ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
ĐẠI HỌC KINH TẾ
BÀI TẬP NHÓM KINH TẾ MÔI TRƯỜNG
ĐỀ TÀI: Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG ĐẤT
GVHD : ĐOÀN LAN PHƯƠNG
NHÓM 9:
1. Trần Diệp Ánh
2. Lưu Kim Dung
3. Phạm Thị Minh Hồi
4. Nguyễn Thị Phương Nhi
5. Nguyễn Nguyệt Quỳnh
-03.2015-
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
Đất là một tài nguyên vô cùng quý giá mà tự nhiên đã ban tặng cho
con người Đất đóng vai trò quan trọng: là môi trường nuôi dưỡng
các loại cây, là nơi để sinh vật sinh sống, là không gian thích hợp để
con người xây dựng nhà ở và các công trình khác, Đất cùng với con
người đồng hành qua các thời kì công nghiệp khác nhau từ nền nông
nghiệp sơ khai đến nền nông nghiệp hiện đại như ngày nay. Tuy nhiên
con người lại có những tác dộng xấu đến môi trường như sử dụng
phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật quá nhiều Tuy nhiên trong
phân bón và thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) thường có sẵn kim loại
nặng và chất khó phân hủy, khi tích lũy đến một giới hạn nhất định,
chúng sẽ thành chất ô nhiễm
Các nhà khoa học môi trường thế giới đã cảnh báo rằng: Cùng với ô
nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí thì ô nhiễm môi trường đất
Nhóm 9 Trang 2
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
cũng là vấn đề đáng báo động hiện nay. Ô nhiễm đất không những ảnh

hưởng xấu tới sản xuất nông nghiêp và chất lượng nông sản, mà còn
thông qua lương thực, rau, quả… ảnh hưởng gián tiếp tới sức khỏe con
người và động vật. Ngày càng xuất hiện nhiều căn bệnh ung thư quái
ác đã cướp đi hàng ngàn sinh mạng mỗi năm.
Tài nguyên đất của thế giới hiện đang bị suy thoái nghiêm trọng do xói
mòn, rửa trôi, bạc mầu, nhiễm mặn, nhiễm phèn và ô nhiễm đất, biến
đổi khí hậu. Hiện nay 10% đất có tiềm năng nông nghiệp bị sa mạc
hoá. Đất là tài nguyên không thể phục hồi, mặc dù con người có nhiều
tiến bộ về khoa học kỹ thuật để cải tạo
Do đó vấn đề đặt ra cho chúng ta là phải xem xét lại mối quan hệ của
mình với môi trường đất. Mọi người cùng nhau ngăn chặn những hành
vi gây ô nhiễm môi trường đất để bảo vệ môi trường sống của chúng
ta.
I/ NHỮNG KHÁI NIỆM TỔNG QUÁT:
1. Đất:
Cho đến nay có rất nhiều định nghĩa về đất, nhưng định nghĩa của Đaucutraep
(1879), một nhà thổ nhưỡng học người Nga được thừa nhận nhiều nhất. Theo tác giả
này thì “ Đất là vật thể tự nhiên được hình thành qua một thời gian dài do kết quả tác
động tổng hợp của 5 yếu tố: đá mẹ, sinh vật, khí hậu, địa hình và thời gian”.
Các loại đá và khoáng cấu tạo nên vỏ trái đất dưới tác động của khí hậu, sinh
vật, địa hình, trải qua một thời gian nhất định dần dần bị vụn nát và cùng với xác hữu
cơ sinh ra đất. Sau này, các nhà nghiên cứu bổ sung thêm một yếu tố đặc biệt quan
trọng đó là con người. Chính con người khi tác động vào đất đã làm thay đổi nhiều tính
chất đất và nhiều khi đã tạo ra một loại đất mới chưa từng có trong tự nhiên (ví dụ như
đất trồng lúa nước…).
Nhóm 9 Trang 3
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Nếu biểu thị định nghĩa này dưới tác dụng của một công thức toán học thì ta có
thể coi đất là một hàm số theo thời gian của nhiều biến số, mà mỗi biến số là một yếu
tố hình thành đất:

