B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
TÀI:
TNGăCNGăHUYăNG VN
TIăCỌNGăTYăTNHHăSNăHI
SINHăVIểNăTHC HIN : BỐIăTUYT CHINH
MÃăSINHăVIểN : A19241
CHUYểNăNGÀNH : TÀIăCHệNHậNGỂNăHÀNG
HÀăNI ậ 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
TÀI:
TNGăCNGăHUYăNG VN
TIăCỌNGăTYăTNHHăSNăHI
Giáoăviênăhng dn : PGS-TS.ăLuăTh Hng
Sinh viên thc hin :ăăBùiăTuyt Chinh
Mƣăsinhăviên : A19241
ChuyênăngƠnh :ăTƠiăchínhăậ NgơnăhƠng
HÀăNI ậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Trong quá trình thc hin vƠ hoƠn thƠnh khóa lun tt nghip, em đã nhn đc
s giúp đ cng nh s đng viên t rt nhiu phía. Trc tiên, em xin gi li cm n
chơn thƠnh vƠ sơu sc ti giáo viên hng dn khóa lun tt nghip Phó Giáo S Tin
S Lu Th Hng. Cô đã ch bo tn tình, hng dn em trong sut thi gian nghiên
cu vƠ thc hin khóa lun. Em cng xin cm n s giúp đ ca các cô chú, anh ch
công tác ti Công ty TNHH Sn Hi đã nhit tình giúp đ em trong vic cung cp s
liu vƠ thông tin thc t đ chng minh cho các kt lun trong khóa lun ca em.
Do thi gian nghiên cu đ tƠi ngn, kin thc ca em còn hn ch vƠ kinh
nghim thu thp thông tin còn kém. Vì vy, trong quá trình thc hin bƠi khóa lun
nƠy chc chn không tránh khi nhiu điu thiu sót. Em rt mong nhn đc s ch
dn vƠ giúp đ ca các thy, cô vƠ các thƠnh viên trong công ty đ bƠi khóa lun tt
nghip ca em đt đc kt qu tt.
Em xin chơn thƠnh cm n!
Hà Ni, ngày 27 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Bùi Tuyt Chinh
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip nƠy lƠ do t bn thơn thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn vƠ không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun lƠ có ngun gc vƠ đc
trích dn rõ rƠng.
Tôi xin chu hoƠn toƠn trách nhim v li cam đoan nƠy!
Sinh viên
Bùi Tuyt Chinh
Thang Long University Library
MC LC
CHNGă1:ăCăS LụăLUN V HUYăNG VN TI DOANH NGHIP
1
1.1. Vn ca Doanh nghipầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 1
1.1.1. Khái quát v Doanh nghip 1
1.1.1.1.Khái nim, đc đim Doanh nghip 1
1.1.1.2.Phân loi Doanh nghip 1
1.1.1.3.Hot đng c bn ca Doanh nghip 4
1.1.2. Vn trong Doanh nghip 4
Khái nim, đc đim vn………………………………………………………4 1.1.1.1.
Phân loi vn………………………………………………………………… 6 1.1.1.2.
1.1.3. Vai trò ca vn trong Doanh nghip 11
1.2. Huyăđng vn trong Doanh nghipầầầầầầầầầầầầầầầầ14
1.2.1. Huy đng vn ch s hu 14
1.2.1.1.Vn góp ban đu 14
1.2.1.2.Ngun vn t li nhun không chia (RE) 15
1.2.2. Huy đng n 18
1.2.2.1.Tín dng ngân hàng 18
1.2.2.2.Tín dng thng mi 19
1.2.2.3.Phát hành trái phiu công ty 20
1.2.3. Ch tiêu đánh giá huy đng vn ca Doanh nghip 21
1.2.3.1.Các ch s v kh nng thanh toán 22
1.2.3.2.Các ch s v qun lý n vay 23
1.2.3.3.Ch tiêu v kh nng sinh li 24
1.2.3.4.Tc đ tng trng vn huy đng 25
1.3. Cácănhơnăt nhăhngăđnăhuyăđng vn ca Doanh nghipầầầầầ.27
1.3.1. Nhân t khách quan 27
1.3.2. Nhân t ch quan 29
1.3.2.1.Hình thc huy đng vn 29
1.3.2.2.Hiu qu sn xut kinh doanh ca Doanh nghip 29
1.3.2.3.Trình đ qun lý 29
CHNGă2:ă THC TRNG CỌNGă TÁC HUYăNG VN TIăCỌNGăTYă
TNHHăSNăHI 31
2.1. Tng quan v CôngătyăTNHHăSnăHi ầầầầầầầầầầầầầầ 31
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 31
2.1.2. C cu t chc 32
2.1.3. Các ngành ngh kinh doanh 34
2.1.4. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh 36
2.1.4.1. Kt qu kinh doanh 36
2.4.1.2. Tình hình tài sn – ngun vn 42
2.2. Thc trngăcôngătácăhuyăđng vn tiăCôngătyăTNHHăSnăHiầầầầ 50
2.2.1. Thc trng huy đng vn ch s hu 50
2.2.1.1. Huy đng vn góp ban đu 50
2.2.1.2. Huy đng t li nhun không chia 52
2.2.2. Thc trng huy đng vn n 53
2.2.2.1. Huy đng t vay n ngân hàng và các t chc tín dng 53
2.2.2.2. Huy đng t tín dng thng mi 53
2.2.2.3. Huy đng khác 57
2.3. ánhăgiáăcôngătácăhuyăđng vn tiăCôngătyăTNHHăSnăHiầầầầầ 59
2.3.1. Kt qu đt đc 59
2.3.2. Hn ch và nguyên nhân 61
2.3.2.1. Hn ch 61
2.3.2.2. Nguyên nhân 65
CHNGă3:ăTNGăCNGăHUYăNG VN TIăCỌNGăTYăTNHHăăSNă
HIầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ67
3.1.ănhăhng hotăđng caăCôngătyăTNHHăSnăHiầầầầầầầầầầ67
3.1.1. nh hng ca ngành 67
3.1.2. nh hng phát trin ti Công ty TNHH Sn Hi 69
3.2. Giiăphápătngăcngăhuyăđng vn tiăCôngătyăTNHHăSnăHiầầầầ 73
3.2.1. Nhóm gii pháp tng cng huy đng vn ch s hu 73
3.2.1.1. Bo toàn và phát trin ngun vn 73
3.2.2. Nhóm gii pháp tng cng huy đng vn n 75
3.2.3.ăNhómăgiiăphápăkhác 77
3.2.3.1. Thanh lý, bán mt s hàng tn kho ca Công ty 77
3.2.3.2. Nâng cao trình đ cán b qun lý và ngi lao đng 77
3.2.3.3. Thng xuyên đánh giá hiu qu ca kênh huy đng 78
3.3. Kin nghầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 78
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Kýăhiu vit tt Tênăđyăđ
CBNV Cán b nhơn viên
DNNN Doanh nghip nhƠ nc
NSNN Ngơn sách nhƠ nc
SXKD Sn xut kinh doanh
TNCN Thu nhp cá nhơn
TNHH Trách nhim hu hn
TSC TƠi sn c đnh
DANH MC BNG BIU
Biu đ: Xu hng tng trng vn theo thi gian ca doanh nghip 27
Bng 1.1 Trình đ cán b Công ty TNHH Sn Hi nm 2014 31
S đ 2.1 C cu t chc ca Công ty TNHH Sn Hi 33
Hình nh 01: Các công trình xơy dng ca Công ty TNHH Sn Hi 36
Bng 2.1 Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty TNHH Sn Hi giai
đon 2011 – 2013 38
Bng 2.2 Tng trng ca vn kinh doanh, doanh thu thun vƠ li nhun sau thu ca
Công ty TNHH Sn Hi giai đon 2011-2013 42
Biu 2.1 Tng trng ca vn kinh doanh, doanh thu thun vƠ li nhun sau thu ca
Công ty TNHH Sn Hi giai đon 2011-2013 42
Bng 2.3 Tình hình tƠi sn ca Công ty TNHH Sn Hi giai đon 2011 - 2013 44
Biu đ 2.1 Biu đ c cu tƠi sn ca Công ty giai đon 2011 – 2013 45
Bng 2.5 Tình hình ngun vn giai đon 2011 - 2013 48
Biu đ 2.3 Biu đ c cu ngun vn ca Công ty giai đon 2011 – 2013 49
Bng 2.5 Huy đng t li nhun đ li 53
Biu đ 2.4 Huy đng t li nhun đ li 53
Biu đ 2.5 Vay n ngn hn vƠ dƠi hn 54
Bng 2.6 Ngun vn tín dng thng mi ca Công ty 55
Biu 2.6 C cu vn chim dng 55
Bng 2.7 Tình hình vn b chim dng 56
Biu 2.7 C cu vn b chim dng 57
Bng 2.9 Chênh lch gia vn chim dng vƠ vn b chim dng 57
Biu đ 2.8 T trng phi tr ngi lao đng trong tng ngun vn 58
Bng 2.8 Thu vƠ các khon np NhƠ nc trong tng ngun vn 59
Bng 2.9 T trng phi tr khác trong tng ngun vn 59
Bng 2.10 Bng các ch tiêu v kh nng thanh toán 62
Bng 2.11 Bng các ch tiêu v kh nng sinh li 64
Bng 2.12 Tc đ tng trng vn ca Công ty TNHH Sn Hi 66
th 2.8 Xu hng tng trng vn theo thi gian ca Công ty TNHH Sn Hi 66
Thang Long University Library
LIăNịIăU
1. Lýădoăchnăđ tƠi
Vn không ch lƠ điu kin tiên quyt đi vi s ra đi ca Doanh nghip mƠ nó
còn lƠ mt trong nhng yu t quyt đnh trong quá trình hot đng vƠ phát trin ca
Doanh nghip. Chính vì vy, bt k mt Doanh nghip nƠo mun tn ti vƠ phát trin
đu phi quan tơm đn vn đ to lp, qun lý vƠ s dng vn sao cho có hiu qu
nhm đt mc tiêu ti đa hóa li nhun.
