BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA NGOẠI NGỮ
BÀI THUYẾT TRÌNH CHI TIẾT NHÓM :
CƠ SỞ NGÔN NGỮ HỌC
ĐỀ TÀI :
TÌM HIỂU VỀ THANH ĐIỆU VÀ NGỮ ĐIỆU
:TS. TRẦN PHƯƠNG LÝ
: NHÓM 8
: B214EN1A
1
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 8
STT HỌ & TÊN MSSV
!"#!!$
!"%&'
( !")'*
+,-.&
/ )#01&2
3 45!6
2
MỤC LỤC
Trang
3
3.3 Thanh điệu (Tone)7
3.3.1 Khái niệm
Những biến đổi về độ cao của âm tiết tạo nên những từ khác nhau, gọi
là thanh điệu. Thanh điệu có tác dụng cấu tạo và khu biệt vỏ âm thanh của từ
và hình vị. Sự khác nhau me, mè, mé, mẻ, mẽ, mẹ là sự khác nhau về thanh
điệu.
89:;!8<='>!?=@&48&AB&2!4%2?=@&48&ABCD
B='>!?=@&48&AB2';
&E<8';F';G';BHIEGJ'IE
KLMNKOP';=Q'9$=R&B)=SG2P'>TB8KOG2P'>=SGMN
&)&JR=)UR&2!&VIEU)WRCI&1MN74)';
FB8X?W'%&!Y'&2!4)&2!Z'[K\)]![K')B&^R2
='>!=@&P'>I'&JKOP';=Q''%I'6&=R?W)PR&2!^'
9'>8*%'?<='>!&VIEGJ'B='>!_)J
4)&&E<&`&^Pa@G&&'>8b84)';B
G4[K[c]!@dG4[K[c=8B@dKO?'W><TB4)<C
4W?'S'W='$!I&9e'&&E<&^B='>!8';9'>7
me, mè, mé, mẻ, mẽ, mẹ?<CI&B!9'<B&.IE&^Y'?'W
><TBD<E<?e&ABG8*28';F';
G';B20BB+V&fBg&2!h8';EQ';
i[49';jB'M)[K'BIE&^B='>!RKYE<+E
h8';BB';9';:&^>YB='>!=*'J
*k'WI!9O&+EBh?*'&^B='>!GV&UG86g';
'';)96?';'>B ';'>KLMNPJ&<&'
B'9&^K!B='>!=8b&'Pl&&M6!B=@4W)@&M8e'
!W2&17!$jZ'Ka&@9IEM6!m!4DG21&
B&ABRE<M)9:GJ'=V4WPDM'>29#%&e'&^S
4
&)P';PB)'W!BR96=$IES4J?X';![)?:G48X<
2%&!5.
B='>!=8b&U)4BM)KO4!P:&ABM2Bno[)KO4!
=R=^BB&:'$!B1UB;!P';=Q'4BKB)HB&^
&&BI&B!89:KO4!=R&ABM2B=J:9B'4p
7R@^U)4B<2<!Bq!W2BGN2r@I&
^U)4BKOMB)=R9$&B)=RqB='>!r6'WB='>!&_&^@
O&KO4)GU9'<2<!B8B9s[6KOMB)=R
9$=R&B)8R&'D?'WN&9D<&,4YM)&&2BU)4B=$!
=8b&?8e]!B9IE=Ste'
B='>!&p&^S=8b&KLMN=SP'S!#tTB<GG4)
';)qg'[4'BrtTBKg<!=8b&S'>PlRB&B)1MN7
Ccd&^B6GCcI_d&`&^B6G8;!!Y^'
&ABI_D2';VB'&ABCV6GJ'=8b&G29e'RB
&B)
((2?)U'B='>!
3.3.2.1 Thanh bằng
BPl??)U'4)=^&&BG2P'>B!Pl&&V&4W
BP:&&B)=R&^S'W!J=*'J8<='S
M7';u)4!PB=8b&^'g'[4'B
3.3.2.2 Thanh trắc
B4a&??)U'B='>!G2P'>B!PlKOM'&!S&B)=RC
6G?W&B))@&C&B)v!Y6GIE=8b&'W!J=*'J8<
='SPl<=8X&)?Wv!Y
M7B='>!';'>';';'
5
3.3.2.3 Thanh điệu trong Tiếng Việt
B='>!4)';'>-&^K!B='>!?BKa&!$
Z'j9@
$@&1J4CBBIEM6!4B&.BKLMNM6!