Đ = f(Đh, Đa, Sv, Kh, Nc, Ng)t
Trong đó: Đ: Đất Đa: đá mẹ
Sv: Sinh vật Kh: khí hậu
Đh: Địa hình Nc: nước trong đất và nước ngầm
t: Thời gian Ng: hoạt động của con người
Khái quát: Đất là phần vỏ ngoài của quả địa cầu, thành lập do sự biến đổi của đá
mẹ dưới ảnh hưởng của các tác nhân lý, hóa, sinh vật… Do vậy đất đóng vai trò quan
trọng: là môi trường nuôi dưỡng các loại cây, là nơi để sinh vật sinh sống, là không
gian thích hợp để con người xây dựng nhà ở và các công trình khác. Đất là tài nguyên
không thể phục hồi, mặc dù con người có nhiều tiến bộ về khoa học kỹ thuật để cải tạo.
2. Định nghĩa môi trường đất.
Môi trường đất là môi trường sinh thái hoàn chỉnh, bao gồm vật chất vô sinh sắp
xếp thành cấu trúc nhất định. Các thực vật, động vật và vi sinh vật sống trong lòng trái
đất. Các thành phần này có liên quan mật thiết và chặt chẽ với nhau. Môi trường đất
được xem như là môi trường thành phần của hệ môi trường bao quanh nó gồm nước,
không khí, khí hậu.
3. Ô nhiễm môi trường đất là gì?
Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thì “Ô nhiễm môi trường là sự
đưa vào môi trường các chất thải nguy hại hoặc năng lượng đến mức ảnh hưởng tiêu
cực đến đời sống sinh vật, sức khỏe con người hoặc làm suy thoái chất lượng môi
trường”. Đất được xem là ô nhiễm khi nồng độ các chất độc tăng lên quá mức an toàn,
vượt lên khả năng tự làm sạch của môi trường đất.
Ô nhiễm môi trường đất được xem là tất cả các hiện tượng làm nhiễm bẩn môi
trường đất bởi các chất gây ô nhiễm. Người ta có thể phân loại đất bị ô nhiễm theo
nguồn gốc phát sinh, hoặc theo các tác nhân gây ô nhiễm.
Nhóm 9 Trang 4
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Nếu theo nguổn gốc phát sinh có:
- Nguồn gốc tự nhiên
- Nguồn gốc nhân tạo:

+ Ô nhiễm đất do các chất thải sinh hoạt.
+ Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp.
+ Ô nhiễm đất do chất thải nông nghiệp.
Nếu phân loại theo các tác nhân gây ô nhiễm:
- Ô nhiễm do tác nhân hóa học.
- Ô nhiễm do tác nhân sinh học.
- Ô nhiễm do tác nhân vật lý.
Ngày nay, do hoạt động của con người mở rộng ra nhiều lĩnh vực đa dạng thì chất thải
và ô nhiễm ngày càng phức tạp và càng nhiều. Môi trường đất có thể bị ô nhiễm do sự
lan truyền từ môi trường không khí, chất ô nhiễm không khí khi lắng tụ sẽ rơi vào môi
trường đất.
Môi trường đất và môi trường nước có liên quan chặt chẽ với nhau. Nước trên mặt đất,
nước trong lòng đất. Khi môi trường nước bị ô nhiễm thì tất yếu làm ô nhiễm môi
trường đất.Ngoài ra môi trường đất còn bị ô nhiễm từ xác bã động thực vật tồn tại
trong môi trường đất.
Ô nhiễm môi trường đất là hậu quả các hoạt dộng của con người làm thay đổi các nhân
tố sinh thái vượt qua những giới hạn sinh thái của quần thể sống trong đất.
Đánh giá: Môi trường đất là nơi cư trú của con người và hầu hết các sinh vật cạn, là
nền móng cho các công trình xây dựng dân dụng, công nghiêp và văn hóa của con
người. Đất là nguồn tài nguyên quý giá, con người sử dụng tài nguyên đất vào hoạt
động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo nguồn cung cấp lương thực thực phẩm cho con
người. Nhưng với nhịp độ tăng dân số và phát triển công nghiệp và hoạt động đô thị
hóa như hiện nay thì diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày
càng bị suy thoái, diện tích đất bình quân đầu người giảm. Riêng chỉ với Việt Nam,
thực tế suy thoái tài nguyên đất rất đáng lo ngại.
Nhóm 9 Trang 5
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
II/ THỰC TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG ĐẤT :
1. Trên thế giới:
Tài nguyên đất trên thế giới đang bị suy thoái trầm trọng do xói mòn, rửa trôi

bạc màu nhiễm mặn nhiễm phèn và ô nhiềm đất biến đồi khí hậu.
Trên tổng diện tích 14.777 triệu ha với 1.527 ha đất đóng băng và 13.251 triệu ha đất
ko phủ băng. Trong đó 12% tổng diện tích đất là đất canh tác, 24% là đồng cỏ, 32% là
đất rừng, 32% là đất cư trú, đầm lầy. Hiện nay có khoảng 10% đất nông nghiệp có
nguy cơ bị sa mạc hóa
2. Ở Việt Nam:
Nước ta thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá và đương nhiên là kéo theo
đô thị hoá. Theo kinh nghiêm của nhiều nước, tình hình ô nhiễm môi trường cũng gia
tăng nhanh chóng. Nếu tốc độ tăng trưởng GDP trong vòng 10 năm tới tăng bình quân
khoảng 7%/năm, trong đó GDP công nghiệp khoảng 8-9%/năm, mức đô thị hoá từ
23% năm lên 33% năm 2000, năm 2020 lượng ô nhiễm do công nghiệp tăng lên gấp
2,4 lần so với bây giờ, lượng ô nhiễm do nông nghiệp và sinh hoạt cũng có thể gấp đôi
mức hiện nay.
Trong quá trình phát triển, nhất là trong thập kỷ vừa qua, các đô thị lớn như Hà
Nội, thành phố Hồ Chí Minh, đã gặp phải nhiều vấn đề môi trường ngày càng nghiêm
trọng, do các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải và sinh
hoạt gây ra.
+ Tại thành phố Hồ Chí Minh có 25 khu công nghiệp tập trung hoạt động với
tổng số 611 nhà máy trên diện tích 2298 ha đất. Theo kết quả tính toán, hoạt động của
các khu công nghiệp này cùng với 195 cơ sở trọng điểm bên ngoài khu công nghiệp,
thì mỗi ngày thải vào hệ thống sông Sài Gòn - Đồng Nai tổng cộng 1.740.000 m
3
nước
thải công nghiệp, trong đó có khoảng 671 tấn cặn lơ lửng, 1.130 tấn BOD5 (làm giảm
nhu cầu ôxy sinh hoá), 1789 tấn COD (làm giảm nhu cầu ôxy hoá học), 104 tấn Nitơ,
15 tấn photpho và kim loại nặng. Lượng chất thải này gây ô nhiễm cho môi trường
nước của các con sông vốn là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho một nội địa bàn dân
cư rộng lớn, làm ảnh hưởng đến các vi sinh vật và hệ sinh thái vốn là tác nhân thực
hiện quá trình phân huỷ và làm sạch các dòng sông, nước bị ô nhiễm lau ngày sẽ dẫn
đến gây ô nhiễm môi trường đất.