K t khi Vit Nam thc hin chính sách m ca nn kinh t - nn kinh t th
trng theo đnh hng xã hi ch ngha hƠng lot các Doanh nghip ra đi, to đc
mt lng ln công n vic lƠm cho ngi lao đng, đóng góp vƠo s n đnh vƠ phát
trin ca nn kinh t. Trong Xơy dng, vic to dng nhƠ ca nói riêng vƠ các công
trình cao cp nói chung, ngoƠi vic thc ngoƠi vic thc hin đy đ các chc nng
còn phi đp, phi có phong cách mi phù hp vi thi đi vƠ đáp ng đc nhu cu,
mong mun ca khách hƠng. Chính vì vy mƠ vai trò ca ngƠnh xơy dng ngƠy cƠng
tr nên quan trng hn. Nhu cu v ngƠnh ngƠy cƠng ln trong khi ngƠnh xơy dng lƠ
ngƠnh có tính thi đi, phi cp nht liên tc theo s phát trin ca th trng trong vƠ
ngoƠi nc. Khi quy mô vƠ yêu cu ca th trng thay đi, nhƠ đu t luôn hng ti
vic tìm kim, la chn c cu đu t danh mc theo các ngƠnh ngh trng đim, các
doanh nghip đu ngƠnh, có lch s phát trin n đnh vƠ có sc cnh tranh cao. NgƠnh
xơy dng luôn có s phát trin nhanh vƠ n đnh, thu hút rt nhiu s quan tơm vƠ các
chin lc dƠi hn t các nhƠ đu t ln, nh trong vƠ ngoƠi nc. VƠ Công ty TNHH
Sn Hi cng không nm ngoƠi xu hng phát trin chung ca ngƠnh xơy dng.
Mê Linh lƠ mt huyn tng đi thun nông, nhng nm 2008 tr li đơy mi
đc đi mi do sát nhp vƠo th đô HƠ Ni, do vy mƠ điu kin kinh t xã hi ca
Mê Linh cng có điu kin phát trin hn. LƠ mt trong s nhng doanh nghip đc
thƠnh lp t rt sm hot đng trên đa bƠn huyn Mê Linh, Công ty TNHH Sn Hi
hot đng trong lnh vc xơy dng nhng nm 2011 - 2013 vn duy trì hot đng kinh
doanh có hiu qu trong điu kin kinh t trong nc vƠ th gii gp nhiu khó khn
cng lƠ mt điu đáng nói, đáng phơn tích trong giai đon nƠy.
Công ty TNHH Sn Hi đc thƠnh lp nm 2007, hot đng ch yu trong lnh
vc xơy dng công trình dơn dng, thu li, giao thông, vn chuyn hƠng hoá hƠng
khách, mua bán vt liu xơy dng, Công ty có đa bƠn hot đng rng trên c nc vi
nhim v xơy dng các công trình xơy dng dơn dng, giao thông, thu li, đƠo đp
các mt bng vƠ cung cp vt liu xơy dng trong phm vi ch yu lƠ thƠnh ph HƠ
Ni vƠ mt s đa bƠn lơn cn. Va cung cp vt liu va tham gia thc hin xơy dng
công trình, trong nhng nm va qua công ty đã có đóng góp không nh cho kinh t xã
hi đa phng. Công ty đã có mt thi gian hot đng tuy cha lơu nhng cng có
khá nhiu kinh nghim vƠ đc bit lƠ trong thi gian kinh t khng hong nh hin nay
mƠ công ty vn đng vng, hot đng có hiu qu. Vy doanh nghip hot đng tƠi
chính có hiu qu nh th nƠo, vic s dng tƠi chính ca doanh nghip ra sao? ơy lƠ
nhng vn đ cn đc nghiên cu vƠ phơn tích nhm giúp doanh nghip tìm vƠ phát
huy nhng mt mnh, hn ch nhng mt yu kém đ đi đn mc tiêu lƠ nơng cao li
nhun hn na.
LƠ mt Công ty trong lnh vc Xơy dng, Công ty TNHH Sn Hi cng đang
đng trc vn đ lƠm th nƠo gii quyt tt bƠi toán huy đng vn nhm giúp Công ty
phát trin, nơng cao kh nng cnh tranh, uy tín vƠ thng hiu trên th trng. Nhn
thy tm quan trng vƠ s cn thit ca công tác huy đng vn, di s giúp đ ca
Ban giám đc vƠ cán b, nhơn viên Công ty cùng vi s hng dn tn tình ca cô
giáo Phó Giáo S Tin S Lu Th Hng, em quyt đnh la chn đ tƠi: “Tngă
cngăhuyăđng vn tiăCôngătyăTNHHăSnăHi” lƠm đ tƠi khóa lun tt nghip
ca mình.
2. Mcătiêuănghiênăcu
- Nghiên cu nhng vn đ c bn v huy đng vn trong Doanh nghip.
- Phơn tích thc trng huy đng vn ca Công ty TNHH Sn Hi giai đon 2011
đn nay
- xut gii pháp vƠ kin ngh nhm tng cng huy đng vn ca Công ty
TNHH Sn Hi.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu:Huy đng vn ca Doanh nghip
Phm vi nghiên cu:Huy đng vn ti Công ty TNHH Sn Hi t nm 2011 đn
nm 2013
4. Phngăphápănghiênăcu
NgoƠi các phng pháp c bn thng đc đc s dng trong nghiên cu kinh
t (duy vt bin chng, duy vt lch s, thng kê, tng hp, phơn tích so sánh ) đ
nghiên cu lý lun phơn tích hiu qu kinh doanh, đ tƠi còn s dng các phng pháp
c th nh sau:
- Phng pháp thu thp s liu: Nhng d liu liên quan đn quá trình phơn tích
đ tƠi đc thu thp t các phòng ban ca Công ty cung cp ch yu t: Bng cơn đi
k toán, bng kt qu hot đng sn xut kinh doanh. NgoƠi ra còn có nhng tƠi liu
thu thp t sách báo, internet
Thang Long University Library
- Phng pháp phơn tích: LƠ phơn tích các ch tiêu, các hin tng kinh t đã
đc lng hoá có cùng mt ni dung, mt tính cht tng t đ xác đnh xu hng vƠ
mc đ bin đng ca các ch tiêu đó. Nó cho phép chúng ta tng hp đc nhng nét
chung, tách ra đc nhng nét riêng ca các hin tng kinh t, trên s s đó đánh giá
đc các mt phát trin hay kém phát trin, hiu qu hay kém hiu qu đ tìm ra các
gii pháp nhm qun lý ti u trong mi trng hp c th
- Phng pháp so sánh: So sánh s bin đng ca tng s ngun vn vƠ so sánh
s bin đng cu c cu ca c cu ngun vn theo thi gian c v s tng đi vƠ s
tuyt đi. Qua vic so sánh s bin đng ca tng ngun vn theo thi gian, ta s đánh
giá đc tình hình to lp ngun vn vƠ huy đng vn v quy mô; còn qua vic so
sánh s bin đng ca c cu ngun vn theo thi gian, ta đánh giá đc tính hp lý
trong c cu huy đng, chính sách huy đng vƠ t chc ngun vn cng nh xu hng
bin đng ca c cu ngun vn. So sánh các s liu trung bình ca ngƠnh, ca các
doanh nghip khác nhm đánh giá tình hình hot đng SXKD ca doanh nghip tt
hay xu, kh quan hay không kh quan. Vn dng phng pháp so sánh trong phơn
tích giúp nhƠ qun tr đánh giá mt cách tng quát tình hình tƠi chính cng nh huy
đng vn ca doanh nghip đc xác thc vƠ khách quan.
