Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA XÃ HỘI HỌC
o0O0o
TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
MÔN XÃ HỘI HỌC GIA ĐÌNH
Đề tài: Xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ hiện nay, những yếu tố ảnh hưởng
Giảng viên: Lê Thái Thị Băng Tâm
Họ tên sinh viên: Vi Thị Hiền
Mã sinh viên: 10030240
Lớp: K55 _ Xã Hội Học
Hà Nội, ngày 07 tháng 01 năm 2013
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 1
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Đề tài: “Xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ hiện nay, những yếu tố ảnh
hưởng”.
Bài làm
1. Dẫn nhập
Ở hầu hết mọi nền văn hóa, mọi quốc gia, gia đình được coi là tổ ấm, là nơi nương
tựa về mặt vật chất và tinh thần của con người. Nhưng gia đình cũng là nơi hội tụ những
mâu thuẫn và đấu tranh do sự khác biệt về học vấn, nghề nghiệp, thu nhập, quan niệm và
lối sống, do sự xung đột giữa thái độ đề cao giá trị của đồng tiền với đạo lí tôn trọng tình
nghĩa, do sự biến đổi giữa các thế hệ cùng chung sống, do tình trạng bất bình đẳng giới
chưa được cải thiện một cách triệt để, …
Đối với người Việt Nam, gia đình mang một giá trị cao cả, thiêng liêng. Hôn nhân
và gia đình luôn biến đổi cùng với sự biến đổi của nền kinh tế - xã hội. Gia đình Việt
Nam hiện nay đang phải đương đầu với nhiều thử thách mới khi chuyển từ mô hình gia
đình truyền thống sang mô hình gia đình hiện đại. Thực tế cho thấy, sự tăng trưởng kinh
tế nhanh chóng không tương xứng với sự phát triển văn hóa – xã hội đã làm khủng hoảng
nhiều hệ thống giá trị tinh thần, đạo đức của nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt
Nam. Tỷ lệ ly hôn ở các cặp vợ chồng trẻ, đặc biệt ở khu vực thành phố đang có xu
hướng tăng lên kéo theo nhiều hậu quả tiêu cực về mặt xã hội. Cuộc điều tra do bộ VH-
TT&DL, phối hợp với tổng cục Thống kê, với sự hỗ trợ của UNICEF cho, số vụ ly hôn
đang tăng nhanh. Nếu năm 2000 chỉ có 51,361 vụ ly hôn thì năm 2005 đã tăng lên 65,929
vụ. Người vợ đứng đơn ly hôn hiện gấp 2 lần so với người chồng đứng đơn. Người tốt
nghiệp đại học, cao đẳng có tỷ lệ ly hôn từ 1,7-2%, thấp hơn tỷ lệ 4-6% của người không
có bằng cấp. Số năm sống trung bình trước khi ly hôn của các cặp vợ chồng 18-60 tuổi là
9,4 năm; còn riêng ở các khu vực nội thành, các thành phố lớn, chỉ 8 năm. Có 4 nguyên
nhân thường xảy ra nhiều là: xung đột gia đình (chiếm 27,7%); ngoại tình (25,9%); kinh
tế (13%); bạo lực gia đình (6,7%).
Như vậy, xung đột gia đình là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến li hôn.
Vậy nguồn gốc của các xung đột trong gia đình như thế nào? Những nhân tố nào tác động
đến li hôn trong gia đình? Các cặp vợ chồng giải quyết xung đột như thế nào? Tìm hiểu
xung đột gia đình và những yếu tố ảnh hưởng sẽ giúp chũng ta hiểu được độ bền vững
của hôn nhân cũng như các nhân tố tác động tới sự bền vững này.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 2
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Phạm Thị Mai Hương với đề tài nghiên cứu về “Thực trạng bạo lực giới trong gia
đình”, cho rằng: Việt Nam không phải là một xã hội bạo lực nhưng bạo lực giới trong gia
đình vẫn len lỏi trong cộng đồng và là một vấn đề để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng về
thân thể, tâm lí xã hội cho người phụ nữ. Kết quả của đề tài nghiên cứu đã thể hiện được
bức tranh về phụ nữ bị bạo lực qua hoạt động tư vấn. Họ đã phải chịu đựng rất nhiều
dạng bạo lực khác nhau, cả về thân thể, tinh thần, tình dục. Bạo lực thân thể luôn đi đôi
với bạo lực về tinh thần. Đánh đập luôn đi kèm với đe dọa và lăng nhục. Các loại bạo lực
khác nhau đều có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần, thể chất và xã hội của
người phụ nữ và con cái của họ.
Đề tài “Tác động của bạo lực gia đình tới đời sống của người phụ nữ trong giai
đoạn hiện nay”của Ngô Thị Mai Diên. Đã cung cấp một bức tranh tương đối chi tiết về
tác động của bạo lực gia đình đối với đời sống của người phụ nữ, thể hiện qua ba nội
dung nghiên cứu cụ thể: phản ứng của phụ nữ đối với bạo lực gia đình, các yếu tố thúc
đẩy phản ứng mạnh và yếu, và hệ quả của từng phản ứng đối với sức khỏe của người phụ
nữ…
Một nghiên cứu của tác giả Nguyễn Hồng Hà cho thấy nhiều vấn đề xung đột vợ
chồng xảy ra trong cuộc sống hàng ngày trong gia đình. Đưa ra nhiều ngyên nhân như:
qua vấn đề chi tiêu và ứng xử giữa vợ và chồng với nhau, cách ứng xử trong gia đình, vấn
đề phân công lao động trong gia đình, việc chăm sóc con cái,… qua đề tài nghiên cứu
“Một số nguyên nhân xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ tại Hà Nội”, 2003.
Các nghiên cứu đều đưa ra thực trạng của bạo lực trong gia đình, tác động, những
nguyên nhân dẫn đến bạo lực trong gia đình. Vậy ở ở đề tài này, tôi đi tìm hiểu về xung
đột trong gia đình vợ chồng trẻ và những yếu tố ảnh hưởng của nó trên cơ sở tham khảo
những kết quả nghiên cứu của những công trình nghiên cứu trên và trướcđó.