Về ô nhiễm môi trường đất, ngoài tác động của sản xuất công nghiệp, hoạt động giao
thông vận tải cũng là nguồn thải rất quan trọng.
Chỉ tính riêng ở thành phố Hồ Chí Minh, hàng năm các phương tiện vận tải trên địa
bàn thành phố tiêu thụ khoảng 210.000 tấn xăng và 190.000 tấn dầu Dizel. Như vậy đã
thải vào không khí khoảng 1100 tấn bụi, 25 tấn chì, 4200 tấn CO
2
, 4500 tấn NO
2
,
Nhóm 9 Trang 6
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
116000 tấn CO, 1,2 triệu tấn CO
2
, 13200 tấn Hydrocacbon và 156 tấn Aldehyt. Chính
vì thế, tại nhiều khu vực trong các đô thị có nồng độ các chất ô nhiễm lên khá cao.
+ Tại Hà Nội, vào nhưng năm 1996-1997 ô nhiễm trầm trọng đã xảy ra ở xung
quanh các nhà máy thuộc khu công nghiệp Thượng Đình với đường kính khu vực ô
nhiễm khoảng 1700 mét và nồng độ bụi lớn hơn tiêu chuẩn cho phép khoảng 2-4 lần;
xung quanh các nhà máy thuộc khu công nghiệp Minh Khai – Mai Động, khu vực ô
nhiễm có đường kính khoảng 2500 mét và nồng độ bụi cũng cao hơn tiêu chuẩn cho
phép 2-3 lần. Cũng tại khu công nghiệp Thượng Đình, kết quả đo đạc các năm 1997-
1998 cho thấy nồng độ SO
2
trong không khí vượt tiêu chuẩn cho phép 2-4 lần.
Nhìn chung thực trạng ô nhiễm môi trường đất đang ở mức báo động. Nếu
không có những biện pháp giảm thiểu hiệu quả thì nguồn tài nguyên đất đến một lúc
nào đó sẽ cạn kiệt.
III/ NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM ĐẤT:
Ô nhiễm môi trường đất được xem là tất cả các hiện tượng làm nhiễm bẩn môi
trường đất bởi các chất gây ô nhiễm. Người ta có thể phân loại đất bị ô nhiễm theo

nguồn gốc phát sinh, hoặc theo các tác nhân gây ô nhiễm.
* Nếu theo nguổn gốc phát sinh có:
- Nguồn gốc tự nhiên
+Nhiễm phèn
+Nhiễm mặn
+Gley hóa
- Nguồn gốc nhân tạo:
+ Ô nhiễm đất do các chất thải sinh hoạt.
+ Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp.
+ Ô nhiễm đất do chất thải nông nghiệp.
1. Nguồn gốc tự nhiên
Trong các khoáng vật hình thành nên đất thường chứa 1 hàm lượng nhất định
kim loại nặng, trong điều kiện bình thường chúng là những nguyên tố trung lượng và vi
lượng không thể thiếu cho cây trồng và sinh vật trong đất, tuy nhiên trong 1 số điều
kiện đặc biệt chúng vượt 1 giới hạn nhất định và trở thành đất ô nhiễm.
- Nhiễm phèn: do nước phèn từ một nơi khác di chuyển đến. Chủ yếu là nhiễm
Fe2+, Al3+, SO42-, pH môi trường giảm gây ngộ độc cho cây con trong môi trườngđó.
Nhóm 9 Trang 7
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
- Nhiễm mặn: do muối trong nước
biển, nước triều hay từ các mỏ muối,
nồng độ Na+, K+ hoặc Cl- cao làm
áp suất thẩm thấu cao gây hạn sinh
lý cho thực vật.

