B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
 TÀI:
QUN TR TÍN DNGăTHNGăMI TRONG
HP TÁC XÃ NÔNG NGHIP DCH V
TNG HP YÊN DUYÊN
SINH VIÊN THC HIN : NGUYN HÀ THU
MÃ SINH VIÊN : A17453
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG

HÀ NI - 2014


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
 TÀI:
QUN TR TÍN DNGăTHNGăMI TRONG
HP TÁC XÃ NÔNG NGHIP DCH V
TNG HP YÊN DUYÊN
Gingăviênăhng dn : Ts. TrnăìnhăToàn
Sinh viên thc hin : Nguyn Hà Thu
Mã sinh viên : A17453
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng

HÀ NI - 2014

Thang Long University Library


LI CMăN
Em xin cm n Ban Giám Hiu trng i hc Thng Long, Khoa Kinh t -
Qun lý và các thy cô đư dy em trong sut nhng nm hc qua. c bit là thy giáo
dy Nhp môn tài chính doanh nghip, bng s nhit tình và tâm huyt, thy đư truyn
cm hng hc tp không ch cho em mà còn cho rt nhiu sinh viên khác. Cui cùng,
em xin gi li cm n chân thành nht đn Ts. Trn ình Toàn – Thy giáo hng dn
khoá lun đư nhit tình giúp đ em trong sut thi gian qua.
Em xin cm n Ban Qun Tr Hp tác xã nông nghip dch v tng hp Yên
Duyên cùng các anh ch ti phòng Tài chính – K toán đư to điu kin cho em thc
tp và tìm hiu v tình hình qun tr tín dng thng mi ca hp tác xư, đư cung cp
tài liu, gii thích nhng vn đ có liên quan đ em hoàn thành khoá lun đúng thi
gian và thi hn quy đnh.
Hà Ni, Ngày 7 tháng 6 nm 2014
Sinh viên
Nguyn Hà Thu


LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khoá lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t ging viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khoá lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Nguyn Hà Thu
Thang Long University Library



MC LC
PHN M U
CHNGă1. TNG QUAN LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CU THC TIN V
QUN TR TÍN DNGăTHNGăMI TRONG HOTăNG KINH DOANH
CA DOANH NGHIP 1
1.1. Tng quan lý thuyt 1
1.1.1. Tín dng thng mi trong doanh nghip 1
1.1.1.1. Khái nim tín dng thng mi 3
1.1.1.2. Công c ca tín dng thng mi 3
1.1.1.3. Vai trò ca tín dng thng mi 4
1.1.2. Qun tr tín dng thng mi trong doanh nghip 6
1.1.2.1. Khái nim và mc tiêu qun tr tín dng thng mi 6
1.1.2.2. Các yu t hình thành chính sách tín dng 7
1.1.2.3. Các bc xây dng chính sách tín dng 8
1.1.2.4. Quan h gia tín dng phi thu và tín dng phi tr 19
1.2. Tng quan nghiên cu thc tin v qun tr tín dngă thngă mi trong
doanh nghip 20
1.3. Kt lunăchngă1 21
CHNGă2. THC TRNG QUN TR TÍN DNGă THNGă MI TI
HP TÁC XÃ NÔNG NGHIP DCH V TNG HP YÊN DUYÊN TRONG
GIAIăON 2011 ậ 2013 23
2.1. Tìm hiu v HTX nông nghip dch v tng hp Yên Duyên 23
2.1.1. Gii thiu chung 23
2.1.2. Ngành ngh kinh doanh 23
2.1.3. C cu tài sn – ngun vn 24
2.1.4. Thc trng v hot đng kinh doanh 26
2.2. Thc trng tín dngăthngămi ca HTX Yên Duyên 31
2.2.1. Quan h gia tín dng phi thu và tín dng phi tr ca HTX 31
2.2.2. Qun tr tín dng phi tr 32

2.2.2.1. Phân tích tín dng phi tr 32
2.2.2.2. Phân tích kh nng thanh toán 33
2.2.3. Qun tr tín dng phi thu 36
2.2.3.1. Phân loi khách hàng 36


2.2.3.2. iu khon tín dng 36
2.2.3.2.1. i vi khách hàng dch v tng hp 36
2.2.3.2.2. i vi khách hàng dch v nông nghip 37
2.2.3.3. Phân tích tín dng 38
2.2.3.3.1. Phân tích cho khách hàng mi 38
2.2.3.3.2. Phân tích cho khách hàng thng xuyên 45
2.2.3.3.3. Phân tích cho khách hàng là xã viên ca hp tác xã 50
2.2.3.4. Chính sách thu hi n 52
2.2.3.4.1. i vi khách hàng mi 53
2.2.3.4.2. i vi khách hàng thng xuyên 53
2.2.3.4.3. i vi khách hàng là xã viên ca hp tác xã 53
2.3. Kt lunăchngă2 54
CHNGă3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU QUN TR TÍN DNG
THNGă MI TI HP TÁC XÃ NÔNG NGHIP DCH V TNG HP
YÊN DUYÊN 56
3.1. Gii pháp gimăđ ri ro cho hàng tn kho 56
3.2. Gii pháp thay th công c tín dng 56
3.3. Gii pháp nâng cao hiu qu phân tích tín dng cho khách hàng mi 57
3.4. Gii pháp nâng cao hiu qu phân tích tín dngă choă kháchă hƠngă thng
xuyên 58
KT LUN
PH LC
TÀI LIU THAM KHO


Thang Long University Library


DANH MC VIT TT
Kí hiu vit tt
Tênăđyăđ
HTX
Hp tác xã
TNHH
Trách nhim hu hn
TMDV
Thng mi dch v












DANH MC BNG BIU
Bng 1.1. Các hình thc bán hàng tr chm 11
Bng 1.2. Mt s mô hình khác dùng phân tích thông tin khách hàng 16
Bng 1.3. Biu thi gian thu khon phi thu 16
Bng 1.4. Bng phân loi ri ro khách hàng 17
Bng 2.1. Trích bng cân đi k toán ca HTX Yên Duyên giai đon 2011 - 2013 24

