B GIÁO DCăÀOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU
S DNG VNăLUăNG TI CÔNG TY TNHH
MTVăUăTăPHÁTăTRIN NHÀ VÀ H TNG ậ
VINACOMIN
SINH VIÊN THC HIN : TRN TR THÙY LINH
MÃ SINH VIÊN : A16704
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI ậ 2014
B GIÁO DCăÀOăTO
TRNG I HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU
S DNG VNăLUăNG TI CÔNG TY TNHH
MTVăUăTăPHÁTăTRIN NHÀ VÀ H TNG ậ
VINACOMIN
Giáoăviênăhng dn :ăTh.săVăL Hng
Sinh viên thc hin : Trn Th Thùy Linh
Mã sinh viên : A16704
Chuyên ngành : Tài chính
HÀăNIă- 2010
HÀăNIă- 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Tác gi gi li cm n chân thành đn các thy cô i hc Thng Long đã giúp
đ trong sut thi gian hc tp ti trng. c bit tác gi xin chân thành cm n giáo
viên hng dn Th.s V L Hng đã tn tình hng dn đ tác gi hoàn thành khóa
lun tt nghip này.
Tác gi cng xin bày t s cm n đi vi Ban Giám đc và các anh ch ti Công ty
TNHH MTV đu t phát trin nhà và h tng – Vinacomin đã dành thi gian quan tâm
giúp đ nhit tình trong quá trình làm lun vn.
Rt mong nhn đc s ng h, đóng góp ý kin ca thy cô và các bn !
Xin chân thành cm n !
Tác gi
Trn Th Thùy Linh
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Trn Th Thùy Linh
Thang Long University Library
MC LC
CHNGă 1:ă Că S LÝ LUN V VNă LUă NG VÀ HIU QU S
DNG VNăLUăNG TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Vnăluăđng trong doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim và đc đim vn lu đng trong doanh nghip 1
1.1.2. Phân loi vn lu đng trong doanh nghip 1
1.1.3. Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng sn xut kinh doanh 3
1.1.4. Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng 3
1.1.5. Nhu cu vn lu đng và phng pháp xác đnh nhu cu vn lu đng 4
1.2. Qun lý và s dng vnăluăđng trong doanh nghip 6
1.2.1. Chính sách qun lý vn lu đng 6
1.2.2. Qun lý vn bng tin 7
1.2.3. Qun lý khon các phi thu 10
1.2.4. Qun lý hàng tn kho 13
1.3. Hiu qu s dng vnăluăđng và các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu s dng vn
luă đng trong doanh nghip 17
1.3.1. Khái nim và s cn thit phi nâng cao hiu qu s dng vn lu đng 17
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá tng hp 17
1.3.3. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng trong DN 20
1.4. Nhân t nhăhngăđn hiu qu s dng vnăluăđng trong DN 23
1.4.1. Nhân t khách quan 23
1.4.2. Nhân t ch quan 23
1.5. Mt s bin pháp nhm nâng cao hiu qu s dngăVLătrongăDN 24
1.5.1. Xác đnh đúng nhu cu VL thng xuyên, cn thit cho hot đng sn xut
kinh doanh; t chc huy đng ngun VL hiu qu. 24
1.5.2. Tng tc đ luân chuyn VL 25
1.5.3. Tng cng bi ếng, nâng cao nghip v cho đi ng qun lý, nht là đi
ng qun lý tài chính DN 25
1.5.4. Thng xuyên phân tích tình hình s dng VL đ có bin pháp điu chnh
kp thi nhm nâng cao hiu qu s dng. 25
CHNGă2:ăTHC TRNG QUN LÝ VÀ S DNG VNăLUăNG 26
2.1. Tng quan v Côngă tyă TNHHă MTVă đuă tă phátă trin nhà và h tng ậ
Vinacomin 26
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty TNHH MTV đu t phát
trin nhà và h tng – Vinacomin 26
2.1.2. C cu t chc ca Công ty TNHH MTV đu t phát trin nhà và h tng-
Vinacomin 27
2.1.3. Chc nng, nhim v ca tng b phn 27
2.1.3. Khái quát v ngành ngh kinh doanh ca Công ty TNHH MTV đu t phát
trin nhà và h tng- Vinacomin 29
2.2. Thc trng hotăđng sn xut kinh doanh tiăCôngătyăTNHHăMTVăđuăătă
phát trin nhà và h tng ậ Vinacomin 30
2.2.1. Thc trng v c cu tài sn – ngun vn 30
2.2.2. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh 35
2.2.3. Các ch tiêu tài chính tng hp 39
2.3. Thc trng qun lý và s dngăVLă tiăCôngă tyăTNHHă MTVă đuătăxơyă
dng nhà và h tng ậ Vinacomin 45
2.3.1. Chính sách qun lý VL 45
2.3.2. Phân tích c cu VL ti Công ty TNHH MTV đu t nhà và h tng –
Vinacomin 46
2.3.3. C cu n ngn hn 55
2.3.4. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng VL 58
2.3.5. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tng b phn cu thành VL 60
2.3.5. Các nhân t nh hng đn hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty
TNHH MTV đu t xây ếng nhà và h tng – Vinacomin 62
2.4.ăánhăgiáăhiu qu s dng vnăluăđng tiăCôngătyăTNHHăMTVăđuătăxơyă
dng nhà và h tng ậ Vinaconmin 63
2.4.1. Nhng kt qu đt đc 63
2.4.2. Nhng hn ch 64
2.4.3. Nguyên nhân 63
Thang Long University Library