BqM'B&4''&KB)[B4IKr&)B='>!&p?U'74B9[qM6!!$r
B&![qM6!Ka&r))IBP)9[qM6!Z'r'?MBqM6!jr9M)!M[4qM6!@r
3.3( Cách ghi thanh điệu
3.3.3.1 Cách biểu thị thanh điệu thông qua đồ hình
+SP'S!#=8Xw&ABB='>!E<%&4'>!!W
'>=$v!6R&&'2=8b&%'?c&<&''B='>!&AB4'>!
!W'>d8*O8I'G2?)U'=R&B)&AB!W28X'B
&'B=R&B)&ABB='>!/V&KY?6G6KY/?&B)6n8
;(?4!PD *'&B)9*'6GxY?8b&<KY=8b&'4W,'
2';?C&)=;(&<KY;!IE&^&<KY)D='$!=^&^TB
?2';<!]!BIE&^B='>!5!;2';&`=$!=8b&'
&<KY7&<V6&_V&Pa=5!&<V&_V&I;.&4)48X
bGBPl8X'BKy'Pl&)KY'YB!4CI'2';&O&
a+Y'9e'B4a&GV&UG8X'BMo(&<KY=S&_KOP';=Q'9$
!;='>!
1MN7';qG8*<0a&i'r&^PYB=8b&%'W[)4!$
Y?0Dq//r8Xq(/riVq r9:Gq/r
Thanh điệu Âm vực
Cách kí
hiệu
Miêu tả
B0D // &B)PD='>!
Bz8X (/ 4!='>!
B(ziV ( '='>!
B z:G /
)'='>!
Bảng 3.1: BỐN THANH ĐIỆU CỦA TIẾNG HÁN PHỔ THÔNG
^SP'S!=UB='>!';Pl=-DKB!7
6
K
h
ứ
Bình
Hình 3.1: Biểu đồ thanh điệu Tiếng Hán
R2';8{∫u|o[)B&^<TBI&B!7
M7
{}u
//
|78書\x~\cK&d
{∫u
(/
|7!R& 屬 \x•\c!R&9$d
{∫u
|7N& 熟 \x.\c6!&1d
{∫u
/
|7N 樹 \xo\c&'&2d
B='>!';'&`=8b&P'S!'>8P'S!=-KB!7
7
5
4
Thường
Nhập
1
2
3
Hình 3.2: Biểu đồ thanh điệu của Tiếng Thái
[)&&4W&^SEJ3B='>!';'>8KB!7
• BBqLevel toner7//
• Bjq~Rising broken toner7(/
• BKa&qRising toner7 /
• B!$qFalling toner7(
(
• BZ'q€Low falling toner7((
• B@qLow constricted toner7(
•S'B'B='>!4)';UG&Q8X'B=jMoB'It'>!9
~nB&AB<CIE&^4%2=8b&'PlM6!4)&&E
<kEB&&M6!?9=8b&KLMN=S&_B='>!&AB&2!8*V
9e''9698X!:''D&AB&&K&;4B&<]!Y&<?
=jMo&&M6!=S'B='>!&AB2';99'>&'J'1&&,=@
M6!B=Y'9e'!W2&1&AB2';7thanh hỏi!R&29O&&B)
l4W&pthanh nặng!R&29O&6G=@gM8e'
8
&I)B%&8!"b'BM‚[4)?MFƒM)MK)q„„…rB
``q3r=j';Mo';P#':K^2B=SEJ&&
B='>!&AB';'>DM8e'=2?&&=8XwB='>!&ABR
8X'R'[)':&AB!"b'9ƒM)MK)4N&!?
V&5KY&*PJq†!MB[B?†4[]![&r1PlK[')[K94N&)?
