Tuần 15- Bài 15
Ngày soạn: 12/10/2013
Ngày dạy: 17/10/2013
Ký duyệt của Ban giám hiệu:

Tiết 72: Văn bản
Chiếc lợc ngà
Nguyn Quang Sỏng
A. Mc tiờu cn t :
Giỳp hc sinh nắm đợc:
1. Kiến thức:
- Cm nhn c tỡnh cha con sõu nng trong hon cnh ộo le ca cha con ụng
Sỏu trong truyn.
- Nm c ngh thut miờu t tõm lý nhõn vt, c bit l nhõn vt bộ Thu,
ngh thut xõy dng tỡnh hung truyn bt ng v t nhiờn ca tỏc gi, lời kể chuyện
dung dị đậm chất Nam bộ.
- Tích hợp với phần tiếng việt ở bài kiểm tra Tiếng Việt và ở bài ôn tập tập làm
văn: Phơng thức kể chuyện.
2. Kĩ năng: Rốn luyn k nng c din cm, bit phỏt hin nhng chi tit ngh
thut ỏng chỳ ý trong mt truyn ngn .
3. Giáo dục: Giáo dục học sinh biết trân trọng nâng niu tình cảm gia đình, tình
cha con sâu nặng.
B. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài: kĩ năng tự nhận thức, xác định
giá trị, kiểm soát cảm xúc, thể hiện sự tự tin, thể hiện sự cảm thông, t duy phê phán,
sáng tạo
C. Các phơng pháp, phơng tiện dạy học cơ bản:
- Phơng pháp: vấn đáp, nêu vấn đề, thuyết trình, thảo luận
- Phơng tiện dạy học: máy chiếu, một số tài liệu
D. Chun b :
- Giáo viên: Son bi. c tác phẩm truyn của Nguyn Quang Sỏng
- Học sinh : Ôn lại nội dung bài đã học ở tiết 71, son bi mi theo hớng dẫn

và câu hỏi phần Đọc- hiểu văn bản sgk
E.Tin trỡnh t chc cỏc hot ng dạy và học:
*n nh
*Kim tra: Chúng ta đã học tiết 1 của bài Chiếc lợc ngà. Em hãy tóm tắt các sự việc
chính diễn ra trong phần văn bản ta đã tìm hiểu?
- anh Sáu về thăm nhà, thăm con sau tám năm trời xa cách.
- đứa con gái không nhận ba, nó nhất định không gọi ba.
- bữa cơm cuối cùng, anh Sáu đã phải đánh con vì con đã hất cái trứng cá mà
anh gắp cho.
- Đêm hôm đó Thu bỏ sang bà ngoại, má dỗ mấy cũng không về.
( GV đánh giá cho điểm HS)
* Ni dung bi mi:
Tiết 71
1
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
II. Đọc, tìm hiểu chung văn bản:
III. Tìm hiểu văn bản
1. Cuộc gặp gỡ của cha con anh Sáu
a/ Những phút giây gặp gỡ đầu tiên
b/Trong ba ngày phép của anh Sáu
Tiết 72: c/ Phút chia tay của hai cha con:
GV dẫn dắt giới thiệu bài: ở phần đầu văn bản, chúng ta đã đợc nghe bác ba kể về
cuộc gặp gỡ của 2 cha con ngời cán bộ kháng chiến với những giây phút, những tình
huống thật cảm động, bất ngờ và cũng thật xót xa. Khi anh Sáu về thăm nhà sau bao
năm ở chiến khu, anh càng khao khát tình cảm của con thì bé Thu lại càng tỏ ra ơng
bớng ngang ngạnh, xa lánh khiến anh Sáu buồn bã, đau khổ, thất vọng và trở nên bất
lực. Ngọn lửa nồng nàn yêu thơng của lòng cha, cứ bị những đối xử xa lánh của con
dội xuống khiến ngời đọc đau lòng.
Thế rồi 3 ngày nghỉ phép trôi qua, anh Sáu phải lên đờng trở lại căn cứ. Không
biết tình huống gì xảy ra . Chúng ta cùng theo dõi