CHNGă3:ăMT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU S DNG
VNăLU NG TIăCỌNGăTYăTNHHăMTVăUăTăPHÁTăTRIN NHÀ
VÀ H TNG ậ VINACONMIN 64
3.1 nhăhng phát trin caăCôngătyăgiaiăđon 2015-2020 64
3.2. Mt s gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn luăđng ti Công ty TNHH
MTVăđuătăphátătrin nhà và h tng ậ Vinacomin 65
3.2.1. Xác đnh nhu cu vn lu đng 66
3.2.2. Qun lý tin và các khon tng đng tin 67
3.2.5. Mt s bin pháp khác 68
DANH MC BNG BIU HÌNH V TH
Bng 1.1. Cp tín dng và không cp tín dng 12
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng 12
Bng 2.1. Bng ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán. 41
Bng 2.3. Kh nng sinh li ca Công ty Vinacominland 39
Bng 2.4. Kh nng qun lý tài sn ca Công ty so vi TB ngành 42
Bng 2.5. Kh nng qun lý n ca Công ty 43
Bng 2.6. VL ròng ca Công ty 44
Bng 2.7. C cu tài sn ngn hn ti Công ty Vinacominland 46
Bng 2.8. C cu tin và các khon tng đng tin ti Công ty Vinacominland 47
Bng 2.9. C cu các khon phi thu ngn hn 49
Bng 2.10.So sánh mc tín dng thng mai cung cp và đc cung cp ti Công ty
Vinacominland 49
Bng 2.11. C cu hàng tn kho Công ty Vinacominland 50
Bng 2.12. C cu Tài sn ngn hn khác ca Công ty Vinacominland 54
Bng 2.13. C cu n ngn hn ti Công ty Vinacominland 55
Bng 2.14. Bng các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 58
Bng 2.15. Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tng b phn cu thành VL Công ty
Vinacominland 60
Bng 3.1. Bng cân đi k toán đã tính s d bình quân nm 2012 66
Bng 3.2. T l phn trm các khon mc có quan h cht ch vi doanh thu 66
Hình 1.1. Các chính sách qun lý vn lu đng 6
Hình 2.1. Quy mô Tài sn Công ty Vinacominland nm 2010, 2011, 2012 30
Hình 2.2. C cu ngun vn Công ty Vinacominland 33
Hình 2.3. Chính sách qun lý vn lu đng 45
Hình 2.4. Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tng b phn cu thành VL Công ty
Vinacominland 60
th 1.1. th mc d tr tin và chi phí c hi 9
Thang Long University Library
th 1.2. S vn đng ca vn bng tin theo mô hình Miller – Orr ………………9
th 1.3. Mô hình EOQ 14
th 1.4. th mc d tr kho ti u 15
th 1.5. Mô hình qun lý hàng lu kho (ABC) 16
th 1.6. Thi gian quay vòng tin 23
S đ 2.1: C cu t chc ca Công ty TNHH MTV đu t phát trin nhà và h tng -
Vinacomin 27
DANH MC VIT TT
Kí hiu vit tt
Tênăđyăđ
BCTC
Báo cáo tài chính
VL
Vn lu đng
VCSH
Vn ch s hu
PTKH
Phi thu khách hàng
NVNH
Ngun vn ngn hn
NVDH
Ngun vn dài hn
HTK
Hàng tn kho
PTNH
Phi tr ngn hn
PN
Phi np
TSNH
Tài sn ngn hn
TSDH
Tài sn dài han
TSC
Tài sn c đnh
TS
Tài sn
T
Tng đng
Thang Long University Library
LIăNịIăU
1. Lý do nghiên cu
Trong nn kinh t th trng, nói đn hot đng sn xut kinh doanh là phi nói
đn vn. Vn là mt phm trù kinh t hàng hóa, là yu t quan trng quyt đnh đn
sn xut và lu thông hàng hóa. Vn kinh doanh ca doanh nghip đc cu thành t
2 b phn: vn c đnh và vn lu đng. Trong đó, vn lu đng là loi vn linh hot,
nh dòng máu luôn vn đng tun hoàn đ nuôi dng c th sng là doanh nghip.
do vy vic s dng vn lu đng có hiu qu hay không nh hng ln đn hiu qu
sn xut kinh doanh cng nh s tn ti ca doanh nghip.
Nâng cao hiu qu s dng vn lu đng là mc tiêu phn đu lâu dài ca mi
doanh nghip. Vic s dng và nâng cao hiu qu s dng vn lu đng là yêu cu cn
thit có tm quan trng đc bit đi vi mi doanh nghip. Vy nên bt k mt doanh
nghip nào mun tn ti và phát trin đu phi quan tâm đn vn đ to lp, qun lý và
s dng vn lu đng sao cho có hiu qu, nhm đt mc tiêu ti đa hóa li nhun.
Xut phát t nhng lý do đó, vi nhng kin thc đc trau di qua quá trình hc tp,
qua thi gian thc tp ti Công ty TNHH MTV đu t phát trin nhà và h tng-
Vinacomin, em đã đi sâu nghiên cu đ tài “ Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu
s dng vn lu đng ti Công ty TNHH MTV đu t phát trin nhà và h tng -
Vinacomin”
2. Mucăđíchănghiênăcu
- C s lý lun v vn lu đng và hiu qu s dng vn lu đng ti doanh
nghip
- Thc trng s dng vn lu đng ti Công ty C phn sa Ba Vì
- ánh giá hiu qu s dng vn ti Công ty và mt s gii pháp nhm nâng cao
hiu qu s dng vn lu đng
3. iătng và phm vi nghiên cu.
i tng nghiên cu: Hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty TNHH MTV
đu t phát trin nhà và h tng – Vinacomin
Phm vi nghiên cu: Thc trng qun lý và s dng VL ti Công ty TNHH
MTV đu t phát trin nhà và h tng – Vinaconmin” trong giai đon 2010 – 2012.
