B GIÁO DC ẨO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
HOẨNăTHINăKăTOÁNăTHẨNHăPHMă
VẨăTIểUăTHăTHẨNHăPHMăTIăCỌNGăTYă
CPăGMăXỂYăDNGăGINGăÁYăQUNGăNINH
SINH VIÊN THCăHIN :ăăHăNHăQUNH
MÃ SINH VIÊN : A17074
CHUYÊN NGÀNH :ăăKăTOÁN
HẨăNIăậ 2014
B GIÁO DC ẨO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
HOẨNăTHINăKăTOÁNăTHẨNHăPHMă
VẨăTIểUăTHăTHẨNHăPHMăTIăCỌNGăTYă
CPăGMăXỂYăDNGăGINGăÁYăQUNGăNINH
GiáoăViênăHngăDn :ăThS.ăNguynăThanhăThy
SinhăViênăThcăHin :ăăHăNhăQunh
Mã Sinh Viên : A17074
Chuyên Ngành :ăăKăToán
HẨăNIăậ 2014
Thang Long University Library
LIăCMăN
có đc điu kin thc hin Khóa lun mt cách tt nht cng nh hoàn thành
chng trình hc ti trng i hc Thng Long em xin đc gi li cm n chân thành
đn:
- Ban Giám Hiu nhà trng đư to cho em mt môi trng hc tp, rèn luyn tích
cc và vui v.
- Quý Thy (Cô) trng i hc Thng Long đư truyn dy cho em nhng kin
thc chuyên môn quý báu là hành trang trong cuc sng và công vic sau này.
- Giáo viên hng dn ThS. Nguyn Thanh Thy đư tn tình hng dn, ch bo,
giúp đ em trong sut quá trình thc hin khóa lun.
- Ban giám đc Công ty CP gm xây dng Ging áy Qung Ninh và các cô chú,
anh ch phòng K toán đư cho phép và to điu kin thun li trong quá trình thu thp s
liu và thc tp ti Công ty.
- Gia đình và bn bè đư luôn đng viên và là ch da vng chc trong sut khong
thi qua cng nh vt qua nhng khó khn trong khong thi gian thc hin khóa lun.
Sinh viên
H Nh Qunh
LIăCAMăOAN
Em xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có
s h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca
ngi khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc
và đc trích dn rõ ràng.
Em xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
H Nh Qunh
Thang Long University Library
DANHăMCăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU,ăHỊNHăV,ăăTH,ăCỌNGăTHC
Săđ 1.1. Quy trình k toán chi tit thành phmătheoăphngăphápăth song song 7
Săđ 1.2. Hch toán thành phmătheoăphngăphápăkêăkhaiăthng xuyên 8
Săđ 1.3. Hch toán thành phmătheoăphngăphápăkimăkêăđnh kì 9
Săđ 1.4. Trình t hch toán tiêu th theoăphngăthc bán buôn qua kho 15
Săđ 1.5. Hch toán tiêu th tiăđnăv giaoăđi lý 16
Săđ 1.6.ăSăđ hchătoánătheoăphngăthc bán hàng tr góp 16
Săđ 1.7.ăSăđ hch toán tiêu th theoăphngăthcăhƠngăđi hàng 17
Săđ 1.8.ăSăđ hch toán tiêu th theoăphngăthc tiêu th ni b 17
Săđ 1.9. Hch toán tiêu th theoăphngăphápăkimăkêăđnh kì 19
Săđ 1.10. Quy trình hch toán theo hình thcăắNht kí ậ S cái” 20
Săđ 1.11. Quy trình hch toán theo hình thcăắNhtăkíăchung” 21
Săđ 1.12. Quy trình hch toán theo hình thcăắChng t ghi s” 22
Săđ 1.13. Quy trình hch toán theo hình thcăắNht kí ậ Chng t” 23
Săđ 1.14. Quy trình hch toán theo hình thcăắK toánătrênămáyăviătính” 24
Săđ 2.1.ăCăcu t chc ca công ty CP gm xây dng GingăáyăQung Ninh 26
Săđ 2.2. B máy k toán ca công ty CP gm xây dng GingăáyăQung Ninh 31
Bng 1. Danh mc các loi sn phm 34
Bng 2. Bng nhp xut kho thành phm 36
Kíăhiuăvitătt
CKTM
CP
DN
GTGT
GVHB
KKTX
KKK
TP
Tênăđyăđ
Chit khu thng mi
C phn
Doanh nghip
Giá tr gia tng
Giá vn hàng bán
Kê khai thng xuyên
Kim kê đnh kì
Thành phm
Biu 1: Mu phiu nhp kho 38
Biu 2: Mu phiu xut kho 39
Biu 3: MuăhóaăđnăGTGT 40
Biu 4: Mu th kho 42
Biu 5: Mu s chi tit thành phm 44
Biu 6: Mu bng tng hp nhp ậ xut ậ tn thành phm 45
Biu 7 : Mu s cái TK 155 48
Biu 8: Trích mu s nht ký chung 49
Biuă9:ăMuăđnăđtăhƠng 51
Biuă1 :ăMuăsăchiătit doanh thu 54
Biu 11: Mu phiu thu 55
Biu 12: Mu s chi tit TK 131 56
Biu 13: Mu s cái TK 131 57
Biu 14 : Mu s cái TK 511 58
Biu 15 : Mu s chi tit GVHB 59
Biu 16 : Mu s cái TK 632 60
Biu17: Mu s cái tài khon 911 62
Biu 18: Trích mu s nht ký chung 63
Bngă3.ăDanhăsáchăđi chiu công n 67
Bng 4. Bng phân tích công n 68
Thang Long University Library
MCăLC
LIăMăU
HÀ NI ậ 2014 1
CHNGă1.ăCăS LÝ LUN CHUNG V K TOÁN THÀNH PHM VÀ TIÊU
TH THÀNH PHM TRONG DOANH NGHIP SN XUT 1
1.1 S cn thit phi hoàn thin k toán thành phm và tiêu th thành phm trong
các danh nghip sn xut 1
1.1.1 Yêu cu qun lý thành phm và tiêu th thành phm 1
