TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T

0


NGUYN THÁI LUYN
MSSV: 40602016


PHÁT TRIN
HP NG QUYN CHN
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN
VIT NAM



KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH: KINH T




Thành ph H Chí Minh – Nm 2010
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
i
LI CM N
Quá trình nghiên cu “phát trin hp đng quyn chn trên th trng
chng khoán Vit Nam” ti các sàn giao dch chng khoán là khong thi gian ý
ngha, giúp em rút ra đc rt nhiu bài hc kinh nghim b ích và hoàn chnh

hu ht các lý thuyt mà em đã đc hc khi còn ngi trên ging đng đi hc.
Thành qu ngày hôm nay là công sc ca tt c quý thy trong khoa Kinh
t, anh ch  phòng môi gii, phòng phân tích k thut công ty c phn Chng
khoán Sài Gòn và công ty c phn Chng khoán Sen Vàng và các cô, chú (nhà
đu t chng khoán) đã quan tâm, giúp đ em trong thi gian qua.
Trc tiên, em xin gi li cm n sâu sc đn Tin s Nguyn Th Uyên
Uyên – ngi đã tn nhiu công sc hng dn em trong sut quá trình nghiên
cu làm đ tài. Cm n Cô đã nhn xét, ch dn tn tình nhng khi em làm bài
không đt yêu cu Cô đt ra, đng thi khen ngi, khuyn khích nhng khi em
làm tt. iu này đã khích l tinh thn giúp em t tin hoàn thành bài nghiên cu
tt nht có th.
Và em cng xin cm n các cô, chú, anh, ch - nhà đu t ti sàn chng
khoán Sài Gòn và Sen Vàng đã tham gia nhit tình trong các bài phng vn. c
bit, cm n anh Hiu, anh Quang, ch Tuyt và chú Tám “tu” là nhng ngi
đã chân thành chia s và đóng góp nhiu ý kin hay cho bài nghiên cu.
Hn ht, em xin cm n Ba M đã tin tng, to nhng điu kin thun
li cho em tin hành nghiên cu và thng xuyên hi thm, khích l em trong
sut thi gian làm bài nghiên cu này.
Cui cùng, em xin cm n Phó khoa Kinh t - cô Nguyn Thái Tho Vi và
tt c quý Thy Cô đã giúp đ em trong sut khóa hc 2006-2010 và trong quá
trình nghiên cu.
Sau cùng, em xin chân thành cm n và kính chúc tt c mi ngi di
dào sc khe và thành đt.
Nguyn Thái Luyn

Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
ii
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN


























Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
iii
DANH MC CÁC T VIT TT
ATM : At the money (Ngang giá quyn chn)
CBOE : Chicago Board Options Exchange (Sàn giao dch quyn chn

chng khoán Chicago)
CP&CCQ : C phiu và chng ch qu
DNNN : Doanh nghip nhà nc
GDP : Gross Domestic Product (Tng sn phm quc ni)
HASTC : Trung tâm giao dch chng khoán Hà Ni
HQC : Hp đng quyn chn
HOSE : Trung tâm giao dch chng khoán H Chí Minh
ICOR : Incremental Capital - Output Rate (H s tiêu chun phn ánh hiu
qu vn đu t)
IPO : Chào bán ln đu chng khoán ra công chúng
ITM : In the money (c giá quyn chn)
KOSDAQ : KOSDAQ Market Division (Sàn giao dch chng khoán
KOSDAQ)
KRX : S giao dch chng khoán Hàn Quc
N-CP : Ngh đnh – Chính ph
NHTM : Ngân hàng thng mi
NYSE : New York Stock Exchange (Sàn giao dch chng khoán New
York)
OCC : Option Clearing Coporation (Công ty thanh toán hp đng quyn
chn)
OTC : Th trng quyn chn phi tp trung OTC
OTM : Out the money (Gim giá quyn chn)
SGDCK : S giao dch chng khoán
TP. HCM : Thành ph H Chí Minh
TTCK : Th trng chng khoán
TT-BTC : Thông t – B tài chính
UBCKNN : y ban chng khoán nhà nc
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
iv

