ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
NĂNG LỰC GIÁO VIÊN

1. Tiêu chí đánh giá giờ dạy GV
-
Tính tư tưởng – thực tiễn
-
Tính khoa học
-
Tính nghiệp vụ

Trong 3 yêu cầu này, thì tính khoa học là trọng
tâm: GV phải truyền thụ kiến thức SGK sao
cho chính xác, rõ ràng; làm cho HS hiểu được
bài và được khơi gợi về tư duy khoa học, biết
vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập,
thực hành. Về tính tư tưởng- thực tiễn là bài
dạy phải nhằm giáo dục tư tưởng, đạo đức cho
HS một cách phù hợp, gắn kiến thức bài dạy
với thực tiễn đời sống; còn tính nghiệp vụ là
GV phải vận dụng các phương pháp dạy học
một cách phù hợp và nhuần nhuyễn, có đổi mới
(hoặc sáng tạo), lôi cuốn HS.

Đánh giá giờ dạy người dự cần nêu ra những
ưu điểm và thiếu sót về từng mặt nói trên.
Người dạy có quyền phản biện lại ý kiến nhận
xét, đánh giá của người dự đối với giờ dạy của
mình, cho đến khi ngã ngũ đúng, sai, hay, dở.
Cuối cùng, người dự xếp loại giờ dạy theo các

mức độ: Giỏi (Tốt), Khá, Trung bình, Yếu kém.

Tuy nhiên, có một thực tế rất phổ biến, là: Việc
nhận xét, đánh giá, xếp loại giờ dạy của GV ở
các địa phương lâu nay rất hình thức, không
nghiêm túc, không trung thực, nhiều cảm tính
và mắc “bệnh thành tích” rất nặng; cho nên rất
kém tác dụng và hiệu quả. Thực tế là, trước khi
dự giờ, thì nhiều tổ chuyên môn đã cùng nhau
thiết kế giáo án cho GV lên lớp, rồi cho GV này
tập giảng nhiều lần. Bởi vậy, bài giảng của GV
để kiểm tra, đánh giá nhiều khi không thể hiện
được thực chất năng lực của người dạy, mà là
những kiến thức vay mượn của người khác,
theo kiểu “ăn xổi ở thì”.

Vì thế, nhiều GV lên lớp không trình bày được
thanh thoát giáo án mà tập thể đã thiết kế cho
mình. Sau tiết dạy, tập thể góp ý, nhận xét,
đánh giá, xếp loại thì thường là xuê xoa, xuôi
chiều, hời hợt, “cho đẹp lòng nhau”(?!). Nhiều
người dự giờ nhưng lại không có ý kiến nhận
xét, đánh giá; phần vì ngại va chạm, mang tâm
lý “dễ người, dễ ta”; phần vì năng lực hạn chế,
không phát hiện được những ưu, khuyết điểm
của GV lên lớp. Một số người khác có tâm
trạng: vì đã góp phần thiết kế giáo án cho bạn,
chẳng lẽ lại phê phán những điểm yếu của bạn-
hoá ra là tự phê phán mình!


Thêm nữa, nếu GV lên lớp là người thân thiết với
mình, thì họ sẵn sàng bỏ qua cho nhau về những
thiếu sót của người dạy. Lại có những GV lên lớp -
là tổ trưởng chuyên môn, thì những người dạy này
rất được nể nang, những cái dở của bài dạy cũng
được biến thành những cái hay, thậm chí được
tâng bốc một cách quá đáng! Đáng buồn là, có
không ít GV xun xoe, nịnh bợ những người sẽ đến
dự giờ của mình, đặc biệt là người có vai trò lãnh
đạo, các cán bộ phụ trách chuyên môn. Hiện trạng
phức tạp này, đã biến rất không ít giờ dạy yếu kém
được xếp loại “Giỏi”, biến nhiều GV yếu kém thành
“GV Giỏi” (?!).

Ngược lại với tình trạng nêu
trên, có thực tế như sau:

Một là, có sự góp ý chân thành với GV
lên lớp. Do thực trạng nhiều GV yếu kém
năng lực, nên một số người đã góp ý
thẳng thắn, nêu ra và phân tích những cái
được và cái chưa được trong giờ dạy.
Đây là cách góp ý và đánh giá rất đúng
đắn. Tiếc rằng số người góp ý như thế rất
ít và nhiều khi họ lại không được lòng tập
thể.

Hai là, có một số người, vì
không thân thiện, có ác cảm
với GV lên lớp, nên đã bới

lông tìm vết, quy chụp, biến
tốt thành xấu, biến hay thành
dở.

Sự thật, cả hai cách đánh giá như vậy
đều gây nên những căng thẳng, mất đoàn
kết, thậm chí thù hằn nhau trong sinh
hoạt hàng ngày. Đây là điều có thật và
khá phổ biến trong các trường học. Cho
nên, không phải không có lý, khi phần
đông GV (và công chức các ngành khác)
lựa chọn cách sống “dĩ hoà vi quý”.

Đánh giá, xếp loại giờ dạy, nhằm để đánh giá,
xếp loại năng lực chuyên môn của GV. Đây là
một công việc hệ trọng, vừa mang tính khoa
học nghiêm túc, vừa mang tính nhân văn! Bởi
nó đụng chạm tới danh dự, uy tín và ảnh hưởng
đến đời sống của GV. Nhận xét hay – dở, xếp
loại tốt – xấu, với tinh thần khách quan, công
tâm, trong sáng, có cơ sở khoa học của những
người đánh giá, sẽ làm cho người được đánh
giá (GV) tâm phục, khẩu phục, tạo nên niềm
phấn khởi cho GV, khích lệ họ cố gắng hơn
nữa, hoặc nhìn nhận ra thiếu sót, hạn chế của
bản thân để phấn đấu vươn lên.