1.1.2 Vai trò và nhim v ca k toán thành phm và tiêu th thành phm 2
1.2 K toán thành phm trong các doanh nghip sn xut 2
1.2.1 Khái nim thành phm 2
1.2.2 Tính giá thành phm 3
3
1.2.2.2 Thành 3
1.2.3 K toán thành phm trong các doanh nghip sn xut 4
4
6
6
7
1.3 K toán tiêu th thành phm trong các doanh nghip sn xut 9
1.3.1 Các khái nim liên quan đn tiêu th thành phm 9
1.3.2 Các phng thc tiêu th thành phm 11
1.3.3 K toán tiêu th thành phm trong các doanh nghip sn xut 12
12
14
toán 19
CHNGă2.ăTHC TRNG K TOÁN THÀNH PHM VÀ TIÊU TH THÀNH
PHM TI CÔNG TY C PHN GM XÂY DNG GINGăÁYăQUNG NINH
24
2.1ăcăđim ca công ty c phn gm xây dng GingăáyăQung Ninh 24
2.1.1 c đim chung ca Công ty 24
2.1.1.1 Quá trình hìn 25
25
2.1.2 c đim t chc qun lý, t chc sn xut ca Công ty 26
26
30
2.1.3 c đim t chc công tác k toán ti Công ty 31
31
2.1.3.2 Cá 33
2.2 Thc trng k toán thành phm và tiêu th thành phm ti công ty c phn gm
xây dng GingăáyăQung Ninh 34
2.2.1 K toán thành phm ti Công ty 34
34
35
37
41
46
2.2.2 K toán tiêu th thành phm ti Công ty 49
2.2. 49
50
50
CHNGă3.ăPHNGăHNG HOÀN THIN K TOÁN THÀNH PHM VÀ
TIÊU TH THÀNH PHM TI CÔNG TY C PHN GM XÂY DNG GING
ÁYăQUNG NINH 64
3.1 S cn thit phi hoàn thin k toán thành phm và tiêu th thành phm 64
3.2 Nhn xét v k toán thành phm và tiêu th thành phm ti công ty c phn gm
xây dng GingăáyăQung Ninh 64
3.2.1 Nhng u đim 64
3.2.2 Nhng tn ti 66
3.3 Mt s gii pháp khc phc 66
KT LUN 71
TÀI LIU THAM KHO 72
Thang Long University Library
LIăMăU
Trong nn kinh t th trng, vi quy lut cung cu thì sn phm ca doanh nghip
sn xut ra là đ đáp ng, tha mưn nhu cu ca ngi tiêu dùng. ng thi trong quá
trình hot đng sn xut kinh doanh thì tiêu th chính là giai đon cui cùng. Thông qua
tiêu th, công ty không ch thu hi đc vn đư b ra mà còn thu đc mt phn thng d
ậ đó chính là li nhun.
Nh giai đon tiêu th, doanh nghip mi có th bù đp các chi phí đư chi ra trong
quá trình sn xut, thc hin tái sn xut và xác đnh li nhun kinh doanh ca doanh
nghip. Chính vì vy vn đ thành phm và tiêu th thành phm có ý ngha ht sc quan
trng ti kt qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Vit Nam, t khi nc ta gia nhp WTO thì các thành phn kinh t đc t do
phát trin, bình đng vi nhau to nên s cnh tranh gay gt tt c các ngành sn xut,
trong đó có ngành vt liu xây dng. có đc li nhun thì trc ht phi hoàn thành
tt hai khâu quan trng đó là quá trình sn xut sn phm và tiêu th sn phmCông ty c
phn gm xây dng Ging áy Qung Ninh vi tui đi hn 60 nm đư tri qua bao
thng trm cùng nhng đi thay ca đt nc và quy mô hot đng kinh doanh ca Công
ty ngày càng đc m rng. Là mt công ty đt trên đa bàn đa phng, vì vy em rt
mong mun đc tìm hiu thêm v quá trình tiêu th ti công ty đ t đó đ xut các gii
pháp nhm nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca Công ty. Hn na, thc hin sn
xut kinh doanh trong c ch th trng, k toán là mt trong nhng công c qun lý đc
lc các doanh nghip. Công tác k toán bao gm nhiu khâu, nhiu phn hành khác
nhau nhng gia chúng có mi quan h gn bó to thành mt h thng qun lý hiu qu.
Trong s đó, k toán thành phm và tiêu th thành phm là mt mt xích quan trng
không th thiu đc bi nó phn ánh tình hình bin đng ca thành phm, quá trình tiêu
th và xác đnh kt qu cui cùng ca hot đng sn xut kinh doanh. Vi lý do trên và
qua mt thi gian thc t ti Công ty, em đư chn đ tài “HOẨN THIN K TOÁN
THẨNH PHM VẨ TIÊU TH THẨNH PHM TI CÔNG TY C PHN GM
XÂY DNG GING ÁY QUNG NINH”
Khóa lun gm 3 phn chính:
Chng 1: C s lý lun chung v k toán thành phm và tiêu th thành phm
trong ếoanh nghip sn xut
Chng 2: Thc trng k toán thành phm và tiêu th thành phm ti công ty
c phn gm xây ếng Ging áy Qung Ninh
Chng 3: Nhn xét và mt s gii pháp nhm hoàn thin k toán thành phm
và tiêu th thành phm ti công ty gm xây ếng Ging áy Qung Ninh
Em xin chân thành cm n cô giáo Nguyn Thanh Thy cùng các cô bác, anh ch
trong ban lưnh đo, đc bit là phòng K toán ca Công ty đư tn tình giúp đ em hoàn
thành bài khóa lun này.