+ So sánh tuyt đi: LƠ kt qu ca phép tr gia tr s ca k phơn tích so vi k
gc, kt qu so sánh nƠy biu hin khi lng quy mô ca các hin tng kinh t
+So sánh tng đi: LƠ t l phn trm ca ch tiêu k phơn tích vi ch tiêu c
s, th hin t l ca s chênh lch tuyt đi so vi ch tiêu gc, đ nói lên tc đ tng
trng.
- Phng pháp đ th vƠ biu đ: LƠ phng pháp nhm phn ánh trc quan các
s liu phơn tích bng biu đ hoc đ th. Qua đó mô t xu hng, mc đ bin đng
ca c cu ngun vn, tng trng vn, th hin mi quan h kt cu ca các b phn
trong mt tng th nht đnh.
5. Kt cuăkhóaălun
B cc khóa lun bao gm 3 chng:
Chngă1:ăCăs lýălun v huyăđng vn ti Doanh nghip
Chngă2:ăThc trng côngătác huyăđng vn tiăCôngătyăTNHHăSnăHi
Chngă3:ăGiiăphápătngăcngăhuyăđng vn tiăCôngătyăTNHHăSnăHi
1
CHNGă1:ăCăS LụăLUN V HUYăNG VN TI DOANH NGHIP
Vn ca Doanh nghip 1.2.
Khái quát v Doanh nghip 1.2.1.
Khái nim, đc đim Doanh nghip 1.2.1.1.
Nh chúng ta đã bit, ngƠy nay Doanh nghip đóng vai trò quan trng trong nn
kinh t đt nc. Chính vì vy, có th nói xã hi hin đi lƠ xã hi ca Doanh nghip.
Doanh nghip to ra mi ca ci vô tn đáp ng mi nhu cu đa dng ca xã hi, to
ra vic lƠm, thu nhp ca hƠng triu ngi. Doanh nghip cng lƠ ni bin các thƠnh
qu ca nghiên cu vƠ trin khai thƠnh hin thc. S tng trng ca nn kinh t đt
nc ph thuc rt ln vƠo s ln mnh ca h thng các Doanh nghip.
Kháiă nim: V góc đ pháp lý, theo Khon 1 iu 4 Lut Doanh nghip ban
hƠnh ngƠy 29 tháng 11 nm 2005 ca Vit Nam khái nim v Doanh nghip nh sau:
“Doanh nghip lƠ mt t chc kinh t, có tên riêng, có tƠi sn, có tr s giao dch n
đnh, đc đng ký kinh doanh theo quy đnh ca pháp lut nhm mc đích thc hin
các hot đng kinh doanh”. Trên thc t Doanh nghip đc gi bng nhiu tên khác
nhau nh: Ca hƠng, nhƠ máy, xí nghip, hãng…Cng theo Lut Doanh nghip 2005
gii thích, “Kinh doanh” lƠ vic thc hin liên tc mt, mt s hoc tt c các công
đon ca quá trình đu t, t sn xut đn tiêu th sn phm hoc cung ng dch v.
Nh vy, thut ng “Doanh nghip” dùng đ ch mt ch th kinh doanh đc lp
đc thƠnh lp vƠ hot đng di nhiêu mô hình c th vi tên gi khác nhau. Nhng
ch th nƠy có nhng đc trng pháp lý trong vic thƠnh lp vƠ hot đng, nó phi
tha mãn nhng điu kin pháp lut quy đnh.
căđim: Doanh nghip lƠ đn v kinh t, hot đng trên thng trng, có tr
s giao dch n đnh, có tƠi sn. ã đng ký kinh doanh, thc hin hot đng kinh
doanh nhm mc đích sinh li. Các Doanh nghip Vit Nam b hn ch v vn.
Doanh nghip thng tp trung vƠo ngƠnh ngh mình có th mnh, nhng hin
nay vì mc đích li nhun Doanh nghip thng “đa dng hóa ngƠnh ngh, dch v”,
h đã mt dn ngƠnh ngh có th mnh vƠ tr nên yu hn đi th.
Các v trí ch cht trong Doanh nghip phn ln lƠ ngi quen bit trong mt gia
đình, vì thy thun tin ch không phi vì nng lc, h không phù hp vi công vic,
vƠ đc bit rt khó k lut vƠ đui vic khi không đáp ng đc yêu cu công vic.
Phân loi Doanh nghip 1.2.1.2.
Cn c vào tính cht s hu tài sn trong Doanh nghip
Tính cht s hu vn vƠ tƠi sn đc s dng đ thƠnh lp Doanh nghip – s
hu vn, ngi ta có th chia Doanh nghip thƠnh
Thang Long University Library
2
Doanhănghip nhƠănc: LƠ t chc kinh t do NhƠ nc đu t vn. NhƠ nc
– ngi đi din ca toƠn dơn – t chc thc hin chc nng qun lý trên mi mt hot
đng SXKD k t khi thƠnh lp cho đn khi gii th. DNNN có t cách pháp nhơn, có
quyn vƠ ngha v dơn s trong phm vi s vn do Doanh nghip qun lý. Nhim v
ca DNNN lƠ thc hin các mc tiêu kinh t xã hi vƠ điu tit v mô trong nn kinh t
th trng đt ra nhu cu khách quan v s hình thƠnh vƠ tn ti trong DNNN.
Doanhănghip tănhơn: LƠ Doanh nghip do mt các nhơn lƠm ch vƠ chu trách
nhim bng toƠn b tƠi sn ca mình v mi hot đng ca Doanh nghip.
Doanh nghip t nhơn không có t cách pháp nhơn do mt cá nhơn b vn ra
thƠnh lp vƠ lƠm ch. Ch Doanh nghip t nhơn có toƠn quyn qun lý Công ty, chu
trách nhim vô hn v mi khon n ca Công ty, vƠ lƠ ngi đi din theo pháp lut
ca Doanh nghip.
Doanhănghip tpăthă(hpătácăxƣ): LƠ t chc kinh t t ch do nhng ngi
lao đng có nhu cu, li ích chung, t nguyn cùng góp vn, góp sc lp ra theo
nhng quy đnh ca pháp lut đ phát huy sc mnh ca tp th vƠ ca tng xã viên
nhm giúp nhau thc hin có hiu qu hn các hot đng SXKD, dch v vƠ ci thin
đi sng góp phn phát trin kinh t xã hi ca đt nc.
Hp tác xã lƠ mt t chc kinh t t ch mang tính tng tr. Các xã viên hp tác
xã va góp vn va góp sc vƠo hp tác xã vƠ cùng hng li. Mi quan h gia h
đc hình thƠnh vƠ điu chnh theo nguyên tác t nguyn, bình đng giúp đ tng tr
ln nhau vƠ cùng có li. Hp tác xã có s lng thƠnh viên ti thiu theo quy đnh ti
điu l mu ca các hp tác xã. Hp tác xã có t cách pháp nhơn vƠ chu trách nhim
hu hn trong phm vi vn ca mình.