3. Lí thuyết áp dụng
Với đề tài “Xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ hiện nay và những yếu tố ảnh
hưởng” tôi sử dụng “lí thuyết xung đột” để biện luận, giải thích về vấn đề. Các nhà lí
thuyết xung đột đặt trọng tâm nghiên cứu về cấu trúc và thể chế xã hội.Những quan điểm
của họ về vấn đề này lại đối lập với các nhà chức năng luận.Các nhà xung đột nhìn nhận
thấy sự bất đồng và xung đột ở bất kì một thời điểm nào trong hệ thống xã hội còn các
nhà chức năng lại đề cao tính trật tự của xã hội. Xu hướng của các nhà chức năng coi xã
hội được duy trì và liên kết nhờ các giá trị và nền tảng đạo đức chung, còn các nhà xung
đột luôn chỉ ra tính trật tự của xã hội là sự áp đặt của một số người có vị trí ở trên cùng.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 3
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Hay nói cách khác, các nhà chức năng nhấn mạnh tới vai trò của giá trị trong sự cố kết xã
hội thì các nhà xung đột lại nhấn mạnh vai trò của quyền lực trong việc duy trì trật tự xã
hội.
Các luận điệm chính của lý thuyết xung đột theo xã hội học:
Các chức năng và các hành động xã hội góp phần vào sự phát triển của tập đoàn
và của xã hội, chúng hòa hợp vào nhau, hoặc một cách tự phát, hoặc do ý chí của quyền
lực xã hội. Nhưng trong nhiều trường hợp, chúng cũng xung đột với nhau.
Nếu hiểu xung đột theo nghĩa rộng nhất của nó, thì xung đột là một trong những
mặt thường xuyên của cuộc sống con người. Nó tồn tại ở tất cả các trình độ trong gia
đình, tập đoàn, xã hội – chính trị, cộng đồng thế giới.
Sự xung đột quy định cả một loạt những hành động đặc thù nhằm giải quyết nó và
đi từ sự thảo luận để sửa chữa lại và tìm kiếm sự thỏa hiệp cho cuộc đấu tranh. Người ta
phân biệt hai kiểu xung đột lớn: những xung đột làm nguy hại cho sự tồn tại của tập đoàn
và những xung đột xét cho cùng chỉ là biểu hiện sức sống của tập đoàn đó. Tuy nhiên,
một sự tích lũy quá lớn những xung đột nhỏ có thể đưa đến một sự thay đổi về chất, được
thể hiện thành một cuộc xung đột lớn và không sao có thể hàn gắn được. Tiêu chuẩn nặng
hay nhẹ của một cuộc xung đột chính yếu không gây nên sự đoạn tuyệt của những
mốiliên hệ xã hội, mà chỉ xác nhận sự đoạn tuyệt ấy. Sự đoạn tuyệt đã có trong thực tế và
tập đoàn chỉ tiếp tục sống về bên ngoài.
Nguồn gốc của những xung đột thật khác nhau, tùy theo sự khác nhau của bản
thân những xung đột. Nhưng mọi cuộc xung đột đều được giải thích bởi sự kiện là những
hành động xã hội và mục đích mà chúng tìm kiếm tất yếu sẽ gặp nhau, đúng như là tự do
của mỗi người gặp gỡ tự do của người khác. Việc gặp gỡ này hạn chế lẫn nhau. Nếu nó
được chấp nhận và thừa nhận ngay tức khắc, thì tình hình xung đột không nảy sinh.
Trong trường hợp ngược lại, sự xung đột không thể tránh khỏi. Tóm lại, nguồn gốc của
những xung đột là ở trong vô số những quyền lợi xã hội đặc thù. Nếu nhiều cuộc xung
đột không nảy sinh, đó là vì xã hội bằng các quyền lực và các luật lệ của nó đã quy định
từ trước những giới hạn mà mọi người đều biết và được chấp nhận như qui luật của trò
chơi. Một số xung đột rất hiện thực và được thể hiện thành một cuộc thử sức mạnh, cũng
diễn ra trong khuôn khổ của xã hội, điều này cũng duy trì chúng trong một giới hạn nào
đó.
Người ta muốn coi ganh đua như là một xung đột. Thực tế, nó là hình thức bình
thường của những cuộc xung đột bình thường của một xã hội. Đôi khi, việc ganh đua dẫn
đến sự loại bỏ một đối thủ. Ganh đua và xung đột cũng có qui tắc mà trong cả hai trường
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 4
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
hợp, đôi khi cũng bị vi phạm và việc loại bỏ đối thủ không bao giờ là vĩnh viễn. Trong
một cuộc xung đột xã hội, đối thủ thua nhưng không bao giờ thừa nhận hoàn toàn sự thất
bại của họ.Vì thế, thường thường những xung đột lại là nguồn gốc đẻ ra những sự xung
đột.
Xung đột có thể ở bên trong hoặc giữa các cá thể. Trong trường hợp, sự đe dọa
xung đột là một yếu tố làm cho các cá nhân có liên quan cấu kết lại với nhau, chính
quyền có thể viện ra sự đe dọa ấy, dù nó là hoang đường, vì mục đích đoàn kết nói trên.
Thực vậy, trước sự đe dọa này, các quyền lợi đnag xung đột hoặc ganh đua với nhau có
thể dễ dàng tự hạn chế lại để đương đầu với tình hình.
Có thể nói, những va chạm về quyền lợi luôn luôn đặt thành vấn đề, những vấn đề
công lý: con người và các xã hội xung đột với nhau vì công lý và xung quanh công lý. Và
những vấn đề công lí này còn bắt nguồn từ sự kiện là những quan niệm về công lý là
khác nhau, chũng tiến triển, chúng chú ý đến những hoàn cảnh và đến sự đổi mới của
hoàn cảnh đó.
Trên cơ sở lý thuyết xung đột, đề tài đã tập trung phân tích những yếu tố ảnh
hưởngcủa xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ.
4. Các khái niệm liên quan
Gia đình
Là một khái niệm chiếm vị trí quan trọng trong xã hội học. Nghiên cứu về gia đình
luôn là đề tài được sự quan tâm của các nhà xã hội học trong và ngoài nước. Khái niệm
gia đình, do đó cho đến tận ngày nay vẫn chưa được tranh luận ngã ngũ về nội hàm. Tùy
thuộc vào cách nhìn nhận từ khía cạnh tình cảm, huyết thống hay đặc tính như một nhóm
xã hội sơ cấp, hoặc xuất phát từ việc xem xét chức năng của gia đình … mà các nhà xã
hội học đưa ra các định nghĩa khác nhau về gia đình. Song nói một cách chung nhất, gia
đình được hiểu là một thiết chế xã hội, tùy theo ừng gia đoạn lịch sử khác nhau, tùy thuộc
vào từng vùng địa lí mà người ta có thể đưa ra nhiều định nghĩa khác nhau về gia đình.