X''B1Pl'??''2
Hình 3.3: Biểu đồ thanh điệu của Tiếng Việt
NS!R&9$^B0l&^BB9B!$?<
BI'G22B='B)B')J'4)^BPl
DBB&^29O&B5KY2B&B)*B!$J
B'=$!G2)J''IE&‡
FkˆPB)- B&p?U'?xa&Z'j@&^=8Xw
9I'S!G2GV&UG
9
$&B)=RB29O&B'Bxa&9j!R&29O&&B)Z'9@
!R&29O&6G$=8Xwj9xa&=$!8e?WZ'Dv!Y4-'
?W&p@D[)&'$!8ev!Y$&&G2&JPY=$!G2
&!'WZ'IE&^=R&yB5!&pjxa&9@
=$!&^=R&yB5!
[)``';^'&)8X'&`U)W&6=R8<2
BI&9&^S=8b&'?U'M8e'MURKY!5)qK'[\&)K'[r
!'WDK^ IEEJB='>!!YIJ)KB='>!'e'
E<%&Motần số cơ bản F0(fundamental frequency F0). ^?U'&&
&!S=R&AB=8XP'S!M'"‰&^S=8b&=*'J^BPl<
MUKB!7
Hình 3.4: Biểu đồ thanh điệu Tiếng
Việt theo dạng F0
;!?6&!S=R‰lB&)48XbGBBqIEM6!r
B67
10
• ‰&ABthanh huyềnlPWM8e'9&.&v!Y
• ‰&ABthanh nặnglPWM8e')@&B9e'BB9&.&
v!YK2!*
• ‰&ABthanh hỏilPWM8e'&.&v!YM'"JB!$4-'9.
&B)?WM'"JBKa&
• ‰&ABthanh ngã8*O‰&ABBZ'8l&B)*&`
&.&v!YM'"JB@qB)@&!$o8X'G2r4-'
9.?W:&B)M'"JBKa&
• ‰&ABthanh sắc&_9.?W&B)!9:IESI;?!:='SI;
.&‰&ABBKa&&B)*='SI;.&‰&ABBj:&1
4)=BKY48XbGL'>='SI;.&‰&ABBKa&=$!
6G*='SI;.&‰&ABBj
3.3.3.2 Cách ghi dấu thanh trong hệ thống chữ Quốc ngữ
Quan điểm chính thống về cách ghi dấu thanh điệu
Kiểu cũ
'>B&^B']!B='S9$&&=@M6!B8X=8b&%'?ŠI'S!
&`Š9ŠI'S!e'Šm!a&I'S!&`&^G5&&V4Wj]!B'<9#41M6!
g'<BB5'<B,'C&)&2Pl
1. Nếu có một nguyên âmDM6!=@g!W27jj
2. Nếu là tập hợp hai (2) nguyên âmq#4o2rD=M6!g!W
2=5!:GbGPBq(r!W2qB4o2r)@&B'!W2‹
GN2&!Y'D9#41M6!&!S=;!W2VD1MN87
ŠpBŠBŠpBŠDM6!!$=@4W&<Š)Š8;!Š)ŠDM6!
&!S=;ŠBŠ
ŠAŠBŠAŠD M6!Z' =@4WŠ!Š8;!ŠI!Œ!ŠDM6!
&!S=;ŠŠ
11
3. Ngoại lệ là chữ "ê" và "ơ" chiếm ưu tiên, bất kể vị trí.
1MN87
Š!gŠ;!&&V9)?>IS4WDM6!Z'=@g&<Š!Š8&^Š*Š
D&!SKBŠ*Š
Š&!>Š;!&&V9)?>IS4WDM6!@=@g&<ŠŠ8&^
ŠWŠD&!SKBŠWŠ
i'S!&`MOB4W<C='SC48e&„/WŠ'Š9Š]!Š=8b&
&)'?Rs!O4'WD9:Š'Š9Š]!UŠIEGJ'?#4o2Š'BŠ
BŠ!BŠ?Š'Š‹ŠŠn9Š]!Š‹ŠUŠ
Kiểu mới
m!a&ŠI'S!e'Š&&V4W<2%&!Y=Y'&';!&<92m!
a&=^8KB!7
1. Với các âm tiết{4pE'|q2=>\•[4)\r&^2&1?!W2=*7
+@M6!B='>!9)9#41&AB&<&'P'S!M'"&)2&1=^1MN7
jj
2. Với các âm tiết{‹4pE'|q2=>\Ž\=8b&P'S!M'"PlŠ)!Šr&^2
&1?!W2=*D&`PZM6!B='>!9)9#41&<&'P'S!