4. Phngăphápănghiênăcu.
Phng pháp nghiên cu ch yu trong khóa lun là phng pháp phân tích, so
sánh, tng hp da trên c s các s liu đc cung cp và tình hình thc t ti Công
ty.
5. Kt cu ca khóa lun
Khóa lun tt nghip gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v vn lu đng và hiu qu s dng vn lu đng trong
doanh nghip
Chng 2: thc trng hiu qu s dng vn lu đng ti công ty TNHH MTV đu
t phát trin nhà và h tng – Vinacomin
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty
TNHH MTV đu t phát trin nhà và h tng – Vinacomin
Thang Long University Library
1
CHNGă1. CăS LÝ LUN V VNăLUăNG
VÀ HIU QU S DNG VNăLUăNG TRONG DOANH NGHIP
1.1. Vnăluăđng trong doanh nghip
1.1.1. Khái nim và đc đim vn lu đng trong doanh nghip
Khái nim vn lu đng
Trong nn kinh t th trng, đ tin hành hot đng sn xut kinh doanh, các DN
cn phi ng ra mt s vn nht đnh phù hp vi quy mô và điu kin kinh doanh.
Vn kinh doanh ca DN là biu hin bng tin ca toàn b giá tr tài sn đc huy
đng s dng vào hot đng sn xut kinh doanh nhm mc đích sinh li. Cn c vào
đc đim chu chuyn vn, có th chia vn kinh doanh thành hai loi: Vn c đnh và
VL.
Nu vn c đnh là mt b phn ca vn đu t đ hình thành các tài sn c đnh,
là biu hin bng tin ca vn c đnh thì VL là mt b phn vn đu t đ hình
thành tài sn lu đng, là biu hin bng tin ca tài sn lu đng.
“VL ca doanh nghip là s vn ng ra đ hình thành nên các tài sn lu đng
nhm đm bo cho quá trình kinh doanh ca doanh nghip đc thc hin thng
xuyên liên tc. VL luân chuyn toàn b giá tr ngay trong mt ln và đc thu hi
toàn b, hoàn thành mt vòng luân chuyn khi kt thúc mt chu kì kinh doanh” [1,
tr.85]
c đim ca VL
VL là biu hin bng tin ca TSL nên đc đim ca VL chu s chi phi bi
các đc đim ca TSL. Vì vy, VL ca các DN không ngng vn đng qua các giai
đon ca chu k kinh doanh: sn xut, d tr và lu thông. Các quá trình trên din ra
thng xuyên liên lc lp đi lp li theo chu k và đc gi là quá trình tun hoàn, chu
chuyn ca VL.
Nh vy, chúng ta có th khái quát nhng đc đim ca VL nh sau:
- Trong quá trình chu chuyn, VL luôn thay đi hình thái biu hin. T hình thái
vn tin t ban đu chuyn sang vn vt t hàng hóa d tr và vn sn xut ri cui
cùng tr v hình thái vn tin t.
- Chuyn toàn b giá tr ngay trong mt ln và đc hoàn li toàn b sau mi chu
k kinh doanh.
- VL hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k kinh doanh.
1.1.2. Phân loi vn lu đng trong doanh nghip
qun lý và s dng VL có hiu qu cn phi phân loi VL. Có nhiu các
phân loi VL, mi loi có nhng tác dng riêng nhng đu giúp cho nhà qun lý nm
bt và đánh giá tình hình s dng VL t đó có nhng quyt đnh qun tr tt VL.
2
- Phân loi theo hình thái biu hin, VL chia làm các loi:
+ Vn bng tin: tin mt tai qu, tin gu ngân hàng, tin đang chuyn. Tin là
loi tài sn có tính thanh khon cao nht, có th d dàng chuyn đi thành các tài sn
khác hoc thanh toán các ngha v tài chính cho DN, bi vy nó cho phép DN duy trì
kh nng chi tr và phòng tránh ri ro thanh toán.
+ Các khon phi thu: ch yu là các khon phi thu t khách hàng th hin s tin
mà khách hàng n DN phát sinh trong trong quá trình bán hàng hóa, dch v di hình
thc bán tr sau. Ngoài ra, trong mt s trng hp mua sm vt t, DN còn phi ng
trc tin cho ngi cung ng, t đó hình thành khon tm ng.
+ u t tài chính ngn hn: đu t tài chính ngn hn là vic b vn mua các
chng khoán có giá tr (trái phiu, tín phiu…) hoc góp vn liên doanh bng tin,
hin vt có th thu hi kp thi trong mt chu k kinh doanh hoc trong thi hn không
quá mt nm nh tín phiu kho bc, k phiu ngân hàng.
+ Vn v vt t d tr, sn xut và vn thành phm. Xem chi tit hn cho thy,
vn v HTK ca DN gm: Vn nguyên vt liu chính, vn vt liu ph, vn nhiên
liu, vn ph tùng thay th, vn vt đóng gói, vn dng c công c, vn sn phm
đang ch to, vn v chi phí tr trc, vn thành phm. Trong DN thng mi, vn v
HTK ch yu là giá tr các loi hàng hóa d tr.
Vic phân loi VL theo cách này to điu kin thun li cho vic xem xét, đánh
giá kh nng thanh toán ca DN, bit đc kt cu TSL theo hình thái biu hin đ
có hng điu chnh hp lý và hiu qu.
- Phân loi theo thi gian huy đng và s dng, VL đc chia làm 2 loi:
+ VL thng xuyên là loi VL mà DN có th s dng lâu dài và n đnh. Là
ngun có tính cht n đnh nhm hình thành nên TSL thng xuyên cn thit, bao
gm các khon d tr v nguyên vt liu, sn phm d dang, thành phm nm trong
biên đ dao đng ca chu k kinh doanh. c đim ca ngun vn này là thi gian s
dng kéo dài.