Trong bản “Tuyên bố về tiến bộ xã hội trong phát triển”, Liên hợp quốc đã định nghĩa:
“Gia đình là đơn vị cơ bản của xã hội và là môi trường tự nhiên cho sự phát triển và hạnh
phúc của mọi thành viên, nhất là trẻ em”[13,11].
Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam nói: “Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi
nuôi dưỡng con người, là môi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách (…)”.
Đây là khái niệm chưa thực sự mang tính xã hội học.[20,7]
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 5
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Một định nghĩa về gia đình được rất nhiều nhà xã hội học Việt Nam tán đồng, đó
là: “Gia đình là một nhóm xã hội hình thành trên cở sở các quan hệ hôn nhân, quan hệ
huyết thống hay được nuôi dưỡng tuy không có quan hệ máu mủ. Các thành viên trong
gia đình gắn bó với nhau về trách nhiệm và quyền lợi (Kinh tế, văn hóa, tình cảm,…).
Giữa họ có những ràng buộc có tính pháp lí được Nhà nước thừa nhận và bảo vệ, đồng
thời có những quyết định rõ ràng về quyền được phép và những cấm đoán trong quan hệ
tình dục giữa các thành viên gia đình”. [13,12]
Hôn nhân
Gia đình hình thành trên cơ sở quan hệ hôn nhân và quan hệ huyết thống nảy sinh
từ quan hệ hôn nhân đó. Khái niệm hôn nhân hẹp hơn khái niệm gia đình, nó chỉ sự kiết
hợp giưã người đàn ông và người đàn bà, là quan hệ tình giao tình cảm giữa mam và nữ,
được xã hội phê chuẩn dưới nhiều hình thức khác nhau.Theo quan điểm hiện đại, hôn
nhân là sự kết hợp tự nguyện, bình đẳng tự do trên cơ sở tình yêu và được pháp luật công
nhân.
Quan hệ vợ chồng
Là một dạng quan hệ xã hội, một sự kết hợp độc đáo giữa hai cá nhân, tạo thành
một nhóm nhỏ xã hội. Nhóm nhỏ này chịu đựng sự tác động mạnh mẽ của các điều kiện
kinh tế - xã hội – chình trị và văn hóa.Quan hệ vợ chồng được tạo lập bởi hai cá nhân
khác giới, hai chủ thể riêng biệt với những vai trò vfa trách nhiệm riêng của từng cá nhân.
Quan hệ vợ chồng được thể hiện bằng sự tác động qua lại giữa hai thành viên và sẽ tan vỡ
khi nào sự tác động qua lại đó chám dứt. Quan hệ này thể hiện tính đa chức năng; những
chức năng có thể bổ sung hoặc mâu thuẫn với nhau, tùy thuộc vào quan niệm và điều
kiện sống của đôi vợ chồng.
Nói đến quan hệ vợ chồng, người ta thường nói đến sự hòa hợp về các mặt như sự
tương đồng tâm lí, tương đồng về các quan hệ xã hội, tương đồng về tình dục,…Tuy
nhiên, trên thực tế hầu như không có những cặp vợ chồng hòa hợp với nhau về tất cả các
mặ trên. Vì vậy, việc xem xét mối quan hệ giữa vơ và chồng sẽ làm sang tỏ được những
nguyên nhân xung đột nội tại trong gia đình.
Có thể nói quan hệ vợ chồng là quan hệ trực tiếp giữa hai người nam và nữ được
pháp luật thừa nhận, nó có tính ổn định tương đối, là quan hệ chủ đạo trong gia đình,
nhằm mục đích thỏa mãn các nhu cầu khác nhau trong gia đình, thực hiện các chức năng
của GĐ trong những điều kiện lịch sử - xã hội cụ thể.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 6
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Xung đột
Thuật ngữ xung đột được hiểu như là sự va chạm, sự đụng độ, xô xát, chống đối
giữa những khuynh hướng đối lập nhau, không tương hợp nhau trong ý thức của một cá
nhân riêng biệt, trong sự tác động qua lại liên nhân cách của các cá thể hay của các nhóm
người, gắn liền với những thể nghiệm xúc cảm tiêu cực, gay gắt. Xung đột xã hội là
những tranh chấp giữa hai hoặc nhiều cá nhân hay nhóm. Nguyên nhân mâu thuẫn có thể
là những vấn đề khác nhau trong đời sống xã hội. Chẳng hạn, xung đột về vật chất, về các
giá trị và cả phương châm sống, về quyền lực, về những khác biệt địa vị - vai trò của cơ
cấu xã hội, về những khác biệt cá nhân. Như vậy, xung đột bao trùm lên tất cả mọi phạm
vi hoạt động sống của con người, toàn bộ mọi quan hệ xã hội, sự tương tác xã hội. Xung
đột thực chất là một trong số những kiểu tác động xã hội mà chủ thể và người tham gia
trong đó là các cá thể đơn lẻ, các tập đoàn, các tổ chức xã hội.[24, tr.252]
Xung đột trong gia đình
Xung đột trong gia đình không phải là đỉnh cao của mâu thuẫn mà là biểu hiện của
mâu thuẫn, do sự bất đồng hay khác nhau về nhu cầu, tình cảm, thị hiếu những thành
viên trong gia đình. Mức độ xung đột cũng rất khác nhau. Đặc trưng của xung đột trong
gia đình:
- Trong xung đột gia dình, có những cái có thể bỏ qua đựơc, có những cái không
thể bỏ qua được.
- Khó khăn trong việc tìm tiếng nói chung và giải quyết xung đột.
- Nếu trong gia đình có sự xung đột thì dù ở mức độ nặng hay nhẹ đều làm cho
bầu không khí tâm lý trong gia đình thêm căng thẳng.
- Xung đột trong gia đình bao giờ cũng mang ý nghĩa tiêu cực.
Đời sống gia đình có ý nghĩa lớn đối với cuộc sống tinh thần của mọi cá nhân.