Bng 2.2. Bng t trng c cu tài sn ngn hn ca HTX Yên Duyên 26
Bng 2.3. Bng báo cáo kt qu kinh doanh ca HTX Yên Duyên 27
Bng 2.4. Doanh thu t cung cp dch v ca HTX 29
Bng 2.5. T l các khon phi thu so vi các khon phi tr 31
Bng 2.6. Mt s ch tiêu dùng phân tích qun tr tín dng phi 32
Bng 2.7. Bng phân tích tín dng phi tr ca HTX Yên Duyên 32
Bng 2.8. Kh nng thanh toán ca HTX 33
Bng 2.9. ánh giá qua tiêu thc Character 39
Bng 2.10. ánh giá qua tiêu thc Capital 41
Bng 2.11. ánh giá qua tiêu thc Capacity 43
Bng 2.12. Chm đim các tiêu thc 44
Bng 2.13. Trích bng danh sách khách hàng thuc nhóm thng xuyên 45
Bng 2.14. Bng theo dõi khon phi thu đi vi Doanh nghip t nhân đu t sn
xut và thng mi i Hng Phát 46
Bng 2.15. Bng tng kt tình hình phi thu ca HTX Yên Duyên 48
Bng 2.16. Bng tng kt tình hình phi thu đi vi khách hàng thng xuyên ca
Hp tác xã Yên Duyên (2) 49
Bng 2.17. Danh sách khách hàng dch v nông nghip 50
Bng 2.18. Bng theo dõi khon phi thu đi vi i sn xut s 3 51
Bng 2.19. Bng trình t thu hi các khon phi thu 52
Bng 3.1. Bng đánh giá tiêu thc Capital 57
Bng 3.2. Bng theo dõi tình hình các khon phi thu theo quý 58
Bng 3.3. Bng tng kt tình hình các khon phi thu cui nm 59
Bng 3.4. Biu thi gian thu khon phi thu 59
Thang Long University Library


PHN M U
1. Lý do chnăđ tài
Qun tr tín dng thng mi là mt b phn ca qun tr vn lu đng. Ngha là

nó có nh hng đn chu trình tun hoàn vn ca doanh nghip. Tuy nhiên, qun tr
tín dng thng mi cha thc s đc chú trng đúng mc so vi vai trò ca nó.
Nhc đn tín dng, ngi ta thng mc đnh đó là tín dng ngân hàng, phi hiu tín
dng ngân hàng là khon vn huy đng đc còn tín dng thng mi là khon vn
chim dng đc, đây là hai khái nim hoàn toàn khác nhau. Bng vic cho khách
hàng chim dng vn, doanh nghip t to thun li cho mình bán đc nhiu hàng
hn, nhng đng ngha vi tng li nhun là tng các khon phi thu, tng chi phí thu
n, tng ri ro tài chính. Qun tr tín dng thng mi hiu qu là công vic ca các
nhà qun lý mà  đó đm bo thu hi đc ti đa các khon n, bin tín dng thng
mi tr thành công c hu ích phc v cho hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Trong quá trình hc tp ti trng i hc Thng Long, thut ng “qun tr tín
dng thng mi” đư đc nhc đn ngay t nhng ngày đu khi mi làm quen vi
các khái nim tài chính và cng đc đa vào ging dy trong chng 4 Qun lý tài
chính doanh nghip 1. Tuy nhiên, qua nghiên cu tài liu, có rt ít lun vn đư tìm hiu
v đ tài này. ây là mt đ tài mi và có nhiu khía cnh đ khai thác.
Hp tác xã nông nghip dch v tng hp Yên Duyên hot đng di hình thc
hp tác xã vi lnh vc kinh doanh chính là các loi hình dch v, đi tng khách
hàng đa dng. Vic qun tr tín dng thng mi ti hp tác xã đi vi các nhóm
khách hàng khác nhau đc thc hin khác nhau.
Vic tìm hiu v qun tr tín dng thng mi s đc áp dng vào đ tài “Qun
tr tín dng thng mi trong Hp tác xã nông nghip dch v tng hp Yên Duyên”.
2. Mcăđíchănghiênăcuăđ tài
Trình bày c s lý thuyt v ni dung và tm quan trng ca vic qun tr tín
dng thng mi trong các doanh nghip nói chung.
Phân tích thc trng ca hot đng qun tr tín dng thng mi và đánh giá hiu
qu ca hot đng này ti Hp tác xã nông nghip dch v tng hp Yên Duyên.
a ra u – nhc đim và đ xut gii pháp phù hp nhm khc phc nhng
hn ch trong hot đng qun tr tín dng ti hp tác xã.
3.ăiătng và phm vi nghiên cuăđ tài
Lun vn s đi vào nghiên cu, phân tích và đánh giá hot đng qun tr tín dng

thng mi trong hot đng kinh doanh ca Hp tác xã nông nghip dch v tng hp
Yên Duyên t nm 2011 – 2013.


5.ăPhngăphápănghiênăcuăđ tài
Vi phm vi và ni dung nghiên cu nh trên, lun vn s dng ch yu 3
phng pháp chính đ tin hành nghiên cu gm:
Phng pháp thu thp tài liu
Phng pháp so sánh, t l
Phng pháp mô t
6. B cc lunăvn
Lun vn gm có 3 chng:
Chng 1. Tng quan lý thuyt và nghiên cu thc tin v qun tr tín dng
thng mi trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip
Chng 2. Thc trng qun tr tín dng thng mi ti hp tác xã nông nghip
dch v tng hp yên duyên trong giai đon 2011 – 2013
Chng 3. Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr tín dng thng mi ti hp
tác xã nông nghip dch v tng hp Yên Duyên
Thang Long University Library

1

CHNGă1. TNG QUAN LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CU THC TIN V
QUN TR TÍN DNGăTHNGăMI TRONG HOTăNG
KINH DOANH CA DOANH NGHIP
 chng đu tiên này, khóa lun s trình bày 2 vn đ c bn sau: C s lý
thuyt và Các nghiên cu thc tin v qun tr tín dng thng mi. Trong đó: C s
lý thuyt có th coi là nn móng xây dng nên toàn b cái nhìn tng quát v chính
sách qun tr tín dng thng mi trong doanh nghip hin nay. Trên c s đó, các
nghiên cu thc tin là minh chng cho vic vn dng lý thuyt vào công tác qun tr