Cn c vào hình thc pháp lý Doanh nghip
Cn c vƠo Lut Doanh nghip nm 2005 thì hình thc pháp lý ca các loi hình
Doanh nghip Vit Nam bao gm:
Côngă tyă tráchă nhimă huă hn (bao gm Công ty TNHH mt thƠnh viên vƠ
Công ty TNHH hai thƠnh viên tr lên): LƠ Doanh nghip mƠ các thƠnh viên trong
Công ty chu trách nhim v các khon n vƠ ngha v tƠi sn khác ca Công ty trong
phm vi s vn điu l ca Công ty.
Côngătyăcăphn: LƠ Doanh nghip mƠ vn điu l ca Công ty đc chia thƠnh
nhiu phn bng nhau gi lƠ c phn. Cá nhơn hay t chc s hu c phn ca Doanh
nghip đc gi lƠ c đông, c đông chu trách nhim v các khon n vƠ các ngha v
tƠi sn khác trong phm vi s vn đã góp vƠo Doanh nghip.
Côngătyăhpădanh: LƠ Doanh nghip trong đó có ít nht hai thƠnh viên lƠ ch s
hu ca Công ty, cùng kinh doanh di mt cái tên chung (gi lƠ thƠnh viên hp
3
danh). ThƠnh viên hp danh phi lƠ cá nhơn vƠ chu trách nhim bng toƠn b tƠi sn
ca mình v các ngha v ca Công ty. NgoƠi ra trong Công ty hp danh còn có các
thƠnh viên góp vn.
Doanhănghip tănhơn: LƠ Doanh nghip do mt cá nhơn lƠm ch vƠ chu trách
nhim bng toƠn b tƠi sn ca mình v hot đng ca Doanh nghip. Mi cá nhơn ch
đc thƠnh lp mt Doanh nghip t nhơn.
Doanhă nghip cóă vnă đuă tă ncă ngoƠi: c thƠnh lp theo Lut đu t
nc ngoƠi nm 1996 cha đng ký li hay chuyn đi theo quy đnh.
Cn c vào ch đ trách nhim
Cn c vƠo ch đ trách nhim có th phơn loi các Doanh nghip thƠnh Doanh
nghip có ch đ trách nhim vô hn vƠ Doanh nghip có trách nhim hu hn.
Doanhănghip cóăchăđătráchănhimăvô hn: LƠ loi hình Doanh nghip mƠ
đó ch s hu Doanh nghip có ngha v phi tr n thay cho Doanh nghip bng tt
c tƠi sn ca mình, khi Doanh nghip không đ tƠi sn đ thc hiên các ngha v tƠi
sn ca chính nó. Theo pháp lut Vit Nam, có hai loi Doanh nghip có ch đ trách
nhim vô hn lƠ Doanh nghip t nhơn vƠ Công ty hp danh.
Thc cht ch đ trách nhim vô hn ca loi Doanh nghip nƠy lƠ ch đ trách
nhim vô hn ca ch s hu Doanh nghip t nhơn vƠ ca thƠnh viên hp danh (ca
Công ty hp danh). Ch s hu Doanh nghip t nhơn vƠ thƠnh viên hp danh s chu
trách nhim đn cùng v mi ngha v tƠi sn ca Doanh nghip mƠ không gii hn
phn tƠi sn ch Doanh nghip, các thƠnh viên hp danh đã b vƠo đu t kinh doanh
ti Doanh nghip t nhơn vƠ Công ty hp danh. iu nƠy có ý ngha lƠ nu tƠi sn ca
Doanh nghip t nhơn vƠ Công ty hp danh không đ đ thc hin các ngha v v tƠi
chính ca Doanh nghip khi các Doanh nghip nƠy áp dng th tc thanh lý trong th
tc phá sn, ch s hu Doanh nghip vƠ các thƠnh viên hp danh phi s dng tƠi sn
riêng không đu t vƠo Doanh nghip đ thanh toán các khon n ca Doanh nghip.
Doanhănghip cóăchăđătráchănhimăhuăhn:Theo pháp lut Vit Nam, các
Doanh nghip có ch đ trách nhim hu hn c th gm: Công ty TNHH, Công ty c
phn, Doanh nghip liên doanh, vƠ các Doanh nghip 100% vn đu t nc ngoƠi
không tin hƠnh đng ký li theo Ngh đnh 101/2006/N-CP
Nhng Doanh nghip có ch đ trách nhim hu hn lƠ nhng Doanh nghip mƠ
đó ch s hu ch phi chu trách nhim v mi khon vay vƠ ngha v tƠi chính ca
Doanh nghip trong phm vi s vn góp vƠo Doanh nghip. iu đó có ngha lƠ khi s
tƠi sn ca Doanh nghip không đ đ tr n thì ch s hu không có ngha v tr n
thay cho Doanh nghip. Ch đ trách nhim hu hn ca các Doanh nghip thc cht
lƠ ch đ trách nhim hu hn ca các nhƠ đu t – thƠnh viên/ch s hu Công ty.
Thang Long University Library
4
Cn c vào t cách pháp nhân
Nhóm Công ty lƠ tp hp các Công ty có mi quan h gn bó lơu dƠi vi nhau v
li ích kinh t, công ngh, th trng vƠ các dch v kinh doanh khác. Nó bao gm các
hình thc sau: Công ty m – Công ty con, tp đoƠn kinh t…
Doanh nghip NhƠ nc lƠ Doanh nghip trong đó s hu trên 50% vn điu l.
Doanh nghip có vn đu t nc ngoƠi lƠ Doanh nghip do nhƠ đu t nc
ngoƠi thƠnh lp đ thc hin hot đng đu t ti Vit Nam hoc Doanh nghip Vit
Nam do nhƠ đu t nc ngoƠi mua c phn, sáp nhp, mua li.
Hot đng c bn ca Doanh nghip 1.2.1.3.
Hot đng kinh doanh ca Doanh nghip din ra trên các lnh vc sn xut, xơy
dng, thng mi dch v…lƠ đ sn xut vƠ cung cp hƠng hóa – dch v cho ngi
tiêu dùng nhm thu đc li nhun.
Hot đng ca Doanh nghip lƠ mt hot đng đc thù ca Doanh nghip. Doanh
nghip kinh doanh nhng hƠng hóa, dch v mƠ th trng có nhu cu, trong kh nng
ngun lc hin có ca Doanh nghip nhm thu li nhun cao nht, nơng cao thu nhp
ca ngi lao đng, tích ly đ đy mnh quá trình tái sn xut m rng, góp phn
tng thu nhp quc dơn vƠ thúc đy kinh t đt nc phát trin. sn xut hƠng hóa
vƠ cung cp dch v Doanh nghip phi mua nguyên vt liu, các b phn, linh kin
ri hay bán thƠnh phm ca các Doanh nghip khác trong vƠ ngoƠi nc. Nh vy,
các Doanh nghip mun tn ti phi có s tng h vi các thƠnh viên khác trong nn
kinh t.
hot đng SXKD ca Doanh nghip din ra liên tc, Doanh nghip cn có
mt lng vn đ đ duy trì các hot đng hƠng ngƠy ca Doanh nghip.
Vn trong Doanh nghip 1.2.2.
Khái nim, đc đim vn 1.2.2.1.
Vn lƠ điu kin tiên quyt trong mi quá trình đu t vƠ hot đng sn xut kinh
doanh. ng trên các góc đ nghiên cu khác nhau, hoƠn cnh kinh t khác nhau có
nhiu quan nim v vn:
Theo ngha hp: “Vn lƠ tim lc tƠi chính ca mi cá nhơn, mi Doanh nghip,
mi quc gia”.
Theo ngha rng: “Vn bao gm toƠn b các yu t kinh t đc b trí đ sn
xut hƠng hóa, dch v nh tƠi sn hu hình, tƠi sn vô hình, các kin thc kinh t, k
thut ca Doanh nghip đc tích ly, s khéo léo v trình đ qun lý vƠ tác nghip
ca các cán b điu hƠnh cùng đi ng cán b công nhơn viên trong Doanh nghip, uy
tín ca Doanh nghip”. Quan đim nƠy có ý ngha rt quan trng trong vic khai thác
5
đy đ hiu qu ca vn trong nn kinh t th trng. Tuy nhiên vic xác đnh vn
theo quan đim nƠy rt khó khn phc tp, nht lƠ khi nc ta trình đ qun lý kinh t
còn cha cao vƠ pháp lut cha hoƠn chnh.