Do thi gian thc tp không nhiu và còn thiu kinh nghim thc t nên bài lun
vn không th tránh khi nhng thiu sót. Vì vy em rt mong đc s góp ý, b sung
ca cô giáo hng dn và các thy cô trong khoa.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên thc hin
H Nh Qunh
Thang Long University Library
1
CHNGă1.ăCăSăLụăLUNăCHUNGăVăKăTOÁNăTHẨNHăPHMăVẨăTIểUăTHă
THẨNHăPHMăTRONGăDOANHăNGHIPăSNăXUT
1.1ăSăcnăthităphiăhoƠnăthinăkătoánăthƠnhăphmăvƠătiêuăthăthƠnhăphmătrongăăcácă
danhănghipăsnăxut
1.1.1 Yêu cu qun lý thành phm và tiêu th thành phm
Yêu cu qun lý đi vi thành phm:
Thành phm là thành qu lao đng sáng to ca DN và có ý ngha rt ln đi vi
s tn ti và phát trin ca DN. Mi s tn tht v thành phm đu nh hng đn kt
qu sn xut kinh doanh ca DN. Vì vy vic qun lý cht ch thành phm v mi mt
là ht sc cn thit.
- V s lng: phi thng xuyên nm bt tình hình nhp, xut, tn kho
thành phm đ phc v công tác qun lý, gim thiu tht thoát, đa ra k
hoch sn xut, xác đnh lng hàng tn kho cn thit.
- V cht lng: cht lng là nhân t quan trng đ doanh nghip cnh tranh
và có th tn ti lâu dài trên th trng. Do đó doanh nghip phi qun lý
cht ch, làm tt công tác kim tra cht lng, có ch đ bo qun riêng đi
vi tng loi thành phm, kp thi phát hin nhng thành phm kém phm
cht. Bên cnh đó doanh nghip cn phi thng xuyên ci tin mu mư mt
hàng, đa dng hóa chng loi đ đáp ng nhu cu ngày càng cao ca xư hi
đng thi có quy đnh v d phòng gim giá hàng tn kho phù hp.
Yêu cu qun lý đi vi tiêu th thành phm:
Tiêu th đc sn phm hàng hóa có ý ngha rt quan trng đi vi nn kinh t và
có ý ngha sng còn đi vi bn thân doanh nghip sn xut ra nó. Bên cnh đó vic
tiêu th còn liên quan đn li ích ca nhiu bên nh ngi tiêu dùng, nhà đu
tầXut phát t nhng ý ngha quan trng ca công tác tiêu th nên yêu cu DN cn
có s qun lý tht tt.
- Doanh nghip phi nm bt theo dõi s vn đng ca tng loi thành phm,
hàng hoá trong quá trình nhp xut tn thành phm, ghi chép kp thi tránh mt
mát h hng trong quá trình tiêu th.
- Qun lý theo dõi tng phng thc bán hàng tng khách hàng, yêu cu
thanh toán đúng hình thc, đúng hn đ tránh mt mát đng vn, b chim
dng vn. Doanh nghip phi la chn hình thc tiêu th phù hp vi th
trng, tng khách hàng nhm thúc đy nhanh chóng quá trình tiêu th. ng
thi làm công tác thm dò, nghiên cu th trng, m rng quan h buôn bán
trong và ngoài nc.
2
- i vi vic hch toán tiêu th phi t chc cht ch, khoa hc đm bo xác
đnh đc kt qa cui cùng ca quá trình tiêu th, phát sinh và giám đc tình
hình thc hin ngha v vi Nhà Nc.
1.1.2 Vai trò và nhim v ca k toán thành phm và tiêu th thành phm
Vai trò
- Giúp DN hn ch đc tht thoát thành phm trong quá trình tiêu th, kp thi phát
hin ra nhng thành phm chm luân chuyn đ xut bin pháp thích hp vi ch doanh
nghip nhm thúc đy quá trình tun hoàn vn.
- Qua s liu k toán thành phm cung cp, ch doanh nghip có th đánh giá đc
mc đ hoàn thành k hoch v sn xut và tiêu th. T đó có nhng điu chnh kp thi
vic cân đi tng khâu trong quá trình lp k hoch.
- Xây dng các báo cáo tài chính, cung cp s liu cho Nhà nc trong vic kim tra
chp hành các chính sách ca Nhà nc và thc hin ngha v thu đi vi Nhà nc.
- Cung cp thông tin cho các nhà đu t, ngân hàng, c đông bit đc hiu qu kinh
doanh, tình hình tài chính ca doanh nghip đ t đó h la chn quyt đnh đu t, cho
vay hoc có quan h làm n vi doanh nghip.
Nhim v
- Phi ghi chép, phn ánh kp thi , thng xuyên, s hin có, s bin đng tng loi
v s lng, cht lng, chng loi, giá tr.
- Ghi chép đy đ toàn b chi phí b ra đ tính toán phân b chính xác chi phí cho s
sn phm tiêu th, xác đnh đúng đn doanh thu và kt qu tiêu th .