M'"&)2&11MN7))•]!•]!]!X!Œ!‘)]!w
]!]!‘K!t
3. Với các âm tiết có âm chính là nguyên âm đôi:
;!?2';{IwG|q!W2=8b&9';?7Š'WW!E8*Šn2&!Y'
=8b&9';Pl7ŠG&&)!'ŠrDPZM6!?W&<&'V
B'4)QbGB'&<&'P'S!M'"&)2&11MN7;!!Y8X
';&!;!Y8b'>!R8X'9';!Y&8X
12
;!?2';{‹IwG|q!W2=8b&9';?7Š'BB!B8BŠrD6
?)UPZM6!9)9#41&<&'V64)QbGB'&<&'P'S!M'"
&)2&11MN7_BAB&VBoBIVB
4. Phân biệt vị trí đặt dấu thanh điệu ở tổ hợp "ua" và "ia":
e'Š'BŠDG2P'>PlKOv!6'>B9a@&AB&<&'ŠŠg
=5!2';^ŠŠD=@9)ŠBŠq'''JrIE&^ŠŠD=@
9)Š'ŠqP#B&DB1Br48XbG=@&P'>7Š#BŠq&^4)CŠ'@#BŠ
9=%&?•#B{’'[3|r
e'Š!BŠDG2P'>PlKOv!6'>B9a@&AB&<&'Š]Š^
Š]ŠD=@9)ŠBŠq]!]!]!UrIE&^Š]ŠD=@9)Š!Šq.B
.B&oBr)@&=S'J'>&)9'>&?PR“&^S&)'Š]!Š8?
RQbGGN2=5!8*O8Š'GŠi'=^Ky&)'
Š]!]!]!UŠ8?<2';&^2=>\•[4)\
Nguyên tắc đặt dấu thanh trong hệ thống chữ Quốc ngữ
4)P'cRtI';Z9$&&'M6!B4W9PJ';'>d
&'J45#DW!4BPB!Wa&=@M6!B4)>Y&<
m!Y&<8KB!7
Nguyên tắc biểu trưng ngữ âm
;!>Y&<9';Mo&&M6!GN=SP'S!#B='>!D9#41&AB
&&M6!B8X=8b&=@g4W)@&M8e';!Y=_2';V&?
!W2B2U2xO=#9#=^&1?v!6GC!Wa&P'S!
48<2Pg'?y!W2?;!YB<=@&48<2&*PJ
&ABB='>!4)2';1MN7gà, ngã, đặc, tínhH
Nguyên tắc hợp lí
13
”!6GC=@&='S4'W,'E<&^R&&S'>B='>!