+ VL tm thi là ngun vn có tính cht ngn hn (có thi gian s dng di 1
nm), ch yu là đ đáp ng các nhu cu có tính cht tm thi v VL phát sinh trong
quá trình sn xut kinh doanh. Ngun vn này bao gm các khon vay ngn hn ca
ngân hàng, các t chc tín dng và các khon n ngn hn khác.
Vic phân loi này giúp ngi qun lý xem xét và quyt đnh vic huy đng các
ngun vn cho phù hp vi thi gian s dng ca yu t sn xut kinh doanh.
- Phân loi theo ngun hình thành:
+ VCSH: Là s VL thuc quyn s hu ca DN, DN có đy đ các quyn chim
hu, s dng, chi phi và đnh đot nh vn đu t t ngân sách Nhà nc, vn do DN
Thang Long University Library
3
t nhân b ra, vn góp c phn trong công ty c phn, vn t b sung trong quá trình
hot đng sn xut kinh doanh…
+ Các khon n: Là các khon VL đc hình thành t vn vay các ngân hàng
thng mi hoc các t chc tài chính khác, vay thông qua phát hành trái phiu, các
khon n cha thanh toán…
Vic phân loi VL theo quan h s hu v vn s giúp DN thy đc c cu
ngun tài tr cho nhu cu VL trong sn xut kinh doanh. T góc đ qun lý tài
chính, mi ngun tài tr đu có chi phí s dng ca nó, DN cn xem xét ngun tài tr
ti u đ gim chí phí s dng vn.
1.1.3. Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng sn xut kinh doanh
Trong điu kin kinh t cnh tranh ngày càng khc lit thì VL là mt trong
nhng yu t quyt đnh đn s tn ti, phát trin ca DN. Nu thiu VL thì DN
không th ch đng trong sn xut kinh doanh, cng nh không th m rng quy mô
thì khi đó DN s b cnh tranh bi nhng đi th khác mnh hn. iu này dn đn
quy mô kinh doanh s b thu hp thm chí dn ti phá sn.
VL là thc đo hiu qu và kh nng tài chính ngn hn ca DN, giúp DN đánh
giá mt cách chính xác kh nng tài chính, hiu qu s dng VL đ t đó có gii
pháp điu chnh hp lý.
VL là công c phn ánh và đánh giá quá trình hot đng ca hàng hóa, cng nh
phn ánh và kim tra quá trình mua sm, d tr bán hàng ca DN. Mt khác VL luân
chuyn nhanh hay chm còn phn ánh thi gian lu thông có hp lý hay không. Do đó
thông qua tình hình luân chuyn VL, các nhà qun tr có th đánh giá kp thi đi vi
các mt hàng mua sm d tr sn xut và tiêu th ca DN.
VL còn là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phm do đó VL đóng
vai trò quyt đnh trong vic tính giá c sn phm, dch v.
VL ròng là phn chênh lch gia vn thng xuyên so vi TSL hay phn
chênh lch gia TSL vi n ngn hn.
VLăròngă=ăTƠiăsnăluăđng ậ N ngn hn
VL ròng là mt ch tiêu tng hp quan trng đ đánh giá tình hình tài chính ca
DN, ch tiêu này cho bit DN có đ kh nng thanh toán các khon n ngn hn hay
không?
1.1.4. Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng
Kt cu VL thc cht là t trng tng khon vn trong tng ngun VL ca DN.
Kt cu ca VL cho thy s phân b và t trng ca mi loi vn trong tng giai
đon luân chuyn, t đó DN xác đnh đc phng hng và trng đim qun lý vn
nhm thay đi kp thi vi tng thi k kinh doanh.
4
Kt cu VL chu nh hng ca nhiu nhân t nh: đc đim ngành ngh kinh
doanh, trình đ t chc… Vì vy trong DN khác nhau thì kt cu VL cng khác
nhau, nó ph thuc vào các nhóm nhân t sau:
- Nhóm nhân t v mt sn xut: Các DN có quy mô sn xut, tính cht, trình đ,
điu kin, chu k sn xut và mc đ phc tp v sn phm, yêu cu v nguyên vt
liu khác nhau thì t trng VL các khâu d tr và sn xut lu thông khác nhau.
- Nhóm nhân t v mua sm vt t và tiêu th sn phm: Các DN hàng nm phi
s dng nhiu loi vt t khác nhau ca các đn v bán hàng, do vy nu khong cách
gia DN và đn v bán hàng xa hoc gn, k hn bán hàng, chng loi, s lng, giá
c cng tác đng đn t trng VL trong khâu d tr. iu kin tiêu th sn phm
nh khi lng nhiu hay ít, khong cách gia DN vi ngi mua hàng xa hay gn
đu nh hng trc tip đn t trng thành phm và hàng hoá xut ra.
- Nhóm nhân t v mt thanh toán: Nu s dng phng thc thanh toán hp lý,
gii quyt thanh toán kp thi thì t trng vn trong khâu lu thông s thay đi. c
bit trong xây lp vic s dng các th thc thanh toán khác nhau t chc th tc
thanh toán, tình hình chp hành k lut thanh toán có nh hng nhiu đn t trng
vn b vào khâu sn xut và khâu lu thông.
Ngoài các nhân t nêu trên, kt cu VL còn l thuc vào tính cht thi v sn
xut, trình đ t chc và qun lý DN. Tìm hiu thành phn công ngh nghiên cu kt
cu ni dung VL là rt cn thit đi vi vic s dng chính xác và có hiu qu vn
trong mi DN.