MC LC
Li cm n i
Nhn xét ca ging viên hng dn ii
Danh mc các t vit tt iii
Danh mc bng, danh mc hình vi
M đu 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUYN CHN VÀ QUYN CHN
C PHIU 4
1.1 Tng quan v hp đng quyn chn (Option) 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 Quyn li và ngha v ca hai bên trong hp đng quyn chn 5
1.1.3 Các trng thái quyn chn và các kiu hp đng quyn chn thông dng 5
1.1.4 Vai trò và tính hai mt ca hp đng quyn chn 6
1.2 Tng quan v hp đng quyn chn c phiu 8
1.2.1 c đim ca hp đng quyn chn c phiu 8
1.2.2 Giá và nhng nh hng đn hp đng quyn chn c phiu 9
1.2.3 Các loi hp đng quyn chn c phiu và mt s yu t nh hng 10
1.2.4 Mc đích ca hp đng quyn chn c phiu 12
1.2.5 Vai trò ca hp đng quyn chn c phiu 13
1.2.6 Giao dch hp đng quyn chn c phiu 14
1.3 Kinh nghim phát trin hp đng quyn chn c phiu 16
1.3.1 Th trng giao dch hp đng quyn chn c phiu ti M 16
1.3.2 Th trng giao dch hp đng quyn chn c phiu ti Úc 17
1.3.3 Th trng giao dch hp đng quyn chn c phiu ti Hàn Quc 18
1.3.4 Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 19
Kt lun chng 1 20
CHNG 2: PHÂN TÍCH THC TRNG TTCK, HQC VIT NAM 21
2.1 Thc trng v TTCK Vit Nam trong thi gian qua 21
2.1.1 Nhng bin đng và thành tu ca TTCK Vit Nam qua các nm 21
2.1.2 ánh giá các mt còn tn ti ca TTCK Vit Nam 30

2.2 Thc trng mt s HQC đc áp dng ti Vit Nam 34
2.2.1 Thc trng hp đng quyn chn ngoi t 34
2.2.2 Thc trng hp đng quyn chn tin đng Vit Nam 35
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
v
2.2.3 Thc trng hp đng quyn chn vàng 36
2.2.4 Thc trng hp đng quyn chn lãi sut 38
2.2.5 Bài hc kinh nghim t thc tin nhng quyn chn trên 39
2.3 S cn thit phát trin HQC trên TTCK VN 41
2.3.1 Thc trng ri ro trên TTCK Vit Nam 41
2.3.2 S cn thit ca vic phát trin HQC trên TTCK Vit Nam 47
2.4 Nhng thách thc khi phát trin HQC 49
2.4.1 TTCK Vit Nam còn nh bé, cha thu hút đc nhiu nhà đu t 49
2.4.2 Pháp lut v chng khoán mi ra đi, còn nhiu s h 49
2.4.3 C s h tng k thut còn s khai và h thng thông tin trên TTCK 50
2.4.4 i ng nhân lc phc v th trng thiu v s lng, yu cht lng 51
2.4.5 Nhn thc v TTCK và HQC còn hn ch 52
Kt lun chng 2 52
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN HQC TRÊN TTCK VN 53
3.1 nh hng phát trin TTCK Vit Nam và nhng điu kin tin 53
3.1.1 nh hng phát trin TTCK Vit Nam 53
3.1.2 Nhng điu kin tin đ đ phát trin HQC c phiu 54
3.2 Gii pháp phát trin HQC trên TTCK Vit Nam 55
3.2.1 Xây dng l trình phát trin HQC trên TTCK VN 55
3.2.2 Hoàn thin h thng lut pháp và to dng c s vt cht k thut 59
3.2.3 Phát trin ngun nhân lc và hình thành c quan qun lý 60
3.2.4 Ph bin, tuyên truyn và giáo dc kin thc v HQC c phiu 61
3.3 Gii pháp phát trin bn vng TTCK h tr cho vic phát trin 63
3.3.1 Hoàn thin c s vt cht k thut 63

3.3.2 Hoàn thin khung pháp lý 63
3.3.3 Tng cung hàng hoá và thu hút nc ngoài tham gia vào TTCK VN 64
3.3.4 Nâng cao trình đ qun lý, hiu bit và trin khai nghip v bán khng 66
Kt lun chng 3 68
KIN NGH VÀ KT LUN 69
Ph lc 1: Bng câu hi phng vn 71
Ph lc 2: Kt qu nghiên cu 77
Tài liu tham kho 83
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
vi
DANH MC BNG
Bng 1.1: Tóm tt hành đng ca nhà đu t 17
Bng 2.1: Quy mô TTCK Vit Nam qua các nm 2000 – 2007 22
Bng 2.2: 10 mã c phiu bin đng mnh nht trên HOSE 23
Bng 2.3: Quy mô niêm yt trên TTCK Vit Nam 25
Bng 2.4: Xp hng hi phc TTCK các nc trên th gii 29
Bng 2.5: Kt qu kho sát vic s dng HQC ngoi t 34