Cuộc sống gia đình tốt đẹp là điều kiện tối ưu để phát triển nhân cách những vợ chồng và
con cái, làm cho vợ, chồng, con cái, quan tâm đến nhau, biết thoả mãn những nhu cầu
trong việc chung sống, xây dựng hạnh phúc gia đình. Không ai sinh ra đã biết làm vợ,
làm chồng, làm cha, làm mẹ mà quá trình đó phải học dần dần trong suốt cuộc đời.Vợ
chồng phải cùng nhau đi suốt quãng đường đó.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 7
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
5. Xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ và những yếu tố ảnh hưởng
Khi tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến những mâu thuẫn xung đột của các cặp
vợ chồng trẻ, chũng tôi thấy nổi lên các vấn đề sau: Vấn đề ảnh hưởng tới các cặp vợ
chồng trẻ nhiều nhất là vấn đề nuôi dạy con cái. Trên thực tế, xung đột trong gia đình nảy
sinh từ hàng loạt các nguyên nhân (về chi tiêu, ứng xử trong quan hệ giữa vợ và chồng,
phân công việc nhà, nuôi dạy con cái, ứng xử với gia đình hai bên, ứng xử với bạn bè,
…). Sự kết hợp đa dạng các yếu tố này tạo cho xung đột giữa các cặp vơ chồng trẻ có
màu sắc riêng biệt.
Trong thực tiền xã hội ngày nay, đời sống con người được nâng cao cả về mặt vật
chất lẫn tinh thần, đặc biệt là về tư tưởng đã thay đổi: Trong gia đình, vợ chồng có quyền
bình đẳng, có quyền bày tỏ ý muốn, suy nghĩ của mình, chứ không như thời xã hội phong
kiến người chồng quyết định toàn bộ mọi việc trong gia đình, còn người vợ chỉ tuân theo.
Hơn nữa, ngày nay người vợ cũng là một nhân tố tích cực tham gia các hoạt động nghề
nghiệp góp phần cải thiện kinh tế gia đình, cũng là nhân tố cơ bản tạo sự bình đẳng giới.
Bên cạnh đó, tư tưởng cố hữu ở một số người chồng, thói quen thiếu tôn trọng vợ,
sự quá tải và mệt mỏi của hai vợ chồng trong việc mưu sinh hàng ngày cộng với việc
không chia sẻ công việc nhà từ phía người chồng,… tạo nên những bất đồng trong cuộc
sống vợ chồng.
Hình thức xung đột xảy ra phổ biến nhất là hình thức tranh luận chiếm tới 70%
(Thực trạng của bạo lực gia đình tới đời sống của người phụ nữ trong gia đoạn hiện nay,
Ngô Thị Mai Diên, 2012). Bởi hình thức xung đột tranh luận thường là tiền đề của những
hình thức xung đột cao hơn và nó cũng hợp lí với thực tế ở độ tuổi và trình độ học vấn
của những cặp vợ chồng trẻ trong gia đoạn hiện nay.
Ngày nay, các cặp vợ chồng trẻ cũng rất coi trọng vấn đề con cái và theo họ trong
một gia đình nhất thiết phải có con. Thực tế, những cặp vợ chồng thường xảy ra bất hòa
cũng là nững cặp vợ chồng chưa có con. Bởi xưa nay, người đời cho rằng đứa con là cầu
nối giữa hai vợ chồng. Những trong nghiên cứu “Thực trạng bạo lực giới trong gia
đình” của Phạm Thị Mai Hương đã đưa ra kết luận, với các cặp vợ chồng đã có con thì tỷ
lệ xung đột dưới hình thức mắng chửi, dọa ly hôn cao hơn các cặp vợ chồng chưa có con
điều này được lí giải về các yếu tố vật chất, khi có sự xuất hiện của đứa con thì cũng kèm
theo niềm vui là hang loạt những vấn đề khó khăn về kinh tế, về quỹ thời gian… nếu các
cặp vợ chồng này không có sự cảm thông, chia sẻ, rất dễ xả ra xung đột.
Như vậy, có thể thấy rằng, vấn đề con cái là một vấn đề không khỏi dẫn đến những
tranh luận đôi khi dẫn đến chiến tranh, bất hòa trong những gia đình, những cặp vợ
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 8
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
chồng. Bởi con cái, chính là kết tinh của yêu thương của tình cảm là cầu nối tình yêu sưởi
ấm cuộc sống gia đình. Làm sao hai vợ chồng có thể giận nhau lâu khi có đứa con nói
những câu hài hước hước đáng yêu, hoặc lúc nào cũng muốn có cả bố cả mẹ ở cùng hay
du ngủ. Khi có con,cả hai vợ chồng thường dành sự quan tâm chăm sóc đặ biệt cho đứa
con, do đó cũng dễ bỏ qua cho nhau mọi việc để cho con có cuộc sống hạnh phúc. Dù
cho hai vợ chồng có xảy ra xung đột trầm trọng đến mức không sống chung với nhau
được nữa, nhưng khi nghĩ về con, họ vẫn co thể chịu đựng để duy trì cuộc sống gia đình.
Một vấn đề cũng gây ảnh hương rất lớn đến cuộc sống gia đình và gây ra không ít
những xung đột đó là vấn đề sinh con trai, con gái. Có thể thấy rằng “những cặp vợ
chồng có trình độ học vẫn thấp, do ít hiểu biết về cơ chế sinh con và nhất là những người
có tính cổ hủ, có tính gia trưởng, có quan niệm phân biệt con trai, con gái dễ xảy ra xung
đột” (Thực trạng bạo lực giới trong gia đình, Phạm Thị Mai Hương, 2005). Ngoài ra còn
trường hợp những cặp vợ chồng ở cùng bố mẹ chồng hay xảy ra xung đột về vấn đề này
và nhất là khi bị bạn bè khích bác mà giữa hai vợ chồng xảy ra xung đột. Ở những cặp vợ
chồng có trình độ học vấn từ Đại học trở lên, tuy cũng có những quan niệm về việc sinh
con nhưng do có những hiểu biết và những kiến thức rộng nên ít xảy ra xung đột và có
xảy ra xung đột thì cũng biểu hiện nhẹ nhàng hơn.
Vấn đề nuôi dạy con cái cũng là một trong những vấn đề gây ra xung đột cao ở các
cặp vợ chồng trẻ. Điều này cũng là hiển nhiên, bởi khi các cặp vợ chồng ngày nay sinh
rất ít con (1-2 con) thì họ rất quan tâm đến việc nuôi dạy con như thế nào cho tốt nhất.
Nhưng một thực tế cho thấy rằng, sự chênh lệch về trình độ học vấn chênh lệch giữa các
cặp vợ chồng là một yếu tố quan trọng tạo nên bất đồng quan niệm về cách nuôi dạy con
và hình thức xung đột cũng xảy ra nặng nề hơn các cặp vợ chồng có trình độ học vấn
tương đương nhau. Bất hòa chủ yếu do phương pháp dạy con, chẳng hạn người chồng
đang dạy con nhưng người vợ thì không chấp nhận cách thức đó nên dẫn đến mâu thuẫn.