1.1.5. Nhu cu vn lu đng và phng pháp xác đnh nhu cu vn lu đng
1.1.5.1. Nhu cu VL
Trong mi chu kì kinh doanh ca DN đu phát sinh nhu cu VL. Nhu cu VL
ca DN là th hin s vn tin t cn thit DN phi trc tip ng ra đ hình thành mt
lng d tr HTK và khon cho khách hàng n sau khi đã s dng khon tín dng ca
nhà cung cp và các khon n phi tr khác có tính cht chu kì (tin lng phi tr,
tin thu phi np,…). Xác đnh nhu cu VL cn thit, ti thiu trên các giai đon
luân chuyn nhm đm bo cho quá trình sn xut, kinh doanh đc tin hành bình
thng.
Vic xác đnh nhu cu VL thng xuyên có ý ngha rt quan trng đi vi DN.
Nó là c s đ s dng VL hp lý, tit kim. Ngoài ra còn là cn c đ đánh giá kt
qu công tác qun lý vn ca DN, nhm cng c ch đ hch toán kinh t; cn c xác
đnh mi quan h thanh toán gia DN vi DN khác và vi ngân hàng.
Xác đnh nhu cu VL phi tuân th các nguyên tc v tính hp lý, tit kim, xut
phát t tình hình thc t sn xut kinh doanh ca DN; đm bo cân đi vi các b
Thang Long University Library
5
phn k toán trong DN; đm bo tính dân ch và tuân th đúng các phng pháp xác
đnh nhu cu VL.
Nhu cu VL thay đi do tác đng ca nhiu nhân t nh: s bin đng ca th
trng, s thay đi ca ch đ chính sách và quy mô sn xut kinh doanh ca DN
trong k (tính cht mùa v), s thay đi phng hng nhim v sn xut kinh doanh
hoc trình đ t chc qun lý, s dng VL ca DN.
1.1.5.2. Phng pháp xác đnh nhu cu VL
i vi mi DN ngoài vic phân loi VL đ qun lý, còn phi xác đnh nhu cu
VL hp lý đ đm bo sn xut kinh doanh không tha, không thiu vn.
Có hai phng pháp chính đ xác đnh nhu cu VL:
- Phng pháp trc tip: cn c vào các yu t nh hng trc tip đn lng
VL DN ng ra đ xác đnh nhu cu thng xuyên. Công thc:
Trong đó :
V:
Nhu cu VL ca công ty
M:
Mc tiêu dùng bình quân 1 ngày ca loi VL đc tính toán
N:
S ngày luân chuyn ca loi VL đc tính toán
i:
S khâu kinh doanh (i=1,k)
j:
Loi vn s dng (j=1,n)
Nhu cu VL xác đnh theo phng pháp này tng đi sát và phù hp vi các
DN trong điu kin ngày nay. Tuy vy nó có hn ch vic tính toán tng đi phc
tp, khi lng tính toán nhiu và mt nhiu thi gian.
- Phng pháp gián tip: phng pháp này cn c vào s d bình quân VL và
doanh thu tiêu th k báo cáo, đng thi xem xét tình hình thay đi quy mô sn xut
kinh doanh nm k hoch đ xác đnh nhu cu VL cho tng khâu d tr-sn xut-lu
thông nm k hoch.
Trong đó:
V
0
:
S d bình quân ca toàn b VL nm báo cáo
F
1,
F
0
:
Tng mc luân chuyn VL nm k hoch, nm báo cáo
t
:
T l tc đ luân chuyn vn k k hoch so vi k báo cáo
Trong đó: K
0
, K
1
: K luân chuyn VL nm k hoch, nm báo cáo
Sau đó cn c vào t trng ca tng khon vn đ xác đnh VL trong mi
khâu.Ngoài ra trên thc t, các DN còn s dng phng pháp tính nhu cu VL da
6
vào mi quan h gia các yu t hp thành nhu cu VL gm: HTK, n phi thu t
khách hàng và n phi tr nhà cung cp (s n phi tr phát sinh có tính cht t đng
và có tính cht chu k) vi doanh thu và s dng t l này đ xác đnh nhu cu VL
cho các k tip theo.
Trình t phng pháp:
Bc 1: Xác đnh s d bình quân các khon hp thành nhu cu VL trong nm
báo cáo. Khi đã xác đnh s d bình quân các khon phi phân tích tình hình đ loi
tr s liu không hp lý.
Bc 2: Xác đnh t l các khon trên so vi doanh thu thun trong nm báo cáo.
Trên c s đó xác đnh t l nhu cu VL so vi doanh thu thun.
Bc 3: Xác đnh nhu cu VL cho nm k hoch.
Vic xác đnh nhu cu VL theo phng pháp này tng đi đn gin, giúp DN
c tính đc nhanh chóng nhu cu VL nm k hoch đ xác đnh ngun tài tr phù
hp, tuy nhiên mc đ chính xác b hn ch.
1.2. Qun lý và s dng vnăluăđng trong doanh nghip
1.2.1. Chính sách qun lý vn lu đng
Mi DN có th la chn mt chính sách VL riêng và vic qun lý VL s mang
li nhng đc đim khác nhau. Thông qua thay đi cu trúc tài sn và n, Công ty có
th làm thay đi chính sách VL mt cách đáng k.
Vic kt hp các mô hình qun lý TSL (TSNH) và mô hình qun lý N ngn hn
ca DN có th to ra 3 chính sách qun lý VL trong DN: chính sách cp tin, chính
sách thn trng và chính sách dung hòa.
Hình 1.1. Các chính sách qun lý vnăluăđng
(Ngun:[2 ,tr54] )
Chính sách qun lý VL cp tin là s kt hp mô hình qun lý tài sn cp tin và
n cp tin. DN đã s dng ngun vn ngn hn đ tài tr c TSL và mt phn
TSC.
