B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o





KHÓA LUN TT NGHIP



 tài:


HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TP HP
CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY TNHH
THNG MI VÀ XÂY LP C T




SINH VIÊN : NGUYN TH PHNG LIÊN
MÃ SV : A11626
CHUYÊN NGÀNH : K TOÁN

HÀ NI – 2011
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o





KHÓA LUN TT NGHIP



 tài:


HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TP HP
CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY TNHH
THNG MI VÀ XÂY LP C T




Giáo viên hng dn : Th.s ào Diu Hng
Sinh viên : Nguyn Th Phng Liên
Mã SV : A11626
Chuyên ngành : K toán




HÀ NI – 2011
Thang Long University Library
MC LC

CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI
PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM TRONG DOANH
NGHIP XÂY LP 1
1.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh xây lp và vai trò, nhim v k
toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp 1
1.1.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip xây lp 1
1.1.2. Vai trò, nhim v k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
xây lp 2
1.1.2.1. Vai trò k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp
2
1.1.2.2. Nhim v k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp
3
1.2. Khái nim, phân loi chi phí sn xut và giá thành sn phm xây lp 4
1.2.1. Chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp 4
1.2.1.1. Khái nim chi phí sn xut 4
1.2.1.2. Phân loi chi phí sn xut 4
1.2.2. Giá thành sn phm trong doanh nghip xây lp 10
1.2.2.1. Khái nim giá thành sn phm xây lp 10
1.2.2.2. Phân loi giá thành sn phm xây lp 11
1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm 12
1.3. Ni dung công tác k toán tp hp chi phí sn xut trong doanh nghip xây
lp 13
1.3.1. i tng tp hp chi phí sn xut 13
1.3.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut 13
1.3.3. K toán tp hp chi phí sn xut 15

1.3.3.1. K toán tp hp chi phí nguyên vt liu trc tip 15
1.3.3.2. K toán tp hp chi phí nhân công trc tip 16
1.3.3.3. K toán tp hp chi phí s dng máy thi công 18
1.3.3.4. K toán tp hp chi phí sn xut chung 22
1.3.4. K toán chi phí sn xut theo phng thc khoán gn 24
1.3.4.1. K toán ti đn v giao khoán (Công ty xây lp) 24
1.3.4.2. K toán ti đn v nhn khoán 25
1.4. K toán tng hp chi phí sn xut và đánh giá sn phm d dang cui kì
27
1.4.1. K toán tng hp chi phí sn xut 27
1.4.2. ánh giá sn phm d dang cui kì 28
1.5. Ni dung công tác tính giá thành sn phm xây lp 29
1.5.1. i tng và kì tính giá thành 29
1.5.2. Phng pháp tính giá thành sn phm xây lp 30
1.5.3. Th tính giá thành sn phm xây lp 31
1.6. T chc h thng s k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm xây lp 31
1.6.1. Hình thc Nht ký – S cái 31
1.6.2. Hình thc Nht ký chung 32
1.6.3. Hình thc Chng t ghi s 33
1.6.4. Hình thc Nht ký – Chng t 34
CHNG 2: THC TRNG K TOÁN CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY TNHH THNG MI VÀ
XÂY LP C T 36
2.1. Quá trình hình thành, phát trin và c cu t chc ca Công ty TNHH
Thng mi và Xây lp c t 36
2.1.1. S lc quá trình hình thành và phát trin ca Công ty TNHH Thng mi
và Xây lp c t 36
2.1.1.1. Vài nét v công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t 36
2.1.1.2. Lch s hình thành và phát trin ca công ty 36

2.1.2. c đim t chc sn xut kinh doanh ca Công ty TNHH Thng mi và
Xây lp c t 37
2.1.2.1. Ngành ngh kinh doanh chính 37
2.1.2.2. S lc v quy trình sn xut kinh doanh ca công ty 38
2.1.3. c đim b máy qun lý ca công ty 40
2.1.3.1. S đ t chc ca công ty 40
2.1.3.2. Chc nng, nhim v ca tng phòng ban 40
2.1.4. c đim t chc b máy k toán và t chc công tác k toán ca công ty
42
2.1.4.1. S đ b máy k toán 42
2.1.4.2. Chc nng nhim v 42
2.1.4.3. Hình thc áp dng k toán ti công ty 43
2.2. Thc trng công tác k toán tp hp chi phí sn xut ti Công ty TNHH
Thng mi và Xây lp c t 45
Thang Long University Library
2.2.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh ca công ty nh hng ti vic tp
hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp 45
2.2.2. i tng tp hp chi phí sn xut 46
2.2.3. Phng pháp tp hp chi phí sn xut 46
2.2.4. K toán tp hp chi phí sn xut 47
2.2.4.1. K toán tp hp chi phí nguyên vt liu trc tip 47
2.2.4.2. K toán tp hp chi phí nhân công trc tip 60
2.2.4.3. K toán tp hp chi phí máy thi công 71
2.2.4.4. K toán tp hp chi phí sn xut chung 78
2.2.5. K toán tng hp chi phí sn xut và đánh giá sn phm d dang 86
2.2.5.1. K toán tng hp chi phí sn xut 86
2.2.5.2. ánh giá sn phm d dang 89
2.3. Thc trng công tác k toán tính giá thành sn phm xây lp 93
2.3.1. i tng tính giá thành 93
2.3.2. Phng pháp tính giá thành 93

2.3.3. Trình t tính giá thành 94
CHNG 3: MT S KIN NGH NHM HOÀN THIN CÔNG TÁC K
TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM
XÂY LP TI CÔNG TY TNHH THNG MI VÀ XÂY LP C T
96
3.1. Nhn xét, đánh giá tình hình công tác k toán tp hp chi phí sn xut và
tính giá thành sn phm xây lp 96
3.1.1. Nhng u đim trong công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm xây lp ti Công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t
96
3.1.2. Nhng tn ti trong công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm xây lp ti Công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t
98
3.2. Yêu cu và các nguyên tc hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm xây lp 99
3.3. Mt s kin ngh nhm hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí sn xut
và tính giá thành sn phm xây lp ti Công ty TNHH Thng mi và Xây lp
c t 101
DANH MC S 


S đ 1.1: Trình t k toán chi phí nguyên vt liu trc tip 16
S đ 1.2: Trình t k toán chi phí nhân công trc tip 17
S đ 1.3: Trình t k toán chi phí MTC ca doanh nghip có t chc đi MTC riêng
19
S đ 1.4: Trình t k toán chi phí s dng máy thi công ca doanh nghip không t
chc đi máy thi công riêng hoc có t chc đi máy thi công riêng nhng không t
chc k toán riêng cho đi 21
S đ 1.5: Trình t k toán chi phí s dng máy thi công khi doanh nghip xây lp
thuê ngoài ca máy thi công 22