DANH MC HÌNH
Hình 1.1: Vai trò trung gian ca OCC 15
Hình 2.1: Biu đ bin đng Vn-index nm 2007 21
Hình 2.2: Biu đ phân tích k thut Vn-Index 26
Hình 2.3: Bn giai đon ln ca Vn-index nm 2009 27
Hình 2.4: Biu đ Vn-index t tháng 11/2009 – 03/2010 30
Hình 3.1: S đ thc hin giai đon chun b HQC 56
Hình 3.2: S đ th hin vai trò ca t chc phát hành HQC 57
Hình 3.3: Mô hình mua hp đng quyn chn 57
Hình 3.4: S đ giao dch HQC c phiu 58
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên

SVTH: Nguyn Thái Luyn
1
M U
1. Lý do chn đ tài
Tin trình hi nhp kinh t toàn cu, tham gia vào nn tài chính quc t đi
vi th trng tài chính Vit Nam nói chung và th trng chng khoán (TTCK)
Vit Nam nói riêng là mt tin trình đy ri ro và thách thc. Vi t cách là
phng thc khi thông dòng vn đu t vào sn xut kinh doanh, th trng
chng khoán có vai trò cc k quan trng trong nn kinh t.
TTCK thúc đy vic tích ly và tp trung vn đ đáp ng nhu cu xây dng
c s vt cht k thut ca nn kinh t và to điu kin thun li cho vic thc
hin chính sách m ca, ci cách kinh t thông qua vic phát hành chng khoán ra
nc ngoài, điu tit hot đng ca th trng, khng ch s co giãn cung cu tin
t, khng ch quy mô đu t, thúc đy phát trin kinh t và giá tr đng tin…
Trong thi gian qua, TTCK Vit Nam đã có s phát trin vt bc, đc
xem là mt th trng chng khoán hp dn nht nm 2006 và có tc đ hi phc
nhanh nht vào nm 2009. Nhng cuc khng hong tài chính toàn cu 2008 và
2009 cng đã cho thy rõ TTCK Vit Nam còn tim n rt nhiu ri ro. Vic ch
s VN-Index tng gim ht sc tht thng dn đn mt s nhà đu t thua l
nng, không th nào tr vng trên th trng nên  t bán tháo đ bo toàn vn và
sm rút ra khi th trng, làm cho th trng chng khoán Vit Nam càng tr nên
trm trng hn, nguy c dn đn khng hong, sp đ.
Vn đ đt ra cho TTCK Vit Nam liu có bin pháp gì đ giúp nhà đu t
bo toàn đc vn khi giá chng khoán bin đng tht thng không? Các công
c hn ch ri ro hu hiu nht hin nay đc áp dng hu ht  các nc phát
trin đó là các công c tài chính phái sinh mà ch yu là HQC c phiu. Hn na
vic phát trin TTCK phái sinh, ngoài chính nhu cu bo him nhng ri ro v giá,
thì cng là mt tt yu khách quan trong tin trình phát trin TTCK.
Công c tài chính phái sinh là nhng công c đc phát hành trên c s
nhng tài sn c s nh c phiu, trái phiu, tin t, lãi sut… nhm nhiu mc

tiêu khác nhau nh bo v li nhun hoc to li nhun cho nhà đu t.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
2
Trong đó, HQC c phiu là mt trong nhng công c tài chính phái sinh
qun tr ri ro rt cn thit và hu ích cho các nhà đu t. ây là công c tài chính
khá cao cp, khá phc tp nhng li có nhiu ng dng và có vai trò to ln, thit
thc đi vi các nhà đu t chng khoán. Bên cnh đó, HQC c phiu góp phn
to ra môi trng đu t hp dn song song vi TTCK c s, thúc đy tính nng
đng cho th trng tài chính và nh hng tích cc đn nn kinh t quc gia.
Vì vy, vic nghiên cu nhm “phát trin hp đng quyn chn trên th
trng chng khoán Vit Nam” là vic làm cn thit và cp bách hin nay.
2. Mc tiêu nghiên cu và câu hi nghiên cu
• Mc tiêu nghiên cu
Nghiên cu, làm rõ mt s vn đ c bn v hp đng quyn chn.
S dng hp đng quyn chn c phiu đ phòng nga ri ro đu t chng
khoán.
Nghiên cu kinh nghim thc tin v t chc giao dch hp đng quyn
chn ca mt s nc trên th gii đ trin khai hp đng quyn chn mt cách có
hiu qu ti Vit Nam.
• Câu hi nghiên cu
Hp đng quyn chn c phiu là gì?
Ti sao li phát trin hp đng quyn chn trên TTCK Vit Nam?
Làm th nào trin khai hp đng quyn chn trên TTCK Vit Nam mt
cách hiu qu?
3. Phng pháp nghiên cu
S dng phng pháp duy vt bin chng, kt hp vi các phng pháp
phân tích, thng kê, mô t, so sánh và phng pháp quan sát t thc tin đ khái
quát các vn đ cn nghiên cu.
Phng pháp thu thp x lý s liu: S liu th cp đc ly t c quan