- Gley hóa trong đất sinh ra nhiều chất độc cho sinh thái (CH4, N2O, CO2,
H2S, FeS…). Sự lan truyền từ môi trường đã bị ô nhiễm (không khí, nước); từ
xác bã thực vật và động vật



2. Nguồn gốc nhân tạo:
Đây là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất trên phạm vi toàn cầu. trước
hết do:
2.1. Ô nhiễm do hoạt động nông nghiệp:
Việc sử dụng quá nhiều phân hóa học và phân hữu cơ, thuốc trừ sâu, và thuốc diệt
cỏ.
Phân bón hóa học:
Nhóm 9 Trang 8
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Phân hóa học được rải trong đất nhằm gia tăng năng suất cây trồng. Nguyên tắc
là khi người ta lấy đi của đất các chất cần thiết cho cây thì người ta sẽ trả lại đất qua
hình thức bón phân.
Đây là loại hoá chất quan trọng trong nông nghiệp, nếu sử dụng thích hợp sẽ có
hiệu quả rõ rệt đối với cây trồng. Nhưng nó cũng là con dao 2 lưỡi, sử dụng không
đúng sẽ lợi bất cập hại, một trong số đó là ô nhiễm đất. Nếu bón quá nhiều phân hoá
học là hợp chất nitơ, lượng hấp thu của rễ thực vật tương đối nhỏ, đại bộ phận còn lưu
lại trong đất, qua phân giải chuyển hoá, biến thành muối nitrat trở thành nguồn ô nhiễm
cho mạch nước ngầm và các dòng sông. Cùng với sự tăng lên về số lượng sử dụng
phân hoá học, độ sâu và độ rộng của loại ô nhiễm này ngày càng nghiêm trọng.
Sự tích lũy cao các chất hóa chất dạng phân bón cũng gây hại cho MTST đất về
mặt cơ lý tính. Khi bón nhiều phân hóa học làm đất hở nên chặt hơn, độ trương co
kém, kết cấu vững chắc, không tơi xốp mà nông dân gọi là đất trở nên “chai cứng”,
tính thoáng khí kém hơn đi, vi sinh vật ít đi vì hóa chất hủy diệt vi sinh vật.
Phân hữu cơ:
Phần lớn nông dân bón phân hữu cơ chưa được ủ và xử lí đúng kĩ thuật nên gây
nguy hại cho môi trường đất.nguyên nhân là do trong phân chứa nhiều giun sán, trứng
giun, sâu bọ, vi trùng và các mầm bệnh khác khi bón vào đất, chúng có điều kiện sinh
sôi nảy nở, lan truyền môi trường xung quanh, diệt một số vi sinh vật có lợi trong đất
Bón phân hữu cơ quá nhiều trong điều kiện yếm khí sẽ làm quá trình khử chiếm
ưu thế; sản phẩm của nó chứa nhiều acid hữu cơ làm môi trường sinh thái đất chua,

đồng thời chứa nhiều chất độc như H2S, CH4, CO2. Sư tích lũy cao các hóa chất dạng
phân hóa học sẽ gây hại cho môi trường sinh thái đất về mặt cơ lý tính , đất nén chặt ,
độ trương co kém, không tơi xốp, tính thoáng khí kém, vi sinh vật cũng ít đi vì hóa chất
hủy diệt sinh vật.
Nhóm 9 Trang 9
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Thuốc trừ sâu:
Nông dược chiếm một vị trí nổi bật trong các ô nhiễm môi trường. Khác với các
chất ô nhiễm khác, nông dược được rải một cách tự nguyện vào môi trường tự nhiên
nhằm tiêu diệt các ký sinh của động vật nuôi và con người hay để triệt hạ các loài phá
hại mùa màng
Bản chất của nó là những chất hóa học diệt sinh học nên đều có khả năng gây ô
nhiễm môi trường đất. Đặc tính của thuốc trừ sâu bệnh là tính bền trong môi trường
sinh thái nên nó tồn tại lâu dài trong đất, sau khi xâm nhập vào môi trường, thời kì
“nằm” lại đó, các nhà môi trường gọi là “thời gian bán phân giải”. “nữa cuộc đời
này”được xác định như là cả thời gian nó trốn vào trong các dạng cấu trúc sinh hóa
khác nhau hoặc các dạng hợp chất liên kết trong môi trường sinh thái đất. Mà các hợp
chất mới này thường có độc tính cao hơn nó.
Tiêu diệt hệ động vật làm mất cân bằng sinh thái, thuốc trừ sâu bị rửa trôi xuống
thủy vực làm hại các động vật thủy sinh như ếch, nhái…Như vậy vô tình chúng ta làm
tăng thêm số lượng sâu hại vì đã diệt mất thiên địch của chúng ,vì vậy nó làm cho hoạt
tính sinh học đất bị giảm sút.
2.2. Ô nhiễm do chất thải công nghiệp:
Các hoạt động công nghiệp rất phong phú và đa dạng, chúng có thể là nguồn
gây ô nhiễm đất một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Nguồn gây ô nhiễm trực tiếp là khi
chúng được thải trực tiếp vào môi trường đất, nguồn gây ô nhiễm gián tiếp là chúng
được thải vào môi trường nước, môi trường không khí nhưng do quá trình vận chuyển,
lắng đọng chúng di chuyển đến đất và gây ô nhiễm đất.
Có thể phân chia các chất thải ra 4 nhóm chính:
Nhóm 9 Trang 10

Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
- Chất thải xây dựng.
- Chất thải kim loại.
- Chất thải khí.
- Chất thải hóa học và hữu cơ.
* Chất thải xây dựng.
Chất thải xây dựng như gạch ngói, thủy tinh, gỗ, ống nhựa, dây cáp, bêtông, nhựa…
trong đất các chất thải này bị biến đổi theo nhiều con đường khác nhau, nhiều chất rất
khó bị phân hủy…
* Chất thải kim loại.
Các chất thải kim loại, đặc biệt là các kim loại nặng (Pb, Zn, Cd, Cu, và Ni) thường
có nhiều ở các khu vực khai thác hầm mỏ, các khu công nghiệp và đô thị.
Nhóm 9 Trang 11
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Nguồn gốc chính của kim loại nặng trong chất thải:
+Các loại bình điện (pin, acquy) có mức chất thải kim loại nặng cao nhất: 93% tổng
số lượng thủy ngân, khoảng 45% số lượng Cadmium (Cd).
+Sắt phế liệu chứa khoảng 40% số lượng chì (Pb), 30% đồng (Cu), 10% crôm (Cr).
+Các chất thải mịn (<20 mm) chứa 43% Cu thải, 20% Pb và 12% nickel (Ni).
+38% Cd thải và 25% Ni là chất dẻo.
+Nickel có trong các loại thành phần rác, trong đó có 6 loại rác chứa trên 10% Ni.
Người ta thấy rằng, bụi bay trong không khí và bụi lắng ở các khu vực đô thị chắc
chắn chứa nhiều nguy cơ có nhiều độc tiềm tàng kim loại hơn bụi ở khu vực nông thôn.
Do vậy dân cư sống ở khu vực đô thị phải hứng chịu nhiều nguy cơ tiềm tàng về kim
loại nặng hơn những cư dân sống ở nông thôn.
Theo các nguyên nhân này thì đất ở Việt Nam, nhìn chung đã bị tác động cả hai
phương diện: Thoái hóa và ô nhiễm.
* Chất thải khí :
- CO là sản phẩm đốt cháy không hoàn toàn carbon (C), 80% Co là từ động cơ xe
hơi, xe máy, hoạt động của các máy nổ khác, khói lò gạch, lò bếp, núi lửa phun…CO

vào cơ thể động vật, người gây nguy hiểm do CO kết hợp với Hemoglobin làm máu
không hấp thu oxy, cản trở sự hô hấp. Trong đất một phần CO được hấp thu trong keo
đất, một phần bi oxy hoá thành CO
2
.
- SO
2
đi vào không khí chuyển thành SO
4
ở dang axit gây ô nhiễm môi trường
đất
- Bụi chì trong khí thải từ các hoạt động công nghiệp (chủ yếu là giao thông vận
tải), lắng xuống và tích tụ gây ô nhiễm đất.
- Oxit nitơ sinh ra từ nitơ trong không khí do hoạt động giao thông vận tải, do
các vi sinh vật trong đất, do hoạt động ủ rơm rạ của con người. Lượng lớn oxit nitơ tích
lũy lại trong cây ảnh hưởng đến con người
Vậy CO
2
, SO
2
, NO
2
trong không khí bị ô nhiễm là nguyên nhân gây ra mưa axít, làm
tăng quá trình chua hoá đất.
Nhóm 9 Trang 12
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
* Chất thải hóa học và hữu cơ:
Các chất thải có khả năng gây ô nhiễm đất ở mức độ lớn như: chất tẩy rửa, phân
bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc nhuộm, màu vẽ, công nghiệp sản xuất pin, thuộc da,
công nghiệp sản xuất hoá chất.

Nhiều loại chất thải hữu cơ cũng dẫn đến ô nhiễm đất. Nhiều loại nước từ cống rãnh
thành phố thường được sử dụng như nguồn nước tưới trong sản xuất nông nghiệp.
Trong các loại nước thải này thường bao gồm cả nước thải sinh hoạt và công nghiệp,
nên thường chứa nhiều các kim loại nặng.
2.3. Ô nhiễm do rác thải sinh hoạt:
Nhóm 9 Trang 13
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Chất thải rắn đô thị cũng là một nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất nếu
không được quản lý thu gom và kiểm soát đúng quy trình kỹ thuật.
Chất thải rắn đô thị rất phức tạp, nó bao gồm các thức ăn thừa, rác thải nhà bếp,
làm vườn , đồ dùng hỏng , gỗ, thủy tinh, nhựa, các loại giấy thải,các loạirác đường phố
bụi, bùn, lá cây…
Ở các thành phố lớn , chất thải rắn sinh hoạt được thu gom , tập trung ,phân loại
và xử lý. Sau khi phân loại có thể tái sử dụng hoặc xử lý rác thải đô thị để chế biến
phân hữu cơ, hoặc đốt chôn. Cuối cùng vẫn là chôn lấp và ảnh hưởng tới môi trường
đất.
Ô nhiễm môi trường đất tại các bãi chôn lấp có thể do mùi hôi thối sinh ra do
phân hủy rác làm ảnh hưởng tới sinh vật trong đất , giảm lượng oxi trong đất.
Các chất độc hại sản phẩm của quá trình lên men khuếch tán , thấm và ở lại
trong đất.
Nước rỉ từ các hầm ủ và bãi chôn lấp có tải lượng ô nhiễm chất hữu cơ rất cao
( thông qua chỉ số BOD và COD) cũng như các kim loại nặng như Cu , Zn, Pb, Al ,Fe,
Cd , Hg và cả các chất như P ,N, … cũng cao. Nước rỉ này sẽ ngấm xuống đất gây ô
nhiễm đất và nước ngầm.
Ô nhiễm môi trường đất còn có thể do bùn cống rãnh của hệ thống thoát nước
của thành phố là mà thành phần các chất hữu cơ , vô cơ, kim loại tạo nên các hỗn hợp
các phức chất và đơn chất khó phân hủy.
IV/ ẢNH HƯỞNG CỦA Ô NHIỄM ĐẤT:
Những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường khác nhau trên hệ thực vật, động
vật và con người đã được trình bày ở bài viết trên, nó đã cho thông tin về làm thế nào ô