- Phn ánh, giám đc cht ch tình hình thc hin k hoch sn xut, tình hình tiêu th
các loi sn phm, kp thi đa ra các bin pháp hu hiu khc phc nhng tn ti đó.
Theo dõi cht ch tình hình thanh toán tin hàng, thanh toán vi ngân hàng, thc hin
chính sách vi nhà nc, tình hình phân phi kt qu kinh doanh.
- Cung cp thông tin v k toán phc v lp báo cáo tài chính và phân tích hot đng
kinh t liên quan đn quá trình bán hàng và phân phi kt qu kinh doanh.
1.2ăKătoánăthƠnhăphmătrongăcácădoanhănghipăsnăxut
1.2.1 Khái nim thành phm
Thành phm là sn phm đư đc ch to xong giai đon ch bin cui cùng ca
quy trình công ngh trong DN, đc kim nghim đ tiêu chun k thut quy đnh và
nhp kho.
Thang Long University Library
3
1.2.2 Tính giá thành phm
Tính giá thành phm là vic xác đnh giá tr ca chúng theo nhng nguyên tc nht
đnh. Vic xác đnh đúng giá tr ca thành phm s nh hng ln không ch đn bng
cân đi k toán mà còn nh hng trc tip đn báo cáo kt qu sn xut kinh doanh ca
DN.
Theo nguyên tc, phng pháp đánh giá thành phm phi thng nht gia các kì,
nu có s thay đi DN phi có gii trình c th.
- Thành phm do DN sn xut hoàn thành nhp kho đc phn ánh theo giá thành sn
phm thc t ca thành phm hoàn thành trong kì, bao gm chi phí nguyên vt liu trc
tip, chi phí nhân công trc tip và chi phí sn xut chung.
- Trng hp thành phm thuê ngoài gia công, giá thành thc t bao gm toàn b các
chi phí liên quan đn vic gia công (chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí thuê gia
công và các chi phí khác: vn chuyn, bc d, hao htầ)
Ngoài ra tùy thuc vào cách tính thu GTGT mà giá tr thc t thành phm nhp kho
cng đc xác đnh khác nhau:
+ i vi DN tính thu GTGT theo phng pháp khu tr thì các chi phí nêu trên
không bao gm thu GTGT.
+ i vi DN tính thu GTGT theo phng pháp trc tip hoc thành phm không
thuc đi tng chu thu GTGT thì các chi phí trên bao gm c thu GTGT.
Thành phm xut kho cng đc phn ánh theo giá thc t xut kho nhng giá thc t
thành phm xut kho đc tính theo mt trong các phng pháp sau đây. Mi phng
pháp đu có u-nhc đim và điu kin áp dng nht đnh. Do vy các DN cn chú ý la
chn phng pháp tính giá phù hp. Theo ch đ k toán hin hành, có 4 phng pháp
tính giá thành phm xut kho nh sau:
Phng pháp giá thc t đích ếanh: theo phng pháp này, thành phm nhp kho
theo giá nào thì xut kho theo giá đó, không quan tâm đn thi gian nhp xut.
Phng pháp này mc dù tính chính xác cao nhng khi lng công vic ln đòi
hi vic dán nhãn, qun lý thành phm phi riêng r theo tng lô thành phm, theo
tng ln nhp kho. Do vy phng pháp này ch áp dng đi vi DN sn xut mt
hàng có giá tr cao và có tính tách bit nh vàng, bc, kim loi quý himầ
Phng pháp giá bình quân: theo phng pháp này giá tr ca tng loi hàng tn
kho đc tính theo giá tr trung bình ca tng loi tn kho đu kì và giá tr tng loi
4
hàng tn kho đc mua hoc sn xut trong kì. Phng pháp bình quân có th đc
tính theo thi kì hoc mi khi nhp mt lô hàng ph thuc vào tình hình ca DN.
- : theo phng pháp này đn cui kì k toán mi tính
đc tr giá vn ca hàng xut kho trong kì.
- : sau mi ln nhp sn phm, vt t, hàng hóa k
toán phi xác đnh li giá tr thc ca hàng tn kho
Phng pháp FIFO ( nhp trc, xut trc): phng pháp này áp dng da
trên gi đnh là hàng tn kho đc nhp trc thì s đc xut trc hay giá tr hàng
hóa, sn phm xut kho đc tính theo giá ca lô hàng hóa, sn phm nhp trc mt
cách tun t.
Phng pháp LIFO ( nhp sau, xut trc): theo phng pháp này thành phm
đc tính giá thc t xut kho trên c s gi đnh là lô thành phm nào nhp vào kho
sau s đc xut dùng trc. Vì vy vic tính giá xut ca thành phm làm ngc li
vi phng pháp nhp trc, xut trc.
1.2.3 K toán thành phm trong các ếoanh nghip sn xut
Giá đn v bình
quân c kì d tr
Giá thc t thành phm tn đu kì + Nhp trong kì
S lng thành phm thc t tn đu kì + Nhp trong kì
=
Giá đn v bình
quân sau mi ln
nhp
Giá tr thc t thành phm tn kho sau mi ln nhp
S lng thành phm thc t tn kho sau mi ln nhp
=
Giá thc t thành
phm xut kho
=
Giá đn v bình
quân
*
S lng thành
phm xut kho
Thang Long University Library
5
TK 155 - ThƠnhăphm
TK 157 - HƠngăgiăbán
TK 632 - GiáăvnăhƠngăbán
Tài khon 632 không có s d cui kì
- Tr giá thc t ca TP nhp kho
- Tr giá TP tha khi kim kê
- Kt chuyn tr giá thc t TP tn
kho cui kì (pp KKK)
Tr giá ca TP tha khi kim kê
SD: Tr giá thc t TP tn kho cui kì.
