Các ph ng th c v t lýươ ứ ậ
tr li uị ệ
BS Vi t Hàệ
Bao g m:ồ
-
Nhi t tri li u (nóng và l nh).ệ ệ ạ
-Th y tr li u.ủ ị ệ
-Ánh sáng tr li u (t ngo i,laser).ị ệ ử ạ
-
Đi n tr li u.ệ ị ệ
-Kéo n n tr li u.ắ ị ệ
-V n đ ng,kéo giãn,xoa bóp.ậ ộ
Nhi t nóng tr li uệ ị ệ
*Tác d ng:ụ
-
Giãn m ch ạ gia tăng tu n hoàn t i ch ,tăng cung ầ ạ ỗ
c p oxy và các ch t dinh d ng,tăng chuy n hóa và ấ ấ ưỡ ể
tăng c ng quá trình bài ti t c a tuy n m hôi.ườ ế ủ ế ồ
-Làm d u các đ u dây TK th c m ị ầ ụ ả gi m đau.ả
-Giãn c .ơ
*
*CĐ:
-
Đau
-
Co rút c .ơ
-
Co rút kh p , gi m t m ho t đ ng kh p.ớ ả ầ ạ ọ ớ
-Viêm bán c p và m n tính.ấ ạ
*CCĐ:
-Viêm c p tính.ấ
-Ch n th ng m iấ ươ ớ
-Ch y máu ho c nguy c ch y máu.ả ặ ơ ả
-vùng da m t c m giác.ấ ả
-M t nh n th c đau (hôn mê,suy gi m trí tu )ấ ậ ứ ả ệ
-M t đi u hòa nhi tấ ề ệ
-
U các lo iạ
-Phù,s o,các v t th ng h .ẹ ế ươ ở
Phân lo iạ
+Nhi t nóng tr li u nông:ệ ị ệ
-túi nóng mẩ
-Parafin
- n c nóng tr li u (39-40c)ướ ị ệ
- H ng ngo iồ ạ
+Nhi t tr li u sâu:ệ ị ệ
- Siêu âm tr li uị ệ
- Sóng ng nắ
- Vi sóng
Nhi t l nh tr li uệ ạ ị ệ
-
Là bi n pháp đi u tr môi tr ng có ệ ề ị ở ườ
nhi t đ th p h n nhi t đ môi tr ng.ệ ộ ấ ơ ệ ộ ườ
-
Tác d ng:ụ
*Gây co m ch t i chạ ạ ỗ
*Gi m chuy n hóaả ể
*Tăng ng ng kích thích th n kinhưỡ ầ
*Gi m d n truy n c m giác, v n đ ng ả ẫ ề ả ậ ọ
th n kinh.ầ
Nhi t l nh tr li u(ti p)ệ ạ ị ệ ế
-
Tác d ng (ti p):ụ ế
*Gi m c m giác thân kinh c khi kéo.ả ả ơ
*Gi m tính đàn h i c a t ch c.ả ồ ủ ổ ứ
*D n d n tăng huy t áp tâm thu, huy t áp tâm ầ ầ ế ế
tr ng.ươ
CĐ: + gi m đauả
+gi m co rút,co gi tả ậ
+ch ng viêm,ch ng phù n sau ch n th ng ố ố ề ấ ươ
m i(24-48h).ớ
CCĐ: +m n c m v i l nh nh HC ng a khi g p ẫ ả ớ ạ ư ứ ặ
l nh.ạ
+đái máu,đái globulin khi g p l nh.ặ ạ
+vùng da vô m chạ
+tăng huy t áp n ngế ặ
+bnhân hôn mê,suy gi m trí tuả ệ
+th n tr ng v i ng i già,tr nhậ ọ ớ ườ ẻ ỏ
Các hình th c:ứ
+Túi ch m l nhườ ạ
+Xoa xát đá
+Khăn l nhạ
+B n c l nh 13-18cể ướ ạ
+Phun h i l nhơ ạ
+H th ng n c l nh b m ki m soát.ệ ố ướ ạ ơ ể
Ánh sáng tr li uị ệ
1.Tia c c tím:ự
*Tác d ng sinh lý:ụ
+ Di t khu nệ ẩ
+ Giãn m ch,đ da,tăng s n,tróc v y,s m da,tăng ạ ỏ ả ả ạ
vit D,tăng chuy n hóa calci.ể
*CĐ:
+ V t th ng da ( có ho c ko có nhi m trùng).ế ươ ặ ễ