tín dng thng mi. T đây, bài vit đa ra Kt lun v phng pháp s đc s dng
đ phân tích tín dng thng mi trong chng 2.
1.1. Tng quan lý thuyt
 tìm hiu v tín dng thng mi, chúng ta s bt đu vi khái nim tín dng
là gì, các hình thc tín dng trong nn kinh t, t đó xây dng cái nhìn tng quan v
Tín dng thng mi: Tín dng thng mi bt ngun t đâu? Các ch th tham gia
hot đng này? Và cui cùng, vic qun tr tín dng thng mi trong doanh nghip
gm nhng b phn nào?
1.1.1. Tín dng thng mi trong doanh nghip
Tín dng là gì?
Ngày nay, thut ng “Tín dng” đư không còn xa l, nó xut hin  nhiu lnh
vc trong nn kinh t th trng, nht là lnh vc kinh doanh ngân hàng. Tín dng xut
phát t gc t Latinh “credittum”, ngha là tin tng, tín nhim. Hiu theo ngôn ng dân
gian Vit Nam là s vay mn. Tín dng th hin hai mt c bn là cho vay và tr n.
c s dng rng rãi và ph bin, tuy nhiên, tín dng có nhiu cách hiu khác
nhau  các lnh vc khác nhau. Di đây là mt s đnh ngha v tín dng:
Tín dng là quan h vay mn gia hai bên, đây là quan h điu tit ch gia hai
ngi, đó là ngi đi vay và ngi cho vay, s vay mn ch yu bng tin.
Tín dng là vic vay mn, s dng vn ca nhau nhng không ch di hình
thc tin mà còn di hình thc hàng hóa và thm chí phi tài sn.
Tu chung li, tín dng là s vay mn ln nhau th hin qua nhiu hình thái:
tin t, hàng hóa, dch v,… da trên s tin tng, tín nhim và đc hoàn tr sau mt
thi gian nht đnh theo s tha thun ca hai bên.
Ngi cho vay
Ngiăđiăvay
Cho vay
Tr n

2


Nh đư đ cp  trên, khi nhc đn tín dng, ngi ta thng liên tng ti hot
đng kinh doanh ngân hàng. Nhng trên thc t, tín dng rng hn rt nhiu, có th
nm trong mi hot đng kinh t phát sinh, thm chí khi bn mua chu mt sn phm
ngoài ca hàng cng đc coi là mt hình thc tín dng. Tín dng đc chia ra thành
các hình thc khác nhau da vào các tiêu chí phân loi khác nhau:
a. Cn c vào thi hn tín dng, tín dng chia ra thành 3 loi:
Tín dng ngn hn: Là loi tín dng có thi hn di 1 nm, thng s dng đ cho
vay bù đp thiu ht vn lu đng tm thi hoc cho vay tiêu dùng cá nhân.
Tín dng trung hn: Là loi tín dng có thi hn t 1 – 5 nm, thng s dng đ mua
sm tài sn c đnh, ci tin, đi mi k thut, m rng, xây dng công trình nh có
thi gian thu hi vn nhanh.
Tín dng dài hn: Là loi tín dng có thi hn t trên 5 nm, thng s dng đ đu t
cho xây dng c bn.
b. Cn c vào đi tng tín dng, tín dng chia ra thành 2 loi:
Tín dng vn lu đng: Là loi tín dng đc cp phát đ hình thành vn lu đng ca
các t chc kinh t.
Tín dng vn c đnh: Là loi tín dng đc cp phát đ hình thành tài sn c đnh.
c. Cn c vào mc đích s dng vn, tín dng chia ra thành 2 loi:
Tín dng sn xut và lu thông hàng hóa: Là hình thc cp phát tín dng cho doanh
nghip và ch th kinh doanh khác đ tin hành sn xut – lu thông hàng hóa.
Tín dng tiêu dùng: Là hình thc cp phát tín dng cho cá nhân đ đáp ng nhu cu
tiêu dùng.
d. Cn c vào ch th trong quan h s dng vn, tín dng chia ra thành 4 loi:
Tín dng thng mi: Là quan h tín dng gia các doanh nghip, đc biu din qua
hot đng mua bán chu hàng hóa, dch v.
Tín dng ngân hàng: Là quan h tín dng gia ngân hàng, các t chc tín dng khác
vi các doanh nghip và khách hàng cá nhân.
Tín dng nhà nc: Là quan h tín dng gia mt bên là nhà nc, bên kia là phn
còn li ca nn kinh t mà  đó nhà nc là ngi đi vay.
Tín dng thuê mua: Là quan h tín dng gia các công ty tài chính vi ngi sn xut

kinh doanh, đc th hin di hình thc cho thuê tài sn c đnh.
Thang Long University Library

3

1.1.1.1. Khái nim tín dng thng mi
Nh vy, da vào ch th trong quan h s dng vn, chúng ta có hình thái tín
dng thng mi. Tín dng thng mi bt ngun t hot đng mua bán chu hàng
hóa, dch v,… mà  đó ch th tham gia là các doanh nghip.
Di đây là mt s khái nim v tín dng thng mi:
Tín dng thng mi là mt hình thc n ngn hn, phát sinh t doanh thu tín
dng và đc coi là mt khon phi thu ca ngi bán và khon phi tr ca ngi mua.
Thc cht ca tín dng thng mi là mt ngun tài tr ngn hn không do vay mn,
là ngun ngân qu phát sinh trong quá trình hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Tín dng thng mi là do mt nhà sn xut cp cho mt hãng buôn, hãng phân
phi hay bán l. Hoc do hãng bán buôn cp cho ngi bán l hoc do nhà sn xut
hay hãng phân phi cp cho mt hãng tiêu dùng công nghip…
Tín dng thng mi là phng tin đn gin hóa vic thanh toán nhiu hn
công c cho vay. Khách hàng thng thy các thun li khi đc trì hoãn vic thanh
toán cho đn khi các khon mua bán hay giao hàng đư đc thc hin.
Tín dng thng mi là n tng lên t doanh thu mua chu và đc ghi nhn
trong khon phi tr nhà cung cp ca ngi mua hàng và trong khon phi thu
khách hàng đi vi ngi bán. [12 – Tr.864]
Các khái nim trên đu cho ta hình dung đc tín dng thng mi là gì, song
hiu mt cách đn gin nht, tín dng thng mi là hot đng phát sinh trong trng
hp doanh nghip có hàng mun bán, doanh nghip khác có nhu cu mun mua song
cha có tin đ thanh toán ngay. Trong trng hp này, bên mua tha thun mua chu
vi bên bán da trên mi quan h tin tng ln nhau, khon n s đc hoàn tr sau
mt thi gian nht đnh. ây là hot đng hai bên cùng có li, doanh nghip mua có
hàng hóa đ đa vào chu k sn xut, kinh doanh mi trong khi doanh nghip bán tit

kim đc chi phí ct tr hàng tn kho.
Tín dng thng mi có 2 dng: Tín dng phi thu và tín dng phi tr.
Tín dng phi thu: Là khon tín dng hình thành đi vi ngi bán, đc phn ánh
trên tài khon “Phi thu khách hàng” trong bng cân đi k toán.
Tín dng phi tr: Là khon tín dng hình thành đi vi ngi mua, đc phn ánh
trên tài khon “Phi tr ngi bán” trong bng cân đi k toán.
1.1.1.2. Công c ca tín dng thng mi
C s pháp lý nhm xác đnh quan h n gia khách hàng vi doanh nghip
đc xác đnh trên mt s công c tín dng ph bin sau: Hóa đn bán hàng; Hp
đng bán hàng có điu kin và Giy báo n.