- Tr giá thc t TP xut kho
- Tr giá TP thiu ht khi kim kê
- Kt chuyn tr giá thc t TP tn kho
đu kì (ppKKK)
- Giá vn TP gi bán trong kì hoc
nh khách hàng gi h
- Giá vn TP đc khách hàng chp
nhn thanh toán
- Giá tr hàng gi bán b t chi tr li
SD: Giá vn hàng gi bán cha đc
chp nhn cui kì.
- Tr giá vn ca TP đư bán trong kì (pp
KKTX)
- Chi phí NVL, nhân công vt trên
mc bình thng và CPSXC c đnh
không phân b đc tính vào giá vn
hàng bán trong kì.(pp KKTX)
- Các khon hao ht mt mát ca hàng
tn kho sau khi tr phn bi thng do
trách nhim cá nhân gây ra (pp KKTX)
- Tr giá vn ca TP xut bán trong kì
hoc tr giá vn ca TP tn kho đu kì
và sn xut trong kì (pp KKK)
- S trích lp d phòng gim giá hàng
tn kho
- Kt chuyn giá vn TP tiêu th trong
kì vào tài khon xác đnh kt qu
- Khon hoàn nhp d phòng gim giá
hàng tn kho cui nm tài chính
- Tr giá hàng bán b tr li nhp kho
(pp KKTX)
- Giá tr TP đư xut bán nhng cha
đc xác đnh là tiêu th hoc giá tr
thành phm tn kho cui kì (pp
KKK)
6
Vic nhp xut thành phm din ra thng xuyên và liên tc, do đ qun lý cht ch
thành phm, các nghip v nhp xut thành phm phi đc lp chng t mt cách đy
đ, kp thi và chính xác theo quy đnh c th trong ch đ ghi chép ban đu. Cn c vào
ni dung các nghip v phát sinh liên quan đn thành phm, các DN cn s dng các
chng t k toán sau:
- Phiu nhp kho: mu s 01 ậ VT
- Phiu xut kho: mu s 02 ậ VT
- Th kho: mu s 06 ậ VT
- Biên bn kim kê vt t, sn phm, hàng hóa: mu s 08 ậ VT
Ngoài ra DN có th s dng thêm các chng t: Phiu xut kho kiêm vn chuyn ni
b: mu s 03 ậVT; Biên bn kim nghim: mu s 05 ậ VT.
Các chng t này đc chuyn ti b phn k toán đúng thi hn, chính xác và đy
đ, cn c vào đó k toán kim tra tính hp pháp, hp l và tin hành phân loi, tng hp,
ghi s k toán thích hp.
DN k toán chi tit thành phm theo phng pháp Th song song.
- kho: Th kho dùng “Th kho” ghi chép tình hình nhp, xut, tn kho thành
phm v mt s lng. Cui tháng th kho phi tin hành cng nhp, xut tính ra s
tn trên tng th.
- phòng k toán: K toán thành phm ghi chép s bin đng nhp, xut, tn kho
thành phm theo ch tiêu hin vt và giá tr trên s (th) chi tit thành phm, mi
chng t đc ghi mt dòng. Cui tháng k toán cng s lng thành phm nhp, xut
kho và cn c vào giá thành đn v thành phm do k toán giá thành chuyn sang đ
ghi vào ct giá tr. Sau đó k toán cng s chi tit thành phm và đi chiu vi th
kho.
Trình t k toán chi tit thành phm theo phng pháp ghi th song song đc khái
quát theo s đ sau:
Thang Long University Library
7
- u đim: ghi chép đn gin, d kim tra, đi chiu
- Nhc đim: vic kim tra đi chiu thng tin hành vào cui tháng nên
hn ch chc nng kim tra ca k toán
Phng pháp k toán tng hp các nghip v ch yu v thành phm đc tin hành
tùy thuc vào điu kin sn xut kinh doanh ca tng DN, tùy thuc vào s lng các
nghip v kinh t phát sinh DN có th s dng mt trong hai phng pháp hch toán tng
hp là kê khai thng xuyên (KKTX) và kim kê đnh kì (KKK).
HchătoánăthƠnhăphmătheoăphngăphápăkêăkhaiăthngăxuyên
Theo phng pháp này k toán phn ánh thng xuyên, liên tc các nghip v nhp,
xut, tn kho các thành phm trên các TK 155, TK 157. Vic hch toán thành phm
nhp, xut kho cn c vào các phiu nhp kho, phiu xut kho.