S đ 1.6: Trình t k toán chi phí sn xut chung 23
S đ 1.7: Trình t k toán ti đn v giao khoán (trng hp đn v nhn khoán ni
b không t chc b máy k toán riêng) 24
S đ 1.8: Trình t k toán ti đn v giao khoán (trng hp đn v nhn khoán có t
chc b máy k toán riêng) 25
S đ 1.9: Trình t k toán ti đn v nhn khoán ni b có t chc b máy k toán
riêng và đn v nhn khoán không xác đnh kt qu kinh doanh riêng 26
S đ 1.10: Trình t k toán ti đn v nhn khoán ni b có t chc b máy k toán
riêng và xác đnh kt qu kinh doanh riêng 26
S đ 1.11: Trình t k toán tp hp chi phí sn xut 28
S đ 1.12: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký – S cái 32
S đ 1.13: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký chung 33
S đ 1.14: Trình t ghi s k toán theo hình thc Chng t ghi s 34
S đ 1.15: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký – Chng t 35
S đ 2.1: Quy trình sn xut kinh doanh chung ca công ty 39
S đ 2.2: S đ t chc b máy qun lý ca công ty 40
S đ 2.3: S đ t chc b máy k toán ca công ty 42
S đ 2.4: Trình t ghi s k toán ti công ty 45



Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU

Bng 2.1: Trích Báo cáo kt qu hot đng sn xut kinh doanh nm 2008 – 2009 37
Bng 2.2: Phiu đ ngh cung cp vt t 50
Bng 2.3a: Giy đ ngh tm ng 51
Bng 2.3b: Phiu chi 51
Bng 2.4: Hóa đn giá tr gia tng 52
Bng 2.5: Phiu nhp kho 53

Bng 2.6: Phiu xut kho 54
Bng 2.7: Bng tng hp xut vt liu 55
Bng 2.8: S chi tit TK 621 56
Bng 2.9: Chng t ghi s 01 58
Bng 2.10: S cái TK 621 59
Bng 2.11: Hp đng giao khoán 61
Bng 2.12: Biên bn nghim thu khi lng công vic hoàn thành 62
Bng 2.13a: Bng chm công ca công nhân thuê ngoài 63
Bng 2.14a: Bng thanh toán lng công nhân thuê ngoài 66
Bng 2.15: Bng tp hp chi phí nhân công 66
Bng 2.16: S chi tit TK 622 67
Bng 2.17: Bng phân b tin lng và các khon trích theo lng 68
Bng 2.18: Chng t ghi s 02 69
Bng 2.19: S cái TK 622 70
Bng 2.20: Bng phân b khu hao máy thi công 74
Bng 2.21: S chi tit TK 623 75
Bng 2.22: Chng t ghi s 03 76
Bng 2.23: S cái TK 623 77
Bng 2.24a: Hóa đn dch v vin thông (GTGT) 80
Bng 2.24b: T khai chi phí 01 81
Bng 2.25: T khai chi phí 02 81
Bng 2.26: Bng phân b khu hao tài sn c đnh 82
Bng 2.27: S chi tit TK 627 83
Bng 2.28: Chng t ghi s 04 84
Bng 2.29: S cái TK 627 85
Bng 2.30: Bng tng hp chi phí sn xut tháng 12 nm 2009 87
Bng 2.31: Bng tng hp chi phí sn xut quý IV nm 2009 88
Bng 2.32: S chi tit TK 154 90
Bng 2.33: Chng t ghi s 05 91
Bng 2.34: S cái TK 154 92

Bng 2.35: S đng ký chng t ghi s 93
Bng 2.36: Bng tính giá thành sn phm nm 2009 95
Bng 3.1: Bng tng hp xut vt liu 102
Bng 3.2: S chi tit TK 621 102
Bng 3.3: Chng t ghi s s 124 103
Bng 3.4: S cái TK 621 104
Bng 3.5: S chi tit TK 627 105
Bng 3.6: Chng t ghi s s 130 106
Bng 3.7: S cái TK 627 107
Bng 3.8: Bng phân b tin lng và các khon trích theo lng 109
DANH MC CÁC THUT NG VIT TT


Ký hiu vit tt Ni dung vit tt

BHXH Bo him xã hi
BHTN Bo him tht nghip
BHYT Bo him y t
BPBKH Bng phân b khu hao
BPBTL Bng phân b tin lng
BTHCPNC Bng tng hp chi phí nhân công
BTHCPSX Bng tng hp chi phí sn xut
CCDC Công c dng c
CP Chi phí
CPSXKD DD Chi phí sn xut kinh doanh d dang
DN Doanh nghip
GTGT Giá tr gia tng
HH Hàng hóa
KPC Kinh phí công đoàn
KH Khu hao

MTC Máy thi công
NCTT Nhân công trc tip
NVL Nguyên vt liu
NVLTT Nguyên vt liu trc tip
PC Phiu chi
PN Phiu nhp
PS Phát sinh
PX Phiu xut
SP Sn phm
SX Sn xut
SXC Sn xut chung
THCS Trung hc c s
TK Tài khon
TNHH Trách nhim hu hn
TSC Tài sn c đnh
XDCB Xây dng c bn

Thang Long University Library
DANH MC TÀI LIU THAM KHO


1. PGS.TS ng Th Loan (2006), “Giáo trình k toán tài chính doanh nghip”, Nhà
xut bn i hc Kinh T Quc Dân
2. Quyt đnh s 206/2003/Q-BTC ban hành ngày 12 tháng 12 nm 2003 v thc
hin ch đ khu hao tài sn c đnh
3. Quyt đnh s 15/Q – BTC ca B Tài chính ban hành ngày 20/3/2006 v vic ban
hành ch đ k toán doanh nghip
4. Th.s Nguyn Thanh Thy & Th.s V Th Kim Lan, Slide “Bài ging k toán
Thng mi dch v và xây lp” (Chng 4)
5. Báo cáo, s sách k toán ca công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t nm

2009
6. Lun vn các khóa trc ca trng i hc Thng Long
7. Li Mai Dung, Lun vn tt nghip "Thc trng và gii pháp hoàn thin công tác
hch toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm ti Công ty xây lp Hà Nam",
website: , ngày cp nht: 27/3/2011
8. Bùi Hoàng Anh, “Mt s cách phân loi chi phí”, website: o,
ngày cp nht: 14/09/2006


LI M U

Trong nhng nm gn đây, nn kinh t nc ta có nhiu chuyn bin do có s
đi mi c ch qun lý kinh t t tp trung quan liêu bao cp sang c ch th trng có
s điu tit ca nhà nc. Trc s cnh tranh gay gt ca nn kinh t th trng, mi
quan tâm ln nht và là hàng đu ca các doanh nghip là li nhun: Li nhun quyt
đnh s tn ti hay không tn ti ca doanh nghip. T tình hình thc t, các doanh
nghip phi thng xuyên điu tra, tính toán, cân nhc đ la chn phng án kinh
doanh ti u sao cho vi chi phí b ra ít nht nhng đem li hiu qu kinh t cao nht
vi sn phm có cht lng cao.  đt đc mc đích này đòi hi các doanh nghip
phi quan tâm ti mi yu t nh hng ti sn phm ca mình.
Hch toán chi phí và tính giá thành sn phm trong các doanh nghip sn xut
nói chung và trong doanh nghip kinh doanh xây lp nói riêng đã và đang là mt vn
đ đc nhiu nhà kinh doanh quan tâm. Chi phí sn xut và giá thành sn phm là hai
ch tiêu quan trng trong bt k doanh nghip nào, hai ch tiêu này luôn có mi quan
h khng khít và không tách ri nhau. Trong điu kin nn kinh t hin nay thì vn đ
tit kim chi phí sn xut và h giá thành sn phm có ý ngha vô cùng to ln trong
vic nâng cao li nhun, tng tích lu cho doanh nghip, nó là tin đ đm bo cho s
tn ti, cng c ch đng ca doanh nghip trong s cnh tranh gay gt ca nn kinh
t th trng.  làm tt công vic này, đòi hi các doanh nghip cn t chc công tác
k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm mt cách chính xác, kp