Hot ng ca thy-trò
Nội dung bài học
GV: Cô mời một em kể lại đoạn truyện từ sáng
hôm sau từ từ tuột xuống
- GV: các em hãy quan sát đoạn trích trên
bảng ( GV chiếu đoạn văn)
Các em ạ! Sáng hôm sau, bà con bên nội bên
ngoại đến rất đông, cả con bé cũng theo ngoại nó
về. Anh Sáu bận tiếp khách, chị Sáu lo chuẩn bị đồ
đạc cho chồng.
?Còn bộ Thu lỳc ny nh th no?
- vẻ mặt có cái gì hơi khác, không bớng bỉnh hay
nhăn mày cau có nữa
- v mt sm li bun ru
- cái nhìn không ngơ ngác lạ lùng nhỡn vi v
ngh ngi sõu xa
GV: Nhớ lại lời nói, cử chỉ, thái độ của Thu đối
với anh Sáu trong 3 ngày qua, ta có cảm nhận d-
ờng nh có điều gì đó đang xao động trong thẳm sâu
tâm hồn con bé. Bng s quan sỏt tinh t, bỏc Ba l
ngi u tiờn nhn ra s thay i ca Thu. Vậy
điều khác ấy là gì chúng ta sẽ tìm hiểu phần tiếp
sau > cả lớp theo dõi bảng
GV: Lờn ng trong ni au vỡ khụng c con
ún nhn, phút chia tay với con, anh Sáu cũng
mun ụm con, hụn con lắm nhng sợ con lại giãy
III. Tìm hiểu văn bản:
c/ Phút chia tay của hai cha
con:

2
lên bỏ chạy nên tận lúc khoác ba lô lên vai anh
mới dám đa mắt nhìn con, thốt lên khe khẽ: Thôi
ba đi nghe con! .
?Khi nghe lời chào của cha bộ Thu cú phn ng
nh th no ?
- Bé Thu kêu thột lờn : Ba a a ba !
GV: Điều này thật bất ngờ với anh Sáu, ông Ba,
mọi ngời và cả ngời đọc chúng ta nữaphải không,
bởi ai cũng tởng con bé chỉ đứng yên đó thôi . Từ
đây bé Thu đột ngột thay đổi hoàn toàn khác hẳn
bé Thu của 2 ngày trớc
-> Em hãy đọc thật diễn cảm đoạn truyện từ
Thôi, ba đi nghe con ! Ba a a ba
- GV chiếu - HS theo dõi đoạn truyện trên bảng-
nghe bạn đọc- GV: đánh giá việc đọc của HS
? Em hình dung và cảm nhận thế n o về tiếng
bé Thu gọi ba ? ( kêu thét chứ không phải là reo, là
gọi).
- Tiếng kêu to, kéo dài nh thét, đến lạc cả giọng.
- Tiếng kêu chất chứa cảm xúc mạnh mẽ, nỗi xúc
động nghẹn ngào
- Khụng phi l tiếng kêu thét sợ hãi gọi má m
l tiếng gọi ba- ting núi ca tỡnh yờu thng rut
tht.
GV: Em cảm nhận rất đúng. Tiếng ba lần đầu tiên
trong đời Thu đợc gọi, và cũng là tiếng ba lần
đầu tiên trong đời anh Sáu đợc nghe. Ting gi
thõn thng y a tr no cng gi n
thnh quen nhng vi cha con Thu l ni khỏt

khao ca 8 nm tri xa cỏch thng nh.
Có lẽ không có lời bình nào hay hơn lời
của chính tác giả : Tiếng kêu của nó nh tiếng
xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi ngời,
nghe thật xót xa. Đó là tiếng ba mà nó cố đè
nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng ba nh vỡ
tung ra từ đáy lòng nó . T iếng gọi ba ấy âm
vang suốt câu chuyện, đọng lại mãi trong tâm
khảm ngời đọc chúng ta kể cả khi gấp cuốn
sách lại rồi.
? Trong đoạn văn tự sự trên tác giả đã kết hợp ph-
ơng thức biểu đạt nào ?Có tác dụng gì?
3
- Dòng văn tự sự kết hợp yếu tố biểu cảm,
nghị luận- lời bình luận trữ tình của ngời kể
chuyện)
- Tác dụng : Không chỉ kể sự việc mà còn
làm lay động tâm hồn ngời đọc.
GV: với phơng thức ấy tác giả đã hóa thân vào các
nhân vật trong tận cùng của cung bậc cảm xúc, tận
cùng của nỗi đau, của những yêu thơng máu thịt.
Phơng thức biểu đạt này xuyên suốt trong toàn
bộ tác phẩm, góp phần làm nên thành công của
truyện > đó cũng là yêu cầu mà các em cần đạt
khi viết bài văn tự sự trong chơng trình tập làm văn