4

Hóa đn bán hàng: Là giy t yêu cu thanh toán ca ngi bán vi ngi mua,
trên hóa đn ghi li thông tin liên quan đn hàng hóa, ngi mua, ngi bán. Các hóa
đn đc gi cùng hàng hóa chuyên ch ti ngi mua. Khi nhn đc hàng hóa,
khách hàng s kỦ vào hóa đn, lúc này hóa đn có giá tr v mt pháp lý trong quan h
n gia khách hàng và doanh nghip. Sau khi tin hàng đc thanh toán, bên bán s
xác nhn vào hóa đn bng hình thc đóng du đư tr tin, lúc này hóa đn có tác
dng nh biên lai, giy biên nhn.
Hp đng bán hàng có điu kin: ây là loi hp đng đm bo cho doanh
nghip duy trì quyn s hu hàng hóa cho đn khi ngi mua tr ht tin. Các hp
đng này đc tr làm nhiu ln và mi ln đu có chi phí lãi sut tng ng trong
khon tin chi tr.
Giy báo n: Trong tín dng thng mi, giy báo n đc gi là thng phiu.
Da trên c s ngi lp, thng phiu chia thành 2 loi: Hi phiu và k phiu.
Hi phiu: Do ngi bán phát hành, yêu cu ngi mua tr tin khi đn hn.
K phiu: Do ngi mua phát hành, cam kt tr n ngi bán khi đn hn.
Trên thng phiu không ghi rõ ngun gc và mc đích khon n, ch ghi ngha v tài
chính mà ngi mua có trách nhim hoàn tr cho ngi bán vào mt thi đim nht

đnh vi nhng điu kin nht đnh. Thng phiu có th dùng làm phng tin thanh
toán trong thi hn hiu lc ca nó. Nói cách khác, trong trng hp doanh nghip cn
tin nhng thng phiu cha đn ngày đáo hn, khon n ghi trên thng phiu có
th đc doanh nghip bán li cho ngân hàng, đng nhiên phi chu mt mc lãi sut
chit khu do ngân hàng quy đnh. Nh vy, tín dng thng mi và tín dng ngân
hàng có mi quan h b sung, h tr ln nhau.
1.1.1.3. Vai trò ca tín dng thng mi
Tín dng thng mi là mt công c có sc mnh to thun li cho vic bán
hàng, mang li li ích cho c hai bên. Vn tín dng không phi vn tin t mà là hàng
hóa, dch v vn  trong quá trình sn xut kinh doanh, do đó đ an toàn khá cao vì nó
hn ch đc nh hng ca lm phát, không làm teo dn vn tài tr.
i vi ngi cp tín dng thng mi, khon tín dng này có vai trò nh mt
công c khuyn mi: Nâng cao tính cnh tranh trong thng mi; Kích cu gia tng
sn phm tiêu th, gim chi phí ct tr hàng tn kho; Ci thin hoc duy trì mi quan
h thân thit vi khách hàng đng thi to dng đc hình nh, n tng tt.
i vi ngi hng tín dng thng mi, khon tín dng này có vai trò nh
mt ngun tài tr ngn hn, nht là vi các doanh nghip mi thì đây công c hu hiu
đ gia tng nng lc sn xut kinh doanh trong điu kin còn hn ch v vn. Tính
Thang Long University Library

5

mm do trong hot đng tín dng thng mi cng là mt yu t to thun li cho
mua bán gia hai bên: Doanh nghip không cn có th chp, cm c hay ký n đ có
đc vn tín dng. S quá hn trong hot đng tín dng thng mi cng đc xem
nh nhàng hn so vi các khon vay n bng hình thc khác trên th trng tài chính.
Nh vy có th thy tín dng thng mi nm gi mt vai trò quan trng trong
hot đng sn xut kinh doanh và trong chính mi quan h thng mi ca doanh
nghip. Không nhng gii quyt đc nhu cu vn lu đng đi vi bên mua cho chu
k hot đng sn xut kinh doanh mi mà còn góp phn đy nhanh tc đ lu thông

hàng hóa, to s gn kt lâu bn gia các doanh nghip.
Mang li nhiu li ích nhng tín dng thng mi cng có nhng chi phí tim n
đáng k. Th nht là nguy c khách hàng không tr tin, lúc này khon n tr thành n
xu không th thu hi. Th hai, doanh nghip phi tiêu tn chi phí trong hot đng duy
trì khon phi thu khách hàng. Th ba là yu t giá tr dòng tin thay đi theo thi
gian, ngha là giá tr tin hàng doanh nghip nhn đc khi cho mua chu khác vi giá
tr tin hàng nhn đc theo hình thc thanh toán ngay, mt đng nhn đc hôm nay
khác mt đng nhn đc ngày mai. Cùng vi đó là chi phí c hi đu t b b qua bi
vic cho phép khách hàng chim dng vn. Vì th vic quyt đnh chính sách tín dng
thng mi là s trao đi gia li ích ca vic tng lng hàng bán, tng doanh thu
vi tng các khon chi phí ca vic cp tín dng.

6

1.1.2. Qun tr tín dng thng mi trong doanh nghip
1.1.2.1. Khái nim và mc tiêu qun tr tín dng thng mi
Xem xét quá trình tun hoàn vn ca mt doanh nghip trong lnh vc lu thông,
ta có 2 giai đon: (1) Vn tin t ng ra mua sn phm, vn t hình thái tin t chuyn
thành hình thái hàng hóa, đc xp vào hàng tn kho; (2) Sn phm đc tiêu th, vn
tr li hình thái ban đu là tin t. Trong hot đng tín dng thng mi, do doanh
nghip cho phép khách hàng mua chu, tin không thu v ngay trong khi hàng hóa đư
đc luân chuyn, điu này hình thành nên khon phi thu khách hàng. Các khon
phi thu này cng nm trong quá trình tun hoàn vn, vic qun lý các khon phi thu
nh th nào đ mang li li ích cho doanh nghip ph thuc vào phng pháp – chính
sách qun tr mà h áp dng.
Nh vy, qun tr tín dng gm 2 mt, đó là: Qun tr các khon phi thu sao cho
thu hi đc càng nhanh càng tt và qun tr các khon phi tr sao cho chim dng
đc càng lâu càng tt. ng nhiên ngoài mc đích cui cùng đ thu hi vn ra, qun
tr tín dng thng mi còn hng ti nhiu mc tiêu khác nh:
H tr chính sách maketing và các quyt đnh v giá: Tín dng thng mi

không hoàn toàn là mt công c tài chính, vì nó có xu hng kích thích nhu cu mua
hàng ca khách hàng và đa ra quyt đnh la chn nhà cung cp. Trong lnh vc kinh
doanh, vi s cnh tranh gay gt, doanh nghip khó có th chin thng trong cuc
chin giá c. Doanh nghip nào tng giá đ hng ti tng doanh thu, li nhun, rt có
th doanh nghip đó s cht đu tiên. Vì tính cht sn phm ca h không có s khác
bit quá ln so vi mt bng chung. Hoc trong trng hp sn phm ca doanh
nghip có tính u vit hn so vi các doanh nghip khác, quyt đnh v giá cha chc
mang li li ích dài hn cho doanh nghip. Nhng vi vic s dng chính sách tín
dng thng mi, nhà cung cp có th gia hn tín dng cho khách hàng bng cách cho
phép h tr tin sau ngày đn hn. ây là hình thc tip cn khôn ngoan v chính sách
phân bit giá so vi đi th cnh tranh.
Tin
Các khon
phi thu
Hàng tn
kho
Vn
Lu ng
Qun tr
tín dng
thngă
mi
(1)
(2)
(2)
Thang Long University Library

7

Phng pháp đu t bn vng: Qun tr các khon phi thu cng nh mt hình

thc đu t, tuy nhiên rt khó đ đo lng giá tr li nhun thu đc có ln hn chi phí
đu t hay không bng các lý thuyt tài chính. Vic quyt đnh tín dng thng mi
nên đc nhìn nhn trên quan đim dài hn. Vì nó giúp nhà cung cp thit lp mi
quan h kinh doanh lâu dài vi khách hàng sau giao dch ln đu thông qua mt chính
sách tín dng phù hp, linh hot. ây đc xem nh chin thut gi chân khách hàng.
Chi phí gi mt ngi khách hàng trung thành là r hn so vi tìm kim mt khách
hàng mi.
Cùng vi đó, qua hot đng cung cp tín dng, doanh nghip cng thu đc nhng
thông tin có giá tr. Ví d, vi vic t chi các khon chit khu, có nhiu kh nng
khách hàng gp vn đ v lu lng tin mt, cn kim soát cht ch hn.
Khai thác c hi tài chính: Khi đa ra quyt đnh tín dng, ngi bán ly giá cao
hn, giá tr hin ti ca li nhun cng ln hn vi mt t sut chit khu ngm đnh
bng hoc cao hn lưi sut ngân hàng. Tín dng thng mi u vit hn tín dng ngân
hàng  li th v chi phí: Kh nng phát sinh n xu thp hn vì ngi mua cn phi
tr tin đ tip tc mua chu và duy trì hot đng kinh doanh; Ngi bán có th thu hi
li hàng hóa trong trng hp khách hàng không có kh nng thanh toán mà không tn
kém nhiu chi phí x lý.
1.1.2.2. Các yu t hình thành chính sách tín dng
Nhìn v dài hn, mt chính sách tín dng linh hot s giúp kim soát các khon
n xu, các khon phi thu hin hành, duy trì hot đng tài chính và ti u hóa tài sn
doanh nghip. Mt chính sách tín dng bao gm 4 thành phn: Tiêu chun tín dng;
Chit khu tin mt; Thi hn bán chu; Chính sách thu tin. Trong đó:
Tiêu chun tín dng:  cp đn tình hình tài chính ca khách hàng đ đc
nhn hn mc tín dng. T s đc xem xét  đây là các t s n và t s thanh toán
lãi vay t các hot đng tín dng trong quá kh. iu này giúp doanh nghip xem xét
s sn sàng trong kh nng thanh khon ca khách hàng. Nu các tiêu chun đc
thit lp quá thp, nhng tn tht v n xu s cao, tn tht doanh thu – li nhun là
không tránh khi. Vì vy, vic cân nhc nên đc tính toán đúng gia chi phí – li
nhun đ đa ra mt chính sách ti u phù hp.
Thi hn tín dng: Là đ dài ca khong thi gian mà ngi mua đc cung cp

đ thanh toán tin hàng. Thi hn tín dng càng dài, khách hàng đc chim dng vn
càng lâu, chu k luân chuyn tin càng ln, t đó gây đng vn t các khon phi thu,
điu này dn ti chi phí tng và kh nng khách hàng không thanh toán cng nh n
xu càng cao.

8

Chit khu tin mt: Là chính sách gim giá cho các khon thanh toán sm. iu
này giúp kích thích doanh s bán hàng đng thi rút ngn chu k luân chuyn tin. Vì
khách hàng mun đc hng chit khu phi thanh toán sm theo đúng điu khon
doanh nghip thit lp v hn chi tr. Tuy nhiên, chit khu ngha là giá tr nhn đc
thp hn, doanh nghip cn so sánh gia chi phí tit kim đc và li ích suy gim đ
thit lp mc chit khu hp lý. Mc chit khu này cng phi đc tính toán sao cho
khách hàng mun thanh toán sm đ đc hng li ích.
Chính sách thu tin:  cp đn các th tc dùng đ thu tin tài khon đn hn,
bao gm s bn b hoc sao lãng trong quá trình thu.  mt mc đ nào đó, doanh
nghip có th ch vit th nhc nh sau thi gian khách hàng trì hoãn thanh toán, trong
khi  mc đ khác, h phi hành đng kiên quyt đ thu hi nhanh chóng các khon
phi thu. Tuy nhiên, sc ép thái quá có th dn ti vic khách hàng chuyn đi nhà
cung cp. Doanh nghip cn có chính sách thu tin mm do, thích hp vi tng đi
tng khách hàng trong các trng hp c th.
1.1.2.3. Các bc xây dng chính sách tín dng
Nh vy, Chính sách tín dng đc hình thành trên 4 yu t c bn, đó là: Tiêu
chun tín dng; Chit khu tin mt; Thi hn bán chu; Chính sách thu tin. Di đây
là các bc c th da trên 4 yu t trên đ xây dng mt chính sách tín dng:
Bc 1: Xây dngăđiu khon tín dng
ây là điu kin quy đnh doanh nghip bán hàng hóa, dch v bng cách thu tin
v ngay hoc cho khách hàng mua chu. Nó bao gm 3 yu t: Thi gian tín dng;
Chit khu tín dng; Công c tín dng.
Trong đó, thi gian cung cp tín dng là khong thi gian mà khon tín dng

