XửLýNgônNgữNói
ĐẠIHỌCQUỐCGIATHÀNHPHỐHỒCHÍMINH
TRƯỜNGĐẠIHỌCKHOAHỌCTỰNHIÊN
——————————
XỬLÝNGÔNNGỮNÓI
BÀITẬP2:NHẬNDẠNGTIẾNGNÓIRỜIRẠC
Giáoviên:PGS.TS.VŨHẢIQUÂN
Họvàênhọcviên:NguyễnBáCông
Mãsốhọcviên:0209480107
Ngành:Khoahọcmáytính–K19
NguyễnBáCôngKHMTK19
1
XửLýNgônNgữNói
I.Tổngquan
Nhận dạng tiếng nói là một quá trình nhận dạng mẫu, với mục đích là phân lớp               
(classify) thông tin đầu vào là tín hiệu tiếng nói thành một dãy tuần tự các mẫu đã                
được học trước đó và lưu trữ trong bộ nhớ. Các mẫu là các đơn vị nhận dạng,                
chúng có thể là các từ, hoặc các âm vị. Nếu các mẫu này là bất biến và không thay                  
đổi thì công việc nhận dạng tiếng nói trở nên đơn giản bằng cách so sánh dữ liệu                
tiếng nói cần nhận dạng với các mẫu đã được học và lưu trữ trong bộ nhớ. Khó                
khăn cơ bản của nhận dạng tiếng nói đó là tiếng nói luôn biến thiên theo thời gian                
và có sự khác biệt lớn giữa tiếng nói của những người nói khác nhau, tốc độ nói,                
ngữ cảnh và môi trường âm học khác nhau. Xác định những thông tin biến thiên nào               
của tiếng nói là có ích và những thông tin nào là không có ích đối với nhận dạng                 
tiếng nói là rất quan trọng. Đây là một nhiệm vụ rất khó khăn mà ngay cả với các kỹ                  
thuật xác suất thống kê mạnh cũng khó khăn trong việc tổng quát hoá từ các mẫu               
tiếngnóinhữngbiếnthiênquantrọngcầnthiếttrongnhậndạngtiếngnói.
Cácnghiêncứuvềnhậndạngtiếngnóidựatrênbanguyêntắccơbản:
● Tín hiệu tiếng nói được biểu diễn chính xác bởi các giá trị phổ trong một              
khung thời gian ngắn (shortterm amplitude spectrum). Nhờ vậy ta có thể          
trích ra các đặc điểm tiếng nói từ những khoảng thời gian ngắn và dùng các              

đặcđiểmnàylàmdữliệuđểnhậndạngtiếngnói.
● Nội dung của tiếng nói được biểu diễn dưới dạng chữ viết, là một dãy các              
ký hiệu ngữ âm. Do đó ý nghĩa của một phát âm được bảo toàn khi chúng ta                
phiênâmphátâmthànhdãycáckýhiệungữâm.
● Nhận dạng tiếng nói là một quá trình nhận thức. Thông tin về ngữ nghĩa             
(semantics) và suy đoán (pragmatics) có giá trị trong quá trình nhận dạng           
tiếngnói,nhấtlàkhithôngtinvềâmhọclàkhôngrõràng.
Các cách tiếp cận nhận dạng tiếng nói bằng thống kê bao gồm: sử dụng mô hình               
Markovẩn,mạngnơron,…
NguyễnBáCôngKHMTK19
2
XửLýNgônNgữNói
Phát biểu bài toán: Sử dụng công cụ/thư viện HTK (Hidden Markov Model Toolkit)            
đểxâydựngcôngcụnhậndạngtiếngnói(TiếngViệt)rờirạctừngtừmột.
Hướng giải quyết: Trên thế giới đã có rất nhiều hệ thống nhận dạng tiếng nói đã               
và đang được ứng dụng rất hiệu quả như LVia Voice của IBM, Spoken Toolkit cua              
CSLU (Central of Spoken Language Understanding). Tuy nhiên ở bài trình bày này;           
trình bày về phương pháp sử dụng công cụ HTK (Hidden Markov Model Toolkit),            
bằng việc sử dụng đặc trưng MFCC (MelFrequency Ceptrums Coefficients) và mô          
hìnhMarkovẩn(HMM).
NguyễnBáCôngKHMTK19
3
XửLýNgônNgữNói
II.Cơsởlýthuyết
1.Tríchchọnđăctrưng
Tríchchọnđặctrưngtrongxửlýngônngữnóilàbiếnđổitừgiọngnóithô
thànhnhữngđặctrưngcủangườinói.Đặctrưngđượcsửdụngtrongbài
nàylàđặctrưngMFCC(MelFrequencyCepstralCoefficients),đặctrưng
MFCCthểhiệnhìnhtháicủacuốnghọng,…khitanói.
CácbướctríchchọnđặctrưngMFCC:gồm5bướccơbản