thi, đúng đi tng, đúng ch đ quy đnh và đúng phng pháp đ t đó có nhng
bin pháp c th tit kim các khon mc chi phí chi dùng cho sn xut.
c bit đi vi doanh nghip trong lnh vc xây lp là lnh vc có vai trò quan
trng nhm to ra c s vt cht cho nn kinh t quc dân, hàng nm chim khong
40% ngân sách Nhà nc. Hn na hot đng này li có nhng nét đc thù riêng và có
s khác bit đáng k so vi các ngành sn xut khác. Chính vì vy hch toán chi phí
sn xut và tính giá thành sn phm vn đã là mt phn hành c bn ca công tác k
toán li càng có ý ngha quan trng đi vi doanh nghip xây lp.
Nhn thc đc tm quan trng ca vn đ này, em đã chn đ tài "Hoàn thin
công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp ti
Công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t" cho khóa lun tt nghip ca
mình.
Thang Long University Library
Kt cu ca khóa lun ngoài li m đu, danh mc bng biu, s đ thì đc chia
thành ba chng:
CHNG 1: Lý lun chung v công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm trong doanh nghip xây lp
CHNG 2: Thc trng công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm xây lp ti công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t
CHNG 3: Mt s kin ngh nhm hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm xây lp ti công ty TNHH Thng mi và Xây lp
c t
- i tng nghiên cu:
Công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp ti công
ty TNHH Thng mi và Xây lp c t
- Phm vi nghiên cu:
+ V mt không gian: Công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t - E4 lô 20 khu
D án Cu Din – T Liêm – Hà Ni
+ V mt thi gian: S liu ca nm 2009
+ V mt ni dung: Công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn

phm xây lp ti công ty, khóa lun chn công trình Trng Mm non Hoa Tràng An
làm ví d minh ha.
- Ni dung nghiên cu:
+ C s lý lun chung v công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm trong doanh nghip xây lp.
+ Phân tích thc trng công tác k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
xây lp ti Công ty TNHH Thng mi và Xây lp c t.
+  xut các gii pháp nhm góp phn hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí
sn xut và tính giá thành sn phm ti Công ty.
- Phng pháp nghiên cu: K tha các khóa lun, các tài liu liên quan đn công
tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm trong doanh nghip xây
lp. Kt hp vi tìm hiu thc tin hot đng sn xut kinh doanh cng nh công tác
k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp ca Công ty
TNHH Thng mi và Xây lp c t









1
CHNG 1:
LÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI PHÍ
SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM
TRONG DOANH NGHIP XÂY LP

1.1. C IM HOT NG SN XUT KINH DOANH XÂY LP VÀ VAI

TRÒ, NHIM V K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SN PHM XÂY LP
1.1.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip xây lp
Xây dng c bn là ngành sn xut vt cht mang tính công nghip có chc
nng tái sn xut tài sn c đnh cho nn kinh t quc dân, to nên c s vt cht cho
xã hi, tng tim lc kinh t và quc phòng ca đt nc. Hn th na, đu t XDCB
gn lin vi vic ng dng các công ngh hin đi do đó góp phn thúc đy s phát
trin ca khoa hc k thut đi vi các ngành sn xut vt cht, có tác đng mnh m
ti hiu qu ca quá trình sn xut kinh doanh. Vì vy, mt b phn ln ca thu nhp
quc dân nói chung và qu tích lu nói riêng vi vn đu t, tài tr ca nc ngoài
đc s dng trong lnh vc XDCB.
So vi các ngành sn xut khác, XDCB có nhng đc đim kinh t k thut đc
trng, đc th hin rt rõ  sn phm xây lp và quá trình sáng to ra sn phm ca
ngành.
Sn phm xây lp là nhng công trình, hng mc công trình xây dng, vt kin
trúc…… c đim ca sn phm xây lp là có quy mô ln, kt cu phc tp, thi gian
s dng lâu dài, có giá tr ln đòi hi các nhà xây dng phi d đoán trc xu hng
tin b xã hi đ tránh b lc hu. Phong cách kin trúc và kiu dáng mt sn phm
cn phi phù hp vi vn hoá dân tc. Trên thc t, đã có không ít các công trình xây
dng tr thành biu tng ca mt quc gia nh chùa Mt Ct  Hà ni, tháp Eiffel 
Pari và do đó cht lng ca các công trình xây dng cng phi đc đc bit chú ý.
iu đó không ch nh hng ti tui th ca công trình mà còn nh hng ti s an
toàn cho ngi s dng.
Sn phm xây lp mang tính tng hp phát huy tác dng v mt kinh t, chính
tr, k toán, ngh thut Dù sn phm xây lp trong thc t rt đa dng nhng li
mang tính đc lp, mi mt công trình đc xây dng theo mt thit k, k thut
riêng, có giá tr d toán riêng và ti mt đa đim nht đnh, ni sn xut ra sn phm
cng đng thi là ni sau này khi sn phm hoàn thành đc đa vào s dng và phát
huy tác dng. Nhng đc đim này có tác đng ln ti giá tr sn xut ngành xây dng.
Thang Long University Library




2
Quá trình t khi khi công cho đn khi hoàn thành công trình bàn giao và đa
vào s dng thng kéo dài. Nó ph thuc quy mô và tính cht phc tp v k thut
ca tng công trình. Quá trình thi công đc chia thành nhiu giai đon nh: chun b
điu kin thi công, thi công các hng mc, hoàn thin…., mi giai đon thi công li
chia thành nhiu công vic khác nhau. Mt khác các công vic ch yu din ra ngoài
tri chu tác đng rt ln ca các nhân t môi trng xu nh ma, nng, l, lt làm
cho vic qun lý vt t, tài sn gp khó khn, máy móc thit b d h hng, t đó nh
hng đn tin đ thi công công trình. Nên các sn phm xây lp đòi hi các nhà xây
dng phi giám sát cht ch nhng bin đng này đ hn ch đn mc thp nht nhng
nh hng xu ca nó.
Sn phm xây lp là sn phm đn chic và đc tiêu th theo cách riêng. Các
sn phm thng đc tiêu th theo giá tr d toán hay giá tho thun vi ch đu t
(giá đu thu) và có th đc nghim thu, thanh toán khi toàn b công trình hoàn
thành hoc tng hng mc công trình, khi lng công tác xây lp hoàn thành. Do đó
tính cht hàng hoá ca sn phm xây lp không đc th hin rõ bi vì sn phm xây
lp là hàng hoá đc bit. iu này đt ra yêu cu phi lp d toán, xác đnh đi tng
tp hp chi phí, đi tng tính giá thành theo tng công trình, hng mc công trình.
1.1.2. Vai trò, nhim v k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm xây lp
1.1.2.1. Vai trò k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây
lp
Vi chc nng là ghi chép, tính toán, phn ánh và giám đc thng xuyên liên
tc s bin đng ca vt t, tài sn, tin vn, k toán s dng thc đo hin vt và
thc đo giá tr đ qun lý chi phí. Thông qua s liu do k toán tp hp chi phí, tính
giá thành, ngi qun lý doanh nghip bit đc chi phí và giá thành thc t ca tng
công trình, hng mc công trình ca quá trình sn xut kinh doanh. Qua đó, nhà qun