33,7% số người được hỏi trả lời là gia đình thường xuyên bất hòa về việc nuôi dạy con
cái và chiếm tỷ lệ cao ở xung đột này là những cặp vợ chồng chênh lệch về trình độ văn
hóa là 73,2%. (Một số nguyên nhân xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ tại Hà Nội,
Nguyễn Hồng Hà, 2003)
Tuy nhiên, đứng từ góc độ chăm sóc con cái riêng, cũng có những ý kiến khác biệt
về vấn đề này.Ví dụ, với điều kiện khoảng nửa số phụ nữ hiện nay tham gia công việc
bên ngoài, thì vấn đề chăm sóc con cái trở nên đặc biệt cần được quan tâm giải quyết.
Các bậc cha mẹ luôn quan tâm đến ảnh hưởng không tích cực của hình thức chăm sóc trẻ
con bên ngoài. Hiện nay, có thể thấy, những đứa trẻ được chăm sóc ở nhà trẻ không có gì
khác biệt so với những đứa trẻ được chăm sóc tại nhà ở cả góc độ phát triển nhận thức,
ngôn ngữ, và xã hội.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 9
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Khi nghiên cứu các yếu tố khác liên quan đến sự xung đột vợ chồng khi cả hai
cùng tham gia vào lực lượng lao động, các tác giả còn chỉ ra một số yếu tố khác ảnh
hưởng đến mối quan hệ này, ví dụ như vấn đề di chuyển, cạnh tranh, những vấn đề cá
nhân khác, yếu tố quan hệ, và định hướng chính sách gia đình. Ví dụ, khi nghiên cứu về
di chuyển, Siberstein (1992) cho thấy người chồng sẽ được hưởng lợi nhiều hơn trong
việc di chuyển vì người vợ thường sẽ hy sinh, chuyển đến gần nơi làm việc của chồng
mình hơn. Về cạnh tranh trong công việc, mặc dù không được thể hiện ra một cách trực
tiếp, nhưng cảm giác thiếu an toàn, cảm giác về sự cạnh tranh trong công việc của mỗi
người sẽ được thể hiện qua những vấn đề như lịch làm việc, lịch nghỉ, quan tâm chăm sóc
con cái. Những vấn đề cá nhân khác của cá nhân cũng được xem xét.Các tác giả cho
rằng, đặc điểm tính cách cá nhân sẽ ảnh hưởng đến việc thực hiện những chức năng gia
đình và công việc của mỗi người. Ví dụ, người đàn ông thống trị gia đình có thể xem
nhiệm vụ chính của người vợ là chăm sóc con cái và thu nhập của người vợ chỉ là khoản
thu nhập thêm vào. Trong khi đó nếu người vợ truyền thống sẽ thấy rõ chồng mình là
người đi làm chính, có thu nhập chính, trong khi mình chỉ cần làm việc bán thời gian và
chăm sóc con cái (Gilbert, 1993). Thái độ, giá trị, quan điểm sẽ ảnh hưởng đến việc chia
sẻ trách nhiệm gia đình và chia sẻ vai trò trong gia đình.Ngoài ra việc mỗi cá nhân đang ở
giai đoạn nào của quá trình phát triển nghề nghiệp cũng ảnh hưởng đến việc chia sẻ công
việc gia đình và ủng hộ lẫn nhau trong công việc.Yêú tố quan hệ và quyền lực trong gia
đình cũng được xem xét trong quá trình quyết định của gia đình.Ví dụ quá trình ra quyết
định trong mỗi gia đình, nói cụ thể hơn là ai là người có quyền lực trong việc ra quyết
định gia đình sẽ ảnh hưởng đến mói quan hệ. Với những gia đình cả hai người cùng tham
gia lực lượng lao động thì điều quan trọng là phải có được sự đồng thuận của hai người
trong việc đưa ra quyết định từ nhỏ đến lớn. Nếu không, một trong hai người sẽ có cảm
giác mình bị cư xử thiếu công bằng. Khi xem xét về phát triển gia đình trong điều kiện cả
hai vợ chồng cùng tham gia vào hoạt động lao động, các tác giả nghiên cứu về gia đình
đã chỉ rõ ảnh hưởng định hướng chính sách gia đình. Ví dụ đặc điểm ở tại nơi làm việc
cũng có thể là yếu tố thuận lợi hoặc gây khó khăn cho những người lao động.
Vấn đề cơ bản nhất trong những gia đình có hai người đi làm là vấn đề bình đẳng
giới. Trong rất nhiều trường hợp, vấn đề sẽ nảy sinh khi người phụ nữ cố gắng để đạt
được sự bình đẳng và chia sẻ, lúc đó người đàn ông sẽ lo lắng khi từ bỏ quyền lực của
mình (Silberstein, 1992).Việc đưa ra những quyết định liên quan đến cuộc sống gia đình
là điều kiện vô cùng quan trọng. Mỗi người không chỉ đưa ra quyết định của mình mà
phải có những hành động và trách nhiệm với những quyết định ấy. Ví dụ, đối với người
vợ đang theo đuổi sự nghiệp thì việc có con muộn sẽ giúp ích cho người vợ rất nhiều,
trong khi đó, ở lứa tuổi trẻ hơn thì việc sinh đẻ lại có nhiều thuận lợi hơn. Ví vậy, cả hai
vợ chồng sẽ cùng phải bàn tính xem thời điểm nào có con là thích hợp cho người vợ, và
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 10
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
cho cả hai. Với nhà tham vấn chủ đề chính sẽ là: Chia sẻ công việc gia đình, kế hoạch
sinh con, xây dựng thời gian vui chơi, nghỉ ngơi, và nỗ lực trợ giúp vợ, chồng mình trong
công việc là những điều quan tâm khi làm việc với những cặp vợ chồng cùng tham gia
lao động. ( />Một vấn đề cũng gây ảnh hưởng lớn tới những xung đột trong gia đình vợ chồng
trẻ hiện nay, đó là do tính cách trái ngược, thái độ, hứng thú, sở thích khác nhau. Không ít
người cho rằng tròn đời sống vợ chồng chỉ cần tình yêu chứ không cần tình bạn. Những
trong thực tế, một trong những lí do dẫn đến xung đột giữa các cặp vợ chồng trẻ chính là
cảm thấy vợ (Chồng) chưa chia sẻ cho nhau mọi điều, trong khi họ lại có thể tâm sự
những điều đó với bạn bè của họ. Trước hết phải thấy rằng, trong xã hội hiện đại ngày
nay, vợ chồng ít khi làm cũng nghề, vì vậy có những phạm vi chuyên môn của người này
mà người kia không hiểu. Ngoài ra, do cá tính, sở thích, họ có những mối quan tâm khác
nhau. Và trong cơ chế thị trường hiện nay, lại có những người vợ (Chồng) lao ra ngoài xã
hội gần như quên cả gia đình, họ lao vào cuộc sống của riêng mình để tìm những thú vui
những khoái lạc để thải mãn yêu thích riêng tư. Như vậy, “chính sự thiếu hụt sự chia sẻ
trong đời sống vợ chồng là một trong những kẻ thù nguy hiểm nhất của hôn nhân vợ
chồng”.Có 23% cặp vợ chồng có mâu thuẫn, xung đột về vấn đề ứng xử.(Tác động của
bạo lực gia đình tới đời sống của người phụ nữa trong giai đoạn hiện nay, Đặng Thị Lệ
Thu, 2007).