đc chp nhn (30 – 120 ngày). Nu có khon chit khu thì khon mc này gm 2
phn: thi gian tín dng thun túy (thi gian khách hàng bt buc phi tr tin) và thi
gian cho hng chit khu thanh toán (khong thi gian nu khách hàng tr tin s
đc hng 1 khon gim giá).
Vi điu kin x/y Net z, ta hiu: x là chit khu thanh toán cho hng, y là s
ngày thanh toán đ đc nhn chit khu thanh toán và z là thi gian mun nht khách
hàng phi thanh toán khon n. Ví d vi điu khon 2/10 Net 30 thì thi gian tín
dng thun túy là 30 ngày và thi gian chit khu thanh toán là 10 ngày, nu khách
hàng thanh toán trong vòng 10 ngày s đc gim giá 2% trên tng giá tr hàng mua.
Thi gian cp tín dng ph thuc vào mt s yu t nh:  bn ca hàng hóa –
đ bn càng thp thì thi gian tín dng càng ngn; Nhu cu tiêu dùng – đi vi sn
phm mi, sc tiêu th còn chm thì thi kì tín dng có th dài hn đ thu hút khách
Thang Long University Library

9

hàng; Uy tín ca khách hàng – Mc ri ro đo lng đc càng cao thì thi gian cp tín
dng càng ngn; Giá tr khon tín dng; S cnh tranh; Nhóm khách hàng…
Vic m rng hay rút ngn thi gian thu tin s nh hng đn k thu tin bình
quân, đây là s đánh đi gia li nhun và chi phí liên quan đn các khon phi thu.
T vic so sánh 2 khon này: “Tit kim chi phí có đ bù đp li nhun gim không?
Hay: Tng li nhun có đ bù đp tng chi phí không?” doanh nghip s đa ra quyt
đnh v thi gian cung cp tín dng.
Chit khu thanh toán là phn gim giá doanh nghip cho khách hàng hng
ngay ti thi đim thanh toán tính trên s tin thc thanh toán (phn tin đư tr đi chit
khu thng mi do mua hàng s lng ln và các khon gim giá). Vic đa ra mc
lãi sut chit khu hp lý s giúp đy nhanh tc đ thu tin đng thi đnh giá cao hn
đi vi khách hàng mun kéo dài thi gian tr tin.
Da vào chit khu thanh toán, tín dng thng mi chia ra làm 2 b phn: Tín
dng min phí và tín dng tn phí. Trong đó, tín dng thng mi min phí là khon

tín dng nhn đc trong thi hn chit khu. Tín dng thng mi tn phí là khon
tín dng vt quá tín dng thng mi min phí, chi phí ca nó bng khon đc chit
khu b mt.
Vi điu kin 2/10 Net 30, chng hn nu giá tr hóa đn là 100 đng thì vi nhng
điu kin nh trên, ngi mua hàng s ch phi tr 98 đng nu thanh toán trong vòng
10 ngày và tr toàn b 100 đng nu thanh toán sau ngày th 10. Bng giá 100 đng
có hai thành phn:
Bng giá = Giá thc (98 đng) + Phí tài tr (2 đng)
Ngi mua hàng có th tr trong 10 ngày đ nhn khon tín dng min phí, hoc
tr vào ngày th 30 đ tn dng ti đa thi gian chim dng vn, nh vy ngi mua
hng khon tín dng ti đa trong vòng:
30 – 10 = 20 (ngày)
Chi phí ca khon tín dng thng mi là chi phí mà khi ngi mua không thanh
toán đc tin trong thi hn hng chit khu, đc tính theo công thc sau:

T l chi phí =
T l chit khu
×
360
(1)
100 – t l
chit khu
S ngày
mua chu

–
Thi gian đc
hng chit khu
(Ngun: [8 – Tr.43])
Câu hi đt ra là “2% chit khu thanh toán có là đng lc đáng k đ đy nhanh tc

đ thu tin không. T l 2/98 = 0,0204 hay 2,04% là tin lưi đc hng trong 20 ngày.

10

Do đó, chúng ta có th tính đc lãi sut đn trong thi hn 1 nm nh sau:
2,04% ×
360
= 36,7%
20
Nu mun hng chit khu, doanh nghip nên thanh toán vào ngày th 10, và
nu không đ kh nng thì nên thanh toán vào ngày ht hn ca hóa đn bi trong thi
gian t ngày th 11 đn cui thi hn thanh toán, doanh nghip không phi tr thêm
bt c chi phí nào.
Vic thay đi t l chit khu s làm nh hng đn tc đ thu tin vi các khon
phi thu. Ví d: Gim t l chit khu, doanh thu ròng và k thu tin bình quân cng
gim, t đó chi phí và li nhun cng gim và ngc li. T vic so sánh 2 tiêu chí
này: “Tit kim chi phí có đ bù đp li nhun gim không? Hay: Tng li nhun có
đ bù đp tng chi phí không?” doanh nghip s đa ra quyt đnh v t l chit khu.
Mt yu t khác trong điu khon tín dng là công c tín dng. Công c tín dng
là c s pháp lý nhm xác đnh quan h n gia khách hàng vi doanh nghip, mt s
công c tín dng ph bin là: Hóa đn bán hàng; Hp đng bán hàng có điu kin và
Giy báo n. iu này đư đc đ cp  mc 1.1.1.2.
Nh vy, tín dng thng mi rt linh đng v thi hn thanh toán cng nh điu
kin chit khu. Di đây là mt s hình thc bán hàng tr chm và các phng thc
giao dch thng gp:
Thang Long University Library