thng kê, tp chí… và s liu s cp đc ly t phng vn trc tip. Sau đó dùng
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
3
các phn mm thng kê h tr là SPSS, excel kt hp vi vic s dng các lý
thuyt có sn đa ra các nhn xét, đánh giá v các d liu thu thp đc.
4. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: i tng nghiên cu trc tip ca đ tài là các lý
lun v TTCK, HQC tng quan và TTCK, HQC đang đc ng dng  Vit
Nam.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu quá trình hot đng ca TTCK và thc
trng trin khai các HQC nh HQC ngoi t, HQC tin đng, HQC vàng,
HQC lãi sut trên th trng tài chính t 2007 đn 03/2010.
5. Ngun s liu, d liu
D liu s cp: thu thp t các bài phng vn trc tip.
D liu th cp: Su tm, thng kê, tng hp và tính toàn t các ngun: tp
chí chuyên ngành Kinh t - Tài chính - Chng khoán, các Website:
; ; ;
.
6. Kt cu ca bài khóa lun tt nghip
Gii thiu đ tài
Chng 1: C s khoa hc v hp đng quyn chn và hp đng quyn
chn c phiu
Chng 2: Thc trng v TTCK, hp đng quyn chn Vit Nam và s cn
thit phát trin hp đng quyn chn trên TTCK Vit Nam
Chng 3: Gii pháp phát trin hp đng quyn chn trên th trng chng
khoán Vit Nam
Kt lun
Ph lc 1
Ph lc 2

Tài liu tham kho
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
4
CHNG 1: C S LÝ LUN V HP NG QUYN
CHN VÀ HP NG QUYN CHN C PHIU
1.1 Tng quan v hp đng quyn chn (Option)
1.1.1 Khái nim
HQC là hp đng gia hai bên, ngi mua và ngi bán, trong đó ngi
mua quyn chn nhng không phi ngha v, đ mua hoc bán mt tài sn c s
nào đó vào mt ngày trong tng lai vi giá đã đng ý vào ngày hôm nay.
Trong HQC, ngi mua hoc ngi bán HQC tr cho ngi bán hoc
ngi mua mt s tin đ có quyn chn mua hoc quyn chn bán gi là phí
quyn chn. Ngi bán HQC hoc ngi mua HQC sn sàng bán hoc mua
hoc tip tc nm gi tài sn theo điu khon ca hp đng nu ngi mua hoc
bán mun th.
HQC đ mua tài sn gi là HQC mua (call-option), HQC bán mt tài
sn gi là HQC bán (put-option).
HQC cng có nhng nét ging vi mt hp đng k hn nhng HQC
không bt buc phi thc hin giao dch còn ngi s hu hp đng k hn bt
buc phi thc hin giao dch. Hai bên trong hp đng k hn có ngha v phi
mua và bán hàng hoá, nhng ngi nm gi HQC có th quyt đnh mua hoc
bán tài sn vi giá c đnh nu giá tr ca nó thay đi.
Hu ht các HQC th trng quan tâm là HQC mua bán các loi tài sn
tài chính chng hn nh c phiu, trái phiu… Mc dù vy, th trng cng thy
xut hin loi tha thun tài chính khác nh hn mc tín dng, đm bo khon
vay, và bo him cng là mt hình thc khác ca HQC. Ngoài ra, bn thân c
phiu cng là quyn chn trên tài sn công ty.
Bên mua HQC (mua quyn chn mua, hoc mua quyn chn bán) phi tr
cho bên bán HQC mt khon tin gi là phí quyn chn hay giá quyn chn