Ngoại tình là căn nguyên của những xung đột gay gắt trong gia đình. Có 72,7%
người cho rằng “ngoại tình là điều không thể tha thứ được” là người có trình độ học vấn
Phổ thong, người có trình độ Đại học, Cao đẳng cho rằng, “nên tìm cách ngăn chặn và
giáo dục”. Có thể nhận thấy rằng, về vấn đề ngoại tình cũng có nhiều ý kiến trái ngược
nhau. Các quan niệm khác nhau là do yếu tố nghề nghiệp, trình độ học vấn, mực thu
nhập,… tạo nên.
Có một thực trạng cho thấy, “Những cặp vợ chồng sống chung với bố mẹ chồng
thường xảy ra xung đột với tần suất hàng ngày chiếm tỷ lệ cao nhất, tiếp đó là các cặp vợ
chồng sống chung với bố mẹ vợ. Chiếm tỷ lệ thấp nhất ở mức xung đột hàng ngày là các
cặp vợ chồng sống riêng”. (Thực trạng bạo lực giới trong gia đình, Phạm Thị Mai
Hương, 2005).
Hiện nay người phụ nữ ngày càng tham gia vào công việc xã hội nhiều hơn, vì vậy
việc chia sẻ trách nhiệm gia đình chính là nguyên nhân gây ra những xung đột trong quan
hệ vợ chồng. Với những cặp vợ chồng vẫn giữa thái độ về vai trò giới truyền thống thì
mức độ xung đột và căng thẳng trong hôn nhân tăng lên rõ rệt. Trong một nghiên cứu về
ảnh hưởng của gia đình đến việc phát triển nghề nghiệp trong gia đình và hôn nhân, mà
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 11
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
cụ thể là: Mong đợi và căng thẳng trong công việc và gia đình, nhiều tác giả cho thấy:
Những người nam/nữ trẻ tuổi được nuôi dưỡng trong gia đình cả cha mẹ đi làm việc đều
có cam kết chặt chẽ hơn với việc chia sẻ trách nhiệm gia đình, có thái độ tích cực hơn với
việc kết hợp gia đình và công việc. Việc chia sẻ vai trò trong gia đình sẽ ảnh hưởng rất
lớn đến những mong đợt khi kết hôn.Silberstein (1992) cho rằng thiếu sự nhất quán về
mức độ mong đợi về vai trò trong hôn nhân sẽ là nguyên nhân tiềm tàng cho những xung
đột.Sự xung đột và quá tải trong công việc thường xảy ra giữa những cặp vợ chồng và
những gia đình không xác định rõ vai trò của từng người. Sự xung đột ấy có khác biệt
giữa những người có nguồn gốc khác nhau, ví dụ những người nam giới gốc Phi và gốc
Tây Ban Nha có xu hướng chia sẻ việc nhà hơn so với những người gốc châu Âu
(Shelton & John, 1993).
Còn một vấn đề mà rất nhiều nghiên cứu đề cập tới đó là do không hòa hợp được
về tình dục. Các cặp vợ chồng trẻ đã nhận thức được tương đối đầy đủ về tầm quan trọng
của vấn đề tình dục trong đời sống vợ chồng. Hầu hết đều có quan niệm coi tình dục là
vấn đề quan trọng. Cũng có một bộ phận cho rằng vấn đề này không quan trọng, những
cũng chính ở những người có quan niệm này lại là những cặp vợ chồng hay xảy ra xung
đột. Và khi xét tương quan với trình độ học vấn thì những người cho tình dục là không
quan trọng lại là những người có trình độ học vấn Phổ thông, cũng những người này
thường có các hình thức xung đột tương đối nặng, và ngược lại, khi họ nắm bắt được vấn
đề, họ sẽ giải quyết được mâu thuẫn và như vậy xung đột nổ ra thì cũng ở mức độ xung
đột nhẹ như tranh luận, chiến tranh lạnh. “Có 69% cặp vợ chồng có trình độ Cao đằng,
Đại học cho rằng sự thảo mãn tình dục trong đời sống vợ chồng là yếu tố rất quan trọng
trong hạnh phúc gia đình, có 31%cặp vợ chồng có trình độ học vấn Phổ thông có cùng ý
kiến. (Một số nguyên nhân xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ tại Hà Nội, Nguyễn
Hồng Hà, 2003)
Việc ứng xử giữa vợ và chồng có nhiều khía cạnh làm nảy sinh mâu thuẫn, xung
đột là: ở mức độ quan tâm của người này với người kia, kì vọng về vai trò của người vợ
và người chồng với các chức năng quan trọng của gia đình…
Như vậy, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến những xung đột trong gia đìnhcủa các
vợ chồng trẻ hiện nay.Những mâu thuẫn, xung đột trong gia đình có thể lớn dần theo thời
gian, và là cơ sở để nảy sinh tiếp các mâu thuẫn khác, nếu không được giải quyết thì
những mâu thuẫn có thể phát triển lên những mức độ cao hơn của xung đột gia đình và
đó có thể dẫn đến bạo lực gia đình.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 12
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
6. Xu hướng của vấn đề trong tương lai
Quy mô trung bình của gia đình Việt Nam giảm từ 5,2 người/hộ (1997) xuống còn
4,5 người/hộ (1999).Tỉlệ gia đình ly hôn, ly thân ngày càng gia tăng.Sự sùng bái đồng
tiền đã phá hoại không ít những giá trị truyền thống tốt đẹp trong gia đình. Sự giao lưu
kinh tế thông qua xuất khẩu có khả năng làm năng động hoá các giá trị Việt Nam xưa vốn
xem nặng tình nghĩa và nhẹ về lợi, tạo nên sự cạnh tranh mới trong cái hệ thống: dĩ hoà
vi quý. Quá trình toàn cầu hoá cũng tạo ra những sự va đập giá trị, "sự đụng độ của
những nền văn minh". Hội nhập kinh tế, văn hoá khiến cho gia đình giờ đây cũng biến
thành một đối tác để hợp tác.Những tư tưởng gia trưởng, phụ quyền giờ đây dần đã
không tồn tại nữa thay vào đó là sự bình đẳng, dân chủ trong gia đình. Sự tan rã của gia
đình nhiều thế hệ, xuất hiện xung đột thế hệ, xung đột trong gia đình vợ chồng, những rạn
nứt trong quan hệ gia đình cùng với tâm lý sính ngoại cũng đang là những vấn đề bức xúc
trong gia đình. (Nghiên cứu đặc thù của gia đình Việt Nam truyền thống để xây dựng gia
đình Việt Nam trong giai đoạn CNH, HĐH, Ngô Thị Ngọc Anh cùng đồng nghiệp)
Qua vấn đề nghiên cứu, có thể nhận thấy rằng có nhiều vấn đề mâu thuẫn vợ
chồng xảy ra trong cuộc sống hang ngày với rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Trên cơ sở
vấn đề nghiên cứu và các kết quả nghiên cứu thu nhận được, với mong muốn phát triển
những xu hướng của vấn đề trong tương lai, tôi xin đưa ra những xu hướng có thể phát
triển của vấn đề trong tương lai.