nhiễm ảnh hưởng đến môi trường.
Chất gây ô nhiễm có tác động trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và thường có hậu
quả tai hại:
• Ô nhiễm đất là yếu tố chính là một trong những vấn đề lớn kể từ khi, nó ảnh
hưởng đến sức khỏe của trẻ em.
Thiệt hại cho não trong giai đoạn phát triển của trẻ em cũng là kết quả của ô nhiễm
chì.
Thủy ngân có trách nhiệm làm hư hại thận.
Chức năng của gan bị ảnh hưởng rất nhiều bởi cyclodiene, một loại thuốc trừ sâu.
Thuốc trừ sâu được biết là thâm nhập vào chuỗi thực phẩm và cản trở sức khỏe của tất
cả các yếu tố sống của chuỗi thức ăn đi vào.
• Ô nhiễm đất dẫn đến bổ sung các hóa chất độc hại. Những hóa chất này gây ra
một thay đổi sự trao đổi chất của cây trồng; thay đổi này có tác hại trên cây phát
triển và do đó trên sản lượng các loại cây trồng.
Nhóm 9 Trang 14
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
Trước hết các độc tố từ đất thâm nhập vào thực vật thông qua hoạt động sinh
trưởng.:. Các chất độc từ đất thâm nhập vào người, động vật gây nhiều biến đổi sinh
hóa, sinh lý dẫn đến bệnh tật tử vong.Các chất độc từ đất có thể thâm nhập vào cơ thể
người thông qua chuỗi thức ăn (thực vật đến động vật và cuối cùng vào cơ thể người).
Chất độc hại có thể lan tỏa vào nước mặt và nước ngầm rồi theo nước vào cơ thể người
và động vật.
Ngoài ra, con người có thể hít thở không khí bị ô nhiễm bụi chứa chất độc hại
bay lên từ đất. Bằng con đường này các độc tố ở các dạng tồn tại khác nhau có thể
thâm nhập vào người và động vật. Cần nhấn mạnh mức độ thâm nhập độc tố vào cơ thể
người phụ thuộc nhiều hơn vào đặc tính sinh địa hóa, dạng tồn tại của độc tố so với
hàm lượng của chúng trong đất. Con người có thể nhiễm xạ nếu tiếp xúc với đất chứa
các chất phóng xạ trong thời gian đủ dài.
Như những cơn mưa axit ngấm vào đất, nó (đất) trở thành vô dụng để cây sinh
trưởng . Như vậy loại đất không có thể cung cấp dinh dưỡng cho mục đích tăng trưởng

thực vật.
• Ô nhiễm đất tác động trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp.
Đất chua, mặn, đất bị ô nhiễm bụi than và xỉ than không thích hợp cho việc canh
tác nông ngiệp vì độ mùn thấp nghèo chất dinh dưỡng mà lại nhiều độc tố đối với cây
trồng.Hệ quả tiếp theo là thảm thực vật kém hoặc không phát triển, chất lượng cảnh
quan, chất lượng và giá trị của đất bị suy giảm.
• Đất đóng vai trò quan trọng trong các con đường truyền dịch bệnh : người – đất
– người – côn trùng – ký sinh trùng – người, vật nuôi, đất, người hoặc đất
người.Con đường từ người qua đất rồi trở lại về với người thông qua dòng nước
hoặc côn trùng là phổ biến đối với các bệnh đường ruột như tảli5 hoặc thương
hàn.Các vi trùng, trứng hoặc ấu trùng, ký sinh trùng (các loại giun sán) từ đất
thâm nhập qua cơ thể người. con đường từ vật nuôi như trâu bò, lợn gà qua đất
và nước trong đất từ đó vào người là phổ biến đối với các bệnh như bệnh xoắn
trùng, da vàng trực trùng.Tại các vùng rừng núi bệnh từ động vật hoang dã cũng
theo con đường này truyền vào người như bệnh sốt phát ban thường , sốt phát
ban nhiệt đới.Bệnh viêm da do giun móc di chuyển từ dưới đất lên xâm nhập cơ
thể người do da tiếp xúc với đất, hoặc phần thãi của động vật nuôi
Con đường truyền bệnh trực tiếp vào đất vào người là phổ biến đối với các
bệnh nấm ở da, ăn sâu vào thịt hay lan toàn thân do xa khuẩn actinomycetes. Có các
loại nấm từ đất xâm nhập vào các vết thương trên cơ thể người như blastomyces. Đất
trồng trọt là nguồn chứa nấm độc fusarium penicilium.Các trực trùng uốc ván
clostridium lestri, trực trùng gây bệnh như độc tố clostridium botudium tồn tại trong
đất gây bệnh hiểm nghèo qua tiếp xúc của vết thương trên cơ thể người với đất, hoặc từ
Nhóm 9 Trang 15
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
đất vào người qua đường tiêu hóa.Đất cũng là nơi hấp thụ các siêu vi khuẩn gây bệnh
dường ruột và các loại siêu vi khuẩn mà chúng dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người.
Hơn nữa đất ô nhiễm cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước trầm
tích. Chất ô nhiễm trong đất đều được chuyển xuống và gây ô nhiễm vỏ phong hóa
hoặc trầm tích phía dưới.Bằng con đường rửa trôi, chất ô nhiễm trong đất đi vào nước