(option premium). Thông thng, bên mua HQC đc xem là nhà đu t có v
th dài hn trên HQC (long-term position), bên bán HQC  v th ngn hn
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
5
(short-term position). Li nhun ca nhà đu t là khon l ca nhà phát hành và
ngc li.
1.1.2 Quyn li và ngha v ca hai bên trong hp đng quyn chn
Bên bán HQC: Là bên phát hành HQC, và sau khi thu phí quyn chn
phi có ngha v luôn sn sàng tin hành giao dch (mua hoc bán tài sn c s) đã
tho thun trong hp đng vi bên mua khi bên mua thc hin quyn trong thi
hn đã tho thun.
Theo lý thuyt, bên bán HQC có vùng lãi gii hn (ti đa là phí quyn
chn) còn vùng l rt ln. Do vy, bên bán HQC thng là các ngân hàng hoc
các công ty tài chính khng l. Trên th trng quyn chn, có hai loi ngi bán
quyn chn là ngi bán quyn chn mua (Seller call option - short call) và ngi
bán quyn chn bán (Seller put option - short put).
Bên mua HQC: Là bên nm gi quyn chn, và phi tr cho bên bán phí
quyn chn đ đc quyn mua hoc bán loi hàng hoá c s nào đó. Quyn chn
trao cho ngi gi nó quyn đ thc hin đi vi hp đng quyn chn mà h đã
mua. Do vy, trong thi hn hiu lc hp đng bên mua có ba la chn:
o Th nht, thc hin HQC nu bin đng giá trên th trng có li cho
h.
o Th hai, bán HQC cho bên th ba trên th trng hng chênh lch
giá.
o Th ba, đ cho quyn chn t đng ht hiu lc nu bin đng giá th
trng bt li so vi giá thc hin trên HQC.
1.1.3 Các trng thái quyn chn và các kiu hp đng quyn chn thông dng
¬ Các trng thái quyn chn
Trong thi hn hp đng hiu lc, ngi mua thc hin hp đng hay

không còn ph thuc vào s bin đng ca giá c hin hành trên th trng vào
thi đim đó so vi mc giá thc hin (strike price) đã quy đnh. C th, xét t v
th ngi mua quyn chn HQC có ba trng thái:
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
6
Ngang giá quyn chn (At the money-ATM ): Là trng thái khi ngi nm
gi quyn chn, nu b qua phí quyn chn, thc hin quyn chn mà không phát
sinh khon lãi hay l nào. Khi đó: giá th trng = strike price. Quyn chn  trng
thái ATM gi là quyn chn  đim hoà vn.
c giá quyn chn (In the money-ITM): Là trng thái khi ngi nm gi
quyn chn, nu b qua phí quyn chn, thc hin quyn chn mà có lãi. Khi đó
giá th trng > strike price (đi vi HQC mua) và giá th trng < strike price
(đi vi HQC bán). Quyn chn  trng thái ITM gi là quyn chn  vùng hái
ra tin.
Gim giá quyn chn (Out the money-OTM): Là trng thái khi ngi nm
gi quyn chn, nu b qua phí quyn chn, thc hin HQC s chu l. Lúc này:
giá th trng < strike price (đi vi HQC mua) và giá th trng > strike price
(đi vi HQC bán). Quyn chn  trng thái OTM gi là quyn chn  vùng mt
tin.
¬ Các kiu hp đng quyn chn thông dng
Xét v thi gian thc hin ca hp đng thì có hai kiu quyn chn kiu
M và kiu châu Âu:
Kiu M: Là quyn chn mà ngi mua HQC có quyn thc hin quyn
chn ti bt k thi đim nào trong khong thi gian hiu lc ca hp đng.
Kiu châu Âu: Là quyn chn theo đó ngi mua HQC ch có quyn thc
hin quyn chn vào ngày đáo hn ca hp đng. Thông thng do nhng thun
li v mt thi gian thc hin nên HQC kiu M có mc phí quyn chn thng
cao hn mc phí quyn chn kiu Châu Âu.
1.1.4 Vai trò và tính hai mt ca hp đng quyn chn