+ các b nh da nh v y n n, tr ng cá ….ệ ư ả ế ứ
Li u l ng d a vào m c đ đ da sau khi chi u:ề ượ ự ứ ộ ỏ ế
+đ da đ I : hình thành sau chi u t ngo i vài ỏ ộ ế ử ạ
gi ,t n t i 24h.ờ ồ ạ
+ đ da đ II: t n t i sau 2-4 ngày, đau.ỏ ộ ồ ạ
+ Đ da đ III: t n t i sau 1 tu n , đau và phù t i ỏ ộ ồ ạ ầ ạ
ch .ỗ
+ Đ da đ IV: đau phù,b ng n c vùng chi u.ỏ ộ ọ ướ ở ế
Li u này đ c s d ng đ đi u tr các tr ng h p: ề ượ ử ụ ể ề ị ườ ợ
đ da đ II ho c III.ỏ ộ ặ
M i tu n đi u tr 2-3 l n.ỗ ầ ề ị ầ
*CCĐ:
+b nh nhân có d ng v i ánh sáng,đang dùng thu c ệ ị ứ ớ ố
có nh y c m v i ánh sáng,m ph m.ạ ả ớ ỹ ẩ
+ c ng giáp.ườ
+ suy gan,th n.ậ
+ viêm da toàn th .ể
+ x v a ĐM n ng.ơ ữ ặ
+ Lao ti n tri nế ể
+ Ph i b o v m t cho b nh nhân và th y thu c.ả ả ệ ắ ẹ ầ ố
+ Đái ra porphyrin, da khô nhi m s c.ễ ắ
2.Laser năng l ng th p:ượ ấ
*Tác d ng:ụ
+ t o thu n l i làm lành v t th ng,v t loét b ng ạ ậ ợ ế ươ ế ằ
cách kích thích t o s i x .ạ ợ ơ
+ tăng c ng s c đ kháng c a c th ,s c ch ng đ ườ ứ ề ủ ơ ể ứ ố ỡ
c a v t th ngủ ế ươ
+ tăng th c bào và kh năng di t khu n, tăng ho t ự ả ệ ẩ ạ
tính c a TB lympho T và B.ủ
+ gi m phù n do gi m ti t prostaglandin E2.ả ề ả ế
+ gi m nguy c hình thành s o nh kích thích phát ả ơ ẹ ờ
tri n l p t bào bi u bì,gi m bài ti t thanh t d ch và ể ớ ế ể ả ế ơ ị
tăng c ng mô iên k t collegen.ườ ế
+gi m đau do n đ nh v t th ng,gi m t c đ d n ả ổ ị ế ươ ả ố ộ ẫ
truy n c m giác đau.ề ả
+ t o thu n l i làm lành v t th ng x ng kh p.ạ ậ ợ ế ươ ươ ớ
CĐ:
+ đi u tr loét,sau b ng,đ ng gi p ph n m m.ề ị ỏ ụ ậ ầ ề
+đau đ u,đau l ng gáy,đau r TK,viêm s n kh p,gãy ầ ư ễ ụ ớ
x ng khó li n.ươ ề
CCĐ:
+ không đi u tr tr c ti p vào m t.ề ị ự ế ắ
+ khi có thai 3 tháng đ u.ầ
+ ung thư
+bi n ch ng : có th đau tăng ho c ng t.ế ứ ể ặ ấ
Đi n tr li uệ ị ệ
+ là s d ng năng l ng đi n qua b m t c th đ ử ụ ượ ệ ề ặ ơ ể ể
kích thích th n kinh,c ho c c 2 b ng cách s ầ ơ ặ ả ằ ử
d ng đi n c c trên b m t c th .ụ ệ ự ề ặ ơ ể
1. Tác d ng :ụ
+ làm co 1 nhóm c ,làm tăng t m ho t đ ng c a ơ ầ ạ ộ ủ
kh p,tái rèn luy n c ,tăng s c m nh c ,tăng ớ ệ ơ ứ ạ ơ
tuàn hoàn máu,gi m đau,gi m co rút c .ả ả ơ
+kích thích đi n làm gi i phóng các ch t d n ệ ả ấ ẫ
truy n tk : endorphin,dopamin,serotonin,các ề
polypeptit.