tr có th phân tích tình hình thc hin k hoch sn phm, tình hình s dng lao đng,
vt t, vn là tit kim hay lãng phí đ t đó có bin pháp h giá thành, đa ra nhng
quyt đnh phù hp vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. H giá thành
sn phm mà vn đm bo cht lng là điu kin quan trng đ doanh nghip kinh
doanh trên th trng.
Vic phân tích đúng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh ch có th da
trên giá thành sn phm chính xác. V phn giá thành thì giá thành li chu nh hng
ca kt qu tp hp chi phí sn xut xây lp. Do vy, t chc tt công tác k toán tp
hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp đ xác đnh ni dung, phm vi
chi phí cu thành trong giá thành cng nh lng giá tr các yu t chi phí đã dch



3
chuyn vào sn phm hoàn thành là yêu cu rt cn thit đi vi các doanh nghip nói
chung và doanh nghip xây lp nói riêng.
Tính đúng, tính đ giá thành sn phm là tin đ đ xác đnh kt qu hot đng
kinh doanh ca doanh nghip, tránh tình trng lãi gi, l tht nh mt s nm trc
đây. Khi nn kinh t đang trong thi k hoch hóa tp trung, các doanh nghip hot
đng theo ch tiêu pháp lnh, vt t, tin vn do cp trên cp, giá thành là giá thành k
hoch đnh sn. Vì vy, công tác k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
ch mang tính hình thc. Chuyn sang nn kinh t th trng, các doanh nghip đc
ch đng hot đng sn xut kinh doanh theo phng hng riêng và phi t chu
trách nhim v kt qu kinh doanh ca mình.
 có th cnh tranh đc trên th trng, công tác k toán tp hp chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm xây lp còn phi thc hin đúng theo nhng quy lut
khách quan. Nh vy, k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây
lp là phn không th thiu đc đi vi các doanh nghip xây lp khi thc hin ch
đ k toán, hn na nó có ý ngha to ln và chi phi cht lng công tác k toán trong
toàn doanh nghip.

1.1.2.2. Nhim v k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
xây lp
Do đc thù ca ngành xây dng c bn và sn phm xây dng nên vic qun lý
v đu t xây dng rt khó khn phc tp, trong đó tit kim chi phí sn xut, h giá
thành sn phm là mt trong nhng mi quan tâm hàng đu, là nhim v ht sc quan
trng ca doanh nghip. Hin nay, trong lnh vc xây dng c bn ch yu áp dng c
ch đu thu, giao nhn thu xây dng. Vì vy, đ trúng thu, đc nhn thu thi công
thì doanh nghip phi xây dng đc giá thu hp lý, da trên c s đã đnh mc đn
giá xây dng c bn do Nhà nc ban hành, trên c s giá th trng và kh nng ca
bn thân doanh nghip. Mt khác, phi đm bo kinh doanh có lãi.  thc hin các
yêu cu đòi hi trên thì cn phi tng cng công tác qun lý kinh t nói chung, qun
lý chi phí giá thành nói riêng, trong đó trng tâm là công tác k toán tp hp chi phí
sn xut và tính giá thành đm bo phát huy ti đa tác dng ca công c k toán đi
vi qun lý sn xut.
Trc yêu cu đó, nhim v ch yu đt ra cho k toán tp hp chi phí sn xut và
tính giá thành sn phm xây lp là:
- Phn ánh đy đ, kp thi toàn b chi phí sn xut thc t phát sinh.
- Kim tra tình hình thc hin các đnh mc chi phí vt t, chi phí nhân công, chi phí
s dng máy thi công và các chi phí d toán khác, phát hin kp thi các khon chênh
Thang Long University Library



4
lch so vi đnh mc, các chi phí khác ngoài k hoch, các khon thit hi, mt mát,
h hng… trong sn xut đ đ xut nhng bin pháp ngn chn kp thi.
- Tính toán hp lý giá thành công tác xây lp, các sn phm lao v hoàn thành ca
doanh nghip.
- Kim tra vic thc hin k hoch giá thành ca doanh nghip theo tng công trình,
hng mc công trình tng loi sn phm lao v, vch ra kh nng và các bin pháp h

giá thành mt cách hp lý và có hiu qu.
- Xác đnh đúng đn và bàn giao thanh toán kp thi khi lng công tác xây dng đã
hoàn thành. nh kì kim kê và đánh giá khi lng thi công d dang theo nguyên tc
quy đnh.
- ánh giá đúng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh  tng công trình, hng
mc công trình, tng b phn thi công t đi sn xut… trong tng thi kì nht đnh,
kp thi lp báo cáo v chi phí sn xut, tính giá thành công trình xây lp, cung cp
chính xác kp thi các thong tin hu dng v chi phí sn xut và giá thành phc v cho
yêu cu qun lý ca lãnh đo doanh nghip.

1.2. KHÁI NIM, PHÂN LOI CHI PHÍ SN XUT VÀ GIÁ THÀNH SN
PHM XÂY LP
1.2.1. Chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp
1.2.1.1. Khái nim chi phí sn xut
Bt kì mt phng thc sn xut nào cng phi gn lin vi s vn đng và tiêu
hao các yu t c bn to nên quá trình sn xut. Các yu t c bn ca quá trình sn
xut là: t liu lao đng, đi tng lao đng và sc lao đng. S kt hp ca ba yu t
này trong quá trình sn xut s to ra nhng sn phm, dch v phc v cho nhu cu
ca con ngi. Vic tiêu hao mt lng nht đnh các yu t trên đ to ra sn phm,
dch v đó đc gi là chi phí. Nh vy chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp là
biu hin bng tin ca toàn b hao phí v lao đng sng, lao đng vt hóa và các chi
phí cn thit khác mà doanh nghip phi b ra đ tin hành hot đng sn xut thi
công trong mt thi kì nht đnh. Thc cht chi phí chính là quá trình chuyn dch vn,
chuyn dch các yu t sn xut to ra các công trình, hng mc công trình nht đnh.
Cn phân bit gia chi phí và chi tiêu: Chi phí gn lin vi khi lng sn
phm sn xut ra trong k. Còn chi tiêu là s gim đi đn thun ca các loi vt t, tài
sn, tin vn ca doanh nghip bt k nó đc dùng vi mc đích gì.
1.2.1.2. Phân loi chi phí sn xut
Trong doanh nghip kinh doanh xây lp, các chi phí sn xut bao gm nhiu
loi có tính cht kinh t khác nhau, do đó yêu cu qun lý đi vi tng loi chi phí




5
cng khác nhau. Vic qun lý chi phí không th ch da vào s liu phn ánh tng hp
chi phí sn xut mà còn phi cn c vào tng loi chi phí riêng bit đ phc v và
phân tích toàn b chi phí sn xut hoc tng yu t kinh t ban đu ca chúng theo
tng công trình, hng mc công trình, theo tng ni phát sinh chi phí và ni chu chi
phí. Do đó đòi hi phi có s phân loi chi phí sn xut.
Vic phân loi chi phí sn xut mt cách khoa hc có ý ngha rt ln đi vi
công tác hch toán chi phí sn xut và tính giá thành công trình xây lp. Trên c s
phân loi chi phí sn xut, cn c vào ni dung phát sinh chi phí, k toán tin hành tp
hp chi phí cho các đi tng có liên quan. Bên cnh đó vic phân loi còn giúp doanh
nghip kim tra, phân tích chi phí sn xut trên doanh thu ca doanh nghip, thúc đy
doanh nghip không ngng tit kim chi phí sn xut, h giá thành sn phm xây lp.
Tu theo yêu cu qun lý, đi tng cung cp thông tin, giác đ xem xét chi phí
mà chi phí sn xut đc phân loi theo nhng cách sau:
 Phân loi theo yu t chi phí:
Phân loi theo yu t chi phí giúp chúng ta gi đc tính nguyên vn ca tng
yu t cng nh tng khon chi phí không k nó đc phát sinh t đâu, có quan h
nh th nào ti quá trình sn xut.
Vì vy hch toán chi phí sn xut có tác dng ln đi vi công tác k toán cng
nh công tác qun lý chi phí sn xut kinh doanh. Doanh nghip phi b ra bao nhiêu
và nhng loi chi phí nào, làm c s cho vic lp d toán chi phí sn xut kinh doanh
k sau, lp k hoch tính toán nhu cu vt t, vn lu đng (nh tin mt).
Theo cách phân loi chi phí sn xut kinh doanh theo yu t thì nhng chi phí
có tính cht kinh t chung đc xp chung vào mt yu t, không tính đn ni phát
sinh chi phí và dùng vào mc đích gì trong quá trình sn xut.
i vi doanh nghip xây dng c bn, chi phí sn xut gm các yu t sau:
- Chi phí nguyên liu, vt liu: bao gm toàn b nguyên vt liu chính (gch, xi mng,

st, thép, cát, si…), vt liu ph, ph tùng, nhiên liu (xng, du…)…
- Chi phí tin lng và các khon ph cp theo lng: phn ánh tng s tin lng và
các khon ph cp mang tính cht lng phi tr cho công nhân viên (lng, tin n
ca…)
- Chi phí bo him xã hi, bo him y t, kinh phí công đoàn, bo him tht nghip: s
tin đc trích theo t l quy đnh trên tng s tin lng và ph cp phi tr cho
ngi lao đng.
- Chi phí khu hao TSC: toàn b s tin trích khu hao v xe, máy thi công xây
dng, khu hao TSC dùng cho qun lý chung.
Thang Long University Library



6
- Chi phí dch v mua ngoài và chi phí bng tin khác: toàn b s tin tr v các loi
dch v mua ngoài, thuê ngoài phc v cho hot đng sn xut, thi công công trình
nh chi phí đin, đin thoi, nc, và toàn b các chi phí bng tin khác ngoài các yu
t k trên đ phc v cho sn xut, thi công và qun lý.
 Phân loi theo d toán
Trong xây dng c bn giá tr d toán công trình có ý ngha trong sut quá trình
sn xut kinh doanh.  lp d toán công trình ngi ta phân loi chi phí sn xut
thành các khon sau: chi phí xây lp, chi phí mua sm, chi phí khác và chi phí d
phòng.
Chi phí xây lp bao gm: chi phí phá và tháo d các vt kin trúc c (Có tính
đn giá tr vt t, vt liu đc thu hi (nu có) đ gim vn đu t); chi phí san lp
mt bng xây dng; chi phí xây dng công trình tm, công trình ph tr phc v thi
công (đng thi công, đin nc, nhà xng v.v ), nhà tm ti hin trng đ  và
điu hành thi công (nu có); chi phí xây dng các hng mc công trình; chi phí lp đt
thit b ( đi vi thit b cn lp đt ); chi phí di chuyn ln thit b thi công và lc
lng xây dng ( trong trng hp ch đnh thu nu có)…

Chi phí mua sm bao gm: chi phí mua sm thit b công ngh (gm c thit b
phi tiêu chun cn sn xut, gia công (nu có)), các trang thit b khác phc v sn
xut, làm vic, sinh hot ca công trình (bao gm thit b lp đt và thit b không cn
lp đt ); chi phí vn chuyn t cng hoc ni mua đn công trình, chi phí lu kho, lu
bãi, lu container (nu có) ti cng Vit nam (đi vi các thit b nhp khu), chi phí
bo qun, bo dng ti kho bãi  hin trng; thu và phí bo him thit b công
trình…
Chi phí khác do đc đim riêng bit ca khon chi phí này nên ni dung ca
tng loi chi phí đc phân chia theo các giai đon ca quá trình đu t và xây dng.
C th là:
- Giai đon chun b đu t có các khon: chi phí lp báo cáo nghiên cu tin kh thi
đi vi d án nhóm A hoc d án nhóm B (nu cp có thm quyn quyt đnh đu t
yêu cu bng vn bn), báo cáo nghiên cu kh thi đi vi các d án nói chung và các
d án ch thc hin lp báo cáo đu t; chi phí tuyên truyn, qung cáo d án (nu có);
chi phí nghiên cu khoa hc, công ngh có liên quan đn d án (đi vi các d án
nhóm A và mt s d án có yêu cu đc bit đc Th tng Chính ph cho phép); l
phí thm đnh báo cáo nghiên cu kh thi ca d án đu t.
- Giai đon thc hin đu t có các khon: chi phí khi công công trình (nu có); chi
phí đn bù và t chc thc hin trong quá trình đn bù đt đai hoa màu, di chuyn dân
c và các công trình trên mt bng xây dng, chi phí phc v cho công tác tái đnh c



7
và phc hi (đi vi công trình xây dng ca d án đu t có yêu cu tái đnh c và
phc hi); tin thuê đt hoc tin chuyn quyn s dng đt; chi phí kho sát xây
dng, thit k công trình, chi phí mô hình thí nghim (nu có), chi phí lp h s mi
thu, phân tích, đánh giá kt qu đu thu xây lp, mua sm vt t thit b; chi phí
giám sát thi công xây dng và lp đt thit b và các chi phí t vn khác .; chi phí
Ban qun lý d án; chi phí bo v an toàn, bo v môi trng trong quá trình xây dng

