Chào mừng quý thầy
cô về dự giờ
Ăm
Tiết Ngữ văn Lớp Chín

Ngày 26 tháng 4 năm 2013


KIỂM TRA BÀI CŨ
Kể tên các nhân vật trong đoạn trích hồi
bốn vở kịch Bắc Sơn của Nguyễn Huy Tưởng.
Giới thiệu về nhân vật Thơm.
Trong đoạn trích hồi bốn vở kịch Bắc Sơn của
Nguyễn Huy Tưởng có 4 nhân vật: Thái, Cửu, Ngọc và
Thơm. Thơm là một cô gái người Tày, có chồng là
Ngọc làm tay sai cho giặc. Lúc đầu cô thờ ơ với cách
mạng, sợ liên lụy đến bản thân nhưng về sau caao đã
đứng về phía cách mạng.


Tiết 167, 168


Tiết 167

TỔNG KẾT VĂN HỌC

A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:

Nền văn học Việt Nam được hợp thành từ những

bộ phận Việt Nam được hợp thành từ hai bộ phận
Văn học văn học gì?
văn học là văn học dân gian và văn học viết.


Tiết 167

TỔNG KẾT VĂN HỌC

A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:
1/ Văn học dân gian:

Truyện

Văn học dân gian
Văn học Việt Nam

Ca dao – dân ca
Tục ngữ
Sân khấu

Văn học viết

Văn học trung đại
Văn học hiện đại


Tiết 167


TỔNG KẾT VĂN HỌC

A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:
1/ Văn học dân gian:

Truyện
Văn học dân gian

Ca dao – dân ca
Tục ngữ
Sân khấu


Truyện dân gian bao gồm những thể loại gì? Hãy
kể tên các văn bản đã học thuộc mỗi thể loại này?
Thánh Gióng
Con Rồng, cháu Tiên

Truyền thuyết

Sự tích bánh chưng bánh dày
Sự tích hồ Gươm
Sơn Tinh, Thủy Tinh

Truyện

Cổ tích

Sọ Dừa

Thạch Sanh
Thầy bói xem voi

Ngụ ngơn

Ếch ngồi đáy giếng
Đeo nhạc cho mèo
Tay chân tai mắt miệng


Ngoài phần truyện dân gian, phần ca dao – dân ca, tục
ngữ và sân khấu đã học có những chủ đề gì?
Những câu hát về tình cảm gia đình

Ca dao – dân ca

Những câu hát tình yêu quê hương đất nước
Những câu hát than thân
Những câu hát châm biếm

Tục ngữ
Sân khấu

Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Tục ngữ về con người và xã hội
Quan Âm Thị Kính


Tiết 167


TỔNG KẾT VĂN HỌC

A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:
1/ Văn học dân gian:
2/ Văn học viết:

Văn học viết

Văn học trung đại
Văn học hiện đại


Trong nền văn học Việt Nam, bộ phận văn học viết được
hình thành như thế nào?
 Chữ Hán được đưa vào nước ta từ thời Bắc thuộc và trở
thành chữ viết phổ biến. Văn học viết được hình thành từ
thời kỳ này và một số tác phẩm văn học chữ Hán ra đời sớm
nhất là từ thế kỷ X.
 Đến thế kỷ XIII đã có những sáng tác bằng chữ Nôm ra đời
và từ thế kỷ XV, văn học chữ Nơm có sự phát triển đáng kể.
Đến thế kỷ XVIII, XIX thì văn học chữ Nơm phát triển
phong phú với nhiều thể loại và tác giả lớn.
 Khoảng thế kỷ XVII, chữ quốc ngữ ra đời. Đến cuối thế kỷ
XIX, chữ quốc ngữ được dùng đầu tiên ở Nam Bộ và có
những sáng tác văn học chữ quốc ngữ xuất hiện. Đến đầu thế
kỷ XX thì chữ quốc ngữ đã dần thay thế chữ hán và chữ
Nôm.



Hãy tác phẩmcác tác phẩm,và chữbản chữ học:
Các kể tên bằng chữ Hán văn Nôm đã Hán
và chữ Nôm đã được học? Tác phẩm
Thể loại
Truyện kí

Văn học
chữ Hán

Thơ

Văn nghị
luận

Văn học
chữ Nơm

Thơ

Truyện thơ

-

Con hổ có nghĩa
Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng
Chuyện người con gái Nam Xương
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Hồng Lê nhất thống chí

-


Sơng núi nước Nam
Phị giá về kinh
Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra
Bài ca Cơn Sơn
Chiếu dời đơ
Hịch tướng sĩ
Nước Đại Việt ta (trích Bình Ngơ đại cáo)
Bánh trơi nước
Qua đèo Ngang
Bạn đến chơi nhà
Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc)
Truyện Kiều
Truyện Lục Vân Tiên


Văn học dân gian và văn học viết (về người sáng tác,
hình thức lưu truyền và nội dung) khác nhau như thế
nào?
Văn học dân gian
Người sáng tác

Quần
động

chúng

lao

Cách lưu truyền Truyền miệng


Nội dung

Mang dấu ấn tập thể,
tiêu biểu chung cho
cộng đồng, có hiện
tượng dị bản

Văn học viết
Cá nhân (mỗi sáng
tác do một hoặc
nhiều người viết)
Văn bản viết, in ấn
Mang dấu ấn cá
nhân người sáng tác,
về cơ bản khơng có
dị bản