? Cùng với tiếng gọi ba đó là những hành động
nào của bé Thu?
- Vừa kêu nó vừa chạy xô tới, nhanh
nh một con sóc, nó chạy thót lên và

dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó,
- Vừa ôm chặt cổ ba vừa nói trong
tiếng khóc Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với
con .
- Nó hôn ba cùng khắp. Nó hôn tóc,
hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài
trên má
? Khi miêu tả hành động cử chỉ của bé Thu, tác
giả dùng biện pháp nghệ thuật gì ?
(GV gợi ý: các em hãy chú ý đến từ loại, kiểu câu
đợc sử dụng)
- Động từ mạnh, phép liệt kê, tăng
tiến, kiểu câu cảm thán
? Những biện pháp nghệ thuật đó đã góp phần
diễn tả những hành động của bé Thu nh thế nào
và thể hiện tình cảm gì của Thu đối với ba ?
-> Hành động dồn dập, gấp gáp, hối hả, cuống
quýt, mỗi lúc một nhanh, một mạnh mẽ, mãnh liệt.
-> Khao khát cháy bỏng của Thu đợc ôm ấp
ngời ba thân yêu. Tình yêu, nỗi nhớ mong cha dồn
nén suốt những năm qua bùng lên mạnh mẽ
-> Trong hành động mạnh mẽ cuống quýt đó d-
ờng nh có cả sự hối tiếc, ân hận , xót xa
? Em thấy xúc động nhất với hành động nào của
bé Thu? Vì sao vậy?
- Khóc không cho ba đi.
? Những giọt nớc mắt của những cung bậc cảm
xúc nào đang dâng trào trong Thu?
-> Thu khóc vì thơng, ân hận day dứt vì đã không
phải với ba; vì khi Thu hiểu ra mọi lẽ thì ba lại phải

đi xa, tiếp tục cuộc đời chiến đấu gian khổ.

4

GV: Thu lại trở về vẹn nguyên là một cô bé con,
có thể Thu cứng cỏi trớc ngời xa lạ nhng Thu lại vô
cùng bé nhỏ, mềm yếu trong vòng tay của ba nó.
- Hôn vết thẹo
? Vì sao bé Thu hôn lên cả vết thẹo trên mặt cha?
( cái vết thẹo trớc đây từng làm cho nó sợ hãi?)
- Thu không chỉ yêu ba mà còn
thơng ba, v d ờng nh bé dằn vặt vì đã làm ba
buồn. Tám năm xa cách, ba mong nhớ biết bao,
chỉ có ba ngày về thăm con, vậy mà nó lại xa
lánh, khiến ba đau khổ thêm. Cái vết thẹo làm
cho nó không nhận ra ba lại là vết thơng do tây
bắn- nó càng thêm thơng xót, cảm thấy có lỗi
với ba. Bé hôn ba cùng khắp , hôn cả vết sẹo,
nh một sự đền bù, chuộc lỗi.
GV: Có thể nói lúc này đây tất cả những gì thuộc
về ba nó đều trở nên đẹp đẽ, thiêng liêng.
: Những cảm nhận của các em đều rất tinh tế.
Các em đã thực sự sống cùng bé Thu để lắng nghe
và chia sẻ những cung bậc cảm xúc của bé. Nhng
mới tối qua bé còn bỏ sang bà ngoại, má dỗ mãi
không về.
? Vậy mà tại sao sáng nay thỏi , tỡnh cm thay
i mt cỏch t ngt, k l n khú hiu v rt
cm ng nh vậy?
- Do Thu về bên ngoại đợc ngoại giải thích,

em nhận ra sự thật cái vết thẹo đã làm thay
đổi khuôn mặt của ba em.
GV: Đợc bà giải thích thì Thu nằm im lăn lộn thỉnh
thoảng thở dài nh ngời lớn. Đó là phút tỉnh ngộ
của Thu để dẫn đến sự thay đổi của em trong buổi
sáng hôm nay
? Đến đây ta hiểu nguyên nhân sâu xa của thái
độ bớng bỉnh không nhận ba hôm trớc của bé
Thu và sự thay đổi trong hành động của em hôm
nay đều xuất phát từ đâu?
- đều xuất phát từ tình yêu ba
GV: Các em biết rồi đấy. Anh Sáu ra đi khi bé cha
đầy tuổi. Hình ảnh ngời ba duy nhất trong bé là
hình ba trong bức ảnh chp chung vi mỏ. Ngi
ba vi gng mt khụng cú vt tho di. Khi đã cú
hỡnh nh ngi ba y, em ngõy th v rt tr con
đinh ninh rng ba khụng thay i v cơng quyết
5
khụng gi ba vi bt kỡ mt ngi no khỏc ngoài
ngời ba ấy. Bé Thu đã yêu ba bằng một tình yêu
hồn nhiên, ngây thơ, nguyên sơ, n tụn th, trung
thnh tuyt i. Bây giờ Thu đã hiểu ra anh Sáu
chính là cha nó chỉ vì cái thẹo trên má mà anh
khác với ngời cha trong ảnh của nó
Nh vy, trong lũng cụ bộ, tỡnh yờu dnh cho
ba luụn l mt tỡnh cm thng nht, mónh lit. Dự
cỏch biu hin tỡnh yờu y tht khỏc nhau trong hai
hon cnh, nhng nú vn xut phỏt t mt ci
ngun trong trỏi tim a tr luụn khao khỏt tỡnh
cha.