11

Bng 1.1. Các hình thc bán hàng tr chm

Hình thc
Phngăthc giao dch
S dng
CBD
(Cash before
delivery)
Tr tin trc khi giao hàng: Phi tr tin
trc khi cht hàng lên phng tin vn
chuyn. Thanh toán bng séc bo chi hoc
hi phiu.
Ngi mua hàng chu
ri ro cao.
SDBL
(Sight draff – bill
of lading)
Sau khi hàng hóa đc cht lên xe, hi phiu
mua hàng cùng vn đn ch hàng đc gi
đn ngân hàng thanh toán. Doanh nghip
phi tr tin hàng đ nhn đc vn đn và
s dng nó đ nhn hàng t nhà vn chuyn.
Các nhà ch to ô tô,
đ hp thng bán
hàng theo th thc
này.
COD
(Cash on
delivery)
Tr tin khi giao hàng: Ngi mua hàng
phi tr tin cho ngi vn chuyn trc khi
nhân đc quyn s hu hàng hóa. Thanh

toán bng séc bo chi hoc hi phiu.
Ngi mua hàng chu
ri ro cao, nht là khi
thiu thông tin v tín
dng thng mi.
Các hình thc
bán hàng thông
thng
Các hình thc bán hàng có điu kin chit
khu nh 2/10 Net 30, ngi mua đc
hng 2% chit khu thanh toán trong vòng
10 ngày k t khi nhn hàng hoc phi tr
100% s tin trong thi hn ti đa 30 ngày.
ây là hình thc bán
hàng ph bin. Áp
dng cho c khách
hàng DN và khách
hàng cá nhân.
Tin mt
Tin mua hàng phi đc thanh toán trong
vòng 7 – 10 ngày k t ngày giao hàng.
Hình thc trên yêu cu ngi mua phi tr
tin k trc khi có đt giao hàng mi.
Các nhà bán l thuc
lá, sn phm b sa
thng áp dng
phng pháp này.
Hàng ký gi
Ngi mua thanh toán tin cho nhà cung
cp sau khi nhng hàng hóa nhà cung cp

giao đư đc bán xong.
Thng áp dng vi
nhà đu c lnh vc
tp chí, vn hóa phm.
Thanh toán theo
mùa v (Net 30,
2/10 Net 30…)
Thanh toán toàn b hàng hóa đư đc giao
trc đó, nay đn hn tr theo ngày ghi
trong hp đng.
Thng áp dng cho
các loi đ chi tr em,
sách giáo khoa…
Thanh toán theo
tháng
Ngi mua hàng thanh toán toàn b tin
mua hàng trong tháng chm nht là vào
ngày 25. T l chit khu thng áp dng
2/10, tc là chit khu 2% trong khong 10
ngày đu ca tháng tip theo.
Thng áp dng trong
ngành kinh doanh các
loi hàng giao nhiu ln
trong tháng (qun áo, đ
trang sc…)
(Ngun: [7 – Tr.425])

12

Bc 2: Phân tích tín dng

i vi các khon phi tr
Trong qun tr tín dng thng mi, khon phi tr nói đn  đây là phi tr nhà
cung cp. Khon này có Ủ ngha quan trng kh nng thanh toán và uy tín ca doanh
nghip.  xem xét tín dng phi tr ca HTX Yên Duyên, ta có th s dng các ch
tiêu sau:

S vòng quay phi tr ngi bán =
Tng tin hàng mua chu (Giá vn hàng bán)
(2)
S d bình quân phi tr ngi bán
(Ngun: [6– Tr.144])
Tng tin hàng mua chu = Tng giá thc t hàng mua trong k – Tng tin mt,
tin gi ngân hàng đư thanh toán ngay cho ngi bán trong k. Ch tiêu  cho bit
trong k phân tích, các khon phi tr ngi bán quay đc bao nhiêu vòng, ch tiêu
này càng cao chng t doanh nghip thanh toán tin hàng kp thi, ít đi chim dng
vn. Tuy nhiên, ch tiêu này quá cao có th doanh nghip tha tin luôn thanh toán
trc thi hn, nh hng đn hiu qu s dng vn.
S d bình quân các khon phi tr ngi bán đc tính nh sau:

S d bình quân phi tr ngi bán =
S d đu k + cui k
(3)
2
(Ngun: [6 – Tr.145])
S d đu k, cui k ca khon phi tr ngi bán đc ly t ch tiêu mã 312
trên bng cân đi k toán. Bên cnh đó, đ xác đnh thi gian ca mt vòng quay các
khon phi tr ngi bán, ta có th s dng công thc:

Thi gian 1 vòng quay phi tr ngi bán =
365

(4)
S vòng quay phi tr ngi bán
(Ngun: [6 – Tr.145])
Ch tiêu này càng ngn chng t kh nng thanh toán tin hàng càng nhanh,
doanh nghip ít đi chim dng vn ca các đi tác. Ngc li, thi gian mt vòng
quay càng dài, chng t kh nng thanh toán chm, s vn doanh nghip đi chim
dng nhiu nh hng ti uy tín và thng hiu.
Sau quá trình phân tích tín dng phi tr, ta có th xem xét thêm v các ch tiêu
kh nng thanh toán n ngn hn ca doanh nghip. i vi doanh nghip đi chim
dng vn nhiu, liu h có kh nng đm bo chi tr các khon n này?  đánh giá
cht lng tài chính cng nh hiu qu hot đng, ch tiêu v kh nng thanh toán là
nhng thông tin hu ích đ cng c nim tin, gây dng uy tín doanh nghip vi nhà
Thang Long University Library

13

các nhà cung cp, t chc tín dng,… Ta có th đánh giá kh nng thanh toán qua s
liu trên Bng cân đi k toán và s dng nhng công thc sau:

H s kh nng thanh toán ngn hn =
Giá tr TSNH
(5)
Giá tr N ngn hn
(Ngun: [4 – Tr.28])
Ch tiêu này cho bit vi tng giá tr ca tài sn ngn hn hin có, doanh nghip
có đm bo kh nng thanh toán các khon n ngn hn không. Ch tiêu này càng cao
chng t kh nng thanh toán n ngn hn càng tt và ngc li. Ch tiêu này cao
chng t mt b phn ca tài sn ngn hn đc đu t t ngun vn n đnh, đây là
nhân t làm tng tính t ch trong hot đng tài chính. Ch tiêu thp, kéo dài có th
dn ti doanh nghip ph thuc tài chính vào các khon n ngn hn, vic chim dng

vn kéo dài nh hng không tt đn uy tín trong kinh doanh.

H s kh nng thanh toán nhanh =
Giá tr TSNH – Giá tr HTK
(6)
Giá tr N ngn hn
(Ngun: [4 – Tr.28])
Giá tr tài sn ngn hn – Giá tr hàng tn kho đc coi là các tài sn d chuyn
đi thành tin. Ch tiêu này cho bit kh nng thanh toán nhanh ca các tài sn d
chuyn thành tin đ trang tri các khon n ngn hn. Ch tiêu này quá cao và kéo dài
có th dn ti hiu qu s dng vn gim. Ch tiêu này thp, kéo dài cng không tt,
nó là du hiu xut hin ri ro tài chính ca doanh nghip.