● Phânkhung(frameblocking):Chiatínhiệuđầuvàothànhcác
đoạnnhỏkhoảng20ms30ms.Phânkhungtínhiệumỗikhung
Nmẫu,haikhungkềnhaulệchMmẫu.
● Lấycửasổ(Windowing):Lấycửasổnhằmgiảmsựgiánđoạn
củatínhiệuởđầuvàcuốimỗikhungvừađượcchia(vídụ
dùngcủasởHamming,…).
● BiếnđổiFFT(FastFourierTransform):Chuyểnđổimỗikhung
vớiNmẫutừmiềnthớigiansangmiềntầnsố.
● BiếnđổisangthangđoMel(MelfrequencyWrapping)
● HệsốCepstrum(CepstrumCoefficients)
2.MôhìnhMarkovẩn(HMM)
a.MôhìnhMarkov
i.Cáckháiniệmcơbản
Mô hình Markov là mô hình dựa trên thống kê để mô hình hóa các tín              
hiệu dạng chuỗi (theo thời gian) được sử dụng rất tốt trong các lĩnh            
vựcnhậndạng.
Cáctínhiệudạngchuỗi:
○ Chữviếttay
○ Tínhiệuâmthanh,ánhsáng
○ ChuỗiDNA
○ …
Phânloạimôhìnhchuỗitrạngthái
● Môhìnhchuỗiđơnđịnh
NguyễnBáCôngKHMTK19
4
XửLýNgônNgữNói
Làmôhìnhcáctrạngtháitrongđóliênkếtchuyểntừtrạngthái
nàysangtrạitháikháclàhoàntoànxácđịnh.Vídụ:môhình
chuyểntrạngtháicủađèngiaothông(đỏxanhvàng)
● Môhìnhchuỗixácsuất

Là mô hình các trạng thái trong đó liên kết chuyển từ trạng thái            
này sang trại thái là 1 giá trị xác suất, sao cho tổng xác suất             
đầu ra từ 1 trạng thái tới tất cả các trạng thái khác bao gồm             
chínhnóluônlà100%.
Như vậy theo nguyên lý xác suất Bayes, xác suất mô hình ở           
trạng thái phụ thuộc vào xác suất tồn tại của tất cả trạng thái  q
i
           
trướcnó.q
j,j<i
ii.GiảthuyếtMarkov
● Xácsuấttại1trạngtháitrongmôhìnhMarkovchỉphụthuộc
vàotrạngtháitrướcnó
(q |q , q , , q ) P (q |q )P
t t−1

t−2
. 
1
= 
t t−1
● Dựatrênlýthuyếtxácsuấttrạngtháiđồngthời
(A, ) P(A|B)P (B)P B = 
● Xácsuấtchuỗitrạngtháiđượctính
(q , q , , q , q )P
1

2
 
t−1


t
P (q |q , q , , q )P(q , q , , q )= 
t t−1

t−2
. 
1 t−1

t−2
. 
1
= 
P (q |q )P(q |q ) P (q |q )P (q )= 
t t−1 t−1 t−2 2 1 1
iii.MôhìnhMarkov
MôhìnhMarkovđượcđịnhnghĩalà1môhìnhbaogồmcácthành
phần:
● Cáctrạngtháitrongmôhình
, 2, …, N1   
● Chuỗitrạngtháiquansátđược
, q , , q , , qq
1

2
 
t
 
T
● MatrậnchuyểnvịtrạngtháiAthểhiệnxácsuấtchuyểnvịtừ

trạngtháinàysangtrạngtháikhác
NguyễnBáCôngKHMTK19
5
XửLýNgônNgữNói
trongđó
P (q |q )1 ,a
ij
= 
j i
< i j < N
 0∀i,a
ij
>  j 
 1∀i∑
N
j=1
a
ij
= 
● Xácsuấtbanđầuπ
, π , , ππ
1

2
 
N
trongđó
 (q )1π
i
= P

i
< i < N
 1∀i∑
N
i=1
π
i
= 
TómgọnlạimôhìnhMarkovcóthểđượcgọilà1bộ (A, π)λ 
iv.VídụmôhìnhMarkov
Môhìnhnghiêncứuthờitiết
● Cáctrạngtháithờitiết:
Sun, Cloudy, Rain), N 3(    = 
● Xácsuấtbanđầu :π
π , π , π ) (1.0, 0.0, 0.0)(
Sun

Cloudy

Rain
=   
● MatrậnchuyểnvịtrạngtháiA:
b.MôhìnhMarkovẩn
■ Cáctrạngtháiẩn
MôhìnhMarkovđượctrìnhbàyởphầntrướctồntại1sốkhuyếtđiểm
NguyễnBáCôngKHMTK19
6
XửLýNgônNgữNói
trongtrườnghợptổngquát,khicáctrạngtháiquansátđượckhông
đồngthờilàcáctrạngtháimàmôhìnhđangthểhiện.Vớivídụmô

hìnhnghiêncứuthờitiếtđãnêu.Giảsửtrongtrườnghợpcáctrạng
tháichúngtaquansátđượckhôngphảilàcáctrạngtháithờitiếttrực
tiếpmàlàcáctrạngtháicủatảobiểnbaogồm[Soggy,Damp,
Dryish,Dry](vớicácthựcnghiệmchothấycáctrạngtháicủatảobiến
cóthểhiện1phầntrạngtháithờitiếttheo1xácsuấtnghiêncứubiết
trước),chúngtaphảinângcấpmôhìnhMarkovđểcóthểchứathêm
thôngtinnày.
Nhưvậy,môhìnhMarkovẩncóthểđượchìnhdungthôngquasơđồ
sau
Bêncạnhcácgiátrịxácsuấtkhởitạovàxácsuấtchuyểnvịtrạngthái
thờitiết,môhìnhcầnphảilưuthêmcácxácsuấttươngứngcủatrạng
tháitảobiểnquansátđượctươngứngvớitrạngtháithờitiếtcần
nghiêncứu.
■ MôhìnhMarkovẩnđượcđịnhnghĩabaogồm
● Cáctrạngtháinghiêncứutrongmôhình
, 2, …, N1   
NguyễnBáCôngKHMTK19
7
XửLýNgônNgữNói
● Cáctrạngtháiquansátđược
, 2, …, M1   
● Chuỗitrạngtháiquansátđược
, o, , o , , oo
1
  
t
 
T
● MatrậnchuyểnvịtrạngtháiAthểhiệnxácsuấtchuyểnvịtừ
trạngtháinàysangtrạngtháikhác

trongđó
P (q |q )1 ,a
ij
= 
j i
< i j < N
 0∀i,a
ij
>  j 
 1∀i∑
N
j=1
a
ij
= 
● Xácsuấtbanđầuπ
, π , , ππ
1

2
 
N
trongđó
 (q )1π
i
= P
i
< i < N
 1∀i∑
N

i=1
π
i
= 
● MatrậnchuyểnvịtrạngtháiBthểhiệnxácsuấtchuyểnvịtừ
trạngtháiquansátđượcsangtrạngtháinghiêncứu
trongđó
P (o |q )1 , 1b
ij
= 
j i
< i < N  < j < M
 0∀i,b
ij
>  j 
 1∀i∑
N
j=1
b
ij
= 
TómgọnlạimôhìnhMarkovẩncóthểđượcgọilà1bộ
.(A, B, π)λ  
NguyễnBáCôngKHMTK19
8
XửLýNgônNgữNói
c.3BàitoánMôhìnhMarkovẩn
VớimôhìnhMarkovẩnđượcnêu,ápdụngvàocácvấnđềthựctếlàmnảy
sinhra3bàitoánchínhsau:
Bàitoán1:Tínhđiểm(Evaluation)

Chotrướcchuỗiquansát tươngứngvớimôhìnho , , , }O = {
1
o
2
. o
T
,xácđịnhxácsuấttươngứngcóđiềukiện .(A, B, π)λ   (O|λ)P
Vídụkhônghìnhthức:
○ Chotrước2môhìnhthờitiết và cùngvới1chuỗiλ
Summer
λ
Winter
quansáttrạngtháitảobiển trongthờigian1tuần.ChúngtaO
cầnxácđịnhxemtuầnđượcquansátthuộcvềmôhìnhnào
tươngứngvớimùanàotrongnămbằngcáchtínhđiểmchuỗi
Ochocả2môhìnhvàchọnmôhìnhcóđiểmcaonhất.
Bàitoán2:Sokhớp(Matching)
Chotrướcchuỗiquansát tươngứngvớimôhìnho , , , }O = {
1
o
2
. o
T
,xácđịnhchuỗitrạngtháinghiêncứutươngứng(A, B, π)λ  
saochoxácsuấttương đạtcựcđại.q, , , }Q = { q
2
. q
T
(O|λ)P
Vídụkhônghìnhthức:

○ Chotrước2môhìnhthờitiết cùngvới1chuỗiquansáttrạngλ

tháitảobiển trongthờigian1tuần.ChúngtacầnxácđịnhO
xemtuầnđượcquansátthuộccóthờitiếtcụthểnhưthếnào.
Bàitoán3:Huấnluyện(Training)
Chotrướctậpchuỗiquansát xácđịnhcácthamsốO , , O }{
1
O
2
.
k
phùhợpchomôhình saochoxácsuấttươngứngcóđiều(A, B, π)λ  
kiện làcựcđại.(O |λ)P
i,i∈[1 k]
Vídụkhônghìnhthức:
○ Chotrướctập1chuỗiquansáttrạngtháitảobiển mỗituầnO
trongvòngnhiềutháng.Chúngtacầnxácđịnh1môhìnhthời
tiếttươngứngtạikhuvựcđósaochophùhợpnhấtvớichuỗi
quansátnày.
III.Thựcnghiệm
NguyễnBáCôngKHMTK19
9
XửLýNgônNgữNói
1.CácchứcnăngđượcsửdụngtrongcôngcụHTK
HTKcungcấpcáccôngcụchoviệcxâydựngmộtmôhìnhMarkovẩn(HMMs).
HMMscóthểdùngchocácbàitoánvớidữliệulàmộtchuỗitheothờigian,vàHTK
cũngcóthểsửdụngchocácbàitoándạngnày.Tuynhiên,HTKđượcthiếtkếchính
làphụcvụchocácbàitoánvềtiếngnói.Dướiđâylàmộtvàicôngcụcơbản
thườngđượcdùng:
○ HCopy

Copyvàthứchiệnviệcrúttríchđặctrưngtùythuộcvàofilecấuhình.
○ HCompV
Côngcụkhởitạothamsốchocáchàmphânbốxácsuấtcótrongtừngtrạng
tháicủamôhìnhMarkovẩntươngứngvớidữliệuhuấnluyện.
○ HRest
Côngcụhuấnluyệnmôhìnhbằngviệctínhtoán,ướclượnglạicácthamsố
củamôhình.
○ HParse
Côngcụchuyểnđổi(parse)từdữliệuđầuvàothànhdữliệutheoformat
HTK.
○ HVite
Côngcụsokhớp/nhậndạngvớiđầuvàolàdữliệucầnnhậndạng,vàtrảvề
môhìnhtốtnhất/khớpnhấtmànóthuộcvào.
○ HResults
Côngcụthốngkê,đánhgiákếtquảnhậndạng.
2.Chuẩnbịdữliệu
Dữliệuthựcnghiệmđượclấytừdữliệuthuâmtrênlab:
■ K22_SV34(250filestươngứng250câu)
a.Tậpdữliệuhuấnluyện(train)
200files
b.Tậpdữliệutest
Gồm327files,làcáctừđượctáchratừ50câu.
Chúngtacũngcầnchuẩnbịcácfilesauchoviệccàiđặtmôhinh:
NguyễnBáCôngKHMTK19
10
XửLýNgônNgữNói
Cácfilepromptstươngứngvớicácfileâmthanh(wav),
Filetừđiểnbaogồmtấtcảcáctừtrongbộdữliệuthựcnghiệm,
ChuẩnbịcácfilechoviệchuấnluyệnmôhìnhdùngcôngcụHTK:
■ proto(prototypemodel)