? Còn tõm trng anh Sỏu nh th no trc
nhng thay đổi đột ngột ca bộ Thu lỳc ny ?
- Anh Sáu khóc
GV: Khi trớc bé Thu nói trống, nhất định không
chịu gọi ba- anh Sáu khổ tâm không khóc đợc.
Nhng bây giờ anh đã thỏa lòng, đúng lúc chia
tay lên đờng con anh đã gọi anh là ba, anh còn
đợc nhận nhiều hơn thế. ấy vậy mà giờ đây
đáng lẽ đợc cời trong hạnh phúc thì anh lại
khóc.
? Em có hiểu tại sao không?
- Anh khóc vì quá xúc động, vì hạnh phúc quá lớn,
quá bất ngờ.
GV: Đó là giọt nớc mắt sung sớng hạnh phúc của
một ngời cha cảm nhận đợc tình ruột thịt từ con
mình. Một ngời lính đã dày dạn với chiến trờng và
quen với cái chết cận kề lại là ngời vô cùng yếu
mềm trong tình cảm cha con. Thế là sau bao mong
chờ đau khổ, anh đã đợc đón nhận một niềm vui vô
bờ.
?Anh Sáu là thế, còn bác Ba và những ngời
chứng kiến cảnh chia tay nh thế nào?
- Phỳt giõy y khin mi ngi xung quanh khụng
ai cm c nc mt v bỏc Ba bng thy khú th
nh cú bn tay ai nm cht trỏi tim mỡnh.
? Bởi vì sao mà tất cả mọi ngời, kể cả chúng ta
đều có cảm xúc ấy?
- vì xúc động trớc tình cảm của 2 cha con
- Thơng hoàn cảnh éo le của cha con anh Sáu.

Giây phút hạnh phút thật ngắn ngủi quá. Lúc
ba con nhận nhau cũng là lúc phải chia tay
6
GV: Đó cũng chính là sự hi sinh lặng thầm của ng-
ời lính CM đấy các em ạ. Lúc này đây có lẽ chúng
ta đều ao ớc giá nh không có chiến tranh để cha
con anh Sáu và bao gia đình khác không phải chịu
cảnh sinh li.
GV: Thơng con lắm nhng anh Sáu vẫn phải ra đi vì
nhiệm vụ. Bé Thu tất nhiên không hiểu điều đó, bé
chỉ hiểu đơn giản bây giờ bé có ba rồi, ba phải ở
nhà với bé, nhất định không cho ba đi nữa.
? Bé đã làm cách nào để giữ ba ở lại?
- Bé càng xiết chặt hơn, nghĩ hai tay
không giữ đợc ba, nó dang cả hai chân
câu chặt ba nó.
- Hình nh Thu nghĩ nếu mình cố hết
sức thì ba sẽ ở nhà với mình.
? Nhng cuối cùng Thu đã để cho ba đi, vì sao
vậy?
- Bà ngoại bảo: để ba đi rồi ba về mua
cho cây lợc .
- Mọi ngời đều xúm lại vỗ về, mẹ nó
nói nó: để ba đi rồi thống nhất ba về.
?Có phải vì thích cây lợc mà bé đồng ý cho ba đi
không? ? Liệu có phải chỉ vì thế hay còn có lý do
nào khác? (bé Thu là một đứa bé rất cứng cỏi )
- Có thể vì thích lợc (vì con gái mà, là
em bé, dỗ dành cho quà là nghe ngay)
- Thích lợc là một phần nhng Thu hiểu