TSL
TSC
NVNH
NVDH
NVNH
NVDH
NVNH
NVDH
TSL
TSC
TSL
TSC
Cp tin
Thn trng
Dung hòa
Thang Long University Library
7
Chính sách qun lý VL cp tin có nhng đc đim sau:
- Chi phí hot đng thp hn, doanh thu cao hn. Vic duy trì TSL mc thp
tng ng vi đó là mc HTK, phi thu khách hàng và tin mc ti thiu giúp DN
gim đc chi phí qun lý, chi phí lu kho. Bên cnh đó, ngun vn ngn hn thng
có chi phí s dng thp hn ngun vn dài hn, dn đn thu nhp nhn đc tng lên.
- Thi gian vòng quay tin ngn: do phi thu khách hàng và HTK gim nên vòng
quay ca chúng tng và thi gian quay vòng gim t đó rút ngn chu k kinh doanh và
rút ngn thi gian vòng quay tin.
- Chin lc mang tính ri ro cao nên thu nhp yêu cu cao. DN gp ri ro trong
thanh toán (cha kp thu hi vn đ hoàn tr khi đn hn), mt doanh thu do vic d
tr HTK thp không đ cung cp … Nhng ri ro này đánh đi bi chi phí thp hn
nên thu nhp yêu cu cao.
Chính sách qun lý VL thn trng là s kt hp mô mình qun lý tài sn thn
trng và n thn trng. Chính sách này s có mc TSL và n dài hn mc cao.
- Chi phí hot đông cao, doanh thu thp hn so vi trng hp qun lý cp tin.
DN phi gánh chu các khon chi phí ln nh: chi phí lãi vay, chi phí lu kho do HTK
mc cao, chi phí phát sinh khi chính sách tín dng đc ni rng, chi phí c hi vì
lu tr lng tin mt ln. Chi phí tng cao dn đn thu nhp ca DN gim.
- Thi gian vòng quay tin kéo dài do DN có th s dng ngun VL này đ đu
t cho các hot đng SXKD có thi gian hoàn vn dài.
- Chính sách này s giúp DN gim bt các ri ro nh bin đng th trng tng giá
thành phm do HTK d tr mc cao, kh nng thanh toán đm bo do duy trì TSL
mc ti đa. Tuy nhiên thu nhp không cao do phi chu chi phí ln làm EBIT gim.
Chính sách qun lý VL dung hòa cân bng ri ro ca chính sách cp tin và
chính sách thn trng. Da trên c s ca nguyên tc phù hp (Matching Principle).
Nguyên tc này đc phát biu nh sau: Nên s dng ngun vn dài hn đ tài tr cho
TSDH và nên s dng ngun vn ngn hn đ tài tr cho TSL (TSNH). Mc đích
ca phng pháp này là cân bng lung tin to ra t tài sn vi k hn ca ngun tài
tr, kt hp qun lý tài sn thn trng vi n cp tin hoc qun lý tài sn cp tin vi
n thn trng. Tuy nhiên trên thc t đ đt đc trng thái tng thích không h đn
gin do vp phi các vn đ nh s tng thích lung tin hay khong thi gian, do
vy chính sách này ch c gng tin ti trng thái dung hòa ri ro và to ra mc thu
nhp trung bình nhm hn ch nhc đim ca 2 phng pháp trên.
1.2.2. Qun lý vn bng tin
Vn bng tin ca DN gm tin mt ti qu và tin gi ngân hàng. Vic qun lý
vn bng tin là vn đ ht sc quan trng trong công tác qun lý tài chính DN. Qun
lý VL bng tin đ gim thiu ri ro kh nng thanh toán, tng hiu qu s dng tin.
8
Bt k DN nào khi lu gi vn bng tin cng nhm 3 mc đích chính:
- Thc hin mc đích giao dch: DN lu gi vn bng tin đ thanh toán, tr lng
cho công nhân, np thu, tr c tc,…
- Thc hin mc đích đu c: DN d tr mt lng vn bng tin đ sn sàng thc
hin các c hi kinh doanh khi t sut li nhun cao.
- Thc hin mc đích phòng b: trong hot đng kinh doanh ca DN, vn bng tin
vn đng không theo mt quy lut nht đnh nào c. Do đó, DN cn phi duy trì mt
vùng đm an toàn đ tha mãn các nhu cu tin mt bt ng.
D tr vn bng tin là điu tt yu mà DN phi làm đ đm bo vic thc hin
các giao dch kinh doanh hàng ngày cng nh đáp ng nhu cu v phát trin kinh
doanh trong tng giai đon.
Vic xác đnh mc tn d tr tin mt hp lý có ý ngha quan trng giúp DN đm
bo kh nng thanh toán, hng li th trong thng lng mua hàng, gi uy tín vi
khách hàng và nhà cung cp. Do đó DN cn d tr tin mt mc ti u. xác đnh
mc d tr tin mt hp lý, DN có th s dng nhiu phng pháp nh: mô hình
Baumol, mô hình Mille – Orr…
Mô hình Baumol
S dng mô hình Baumol đ xác đnh lng tin mt ti u cn d tr trong DN là
bao nhiêu, thông qua vic xác đnh chi phí giao dch và chi phí c hi cho vic gi
tin. Vi các gi đnh sau: Nhu cu v tin trong DN n đnh, không có d tr tin mt
cho mc đích an toàn, DN có hai hình thc d tr là tin mt và chng khoán kh th,
không có ri ro trong hot đng đu t chng khoán.
Mô hình này xác đnh mc tin mt mà ti đó, tng chi phí là nh nht. Tng chi
phí (TC) bao gm chi phí giao dch và chi phí c hi.
