giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 tiết 38 ưu thế lai (12)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1016.83 KB, 14 trang )
trêngthcs
trêngthcs
chuv¨nan
chuv¨nan
N
N
g
ê
i
t
h
ù
c
h
i
Ö
n
:
g
ê
i
t
h
ù
c
h
i
Ö
n
:
N
N
g
u
y
Ô
n
g
u
y
Ô
n
t
t
h
Þ
h
Þ
n
n
g
ä
c
g
ä
c
h
h
µ
µ
T
æ
T
æ
S
i
n
h
-
T
h
Ó
d
ô
c
S
i
n
h
-
T
h
Ó
d
ô
c
N
N
g
ê
i
t
h
ù
c
h
i
Ö
n
:
g
ê
i
t
h
ù
c
h
i
Ö
n
:
N
N
g
u
y
Ô
n
g
u
y
Ô
n
t
t
h
Þ
h
Þ
n
n
g
ä
c
g
ä
c
h
h
µ
µ
T
æ
T
æ
S
i
n
h
-
T
h
Ó
d
ô
c
S
i
n
h
-
T
h
Ó
d
ô
c
HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI
Ti
Ti
t ế
t ế
38:
38:
U TH LAIƯ Ế
U TH LAIƯ Ế
I/ Hiện tượng ưu thế lai:
a ab c b c
a c
b
C©y vµ b¾p ng« cña 2 dßng tù thô phÊn (bè, mÑ)
C©y vµ b¾p ng« cña c¬ thÓ lai F
1
Đặc điểm Thân Bắp(trái) Hạt
Cây lai F1
so với bố
mẹ
Bài tập: So sánh cây ngô F1 với cây bố mẹ
Cao hơn,
khoẻ hơn
D i à hơn,
to hơn
L n ớ hơn,
nhi u ề hơn
Sinh tr ởng khoẻ, kháng
bệnh tốt đặc biệt là bệnh
héo xanh vi khuẩn. Giống
có khối l ợng quả lớn (140g),
năng suất rất cao(65-78
tấn/ha, thích hợp cho cả ăn t
ơi và chế biến.
Viện chăn nuôi Quốc gia đã
nghiên cứu đ ợc ph ơng pháp lai
tạo trâu nhà với trâu Murah
(ấn Độ) nhằm làm tăng tầm
vóc đàn trâu đang có xu h ớng
giảm về khối l ợng
Giống cà chua lai số 9
Trâu lai F1
u thế lai là gì?
Ưu thế lai là hiện tượng
cơ thể lai F1 có u th h n ư ế ơ
h n so v i ẳ ớ bố mẹ v sề ự sinh
trưởng, phát triển, kh ả
n ng ă chống chịu, năng
suất, ch t l ngấ ượ
Hiện tượng ưu thế lai thể hiện
khi:
*Lai giữa các dòng thuần
*Lai các thứ cây trồng, các nòi vật
nuôi thuộc cùng một loài
(cà chua hồng VN x cà chua Ba Lan)
(gà Đông Cảo x gà Ri )
*Lai giữa hai loài khác nhau
(vịt x ngan)
Ti
Ti
t ế
t ế
38:
38:
U TH LAIƯ Ế
U TH LAIƯ Ế
I/ Hiện tượng ưu thế lai:
II/ Nguyên nhân của hiện
tượng ưu thế lai:
…do tỉ lệ dị hợp giảm dần, tỉ
lệ đồng hợp lặn tăng lên
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
F3
F4
F5
F6
F7
F8
F2
F
1
AA
aa
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
2/ Sự biến đổi tỉ lệ thể dị hợp và thể đồng hợp do tự thụ phấn
…vì hầu hết các cặp gen ở
trạng thái dị hợp, chỉ có gen
trội có lợi mới được biểu hiện
1/ Ví dụ: một dòng thuần mang 2 gen trội lai với một dòng thuần mang
1 gen trội sẽ cho cơ thể lai F1 mang 3 gen trội có lợi
p : AAbbCC x aaBBcc
F
1
AaBbCc
▼1/ Tại sao khi lai 2 dòng
thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ
nhất ?
▼2/ Tại sao ưu thế lai biểu
hiện rõ nhất ở F1 , sau đó
giảm dần qua các thế hệ?
THẢO LUẬN NHÓM
▼ nguyên nhân của hiện tượng
ưu thế lai là gì ?
-Nguyên nhân của hiện tượng ưu
thế lai là do sự tập trung các gen
trội có lợi ở cơ thể lai F1
-Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở
F1 sau đó giảm dần qua các thế
hệ do tỉ lệ dị hợp giảm dần, tỉ lệ
đồng hợp lặn tăng lên
▼ Muốn duy trì ưu thế lai thì
phải dùng biện pháp gì ?