¬ Vai trò ca hp đng quyn chn
Vai trò đnh giá: Nu nh hp đng giao sau phn ánh giá ca th trng v
giá giao ngay trong tng lai thì giá HQC phn ánh s bin đng giá ca tài sn
c s tc là phn ánh đ ri ro gn vi mi mt hàng c s.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
7
Qun lý ri ro giá c: Quyn chn cung cp mt c ch hiu qu cho phép
phòng tránh ri ro và cho phép chuyn dch ri ro t nhng ngi không thích ri
ro sang nhng ngi chp nhn nó.
Góp phn thúc đy th trng tài chính phát trin: Th trng giao dch
quyn chn cho phép các nhà đu t đt đc mt t sut sinh li cao và không
đòi hi chi phí quá ln, chính điu này hp dn các ngun vn đu t mo him d
dàng tham gia góp phn làm gia tng tính sôi đng và ngun lc tài chính vn còn
nhàn ri trong xã hi.
¬ Tính hai mt ca hp đng quyn chn
Bên cnh nhng u đim giúp các cá nhân và các doanh nghip phòng nga
ri ro trong các hot đng sn xut kinh doanh và tài chính, hp đng phái sinh
nói chung và HQC nói riêng còn b li dng đ s dng cho các mc đích bt
chính nh: đu c, trn thu, làm sai lch các báo cáo tài chính, lun lách đ né
tránh các chun mc k toán, hoc các quy ch giám sát tài chính ca chính ph
HQC còn là nguyên nhân dn đn hành vi đu c, la đo, vi phm đo
đc chng khoán và làm tng thêm nhng bt n trên th trng tài chính nói
chung và TTCK nói riêng.
Ví d: Ch cn mt dao đng mnh trong giá vàng chng hn, các ngân
hàng có th ri vào tình trng mt kh nng thanh khon do không có kh nng
thc hin ngha v vi bên mua (trng hp quyn chn vàng) và chúng s lây lan
sang toàn h thng. Các nhà kinh t gi đây là dng ri ro “mt xích hoa cúc”.
Hay các doanh nghip s dng hp đng phái sinh thao túng th trng mi
khi h nm bt đc nhng thông tin có li cho mình. Chng hn, các doanh

nghip đã bit trc tình trng tài chính tht ca mình là đang thua l, nhng th
trng cha nm bt đc các thông tin này. T đó, h có th thông qua mt đnh
ch nào đó, đt lnh bán khng (đu c giá xung) trên các hp đng giao sau
hoc là bán quyn chn. n khi giá xung h s thc hin hp đng đ kim li.
ây là mt đin hình vi phm đo đc chng khoán mà Lut cm.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
8
1.2 Tng quan v hp đng quyn chn c phiu
1.2.1 c đim ca hp đng quyn chn c phiu
HQC c phiu có nhiu đc đim riêng bit, không có  các hp đng
khác. Da vào đc đim và thc tin HQC c phiu có th chia thành các đc
đim chính sau:
¬ Mua hp đng quyn chn c phiu là mua quyn thc hin hp đng
ây là đc đim c bn nht và là yu t hp dn ca HQC so vi các hp
đng mua bán c phiu khác. Mt ngi đã mua HQC có quyn thc hin hp
đng khi th trng bin đng thun li hay có th đ hp đng vô hiu. Trong khi
đó đi vi các hp đng mua bán c phiu thông thng khi hp đng đn hn thì
c hai bên tham gia ký kt hp đng buc phi thc hin hp đng.
¬ Nhng tiêu chun ca hp đng quyn chn c phiu
Ngày nay dù giao dch trên th trng tp trung hay phi tp trung, HQC
c phiu vn phi tuân th mt s tiêu chun nht đnh v:
S lng: Thông thng  các th trng ca M, s lng c phiu mua
bán trên mt HQC là 100 c phiu,  Úc là 1.000 c phiu.
Thi gian đáo hn: Mt trong nhng điu khon đ mô t HQC v c
phiu là tháng xy ra ngày đáo hn ca hp đng. Ngày đáo hn chính xác là vào
lúc 22 gi 59 phút (theo gi ca trung tâm giao dch) ngày th by ca tun l th
ba ca tháng đáo hn. Theo thông l, nhà đu t có thi gian đn 16 gi 30 phút
ca ngày th sáu trc đó đ ch th cho nhà môi gii thc hin hp đng.
Giá thc hin: Trung tâm giao dch chn giá thc hin vi các mc giá mà