Di góc đ các yu t sn xut, nhƠ trit hc Karl Marx cho rng: “Vn (t bn)
lƠ giá tr đem li giá tr thng d, lƠ đu vƠ ca quá trình sn xut”. nh ngha ca
Marx v vn có tm khái quát ln vì nó bao hƠm đy đ bn cht vƠ vai trò ca vn.
Bn cht ca vn lƠ giá tr, mc dù nó đc th hin di nhiu hình thc khác nhau
nh: TƠi sn c đnh, nguyên vt liu, tin công… Tuy nhiên, do hn ch v trình đ
phát trin kinh t, Marx ch bó hp khái nim v vn trong khu vc sn xut vt cht
vƠ cho rng ch có quá trình sn xut mi to ra giá tr thng d cho nn kinh t. ơy
lƠ mt hn ch trong quan nim v vn ca Marx.
David Begg đa ra đnh ngha trong cun “Kinh t hc” rng: “Vn hin vt lƠ
giá tr ca hƠng hóa đã sn xut đc s dng đ to ra hƠng hóa vƠ dch v khác.
NgoƠi ra còn có vn tƠi chính. Bn thơn vn lƠ mt hƠng hóa nhng đc tip tc s
dng vƠo chu kì sn xut kinh doanh tip theo”. Quan đim nƠy đã cho ta thy ngun
gc hình thƠnh vƠ trng thái biu hin ca vn.
NhƠ kinh t hc theo trng phái tơn c đin Paul Samuelson cho rng: “Vn lƠ
hƠng hóa đc sn xut ra đ phc v quá trình sn xut mi, lƠ đu vƠo cho sn xut
ca mt Doanh nghip”. nh ngha nƠy đng nht vn vi tƠi sn ca Doanh nghip.
hn ch ca quan đim nƠy lƠ mi ch bó hp vn trong quá trình sn xut riêng bit, lƠ
mt đu vƠo ca quá trình sn xut.
Mt s nhƠ kinh t hc khác đa ra quan đim: “Vn có ngha lƠ phn lng sn
phm tm thi phi hi sinh cho tiêu dùng hin ti ca nhƠ đu t đ đy mnh sn xut
tiêu dùng trong tng lai”. nh ngha nƠy phn ánh v đu t nhiu hn lƠ ngun vn
vƠ biu hin ca ngun vn.
Tóm li, vn lƠ mt phm trù đc xem xét, đánh giá cao theo nhiu quan nim,
vi nhiu mc đích khác nhau. Do đó, khó có th đa ra mt đnh ngha v vn tha
mãn tt c các yêu cu, các quan nim đa dng.
Trên c s phơn tích các quan đim trên, ta có th khái quát: “Vn lƠ phn thu
nhp quc dơn di dng tƠi sn vt cht vƠ tƠi chính cá nhơn, các doanh nghip b ra
đ tin hƠnh sn xut kinh doanh nhm mc đích ti đa hóa li nhun”.
Nh vy, vn lƠ biu hin bng tin lƠ tƠi sn ca Doanh nghip tn ti di
nhiu hình thc khác nhau. ó lƠ ngun vt liu, tƠi sn c đnh sn xut, nhơn lc,
thông tin, uy tín ca Doanh nghip, đc s dng vƠo mc đích sinh li trong Doanh
nghip. Vn khác vi tin vƠ các loi hƠng hóa tiêu dùng khác.Tin tiêu dùng trong
lu thông di hình thc mua bán trao đi, các vt phm tiêu dùng nên không đc
Thang Long University Library
6
gi lƠ vn. Các hƠng hóa đc d dng trong tiêu dùng cng không phi lƠ vn. Nói
cách khác, vn đc biu hin bng tin nhng phi lƠ tin vn đng vi mc đích
sinh li.
căđim vn: Nh đã bit vn SXKD lƠ toƠn b tƠi sn ca Doanh nghip đc
biu hin bng tin gn vi hot đng SXKD ca Doanh nghip. Vì vy vn ca
Doanh nghip có nhng đc đim sau:
Vn có giá tr s dng: Tc lƠ mua vn có th đc mua, đc bán, đc trao
đi trên th trng cng nh có th đc s dng vƠo mt khơu hay toƠn b quá trình
tái sn xut, nh vy vn cng lƠ mt loi hƠng hóa.
Vn có kh nng sinh li: Hot đng SXKD ca Doanh nghip có hiu qu s
lƠm cho ngun vn ca Doanh nghip sinh sôi ny n. Khi tham gia vƠo SXKD vn
luôn luôn bin đng vƠ chuyn bin hình thái vt cht. ToƠn b s vn đng ca vn
khi tham gia vƠo quá trình sn xut đc th hin s đ sau:
T
S vn đng vn trong Doanh nghip sn xut, thng mi có th lƠ T-H-T’ hoc
trong ngơn hƠng lƠ: T-T’. Qua s đ ta thy quá trình vn đng ca vn tri qua 3 giai
đon:
Giai đon 1: Vn lúc đu lƠ tin t tích ly đc đem ra th trng mua hƠng hóa
bao gm t liu sn xut vƠ sc lao đng. Trong giai đon nƠy vn thay đi t hình
thái vn tin sang vn sn xut.
Giai đon 2: Vn ri khi lnh vc lu thông bc sang giai đon sn xut, đơy
các yu t sn xut hay còn gi lƠ hƠng hóa dch v đc sn xut ra trong đó có phn
giá tr mi (do giá tr sc lao đng con ngi to ra).
Giai đon 3: Sau giai đon to ra hƠng hóa H, Doanh nghip bán H thu li vn,
vn tr li th trng, kt thúc giai đon nƠy (hƠng hóa đc tiêu th) vn di hình
thái lƠ hƠng hóa chuyn sang hình thái vn tin t ban đu nhng v s lng có th lƠ
khác nhau.
T phơn tích s vn đng ca vn thông qua “vòng tun hoƠn vn” ta có th thy
rng: Tin có kh nng chuyn hóa thƠnh vn khi vƠ ch khi tin đc đa vƠo quá
trình SXKD, thông qua hot đng đu t nhm mc đích sinh li mi đc gi lƠ vn.
T liu sn xut
Sc lao đng
H T
Giai đon 3
7
Vi t cách đu t thì mc đích cui cùng ca Doanh nghip lƠ to đc T’ phi ln
hn T.
Phân loi vn 1.2.2.2.
Phơn loi vn giúp Doanh nghip thy t trng, c cu tng loi vn đ t đó
xem xét, la chn hình thc huy đng , qun lý hp lý đem li hiu qu kinh t cao
nht, tránh ri ro, nhm bo toƠn vƠ phát trin vn. Vn trong Doanh nghip đc
phơn chia theo nhiu cách khác nhau tùy theo mc đích, giác đ tip cn.
Cnăc vƠoăngunăhìnhăthƠnh vn đc chia lƠm 2 loi: vn ch s hu vƠ vn
vay
Vn ch s hu:
LƠ phn vn thuc quyn s hu ca ch s hu ca Doanh nghip tƠi tr vƠ gi
li phn li nhun cha phơn phi. i vi loi vn nƠy, Doanh nghip không cn
hoƠn tr khon tin đã huy đng (ngoi tr trng hp Doanh nghip đóng ca). Do
đc tính nƠy mƠ vn ch s hu đc coi có tính an toƠn cao. Vn ch s hu bao
gm: Vn điu l do ch s hu đu t, vn t b sung t li nhun vƠ t các qu ca
Doanh nghip, vn t phát hƠnh c phiu mi, vn đu t xơy dng c bn vƠ kinh phí
s nghip (kinh phí do ngơn sách nhƠ nc cp phát vi mc đích hng ti kinh t
lơu dƠi, c bn vƠ mc đích xã hi,…). Ngun vn ch s hu liên quan mt thit ti
hình thc s hu ca Doanh nghip. Hình thc s hu s quyt đnh tính cht vƠ hình
thc to ra vn ca Doanh nghip. Doanh nghip t nhơn vn góp ban đu vƠ li
nhun đ li lƠ ch yu, nht lƠ Doanh nghip t nhơn nh cha có điu kin huy đng
t các kênh khác. Doanh nghip nhƠ nc có vn góp ban đu rt ln. Doanh nghip
c phn có u th phát hƠnh c phiu, huy đng khi lng vn ln.