công trình (nu có); chi phí kim đnh cht lng công trình (nu có); chi phí lp, thm
tra đn giá d toán; qun lý chi phí xây dng công trình; chi phí bo him công trình;
l phí đa chính; l phí thm đnh thit k k thut hoc thit k k thut-thi công, tng
d toán công trình, kt qu đu thu.
- Giai đon kt thúc xây dng đa d án vào khai thác s dng: Chi phí lp h s hoàn
công; quy đi vn; thm tra và phê duyt quyt toán công trình; chi phí tháo d công
trình tm, công trình ph tr phc v thi công, nhà tm (tr giá tr thu hi); chi phí thu
dn v sinh công trình, t chc nghim thu, khánh thành và bàn giao công trình; chi
phí đào to công nhân k thut và cán b qun lý sn xut; chi phí thuê chuyên gia vn
hành và sn xut trong thi gian chy th (nu có); chi phí nguyên liu, nng lng và
nhân lc cho quá trình chy th không ti và có ti (tr giá tr sn phm thu hi
đc)……
Chi phí d phòng là khon chi phí ch đ d trù vn tính cho các khi lng
phát sinh do thay đi thit k theo yêu cu ca Ch đu t đc cp có thm quyn
chp nhn, khi lng phát sinh không lng trc đc, d phòng do yu t trt giá
trong quá trình thc hin d án.
Cách phân loi chi phí trên không nhng có ý ngha vi k toán mà còn cung
cp cho nhà qun lý nhng thông tin làm chun mc kim tra tin đ thi công. Và da
vào đó ngi ta bóc tách ra nhng chi phí vt liu, nhân công, chi phí máy thi công.
 Phân loi theo khon mc chi phí tính giá thành
Cách phân loi này cn c vào mc đích, công dng kinh t cng nh da trên
phân tích c cu chi phí sn xut trong giá thành sn phm nhm tính giá thành sn
phm. Theo cách này chi phí sn xut kinh doanh đc chia thành ba khon mc
chính: chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc tip và chi phí sn xut
chung. Nhng do đc thù ca ngành xây dng c bn có chi phí v máy thi công ln
và phc tp nên thay vì ch có ba khon mc trên thì có bn khon mc chi phí sau:
- Chi phí nguyên vt liu trc tip (NVLTT): là tt c nhng chi phí nguyên vt liu
tham gia trc tip vào quá trình sn xut, thi công đ cu thành nên thc th công trình
nh vt liu chính (xi mng, thép, gch, cát, đá, si ), vt liu ph (sn, ph gia, c
Thang Long University Library




8
vít ), vt kt cu giá tr thit b kèm theo vt kin trúc (qut thông gió, thit b v
sinh ).
- Chi phí nhân công trc tip (NCTT): là toàn b tin lng chính, tin công, ph cp
và các khon có tính cht lng ca công nhân trc tip tham gia xây lp công trình
(c công nhân trong và ngoài biên ch). Nó bao gm tin lng tr theo thi gian, tr
theo sn phm, làm thêm gi, tin thng thng xuyên và vt nng sut lao đng.
Khon mc này không bao gm khon trích BHXH, BHYT, KPC ca công nhân
trc tip xây lp, lng và các khon trích theo lng ca công nhân gián tip (Ban
ch huy công trình).
- Chi phí s dng máy thi công (MTC): là toàn b chi phí liên quan đn hot đng ca
máy thi công. Khon chi phí này bao gm tin lng và các khon phi tr cho công
nhân điu khin máy thi công nh chi phí nhiên liu, vt liu phc v xe, máy thi
công; chi phí khu hao xe, máy thi công… Không tính vào khon mc này các khon
trích BHXH, BHYT, BHTN ca công nhân điu khin xe, máy thi công.
- Chi phí sn xut chung (SXC): là nhng chi phí phát sinh ti các công trình, d án thi
công (tr chi phí NVLTT và CNTT) nh tin lng nhân viên qun lý đi, các khon
trích theo lng ca CNTT, công nhân s dng MTC, chi phí nguyên vt liu s dng
cho vic qun lý sn xut chung ca đi, chi phí công c sn xut phc v thi công và
qun lý đi, chi phí khu hao TSC nh nhà xng, thit b dùng cho qun lý đi, chi
phí dch v mua ngoài nh đin, nc, đin thoi , chi phí khác bng tin liên quan
ti hot đng ca đi.
 Phân loi theo cách ng x ca chi phí
Nhm mc đích đáp ng yêu cu lp k hoch kim soát và ch đng điu tit
chi phí ca nhà qun tr doanh nghip, phân loi theo cách ng x ngha là khi mc đ
hot đng bin đng thì chi phí s bin đng nh th nào. Khi mc hot đng kinh
doanh thay đi, các nhà qun tr doanh nghip cn thy trc chi phí s bin đng nh

th nào, bin đng bao nhiêu và loi nào bin đng đ tng ng vi bin đng ca
mc hot đng.
Theo cách phân loi này tng chi phí ca doanh nghip bao gm:
- Chi phí bin đi (bin phí): là các chi phí thay đi v tng s t l vi s thay đi ca
mc đ hot đng. Tuy nhiên có loi chi phí bin đi t l thun trc tip vi bin
đng ca mc hot đng nh chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí lao đng trc
tip nhng có chi phí bin đi ch thay đi khi mc hot đng thay đi nhiu và rõ
ràng nh chi phí lao đng gián tip, chi phí bo dng máy móc thit b…… Bin phí
trên mt đn v sn phm luôn là mt mc n đnh.



9
- Chi phí c đnh (đnh phí): là nhng khon chi phí không thay đi khi có s thay đi
mc đ hot đng, nhng chi phí trung bình ca mt đn v hot đng thì thay đi t
l nghch vi mc bin đng ca mc hot đng. Chi phí c đnh không thay đi v
tng s trong phm vi phù hp ca mc đ hot đng (ví d nh chi phí khu hao máy
móc thit b sn xut s không thay đi trong phm vi khi lng sn xut t 0 đn
2.000 tn) nhng nu mc đ hot đng tng vt quá phm vi phù hp đó thì chi phí
khu hao máy móc thit b sn xut s tng vì phi đu t thêm máy móc thit b sn
xut. Ta có th k ti mt s loi chi phí đc coi là đnh phí nh chi phí nhân viên
phân xng, nhân viên bán hàng, nhân viên qun lý, chi phí khu hao TSC, chi phí
d phòng, chi phí đ dùng vn phòng, chi phí vt liu qun lý….
- Chi phí hn hp: là loi chi phí mà bn thân nó gm c các yu t ca chi phí c đnh
và chi phí bin đi (nh chi phí đin thoi, Fax, chi phí thuê phng tin vn chuyn
va tính giá thuê c đnh, va tính giá thuê theo quãng đng vn chuyn thc t ).
Yu t bt bin ca chi phí hn hp thng phn ánh chi phí cn bn, ti thiu đ duy
trì và luôn luôn  tình trng sn sàng phc v. Yu t kh bin thng phn ánh chi
phí thc t hoc chi phí s dng quá đnh mc.
Ngoài cách phân loi trên ngi ta còn có mt s cách phân loi khác nh sau:

- Chi phí sn xut và ngoài sn xut
+ Chi phí sn xut: bao gm các khon chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí lao
đng trc tip và chi phí sn xut chung, hay nói theo cách khác là bao gm tt c các
khon chi phí đ trc tip to nên sn phm
+ Chi phí ngoài sn xut: bao gm tt c các khon chi phí không trc tip to nên sn
phm nh chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip.
- Chi phí trc tip và chi phí gián tip
+ Chi phí trc tip: là chi phí có th tính trc tip cho mt đi tng chu chi phí (sn
phm, b phn, phân xng sn xut… )
+ Chi phí gián tip: là tt c các chi phí khác ngoài chi phí trc tip. Các chi phí gián
tip không liên quan trc tip ti mt sn phm hay dch v c th nào. ó là các chi
phí chung cho toàn b hot đng sn xut kinh doanh.
- Chi phí kim soát đc và chi phí không kim soát đc
+ Chi phí kim soát đc: là chi phí mà mt nhà qun tr có kh nng kim soát và ra
quyt đnh.
+ Chi phí không kim soát đc: là chi phí mà mt nhà qun tr không có kh nng
kim soát và ra quyt đnh.
- Chi phí theo thi k và chi phí sn phm
Thang Long University Library



10

+ Chi phí theo thi k: là nhng chi phí làm gim li tc hoc các khon hàng hóa
đc mua vào trong mt k, ch không phi là mt phn giá tr sn phm đc sn
xut ra t li nhun ca thi k mà chúng phát sinh nên đc xem là các phí tn, cn
đc khu tr ra t loi nhun ca thi k mà chúng phát sinh.
+ Chi phí sn phm: là chi phí gn lin vi các sn phm đc sn xut ra hoc đc
mua vào đ bán và chi phí sn phm đc lu kho cho đn khi sn phm đc bán ra.

 Phân loi theo lnh vc hot đng kinh doanh
Cn c vào vic tham gia ca các chi phí vào hot đng kinh doanh, toàn b chi
phí đc chia làm ba loi: chi phí sn xut kinh doanh, chi phí hot đng tài chính, chi
phí khác.
Chi phí sn xut kinh doanh là nhng chi phí liên quan đn hin trng sn xut
và tiêu th, qun lý hành chính, qun tr kinh doanh ca doanh nghip.
Chi phí hot đng tài chính là nhng chi phí liên quan đn hot đng vay vn
ngân hàng, l trong giao dch ngoi t, đu t chng khoán, góp vn liên doanh, hch
toán d phòng trong đu t, phát hành trái phiu…
Chi phí khác hay còn gi là chi phí bt thng là chi phí ngoài d kin do ch
quan hay khách quan mang li.
Cách phân loi này giúp cho vic phân đnh chi phí đc chính xác, phc v
cho vic tính giá thành, xác đnh chi phí và kt qu tng loi hot đng kinh doanh
đúng đn cng nh vic lp báo cáo tài chính nhanh chóng, kp thi.
Tóm li, mi cách phân loi chi phí sn xut có ý ngha riêng phc v cho tng
yêu cu qun lý và tng đi tng cung cp thông tin c th. Nhng chúng luôn b
sung cho nhau nhm qun lý hiu qu nht v toàn b chi phí sn xut phát sinh trong
phm vi toàn doanh nghip trong tng thi k nht đnh.
1.2.2. Giá thành sn phm trong doanh nghip xây lp
1.2.2.1. Khái nim giá thành sn phm xây lp
 xây dng mt công trình hay mt hng mc công trình thì doanh nghip
kinh doanh xây lp phi đu t vào quá trình sn xut thi công mt lng chi phí nht
đnh. Nhng chi phí sn xut mà doanh nghip chi ra trong mt quá trình thi công đó
s tham gia cu thành nên giá thành sn phm xây lp hoàn thành ca quá trình đó.
Nh vy, giá thành sn phm xây lp là biu hin bng tin ca toàn b hao
phí v lao đng sng và lao đng vt hóa đ hoàn thành khi lng sn phm xây lp
theo quy đnh.
Sn phm xây lp có th là công trình, hng mc công trình, mt giai đon thi
công xây lp có thit k và d toán riêng.




11

Khác vi doanh nghip sn xut công nghip, ngi ta có th tính toán giá
thành cho mt lot sn phm đc sn xut ra trong thi k và giá thành đn v ca
sn phm, đó là mt trong nhng c s quan trng đ xác đnh giá bán  doanh nghip
kinh doanh xây lp, giá thành sn phm xây lp mang tính cht cá bit. Mi công trình,
hng mc công trình hay khi lng xây lp sau khi đã hoàn thành đu có mt giá
thành riêng.
Hn na, khi nhn thu mt công trình xây dng thì rõ ràng là giá bán (giá nhn
thu hoc giá trúng thu) đã có ngay trc khi thi công công trình. Nh vy, giá bán có
trc khi xác đnh đc giá thành thc t ca công trình. Do đó, giá thành thc t ca
công trình đó ch quyt đnh ti li nhun ca doanh nghip đt đc do thi công công
trình đó mà thôi.
Tuy vy, trong điu kin hin nay, đ đa dng hoá hot đng sn xut kinh
doanh, đc s cho phép ca Nhà nc mt s doanh nghip kinh doanh xây lp đã
linh hot, ch đng xây dng mt s công trình (ch yu là công trình nh nhà , vn
phòng, ca hàng ) sau đó bán li cho các đi tng có nhu cu s dng vi giá bán
hp lý thì giá thành sn phm xây lp cng là mt nhân t quan trng đ xác đnh giá
bán.
Trc đây ngi ta quan nim rng giá thành sn phm là toàn b giá tr chi phí
sn xut tính theo s lng và loi sn phm đã hoàn thành. Nh vy, giá thành s
không phn ánh đúng đn bn cht ca nó và ít nhiu mang tính cht ch quan bi vì:
- Tính vào giá thành mt s khon mc chi phí mà thc cht là thu nhp thun tuý ca
xã hi nh: BHXH, các khon trích np cho c quan cp trên, thu vn, thu tài
nguyên
- Mt s khon mc chi phí gián tip đc phân b vào giá thành ca tng loi sn
phm hay tng sn phm theo các tiêu thc phù hp. Vic phân b này mang tính ch
quan.

1.2.2.2. Phân loi giá thành sn phm xây lp
 Phân loi theo thi đim tính và ngun s liu
Theo cách phân loi này thì giá thành sn phm xây lp đc chia thành giá
thành k hoch, giá thành đnh mc và giá thành thc t.
- Giá thành d toán: là tng chi phí d toán đ hoàn thành khi lng xây lp công
trình. Giá thành d toán đc xác đnh theo đnh mc và khung giá chung quy đnh áp
dng cho tng vùng lãnh th, xác đnh trên c s khi lng công tác xây lp theo
thit k đc duyt, các đnh mc d toán, đn giá xây dng c bn chi tit hin hành
và các chính sách ch đ có liên quan.
Thang Long University Library



12

+ Giá thành d toán là hn mc chi phí cao nht mà đn v có th chi ra đ đm
bo có lãi. Nó là tiêu chun đ đn v phn đu h thp đnh mc chi phí thc t, đng
thi là cn c xây dng giá nhn thu.
- Giá thành k hoch: là giá thành xác đnh xut phát t nhng điu kin c th  mi
đn v xây lp trên c s bin pháp thi công, các đnh mc, đn giá áp dng trong đn
v xây lp, tng d án c th trong thi kì nht đnh.
Giá thành k hoch = Giá thành d toán – Mc h giá thành d toán
- Giá thành thc t: là toàn b các chi phí thc t đ hoàn thành bàn giao khi lng
xây lp mà đn v đã nhn thu, giá thành thc t đc xác đnh theo s liu k toán.
+ Giá thành thc t không ch bao gm nhng chi phí phát sinh trong đnh mc
mà còn bao gm c nhng chi phí thc t phát sinh nh: mt mát, hao ht vt t, thit
hi do phá đi làm li, …
 Phân loi theo phm vi tính giá thành
Vì đc đim ca sn phm xây lp là thi gian thi công kéo dài nên đ tin cho
vic theo dõi cht ch nhng chi phí phát sinh, ngi ta thng chia giá thành thc t