I&B!‡U4)';•EM)2';5!8&_&^&6!4.&
gW&&&<&'=8b&Mo=SS'>B='>!9=8b&=@g&!Y'2';
qr
lR@4?5?s9e'&&QbGGN2=5!@I&=JPJ)
&)B)&9';9=&`8'6=8b&!:?b'';'>D
I&2';)'&6!4.&g&p&^&6!4.&IEg&)W;!Mo
&<&'=SS'>B='>!8';•EDKy25?s9e'&&GN
2&!Y'Pg'9:=SbG?19!:?b'&)9';?&'6';'>=jMo
&&M6!GN=SS'>B='>!H
Nguyên tắc thẩm mĩ
1?&&'M6!BKB)&)&2=Y'!:a‡U&o
R!W2=E'8M6!B&^S=8b&=I&B!7mía – miến;
chúa – chuối:&1&^'$!48XbG9D?1M)&2=Y'M6!B?U'
IE6';=g=_2';1MN7khỏa, húy, xòeHxO&2=Y'
&`&^V&=R9[)<!Wa&I&B!4)9'>&'M6!B7
)@&!5!tMOB9)4:O&AB&&&)&<=M6!9)&<&'g'<B
&AB&&2';I'S!7
–+‹–=E'1MN7thìa,lựa
)@&[)&JB'!Wa&&2=Y'9P'S!48<2M6!B=8b&
=g!W24)<2';I'S!7
–+‹–=*‹–1MN7nhẵn, tép, sỏiH
)@&M6!B=8b&=g&)&<V4)QbG&<&''!W2
=E'4)&&2';IEg7
–+‹–=E'‹–1MN7thiền, lưỡi, cuốngH
14
)@&M6!B=8b&=g!W24)&&2';Pa=5!Pl2
=>7
0–‹–=*‹–1MN7uế, oản, uấtH
15
3.4 NGỮ ĐIỆU (INTONATION)
3.4.1 Giới thiệu và định nghĩa
i'8X'B^'&!>B=%&&'D=^&)8X'I&['%^'
q'%=%&r&^?.&B?.&&:?.&?WPQ9?.&v!Y454)';
F&^46'$!48XbGP'S!'>KOB=Q'.Bjv[PY
91MN'%BKB!=27
7HéK)?[[)[q[=8b&=%&?W'%r
A) ['K[?†K)?[[)[
B) [4BGK[K[B?)[4K
C) [)?&B4[MBP)![)[
D) [G)?'&['IK['[†'KB)[4G[4K)
E) ‰)!4'[KB4[Ž4)
—'&'[M))!&))K[€
The right answer is A0[&B!K[c[d'K[GBK'•[M
q+G=.?&2!FD8X'^'6U&<c[dTB?8X'
^'!YEP)&)8X'[4l1BB?8X'=j?6'$
&VIEGJ'B'I&r
7[K)?[[)˜q)[=8b&WBZ')@&Bjr
A) ['K[?†K)?[[)[
B) [4BGK[K[B?)[4K
C) [)?&B4[MBP)![)[
D) [G)?'&['IK['[†'KB)[4G[4K)
E) ‰)!4'[KB4[Ž4)
—'&'[M))!&))K[€
The right answer is D. 0[&B!K[c)[d'K[GBK'•[MK4)?
q+G=.?&2!.D8X'[?@G?U'&2!^'96]!U&<
c)[dTB?8X'[=B&^t'g:=#&AB8X'^'
16
9!Y8X'^'&^WPl&V=S&V'?:G?!:cFB?
I˜4Rdr
(7[
??))[&'[BŽ'wq[=8b&=%&?W'%r
A) B'KBKB[[
B) B'KB]![K')
C) ƒvB&?[)[KŽ'[
D) [B&&[GK'9'B')
E) F)[4G[4K)M))P[?'9[[
—'&'[M))!&))K[€
The right answer is B0[&B!K['?'I[Ku[K\)]![K'))4)††[4K[[&[
q+G=.?&2!0D&&=%&?W'%g&!Y'&2!8X&_v!6
'>gMU&2!Z'u[K\))@&&2!S'>R?X'X'r
7[
??))[&'[BŽ'˜q[=8b&WBZ')@&B
jr
A) B'KBKB[[
B) B'KB]![K')
C) ƒvB&?[)[KŽ'[
D) [B&&[GK'9'B')
E) F)[4G[4K)M))P[?'9[[
—'&'[M))!&))K[€
The right answer is E0[&B!K['[vG4[KK[KBM)!P)†[?'K[[4
q+G=.?&2!ƒD^S'>4l8X'[IE'4lcF
B?U'='v[G'9e'E'd98X'[&58X'^'I‡=#?U'R
?5<B)@&=8B4BPl&V&V'&):=#=^r
q!-7)`™0o'Uo')4Ds!:E<%&Chương 2: Ngữ
Âm Học4//r
17
LPY48XbG4W&.B:68X'^'&^S?W'%
v!Y'%9:MN?Y'=%&59MCP6D?D)@&I;bG9e'
Bj)@&BZ'9)CN&=1&&AB9'>&?lU)4B
'$!D!Y&)&2!9I';&)8X'[&^S'S!?v&:
E'=BZ'8b&?U'8X'^'P'S!'>RE'I&)@&
=E'I'?KO'X9$&2!&AB8X'^'6&J<D!Y=$!