là ba phải đi vì nhiệm vụ kháng chiến, nó
không thể giữ ba đợc nữa.
- Và Thu tin là ba sẽ về, ba hứa mua
lợc là ba sẽ về.
GV: Vậy thì bé để ba đi không phải vì cây lợc. Cây
lợc chỉ là cái cớ để nhen lên trong hai cha con
niềm hi vọng về ngày trở về. Ngày ấy ông Sáu
sẽ đợc nghe tiếng ba ngay từ giây phút đầu
tiên, Thu đợc đón ba, gọi ba, ngay từ phút đầu
tiên.
? Qua những chi tiết này em thấy Thu không phải
chỉ là một cô bé cá tính cứng cỏi. Thu cũng vẫn
là một cô bé nh thế nào?
- Bé Thu vẫn là một cô bé con ngây thơ
GV: Một lần nữa ta lại thấy nhà văn tỏ ra rất am
hiểu tâm lí trẻ thơ.
7
GV: Bt u t đây, chic lc ng bc vo
cõu chuyn, tr thnh mt chng nhõn õm thm
cho tỡnh cha con thiờng liờng, bt t.
? Theo dõi diễn biến tâm trạng nhân vật bé Thu
trong những ngày anh Sáu ở nhà và trong giây
phút chia tay em có nhận xét gì tính cách nhân
vật bé Thu? Tâm trạng anh Sáu nh thế nào?
Nhận xét gì về tình cảm cha con anh Sáu?
- Bé Thu: Cỏ tớnh mạnh mẽ, quyết liệt, dứt
khoát, rạch ròi, nhất quán trong tính cách;
rất yêu thơng ba một tình yêu nồng nàn, sâu
sắc, mãnh liệt, thiêng liêng v cng rt hn
nhiờn ngõy th tr con .

- Anh Sáu: sung sớng, hạnh phúc
- Tình cha con thắm thiết sâu nặng
* GV: Các em đã khái quát đợc nét cơ bản trong
tính cách, tâm trạng nhân vật => chốt ý ghi bảng

GV chuyển ý: Chúng ta vừa chứng kiến một cuộc
chia tay đẫm nớc mắt. Nớc mắt của cha con
anh Sáu, của những ngời chứng kiến. Mỗi giọt
nớc mắt là một cung bậc cảm xúc, có giọt nớc
mắt hạnh phúc, có giọt nớc mắt tiếc nuối, có
giọt nớc mắt xúc động, xót thơng. Chiến tranh
luôn đẩy con ngời ta vào những tình cảnh xót
xa nh thế.
Liệu anh Sáu có trở về hay không, liệu bé
Thu có nhận đợc chiếc lợc mà ba hứa mua hay
không ta cùng tiếp tục theo dõi câu chuyện.
- GV gọi 1 HS kể tóm tắt on cui cả lớp cùng
chú ý lắng nghe- GV đánh giá việc tóm tắt của HS.
GV: Chúng ta cùng bác Ba, anh Sáu trở lại nơi
căn cứ vô cùng gian khổ, ác liệt: có ngày không gạo
ăn, ăn toàn là bắp, có đêm biệt kích vây bắt đến ba
lần.
? ở cái nơi mà ranh giới sống chết là vô cùng
mong manh ấy anh Sáu luôn mang tõm trng
=> Thu: Tỡnh yờu ba chỏy
bng, mónh lit.
Anh Sáu: hnh phỳc,
thng con, thng mỡnh.
- Tình cha con thắm thiết sâu
nặng

2. Hình ảnh chiếc l ợc ngà
8
nào ?
- Anh rất nhớ con
- Nhng bây giờ cùng với nỗi nhớ con trong
anh còn có nỗi ân hận vì đã đánh con
GV: ai trong hoàn cảnh ấy cũng có thể hành động
nh anh Sáu. Vậy mà anh vẫn tự trách, tự giầy
vò mình, anh ân hận vô cùng
? Cho thấy một ngời cha nh thế nào?
- Yêu con đến quên cả bản thân mình, ngời
cha lúc nào cũng nâng niu, rộng lợng với
con.
GV: Nỗi nhớ con choán hết nỗi lòng anh, càng nhớ
con anh càng ân hận, dằn vặt, càng nhớ con
anh càng khao khát thực hiện đợc lời dặn của
đứa con gái bé bỏng tội nghiệp.
? Anh Sáu đã làm gì để thực hiện điều đó?
? Nhng tại sao anh không mua lợc nh lời con dặn
mà lại tự tay làm lợc?
- Sống bí mật ở rừng, trong điều kiện chiến
tranh chắc anh không mua đợc
- Nếu anh tự tay làm thì ý nghĩa của món
quà tăng thêm, tự tay làm sẽ gửi gắm đợc
tấm lòng ngời cha. Đó là món quà mang tình
yêu, sự chăm chút của anh cho con, là vật kỉ
niệm của tình cha
GV: Cho nên việc làm cây lợc trở thành bổn phận
của ngời cha trở thành một tiếng gọi khẩn cầu của
tình phụ tử. Với tình cảm đó anh quyết làm cây lợc.

