Ứng dụng kỹ thuật gen trong trị bệnh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3 MB, 18 trang )
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
Ứng dụng kỹ thuật gen trong trị bệnh thiếu máu hồng cầu liềm ở
người
SVTH: Hoàng Văn Thuyên
Cao Xuân Bách
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
Bệnh hồng cầu liềm
Bệnh hồng cầu liềm
Liệu pháp điều trị bệnh
Liệu pháp điều trị bệnh
Đánh giá liệu pháp gen
Đánh giá liệu pháp gen
Nội dung
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
Bệnh thường gặp ở những người gốc Phi hoặc dân sống ở đảo vùng Trung Mỹ, Ấn Độ,…
•
Cứ 375 trẻ em người Mỹ gốc Phi thì có 1 trẻ mắc chứng bệnh này
•
Người bị thiếu máu hồng cầu liềm có các biểu hiện mắt kém dần, mệt mỏi, vàng da…
Bệnh hồng cầu liềm
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
Beta globin được tìm thấy trong tế bào máu. Nhiệm vụ của nó là mang theo 1 vài phân tử khác
gọi là heme
•
Hai phân tử beta và alpha globin kết hợp với nhau tạo nên 1 phân tử hemoglobin
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
Nhóm heme có khả năng gắn với O2
•
Beta globin được tổng hợp từ gen trên NST số 11, mỗi người có 2 NST 11. Vì vậy có 2 gen tổng
hợp lên Beta globin
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
1 bộ 3 mã hóa G-A-G gần bộ 3 mở đầu bị đột biến thành G-T-G
•
G-A-G mã hóa aa glutamate nhưng G-T-G mã hóa valine làm cho heme không có khả năng gắn
phân tử O2
•
Các phân tử hemoglobin kết hợp với nhau thành 1 phân tử dài hơn
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
Hồng cầu bình thường có thời gian tồn tại trong máu khoảng 120 ngày, với hồng cầu liềm là 15-
20 ngày
•
Sau 1 thời gian thì số lượng hồng cầu bình thường giảm dần. Trong máu thiếu 1 lượng lớn hồng
cầu
•
Quá trình vận chuyển O2 trao đổi với mô và các tế bào giảm mạnh dẫn đến tình trạng bệnh lý:
Người xanh xao, vàng da, mệt mỏi,…
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
Ngoài việc gây ra tình trạng thiếu máu và những cơn đau cấp tính thì nó còn gây ra nguy cơ đột
quỵ hoặc nhiễm trùng đặc biệt ở phổi. Ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan như gan, phổi,
não
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
/>•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
LIỆU PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH
•
Đặc điểm:
Là đột biến điểm trên nhiễm sắc thể số 11 gây ra lỗi tổng hợp
chuỗi beta globin
Bệnh do đột biến gen lặn
Khó áp dụng cho hàng triệu người
•
Hướng điều trị:
Sử dụng thuốc
Công nghệ tế bào gốc
Điều trị đột biến Hb S (Glu6Val)
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
•
Chuẩn đoán trước khi sinh
•
Điều trị tức thời
Sử dụng thuốc: thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau và ngăn ngừa biến chứng:Penicilin,
Hydroxyurea,
Truyền máu: tăng số lượng máu đỏ
Bổ sung Oxy
Các thuốc có tác dụng ngăn ngừa sự tụ lại gây tắc mạch
•
Điều trị lâu dài
Ghép tủy
Liệu pháp gen
LIỆU PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
Nghiên cứu sửa chữa các sai lệch ở gen globin hạn chế sự
biểu hiện của gen lỗi và bổ sung thêm gen vào tế bào tủy xương
của người mắc bệnh.
Sửa chữa các sai lệch ở bộ ba mã hóa thứ 22 và bộ ba mã hóa
thứ 87 trên trên gen globin tạo dạng HbF và HbA2 giảm mức
thiếu máu
Cắt bỏ và thay thế gen trong tủy xương bằng gen bình
thường
KỸ THUẬT GEN CHỮA BỆNH
ᵝs
ᵝ
ᵝs
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
Công nghệ tế bào gốc
•
Các bước
Sử dụng tế bào tủy xương
Sử dụng kỹ thuật gen đưa gen bình thường vào tế bào
Thử nghiệm
Đưa tế bào trở lại người bệnh
•
Tác nhân tế bào gốc - Stem Cell Factor(SCFcó tác dụng duy trì sự tồn tại, kích thích tăng sinh tế
bào máu và tăng cường phản ứng tăng sinh hồng cầu, kích thích mạnh sinh HbF
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
Liệu pháp Vectơ lentivirus
•
Sử dụng vectơ liệu pháp: AAV(Adeno-Associated- Virus), lentivirus
chuyển gen globin vào tế bào tủy xương
•
Ưu điểm: gen liệu pháp hòa nhập tốt nhất vào bộ gen người
•
Nhược điểm: virus họ lentivirus là nguyên nhân gây bệnh AIDS,
lao,
•
Adeno Associated Virus gây phản ứng miễn dịch rất nhẹ, có tiềm
năng lớn cho liệu pháp gen
ᵝ
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
Perumbeti/Malik: Genetic Correction of Sickle Cell Anemia and β-Thalassemia TheScientificWorldJOURNAL (2010) 10, 644–654
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
ĐÁNH GIÁ LIỆU PHÁP GEN
Các vấn đề cần giải quyết:
•
Xác định các gen kiểm soát tổng hợp γ-globin HBF
•
Tối ưu các hợp chất kích hoạt sản xuất HBF, phát triển thuốc tái tổ
hợp
•
Cấy ghép tế bào gốc - khả năng điều trị cho nhiều bệnh nhân
•
Sử dụng liệu pháp gen thử nghiệm thực tế lâm sàng, kiểm soát
nguy hiểm và hạn chế của nó
Liệu pháp gen trong tương lai:
•
Công nghệ tế bào gốc và vectơ virus
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
TƯ LIỆU THAM KHẢO CHÍNH
1. PGS.TS Khuất Hữu Thanh(2005). Liệu Pháp gen nguyên lý và ứng dụng. NXB Khoa học và Kỹ
thuật, HN.
2. Shalini Shenoy và cộng sự (2011). Hematopoietic Stem Cell Transplantation for Sickle Cell
Disease: Current Practice and Emerging Trends. Hematology 2011-American Society of
Hematology.
3. Tư liệu từ một số website:
/> />TheScientificWorldJOURNAL
•
Click to edit Master text styles
–
Second level
•
Third level
–
Fourth level
»
Fifth level
THANKS FOR YOUR ATTENTION