thành nhng loi sau:
- Giá thành công tác xây lp: phn ánh giá thành ca mt khi lng công tác xây lp
đã hoàn thành đn đim dng k thut hp lí.
- Giá thành công trình, hng mc công trình đã hoàn thành: là giá thành ca nhng
công trình, hng mc công trình đã hoàn thành, đm bo k thut và cht lng, đúng
vi thit k và hp đng, đc ch đu t nghim thu và thanh toán.
1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm
Quá trình sn xut thi công to ra sn phm ca ngành xây lp là s thng nht
hai mt ca mt quá trình. Nh vy có th thy chi phí sn xut và giá thành sn phm
có mi quan h cht ch và có s đc lp tng đi vi nhau. Chi phí th hin hao phí
sn xut còn giá thành th hin kt qu ca quá trình sn xut.
Chúng ging nhau v mt cht: Chúng đu bao gm các hao phí v lao đng
sng và lao đng vt hoá đc biu hin bng tin mà doanh nghip phi b ra trong
quá trình thi công xây lp.
Tuy nhiên chúng li khác nhau v mt lng: Chi phí sn xut phn ánh hao phí
trong mt thi k nht đnh, giá thành sn phm ch phn ánh nhng hao phí liên quan
ti khi lng công vic hoàn thành, đc bàn giao, đc nghim thu. Giá thành sn
phm không bao gm giá tr sn phm d dang cui k, chi phí không liên quan đn
hot đng sn xut, chi phí thc t phát sinh ch phân b, nhng li bao gm giá tr
sn phm d dang đu k, chi phí thc t cha phát sinh nhng đc tính trc trong



13

k và chi phí phát sinh trong k trc nhng phân b cho k này. Công thc sau s
cho thy s khác nhau gia chi phí sn xut và giá thành sn phm xây lp:

Giá thành
sn phm

xây lp

=

Giá tr sn phm

d dang
đu k

+

Chi phí sn xut
phát sinh
trong k

-

Giá tr sn phm
d dang
cui k

1.3. NI DUNG CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT
TRONG DOANH NGHIP XÂY LP
1.3.1. i tng tp hp chi phí sn xut
Trong công tác hch toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp có
th nói xác đnh đúng đn đi tng hch toán chi phí sn xut va là công vic đu
tiên va là công vic có tính cht đnh lng cho toàn b khâu k toán này.
Bi vì, cn c vào đi tng hch toán chi phí sn xut đã xác đnh, k toán
tin hành hch toán chi phí sn xut cho các đi tng có liên quan, xác đnh phng
pháp hch toán chi phí sn xut mt cách hp lý, đng thi cung cp s liu đ tính giá

thành sn phm chính xác, kp thi.
i tng hch toán chi phí sn xut trong kinh doanh xây lp là phm vi, gii
hn mà các chi phí đc phát sinh và đc tp hp theo gii hn đó, nhm phc v
cho vic thông tin kim tra chi phí và tính giá thành sn phm. Gii hn tp hp chi
phí có th là ni phát sinh chi phí, có th là đi tng chu chi phí. Thc cht ca vic
xác đnh đi tng tp hp chi phí là xác đnh ni phát sinh chi phí và đi tng chu
chi phí.
 xác đnh đc đúng đi tng tp hp chi phí sn xut cn cn c vào:
- Yêu cu qun lý, kim tra và phân tích chi phí ca nhà qun lý
- c đim, quy trình và công ngh sn xut ca doanh nghip
- Yêu cu tính giá thành theo đn v tính giá thành quy đnh
c đim ca ngành xây lp vi thi gian thi công kéo dài. Sn phm là nhng
công trình xây dng, vt kin trúc có kt cu phc tp mang tính đn chic,… T
nhng đc đim này ca các doanh nghip xây lp thì đi tng tp hp chi phí sn
xut có th là công trình, hng mc công trình, các giai đon công vic ca hng mc
công trình hoc nhóm các hng mc công trình, tng đn đt hang, đi thi công,….
1.3.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut
Khái nim: Phng pháp hch toán chi phí sn xut là mt hoc mt h thng
các phng pháp đc s dng đ tp hp và phân loi các chi phí sn xut phát sinh
trong gii hn đi tng hch toán chi phí. Nói cách khác, phng pháp hch toán chi
Thang Long University Library



14

phí đc hình thành trong s ph thuc vi đi tng hch toán chi phí. Vi mi đi
tng c th, k toán s xác đnh phng pháp hch toán thích hp.
Trong đn v xây dng các phng pháp hch toán chi phí sn xut thng
đc s dng bao gm:

- Phng pháp tp hp theo công trình, hng mc công trình: phng pháp này đc
s dng khi đi tng hch toán chi phí ca doanh nghip là toàn b công trình hay
tng hng mc công trình. Hàng tháng, CPSX phát sinh liên quan đn công trình, hng
mc công trình nào thì đc tp hp chi phí cho công trình, hng mc công trình đó.
Giá thành thc t ca đi tng đó chính là tng chi phí đc tp hp cho đi tng t
khi khi công cho đn khi hoàn thành.
- Phng pháp tp hp CPSX theo đn đt hàng: chi phí phát sinh s đc tp hp
theo tng đn đt hàng riêng bit và nh vy tng CPSX tp hp đc t khi khi
công cho đn khi hoàn thành đn đt hàng là giá thành thc t ca đn đt hàng đó.
- Phng pháp tp hp CPSX theo đn v thi công: CPSX phi tp hp theo tng đi
thi công hay công trng. Trong tng đn v đó chi phí li đc tp hp cho tng đi
tng chi phí nh hng mc công trình, nhóm hng mc công trình,… Cui kì, tng s
chi phí tp hp đc phi phân b cho tng công trình, hng mc công trình đ tính
giá thành sn phm riêng.
Cho dù các doanh nghip xây lp áp dng các phng pháp hch toán chi phí
nào, trên thc t, có mt s chi phí phát sinh có liên quan đn nhiu đi tng. Do vy,
nhim v ca k toán chi phí sn xut không ch là tp hp trc tip chi phí liên quan
đn mt đi tng mà phi phân b các khon chi phí này mt cách chính xác và hp
lý. Có th s dng các phng pháp phân b sau:
- Vic phân b này đc áp dng trong trng hp chi phí sn xut phát sinh có liên
quan đn nhiu đi tng mà không th t chc hch toán ban đu mt cách riêng l.
 thc hin phng pháp này, k toán cn phi la chn tiêu thc phân b cho các
đi tng chu phí. Yêu cu đi vi tiêu thc là phi xác đnh mc đ nh hng ti
các đi tng mt cách rõ rt. Các tiêu thc thng đc s dng là: khi lng công
vic thc hin, chi phí nhân công trc tip, s gi lao đng, đnh mc chi phí…. Da
vào các tiêu thc, quá trình phân b đc tin hành theo CT sau:
Ti
T
Trong đó:
Ci: Chi phí phân b cho đi tng I

C: Tng chi phí tp hp cn phân b
Ti: Tiêu thc phân b ca đi tng i
T: Tng tiêu thc phân b
Ci =

*C