? Anh đã bắt tay làm lợc nh thế nào, các em hãy
chú ý lên bảng cô mời một bạn đọc đoạn truyện
này
? Tại sao khi bắt đợc khúc ngà voi anh lại hớn hở
nh một đứa trẻ đợc quà?
- vì đó là cơ hội để anh có thể đáp ứng đợc
lòng mong mỏi của con.
GV: Tác giả đã liệt kê một cách tỉ mỉ, kĩ lỡng từng
việc làm, từng hành động của anh Sáu trong quá
trình làm lợc.
?Các em hãy quan sát đoạn trích, tìm những chi
tiết kể về việc anh Sáu làm lợc?
- HS trả lời, gv gạch chân các ý
?Dựa trên những chi tiết đó, em hình dung hình
ảnh anh Sáu khi làm lợc và miêu tả lại?
(HS trình bày theo các chi tiết:
- ca từng chiếc răng lợc , thận trọng ,
- Anh Sáu đã tự tay làm cho
con một chiếc lợc bằng ngà.
9
và cố công nh ng ời thợ bạc
- mỗi ngày ca đợc một vài răng
- gò lng tẩn mẩn khắc từng nét: yêu
nhớ tặng Thu con của ba
- đêm nhớ con, lấy cây lợc ra ngắm nghía,
mài lên tóc cho thêm bóng thêm mợt
? Qua đó em hãy nhận xét anh Sáu đã làm lợc
nh thế nào?
(Đây có phải là công việc lao động bình thờng, cái lợc
bình thờng không? Theo em, vic lm chic lc cú

ý ngha i vi anh Sáu nh th no ? )
Gv bình:
- Tình yêu con đã biến ngời chiến sĩ thành
một nghệ nhân với tác phẩm nghệ thuật vô cùng
quý giá của mình. Anh thực sự tìm thấy niềm vui,
niềm say mê khi làm cây lợc cho con. Hình nh lúc
làm lợc là lúc anh đợc sống cùng con gái, đợc
tâm tình, trò chuyện với con gái.
- Cây lợc nhỏ xinh khiến anh đỡ day dứt ân
hận hơn mỗi khi nghĩ đến con Nh Bác ba nói:
cây lợc cha chải đợc mái tóc của con nhng nó nh gỡ
rối đợc phần nào tâm trạng anh. Nó trở thành vật
thiêng liêng an ủi anh, nuôi dỡng tình cha con sâu
nặng và cảm động.
- Cây lợc ánh lên niềm hi vọng sẽ có ngày
anh Sáu đợc gặp lại con, trao tận tay nó món quà kỉ
niệm này, tự tay mình cầm cây lợc chải tóc cho
con
? Chứng kiến cảnh anh Sáu làm lợc ta thấy tình
cảm ngời cha với con nh thế nào?
* HS trả lời- GV đánh giá ( chúng ta đều thấy đợc
tình yêu thơng vô bờ bến của anh Sáu giành cho bé
Thu qua từng cử chỉ, hành động của anh khi làm l-
ợc cho con) - chốt ý ghi bảng:
GV: Đoạn truyện nh một thớc phim quay
chậm, quay cận cảnh hình ảnh một ngời
cha đang cặm cụi, tỉ mẩn làm lợc cho con
gái, ngời cha ấy làm lợc không chỉ bằng đôi
tay khéo léo mà còn làm bằng cả trái tim
chan chứa yêu thơng.

Khi chiếc lợc hiện hình xinh xắn là khi
nỗi khao khát gặp con trong anh càng mạnh
mẽ hơn, cháy bỏng hơn bao giờ hết Nh -
ng tất cả đều ở chữ nh ng đó bởi chiến tranh
là chiến tranh: khắc nghiệt, trớ trêu, tàn nhẫn,
đau khổ, mất mát và nớc mắt. Anh Sáu không
đợc trở về gặp con, không đợc ôm trong vòng
Anh Sáu:
=> dn ht tõm sc làm lợc.
lm lc bng c trỏi
tim chan cha yờu thng
con.
Khỏt khao c gp
con
-> Anh Sáu hết lòng yêu th-
ơng con.
10
tay đứa con gái bé bỏng của mình, tự tay cầm
cây lợc chải đầu cho con. Tỡnh cnh au th-
ng li n vi cha con anh. Anh Sỏu ó hi
sinh trong một trận càn của giặc khi cha kp
hon thnh tõm nguyn.
? Mời một bạn đọc lời kể của ông Ba về những
phút cuối đời của ông Sáu từ chỗ Trong giờ
phút .
Chiếu .
? Điều gì ám ảnh ông Ba khi chứng kiến những
giây phút cuối cùng của ngời đồng đội?
- ánh mắt nhìn một hồi lâu, khi ngời bạn
hứa sẽ mang lợc về cho con anh mới