GN!R&9)KO='$!I'S'%&AB8X'^'^'&&I&6&J
<D!Y?P'S!'>&)<='>!&AB&2!&`8<='>!
&AB?X'^'Vậy ngữ điệu là gì?
3.4.1.2 Định nghĩa về ngữ điệu
C&&91MN4W&.B&^S6<='>!?KOP';=Q'9$&B)=R
&AB'%^'M'"4B4)R&!,'2B?e*2';BRC)@&
KO&!S=R9$B&*PJKO2&B)9U6G&AB'%^'
Ngữ điệu là việc sử dụng sự biến đổi về cao độ và cả những hiện tượng
siêu đoạn tính khác như độ to, tốc độ, chỗ ngừng khi phát âm một chuỗi âm
lớn hơn một từ.
q!-7)`™0o'Uo')4Ds!:E<%&Chương 2: Ngữ Âm
Học4//r
3.4.2 Chức năng của ngữ điệu
V&&AB<='>!-PY&V&7&.GGI!P'>P'S!&J
9=@&48
18
CHỨC NĂNG CỦA
NGỮ ĐIỆU
š›
œh
š›
i•0
š›
0ž•Ÿ
š›
+ k¡
Hình 3.5: Sơ đồ chức năng của ngữ điệu
3.4.2.1 Chức năng cú pháp
V&&.GG?o[)KOU6G)@&KO?W'%B&^I'
8X'^'KLMN&&6UC=S'.G&)8X'[:P';&2!^'
=^!R&?)U'&&?)U'&2!GQP';8&2!8X!:&2!Z'&2!>?>
&2!P'S!&J&2!?L9&2!4[)
A. Ngữ điệu của câu tường thuật
i'8X'^'=$&:G=;&2!8X!:D,'PRG:&AB&2!Ky&^<
='>!I&B!.Bvw91MNKB!=2
M7
19
E]!B, tôi có mua hai chai Pepsi U'&LB
89:<='>!&AB&2!KyPB)-PBPRG:&10RG:&^<
='>!Bqr8X?4UC&_X''B'%^'q'%=%&r46¢
IE?W'%9IEv!Y'%9N&=1&&AB9'>&??U)
4BKO!:?b'q=r=S8X'=%&q8X'^'r&^S?W'%gPRG:V
B'0RG:VB'&AB&2!?PRG:&1&AB&2!'.G&!&6GE
'&)8X'[8X'^'8X?W'%96U9)&&C8
P,<=RCMBC0RG:VPBq(r?PRG:8X'^'KyU
6G'%=SEP)*'vJ4BKO9'>&9I;.&&2!
B. Ngữ điệu của câu hỏi
<='>!&AB&2!Z'&`'Y8&2!8X!:88X?W
'%g&!Y'&2!
Mƒ?Dđấy€q<c=6d=8b&?W'%9CBGJ'r
:!!BB'&B'[GK'U'&LBphải không€qMU&2!&^KL
MN&&C8GJ'IE&^BIEBIEH=S8X'^'v&
:?U'E'&)8X'[r
C. Ngữ điệu của câu cảm thán
<='>!&AB&2!&J8X6U9)&&1CP,<&AB
1C
20
0RG:&^<
='>!v!Y
(
0RG:&^<='>!?W
96U9)&&C
8&^!BB'&B'
[GK'
0RG:&^<
='>!Bq=%&
46¢r
M7 ')rất đẹp£ q&2!&^tI[&JGN&r
')mà đẹp gì£ q&2!&^t&WPB'r
D. Ngữ điệu của câu ra lệnh
2!>?>?&2!&^SPB)-RCR&NC)@&=E'I'?
&2!&^=A&A<99#<<PRG:=8b&'=:4)&&91MN
KB!=2?<PRG:=8b&^'q=%&r9e''%46U9MVI)
8X'[I'[=8b&&2!8XGJ'!2[)>?>=j=8b&
&_#4)&2!
M7
Đứng lại£Hướng về&g8e&£Nằm xuốngB!£Yểm trợ&)E'£u)!