■ config
■ HCompV.cfg
■ HCopy.cfg
■ HERest.cfg
■ HVite.cfg
■ mktri.led
■ sil.hed
■ monophones0
■ monophones1
■ Cácfileperlscripts
3.Càiđặt
ChươngtrìnhđượcxâydựngdựavàocôngcụHTKvàcác“ActivePerl”
scripts.Dướiđâylàmôtảvềcáchchươngtrìnhđượccàiđặtcụthể.
Cấutrúcchươngtrình
Môhình
SửdụngHTKtoolkitđểxâydựngmôhìnhgồm:
● ModuleHuấnluyện
● ModuleNhậndạng
Đặctrưng:39đặctrưngMFCC_0_D_A,trongđó
● 0:12MFCCfeatures+(1)totalenergyintheframe,
● D:13“Deltacoefficients”(đạohàmbậc1củaMFCC),
NguyễnBáCôngKHMTK19
11
XửLýNgônNgữNói
● A:13“Accelerationcoefficients”(đạohàmbậc2củaMFCC)
MỗimộtâmtiếtlàmộtmôhìnhMarkovẩn
Sốtrạngthái:5
a.Huấnluyện
■ Tạofile"words.mlf"từfileprompts.txt
Perlpl\prompts2mlf.plwords.mlfprompts.txt

■ Tạo2file"phones0.mlf"và"phones1.mlf":phones0chỉcó"sil"nhưng
phones1cóthêm"sp"
HLEdl*ddict.txtiphones0.mlfmkphones0.ledwords.mlf
HLEdl*ddict.txtiphones1.mlfmkphones1.ledwords.mlf
■ RúttríchđặctrưngMFCC_0_D_A
perlpl\listwavmfc.pltrain\wavtrain\mfc.scp
HcopyCconfigStrain\mfc.scp
■ Tạofileliệtkêdữliệuhuấnluyện
perlpl\mkTrainFile.pltrain\mfctrain\train.scp
■ Bước2.Khởitạomôhình
HCompVADT1CHCompV.cfgf0.01mStrain\train.scpMhmm\hmm0proto
■ Bước3.Tạomôhìnhchuẩn
perlpl\mkMacrosFile.plhmm\hmm0\vFloorshmm\hmm0\macros
perlpl\mkHmmdefsFile.plhmm\hmm0\protomonophones0hmm\hmm0\hmmdefs
■ Bước4.Huấnluyện3vòng>hmm3
HERestADT1CHERest.cfgIphones0.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scp
Hhmm\hmm0\macrosHhmm\hmm0\hmmdefsMhmm\hmm1monophones0
HERestADT1CHERest.cfgIphones0.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scp
Hhmm\hmm1\macrosHhmm\hmm1\hmmdefsMhmm\hmm2monophones0
HERestADT1CHERest.cfgIphones0.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scp
Hhmm\hmm2\macrosHhmm\hmm2\hmmdefsMhmm\hmm3monophones0
■ Bước5.Thêm“sp”vàodanhsáchmôhình
NguyễnBáCôngKHMTK19
12
XửLýNgônNgữNói
perlpl\makesp.plhmm\hmm3\hmmdefshmm\hmm4\hmmdefshmm\hmm3\macros
hmm\hmm4\macros
■ Bước6.Liênkếtsilsp
HHEdHhmm\hmm4\macrosHhmm\hmm4\hmmdefsMhmm\hmm5sil.hed
monophones1