Vấn đề nghiên cứu trên đây chỉ mang tính tham khảo, chưa có đủ cơ sở đề kết luận
về những ảnh hưởng, nguyên nhân chính thức chủ yếu tới các mâu thuẫn xung đột trong
gia đình.Như “vấn đề thu nhập trong gia đình, cũng chưa đủ để kết luận những nguời có
thu nhập càng cao thì càng hay xảy ra mâu thuẫn.Vậy cần phải tiếp tục nghiên cứu thêm
về vấn đề này”.(Một số nguyên nhân xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ tại Hà Nội,
Nguyễn Hồng Hà, 2003)
Trong vấn đề nghiên cứu này, tôi chỉ đề cập tới những yếu tố ảnh hưởng tới xung
đột trong gia đình vợ chồng trẻ nói chung. Bởi vấn đề chỉ mang tính chất cơ sở tham
khảo các tài liệu nghiên cứu, qua các kết quả nghiên cứu và đi vào phân tích, biện luận
trên cơ sở những kết quả nghiên cứu đó. Cho nên, vấn đề chưa có tính thực tế. Vậy, xu
hướng trong tương lai, có thể tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng tới mâu thuẫn xung đột
trong gia đình vợ chồng hiện nay, nói chung.
Bởi mở rộng vấn đề nghiên cứu phải có nhiều thời gian và tâm huyết, nghiên cứu
trong một mô hình gia đình vợ chồng nói chung bao gồm rất rộng các yếu tố, từ các cặp
vợ chồng trẻ mới kết hôn, đến các cặp vợ chồng trung niên và sau đó và ở độ tuổi về già.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 13
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Hơn thế, không những chỉ đi sâu nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng các nguyên nhân xung
đột trong gia đình vợ chồng, mà còn cần tới những yếu tố so sánh xem những mâu thuẫn
xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ với những gia đình vợ chồng ở độ tuổi trung niên
hay khi về già có những điểm gì là tương đồng hay khác biệt, tạo nên điểm mới cho vấn
đề nghiên cứu.
Ngoài ra, còn một xu hướng trong tương lai cần đề cập tới đó là nghiên cứu về
nhữngtác động của xung đột trong gia đình truyền thống và hiện đại. Trong những đề tài
nghiên cứu hiện nay, mới chỉ đề cập tới những nguyên nhân, những tác động của xung
đột, bạo lực gia đình những chưa có sự nghiên cứu so sánh giữa mô hình trong gia đình
vợ chồng ở truyền thống và hiện đại. Để thấy rõ được những biến đổi của gia đình hiện
đại với nền kinh tế thị trường so với mô hình gia đình vợ chồng trong gia đình truyền
thống. Để làm rõ, những mâu thuẫn vợ chồng ở thời phong kiến với thời hiện đại có
những yếu tố tác động nào khác biệt hay mâu thuẫn nhau,…
Gia đình Việt Nam truyền thống có những đặc thù mà khác với các dân tộc trên
thế giới. Sự đi xuống của các mối quan hệ trong gia đình hiện nay cho thấy sự lệch chuẩn
của gia đình trước những biến đổi của điều kiện kinh tế - xã hội. Sự tác động của các yếu
tố khách quan như nền kinh tế thị trường, quá trình giao lưu hợp tác quốc tế, sự thâm
nhập của những giá trị mới, giá trị phương tây. Cùng với những việc bản thân giá trị
truyền thống trong gia đình Việt Nam chưa có những cơ chế vững chắc để có thể tự bảo
lưu, tiếp tục phát triển là những nguyên nhân dẫn đến sự biến đổi của gia đình truyền
thống. Sự bảo lưu phải vừa tích cực, giữ lại được những tinh hoa của giá trị gia đình
truyền thống, vừa phải biết bổ sung thêm những giá trị tích cực của thời đại mới. Với tư
cách là một thiết chế xã hội đặc thù, gia đình rất cần các thiết chế khác đưa ra những qui
chuẩn mới, có những chính sách mới và cơ chế tiến bộ hơn. Có thế thấy nghiên cứu về
gia đình nói chung và nghiên cứu vê nguyên nhân hay những yếu tố ảnh hưởng của mâu
thuẫn, xung đột trong gia đình giữa gia đình truyền thống và hiện đại là cần thiết.