- Tài khon s dng: TK 155, TK 157, TK 632
- Ni dung hch toán thành phm theo phng pháp kê khai thng xuyên đc
khái quát qua s đ sau:
Phiu
nhp kho
Tng hp
chi tit
nhp,
xut, tn
Th kho
S chi tit
thành
phm
Phiu xut
kho
K
toán
tng
hp
Ghi hàng ngày
Ghi cui kì
i chiu hàng ngày
i chiu cui kì
Ghi chú:
Săđă1.1.ăQuyătrìnhăkătoánăchiătităthƠnhăphmătheoă
phngăphápăthăsongăsong
8
HchătoánăthƠnhăphmătheoăphngăphápăkimăkêăđnhăkì
Phng pháp kim kê đnh kì là phng pháp hch toán cn c vào kt qu kim kê
thc t đ phn ánh giá tr thành phm tn kho trên s k toán tng hp và t đó tính
ra giá tr thành phm đư xut theo công thc sau:
TK 154
TK 155
TK 157
TK 632
TK 221,222,223
Giá tr sn xut thc t
thành phm nhp kho
Tr giá vn hàng
xut bán
Xut gi đi lý hoc
gi cho bên mua
theo hp đng
TP phát hin tha khi kim
kê ch x lý
Săđă1.2. Hch toánăthƠnhăphmătheoăphngăphápăkêă
khai thngăxuyên
TK 221,222,223
TK 3381
TK 1381
Thu hi vn góp đu
t bng TP nhp kho
Xut kho TP đ góp vn
đu t
TP phát hin thiu khi
kim kê ch x lý
Chênh lch tr
giá ghi s > giá
đánh giá li
Chênh lch tr
giá ghi s < giá
đánh giá li
TK 635
TK 515
TK 711
TK 811
Chênh lch lưi
Chênh lch
l
Tr giá TP đư xut bán b tr li nhp kho
Tr giá TP
xut kho
=
Tr giá TP
tn đu kì
+
Tr giá TP
nhp trong kì
-
Tr giá TP
tn cui kì
Thang Long University Library
9
Theo phng pháp này, k toán không theo dõi, phn ánh thng xuyên các nghip v
nhp, xut thành phm trên các TK 155, TK 157 mà phn ánh trên TK 632. Còn các
TK 155, TK 157 đc dùng đ phn ánh tr giá vn ca thành phm tn kho đu kì và
cui kì.
- Tài khon s dng:
TK 155 ậ Thành phm: phn ánh tr giá thành phm tn kho đu kì, cui kì
TK 157 ậ Hàng gi đi bán: phn ánh tr giá thành phm gi đi bán đu kì, cui kì
TK 632 ậ Giá vn hàng bán: phn ánh tr giá vn ca thành phm nhp kho, xut
kho trong kì.
- Ni dung hch toán thành phm theo phng pháp kim kê đnh kì đc khái
quát qua s đ sau:
1.3 KătoánătiêuăthăthƠnhăphmătrongăcácădoanhănghipăsnăxut
1.3.1 Các khái nim liên quan đn tiêu th thành phm
Tiêu th thành phm là giai đon tip theo ca quá trình sn xut đ thc hin giá tr
và giá tr s dng ca sn phm. Quá đó sn phm đc chuyn t hình thái hin vt sang
hình thái tin t và hoàn thành mt vòng chu chuyn vn kinh doanh.
TK 631
TK 632
TK 155
TK 157
Kt chuyn giá vn
TP tn kho cui kì
Kt chuyn giá vn TP tn kho đu kì
Săđă1.3. HchătoánăthƠnhăphmătheoăphngăphápă
kimăkêăđnhăkì
Giá thành TP nhp
kho, gi bán, tiêu
th trong kì
Kt chuyn tr giá TP gi bán đu kì
cha xác đnh là tiêu th
Tr giá vn TP gi
bán cui kì cha
xác đnh là tiêu th
10
Hot đng tiêu th sn phm là tng th các bin pháp v t chc kinh t và k hoch
nhm thc hin vic nghiên cu và nm bt nhu cu th trng, t chc sn xut, tip
nhn sn phm, chun b hàng hóa và xut bán theo yêu cu ca khách hàng vi chi phí
kinh doanh nh nht.
Các nghip v đc hch toán giai đon này là xut thành phm đ bán và thanh
toán vi ngi mua, tính chính xác các khon doanh thu bán hàng, tr các khon chit
khu thng mi, gim giá hàng bán, hàng bán b tr li, các khon thu xut khu, thu
tiêu th đc bit và thu GTGT (pp trc tip) đ xác đnh doanh thu thun và cui cùng
xác đnh lưi ậ l v tiêu th sn phm. Các khái nim liên quan đn tiêu th thành phm
bao gm:
- Doanh thu bán hàng : là tng giá tr các li ích kinh t DN đư thu
đc hoc s thu đc trong kì phát sinh (tc là đc khách hàng chp nhn, thanh toán)
t hot đng sn xut kinh doanh thông thng ca DN.
*Chú ý:
+ i vi DN tính thu GTGT tng theo phng pháp khu tr thì doanh thu
không bao gm thu GTGT,
+ i vi DN tính thu GTGT theo phng pháp trc tip thì doanh thu gm
c thu GTGT (tng giá thanh toán)
+ i vi mt hàng chu thu tiêu th đc bit khi tiêu th trong nc thì
doanh thu bao gm c thu tiêu th đc bit (giá thanh toán).
- : là s chênh lch gia doanh thu bán hàng vi các khon gim tr
doanh thu.
-
+ : là khon bt giá cho khách hàng mua hàng vi khi lng
ln. Nu khách hàng mua vi s lng ln trên nhiu ln mua đ điu kin hng chit
khu thng mi thì s đc hng hi khu trên s sn phm đư mua nhng ln mua
trc hoc s đc hng bt giá ti thi đim mua nu đ điu kin đ hng chit khu
thng mi.
+ : là khon gim tr cho ngi mua do hàng giao kém phm cht,
không đúng quy cách, giao hàng không đúng thi hn, đa đim trong hp đngầ(do
nguyên nhân ch quan ca DN).
+ : tr giá hàng đư xác đnh tiêu th nhng b ngi mua tr li và
t chi thanh toán do vi phm các điu kin đư cam kt trong hp đng kinh t nh: hàng
kém phm cht, sai quy cách, chng loi. Tng ng vi hàng bán b tr li là giá vn
Thang Long University Library
11
hàng bán b tr li, doanh thu ca hàng bán b tr li và thu GTGT đu ra phi np ca
hàng bán b tr li (nu có) và đu đc tính theo giá vn, doanh thu, thu khi bán.