Những điều người dự giờ, đánh
giá- xếp loại cần phải lưu ý:


Một là: Những người đi dự giờ để đánh giá,
xếp loại giờ dạy của GV phải là những người
thật sự có năng lực chuyên môn và phải có cái
tâm trong sáng. Đây là điều hết sức quan trọng.
Phải cùng chuyên môn với người dạy, có hiểu
biết vững vàng về môn mình dự giờ. Có tâm
trong sáng tức là không thiên vị, nể nang hoặc
thành kiến, ác cảm với người dạy. Có như thế,
mới phát hiện, đánh giá được những cái đúng -
sai, hay - dở của giờ dạy.

Hai là: Bản thân người được đánh giá, xếp
loại (GV) phải tự mình thiết kế bài giảng, không
ỷ lại vào tập thể. Phải có tinh thần thực sự cầu
thị, tiếp thụ những ý kiến đóng góp chân thực,
đúng đắn; nhưng cũng phải có bản lĩnh để phản
bác lại những lời nhận xét, đánh giá không
đúng, không công tâm.

Ba là: Những người được giao trách nhiệm
đánh giá GV cần quan tâm, tham khảo dư luận
(đúng đắn) của HS đối với GV được đánh giá.
Các em có những nhận xét, đánh giá khá chính
xác về năng lực chuyên môn (cũng như phẩm
chất đạo đức) của mỗi GV. Ai dạy hay, ai dạy
dở, các em nắm được cả. Chỉ có điều, do đang
học tại trường, HS không dám nói ra những yếu
kém của một số thầy, cô. Bởi vậy, Ban giám
hiệu, tổ chức đoàn thể trong trường cần tổ chức
và động viên HS góp ý kiến về chất lượng giảng

dạy của GV.

Bốn là: Việc đánh giá, xếp loại năng lực của
GV không chỉ căn cứ vào những giờ lên lớp
được báo trước, mà còn phải thông qua việc dự
giờ đột xuất (không báo trước cho GV). Việc
này, phải làm thường xuyên, nhất là đối với các
GV yếu kém chuyên môn và mới vào nghề.

Năm là: Sau khi đã đánh giá, xếp loại đúng,
thì nhà trường và các tổ chuyên môn cần có
biện pháp nhân điển hình tốt, khen thưởng
những GV có năng lực chuyên môn vững vàng,
kể cả việc đề nghị khen thưởng và đưa vào tiêu
chí xếp loại thi đua cho họ; đồng thời có kế
hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho các GV yếu
kém; nếu non yếu quá, thì có thể đề nghị Ngành
sắp xếp các công việc khác trong trường hoặc
đưa đi đào tạo lại.

Tóm lại, việc đánh giá, xếp loại năng lực
chuyên môn của GV đang là vấn đề bức thiết
của ngành GD-ĐT. Làm tốt công việc này, đảm
bảo tính khoa học, tránh được “bệnh thành
tích”, tránh xuê xoa hoặc đố kỵ, sẽ góp phần
quan trọng nâng cao chất lượng đội ngũ GV; từ
đó nâng cao chất lượng GD-ĐT, đáp ứng được
yêu cầu, nhiệm vụ của công cuộc đổi mới đất
nước và hội nhập quốc tế.


Những tiêu chí để xếp loại
chung tiết dạy

Loại Tốt: Xây dựng giờ dạy đảm bảo:
- Tính chính xác của kiến thức,tính lô gích và hệ
thống của bài dạy.
- Nội dung kiến thức, kỹ năng rèn luyện cho học
sinh được xây dựng đầy đủ, hợp lý, thể hiện rõ
được trong tâm.
- Chọn lựa và kết hợp các phương pháp dạy
học có hiệu quả cao, giúp học sinh nắm và vận
dụng được kiến thức, kỹ năng đã dạy, có tác
dụng phát huy trí lực học sinh .
- Học sinh hứng thú trong tiếp nhận tri thức, tích
cực tham gia vào việc giải quyết các tình huống
đặt ra trong tiết học.

Loại Khá : Xây dựng giờ dạy đảm bảo:
- Tính chính xác của kiến thức,tính lô gích và
hệ thống của bài dạy.
- Xây dựng được những nội dung kiến thức và
kỹ năng cơ bản.
- Phương pháp giảng dạy hợp lý, phần đông
học sinh nắm và vận dụng được kiến thức, kỹ
năng đã dạy, giáo viên có tổ chức và tạo tình
huống để học sinh tham gia làm việc trên lớp.

Đạt yêu cầu:
- Xây dựng được đầy đủ các kiến thức và kỹ
năng tối thiểu,có thể sai sót nhỏ nhưng không

ảnh hưởng đến việc xây dựng các kiến thức kỹ
năng cơ bản cho học sinh.
- Phương pháp giảng dạy không có sai phạm
lớn ảnh hưởng đến kết quả tiếp thu của học
sinh.

Chưa đạt yêu cầu:
- Có nhiều sai sót nhỏ hoặc có một sai
sót nghiêm trọng trong kiến thức – kỹ
năng.
- Phương pháp chọn lựa không phù
hợp,phần đông học sinh không hiểu bài.