
rõng nhiÖt ®íi

rõng nhiÖt ®íi
và
và


khu
khu
vực sống của quần xã, kể tên những nhân tố sinh thái vô
vực sống của quần xã, kể tên những nhân tố sinh thái vô
sinh và hữu sinh?
sinh và hữu sinh?







Rừng nhiệt đới có:
Rừng nhiệt đới có:


+Thành phần vô sinh: Đất, đá, mùn hữu cơ, lá
+Thành phần vô sinh: Đất, đá, mùn hữu cơ, lá
rụng…
rụng…


+Thành phần hữu sinh:
+Thành phần hữu sinh:

-Cây cỏ, cây gỗ
-Cây cỏ, cây gỗ


- Sâu, hươu, chuột
- Sâu, hươu, chuột
- Cầy, bọ ngựa, hổ, rắn…
- Cầy, bọ ngựa, hổ, rắn…


- Địa y, nấm, giun, vi sinh vật…
- Địa y, nấm, giun, vi sinh vật…


+Thành phần vô sinh:
+Thành phần vô sinh:


Đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
Đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
QXSV
S
i
n
h

c
¶
n
h

+Th nh ph n h u sinhà ầ ữ
+Th nh ph n h u sinhà ầ ữ
-Cây c , cây gỏ ỗ
-Cây c , cây gỏ ỗ


- Sâu, h u, chuươ ộ
- Sâu, h u, chuươ ộ


- C y, b ng a, h , r nầ ọ ự ổ ắ …
- C y, b ng a, h , r nầ ọ ự ổ ắ …
- a y, n m, giun, vi sinh v tĐị ấ ậ…
- a y, n m, giun, vi sinh v tĐị ấ ậ…
HÖ Sinh
Th¸i


I. Thế nào là một hệ sinh thái?
I. Thế nào là một hệ sinh thái?

Từ khái niệm hệ sinh thái, có nhận xét gì về mối
Từ khái niệm hệ sinh thái, có nhận xét gì về mối
quan hệ giữa QXSV và HST?
quan hệ giữa QXSV và HST?






QXSV chỉ là một phần của HST. Nó chính là
QXSV chỉ là một phần của HST. Nó chính là
NT hữu sinh của HST.
NT hữu sinh của HST.
VËy: ThÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i?

Kh¸i niÖn hÖ sinh th¸i:


Bài tập
Bài tập


(SGK150)
(SGK150)

Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật
nào?
nào?







là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi
là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi
khuẩn, giun đất, nấm…

khuẩn, giun đất, nấm…





cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí
cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí
hậu ôn hoà cho động vật sinh sống…
hậu ôn hoà cho động vật sinh sống…
-


Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống
động vật rừng?
động vật rừng?



4> Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực
4> Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực
vật?
vật?



Động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp
Động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp
phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, làm phân bón

phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, làm phân bón
cho thực vật.
cho thực vật.


Nếu như rừng bò cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ
và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?
Cháy rừng quốc gia Hồng Liên











ĐV mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nơi trú
ĐV mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nơi trú
ẩn, nguồn nước, khí hậu khô cạn… nhiều
ẩn, nguồn nước, khí hậu khô cạn… nhiều
loài ĐV nhất là các loài ưa ẩm sẽ bị chết.
loài ĐV nhất là các loài ưa ẩm sẽ bị chết.

5>
5>
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn,
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn,

nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động
nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động
vật? Tại sao?
vật? Tại sao?



R
R
ừng có:
ừng có:
Thành phần vô sinh: Đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
Thành phần vô sinh: Đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ
Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ


Sâu, hươu, chuột
Sâu, hươu, chuột
cầy, bọ ngựa, hổ, rắn…
cầy, bọ ngựa, hổ, rắn…


Địa y, nấm, giun, vi sinh vật…
Địa y, nấm, giun, vi sinh vật…

Lá là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất,
Lá là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất,
nấm…
nấm…


Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu
Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu
ôn hoà cho động vật sinh sống…
ôn hoà cho động vật sinh sống…

ĐV ăn TV nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát
ĐV ăn TV nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát
tán cho TV
tán cho TV
, làm
, làm


phân bón cho TV.
phân bón cho TV.

Rừng bị cháy
Rừng bị cháy


ĐV mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nơi trú ẩn,
ĐV mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nơi trú ẩn,
nguồn nước, khí hậu khô cạn… nhiều loài ĐV nhất là các
nguồn nước, khí hậu khô cạn… nhiều loài ĐV nhất là các
loài ưa ẩm sẽ bị chết.
loài ưa ẩm sẽ bị chết.


Từ các câu trả lời trên, chúng ta

Từ các câu trả lời trên, chúng ta


thấy
thấy


vai trò của các
vai trò của các
thành phần hữu cơ trong rừng
thành phần hữu cơ trong rừng
:
:

+Thực vật có khả năng tự dưỡng cung cấp thức
+Thực vật có khả năng tự dưỡng cung cấp thức
ăn cho động vật khác
ăn cho động vật khác


được gọi là
được gọi là
sinh vật sản
sinh vật sản
xuất
xuất

+ĐV là sinh vật dị dưỡng ăn thực vật và động vật
+ĐV là sinh vật dị dưỡng ăn thực vật và động vật





sinh vật tiêu thụ
sinh vật tiêu thụ

+Vi sinh vật, giun đất, nấm… phân giải các chất
+Vi sinh vật, giun đất, nấm… phân giải các chất
hữu cơ do thực vật hoặc động vật chết đi
hữu cơ do thực vật hoặc động vật chết đi




sinh
sinh
vật phân giải
vật phân giải




Vậy, một HST hoàn chỉnh có các thành phần chủ
Vậy, một HST hoàn chỉnh có các thành phần chủ
yếu nào?
yếu nào?


Lấy một vài ví dụ hệ sinh thái?
Lấy một vài ví dụ hệ sinh thái?


Hệ sinh thái biển
Hệ sinh thái biển

Hệ sinh thái rừng ngập mặn
Hệ sinh thái rừng ngập mặn

Hệ sinh thái sa mạc
Hệ sinh thái sa mạc

Hệ sinh thái ao hồ
Hệ sinh thái ao hồ

H
H
ệ sinh thái núi đá vôi
ệ sinh thái núi đá vôi

…
…


II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn


1. Thế nào là một chuỗi thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn




Bài tập
Bài tập


(SGK 153)
(SGK 153)


Quan sát hình cho biết:
Quan sát hình cho biết:

Thức ăn của chuột là gì?
Thức ăn của chuột là gì?
ĐV nào ăn thịt chuột? Hãy
ĐV nào ăn thịt chuột? Hãy
điền nội dung phù hợp vào
điền nội dung phù hợp vào
chỗ trống của dãy sau:
chỗ trống của dãy sau:




Chuột
Chuột


….
….







cây cỏ
cây cỏ


Chuột
Chuột


rắn
rắn
sâu
sâu


Chuột
Chuột


cầy
cầy


Tương tự điền nội
Tương tự điền nội

dung phù hợp vào
dung phù hợp vào
chỗ trống của các
chỗ trống của các
dãy sau:
dãy sau:




bọ ngựa
bọ ngựa








sâu
sâu









hươu
hươu