Văn học dân gian có ảnh hưởng như thế nào đối
với văn học viết? Cho ví dụ.
- Trong ca dao: Ai đi muôn dặm non sông/ Để ai chất
chứa sầu đong vơi đầy. → (Truyện Kiều: Sầu đong
càng lắc càng đầy/ Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.)
- Trong ca dao rất nhiều bài mở đầu bằng cụm từ thân
em → (trong bài Bánh trôi nước Hồ Xuân Hương có
viết Thân em vừa trắng lại vừa trịn…).
- Các bài ca dao về con cò được vận dụng vào bài thơ
Con cò của Chế lan Viên,…



Tiết 167

TỔNG KẾT VĂN HỌC

A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:
1/ Văn học dân gian:
2/ Văn học viết:
3/ Ảnh hưởng của văn học dân gian đối với văn học viết:

Văn học dân gian có ảnh hưởng sâu sắc và có vai
trị quan trọng trong việc phát triển văn học viết.
II/ Tiến trình lịch sử văn học Việt Nam:


Căn cứ nội dung SGK, hãy cho biết văn học Việt Nam có
thể chia thành mấy thời kỳ? Kể ra.

Dựa vào các giai đoạn lịch sử quan trọng có thể
chia văn học Việt Nam theo các thời kỳ:
- Từ thế kỉ thứ X đến hết thế kỉ XIX;
- Từ đầu thế kỉ thứ XX đến năm 1945;
- Từ sau Cách mạng tháng Tám 1945


Tiết 167

TỔNG KẾT VĂN HỌC


A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:
1/ Văn học dân gian:
2/ Văn học viết:
3/ Ảnh hưởng của văn học dân gian đối với văn học viết:
II/ Tiến trình lịch sử văn học Việt Nam:

Văn học Việt Nam được chia thành ba thời kỳ:
- Từ thế kỉ thứ X đến hết thế kỉ XIX;
- Từ đầu thế kỉ thứ XX đến năm 1945;
- Từ sau Cách mạng tháng Tám 1945


Tiết 167

TỔNG KẾT VĂN HỌC

A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam
I/ Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam:
II/ Tiến trình lịch sử văn học Việt Nam:
III/ Mấy nét đặc sắc nổi bật của văn học Việt Nam:

 TưViệt Nam qua các thời kỳ lịch sử phản ánh
Văn học tưởng yêu nước,
 Tinh thần nhân
những nội dung chính gì?đạo,
 Sức sống bền bỉ và tinh thần lạc quan.

Các nội dung chính của văn học Việt Nam: tư tưởng yêu
nước, tinh thần nhân đạo, sức sống bền bỉ, tinh thần lạc

quan.


Các nội dung: tư tưởng yêu nước, tinh thần nhân đạo,
sức sống bền bỉ, tinh thần lạc quan đã được thể hiện ở
những tác phẩm nào? Nêu ví dụ. (Thảo luận theo nhóm;
thời gian: 1 phút)
- Tinh thần yêu nước: thể hiện rõ nhất khi có giặc ngoại
xâm: Hịch tướng sĩ, Bình Ngơ đại cáo, … Đồng chí,
Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính, …
- Tinh thần nhân đạo là truyền thống cao quí của dân
tộc ta in đậm trong từng tác phẩm văn học: Truyện
Kiều, Chuyện người con gái Nam Xương, Lão Hạc,
Tắt đèn,...
- Sức sống bền bỉ và tinh thần lạc quan: ung dung lạc
quan trong hoàn cảnh khó khăn thiếu thốn của cách
mạng: Tức cảnh Bắc Pó, Nhật kí trong tù, thơ Phan
Châu Trinh, Phan Bội Châu,…


Ghi nhớ:
 Văn học Việt Nam xuất hiện từ thời dựng nước và và găn liền với
lịch sử lâu dải của dân tộc. Nền văn học ấy gồm hai bộ phận là văn
học dân gian và văn học viết. Văn học viết ra đời từ thế kỷ thứ X,
bao gồm các thành phần: văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm.
Từ cuối thế kỷ XIX, chữ quốc ngữ được dùng để sáng tác thay thế
dần chữ Hán và chữ Nôm.
 Văn học Việt Nam đã phát triển qua ba thời kỳ lớn: từ thế kỷ X đến
hết thế kỷ XIX, từ đầu thế kỷ XX đến năm 1945 và từ sau Cách mạng
tháng Tám 1945.

 Tư tưởng yêu nước, tinh thần nhân đạo, sức sống bền bỉ, tinh thần
lạc quan là những giá trị nổi bật của văn học Việt Nam. Nền văn học
ấy cũng thường kết tinh ở những tác phẩm có quy mơ khơng lớn, có
vẻ đẹp hài hòa, trong sáng.
 Văn học Việt Nam là bộ phận quan trọng của văn hóa tinh thần
dân
tộc, thể hiện những nét tiêu biểu của tâm hồn, lối sống, tính cách và tư


Trò chơi: Ai nhanh hơn!
Thể lệ: Mỗi tổ cử đại diện 4 người sẽ lên bảng ghi các nội
dung theo yêu cầu (lần lượt mỗi người ghi một đáp án);
thời gian là 1 phút.
Mỗi tổ sẽ ghi ra tên văn bản hoặc tác phẩm đã học theo
phân công sau:
1/ Truyện dân gian
2/ Truyện ký , thơ chữ Hán
3/ Truyện ký, thơ chữ Nôm
4/ Thơ chữ quốc ngữ


HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
 Nắm vững các nội dung đã ơn tập; hồn thành
bảng thống kê theo hướng dẫn của SGK.
 Ơn tập tiếp phần cịn lại của bài Tổng kết văn
học.
 Nắm được khái niệm các thể loại văn học dân
gian;
 Phân loại các thể loại văn học trung đại.
 Phân loại các thể loại văn học hiện đại.