Bài giảng đau và thuốc giảm đau
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (9.73 MB, 46 trang )
ĐAU & THUỐC GiẢM ĐAU
ĐAU & THUỐC GiẢM ĐAU
WHO UNDERSTANDS PAIN, KNOWS MEDICINE
sir William Osler (1849-1919)
TIÊU ĐiỂM:
1. PHƯƠNG THỨC HoẠT ĐỘNG CỦA ĐƯỜNG DẪN TRUYỀN CẢM GIÁC ĐAU: ĐiỆN THẾ ĐỘNG.
2. THỤ CẢM ĐAU CÓ CHỨC NĂNG CHÍNH: BiẾN ĐỔI TẤT CẢ CÁC DẠNG KÍCH THÍCH THÀNH TÍN
HiỆU ĐiỆN : ĐiỆN THẾ ĐỘNG CỦA THỤ CẢM ĐAU.
3. ĐiỆN THẾ ĐỘNG TỪ KÍCH THÍCH ĐAU LUÔN LUÔN ĐƯỢC ĐiỀU BiẾN (MODULATION) Ở NHIỀU
TẦNG CỦA ĐƯỜNG DẪN TRUYỀN CẢM GIÁC ĐAU (LATERAL SPINOTHALAMIC TRACT).
4. TẤT CẢ CÁC PHƯƠNG THỨC ĐiỀU BiẾN ĐỀU HƯỚNG TỚI CỨU CÁNH: ĐiỀU CHỈNH NGƯỠNG
KÍCH THÍCH CỦA ĐiỆN THẾ ĐỘNG.
5. THUỐC GiẢM ĐAU LÀ PHƯƠNG TiỆN ĐiỀU BiẾN NGOẠI LAI (EXOGENOUS MODULATOR).
TIÊU ĐiỂM:
1. PHƯƠNG THỨC HoẠT ĐỘNG CỦA ĐƯỜNG DẪN TRUYỀN CẢM GIÁC ĐAU: ĐiỆN THẾ ĐỘNG.
2. THỤ CẢM ĐAU CÓ CHỨC NĂNG CHÍNH: BiẾN ĐỔI TẤT CẢ CÁC DẠNG KÍCH THÍCH THÀNH TÍN
HiỆU ĐiỆN : ĐiỆN THẾ ĐỘNG CỦA THỤ CẢM ĐAU.
3. ĐiỆN THẾ ĐỘNG TỪ KÍCH THÍCH ĐAU LUÔN LUÔN ĐƯỢC ĐiỀU BiẾN (MODULATION) Ở NHIỀU
TẦNG CỦA ĐƯỜNG DẪN TRUYỀN CẢM GIÁC ĐAU (LATERAL SPINOTHALAMIC TRACT).
4. TẤT CẢ CÁC PHƯƠNG THỨC ĐiỀU BiẾN ĐỀU HƯỚNG TỚI CỨU CÁNH: ĐiỀU CHỈNH NGƯỠNG
KÍCH THÍCH CỦA ĐiỆN THẾ ĐỘNG.
5. THUỐC GiẢM ĐAU LÀ PHƯƠNG TiỆN ĐiỀU BiẾN NGOẠI LAI (EXOGENOUS MODULATOR).
5 GIAI ĐoẠN CỦA CẢM GIÁC ĐAU
1. TRANSDUCTION.
2. CONDUCTION.
3. TRANMISSION.
4. PERCEPTION.
5. MODULATION.
ĐAU: TiẾN TRÌNH TÍCH HỢP điều trị đau là tác động vào
tiến trình GÂY ĐAU chứ không phải vào triệu chứng đau
SƠ ĐỒ CẢM GIÁC ĐAU
SƠ ĐỒ CẢM GIÁC ĐAU
KÍCH THÍCH
THỤ CẢM ĐAU
SỢI C
SỪNG SAU TỦY
ĐỒI NÃO
VỎ NÃO CẢM GIÁC
Điều biến
Điều biến
Điều biến
Điều biến
Điều biến
Điều biến
Điều biến
Điều biến
-
ĐiỀU BiẾN Ở SỢI C & NEURON THỨ NHẤT CỦA LATERAL SPINOTHALAMIC TRACT
ĐiỀU BiẾN Ở SỢI C & NEURON THỨ NHẤT CỦA LATERAL SPINOTHALAMIC TRACT
A: tăng biểu hiện kênh Sodium ở tận cùng sợi C. B: tăng hoạt trực giao cảm quanh sợi Aβ trong rễ sau. C: điều biến đa dạng ở neuron đầu tiên của LST.