Về quan hệ vợ chồng là sự hoà thuận và tình nghĩa thuỷ chung của vợ chồng
Trong các mối quan hệ khác của gia đình như giữa anh chị em trong gia đình, giữa ông
bà, cô dì chú bác và các cháu là tính tôn ti, trật tự, sự tôn trọng lẫn nhau theo phép tắc có
trên, có dưới; là tình cảm yêu thương, đùm bọc chia sẻ, giúp đỡ nhau khi gặp hoạn nạn
Về quan hệ giữa gia đình với dòng họ, làng xóm, quê hương đất nước, là sự gắn kết của
gia đình với làng xóm, quê hương đất nước, và vai trò của yếu tố dòng họ; góp phần hình
thành nên sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam và gia đình Việt Nam truyền thống là
một trong những nơi bảo lưu tốt nhất những giá trị văn hoá của cộng đồng và dân tộc.
Loại bỏ những yếu tố tiêu cực, lạc hậu của gia đình Việt Nam truyền thống. Một số yếu tố
tiêu cực được thể hiện trong tình yêu, hôn nhân của gia đình truyền thống:
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 14
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
Tập tục kết hôn sớm cho con, quyền tự do yêu đương và quyết định hôn nhân của con cái
Phụ nữ luôn bị thiệt thòi và luôn chịu những áp lực rất lớn của gia đình và xã hội trong
vấn đề hôn nhân, các thủ tục, lễ nghi trong hôn nhân truyền thống chịu ảnh hưởng mạnh
mẽ của phong tục tập quán địa phương thường diễn ra phức tạp, rườm rà, tốn kém. Quan
điểm "Phu xướng, phụ tùy"; "dạy vợ từ thủa bơ vơ mới về". Chuẩn mực lấy vợ lẽ cho
chồng.Sự che đậy, e sợ các biểu hiện tình cảm của quan hệ vợ chồng truyền thống.
Hình thức xung đột xảy ra phổ biến nhất là hình thức tranh luận chiếm tới 70%
(Thực trạng của bạo lực gia đình tới đời sống của người phụ nữ trong gia đoạn hiện nay,
Ngô Thị Mai Diên, 2012).Có thể thấy vấn đề tranh luận là một trong những hình thức
xung đột phổ biến nhất.Vậy, vấn đề ứng xử giữa quan hệ vợ chồng trong gia đình là một
yếu tố đáng quan tâm và cần tìm hiểu xem xét.
Ứng xử trong quan hệ vợ chồng ngày nay cần được củng cố trên nền tảng đạo
nghĩa thủy chung, với phương châm “Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”. Sự
biến đổi ở giá trị này đòi hỏi cả vợ và chồng cùng đồng tâm vì gia đình; cùng phấn đấu để
cả vợ chồng cùng được nâng cao kiến thức, cùng tiến bộ; có việc làm và có thu nhập;
cùng chia sẻ việc nuôi dạy con, công việc bếp núc trong nhà.
Để thuận vợ, thuận chồng ngày nay khó khăn hơn nhiều so với ngày xưa vì ngày
xưa có sự phân công rõ ràng “của chồng công vợ”, ngày nay cả vợ chồng cùng song hành
với hai trách nhiệm: vừa tạo thu nhập, vừa chu toàn việc nhà. Đó là chưa kể đến việc cả
vợ chồng cùng nâng cao kiến thức, rồi những quan hệ xã hội,… dễ dẫn tới xu hướng
không ai phục tùng ai. Điều này đòi hỏi hai vợ chồng phải hết sức cảm thông với nhau,
mỗi người phải hi sinh một phần lợi ích cá nhân của mình cho gia đình, vì gia đình.
Những bàn luận về xu hướng phát triển của đề tài, ngoài những phát triển về việc
đi sâu hay mở rộng nghiên cứu. Còn một vấn đề đáng quan tâm và phát triển nghiên cứu
đó là nghiên cứu về xung đột trong tâm lí vợ chồng tròng gia đình vợ chồng. Trong
những đề cập trước mới chỉ hướng đến những nguyên nhân hay tác động và những thực
trạng về xung đột trong gia đình vợ chồng trẻ. Còn ở đây, tôi muốn đề cập tới vấn đề tâm
lí trong quan hệ vợ chồng ở trong gia đình hiện nay.
Việc tìm hiểu về vấn đề ứng xử của vợ chồng trong gia đình làm rõ thêm những
nguyên nhân dẫn đến xung đột trong gia đình vợ chồng hiện nay. Nhất là trong gia đình
vợ chồng trẻ.
Như vậy cần phát triển nhiều nghiên cứu trong tương lai với sự mở rộng và phát
triển về nhiều khía cạnh khác nhau. Hay việc đi sâu vào từng khía cạnh cụ thể cũng giúp
ta tìm hiểu được nhiều hơn, rõ hơn về cuộc sống vợ chồng trong gia đình Việt Nam nói
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 15
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
chung và những mối quan tâm hay những nguyên nhân, ảnh hưởng và tác động nào dẫn
đến mâu thuẫn của đời sống vợ chồng trong gia đình hiện nay.
7. Kết luận
Dưới góc độ xã hội học, gia đình được coi là một nhóm nhỏ, gia đình tồn tại và
phát triển trên cơ sở các hoạt động chung, các xung đột kéo dài giữa vợ và chồng sẽ ảnh
hưởng đến các hoạt động chung và sẽ ảnh hưởng đến sự bền vững của hôn nhân. Vì thế,
nghiên cứuxung đột trong gia đình vợ chồng nói chung và những ảnh hưởng tới xung đột
trong gia đình vợ chồng trẻ nói riêng đang trở thành một vấn đề cấp bách, có ý nghĩa thực
tiễn to lớn.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 16
Tiểu luận cuối kì – Xã hội Học Gia Đình
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. G. Endruweit và G. Trommsdorff. 2001. Từ điển xã hội học. Nhà xuất bản
thế giới.
2. Ngô Thị Ngọc Anh cùng đồng nghiệp. Nghiên cứu đặc thù của gia đình
Việt Nam truyền thống để xây dựng gia đình Việt Nam trong giai đoạn
CNH, HĐH.
3. Ngô Thị Mai Diên. 2012. Tác động của bạo lực gia đình tới đời sống của
người phụ nữ trong gia đoạn hiện nay. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa Học Xã
Hội.
4. Nguyễn Hồng Hà. 2003. Một số nguyên nhân xung đột trong gia đình vợ
chồng trẻ tại Hà Nội. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội.
5. Phạm Thị Mai Hương. 2005. Thực trạng bạo lực giới trong gia đình. Hà
Nội: Nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội.
6. Lê Thái Thị Băng Tâm. 2012. Xã hội học gia đình.
7.
8.
Vi Thị Hiền – K55 Xã Hội Học 17