theo đó HQC có th đc phát hành. Giá thc hin thng đc đt cách nhau
$2(1/2), $5, hoc $10. Quy tc thng đc các trung tâm giao dch áp dng là s
dng khong cách $2(1/2) cho giá thc hin khi giá c phiu thp hn $25, khong
cách $5 khi giá thc hin nm trong khong $25 đn $200, và khong cách $10
cho giá thc hin trên $200.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
9
1.2.2 Giá và nhng nh hng đn hp đng quyn chn c phiu
¬ Giá ca hp đng quyn chn c phiu
Giá ca HQC (phí quyn chn) bao gm giá tr thc (Intrinsic Value) và
giá tr thi gian (Time Value).
¬ Giá tr thc
Nu quyn chn là quyn chn đc giá (ITM option) thì quyn chn có
giá tr thc. Giá tr thc ca quyn chn đc tính nh sau:
o i vi quyn chn mua: Giá tr thc = MAX(S-X;0)
Trong đó: S là giá th trng ca c phiu c s, X là giá thc hin trên hp
đng. Giá tr ca hp đng là phn chênh lch gia giá th trng ca c phiu và
giá thc hin ca quyn chn (S-X). Còn trong trng hp giá thc hin trên
HQC cao hn th giá ca c phiu thì giá tr thc ca quyn chn mua bng 0, và
ta nói quyn chn không có giá tr thc.
o i vi quyn chn bán: Giá tr thc = MAX(X-S;0)
Khi giá thc hin quyn chn bán cao hn giá c phiu trên th trng thì
HQC có giá tr thc, đó chính là phn chênh lch gia giá thc hin ca quyn
chn và giá th trng ca c phiu (X-S). Trng hp giá thc hin trên HQC
thp hn th giá ca c phiu thì giá thc hin ca quyn chn bán bng 0 hay
quyn chn không có giá tr thc.
¬ nh hng ca vic phân chia c tc và c phiu đn giá thc hin ca
hp đng quyn chn c phiu
Vic phân chia c tc bng tin mt ch nh hng đn giá thc hin ca

các HQC giao dch trên th trng OTC. Khi mt công ty chia c tc bng tin
mt thì giá thc hin HQC s gim mt khong bng vi s c tc vào thi đim
không nhn c tc.
Riêng HQC đc giao dch trên th trng tp trung thì giá thc hin s
đc điu chnh khi có vic chia tách c phiu. Khi tt c các điu kin khác
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
10
không đi, nu mt s c phiu c s đc tách thành m c phiu thì giá thc hin
ca quyn chn da trên s c phiu y s gim đi m ln.
1.2.3 Các loi hp đng quyn chn c phiu và mt s yu t nh hng đn
giá hp đng quyn chn c phiu
¬ Các loi hp đng quyn chn c phiu
Th trng quyn chn c phiu rt đa dng và phong phú. Xét v tính cht,
HQC c phiu có hai loi: quyn chn mua và quyn chn bán.
Quyn chn mua (Call option): Ngi s hu quyn chn mua có quyn
mua mt s lng c phiu nht đnh vi mc giá thc hin trên hp đng trong
khong thi gian xác đnh.
Quyn chn bán (Put option): Quyn chn bán là quyn đc bán c phiu
trong tng lai ti mt mc giá xác đnh trc.
Xét v thi gian thc hin ca HQC thì có hai loi quyn chn: Kiu M
và kiu Châu Âu. Thông thng do nhng thun li v mt thi gian thc hin t
quyn chn kiu M nên loi quyn chn này có mc phí cao hn quyn chn
kiu châu Âu.
¬ Các yu t nh hng đn giá hp đng quyn chn c phiu
Có nhiu yu t nh hng đn giá HQC c phiu, nhng nhìn chung có
6 yu t c bn chi phi trc tip giá HQC c phiu là:
Giá th trng ca c phiu c s (Market price of underlying stock):
TTCK luôn bin đng không ngng và giá c phiu cng vy. Mi khi th giá c
phiu c s thay đi thì kh nng thc thi HQC s tng lên hoc gim xung, tu