Chi phí giao dch (TrC) là chi phí liên quan đn vic chuyn đi t tài sn đu t
thành tin. Công thc:
Trong đó: T : Tng nhu cu v tin trong nm
C : Quy mô mt ln bán chng khoán
F : Chi phí c đnh ca mt ln bán chng khoán
Chi phí c hi (OC) là chi phí mt đi do gi tin mt khin cho tin mt không
dùng đ đu t sinh li. Công thc:
Trong đó: C/2 : Mc d tr tin mt trung bình
K : Lãi sut đu t chng khoán
Thang Long University Library
9
th 1.1.ă th mc d tr tinăvƠăchiăphíăcăhi
Vy, tng chi phí( TC):
Tng chi phí là mt hàm ca C. tng chi phí là nh nht thì đo hàm cp mt
ca TC phi bng 0 và mc d tr tin mt ti u (C
*
) là:
Mô hình Baumol cho thy nhu cu v tin mt ca DN trong các thi k là ging
nhau nhng trên thc t thì điu này rt him khi xy ra bi ri ro có th xy ra bt c
lúc nào. Mô hình Baumol là mt mô hình đn gin, d áp dng, đc s dng rng rãi
trong nhiu DN.
Mô hình Miller – Orr
Ngoài mô hình Baumol, DN cng có th s dng mô hình Miller – Orr đ xác đnh
mc d tr tin vi các gi đnh là: Thu chi tin mt ti DN là ngu nhiên, lung tin
mt ròng bin đng theo phân phi chun.
th 1.2. S vn đng ca vn bng tin theo mô hình Miller ậ Orr
th trên cho thy lng vn bng tin vn đng không theo quy lut cho đn
khi đt đc gii hn trên. Ti đim này, DN s dùng tin mua chng khoán nhm làm
Tin mt
đu k (C)
C/2
Tin mt
cui k (C)
Thi gian
1Bán CK2
B
A
0
S d tin mt
Thi gian
Gii hn trên (G
t
)
Mc tiêu (C
*
)
Gii hn di (G
d
)
d
10
gim s d vn bng tin mc tiêu. Khi vn bng tin mc tiêu vn đng đn gii hn
di, lúc này DN s bán lng chng khoán đ đ đa vn bng tin lên mc mc
tiêu. Mc vn bng tin lu gi dao đng t do trong khong gia gii hn trên và
gii hn di. Khi đó, DN mua hay bán chng khoán đ tái lp mc s vn d bng
tin mong mun.
Công thc xác đnh lng tin mt ti u:
Các bin pháp qun lý vn bng tin:
- Xác đnh mc d tr vn tin mt mt cách hp lý. Vic xác đnh mc tn d tr
tin mt có ý ngha quan trng giúp DN tránh ri ro thanh toán, gi uy tín vi nhà
cung
cp và to điu kin cho DN chp đc c hi kinh doanh tt.
- Qun lý cht ch các khon phi thu chi bng tin. DN cn xây dng các ni quy,
quy ch v qun lý các khon phi thu chi. c bit là các khon thu chi bng tin mt
đ trách tht thoát mt mát, lm dng tin công mu li cá nhân.
- Tt c các khon thu chi ca DN đu phi thông qua qu tin mt, không đc
chi tiêu ngoài qu. Ngoài ra, DN cn phân đnh rõ ràng trong qun lý tin mt gia
nhân viên k toán tin mt và th qu.
- Tng tc quá trình thu tin và làm chm đi quá trình chi tin. Mt khác, DN cn
qun lý cht ch các khon tm ng bng tin mt.
1.2.3. Qun lý khon các phi thu
Trong nn kinh t th trng, DN mun bán đc hàng thì phi áp dng nhiu
chính sách, bin pháp đ lôi kéo khách hàng v phía mình. Chính sách tín dng thng
mi là mt công c hu hiu không th thiu đi vi DN. Vì chính sách tín dng
thng mi có nhng mt tích cc và tiêu cc nên nhà qun tr tài chính cn phi phân
tích, nghiên cu và ra nhng quyt đnh xem có nên cp chính sách tín dng thng
mi cho đi tng khách hàng hay không. ó là vic qun lý khon phi thu mà ch
yu là khon phi thu khách hàng.
Các nhân t nh hng đn quy mô các khon phi thu ca DN: quy mô sn phm
hàng hóa bán chu cho khách hàng, tính cht thi v ca vic tiêu th sn phm trong
Trong đó
Gd
:
Gii hn di
Gt
:
Gii hn trên
d
:
Khong dao đng tin mt
:
Phng sai thu- chi ngân qu 1 ngày
i
:
Lãi sut (chi phí c hi) bình quân 1 ngày
Thang Long University Library
11
DN, mc gii hn n ca DN cho khách hàng, mc đ quan h và tín nhim ca khách
hàng đi vi DN.
Xác đnh chính sách tín dng thng mi đi vi khách hàng
Nguyên tc c bn đ đa ra chính sách tín dng thng mi đó là: Khi li ích gia
tng ln hn chi phí ra tng, DN nên cp tín dng. Li ích gia tng nh hn chi phí gia
tng, DN nên tht cht tín dng. Trng hp c li ích và chi phí đu gim thì DN cn
xem xét phn chi phí tit kim đc có đ bù đp cho phn li ích b gim đi không.
Khi xây dng chính sách bán chu, DN cn đánh giá k nh hng ca chính sách
ti li nhun ca DN theo các tiêu thc sau: D kin quy mô sn phm hàng hóa dch
v tiêu th. Giá bán sn phm, dch v nu bán chu hoc không bán chu. Các chi phí
phát sinh do vic tng thêm các khon n. ánh giá mc chit khu (thanh toán) có
th chp nhn.
Phân tích nng lc tín dng ca khách hàng
thc hin vic cp tín dng cho khách hàng thì điu đu tiên DN phi phân tích
đc nng lc tín dng ca khách hàng. Vic thit lp các tiêu chun tín dng ca DN
phi đt đc s dung hòa.