Ž'??root out the enemiesŽ''£Any wayP!here£Turn on the fan
G?[BK[£
['£q=%&¢KyBtTB?X'9)r
Get in£q=%&6U9I;bG9e'=R&=8BB&_9)Gp=j
g&LBK¤KyBtTB?)4)r
E. Ngữ điệu của câu lửng và câu treo
2!?L?&2!8X'^'=RRMC&2!^'M)&^&=RCPW
)'2!4[)&`?&2!8X'^'=RRMC&2!^'8M)
8X'^'!YMC^'<='>!&AB&JB'?)U'&2!?IEv!Y
'%9IE?W'%
3.4.2.2 Chức năng khu biệt
V&I!P'>?&V&I&B!9$TB&AB&2!I'8X'
=%&KLMNB'<='>!I&B!
M7
21
ƒ?Dđấy€q&<c=6d=8b&?W'%9CBGJ'W=2?&2!Z'r
ƒ?Dđấy£q&<c=6d=8b&?W'%46UW=2?&2!B
tM%BUr2!Ky8*=8*9e'&2!ƒ?cái gì thế hả£
['£q=%&¢KyBtTB?X'9)r
Get in£q=%&6U9I;bG9e'=R&=8BB&_9)Gp=j
g&LBK¤KyBtTB?)4)r
3.4.2.3 Chức năng biểu cảm
2!P'S!'>&Jv.&8X=8b&=%&6Ug1CMBC?6
C='S1&&ABR29:4)&G¥?#&KL
M7 0RG'rất hay£q&2!&^tI[&Jv.&9!'9˜r
0RG'dở như hát mên£q&2!&^t&WPB'r
F6&^người khác4-'£q&2!S'>&Jv.&P!-r
F6là một tên sở khanh£q&2!&^I'P_U)Pr
#6?@giỏi như Yết Kiêu£q&2!&^tGN&r
Khẩu phật tâm xà£q&2!&^t_BB'r
3.4.2.4 Chức năng đặc trưng
V&=@&48?8X'[I'[<='>!&AB8X'^'&^
S=)=8b&8X'^'MoCg9o)K'KYg9o))@&]!W
]!&AB8X'=^
M7
'='Erứa€ q';m!JBr
làm gì đấy€
Lồm &‡4B4['$PU&Dbí rị£q';m!JBr
Làm ăn&‡4B gìtiền bạcDkhó khăn£
22
3.5 Ngữ điệu trong tiếng Anh
3.5.1 Ngữ điệu trong Tiếng Anh là gì?
i'8X'B^'&!>B=%&2B?.&PQ?.&45?.&&B)?.&
6GKO?Wv!Y&AB2BI;bG9e'4%2&AB&2!U)<
='>!4)';F
+@&P'>';B?U'?RE<8X'^'461&Mo<
='>!=SS'>&Jv.&I&B!&`8='S69:&1?9e','
R&&?Wv!Y'%gRC6=#tTB&AB&2!&^S))
B=Q'
3.5.2 Phân loại ngữ điệu
4)';F&^B'?)U'<='>!&*PJ=^?<='>!?Wq[4'K'
![r9<='>!v!Yq[†B??'![r)'4BPU&^SI;bG&JB'9
%'?<='>!I;bG?Wv!Yq[4'K'z†B??'\[†B??'z4'K'![r
3.5.2.1 The rising tune (Ngữ điệu lên / Ngữ điệu thăng)
!Y'&2!?W'%
<='>!?W'%8X=8b&Mo4)<&NC9&2!S'>
'%='>!?#&KO¢)@&S'>KO'XM)MOIEI‡
=#IE]!B2H8&&&2!Z'E8X&2!&5!I';<&)
UP'>&&&NC9&2!W!&5!8X'I&?@G?U'?X'=j^'&2!'96
GJ-'&&&2!Z'=@&P'>S'>DPU
Trường hợp cụ thể:
- Dùng trong các câu hỏi nghi vấn “Yes No”
B)!G?B'B)€¦qF&^&*'=8b&'B)IE€r
- Dùng trong câu láy đuôi khi người nói muốn hỏi thông tin
[K)?[)!4P'I[M'M§[€¦qa?64Rv[=UG&AB&:!GJ'IE€r
- Dùng trong câu mệnh lệnh (nhưng ít mang tính chất ra lệnh hơn ngữ điệu
xuống)
!4)[?'G?[BK[¦q*a=•'.GE'r
23