:
là các khon đc xác đnh trc tip trên doanh thu bán hàng theo quy đnh hin hành ca
lut thu tùy thuc tng mt hàng khác nhau.
- : là tr giá vn ca sn phm, hàng hóa, lao v đư tiêu th trong kì.
i vi thành phm đó là giá thành sn xut (giá thành công xng) hay chi phí sn xut
thc t.
- : là li nhun thu đc sau khi ly tng doanh thu tr đi các khon
gim tr doanh thu.
1.3.2 Các phng thc tiêu th thành phm
tiêu th sn phm, hin nay các DN sn xut thng vn dng các phng thc
tiêu th sau:
Phngăthcăbánăbuôn qua kho: Phng thc này đc chia thành 2 loi:
- Xut kho bán trc tip: theo phng thc này DN xut kho thành phm bán trc
tip cho ngi mua, do bên mua trc tip nhn hàng ti kho ca DN bán hoc ti đa
đim mà DN đư quy đnh. Khi 2 bên hoàn thành th tc giao nhn chng t v sn
phm và thanh toán thì thành phm đc xem là tiêu th.
- Xut kho gi bán ch chp nhn: theo phng thc này DN xut kho thành phm
gi đi bán theo hp đng đư kí kt gia hai bên, khi xut hàng gi bán thì thành phm
cha xác đnh là tiêu th, tc là cha hch toán vào doanh thu. Thành phm gi đi
bán ch đc hch toán vào doanh thu khi khách hàng đư nhn đc hàng và chp
nhn thanh toán.
Phngăthcăbánăl: là hình thc bán hàng trc tip cho ngi tiêu dùng hoc
các t chc kinh t mua đ tiêu dùng nô b không mang tính cht hinh doanh. Bán l
hàng hoá là giai đon vn đng cui cùng ca hàng t ni sn xut đn ni tiêu dùng.
Bán l hàng hoá thng bán đn chic hoc khi lng nh, giá bán thng n đnh
và thng thanh toán ngay bng tin mt. Bán l thng có các hình thc sau:
- Bán l thu tin trc tip: nhân viên bán hàng s thu tin trc tip và giao cho khách
hàng. Ht ca, nhân viên bán hàng s np tin bán hàng cho th qu và kim kê hàng
hoá và lên báo cáo bán hàng
- Bán l thu tin tp trung: là hình thc bán hàng mà nghip v thu tin và giao
hàng tách ri nhau. Mi quy hàng có mt nhân viên thu tin riêng làm nhim v thu
tin ca khách, vit hoá đn cho khách hàng đn nhn hàng quy hàng do nhân viên
12
giao hàng. Cui ca, nhân viên thu tin s làm giy np tin và np tin hàng cho th
qu. Còn nhân viên giao hàng xác đnh s lng hàng bán trong ca đ lp báo cáo bán
hàng.
- Bán tr góp: là phng thc bán hàng thu tin nhiu ln và ngi mua thng phi
chu mt phn lưi trên s tin tr chm. V thc cht, khi hàng chuyn giao cho ngi
mua thì đc coi là tiêu th. S tin lưi tr góp đc phân b vào doanh thu hot đng
tài chính tng kì, còn doanh thu bán hàng vn tính theo giá bán thông thng.
PhngăthcăbánăhƠngăthôngăquaăđiălý: là phng thc bên ch hàng xut hàng
giao cho bên nhn đi lý, kí gi đ bán và thanh toán thù lao bán hàng di hình thc
hoa hng đi lý. Cn c vào hp đng kinh t đư kí, DN xut kho gi hàng đn đi lý.
Hàng gi đi lý vn thuc quyn s hu ca DN cho đn khi chính thc tiêu th. Khi
bên đi lý thông báo đư bán đc hàng và lp bng kê thanh toán thì k toán ghi nhn
doanh thu và giá vn hàng bán đng thi phn ánh hoa hng tr cho đi lý là chi phí
bán hàng.
PhngăthcăbánăhƠngătheoăhìnhăthcăhƠngăđiăhƠng: theo phng thc này
DN dùng sn phm ca mình đ đi ly hàng hóa, vt t ca DN khác hay còn gi là
phng thc thanh toán bù tr ln nhau. Khi đó DN va phát sinh nghip v bán
hàng va phát sinh nghip v mua hàng và ch thanh toán hoc thu v s tin chênh
lch
Phngăthcătiêuăthăniăb: là phng thc bán hàng cho các đn v trc thuc
trong mt công ty, tng công ty hoc xut TP tr lng cho công nhân viên, biu tng,
qung cáo, chào hàng, s dng cho sn xut kinh doanh.
1.3.3 K toán tiêu th thành phm trong các ếoanh nghip sn xut
- Hóa đn GTGT: ch áp dng cho DN tính thu GTGT theo phng pháp khu
tr, khi lp hóa đn DN phi ghi đ các yu t: giá bán cha có thu, thu GTGT, tng
giá thanh toán.
- Hóa đn bán hàng: dùng cho DN np thu GTGT theo phng pháp trc tip.
Khi lp hóa đn DN phi ghi giá bán (gm c thu).
- Bng kê bán l hàng hóa dch v: đc s dng khi DN trc tip bán l hàng hóa
và cung cp dch v cho ngi tiêu dùng.