A: tăng biểu hiện kênh Sodium ở tận cùng sợi C. B: tăng hoạt trực giao cảm quanh sợi Aβ trong rễ sau. C: điều biến đa dạng ở neuron đầu tiên của LST.
Pace maker hóa thụ
cảm đau
BiỂU HiỆN GENE CÁC THỤ THỂ CỦA CHẤT GÂY ĐAU
&
TĂNG NHẠY CẢM VỚI CẢM GIÁC ĐAU
THỤ CẢM ĐAU: CẤU TRÚC
&
CHỨC NĂNG
THỤ CẢM ĐAU: CẤU TRÚC
&
CHỨC NĂNG
THỤ CẢM ĐAU : SỢI THẦN KINH TRỐNG
THỤ CẢM ĐAU : SỢI THẦN KINH TRỐNG
CHỨC NĂNG CHÍNH CỦA THỤ CẢM ĐAU: BiẾN TẤT CẢ CÁC TÁC NHÂN KÍCH THÍCH THÀNH ĐiỆN THẾ
ĐỘNG
CHỨC NĂNG CHÍNH CỦA THỤ CẢM ĐAU: BiẾN TẤT CẢ CÁC TÁC NHÂN KÍCH THÍCH THÀNH ĐiỆN THẾ
ĐỘNG
PAIN AFFERENT NERVE
PAIN AFFERENT NERVE
SYMPATHETIC EFFERENT
SYMPATHETIC EFFERENT
MONOMODAL RESPONSE
MULTIMODAL RESPONSE
TRỤC SỢI C TẬN CÙNG Ở SỪNG SAU & LÀ THÀNH PHẦN
CỦA CUNG PHẢN XẠ TRỰC GIAO CẢM
TRỤC SỢI C TẬN CÙNG Ở SỪNG SAU & LÀ THÀNH PHẦN
CỦA CUNG PHẢN XẠ TRỰC GIAO CẢM
DẪN TRUYỀN NHẢY CÓC ĐẶC ĐiỂM CỦA SỢI NHIỀU MYELIN : Aβ & Aδ
DẪN TRUYỀN NHẢY CÓC ĐẶC ĐiỂM CỦA SỢI NHIỀU MYELIN : Aβ & Aδ
NEURON TRUNG GIAN Ở SỪNG SAU TỦY : ĐiỀU BiẾN (MODULATE) SỰ DẪN TRUYỀN
CẢM GIÁC ĐAU
NEURON TRUNG GIAN Ở SỪNG SAU TỦY : ĐiỀU BiẾN (MODULATE) SỰ DẪN TRUYỀN
CẢM GIÁC ĐAU
NEUROTRANSMITTERS CỦA SỢI C : GLUTAMATE & CHẤT P
NEUROTRANSMITTERS CỦA SỢI C : GLUTAMATE & CHẤT P
TÁC ĐỘNG CỦA SỢI Aβ & C TRÊN NEURON TRUNG GIAN: kích thích
cơ- hoá-điện thế động.
TÁC ĐỘNG CỦA SỢI Aβ & C TRÊN NEURON TRUNG GIAN: kích thích
cơ- hoá-điện thế động.