+ c ch đau,có th d n 1 s thu c cào c th .ứ ế ể ẫ ố ố ơ ể
CĐ:
+ gi m đau c p và mãn tính do các b nh ả ấ ệ
x ng,c ,tk,viêm phù quanh kh p.ươ ơ ớ
+ co th t c , teo c .ắ ơ ơ
+loét da, t n th ng da.ổ ươ
+ r i lo n v n m ch nh suy t nh m ch, r i lo n ố ạ ậ ạ ư ĩ ạ ố ạ
m ch th n kinh.ạ ầ
CCĐ:
+ nh i máu đ ng t nh m chồ ộ ĩ ạ
+ viêm t c t nh m chắ ĩ ạ
+ r i lo n ĐM c nh.ố ạ ả
+ lo n nh p tim.ạ ị
+ mang máy t o nh p tim.ạ ị
+ có thai
CCĐ (ti p):ế
+ u các lo i ạ
+ gãy x ng giai đo n s m.ươ ạ ớ
+ s t,ch y máu ho c có nguy c ch y máu.ố ả ặ ơ ả
+ b ng,da m t c m giác.ỏ ấ ả
Các dòng đi u trề ị
*Dòng đi n 1 chi u:ệ ề
+ dòng 1 chi u liên t c (galvalnic)ề ụ
+ dòng 1 chi u bi n đ iề ế ổ
*Dòng đi n xoay chi u:ệ ề
+ dòng xoay chi u đ uề ề
+ dòng xoay chi u bi n đ iề ế ổ
T tr ng tr li uừ ườ ị ệ
+ là môi tr ng đ c bi t bao quanh v t ch t mang ườ ặ ệ ậ ấ
t .ừ
+ các lo i t tr ng đ c s d ng:ạ ừ ườ ượ ử ụ
- nam châm nhân t o: đ c ch t o t b t Ferit ạ ượ ế ạ ừ ộ
(BaFe12O19)
- nam châm đi n: các kim lo i nh k m,coban… ệ ạ ư ẽ ở
trong cu n dây có đi n tr ng s mang t tính.ộ ệ ườ ẽ ừ
+ khi các t ch c h p thu năng l ng t tr ng s ổ ứ ấ ượ ừ ườ ẽ
tăng c ng ho t đ ng t o đi u ki n khôi ph c ườ ạ ộ ạ ề ệ ụ
tr ng thái cân b ng,h n ch các r i lo n.ạ ằ ạ ế ố ạ
CĐ:
+ ch ng viêm ( ko nhi m khu n)ố ễ ẩ
+ gi m phù nả ề
+ gi m đauả
+ tăng c ng tu n hoàn ngo i viườ ầ ạ
+kích thích phát tri n can x ng.ể ươ
+đi u hòa tk th c v tề ự ậ
+gi m huy t áp giai đo n s mả ế ạ ớ
CCĐ:
+ m c b nh a ch y máu.ắ ệ ư ả
+ đang ch y máu, đe d a ch y máu.ả ọ ả
+ u các lo iạ
+ ng i mang máy t o nh pườ ạ ị
+ suy tim
+ có thai
+ đ ng kinh.ộ
Kéo giãn c t s ng b ng máyộ ố ằ
+ là ph ng pháp c h c v t lý đ kéo giãn c t ươ ơ ọ ậ ể ộ
s ng nh m gi i t a áp l c đ a đ m,gi i t a h p khe ố ằ ả ỏ ự ĩ ệ ả ỏ ẹ
liên đ t và gi i phóng chèn ép r tk.ố ả ễ
+tác d ng:ụ
-
Gi m áp l c n i đ a đ m t o đi u ki n đ nhân ả ự ộ ĩ ệ ạ ề ệ ể
nh y có th tr l i v trí cân b ng đ ng.ầ ể ở ạ ị ằ ộ
-gi i phóng r tk và m ch máu b chèn ép.ả ễ ạ ị
-gi m đauả
-tăng t m v n đ ng c a đo n đ t s ng b h n ch .ầ ậ ộ ủ ạ ố ố ị ạ ế
-khôi ph c v trí đ a đ m( l i,thoát v ).ụ ị ĩ ệ ồ ị
+ CĐ:
-
Thoái hóa c t s ngộ ố
-l i đ a đ m, thoát v đ a đ m.ồ ĩ ệ ị ĩ ệ
-sai kh p đ t s ng nh (bán tr t)ớ ố ố ẹ ậ
-
H i ch ng c vaiộ ứ ổ
-đau l ngư
-v o c t s ngẹ ộ ố
+ CCĐ:
-có t n th ng và chèn ép t y,b nh ng t y.ổ ươ ủ ệ ố ủ
-
Lao c t s ngộ ố
-u ác tính các lo iạ
-
Viêm t y, áp xe vùng l ng.ấ ư
- Loãng x ngươ
+ CCĐ( ti p):ế
-
Đang tăng huy t áp, b nh tim m ch.ế ệ ạ
-ch n th ng c t s ng có gãy x ng và bi n d ng.ấ ươ ộ ố ươ ế ạ
-
Viêm đa kh p d ng th p.ớ ạ ấ
-
Ph n có thai ho c đang có kinh nguy t.ụ ữ ặ ệ
-
H i ch ng đuôi ng a.ộ ứ ự
-
Thoái hóa đ t s ng n ng.ố ố ặ
-t t b m sinh làm cho c t s ng b bi n d ngậ ẩ ộ ố ị ế ạ
-
B nh nhân hôn mê, suy gi m trí tuệ ả ệ
-
Bán tr t kh p C1,C2 v i chèn ép t y s ng c .ậ ớ ớ ủ ố ổ
-
Thi u năng ĐM s ng n n, x v a ĐM c não.ể ố ề ơ ũ ổ
- Phình ĐM ch b ng.ủ ụ
Các d u hi u và tai bi n ấ ệ ế
+ đau tăng đ t ng tộ ộ
+ choáng váng kèm theo r i lo n v n m ch,HAố ạ ậ ạ
+ tu t đai c đ nhộ ố ị
+ tê 2 chi d iướ
Các tai bi n x y ra th ng do:ế ả ươ
+ l c kéo ch a phù h p ự ư ợ
+ t th ng i b nh ko đúng v i ph ng kéo.ư ế ườ ệ ớ ươ
+c đ nh ko đúng v trí, ko chu n ( quá l ng ho c ố ị ị ẩ ỏ ặ
quá ch t)ặ