ngầm.
Mặc khác, đất là nơi hứng chịu và tích động các chất ô nhiễm từ không khí và
nước.Chẳng hạn, trong đất ở vùng Khe Sanh (Quảng Trị) , Đắc Tô (Komtum), Năm
Căn (Cà Mau) bị ô nhiễm bỏi chất độc màu da cam (đioxine) tích đọng lại từ cuộc rải
hóa chất độc bằng máy bay trong thời kỳ chiến tranh.
Một vài ô nhiễm đất do kim loại nặng :
Lưu huỳnh(với hàm lượng lớn)  Với hàm lượng lớn, làm cho đất bị phèn, suy
giảm nghiêm trọng chất lượng của đất, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng
Clo( với hàm lượng lớn) Hàm lượng clo tăng cao đi kèm với sự tăng cao hàm
lượng các cation Na
+
,Ca
2+
,Mg
2
Fe
3+
,Al
3+
làm cho đất bị ô nhiễm bất lợi cho cây trồng
phát triển
Asen (kim loại có tính độc mạnh Có khả năng gây ung thư .Trong cơ thể
động vật và người làm giảm sự ngon miệng, giảm trọng lượng cơ thể, gây hội chứng dạ
dày. Trong đất có nhiều As dẫn đến thiếu Fe ở thực vật.
Cd Rối loạn vai trò hóa sinh của enzym, gây cao huyết áp, gây hỏng thận ,
phá hủy các mô và hồng cầu, có tính độc đối với thủy sinh vật. Tác động đến tủy
xương hệ thần kinh, giảm trí thông minh, máu, thận, các hệ enzym liên quan đến sự tạo
máu và liên kết với sắt trong máu
Hg Độc đối với động vật và thực vật.
Se Từ đất Se dễ dàng thâm nhập vào thực vật , từ thực vật đi vào cơ thể con

người
 Đất bị xuống cấp. Một số biểu hiện như:
+ Dễ bị xói mòn do nước, khi gặp các chuyển động lớn như lở đất khi lượng
mưa cao, thảm thực vật bị phá hủy, canh tác không hợp lý, chất dinh dưỡng bị
mất do trầm tích và bị rửa trôi theo dòng nước, gấp khoảng 10 lần lượng dinh
dưỡng và bị trôi.
+Dư thừa muối: đất dư thừa Na+ nhưng lại thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết.
+Sự xuống cấp hóa học: liên quan đến sự mất đi những chất dinh dưỡng cần
Nhóm 9 Trang 16
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
thiết và cơ bản cũng như sự hình thành các độc tố Al3+, Fe2+ khi các chỉ tiêu
này quá cao hoặc quá thấp đều gây ảnh hưởng đến môi trường.
+ Sự xuống cấp sinh học: sự gia tăng tỉ lệ khoáng hóa của mùn mà không có sự
bù đắp các chất hữu cơ sẽ làm cho đất nhanh chóng nghèo kiệt, giảm khả năng
hấp thụ và giảm khả năng cung cấp N cho sinh vật. Đa dạng sinh vật trong môi
trường đất bị giảm thiểu.
+Làm thay đổi thành phần và tính chất của đất; làm chai cứng đất; làm chua
đất; làm thay đổi cân bằng dinh dưỡng giữa đất và cây trồng do hàm lượng nitơ
còn dư thừa trong đất (chỉ có khoảng 50% nitơ bón trong đất là được thực vật sử
dụng, số còn lại là nguồn gây ô nhiễm môi trường đất).
+Gây một số bệnh truyền nhiễm, bệnh do giun sán, ký sinh trùng mà đa số
người dân mắc phải đặc biệt là trẻ em ở các vùng nông thôn.
+Các chất phóng xạ, kim loại, nylon, do không phân hủy được nên gây trở ngại
cho đất.
+Các phân bón hóa học, thường có một số vết kim loại và hóa chất như As, Cd,
Co, Cu, Pb, Zn … theo thời gian sẽ tích tụ trên lớp đất mặt làm đất bị chai xấu,
thoái hóa, không canh tác tiếp tục được.
Việc sử dụng thuốc trừ sâu có tác dụng làm giảm tác động phá hoại của sâu
bệnh, tăng sản lượng cây trồng. Tuy nhiên, thuốc trừ sâu cũng là một tác nhân quan
trọng gây ô nhiễm môi trường, gây bệnh tật và tử vong cho nhiều loài động vật nhất là