KiỂM SOÁT SỰ ĐiỀU BiẾN CỦA NEURON TRUNG GIAN : LÝ THUYẾT CỔNG KiỂM SOÁT CỦA
WALL& MELZAC
KiỂM SOÁT SỰ ĐiỀU BiẾN CỦA NEURON TRUNG GIAN : LÝ THUYẾT CỔNG KiỂM SOÁT CỦA
WALL& MELZAC
Ronald Melzac
Patrick Wall
LÝ THUYẾT CỔNG KiỂM SOÁT: ĐiỀU BiẾN KÍCH THÍCH
CƠ-HOÁ -ĐiỆN THẾ ĐỘNG
The Gate Control Model. Large-diameter a‚erent ƒbers (L) stimulate the substantia gelatinosa (SG) and the transmission cells (T) in lamina 4. The SG cells reduce the membrane
potential of a‚erent terminals, thus producing presynaptic inhibition. Small-diameter a‚erent ƒbers (S) also stimulate the transmission cells but inhibit SG cells and thus turn o‚
the existing presynaptic inhibition. Published with permission from: Melzack R, Wall P. Pain mechanisms: a new theory. Science. 1965;150:975. Copyright 1965 American Association
for the Advancement of Science, www.sciencemag.org
The Gate Control Model. Large-diameter a‚erent ƒbers (L) stimulate the substantia gelatinosa (SG) and the transmission cells (T) in lamina 4. The SG cells reduce the membrane
potential of a‚erent terminals, thus producing presynaptic inhibition. Small-diameter a‚erent ƒbers (S) also stimulate the transmission cells but inhibit SG cells and thus turn o‚
the existing presynaptic inhibition. Published with permission from: Melzack R, Wall P. Pain mechanisms: a new theory. Science. 1965;150:975. Copyright 1965 American Association
for the Advancement of Science, www.sciencemag.org
The neuromatrix theory of pain
The neuromatrix theory of pain
MEPP
IPSP
ĐiỀU BiẾN KÍCH THÍCH QUA NEURON GABA
ERGIC
: HYPERPOLARIZATION
ĐiỀU BiẾN KÍCH THÍCH QUA NEURON GABA
ERGIC
: HYPERPOLARIZATION
Schematic representation of the generation of pain: (A) Normal: Central terminals of c-
a‚erents project into the dorsal horn and make contact with secondary pain-signaling
neurons. Mechanoreceptive Aβ afferents project without synaptic transmission into the
dorsal columns (not shown) and also contact secondary a‚erent dorsal horn neurons. (B)
C-ƒber sensitization: Spontaneous activity in peripheral nociceptors (peripheral
sensitization, black stars) induces changes in the central sensory processing, leading to
spinal-cord hyperexcitability (central sensitization, gray star) that causes input from
mechanoreceptive Aβ (light touch) and Aδ fibers (punctuate stimuli) to be perceived as
pain (allodynia). (C) C-ƒber loss: C-nociceptor degeneration and novel synaptic contacts of
Aβ fibers with “free” central nociceptive neurons, causing dynamic mechanical allodynia.
(D) Central disinhibition: Selective damage of cold-sensitive Aδ fibers that leads to central
disinhibition, resulting in cold hyperalgesia. Sympat, sympathetic nerve .
KHÁI NiỆM HOÁ SỰ PHÁT SINH ĐAU THẦN KINH Ở BỆNH TiỂU ĐƯỜNG: ALLODYNIA &
COLD HYPERALGESIA.
KHÁI NiỆM HOÁ SỰ PHÁT SINH ĐAU THẦN KINH Ở BỆNH TiỂU ĐƯỜNG: ALLODYNIA &
COLD HYPERALGESIA.
CƠ CHẾ ĐiỆN HỌC CỦA TĂNG CẢM GIÁC ĐAU
ĐƯỜNG THẦN KINH HƯỚNG LÊN ASCENDING PATHWAY
ĐƯỜNG THẦN KINH HƯỚNG LÊN ASCENDING PATHWAY
Trigeminal tract
Spinothalamic tract
ĐƯỜNG THẦN KINH DẪN TRUYỀN TỪ TỦY SỐNG & HÀNH TỦY ĐẾN THALAMUS
CẢM GIÁC ĐAU ĐƯỢC LƯU TRỮ Ở DẠNG KÝ ỨC TRONG HỆ ViỀN (LIMBIC SYSTEM)
VỎ NÃO CẢM GIÁC –KẾT ĐiỂM CỦA ĐƯỜNG CẢM GIÁC ĐAU