-Nhân giống vi tính( giâm,
chiết, ghép, vi nhân giống)
Ti
Ti
t ế
t ế
38:
38:
U TH LAIƯ Ế
U TH LAIƯ Ế
I/ Hiện tượng ưu thế lai:
II/ Nguyên nhân của hiện
tượng ưu thế lai:
III/ Các phương pháp tạo ưu thế
lai:
ƯU THẾ LAI Ở CÂY TRỒNG
•
Giống lúa DT17
(DT10 X OM80)
•
Ưu điểm : Có khả năng cho
năng suất cao của DT10 và chất
lượng cao của OM80
hhjn
Giống ngô lai đơn LVN 10
(Lai giữa hai dòng thuần)
Ưu điểm : chịu hạn, chống đổ,
kháng sâu bệnh, năng suất 8-12
tấn /ha
ƯU THẾ LAI Ở VẬT NUÔI
Lợn lai F1
Lợn lai F1
(♀Móng Cái X ♂ Đại Bạch)
Ưu điểm: Sức sống cao, lợn con mới
đẻ đã nặng từ 0.7 -0.8 kg, tăng trọng
nhanh ( 10 tháng tuổi đạt 80- 100 kg),
tỉ lệ thịt nạc cao hơn lợn Móng Cái
Bò lai Sind
Bò lai Sind
(♀ Thanh Hoá X ♂ Sind)
Ưu điểm: Khối lượng tăng (300-
450 Kg), sản lượng sữa cao
(800-1000 kg), thích nghi rộng ở
mọi miền nước ta
c¸c ph ¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai
§èi
t îng
Ph ¬ng ph¸p Thµnh tùu
C©y
trång
VËt
nu«i
-Lai kh¸c dßng
-Lai kh¸c thø
-Lai kinh tÕ
Lîn lai F
1
(♀Mãng C¸i X ♂ §¹i B¹ch)
_Bß lai Sind
( ♀Bß vµng Thanh Ho¸ X ♂
Bß Sind
-Gièng ng« lai LVN
10
-Gièng lóa DT
17
(DT
10
X OM
80
)
1/ PP tạo ưu thế lai ở cây trồng
-Lai khác dòng
-Lai khác thứ
2/ PP tạo ưu thế lai ở vật nuôi
-Lai kinh tế:
▼ Ở cây trồng, phương pháp
tạo ưu thế lai nào được dùng
phổ biến nhất ? Tại sao ?
▼ Lai kinh tế là gì ? Tại sao
không dùng con lai kinh tế để
nhân giống ?
(phổ biến)
Lai giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc
2 dòng thuần khác nhau rồi dùng
con lai F
1
làm sản phẩm
Ti
Ti
t ế
t ế
38:
38:
U TH LAIƯ Ế
U TH LAIƯ Ế
I/ Hiện tượng ưu thế lai:
II/ Nguyên nhân của hiện tượng ưu
thế lai:
III/ Các phương pháp tạo ưu thế lai:
trß ch¬i
trß ch¬i
« ch÷
« ch÷
L A I K I N H
L A I K I N H
T
T
Ê
Ê
D I H
D I H
Ơ
Ơ
P
P
V
V
I N H A N G I O N G
I N H A N G I O N G
L A I K H A C
L A I K H A C
T
T
H
H
Ư
Ư
N H Â N G I
N H Â N G I
Ô
Ô
N G
N G
G E N T
G E N T
R
R
O I C O L Ơ I
O I C O L Ơ I
L A
L A
I
I
K H A C D O N G
K H A C D O N G
T
T
V
V
T
T
R
R
I
I
¥
¥
¤
¤
¤ Ch÷
¤ Ch÷
Để tạo ưu thế lai ở vật nuôi người ta dùng phép lai gì?Cặp gen của cơ thể lai F1 ở trạng thái này?Một biện pháp để duy trì ưu thế lai ở thực vật?
Giống lúa DT17 được tạo ra do lai 2 giống lúa
DT10 và OM-80 là phương pháp lai gì?
Con lai kinh tế không được dùng vào mục đích này
Nguyên nhân của ưu thế lai là do sự tập trung
các yếu tố này ở cơ thể F1
Phương pháp nào được dùng phổ biến để tạo
ưu thế lai ở cây trồng?
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
CHÙM
CHÌA
KHOÁ
Hướng dẫn học ở nhà
1/ Học bài cũ
-Nắm khái niệm, nguyên nhân, các phương pháp tạo ưu thế lai
-Giải thích tại sao không dùng cơ thể lai F1 để nhân giống
-Khái niệm, công thức lai kinh tế ở nước ta
2/ Tìm hiểu bài 36: Các phương pháp chọn lọc
P.ph¸p TiÕn hµnh ¦u ®iÓm Nh îc ®iÓm §èi t îng