- Dùng trong câu xác định nhưng hàm ý câu hỏi hoặc câu hỏi lặp lại Echo
question
‹)†[[BP'K)†Ž))M
u)![BŽB€
‹u)!B4[i[44€¦qF?i[44€r
- Dùng với từ xưng hô:
†4'[M¦'&[)[[)![4[q¨PU:9!'I'@GBg=2r
3.5.2.2 Ngữ điệu xuống (The Falling Tune, Falling inflection)
<='>!v!Y8X=8b&Mo4)&2!45!:&2!&J=S
M'"JtTBI‡=#'%]!;=)<='>!v!Y'%&p=8b&
S'>4)<&2!M'&^R?)U=R&AB&oR&A<
- Dùng trong câu chào hỏi:
))M)4'£©q)P!Q'Kr
- Dùng trong câu cảm thán:
ª)M£©q¨'&.B*'£r
- Dùng trong câu đề nghị
)[)£©q+')£r
[§K[B£©q.B='£r
- Dùng trong câu trần thuật
B?)9[K&'?M4[©qBW!]!t4˜&)r
- Dùng trong câu gọi
B4&)[)BM'9[[BBM©qB4?U'=2'.GDRBr
o4)&2!Z'Pa=5!PlC=SZ'qŽ)Ž)K[Ž)Ž'&ŽB
Ž[Ž[4[Ž9)Žr
—BB4[)!M)'€©qF=B?&']!'D9:€r
- Dùng trong yêu cầu hoặc mệnh lệnh
[)!)†?'†[£©qj&.4BIZ'&!R&=X'E'£r
- Dùng trong câu hỏi láy đuôi (khi người nói chờ đợi sự đồng ý của người nghe)
u)!?)9['M)§)!€©qƒW!B6GJ'IE€r
24
3.5.2.3 Ngữ điệu kết hợp
a) Ngữ điệu lên giọng kết hợp với ngữ điệu xuống giọng
- Các cụm từ và câu bắt đầu bằng cụm trạng từ hoặc mệnh đề trạng ngữ.
Ví dụ: ¦F†[4[B[©Ž[BMK)[[Bq&N4UCr
¦—[[&B[©BKI[M')[Bq>=$4U<r
- Các câu hỏi chỉ sự lựa chọn
4)&&&2!Z'&_KO?OB&%G548e&?W'%G5KB!v!Y'%
1MN7xB??Ž[))[&'[B¦)49'K'K)[†4'[MK©€
K[&)'[4['B)4‚![€
Lưu ý:
* Cả phần trước và sau câu hỏi chỉ sự lựa chọn cũng có thể dùng ngữ điệu lên
giọng. Cách đọc như vậy thể hiện các hạng mục lựa vẫn chưa được liệt kê ra
hết, còn có nhiều hạng mức
1MN7))!&B??B4[[¦)4P?![¦)4P?B&I¦€
qKY&AB9'>&6?)U=$!?W'%?7&p&^!Ka&I&IE€r
* Đối với các câu hỏi ngắn chỉ sự lựa chọn, khi đọc nhanh cũng có thể kết hợp
thành một nhóm ngữ điệu để đọc.
1MN7
xB??Ž[))!)4KB)[©€
xB??Ž[ŽB?I)4)PP!K©€
*Các câu có mệnh đề danh từ hoặc mệnh đề thuộc ngữ không hạn định
ƒ9[4P)MKBK¦B''KB[v&[??[†'?©
b) Nhóm ngữ điệu có kết cấu xuống giọng + lên giọng thường dùng.
* Trong câu có mệnh đề chính trước mệnh đề trạng ngữ ( hoặc cụm trạng từ)
§M?'I[)P!B[Ž)[©'†&)!?MB††)4M'¦
5>=$4U<B&NCgG5VB'I'?W'%DM'"J
'%='>!!S&!S¢)@&&^&&T)=^
* Câu hỏi đuôi (khi không biết chắc về câu trả lời thì lên giọng ở cuối câu hỏi)
25