- Vn góp ban đu: LƠ ngun vn hình thƠnh ban đu do các ch s hu nghip
đóng góp, tùy thuc vƠo hình thc Doanh nghip:
+ Doanh nghip 100% vn NhƠ nc: Vn đu t ban đu ca NhƠ nc
+ Doanh nghip t nhơn: Vn đu t ban đu ca ch Doanh nghip
+ Công ty TNHH, liên doanh: Vn góp do mt thƠnh viên (Công ty TNHH mt
thƠnh viên) hoc nhiu thƠnh viên (Công ty TNHH t hai thƠnh viên tr lên) sáng lp
cùng góp
+ Công ty c phn: Vn c phn do các c đông sáng lp đu t
+ Công ty có vn đu t nc ngoƠi: Vn do ch đu t nc ngoƠi b ra
NgoƠi ra vn góp ban đu cng có th đc kt hp bi nhiu ch s hu khác
nhau, chng hn nh va có vn cp ca NhƠ nc va có vn góp t nhơn hay va có
Thang Long University Library
8
vn ca ch đu t nc ngoƠi va có ch đu t trong nc đóng góp (Công ty liên
doanh)
T l vƠ quy mô góp vn ca tng bên theo quy đnh ca pháp lut. Mt s ngƠnh
ngh có quy đnh v mc góp vn ti thiu thì các Doanh nghip thuc ngƠnh ngh
nƠy mun thƠnh lp phi có vn góp ban đu ca ch s hu bng hoc ln hn vn
ti thiu đó.
- Li nhun đ li: LƠ phn li nhun ròng còn li sau khi đã phơn b ht cho
các khon cn thit. iu kin đ có li nhun đ li Doanh nghip phi hot đng có
hiu qu vƠ có li nhun
- Các qu ca Doanh nghip: LƠ các qu nh qu đu t phát trin, qu d
phòng tƠi chính, qu khen thng phúc li…Các qu đc lp ph thuc vƠo đc đim
hot đng ca doanh nghip do Hi đng qun tr, Giám đc doanh nghip quyt đnh.
Ngun hình thƠnh các qu nƠy lƠ li nhun sau thu ca doanh nghip, t l trích lp
vƠ s dng các qu theo quy đnh ca pháp lut đi vi tng doanh nghip.
Vn vay
Vn vay lƠ phn vn không thuc s hu ca các ch Doanh nghip, đc s
dng vi các điu kin nht đnh (thi gian, lãi sut, th chp, ). Vn vay có đc
trng lƠ Doanh nghip phi thc hin hoƠn tr vn vay trong thi gian nht đnh vƠ
đc tha thun t trc. Trong đó, lãi phi tr lƠ chi phí vn cho các khon n vay.
Mc lãi sut thng n đnh vƠ đc thng nht trc khi cho vay. Chi phí n vay
không phi chu thu thu nhp Doanh nghip do đc tính vƠo chi phí hp lý hp l.
Tuy nhiên cn lu ý li tc dƠnh cho ch s hu đc tr t li nhun sau thu không
đc tính vƠo chi phí nƠy. Vn vay bao gm vay ni b, vay t t chc tín dng vƠ
phát hƠnh trái phiu.
Vay ni b: Doanh nghip có th cho vay t cán b công nhơn viên trong công
ty. Ngun vn nƠy ch đáp ng nhu cu ngn hn.
Tín dng ngân hàng: LƠ vn mƠ Doanh nghip đi vay t bên ngoƠi ca các t
chc tín dng vƠ Doanh nghip phi tr lãi khon đi vay nƠy theo mt quy đnh ca
ngơn hƠng hoc theo tha thun thông qua hp đng tín dng vi ch n. Khi đi vay
Doanh nghip s dng các khon vay trong mt thi hn nht đnh, khi ht hn vay
Doanh nghip phi tr li cho ch n c gc vƠ lãi. T vic đi vay nƠy mƠ Doanh
nghip hình thƠnh các khon n ngn hn, n dƠi hn…
Phát hành trái phiu: Vic phát hƠnh trái phiu cng lƠ mt hình thc vay vn
cho phép Doanh nghip có th thu hút rng rãi s tin nhƠn ri đ m rng hot đng
SXKD ca mình. Tuy nhiên mt Doanh nghip mun phát hƠnh trái phiu phi đm
9
bo điu kin nht đnh vƠ đc bit lƠ uy tín ca Doanh nghip đó nên ít nht Doanh
nghip phi đáp ng đ nhu cu ca ngơn hƠng.
Các vn vay khác: Bao gm các loi vn đc hình thƠnh t các ngun vn khác
nh liên doanh, liên kt, bán c phn, thuê tƠi sn.
Thông thng trong mi hot đng sn xut kinh doanh, Doanh nghip thng
kt hp s dng gia các ngun vn đ đm bo nhu cu vn cho hot đng sn xut
kinh doanh. Vic phơn loi nƠy giúp nhƠ qun lý Doanh nghip bit đc kh nng t
ch v tƠi chính ca Doanh nghip, t đó có bin pháp đ khai thác vƠ s dng có hiu
qu ngun vn ca Doanh nghip.
Cnăc vƠoăthiăgianăhuyăđng vn đc chia lƠm 2 loi lƠ ngun vn thng
xuyên vƠ ngun vn tm thi:
Ngun vn thng xuyên: LƠ tt c các ngun vn có tính cht n đnh, dƠi hn
mƠ Doanh nghip có th s dng. Ngun vn nƠy đc dƠnh cho vic hình thƠnh các
tƠi sn c đnh vƠ mt b phn tƠi sn lu đng ti thiu cn thit cho quá trình hot
đng kinh doanh. Ngun vn thng xuyên bao gm ch s hu vƠ các khon vay dƠi
hn.
Ngun vn tm thi: LƠ các ngun vn có tính cht ngn hn (di 1 nm),
trong đó Doanh nghip có th s dng nhm đáp ng các nhu cu ca mình. Ngun
vn nƠy bao gm các khon vay ngn hn ngơn hƠng, các t chc tín dng vƠ các
khon n ngn hn khác.
Cnă c vƠoă phmă viă huyă đng vn ca Doanh nghip đc chia lƠ 2 loi lƠ
ngun vn bên trong Doanh nghip vƠ ngun vn bên ngoƠi Doanh nghip:
Ngun vn bên trong Doanh nghip: LƠ ngun vn đc huy đng ca bn thơn
Doanh nghip bao gm tin khu hao tƠi sn c đnh, li nhun đ li, các khon d
tr d phòng vƠ các khon thu t nhng hoc bán thanh lý tƠi sn c đnh.
u đim: Ngun vn bên trong có ý ngha đc bit quan trng đi vi quá trình
SXKD ca Doanh nghip, nó to ra điu kin thun li cho ch Doanh nghip ch
đng đa ra các quyt đnh trong kinh doanh đ đt đc mc tiêu ca mình mƠ không
phi tìm kim vƠ ph thuc vƠo ngun tƠi tr.
Nhc đim: Ngun vn nƠy thng b hn ch v quy mô nên ko đáp ng đc
nhu cu v vn cho SXKD, mt khác vic s dng ngun vn nƠy không chu sc ép
v chi phí s dng vn vƠ có th thiu kim tra giám sát hoc t vn ca các chuyên
gia, các t chc. Do đó hiu qu s dng vn ca Doanh nghip không cao hoc có th
có các quyt đnh không khôn ngoan.
Thang Long University Library
10
Ngun vn bên ngoài Doanh nghip: LƠ ngun vn có th huy đng bao gm:
Vay vn ca ngơn hƠng, các t chc kinh t, phát hƠnh trái phiu, n ngi cung cp,
các khon n khác,…
u đim: Doanh nghip có th huy đng đc ngun vn rt ln đ m rng quy
mô đu t, phát trin SXKD, đi mi công ngh.