nhắm mắt đi xuôi.
GV: Giây phút trớc lúc ra đi anh Sáu không thể nói
nên lời trăng trối, có lẽ bởi quá đau đớn do vết
thơng , cũng có thể ranh giới giữa sự sống và
cái chết đang rất mỏng manh, chỉ có ánh mắt
trao gửi lại đồng đội những điều muốn nói
?Theo em cái nhìn ấy nói lên điều gì?
- ánh mắt thay cho lời trao gửi, nhắn nhủ :
Hãy mang chiếc lợc về cho Thu- con gái yêu
của anh
GV: Cô cũng đồng cảm với các em. ánh mắt đau
đáu ấy nh gửi gắm bao điều, đôi mắt không
nói nhng nói bao điều. ánh mắt khắc khoải day
dứt vì thực hiện lời hứa với con cha trọn vẹn .
Cho nên chỉ khi bác Ba nói anh mới yên lòng
nhắm mắt đi xuôi.

GV: Hình ảnh cuối cùng trong tâm trí anh Sáu là
hình ảnh đứa con yêu, ý nghĩ cuối cùng anh nghĩ về
con và lời cuối cùng mà anh trao gửi qua ánh mắt
là nhờ ngời đồng đội mang lợc về trao cho con gái.
? Chứng kiến giây phút cuối cùng trong cuộc đời
của anh Sáu- Em có suy nghĩ gì về tình cha con?
- Tình cha con mãnh liệt và tha thiết nh ông
Ba ngời kể chuyện nói chỉ có tình cha con là
không thể chết đợc
GV: - Với ông Ba, đôi mắt ấy có sức ám ảnh
ghê gớm. nó không chỉ đơn giản là lời trao gửi
mà còn là đặt trách nhiệm. Chính vì đôi mắt
ấy mà ông Ba đã nguyện phải thực hiện lời

hứa với ngời đã mất bằng bất cứ giá nào. Đó
cũng là vẻ đẹp của tình đồng đội của ngời lính
CM trong chiến tranh
=> Tỡnh cha con thiờng liờng
bt dit.
11
- Và các em ạ, sau này rất tình cờ ông Ba đã
gặp lại Thu- giờ đã là một cô giao liên dũng
cảm. Ông Ba đã thực hiện đợc ớc nguyện cuối
cùng của ngời đồng đội cũ trao tận tay chiếc l-
ợc cho Thu, chiếc lợc mà bản thân ông cũng
gìn giữ bao năm nh một báu vật.
GV:
? Dựa trên tất cả những gì vừa tìm hiểu, các em hãy
cùng suy nghĩ thảo luận:
* GV nêu câu hỏi để HS thảo luận:
? Chiếc lợc ngà giờ đây có phải chỉ là một món
quà không hay còn có thêm ý nghĩa nào nữa ?
- Yêu cầu thảo luận nhóm: HS cùng một bàn,
thời gian thảo luận 3 phút
- GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày kết quả
thảo luận
- Chiếc lợc là kỉ vật anh Sáu để lại cho bé
Thu
- Chiếc lợc không chỉ là món quà của ngời
cha cho con gái mà còn là hình ảnh của cha,
là tình yêu mà cha gửi cho con.
- Là cầu nối cha và con, quá khứ- hiện tại,
ngời đã khuất- ngời đang sống.
- Chiếc lợc ngà, một minh chứng cho tình cha