loài chim. DDT là một trong những thuốc trừ sâu gây độc hại cho sinh vật và môi
trường. Sử dụng DDT và một số thuốc trừ sâu khác đã làm cho nhiều loài chim và cá bị
hủy diệt. Nguyên nhân là do thuốc trừ sâu và diệt cỏ tồn tại lâu trong đất (từ 6 tháng
đến 2 năm) và gây tích tụ sinh học. Trung bình có khoảng 50% lượng thuốc trừ sâu
được phun đã rơi xuống đất, tồn đọng trong đất và bị lôi cuốn vào chu trình: đất-cây-
động vật-người. Một số chất còn bị nghi là nguyên nhân của bệnh ung thư.
V/ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ GIẢM THIỂU Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
ĐẤT:
1. Nâng cao kĩ thuật:
- Phương pháp xử lí tại chỗ:
+ Phương pháp bay hơi : gần nhà máy hóa chất và khu công nghiệp, dùng dong
không khí mạnh làm bay hơi các chất ô nhiễm còn trong đất, hấp thụ bằng than hoạt
tính.
+ Phương pháp xử lí bằng thực vật : hoa hướng dương, 1 số loại dương xỉ, cỏ ba lá,
cây vùng núi thấp
Nhóm 9 Trang 17
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
+ Phương pháp ngâm chiết : kết hợp với chất hoạt động bề mặt để ngâm và chiết
các chất gây ô nhiễm ra khỏi đất, thu gom chất chiết bằng hệ thống thu gom và xử lý
riêng.
+ Phương pháp cố định chất ô nhiễm bằng dóng điện.
+ Phương pháp xử lý thụ động : bay hơi, thông khí, phan hủy sinh học
- Xử lý đất bị ô nhiễm sau khi đã bóc khỏi vị trí :
+ Xử lý bằng mặt đất
+ Phương pháp nhiệt
+ PP trộn với nhựa đường
+ PP đóng khối
+ PP bóc và chôn lấp.
- Đầu tư xây dựng hệ thống thu gom, phân loại, xử lỹ rác thải.
2. Khống chế hóa chất:

- Làm sạch hóa đồng ruộng
- Hạn chế sử dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Sử dụng phân bón đúng
cách.
3. Khống chế rác thải:
- Loại bỏ nguồn gây ô nhiễm
+ Nhà máy, xí nghiệp, hầm mỏ cần nghiên cứu công nghệ khép kìn, không sản xuất
hoặc ít chất độc hại.
+ Mở rộng phương pháp sinh vật hạn chế dùng thuốc gây ô nhiễm.
- Thay đổi cây trồng và lợi dụng hấp thu sinh vật.
4. Hướng giải quyết lâu dài:
- Tuyên truyền, nâng cao ý thức tất cả mọi người về bảo vệ môi trường.
- Thực hiện luật môi trường : điều 148 bộ luật hình sự.
- Chính phủ cần có những biện pháp bảo vệ diện tích rừng hiện có và gia tăng.
Nhóm 9 Trang 18
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
KẾT LUẬN
Ô nhiễm đất hiện nay là một vấn đề đang cần được quan tâm sâu sắc bởi những
tác hại to lớn gây ra cho con người và những sinh vật khác .Ô nhiễm đất cùng
với những ô nhiễm khác như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước… đang hủy hoại
môi trường sống của chúng ta. Các loại ô nhiễm này có quan hệ mật thiết với
nhau, ô nhiễm không khí tạo mưa axit rơi xuống làm ô nhiễm đất , ô nhiễm nước
thải vào đất gây ô nhiễm và ngược lại ô nhiễm đất làm ô nhiễm mặt nước ngầm
và ảnh hưởng đến môi trường không khí xung quanh…
Nguyên nhân chủ yếu của ô nhiễm đất đến từ các chất thải công nghiệp do
các hoạt động sản xuất, khai thác khoáng sản, các chất khí độc hại được thải ra
ngoài môi trường, các chất thải hữu cơ. Thứ hai là các loại chất thải sinh hoạt
của con người hàng ngày mà trong đó đặc biệt nguy hại là chất thải y tế và các
loại chất thải có tính độc hại khác mà hiện nay vẫn chưa được xử lí triệt để trước
khi thải ra ngoài. Thứ ba ô nhiễm do chất thải nông nghiệp, chúng tích lũy dần
trong đất và các loại cây trộng và chất độc tăng lên rất lớn khi đi vào cơ thể con

người ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người.
Đất một khi đã bị ô nhiễm thì việc xử lí là vô cùng khó khăn và mất nhiều công
sức, tiền của. Do đó cần phải có biện pháp ngăn chặn ô nhiễm đất trong đó giải
pháp quan trọng nhất là nâng cao ý thức của con người trong việc thải bỏ chất
thải,ý thức xử dụng thốc trừ sâu, phân bón hóa học của những người nông dân.
Đồng thới cần khuyến khích sử dụng phân bón sinh học, sử dụng các giống cây
trồng không có sâu bệnh để hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa
học, tuyên truyền cho người dân thực hiện luật môi trường để bảo vệ môi trường
Nhóm 9 Trang 19
Đề tài: Ô nhiễm môi trường đất.
đất, bảo vệ các sinh vật sinh sống trên Trái Đất để cuộc sống của chúng ta ngày
càng tốt đẹp hơn.
Nhóm 9 Trang 20