Khi phân tích kh nng tín dng ca khách hàng DN lu ý đn các tiêu chun sau:
phm cht, t cách tín dng; nng lc tr n; vn ca khách hàng, tình hình chung ca
nn kinh t và ca ngành; tài sn th chp, cm c.
Phân tích đánh giá khon tín dng đc đ ngh
Sau khi phân tích nng lc tín dng ca khách hàng, DN s xem xét các khon tín
dng mà khách hàng đ ngh da vào tiêu chí NPV.
Mt s mô hình đc các DN s dng:
- Quyt đnh tín dng khi xem xét 1 phng án cp tín dng
Mô hình c bn
Trong đó
CF
t
:
Dòng tin sau thu mi giai đon
CF
0
:
Giá tr DN đu t vào khon phi thu khách hàng
VC
:
T l chi phí bin đi trên doanh thu
S
:
Doanh thu d kin mi k
ACP
:
Thi gian thu tin bình quân tính theo ngày
BD
:
T l n xu trên dòng tin t bán hàng
CD
:
Lung tin ra tng thêm cha b phn tín dng
T
:
Thu sut thu thu nhp DN
12
K
:
T l thu nhp yêu cu sau thu
- Sau khi tính toán NPV, DN quyt đnh da trên c s:
NPV>0
:
Cp tín dng
NPV=0
:
Bàng quan
NPV<0
:
Không cp tín dng
Quyt đnh tín dng khi xem xét 2 phng án tín dng:
Bng 1.1. Cp tín dng và không cp tín dng
Ch tiêu
Không cp tín dng
Cp tín dng
S lng bán (Q)
Q
0
Q
1
(Q
1
>Q
0
)
Giá bán (P)
P
0
P
1
(P
1
>P
0
)
Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
0
AC
1
(AC
1
>AC
0
)
Xác sut thanh toán
100%
h (h≤100%)
Thi hn n
0
T
T sut chit khu
0
R
Phng án 1: Không cp tín dng NPV
0
= P
0
Q
0
− AC
0
Q
0
Phng án 2: Cp tín dng
- DN đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV
0
và NPV
1
NPV
0
> NPV
1
:
Không cp tín dng
NPV
0
= NPV
1
:
Bàng quan
NPV
0
< NPV
1
:
Cp tín dng
- Quyt đnh tín dng kt hp s dng thông tin ri ro tín dng
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng
Ch tiêu
Không s dng thông
tin ri ro tín dng
S dng thông tin ri
ro tín dng
S lng bán (Q)
Q
1
Q
1
h
Giá bán (P)
P
1
P
1
Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
1
AC
1
Chi phí thông tin ri ro
0
C
Xác sut thanh toán
H
100%
Thi hn n
T
T
T sut chit khu
R
R
Phng án 1: Không s dng thông tin ri ro
Phng án 2: S dng thông tin ri ro
Thang Long University Library
13
- DN đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV
1
và NPV
2
NPV
1
> NPV
2
:
Không s dng thông tin ri ro tín dng
NPV
1
= NPV
2
:
Bàng quan
NPV
1
< NPV
2
:
S dng thông tin ri ro tín dng
Các bin pháp qun lý các khon phi thu:
- Xác đnh chính sách tín dng thng mi vi khách hàng: phân tích khách hàng,
xác đnh đi tng bán chu (k lng kh nng tr n và uy tín ca khách hàng, nht
là khách hàng tim nng); xác đnh điu kin thanh toán.
- Thng xuyên kim soát n phi thu: M s theo dõi chi tit n phi thu và tình
hình thanh toán vi khách hàng.
- Áp dng các bin pháp thích hp thu hi n và bo toàn VL.
1.2.4. Qun lý hàng tn kho
HTK là mt phn quan trng ca VL, là nhân t đu tiên, cn thit cho quá trình
sn xut kinh doanh, vì th vic qun lý HTK có hiu qu là góp phn nâng cao hiu
qu s dng VL. Vic duy trì hp lý vn v HTK s to cho DN thun li cho hot
đng sn xut kinh doanh, tng tc đ lu chuyn vn, là tm nm an toàn gia các
giai đon khác nhau trong chu k kinh doanh.
Nh vy qun lý HTK là vic tính toán theo dõi, xem xét s đánh đi gia li ích
và phí tn ca vic duy trì tn kho, đng thi đm bo d tr duy nht. Chúng ta bit
rng, khi d tr HTK, DN tn rt nhiu loi chi phí nh chi phí đt hàng, chi phí lu
kho, chi phí c hi. Vic qun lý HTK có th áp dng mô hình EOQ, mô hình ABC.
Mô hình qun lý hàng tn kho hiu qu (EOQ)
Mô hình qun lý HTK nhm đt đn mc đích đt đc tng chi phí tn kho là
nh nht. Trong điu kin giá mua hàng n đnh, tng chi phí tn kho ch xét đn hai
loi là chi phí đt hàng và chi phí lu kho.
Tng chi phí tn kho = Chi phí đt hàng + Chi phí lu kho
Chi phí đt hàng là toàn b chi phí có liên quan đn vic thit lp đn hàng bao
gm chi phí qun lý, giao dch và vn chuyn hàng hóa.
Chi phí đt hàng = Chi phí đt hàng/ln × S ln đt hàng
Chi phí lu kho là chi phí phát sinh trong quá trình d tr hàng hóa, NVL
Chi phí lu kho = Chi phí lu kho đn v × S lng hng tn kho bình quân
Mô hình EOQ đc xây dng da trên các gi đnh c bn: Nhu cu HTK là đu
đn, giá mua hàng hóa mi ln đu bng nhau, không có yu t chit khu thng mi,
không tính đn d tr an toàn. Chu k ca HTK th hin qua đ th: