TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP TUY HÒA
KHOA CƠ KHÍ
PHẠM HỮU LỘC – PHẠM QUỐC LỢI
(DÀNH CHO SINH VIÊN CAO ĐẲNG
NGÀNH CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT CƠ KHÍ)
( LƯU HÀNH NỘI BỘ)
TP. TUY HÒA, THÁNG 08 NĂM
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 1
MỤC LỤC

 !"#$ #"%&
&'' $ !"#$ #"%&
(#)$  !"#$ #"%(
*+,-+".",!/!$ 0-1$%*
23,*
456$7)2
&

,16089
&:
&&;$ <1=
&(>0?!1*
&*@A?!1*
&2,B$C0D80?!1*
&9B)7?!12
&:DE0?!1608:
456$7)&
(F"7)$ G&(
(,B$&*
(@0$ G&*
(&H7)$ G&2

((IJDE0?!B$@0$ G&2
(*;$ <?!B$@0$ G&2
(&K@0$C"7)$ G(&
(&H7)$ GL0$!1(&
(&&H7)$ G$MB0H7)$ G$#600N'ON,((
PQ$7)((
456$7)(2
@0*600$(9
*B)7R?!1$(:
*&IS$RT$7$?!1$*U
*(,B$D808V$$ W1$*U
**ISXS$ @0?!1$*
*2,B$$Y$JW0#Q*2
*9H7)$ G0!60$ W1Z*:
*9060["7)$ G*:
*9&"$*:
*9($ G$$ W12*
*:ZR$#\R]D!#$92
*=^7Q1$9=
*_"@`!$#Q"!#B0$ W1Z::
*UPQ$7)Q$MQ"7)$ G0!60$ W1$::
456$7)=&
PQ$7)Q=(
@02600)!1=_
2B)7R?!1)!1_U
2&IS$R?!1)!1_
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 2
2(,B$D808V$$ W1)!1_&
2*ISXS$ @0?!1)!1_(
22""7)$ G_9

22"D1D!#_:
22&H#$#$#EB$@0Q$#EB$1$U
22(H.JS$)a00!60U&
22*H$ F$!YU(
222H$!1D!#U(
229H$EDb0@0$ GU*
22:HY$$<@0$ GU*
22=H;)D0DJ$@c0BU*
22_H$EDb0$ 8RU*
22UP\$ bD!#$ #0600)!1U*
22H$E#@c160&2U:
22&H.C0U=
29$ G0!60U_
29U_
29&$ G0!60U
2:^7Q1)!19
2=PQ$7)Q$MQ"7)$ G0!60K!1&*
456$7)&:
PQ$7)Q&=
ZQ"$!#(9
LỜI NÓI ĐẦU
d^$!!1Xec600"QB$$ #0[08#!
f600Q0g$ #0M0)600)h!XEh!Z #0$Y
$ Gec600XZ @i0!#Ia0600)Z1j!k@!Q#00
DE1f)gX1608$b>&UU
I)C0gf$7)?!W#!RX<0$6W#E
3lmZnopqI41"Q$Q"f$7)#f!#Ia0
0QR
#$ G7)YY$C600$ W1$Q
1K!1Z#QB0#$ Gh2@0Xr@0h8$WQfX

BD0RX)g"`$1Y$Q)gQ$7)0sQ@0h@c0Ds
6$7)X W0@0*Q2hQ$7)Q#f$M t"1
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 3
#$ Gjh$D\0"Q$Q"$!##f0QR
Z 0;)1W0)XZ 0;)0<0$61f00#$ Gu)C0
@AgQ#$E#?!Z @i0
<0$6 ;$#0Q$ 4$ f0h7[0`Yh00h)?!v0
0)QW
Các tác giả
CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ĐIỀU KHIỂN SỐ
,wIxyz{|}|
Sau khi học xong chương này, người học có khả năng:
* Trình bày được các khái niệm NC, DNC, CNC, FMS, CIM
* Phân biệt được hệ điều khiển NC và hệ điều khiển CNC.
* Phân biệt được hệ thống sản suất FMS và CIM
~3'|
 !"#$ #"%
&'' $ #$ #"%
(#)$  !"#$ #"%
*+,-+".",!/!$ 0-1$%
23,
456$7)
1.1. NC (NUMERICAL CONTROL):
Y$$V$?!$b !"#$ #"HQX$M;$41"QB$
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 4
•$ G$MB0#E$B0?!1@1V$"#EXn##$X
€%$ WFD["@A0;)"QFDE0kJ01W!#0v[
X$7))4X[I !ic8R•
$ G6000!60V$0f$$ W1608
I"QB$$0QrQ$ G@A

$#Xr$60$JC0cB$DJ10#E?!;;)
QIE"@A0Q1h$W0f"Q0$ J.0;;)Qh$DJ1
cB$E"@A0;$•C0c0$ J.0@71Y$0$ J.0•QE
"@A0DJ1H?!;;)Q$!h$.J@A"@A0.0
$#60$C!L = qN
HJ‚)$$ ?!V$0v$b8R•4MQQ060
]$ 8Q1Wgƒ$W;$"@A0?!1!1X$W"‚!X.$>0€"Q
!#;$0Q1!1"J‚)$$ k$ •!•$ G)$$ 60
0b0\0cM)$$ ?!0Q600$60$
1.2. DNC ( DIRECT NUMERICAL CONTROL ):
'Y$$V$ direct numerical control: HQB$$0E0Y$
1D@cM•"`?!B$1$R$ 0$4c8R!$h
•@$ RQV)Y)60$ W$b01X$eC.;$Q•"`;$
"@A0)„€G%
,1$R$ 0$4h$7[0$60$$bB
ƒ@0$ G#Sh$f[0D["$b1608
Z #0B$$ @i0A)1$R$ 0$4h0!$ jR$ #0"M!
f[0$Y$0!60$#$C$M@$W)4!1!
 Ưu điểm của hệ thống điều khiển DNC:
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 5
G,6G'
Máy CNC 1
-#c1608"…$GB$$0'h@
!
y 60$$eCF.R0)@A$Y$$
y >0$ 17)!@0$ GQ$60$r$ A
y $$i0!Db01?!1608FM†Q0
"W$8?!@0$ GXD808V$Q7$"0!60
y $"r7)D["
y $ !D!8D["1QD[".R0)$E##

0@i‚D80#$$@i0.1WQ"@$ [D[".;$
$i0!RX$i0!)8X$i0!Db0?!1€%XƒDs#
$ GQƒDs01W4"r
1.3. CNC (COMPUTER NUMERICAL CONTROL):
Y$$V$#)$  !"#$ #"HQcM$ A0<)?!
1$Rd41g)4$ ‡hệ điều khiển NC và hệ điều khiển CNC
Trong hệ điều khiển NCX$60Gf?!$Y$0!60Q"
@A#D@cDE0Dk1#
#E$B0$#01W$V!-!F1"$C
;$Q$C!@Af•$ GfY$$<1cV$g$M"
$C;$X$ #0$i0!Q1$60$?!"$C!L$ #0Bc?!$0
-!#Q$Q"$C;$1cV$g$M"$C!
";1$bBc !Z #0$M"$C&f"$C(Q@!
Q#r?!BcQ"$C&b!@A0)h0 !
@A$C;$?!"Q0!60$Y$$Y)$#
$ #0"#E$$G"E)f"E$;$"$bgQ@71u
60$ 5[0!h$?!B$R$#?!XD#h$Y$0!
60uDˆJ)Y)„
@A$C!?!D#g4"C!$ #0>0
8"rP>08"r"Q>0$ Whh"rB$%W>0Q@0$ GJ
Db0"E$@i0.1W.1 !X0#Q !>08"r!jQJ„$ #0•$ G
"Qu041"r#@0$ G
"QC0XG$!1eGDE0$Y$0!
60$!)$!1e>08"rX>0$b€
Hệ điều khiển CNC"QhM$!0!?!1$RXQY$E#
1QQ#1$RB$@0$ G#$b0"#E1
"Q#)‰)$!1eQƒ
@0$ G0!60XhhR$@c50fXh[0@#c
RD8h$ƒ[0!J?!
1

1.4. FMS (Flexible Manufacturing System):
+,-Y$$V$+".",!/!$ 0-1$HQ$0.;$"#E$X"Q
$0!FCB0c#XD1$MB0XQL0
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 6
1,B$+,-"QB$$0@A$cM0!$>01hQM$MB0
#D.;$"#E$X$#6XhX$0.;$XQD411
G0X?0"#E)„u$>0"W$b.;$$##DY
$0.;$"#E$$0.;$"#E$"QMf"M!$$;$#"#E
G.;$!?0"#E@0"@A0$;)
1.5. CIM (Computer Integrated Manufacturing):
3,Y$$V$#)$ $0 !$D!/!$ 0"Q$0.;$$RA)h
$ A0<)?!1$R
3,"Q$0.;$$MB0#QƒhM$ A0<)?!1$RZ #0
$03,C>0$Y$YQY$E#@A0VY$c!X#)‰)$E#
![0)„!h0L0•1$ G.;$"#E$Q•
3,$1@!.;$"4Q#g[0>:U%@00Q1!1k
$ F$Q•$B$ #0.;$E
\0cM)$$ ?!.;$XM)$$ ?!#!f600S
$"Q$ #0"ŠM$MB0#Q)g1$R$GB$$03,@A
$ !FB$F.;$600)0Q1Q0$ FW•$BQ$ F$Q
Y"@A$0?!$RA)$Y$JQ$0.;$$60•!1
$R#SB.‚"R
h ;$J0Š!!3,$•$BQ#8RC0D80?!
hX!41"QB$J0Š!3,$WQ0Q1Q0@A607
B0 k$ W$Y0c
)BQ.;$-,‹ -#$1#/,!/!$ 0‹0 %J
0Š!3,@!CIM là một hệ thống tích hợp có khả năng cung cấp sự trợ
giúp của máy tính cho tất các các chức năng thơng mại của một nhà máy sản xuất, từ
khâu tiếp nhận đơn đặt hàng, thiết kế, sản xuất, cho đến khâu phân phối sản phẩm đến
tay khách hàng

60$11$R3P,?!,TJ0Š!CIM là một ứng dụng, có khả năng
tích hợp các nguồn thông tin về thiết kế sản phẩm, kế hoạch sản xuất, thiết lập và điều
khiển các nguyên công trong toàn bộ quá trình sản xuất.
,B$$03,h$@A.$E#$Q$b)4!
y $0N'ON,
y $YQ#0!60
y $0;)"
y $0"V) )"#E$
y $0E0HNBB"WY$$Q)g$ #0$0
y $0$ !Q$Q)g
CÂU HỎI ÔN TẬP:
XX#M00!Q!?!
Q
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 7
&'Xu Gf!01W$V#E$B0?!B$$0
'
(-#M00Q!?!$0.;$+,-Q3,X$#F
^$!kh60$1Q#C0D80$Q60$0.;$3,Œ
*ZM"W$G$0.;$3,QY$Œ
CHƯƠNG 2: MÁY CÔNG CỤ CNC
 MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU :
Sau khi học xong chương này, người học có khả năng:
* So sánh được máy công cụ thông thường với máy NC và máy công cụ CNC.
* Trình bày được cấu trúc cơ bản của một máy CNC.
* Phân tích được ưu nhược điểm và khả năng ứng dụng của máy CNC.
* Phân biệt được các dạng điều khiển của máy CNC, tự cho ví dụ minh họa về
các dạng điều khiển máy CNC.
* Nhận biết được máy CNC 3 trục, 4 trục, 5 trục.
 NỘI DUNG:
&

&,1608$60$@i0
&&,1608
&(,1608
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 8
&&;$ <1
&(>0?!1
&*@A?!1
&2,B$C0D80?!1
&9B)7?!1
&:DE0?!1608
&:I$#•
&:&I@i0$a0
&:(I$##$# Z#WDE0%
456$7)
Z!•!.@F0
2.1 Các khái niệm cơ bản:
@<0$!kY$$ @c$Y1608j0f"Q1%h
!$Y1608h$ GBE$;),1608Q160
8$60$@i0
2.1.1 Máy công cụ thông thường:
$M0!60$ W1608$60$@i0X604D\0$!1
1X604>CQ#)Y01W60V$0f$$Y$L
#1WgT$7$S$ !
@71>0;$Q;$"@A0)„)8$BQ#$!100@i$A
,SD\jEY#c1Q1@01608$60
$@i0s@A‚D80 B0 kG0$Q$;)X)\A)cDE0.;$5X
YIS$1608$60$@i0sh`0Š! ;$"cc
$ @i0DE10RQ60$M$7)?!f!#a0QEf
2.1.2 Máy công cụ NC:
Ic1608$GC>0?!1@A$M

F@0$ G"7)†1608 ;$$RA)cDE0
.;$Q0"#E$5Q$ 0G
$01"QE$‚X$60$Q#C!$ W
>0$b#S>08"rX$MC>0$#$b0"$ @cY$
$<1f$Y)"$Y)$#$MDJ1g$Y$
,1ƒ$M@AC>0B1@i0$a0XB10
$ jXC>0f$#>0
IS$160hC>0"@$ [@0$ G
2.1.3 Máy công cụ CNC:
,1608"Q@c)$$ !#?!11h$ !0
J1$RQS$)gD\0C>0DJ
1?!1
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 9
@0$ G0!60@Af\0B$"<Q@A"@$ [Q#Bc
?!10!601$R@! !"1
,1$M@AC>0@B1@i0$a0XB1
0$ jXS$.#VXS$K! !#"Q;$•S$7(Q#
,1h>0\DQQR?!D!#@0$ G"7)
!h$"@$ [$ WeŠ!
P0D@c41#[0C>00[!1608$60
$@i0X1608Q1608
Máy công cụ thông
thường
Máy công cụ NC Máy công cụ CNC
Nhập dữ liệu
0@i604
ƒ1608L0
$!1DM!$#8
.;$Qu$Y$X0
)6QD808V$

Nhập dữ liệu
@0  $ G  
@A  7)  Q#  
      F
>08"r
Nhập dữ liệu
@0$ Gh
$ @A7)Q#
$60
•!  Q  )RX  Š!
@0$ G
@A"@$ [$ #0B$
B  "@  $ [  @  Š!
C0
Điều khiển bằng tay
0@i  60  4  Q
S$    $60    60
0    j0  •!1X
"@A0  E1  D!#€%  Q
0!60
$60•!$!1•!1
Điều khiển NC
I.‚
"`    $60  $  
@i0DJ1Q
  C  >0  1
$ #0  @0  $ G
Q@! !$R
$@0
C0$c$b0B)7

G$Q1
Điều khiển CNC
,1  $R  Q  )g
  $@0  C0  $R
A)$ #0
"QQ
ƒ1608
  PB  "@  $ [
@0  $ GX  @0
$ G#XD["1X
R$@cD808V$
Q    0  $ J  
ƒ]0@
$ G0!60@A‚
D80
Kiểm tra
0@i604#Q
$ !R$@cL0
$!1XYg$Y$)"7)
"E$Y$ G0!60
Kiểm tra
,1    k  
7  $ #0    0!
60  E$    R
$@c$Y$FM
)  v  $@i0
.1W  ?!    $0
#Q?!#$# J$ R
,1  60  h  
>0    $ !  "r

@0  $ G  $ @c
•0!60
Kiểm tra
,17
$ #00!60E$
R$@c$Y$
FM)v"W$8
?!$0#Q
#$# J$ R@A
ƒ    j0  •!1
i  h    Y
#  @A  $R  A)  Q
    $ !  R
$@c  E$  @A  0!1
$ #0$•$ G0!
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 10
60,1@AQS$
@0 $ G  $ !
"r@0$ GX"r
$0
2.2. Cấu trúc máy CNC:
,1608@A$Y$Y@1608$60$@i0XM
!$7$M"QB)7"W•!Y•$ G0!60@AL0
1$R,10v!)gR
 Kg
 Kg;)Q
 Phần điều khiển:
v@0$ GC0D80Q;
Kg?!1"Qh?!1h8!
yZeC"Q#"QC>07"Q"@$ [X"Q#"Q"

Dˆ@i01B0?!D808V$Q0!60?!)„
yŽ‚"`""QC>0kh!"!0J)4Q"
Q1@A"@$ [$ #0$!0-"@A@!$cB.‚"`$ 0$4K|
$ !"K ## |$%$R$#DQ@i01B0D808X$BE1
D!#X$B$ 8RX.JJ$ R!g?!D808Xv0$i"@!
Q#]0h"1Wgh0V$B0"Q$$Y$0!60
-!.‚"`"†Q0@!$cDsB0$ 8
 Phần chấp hành:
v1V$"#EQB$;)88;$MB0h!@
;$!11XeC!D!#X6$ X$@c$ X<$$e)#X;))6€
0#Q !1jhB$S;$ <•!$ f0!
- Điều khiển trục quay và trục bước tiến:
!60$Y$$ W1j5$ 8@c$Yh$@A
QƒX<0@AFB0@c#SB0 #B
"7)'#h$!1•!1?!1608$60$@i060jD\0Y$ W
1E
Z 1B0@c$Y@A"WY$c$Y$J###J$ R
@AR.,r$ 8@c$YgB$$0#Q$ Gc
‚"R$MB0$R##0@AC0D80#DQ$60
$@i0!0$ JUUUX W0$ 8Ž?!1$R$@c@i0
R%g"QUUUU2Q$ @i0A)1QR."QUUUU
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 11

- Bộ truyền trục vít – đai ốc bi ( vitme – đai ốc bi ):
,1‚D80B$ 1$ 8R$•!X$Y$$ 1"M"Q[0
W$ 1B0$g#QPB$ 1Q1h@"Q"M!$5!$
">%X;"Qg@60hF
01W"`"QW@AeQ# k.#VQ"@1
"W$8$ #0hXh0!$ jJ$Rnk.#V$E#$Q$b‚! k0#Q
$B!Q‚! k$ #0$BR$G&&%

 Z #0$•$ G$ 1B0!‚!?!!@A•)$M!Q#c
!#F "Q5;$I#F "Q5;$X!‚!?!
!@Aƒ$ @cX$Y$$ #0$ 1B0@AY$E#cB
R.!#XS$"QW
a0EB†S$ )E$n!•UX(&‘UX9(’X!"@i0
R$E$Y).<$ WR$Q!#0UXUU2$#$DQ!
X!"$R"]1?!@c 60•UXUU(X!"@i0R60
@A$•UXUU&
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 12
G&Z 1B0@c$Y?!Q1c$
G&&Z 1B0$•!
- Bộ truyền đai răng:
[01608E;$"Q
1D\0B$ 1! >0
PB$ 1! >0h@"Q
$ 1B0WX$B!#X60h
$@A0$ @A$!X60J0kW60
)$@i0.1Wƒ4!
- Băng máy:
'#1Wg!#BR.0!
60X0$ @A$?!1)#
60hFX1B0
0!1F$B$;)d1‚
D80  0  $ @A$  )a0X  F  0[!    "c)
$ @A$h"h$B$"c);$D…#Jj
- Thiết bị gá và thay dao:
,1608@A$ !0Jc[0$Y$Jh$
$!1D!#$MB0Z\1$BQ#DE0;$ <Q)EC0D80X
[0$Y$J$!1D!#Q1h$v0$iC!@AD!#!
Q"V)S$D!#Q#J$ R60$$#@0$ GZ@i0h"#E!

“Ign#"C!D!#G&(%
“”C!D!#G&*%
Ig #"C!D!#$@i0D\0#1$QeC!D!#$@i0
D\0#1)!1@0$ G0fB$D!#cgn#"u
•!1D!#@A1WgQ#<0J$ R60$X60$!1D!#ƒDˆ
!$ #0Q041
- Hệ thống đo hành trình :
Z #01;$$Y$)h$0#X$\1$BQ#DE0$Y$J
#@A‚D80#S$!0#)4$0[!#J$ R$ M$Y)Q0
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 13
G&(Ign#"C!D!#
G&*”C!D!#$ W1K!1
$Y)]0@#J$ R$1$Q$@0Z@c#@A#$ M$Y)
!0"E0$ J#R.;$
- Khi đo vị trí trực tiếp: .G&2%
Z@c#@A0V$ WQ.!D!#!1$ WQ1XG$YB60
R.?!$ 8RQc)$ 1B060@F0Y0$ J#
0$ J#@A7Y$FB$Y•!0f$ Wh!E
?!$!0#XY#Ye0$ J#k.J!0$RQ
1<0#
+ Đo vị trí gián tiếp:ŽG&9%
1B0DJ1E$@A$b1B0•!1?!R$X
1B0•!1Q1\0cB$Š!.0@"QB$$@c#1
B0•!1?!Š!.0@A07$bB$.0•!1Q@A1$Y)
Y@"QB$$R
-!h$R$#R.1B0?!Q1
!1J$ R$E?!<0DM!$ W.0•!1
- Đo vị trí tuyệt đối.G&:%
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 14
G&2I#J$ R$ M$Y)

G&9I#J$ R0$Y)
,B$$!0#k@Akh!$J$ M$Y)J$ R?!Q1"W
•!$cB$J@c0J$ W1IQ1"Q60
•U•?!1Xh@A.JFQY$E#1I"Q)E
f?!$!0#]0"c@)E"QQMkh!J)4
@A$M$ W$!0#XD#71h$@A$ 7$$M
0$ J#rJ$ Rf@A
+ Đo vị trí tương đối.G&=%
Z!0#@AC0D80cB$"@cE0X<0G$Q
$bE0$.…!1B0@c$Y@A$•!
Y#XYuY$0Q$$Q$R$#J$ R$C
$i?!Q1DM!Q#M$$cJ$ RQ1$ @ch
)@A7Y$B$"gJ$ R$1$X$bhhc
h$$R$#J$ RQ1$C$icMe$ A?!#J$ R
$@0XQ1@A‚D80@"QB$„'#hg$Y$
)7Y$$1$Q1@AFB0I
$1$Q1@A0f"Q•$!Y•,r1B0?!$ 8X
$7RDJ1L0$!1•!‚D80$!1•!1!1<$;g
)@A7Y$Q1#
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 15
G&:I#J$ R$1$
G&=I#J$ R$@0
2.3. Khả năng của máy CNC:
[0>0R?!1Z
yZMB0#!#
yZBDJ1X$B•!1"c–UUUj0O)<$%
yIBR.!#!"R$@c—UUU%
y>0.;$0!60!#0;)("g1$$@i0
yZR"#E$!#$R0!c$@A00!60
2.4. Ưu nhược điểm của máy CNC:

 Ưu điểm Máy CNC:
y ,1608h7$V$!#
y ,16080!60$Y$h;$"@A0@!
y ,16080!60$Y$hBR.!#
y Zi0!0!600VD#$i0!0!60X$i0!)8X$i0!
„JQ$i0!Y$$<0
y ;$"@A0$Y$0!60eJXR$)Y)„
y Zi0!7Q1!#
y ZR"#E$$ #0.;$!#Xh$0!60$Y$hB)C$E)
!#
y I0h!D808V$Qv0D\0$ W10
 Nhược điểm Máy CNC:
y $Q$Y$J!#
y I7QQ"7)$ G $ W1 j50@i7Q1)h
$ GB!#
2.5. Một số ứng dụng của máy CNC:
!11@AC0D80 B0 k$ #0"ŠM0!60RX$ W
$Y0ch ;$1Xh1!#0v
 ,1K!1Q$ 0$40!60
 ,1Z
 ,1#!Q1D#!
 ,10!60$!"‚!
 ,1'7)V$
 ,1,Q
 ,1Q
 ,1|€
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 16
Z #0h1$ W$GZ 0$40!60Q1Z"Q@A‚
D80 B0 k$ #00Q600)
,1@A‚D80 ;$)eY$ #0$0.;$$RA)3,

2.6. Các bộ phận cơ bản của máy CNC:
,1hS;$E#$@0$M@1608$60$@i0,1
F41$ GQ1?1Y"Q,1ZQ,1K!1
2.6.1 Máy Tiện CNC thường có các bộ phận chính sau:
2.6.1.1 Ụ đứng:
 HQB)7"Q?1Y?!1$E# !7$V$0f$PW$ #0"V)$ 8
RQB0@cƒ@A$BQ$!1e@A•!1%Z W
g$ 8RB$g@A"V)c4S)D\00Q•)S$$Y$0!60
KR!!$ 8R"V)$0$?1"M#SR‰h0XFX•)S$$Y$
2.6.1.2 Truyền động chính:
 IB0?!$ 8R?!1$h$"QB0B$#S
B0.#!1
IB0Dj0B$ƒ6;)$BL0R$bIB0Dj0
.#!1$Gƒ6;)$BL0BYe$g$!1ej0•!1
0h6$ 1$!#
2.6.1.3 Truyền động chạy dao:
 IB0B$X.#!1%$ 11B0YBR$y!
"Q#$b0$ 8E1D!#B"7)$ 8ŽX˜%"#EB0Q1hS$R
B0f@$#•$ GV$X•$ G)!kD#6•$R5W
BR.ƒ!#QR.
PBR$y!h>0Ye$ 1DsDˆDQ0R$!$Xh$
ƒFA)"`$ 1Dsc$B!#
2.6.1.4 Ụ động:
PB)7Q1D\0J$4Q$!0!•$ G0S$$Y$
2.6.1.5 Hệ thống bàn xe dao:
 P!#0v!B)7R!
™še$RD!#PQ.D!#%
PB)7Q1"QB)7šeC!D!#$M1B0$J$Y !X
Q##0#0X600hc$ 8RiB0@c1B0Q1
k@A"7)$ G†%

™”$RD!#Ign#"%
Ign#"h$"V)$bD808V$X Ign#"#)‰)$!1
!D!#$ #0B$$i0!0VkƒJXjeC!D!#$G!0B$
"@A0"cD!#Q6004101X!E$ #0\0"Q?!1$
Z #0!$ @i0A)6?!D!#$@i0@A•)$ #0!0D!#
$E[0J$ R.J$ WQ.D!#!0D!#)\A)c0š
D!#$ W1$Q@A$W„#
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 17
Y$;?!gn#"$\1$BQ#60D80Q1Wg600
?!$b0"#E1P!#0vgn6[$7)Xgn6
[$7)Š!G$ 0%KeYgn#"?!"#E1$
hY$;@!
2.6.1.6 Bảng điều khiển: ( Xem chương 4 )
 P0"Q$M0!#D0[!0@ic1Y$;?!
0h$!$\1$BQ#.;$Z60$@i00?!
1$h;$E#@!
vhQGnZ00@QG1$RQB$Q)R0v
<$C>0D\07)D["XuD["Q1@A1Q#
1QD\0hF$MC>07Q1
2.6.2 Máy Phay CNC thường có các bộ phận chính sau:
2.6.2.1 Trục chính:
Z 8R?!1)!1h)g6FgD\00D!#
2.6.2.2 Ụ trục chính:
w$ 8Rh@i0$ @A$Ds@c0#gD!#D1"W.0
$#)@0˜
2.6.2.3 Bàn máy:
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 18
G&_$00S$D808
PQ1h60D800)6PQ1h$D1$#)@0ŽQ
z

2.6.2.4 Thân máy:
Z41h60D80šB)7?!1
2.6.2.5 Bộ phận thay dao tự động:
PB)7$!1D!#$MB0he$RD!#Q$!11$!1D!#$MB0$#
@0$ G
2.7 Các dạng điều khiển của máy công cụ CNC :
1!h>00!60S$!@
"rXS$)a0XS$JG'#hDE0?!1]0!
!$QDE0!
y I•
y I$#@i0$a0
y I$##$# Z#WDE0%
2.7.1 Điều khiển theo điểm – điểm:
Iy!1j0f"Q
$#J$ R@AD\00!60
"rL0)@0))#!X#‰$X
D#!XV$ "rG&U%
d41$Y$0!60@AJ
$ WQ1'808V$E1D!#!
YJ$ Rk"7)$ GE$RD!#
V$gV$Z1W]0h$ @i0A)
D!#60DJ1QQ1DJ1
0!60&"rNXP$ #0$f!Bm.1X<0$!h$W@!
™Z @cY$D808DJ1!YNX!h$YQ
0!60"rN
™-!DJ1D808$#$5"r0!60B$!$#Qu
DJ1!D808YP$#&
›TE#DJ1$#NNœP#0#0c$ 8$f!B#.X#1X$ #0
$ @i0A)Q11B0?!D808#Q$#QB"7)!
›TE#DJ1$#@i0$a0NPZ #0$ @i0A)Q1D!#DJ