■ Bước7.Huấnluyện2vònghmm5>hmm7
HERestADT1CHERest.cfgIphones1.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scp
Hhmm\hmm5\macrosHhmm\hmm5\hmmdefsMhmm\hmm6monophones1
HERestADT1CHERest.cfgIphones1.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scp
Hhmm\hmm6\macrosHhmm\hmm6\hmmdefsMhmm\hmm7monophones1
■ Bước8.Clone/copyphones1.mlf>aligned.mlf(xácđịnhcáchđọc
chínhchotừngtừ)
copyphones1.mlfaligned.mlf
■ Bước9.Huấnluyện2vòng>hmm9
HERestADT1CHERest.cfgIaligned.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scpH
hmm\hmm7\macrosHhmm\hmm7\hmmdefsMhmm\hmm8monophones1
HERestADT1CHERest.cfgIaligned.mlft250.0150.01000.0Strain\train.scpH
hmm\hmm8\macrosHhmm\hmm8\hmmdefsMhmm\hmm9monophones1
■ Bước10.Tạotriphones
HLEdnph\triphones1l*iwintri.mlfmktri.ledaligned.mlf
perlpl\mkTriHed.plmonophones1ph\triphones1mktri.hed
HHEdBHhmm\hmm9\macrosHhmm\hmm9\hmmdefsMhmm\hmm10mktri.hed
monophones1
Huấnluyện2vòng>hmm12
HERestBCHERest.cfgIwintri.mlfsstatsStrain\train.scpHhmm\hmm10\macros
Hhmm\hmm10\hmmdefsMhmm\hmm11ph\triphones1
HERestBCHERest.cfgIwintri.mlfsstatsStrain\train.scpHhmm\hmm11\macros
Hhmm\hmm11\hmmdefsMhmm\hmm12ph\triphones1
■ Bước11.Liênphầnshare/chung
perlpl\mkFullList.plmonophones0fulllist
perlpl\mkTree.pl350monophones0tree.hed
HHEdBHhmm\hmm12\macrosHhmm\hmm12\hmmdefsMhmm\hmm13tree.hed
ph\triphones1>log
NguyễnBáCôngKHMTK19
13

XửLýNgônNgữNói
■ Bước12.Huấnluyện2vòng>hmm15(môhìnhcuốicùng)
HERestBCHERest.cfgIwintri.mlfsstatsStrain\train.scpHhmm\hmm13\macros
Hhmm\hmm13\hmmdefsMhmm\hmm14tiedlist
HERestBCHERest.cfgIwintri.mlfsstatsStrain\train.scpHhmm\hmm14\macros
Hhmm\hmm14\hmmdefsMhmm\hmm15tiedlist
b.Nhậndạng
■ Chuẩnbịdữliệukiểmthửđúng/truthfile
Perlpl\prompts2mlf.pltest\truth.mlftest\prompts.txt
■ Chuẩnbịdữliệunhậndạng
perlpl\listwavmfc.pltest\wavtest\mfc.scp
HCopyT1CconfigStest\mfc.scp
perlpl\mkTrainFile.pltest\mfctest\test.scp
■ Parsegramthànhwdnet
HParsegram.txtwdnet
■ Thựchiệnnhậndạng
HViteT1CHVite.cfgHhmm\hmm15\macrosHhmm\hmm15\hmmdefsS
test\test.scpitest\recout.mlfwwdnetp0.0s5.0gram_dict.txttiedlist
■ Thựchiệnthốngkêkếtquảnhậndạng
HResultsItest\truth.mlftiedlisttest\recout.mlf>test\result.txt
4.Kếtquả
Kếtquảđượcthốngkêdựatrêntậpdữliệutest:
■ K22_SV34(327mẫulàcáctừđượctáchratừ50câu)
======================HTKResultsAnalysis=======================
Date:SatJun0113:23:122013
Ref:test\truth.mlf
Rec:test\recout.mlf
OverallResults
SENT:%Correct=35.38[H=115,S=210,N=325]
WORD:%Corr=35.38,Acc=31.38[H=115,D=0,S=210,I=13,N=325]

==============================================================
IV.Kếtluận
Việc xây dựng một mô hình để nhận dạng tiếng nói (Tiếng Việt) rời rạc sử dụng công cụ                 
NguyễnBáCôngKHMTK19
14
XửLýNgônNgữNói
HTK được thực hiện khá suôn sẻ. Tuy nhiên kết quả thực nghiệm lại tương đối thấp               
(Corr=35.38,Acc=31.38).Nguyênnhâncóthểdo:
● Dữliệuhuấnluyệnít,khôngtổngquátđượcdữliệukiểmthử;
● Dữliệukiểmthử(test)đượctáchratừmộtcâuchochấtlượngkhôngtốt;
● Dữ liệu dùng để huấn luyện cũng như kiểm thử do tác giả đọc nghe không rõ, có                
cáctừđượcphátâmgầnnhưnhau;
● Môhìnhchưađủmạnh.
Hướngtiếpcậntrongthờigiantới:
● Thuthậpthêmnhiềudữliệu;
● Nângcấpmôhình(AdaptiveModel).
NguyễnBáCôngKHMTK19
15