Nhc đim: Ngun vn bên ngoƠi Doanh nghip cha đng nhiu ri ro tƠi
chính. Nu Doanh nghip ph thuc quá nhiu vƠo ngun vn nƠy thì Doanh nghip s
mt tính đc lp v tƠi chính, mt kh nng thanh toán khi Doanh nghip lƠm n thua
l.
Cnăc vƠoăvaiătrò,ăđcăđim chu chuyn vn đc chia thƠnh 2 loi lƠ vn c
đnh vƠ vn lu đng.
Vn c đnh
Vn c đnh lƠ mt b phn ca vn đu t ng trc v tƠi sn c đnh mƠ đc
đim ca nó lƠ luơn chuyn dn tng phn trong nhiu chu k sn xut vƠ hoƠn thƠnh
mt vòng tun hoƠn khi tƠi sn c đnh ht thi gian s dng. Hiu mt cách đn gin,
vn c đnh lƠ biu hin bng tin ca toƠn b tƠi sn c đnh trong doanh nghip. ơy
lƠ s vn đu t ng trc vì nu đc s dng hiu qu, s vn nƠy s không mt đi
mƠ đc thu hi sau khi doanh nghip hoƠn thƠnh tiêu th hƠng hóa, dch v.
Quy mô vn c đnh nhiu hay ít s quyt đnh đn quy mô ca tƠi sn c đnh,
nh hng đn trình đ trang b k thut công ngh, nng lc sn xut kinh doanh ca
doanh nghip. Song ngc li, đc đim kinh t ca tƠi sn c đnh trong quá trình s
dng li có nh hng chi phi, quyt đnh đc đim tun hoƠn vƠ chu chuyn vn c
đnh. Vn c đnh tham gia vƠo nhiu chu k sn xut kinh doanh vì tƠi sn c đnh
ca doanh nghip có thi gian luơn chuyn dƠi. Vn c đnh đc luơn chuyn dn dn
tng phn. Khi tham gia vƠo quá trình sn xut thì tƠi sn không b thay đi hình dáng
hin vt ban đu nhng tính nng vƠ công sut b gim dn, tc lƠ nó b hao mòn cùng
vi s gim dn v giá tr s dng cng b gim đi. Vn c đnh đc tách thƠnh hai
phn sau:
Mt phn tng ng vi giá tr hoa mòn đc chuyn vƠo giá tr thƠnh phm
di hình thc chi phí khu hao vƠ đc tích ly li di dang khu hao sau khi sn
phm, hƠng hóa đc tiêu th. Qu khu hao nƠy dùng đ tái sn xut tƠi sn c đnh
nhm duy trì nng lc sn xut ca doanh nghip.
Phn còn li ca vn c đnh đc “c đnh” trong hình thái hin vt ca tƠi sn
c đnh ngƠy cƠng gim đi trong khi phn vn luơn chuyn cƠng tng lên tng ng
vi s suy gim dn giá tr s dng tƠi sn c đnh. Kt thúc quá trình vn đng đó
11
cng lƠ lúc tƠi sn c đnh ht thi gian s dng vƠ vn c đnh cng hoƠn thƠnh mt
vòng luơn chuyn.
Vn lu đng
Vn lu đng lƠ s vn tin t ng trc đ đu t, mua sm tƠi sn lu đng ca
doanh nghip nhm đm bo cho quá trình SXKD đc tin hƠnh liên tc. Vn lu
đng lƠ biu hin bng tin ca tƠi sn lu đng hay ngun vn mƠ doanh nghip dùng
đ tƠi tr cho các tƠi sn ngn hn, thng xuyên luơn chuyn trong quá trình kinh
doanh. TƠi sn lu đng tn ti di dng d tr sn xut (nguyên vt liu, bán thƠnh
phm, công c, dng c,…), sn phm đang trong quá trình sn xut (sn phm d
dang), thƠnh phm, chi phí tiêu th,…trong giai đon lu thông. Trong bng cơn đi
tƠi sn ca các doanh nghip thì tƠi sn lu đng ch yu đc th hin các b phn
lƠ tin mt, chng khoán có thanh khon cao, các khon phi thu vƠ d tr tn kho.
Vn lu đng ch tham gia vƠo mt chu k sn xut vƠ không gi nguyên hình
thái vt cht ban đu. Vì vy giá tr ca nó đc chuyn dch toƠn b mt ln vƠo giá
tr sn phm. Khi đu vòng tun hoƠn vn, vn lu đng t hình thái tin t chuyn
sang hình thái vn vt t hƠng hóa d tr vƠ vn sn xut. Kt thúc vòng tun hoƠn,
sau khi sn phm đc tiêu th, vn lu đng tr v hình thái tin t nh đim xut
phát ban đu. Sau mi chu k tái sn xut, vn lu đng hoƠn thƠnh mt vòng luơn
chuyn.
Nh vy vn đu t ca Doanh nghip lƠ mt b phn vn đu t ng trc ca
tƠi sn ca Doanh nghip, đc đim ca nó đc luơn chuyn tng phn trong nhiu
chu k sn xut kinh doanh ca Doanh nghip vƠ mt vòng tun hoƠn ca tƠi sn c
đnh ch kt thúc khi mƠ nó ht thi hn s dng đng thi nó s mang li mt phn li
nhun nht đnh cho Doanh nghip.Vic đu t đ mang li li nhun cho Doanh
nghip phn nƠo ph thuc vƠo quyt đnh đu t ca Doanh nghip, đng nó cng
mang li mt th mnh cho sn phm ca Doanh nghip trên th trng.
Vai trò ca vn trong Doanh nghip 1.2.3.
Bt k doanh nghip nƠo dù ln hay nh đu có mt nhu cu vô cùng quan trng
không th thiu chính lƠ nhu cu v vn. Nó lƠ tin đ cho quá trình hình thƠnh vƠ phát
trin ca doanh nghip. Bi th, vn đóng mt vai trò v cùng quan trng đi vi mi
doanh nghip.
VnălƠăđiu kinătiênăquytăđ thƠnhălp Doanh nghip.
Mi Doanh nghip khi mun thƠnh lp thì điu kin đu tiên Doanh nghip đó
phi có mt lng vn nht đnh, lng vn đó ti thiu bng lng vn pháp đnh mƠ
pháp lut quy đnh cho tng loi hình Doanh nghip. Vn có th đc xem lƠ mt
trong nhng c s quan trng nht đ đm bo s tn ti t cách pháp lý ca mt
Thang Long University Library
12
Doanh nghip trc pháp lut. Vn đc đu t đ đm bo cho quá trình Doanh
nghip hình thƠnh, lng vn nƠy đc dùng đ mua nguyên liu đu vƠo, xơy dng
c bn, thuê nhơn công,… nc ta, trong mt s lnh vc kinh doanh cn vn pháp
đnh nh kinh doanh v ngơn hƠng tƠi chính, chng khoán, bo him, kinh doanh vƠng
bc.
Chng khoán:
Môi gii chng khoán : 25 t đng
T doanh : 100 t đng
Qun lý danh mc đu t : 3 t đng
Bo lãnh phát hƠnh : 165 t đng
T vn đu t chng khoán: 10 t đng
Môi gii lao đng, vic lƠm: 50 triu đng
(Theo Ngh đnh s 48/N-CP ca Chính ph)
Kinh doanh tin t: Theo quy đnh ca Lut Ngơn hƠng vƠ Lut các T chc tín
dng vn pháp đnh lƠ 5000 t (Vn pháp đnh lƠ s vn ti thiu ban đu khi Doanh
nghip đc pháp lut công nhn) vic quy đnh vn pháp đnh nhm đm bo kh
nng thc tin vƠ mc đích kinh doanh chơn chính ca Doanh nghip cng nh bo h
quyn li ca nhng t chc vƠ cá nhơn có liên quan.
Trong quá trình hot đng, đc bit trong vic qun lý tƠi chính, Doanh nghip
cn chú ý đn vic qun lý, s dng, huy đng vƠ s luơn chuyn ca vn vƠ s nh
hng ca nó vi các hình thái vƠ tƠi sn khác nhau nhm đem li hiu qu tƠi chính
ti u.