H s kh nng thanh toán tc thi =
Tin và các khon tng đng tin
(7)
Giá tr N ngn hn
(Ngun: [4 – Tr.28])
Ch tiêu này cho bit kh nng thanh toán nhanh ca tin và các khon tng
đng tin đi vi các khon n ngn hn. Ch tiêu cao chng t kh nng thanh toán
tt nhng cao trong mt thi gian dài chng t tin không đc s dng đu t sinh
li, hiu qu s dng vn gim. Ch tiêu này thp, kéo dài chng t doanh nghip
không đ kh nng thanh khon cho các khon n ngn hn, xut hin du hiu ri ro
tài chính.
i vi các khon phi thu
 phân bit gia khách hàng tt và khách hàng xu trong cung cp tín dng
thng mi, doanh nghip thng s dng mt s th tc đ xác đnh đc kh nng
khách hàng không tr tin đúng hn, khon phi thu có nguy c bin thành n xu khó
đòi. ây là quá trình phân tích tín dng. Thông thng, quá trình này đc thc hin
qua 2 bc: Thu thp thông tin và phân tích thông tin.


14

Thu thp thông tin
T ngun d liu th cp: Mt cách đn gin nht đ thu thp thông tin là xem
xét lch s thanh toán ca bn thân khách hàng vi doanh nghip, xác sut thanh toán
bao nhiêu? Có tr tin đúng hn không? Xp vào loi ri ro cao hay thp? ây là
phng pháp ph bin vì s liu có sn, d dàng thu thp đc t s công n ca
doanh nghip. u đim ca phng pháp này là tính nhanh chóng, tin li, d dàng
tip cn thông tin, thông tin có tính chính xác cao do đc chính doanh nghip tng
hp, lu tr. Nhc đim ca nó là: Không áp dng đc vi nhng khách hàng mi
giao dch ln đu.
T ngun d liu s cp: Mt cách khác đ doanh nghip đánh giá đim tín dng
ca khách hàng là yêu cu h cung cp các thông tin tài chính nh bng cân đi k
toán, báo cáo thu nhp,… t đó xem xét mt s ch tiêu tài chính c bn nh t sut
sinh li, tc đ chu chuyn vn lu đng… đ cân nhc có cung cp tín dng thng
mi hay không. Phng pháp này thng đc áp dng vi đi tng là khách hàng
mi. u đim ca nó là gii quyt đc hn ch ca phng pháp s dng lch s
thanh toán  trên. Còn nhc đim: Tính chính xác ca thông tin là không đc đm
bo, vì ngun thông tin là do chính khách hàng – ngi có nhu cu đc cp tin dng
thng mi cung cp. Ngoài thu thp d liu t chính khách hàng ra, doanh nghip
cng có th tham kho các kênh thông tin khác nh:
- T các doanh nghip trong cùng ngành đư tng có thi gian tip xúc – giao dch
vi khách hàng. Doanh nghip có th thng thuyt đa ra yêu cu v vic cùng chia
s thông tin v các đi tng khách hàng mà hai bên có quan h tín dng thng mi.
-  các nc phát trin, doanh nghip cng có th mua thông tin khách hàng t các
t chc bán thông tin đ bit tình hình thanh toán ca khách hàng, t đó bit đc tình
hình kinh t làm c s quyt đnh có nên bán chu hay không.
- Ngân hàng cng là mt kênh thông tin đáng lu Ủ. Do ngân hàng có quan h tín
dng vi nhiu loi khách hàng khác nhau nên có kh nng nhn đc nhng thông tin

v tình hình tín dng ca khách hàng. Da vào nhng thông tin này, doanh nghip
cng phn nào nm đc tình trng kinh t ca khách hàng.
Phân tích thông tin
Sau khi thu thp thông tin ca khách hàng, doanh nghip s tin hành phân tích
tín dng, đánh giá đim tín dng cho tng khách hàng.
 phân tích thông tin ca các đi tng khách hàng mi, phng pháp ph bin
đ chm đim tín dng là s dng mô hình 5C (Five Cs of credit). Phng pháp này
ch có th thc hin đy đ các bc khi doanh nghip có trong tay bng cân đi k
Thang Long University Library

15

toán và báo cáo kt qu sn xut kinh doanh ca khách hàng. Phng pháp này đc
áp dng vi cách thu thp thông tin t ngun d liu s cp. Mô hình 5C gm các tiêu
thc sau:
- Character – c đim: Liên quan đn phm cht, t cách tín dng. Tiêu chun
này nói lên tinh thn trách nhim ca khách hàng trong vic thc hin ngha v tr n.
Nói cách khác, đánh giá t cách là xem xét s trung thc, ý thc trách nhim, s chp
hành và lp trng ca khách hàng, t đó đo lng s sn sàng tr n ca h. iu này
đc phán đoán da trên c s vic thanh toán các khon n trc đây ca khách
hàng, ph thuc vào cm quan ca doanh nghip. Các ch tiêu đ đánh giá là:
- Capital – Vn riêng ca khách hàng: ây là tiêu chun đánh giá tim nng tài
chính dài hn ca khách hàng thông qua các ch tiêu v vn ch s hu, li nhun
trong kinh doanh, lc lng lao đng… Thông tin này ch yu đc ly t Báo cáo
kt qu kinh doanh và Bng cân đi k toán ca khách hàng. Tiêu thc này giúp doanh
nghip có cái nhìn tng quan v quy mô vn ca khách hàng, t đó d dàng đánh giá
yu t nng lc.
- Capacity – Nng lc: Kh nng ca khách hàng đ thc hiên ngha v tín dng
thng mi. Tiêu chun này da vào hai c s chính là ch tiêu v kh nng thanh toán
và kh nng qun lý n ca khách hàng. Doanh nghip có th thu thp d đoán v

nng lc ca khách hàng bng cách kim tra kh nng thanh toán. Yu t này còn liên
quan đn sc mnh tài chính ca khách hàng, đc bit là giá tr ròng. Doanh nghip có
th thu thp thông tin này bng cách đánh giá bng cân đi k toán qua các thông s
tài chính.
- Collecteral – Tài sn th chp: Xem xét khách hàng di giác đ các tài sn riêng
mà h có th s dng đ đm bo cho các khon n (thng dùng trong qun tr tín
dng ngân hàng).
- Condition – iu kin tr n: Các điu kin kinh t nói chung trong lnh vc kinh
t nói chung và trong lnh vc kinh doanh ca khách hàng (áp dng trong lnh vc
qun tr tín dng ngân hàng).
Ngoài mô hình 5C trên, doanh nghip cng có th tham kho mt s mô hình
khác trong quá trình phân tích thông tin khách hàng nh: Mô hình 5P (tng t mô
hình 5C); Phân tích theo ni dung ca h s CAMPARI (thng s dng phân tích tín
dng ngân hàng).