chăn nuôi bò thịt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.37 MB, 42 trang )
CHĂN NUÔI TRÂU,
CHĂN NUÔI TRÂU,
BÒ
BÒ
CHƯƠNG 3: SỰ SẢN
CHƯƠNG 3: SỰ SẢN
XUẤT VÀ KHAI THÁC
XUẤT VÀ KHAI THÁC
SỮA
SỮA
I. NGUYÊN LÝ:
I. NGUYÊN LÝ:
Sự cho sữa là một chức năng của loài động vật
Sự cho sữa là một chức năng của loài động vật
có vú
có vú
.
.
Cấu trúc căn bản của nhũ tuyến và các
Cấu trúc căn bản của nhũ tuyến và các
giai đoạn phát triển với quá trình sản xuất sữa ra
giai đoạn phát triển với quá trình sản xuất sữa ra
ngoài, có một vai trò quan trọng trong năng suất
ngoài, có một vai trò quan trọng trong năng suất
cho sữa của gia súc. Thành phần hóa học của
cho sữa của gia súc. Thành phần hóa học của
sữa và phương pháp vắt sữa đều có ý nghĩa lớn
sữa và phương pháp vắt sữa đều có ý nghĩa lớn
trong việc chế biến sản phẩm của sữa và mang
trong việc chế biến sản phẩm của sữa và mang
lại hiệu quả kinh tế cao. Do vậy nắm vững
lại hiệu quả kinh tế cao. Do vậy nắm vững
những nguyên lý trên sẽ giúp chúng ta nâng cao
những nguyên lý trên sẽ giúp chúng ta nâng cao
sự sản xuất và khai thác sữa gia súc.
sự sản xuất và khai thác sữa gia súc.
a. Bao tuyến: Là nơi tạo ra sữa
II. CẤU TẠO VÀ SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA NHŨ TUYẾN:
1.Cấu tạo của nhũ
tuyến
Gồm 3 phần
chính
Bao tuyến
Hệ thống ống dẫn
Các phần phụ
b. Hệ thống ống dẫn:
Bao gồm một loạt
các xoang và các
ống phức tạp khởi
điểm từ bao tuyến
đến ống dẫn nhỏ,
ống dẫn vừa, ống
dẫn lớn, bễ sữa
của bầu vú, núm
vú và cuối cùng là
ống đầu vú.
c.
c.
Các ph n ph :ầ ụ
Các ph n ph :ầ ụ
Bao g m ồ
Bao g m ồ
•
T bào bi u mô c .ế ể ơ
T bào bi u mô c .ế ể ơ
•
Màng nông, màng sâu, mô liên k t và mô ế
Màng nông, màng sâu, mô liên k t và mô ế
m bao b c toàn b tuy n vúỡ ọ ọ ế
m bao b c toàn b tuy n vúỡ ọ ọ ế
•
H th ng mao m ch.ệ ố ạ
H th ng mao m ch.ệ ố ạ
•
H th ng th n kinhệ ố ầ
H th ng th n kinhệ ố ầ
2.
Sự phát triển của nhũ
tuyến:
Sự phát triển của nhũ tuyến xảy ra
trong 5 giai đoạn:
Gđ bào thai.
Gđ từ sau khi sinh cho đến tuổi
dậy thì.
Gđ dậy thì.
Gđ mang thai.
a. Giai đoạn bào thai:
Sự phát triển này tương tự ở
các loài gia súc.
Vd: Bò. Giai đoạn bào thai ở
tháng thứ 6 thì nhũ tuyến phát
triển một cách tương đối hoàn
chỉnh về mặt cấu trúc.
b. Giai đoạn từ khi sau sinh
cho đến dậy thì:
Bầu vú phát triển tương đương với sự
phát triển của cơ thể và dần dần bầu vú
có hình dạng trưởng thành. Trong giai
đoạn này là sự phát triển của mô liên kết,
mô mỡ và sự gia tăng một ít tế bào tiết.