con , tình đồng chí đồng đội nồng thắm mà
không đạn bom nào có thể hủy diệt đợc .
- Chiếc lợc ngà l biu tng bt dit ca
tỡnh cha con ụng Sỏu v bộ Thu
- GVnhận xét: kết quả thảo luận cho thấy các
em đã hiểu đợc sâu sắc nội dung ý nghĩa của
truyện ngắn. Đúng thế, ta có thể khái quát
rằng Chiếc lợc ngà l biu tng bt dit
ca tỡnh cha con ụng Sỏu v bộ Thu
*GVchốt ý ghi bảng
GV: Và đó cũng là lý do Nguyễn Quang Sáng đặt
tên cho truyện ngắn rất cảm động về tình cha con
này là Chiếc lợc ngà.
Giáo viên khái quát : Qua hai tiết học chúng ta đã
nắm đợc rất rõ tính cách diễn biến tâm lý của bé
Thu. Bé Thu tuy ơng bớng ngang ngạnh nhng có cá
tính, nhất quán trong tính cách ở Thu yêu gét rõ
ràng nhng trong bất kể hoàn cảnh nào em vẫn yêu
=> chiếc lợc ngà l biu
tng bt dit ca tỡnh cha
con ụng Sỏu v bộ Thu
12
ba mãnh liệt. Anh Sáu từ vui mừng phấn khởi đến
buồn bã, tuyệt vọng rồi hạnh phúc tột độ Câu
truyện thể hiện tình cha con thắm thiết sâu nặng.
Chuyển: Để khắc sâu kiến thức Ta chuyển sang
phần tổng kết.
? Hãy điểm lại những thành công về nghệ thuật
của tác phẩm này? ( chú ý đến nghệ thuật kể
chuyện, cách miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật

chọn ngời kể chuyện) .
GV: Những nét đặc sắc về nghệ thuật đó đã làm nên
thành công của truyện ngắn CLN nhng điều
quan trọng là nhờ những nét đặc sắc đó tác giả
đã đem lại cho chúng ta những cảm nhận về
nội dung.
? Đó là những nội dung, ý nghiã nào?

GV: Với những thông tin mà chúng ta vừa tổng kết
lại, các em về nhà hãy vẽ một sơ đồ t duy.
Theo em, từ khóa- chủ đề trung tâm của sơ đồ
ấy là gì: ( Chiếc lợc ngà) . Các nhánh cấp 1 là
gì? ( NT- NDYN), các nhánh cấp 2 là gì? ( nội
dung cụ thể của nhánh cấp 1)
GV: - Cùng ra đời trong hoàn cảnh chiến tranh ác
liệt, truyện của Nguyễn Quang Sáng khác với
tp của Nguyễn Minh Châu, Nguyễn Thi là tập
trung nói về tình ngời- tình cha con trong cảnh
IV.Tổng kết
1.Nghệ thuật:
- Tạo tình huống truyện éo
le
- Có cốt truyện mang yếu tố
bất ngờ
- Lựa chọn ngời kể chuyện
là bạn ông Sáu, chứng kiến
toàn bộ câu chuyện, thấu
hiểu cảnh ngộ và tâm trạng
của nhân vật trong truyện
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí

nhân vật đặc sắc
- Ngôn ngữ lời kể giản dị,
đậm đà màu sắc Nam Bộ.
2. Nội dung, ý nghĩa:
- Là câu chuyện cảm
động về tình cha con sâu
nặng của ngời lính trong
cảnh ngộ éo le của chiến
tranh.
- Cho ta hiểu thêm những
mất mát to lớn của chiến
tranh mà nhân dân ta đã trải
qua trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ cứu nớc
13
ngộ éo le của chiến tranh và tình đồng chí của
những ngời cán bộ Cách mạng
- Càng trong đau thơng mất mát tình cảm cha
con của anh Sáu càng ngời sáng . Cũng từ câu
chuyện này ta càng hiểu thêm về vẻ đẹp của
ngời lính : tận tụy, gan góc, dũng cảm , kiên c-
ờng, tràn đầy lòng yêu thơng. Những điều tốt
đẹp ấy mãi khiến chúng ta phải nghiêng mình
GV: Cỏm n nh vn ó lm sng li trong ta
nhng nhng nm thỏng chống M y au
thng mt mỏt nhng cng vụ cựng oanh
lit , ho hựng, ta cng bit yờu, bit trõn
trng hn giỏ tr ca cuc sng hụm nay.
Dặn dò: Về nhà học bài, các em tóm tắt truyện,
phân tích để trong thấy tình cảm cha con sâu

nặng
Cảm ơn các cô giáo Ban giám khảo, cảm ơn các
thầy cô giáo đã về dự giờ học!

D. Cng c, dn dũ .
? Chi tit no trong truyn khin em xỳc ng ? Vỡ sao ?
V nh
- ụn bi theo ni dung bi hc
- Chun b bi tit sau : Son: Ôn tập Tiếng Việt
- H thng kin thc v truyn v th hin i.
14