Vn đm bo cho hotăđng sn xut kinh doanh ca Doanh nghip
Mt s vai trò c bn ca vn đi vi Doanh nghip trong hot đng SXKD nói
chung trong nn kinh t th trng nói riêng. Nhn thc đc vai trò ca vn thì các
Doanh nghip mi có th s dng vn mt cách có hiu qu vƠ tit kim hn. Xét hƠm
sn xut c bn ca mt doanh nghip:
Q = f(K,L,T)
Trong đó: Q: sn lng đu ra K: vn
L: lao đng T: công ngh
LƠ mt trong các yu t đu vƠo c bn ca sn xut, bên cnh yu t lao đng vƠ
công ngh, vn đc coi lƠ điu kin đu tiên vƠ quyt đnh ca quá trình sn xut.
Khi có vn, doanh nghip có th s dng đ thuê lao đng vƠ mua công ngh. ơy lƠ
tt c nhng điu cn có đ doanh nghip tin hƠnh SXKD thng xuyên, liên tc vƠ
duy trì các hot đng ca mình nhm đt đc nhng mc tiêu đã đ ra.
13
Trong sut quá trình hình thƠnh đn đn lúc đi vƠo hot đng, Doanh nghip s
dng vn thng ngƠy cho rt nhiu khon mc chi tiêu nh: Mua nguyên vt liu,
máy móc, tr lng,…Trong trng hp vn không đáp ng đ nhu cu, Doanh
nghip có nhiu kh nng ri vƠo tình trng khó khn ngơn qu, hot đng ca toƠn b
h thng ri vƠo tình trng gim tin đ. Tình trng nƠy kéo dƠi s gơy ra khó khn tƠi
chính trin miên, tơm lý cán b công nhơn viên hoang mang, mt uy tín vi ch n vƠ
khách hƠng…
Vì vy nơng cao hiu qu huy đng vn lƠ rt quan trng đi vi Doanh nghip.
Huy đng vn giúp cho các ngun vn nhƠn ri trong xã hi đc tp trung v mt
mi, thun tin cho vic phơn phi li chúng. Tránh đc tình trng lãng phí ngun
vn, mt s ngi t chc “hi” h gơy mt n đnh trong xã hi. Vi nn kinh t thì
hot đng huy đng vn lƠ không th thiu nht lƠ khi nn kinh t có lm phát, lúc đó
huy đng vn lƠ mt trong nhng công c đ kim ch lm phát. Khi nn kinh t đang
trong giai đon phát trin, huy đng vn giúp cho nó phát trin nhp nhƠng, hiu qu
hn. Vì vy đy mnh công tác huy đng vn trong mi Doanh nghip có ý ngha rt
ln đi vi s phát trin ca Doanh nghip nói chung, ca nn kinh t nói riêng.
VnălƠăđiu kinăđ Doanh nghip m rng sn xut kinh doanh
Bt k Doanh nghip nƠo mun tng trng vƠ phát trin đu cn có vn. Vn lƠ
yu t quan trng hƠng đu trong chin lc phát trin ca Doanh nghip, quyt đnh
s tn ti vƠ phát trin ca tng Doanh nghip. Mt Doanh nghip mun đng vng
trên th trng thì Doanh nghip đó phi có mt lng vn nht đnh, lng vn đó
không nhng đm bo cho hot đng SXKD ca Doanh nghip din ra liên tc mƠ còn
phi dùng đ ci tin máy móc thit b, hin đi hóa công ngh. Vì vy, vn đ vn
trong các Doanh nghip cn cƠng đc đt ra nh mt vn đ bc xúc cn đc gii
quyt. S tng trng vƠ phát trin ca Doanh nghip có phng án kinh doanh hiu
qu, có d án đu t vi t sut sinh li cao nhng Doanh nghip khó khn trong huy
đng vn điu đó tác đng trc tip đn kt qu ca Doanh nghip. Vi mt c cu
vn hp lý s giúp Doanh nghip có k hoch huy đng vƠ s dng vn hiu qu.
Bi vy Doanh nghip mun tn ti vƠ phát trin nht lƠ trong điu kin kinh t
th trng thì cn có khi lng vn ln đáp ng đc nhu cu th trng vƠ có kh
nng chim lnh đc th phn trên thng trng. Trong nn kinh t xu hng thơm
nhp th trng nu quy mô vn không đ ln Doanh nghip s đng trc nguy c b
thơu tóm, sát nhp. Bi ch có quy mô ln mi có th cnh tranh vƠ đng vng trên th
trng. Quy mô ln th hin kh nng tƠi chính vng mnh, cùng vi hiu qu kinh
doanh vƠ uy tín ca Doanh nghip s to điu kin đ Doanh nghip huy đng vn mi
t các t chc tín dng hay t phát hƠnh c phiu, trái phiu. ó lƠ li th huy đng
vn do quy mô vn ln.
Thang Long University Library
14
Vn cng lƠ yu t quyt đnh Doanh nghip nên m rng hay thu hp phm vi
hot đng ca mình. Tht vy, khi đng vn ca Doanh nghip cƠng cƠng sinh sôi ny
n thì Doanh nghip s mnh dn m rng phm vi hot đng ca mình vƠo các th
trng tim nng mƠ trc đó Doanh nghip cha có điu kin thơm nhp. Ngc li
khi đng vn b hn ch thì Doanh nghip nên tp trung vƠo mt s hot đng mƠ
Doanh nghip có li th trên th trng.
Vn góp phn nơng cao kh nng cnh tranh ca Doanh nghip. Mt Doanh
nghip đu t vƠo trang thit b hin đi có kh nng nơng cao nng sut lao đng,
gim giá thƠnh sn phm s chim lnh th trng nhiu hn. đi đu trong vic áp
dng công ngh đòi hi Doanh nghip phi có ngun vn ln. ng thi vn cng
giúp Doanh nghip thc hin chin lc maketing ca mình nh đu t nghiên cu th
trng qung cáo. ó lƠ mt trong nhng nét mi mƠ các Doanh nghip hin nay bt
đu chú trng đ nơng cao kh nng cnh tranh, góp phn vƠo s ln mnh ca Doanh
nghip.
Tóm li, vn lƠ yu t quan trng hƠng đu, lƠ điu kin không th thiu đ thƠnh
lp, tin hƠnh sn xut, tái sn xut vƠ m rng sn xut kinh doanh ca mt doanh
nghip. Bi vy, đ đng vng vƠ cnh tranh trong nn kinh t th trng hin nay,
doanh nghip cn có quy mô vn đm bo kh nng tƠi chính vng mnh. Trên c s
t ch v tƠi chính, doanh nghip phi s dng hp lý, đúng mc đng vn b ra. Hiu
qu SXKD vƠ uy tín ca doanh nghip s lƠ tin đ đ to điu kin d dƠng hn trong
vic huy đng vn.
Huy đng vn trong Doanh nghip 1.3.
Huy đng vn lƠ hot dng nhm đáp ng nhu cu v vn ca Doanh nghip.
Huy đng vn chu nhiu các rƠng buc khác nhau nh:
Hình thc pháp lý ca Doanh nghip: Mt Doanh nghip ca nhƠ nc mt khi
huy đng vn phi chu s rƠng buc ca các vn bn pháp lý NhƠ nc v t l huy
đng vn ti đa có th (Lut DNNN).
Chin lc kinh doanh quyt đnh cu v vn vƠ t đó nh hng đn lng vn
cn thit huy đng ca Doanh nghip. S vng mnh v tƠi chính nói chung vƠ có kh
nng thanh toán nói riêng lƠ nhng điu kin mƠ ngi cho vay chú ý xem xét b vn
cho Doanh nghip.
d đoán cu v vn ca Doanh nghip ta s dng hai phng pháp. Th nht
lƠ phng pháp t l phn trn trên doanh thu. Th hai lƠ phng pháp s dng các chi
tiêu tƠi chính đc trng ca ngƠnh. Phng pháp nƠy hay đc s dng cho các Doanh
nghip mi thƠnh lp hay nhng Doanh nghip đã hot đng nhng cn thit lp li c
cu vn. Hiu qu s dng vn ca Doanh nghip lƠ mt phm trù kinh t phn ánh