- Bng thanh toán hàng đi lý kí gi: trng hp DN có hàng đi lý, kí gi
- Ngoài ra, DN còn s dng các chng t gc phn ánh tình hình thanh toán: phiu
thu, phiu chi, biên bn giao nhn hàngầ
Thang Long University Library
13
1.3.3.2
Ngoài các TK 155,157,632 đc trình bày phn k toán thành phm, k toán tiêu
th thành phm còn s dng các tài khon sau:
TK 511 ậ Doanh thu bán hàng
- Tài khon 511 cui kì không có s d và đc chi tit thành 6 tài khon cp 2:
+ TK 5111 ậ Doanh thu bán hàng hóa
+ TK 5112 ậ Doanh thu bán các TP
+ TK 5113 ậ Doanh thu cung cp dch v
+ TK 5114 ậ Doanh thu tr cp, tr giá
+ TK 5117 ậ Doanh thu kinh doanh BS đu t
+ TK 5118 ậ Doanh thu khác
TK 512 ậ DoanhăthuăbánăhƠngăniăb
- Tng s doanh thu ni b ca đn
v thc hin trong kì.
- Thu TTB, thu xut khu tính trên
doanh s bán trong kì.
- Thu GTGT phi np tính theo phng
pháp trc tip.
- Chit khu thng mi, gim giá hàng bán
và doanh thu hàng bán b tr li kt
chuyn tr vào doanh thu
- Kt chuyn doanh thu thun v tiêu th
vào tài khon xác đnh kt qu kinh doanh
- Tng doanh thu bán sn phm ca
DN thc t phát sinh trong kì.
- Tr giá hàng bán b tr li, khon gim giá
hàng bán đư chp nhn trên khi lng sn
phm, hàng hoá, dch v đư bán ni b kt
chuyn cui kì.
- Thu tiêu th đc bit phi np ca s sn
phm, hàng hoá, dch v đư bán ni b.
- Thu GTGT phi np theo phng pháp trc
tip ca s sn phm, hàng hoá, dch v tiêu
th ni b.
- Kt chuyn doanh thu thun v tiêu th vào tài
khon xác đnh kt qu kinh doanh
14
- Tài khon 512 không có s d cui kì và đc chi tit thành 3 tài khon cp 2:
+ TK 5121 ậ Doanh thu bán hàng hóa
+ TK 5122 ậ Doanh thu bán các sn phm
+ TK 5123 ậ Doanh thu cung cp dch v
TK 521,531,532 ậ Chităkhuăthngămi,ă
HƠngăbánăbătrăli,ăGimăgiáăhƠngăbán
- Các tài khon 521, 531, 532 không có s d cui kì.
TK 911 ậ Xácăđnhăktăquăkinhădoanh
1.3.3.3
HchătoánătiêuăthăthƠnhăphmătheoăphngăphápăkêăkhaiăthngăxuyên
Vi phng pháp kê khai thng xuyên, các tài khon hàng tn kho đc dùng đ
phn ánh s hin có và tình hình bin đng tng gim ca vt t hàng hoá. Do vy, giá
- Kt chuyn s chit khu thng
mi, gim giá hàng bán, hàng
bán b tr li vào tài khon
doanh thu đ xác đnh doanh thu
thun
- S chit khu thng mi đư chp
nhn thanh toán cho khách hàng
- Doanh thu ca s hàng đư tiêu th
b tr li, đư tr li cho ngi mua
hoc tính tr vào n phi thu ca
khách hàng v s sn phm đư bán
ra
- Các khon gim giá hàng bán
- Kt chuyn chi phí cui kì
+ Giá vn hàng bán
+ Chi phí tài chính
+ Chi phí bán hàng, chi phí qun lý
DN
+ Chi phí khác
+ Chi phí thu thu nhp DN
- Kt chuyn lưi
- Tài khon 911 không có s d cui
kì
Chi phí tài chính, chi phí thu thu
nhp DN và chi phí khác;
Chi phí bán hàng và chi phí qun
- Kt chuyn doanh thu, thu nhp
cui kì
+ Doanh thu thun
+ Doanh thu hot đng tài chính
+ Thu nhp khác
- Kt chuyn l
Thang Long University Library
15
tr hàng tn kho trên s k toán có th xác đnh ti bt c thi đim nào trong k k
toán. Cui k k toán, cn c vào s liu kim kê thc t vt t, hàng hoá tn kho, so
sánh vi s liu vt t, hàng hoá tn kho trên s k toán. V nguyên tc s liu tn
kho thc t luôn luôn phù hp vói s liu trên s k toán. Nu có chênh lch phi xác
đnh nguyên nhân và x lý theo quyt đnh ca cp có thm quyn.
Phng pháp này thng áp dng cho các DN sn xut công nghip, DN xây
lp và các DN thng mi kinh doanh nhng mt hàng có giá tr ln: máy móc, thit
b
*i vi DN tính thu GTGT thỀo phng pháp khu tr
- Phng thc bán buôn qua kho
TK 154,155
TK 632
TK 911
TK 3331
TK 111,112,131
TK 157
Giá vn TP đư
tiêu th
Giá vn ca hàng bán b
tr li
TK 111,112,131
Thu GTGT đu ra
ca TP đư tiêu th
Kt chuyn
GV hàng tiêu
th trong kì
Doanh thu bán
hàng ca TP đư
tiêu th
Kt chuyn doanh
thu thun đ
XKQ
TK 511
Tr giá TP
gi bán
Giá vn
hàng gi
bán đư
tiêu th
TK 3331
TK 521,531,532
CKTM, gim giá cho, doanh
thu hàng bán b tr li
Thu GTGT ca chit khu
thng mi, gim giá hàng
bán,hàng bán b tr li
Kt chuyn CKTM, gim
giá, doanh thu hàng bán b
tr li tr vào doanh thu
bán hàng
Săđă1.4.ăTrìnhătăhchătoánătiêuăthătheoăphngă
thcăbán buôn qua kho
TK 3332, 3333
Thu TTB,
thu xut, nhp
khu phi np