c. Giai đoạn tuổi dậy thì:
Sự phát triển của bầu vú diễn ra rõ rệt
trong giai đoạn này để thích ứng với
chức năng chuẩn bị có mang của gia
súc. Các kích thích tố quan trọng liên
quan đến sự dậy thì bao gồm: FSH, LH,
Estrogen,Progesteron, Sự phát triển
này do ảnh hưởng trực tiếp của hai kích
thích tố chính là Estrogen và
Progesteron
d. Giai đoạn mang thai
Trong giai đoạn này
nhũ tuyến phát triển
rất mạnh, kích thước
của bầu vú tăng
trưởng rõ rệt. Giai
đoạn mang thai ở
tháng thứ 5 các tế bào
tiết gia tăng mạnh
nhất và bắt đầu hoạt
động vào tháng thứ 8,
thứ 9 của thời gian
mang thai
e. Giai đoạn cho sữa và khô
sữa:
Tế bào tiết tiếp tục
gia tăng nhưng
thấp hơn ở giai
đoạn có mang.
Sau khi cho sữa ở
đỉnh cao thì các tế
bào tiết giảm, vì
vậy nó gây ra sự
giảm sữa dần dần
đến giai đoạn khô
sữa.
3. Ảnh hưởng của kích thích
tố trên sự phát triển của nhũ
tuyến:
Kích thích sự phát triển và dần dần hoàn
chỉnh chức năng của nhũ tuyến.
Kích thích tố của noãn sào bao gồm:
Estrogen và Progesteron. Estrogen, kích
thích sự phát triển của hệ thống ống dẫn.
Progesteron, chịu trách nhiệm của nang
sữa trên tất cả các loài. Các kích thích tố
não thùy có tầm quan trọng với sự điều
khiển các kích thích tố của noãn sào.
Kích thích tố não thùy trước có ảnh
hưởng đến vấn đề nâng suất sữa. Sự
thành thục của trâu bò phải gồm cả
tầm vóc và tích dục hai yếu tố này
liên quan chặt chẽ với nhau. Qua một
chu kỳ lên giống thì bầu vú và các cơ
quan sinh dục phát triển thêm tiến
dần đến sự hoàn chỉnh, do đó những
lần lên giống đầu tiên người ta chưa
cho phối giống ngay.
III. SỰ CHO TIẾT
SỮA
Bao gồm 2 quá trình
1. Sự sinh sữa
2. Sự thải sữa
1. Sự sinh sữa
Khi trâu, bò mang thai cán cân bình quân
estrogen và protesteron làm cho bầu vú phát
triển, nhưng chúng không cho phép sữa được
tạo ra. Điều này cho thấy rằng nhau thai một
vai trò quan trọng trong cán cân quân bình
này. Khi gia súc đẻ nhau thai được tống ra
ngoài, sữa được tạo ra dưới tác dụng của kích
thích tố LTH (prolactin). Kích thích tố này khởi
động cho một quá trình tạo sữa và cũng chính
nó duy trì chu kỳ cho sữa của gia súc.
2. Sự thải sữa
Sự bú, vắt sữa bằng tay hay bằng máy, về mặt vật lí học
thì nó có thể tạo ra một áp suất ở bề của núm vú và
như thê sữa sẽ được di chuyển từ bên trong bầu vú đi ra
ngoài. Tuy nhiên sự thải sữa là một phản xạ sinh học có
điều kiện. Phản xạ được chi phối bởi thần kinh và kích
thích tố.
Sự bú hay vắt sữa sẽ kích thích bầu vú tạo ra những
khoái cảm đối với gia súc.Các xung động này được
truyền về não thùy sau và não thùy sau sẽ tiết ra
oxytocin. Nó sẽ được đưa và máu và chuyển đến bầu vú
kích thích các biểu mô và cơ trơn co thắt để đẩy sữa ra
ngoài. Những xung động thần kinh này không những
kích thích não thùy sau tiết ra oxytocin mà chúng còn
kích thích não trước tiết ra LTH, STH, ACTH để kích thích
sự tạo ra sữa. Do vậy sự thải sữa và tiết sữa là hai quá
trình có thể xảy ra đồng thời hay riêng biệt. ADH cũng
có tác động đến sự thải sữa với mức bằng 20%
Oxytocin.