1v0$i$#&$ 8
2.7.2 Điều khiển đường thẳng:
I@i0$a0"QDE0Q0!60D808V$u$M
1B0V$0f$$ #0•$ GDJ1$#B$@i0$a0Q#h
Z W1ZD808V$1B0song song hoặc vuông gócc$ 8
$Y$
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 19
G&UI
z
P
z
N
Z W1K!1D808V$1B0#0 song với trục X và trục Y
G&%
2.7.3 Điều khiển theo contour: ( Theo biên dạng )
0#QC>0X@i0$L0X$!h$D808
DJ1$#WDE0
I$#WDE0#)‰)$ME1D!#$ W$ 8\0
"<^RD8$ WG&&%#$;1$#WDE0$ W1ZQ1
K!1
Z WGu$!$;1D808V$chuyển động đồng thời theo 2 trục$E# !
WDE0b!h)g$a0Xb!h)g#0G&&%
Z1$#$ 8@Av0$i0!60X0@i$!)4$
IWDE0&'XWDE0&2'XWDE0('X*'X
2'''#%
- Điều khiển biên dạng 2D:
IWDE0&'#)‰)$ME1D!#$ W&$ 8v0$i
trong một mặt phẳng gia công
^RD8$ #0S$)a0Ž˜Z#SS$)a0ŽzK!1
$ WG&&%Z 8$C(@A#Q$#QB"7)c!$ 8!^RD8

Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 20
G&I$#@i0$a0
•
$ W1K!1($ 8Xh&$ 8)!1#$# Xj$ 8$C($ 8˜%$M
>D!#$#4V$Q@A60)8$BQ#&$ 8!
- Điều khiển biên dạng 2,5D:
I#$# &2'#)‰)>D!#v0$i$#&$ 8Q#h0!
60S$$ #0B$S$)a0;$
J
I$?!)@0))
Q1#c#$#
&'"Q&$ 8@Av0$i
h$eJ$ R#!Z W1K!1
($ 8Xh$v0$i
$ 8ŽQzX$ 8zQ˜#S$ 8ŽQ
˜
Z\1$BQ#S$)a00!60@AfQ$ 8!
@Av0$iXD#711B0h$FS$)a0!
S$)a0ŽUzXzU˜XŽU˜
- Điều khiển biên dạng 3D:
I#$# ('#)‰)v0$iE1D!#$#($ 8ŽXzX˜
($ 81B0v0$ic!$#B$•! Q0B%I
#$# ('@AC0D80$ #00!606sX0!60$Y$hS$
0!60600!)C$E) G&*%
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 21
G&*I$##$# ('
G&(I&2'
- Điều khiển biên dạng 4D, 5D:
Z WF('X$ RD808!1$Y$h$W1B0•!1
#S&1B0•!1%.0•!$ 8Q#h$#B$•! Q0Bc

1B0$ W$ 8?!1('$!hWDE0*'#S2
'
Zh"E$\1$BQ#1Wg?!S$0!60Qh$"M!f1$R
A)X1Q0)C$E)h$ 8$G0$QQ0!#X$R$#"7)
$ GQ0)C$E)!1$ W$Y0ck.;$12$ 8X9$ 8

CÂU HỎI ÔN TẬP
k10$RM!>0[!1608$60$@i0Q1Œ
&S$ @0Q#6$1608Œ
([0@?!1#c1$60$@i0Œ
*ZE!#$ 8@c$Y$ W1)ƒ@AŒ
2Z 1B0@c$YEG$Q$b[0B)7Q#Œ
9,1$)h$$!#W$ 8@c$YŒ
:,1)!1)h$$!#W$ 8@c$YŒ
=k10$R`0Š!Q$D80?!$ 8R$yŒ
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 22
G&2,1)!12$ 8
G&9,1$*$ 8
_k1WM!0[!#J$ R$ M$Y)Q0$Y)Œ
UI#J$ R$1$)4$@$YQ##c#J$ R$@0Œ
h$Y$J$!1D!#$M60Q#$ W1608Œ
&h!#WDE0$ W1Œ
(ZG1*$ 8X2$ 8$ WE0X#c1FD@c
.@F0
ZN,›|NŽd
'ˆ0DE0?!!$ W1608
hF.@F0Y60h1608Q#E$Gh
$6)50DE0cMr$ A?!$Y$0!60
$@0C0
^RD8

* Điều khiển điểm
Z W1K!1#E1#!"r
* Điều khiển đường thẳng
Z W1K!1#E1@i0$a0#0#0$ 8$#)@0
ŽX)@0zX)@0˜
 Z W1Z#E1@i0$a0#0#0$ 8ŽQ$ 8˜
* Điều khiển 2D
Z W1K!1#E11B0$#0$ j
Z W1ZZ6#S$#0
* Điều khiển 2½D
Z W1K!1E1@i0$a0 bằng hai trục&$ 81
B0v0$i%$ WS$)a00!60!X8$"Q$ W(S$)a0
ŽmzXŽm˜Xzm˜c"Q)E1@i0$a0@A$ W(S$)a0$Gc"Q
điều khiển 2½D )
žĐiều khiển 3D,1F.@F060h('X*'X2'%
Z W1K!1E1@i0$a0$ W!$ 8($ 81B0
v0$i%
Z W1ZE1@A1B0$ j$ #0600!
CHƯƠNG 3: CƠ SỞ LẬP TRÌNH NC
MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU :
Sau khi học xong chương này, người học có khả năng:
* Trình bày được khái niệm chương trình NC.
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 23
* Phân biệt được cấu trúc một chương trình NC với cấu trúc một câu lệnh NC.
* Trình bày được cấu trúc của một từ lệnh, giải thích ý nghĩa các mã lệnh
G-code, M-code thông dụng.
* Phân biệt được lập trình bằng tay và lập trình tự động bằng máy.
 NỘI DUNG:
(,B$
(@0$ G

(&H7)$ G
((IJDE0?!B$@0$ G
(*;$ <?!B$@0$ G
(*;$ <B$@0$ G
(*&;$ <B$4"
(*(;$ <B$$b"
(**,k"y#D
(*2,k",•#D
(&K@0$C"7)$ G
(&H7)$ GL0$!1
(&&H7)$ G$MB0H7)$ G$#600N'ON,
456$7)
@0$ GG$Q$bB$r4"X<0D\0
16080!60B$$Y$8$"@AY$L0k
•1JQV).Y)$#B$$C$M1h$@Ah"Q
Z #01hBXhf"$#$C$M$M•$ G
0!60!1h ;$X<0)8$BQ#Q
Y$E#1Z1Wk•$Y3-m@A‚D80 B0 k;$Q1
!60X#W1$bQ1!00@i$!h$
C0D80B$DˆDQ0
3.1 Một số khái niệm cơ bản:
3.1.1 Chương trình NC:
Z W1•$ G0!60@A$MB$$MB0
$0?!1u•$ G0!60$#B$@0$ Gk
"7)†
@0$ Gh0!$ j•!$ f0$ #0•$ G0!60Xh"QB$V$
.R?!•$ G„J.;$^J$ R?!@0$ G@A$$ #0
vG(
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 24
G(^J$ RV$0f$"

Q,Ÿ





@0$ G
ZY$Y „J600
H7)$ G
@0$ G,1608
 ›$ GG$Q@0$ G@!
Zbu$Y$YX0@i"7)$ Gh$60$Gf$R$#XV).Y)
4"$#$ G$M;$JXv0$i0@i"7)$ G)0
;)$60$600YBV$XD808V$XC>0)8%G
$Q@0$ G
@71@0$ GC!$#QBthông tin hình học và thông tin
công nghệ?!•$ G0!60
@0$ G"Qmột file chứa các lệnh điều khiển máy, mỗi lệnh điều khiển
một thao tác nào đó của máy, các lệnh được viết bằng các mã qui định và sắp xếp theo
một thứ tự để máy có thể hiểu khi nó làm việc.
3.1.2 Lập trình NC:
H7)$ G"Q•$ G$Y$"7)"#D808V$$ WFu
$Y$Q$60$600 v1$60$Q1!0B)7!0D[
"@Akh!QV).Y)$#DE0Q1@A
3.1.3 Định dạng của một chương trình:
IJDE0@0$ G"W$8)$$ $#$i0!X!1!0‚D80
!"#EJDE0@A"$W$#$C$M.;$
™Z!-•$!"+# !$ƒD\0#60h$7))4
™+.D+# !$ƒD\0#60h$7))4
™¡# D!DD /# !$IJDE0J!ƒ$b0[%D\0#Qh

$7))4
ƒh[0$0$i•gcc‚D80Z!-•$!"
+# !$Q+.D+# !$!k"E7Q60j@A‚D80Fg>
_:UX<0@A$!1$YL0¡# D!DD /# !$IJDE0J!ƒ$b0[%
$7$Q•
 Word address format: ( Định dạng địa chỉ từ ngữ )
IJDE0J!ƒ$b0[ DM!$ WMY$A)B$[cB$#S[

[^"`$1Y$&9[‚D80#"7)$ GXgY$
$0ƒ;)7B$[X"#E5[j"E^RD8PB
$ W1Z"#E5[z
[h@i[$bUY_X[@AD\0$#&YB,B$"Q
h0$ J01WX!"QhD;$7))4Xh$h0$ J4#SD@0
IJ!ƒ["6@AY$$ @c[RD8Ž2U"Q<0X2UŽ"Q!
Giáo viên biên soạn: Khoa Cơ khí 25