theo loi HQC, khi đó s kéo theo s thay đi ca giá quyn chn.
Khi th giá ca c phiu càng cao thì ngi mua HQC càng có li, lúc đó
h sn sàng tr giá cao hn đ có quyn chn mua trong tng lai, vì th giá ca
quyn chn mua trong tng lai s tng, nhng ngi mua quyn chn bán s bt
li, cho nên quyn chn bán kém hp dn và giá quyn chn bán s gim.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
11
Giá thc hin trên hp đng (Strike price): Vì giá thc hin trên HQC
đc c đnh trong sut thi gian hiu lc ca hp đng nên trong trng hp
quyn chn mua, giá thc hin càng thp thì kh nng thc hin hp đng càng
ln, khi y giá quyn chn s tng. Ngc li, giá thc hin ca quyn chn bán
càng thp thì giá quyn chn càng thp do hp đng s ít có c hi đ thc hin.
Kiu quyn chn (Style of the option): Quyn chn kiu M và quyn chn
kiu Châu Âu s có mc giá khác nhau. Vì quyn chn kiu M cho phép ngi
s hu nó có c hi yêu cu thc hin hp đng nhiu hn quyn chn kiu Châu
Âu nên quyn chn kiu M thng có giá cao hn quyn chn kiu Châu Âu.
Thi gian đáo hn (Time value): HQC có khong thi gian hiu lc càng
dài thì kh nng th trng bin đng theo hng có li cho ngi s hu hp
đng càng ln. Vì th, quyn chn kiu M do ngi mua có th yêu cu thc hin
quyn ca mình bt c lúc nào trong thi gian ca hp đng, thi gian đáo hn
càng dài thì HQC càng hp dn và giá ca nó càng cao.
Nhng đi vi ngi s dng quyn chn kiu Châu Âu thì khác, do quyn
chn ch đc thc hin vào ngày đáo hn ca hp đng nên thi gian đáo hn có
nh hng không rõ ràng đn giá quyn chn.
Lãi sut ca tài sn phi ri ro (Interest rate of the non -risk assets): Lãi sut
luôn là vn đ đc hu ht các nhà đu t quan tâm, bi l lãi sut s quyt đnh
đn li nhun và nh hng trc tip đn nhiu hot đng đu t ca các cá nhân.
Ta có, hin giá c phiu và lãi sut ca tài sn phi ri ro có quan h vi nhau theo
công thc:



Trong đó lãi sut chit khu có th xem là lãi sut ca tài sn phi ri ro. Khi
lãi sut ca tài sn phi ri ro tng lên thì hin giá ca c phiu s gim, c th là
khi lãi sut ca tài sn phi ri ro tng lên thì giá c phiu c s s gim, kéo theo
giá quyn chn mua s gim, trong khi giá ca HQC bán s tng.
Hin giá ca
c phiu

Tng các dòng thu nhp trong tng lai
1+ lãi sut chit khu
=
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
12
 bt n ca giá c phiu (The volatarity):  bt n chính là mc bin
đng giá c phiu trong tng lai. Giá c phiu càng bin đng thì c hi thc
hin quyn chn mua và quyn chn bán càng tng. Vì th giá HQC cng tng
theo mc đ bin đng ca th giá c phiu c s.
1.2.4 Mc đích ca hp đng quyn chn c phiu
Vi nhiu đc tính u vit và cách thc s dng linh hot nên ng dng ca
HQC c phiu vi nhiu mc đích khác nhau.
¬ Mc đích ca ngi mua HQC
Nhà đu t thng mua HQC nhm nhiu mc đích c bn nh:
Bo him: TTCK luôn bin đng và không ai có th chc chn đc nhng
đng thái ca nó trong tng lai. Vì th HQC đc s dng nh là công c bo
him v th hin có ca nhà đu t bng vic c đnh giá mua bán trên hp đng.
u c: Trong trng hp khác mt nhà đu t cng có th s dng HQC
đ đu c vi s tin b ra ban đu thp hn nhiu so vi vic mua bán trc tip
trên th trng và có th tìm đc mc t sut li nhun rt cao.

Trì hoãn mt quyt đnh: Trong trng hp này HQC có th giúp nhà đu
t hn ch ri ro bin đng giá và có th trì hoãn quyt đnh mua bán ca mình
trong thi gian hiu lc ca hp đng đã mua, nhm mc đích ti đa hóa li ích
cho bn thân.
¬ Mc đích ca ngi bán quyn
Khi bán HQC, ch th bán quyn ch có th kim đc li nhun hu hn
trong khi có th b l vô hn. Theo thng kê có đn 90% HQC không đc thc
hin khi đn hn. Thông thng mc đích ca ngi bán quyn là:
Bo him v th: Ging nh ngi mua HQC, ngi bán HQC cng có
nhu cu c đnh giá mua hay giá bán mt c phiu nht đnh vì lo s nhng din
bin ca th trng.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
13
Tng li sut: Ngoài mc đích bo him v th, HQC còn đc s dng
đ tng thu nhp cho ngi bán quyn. Tu vào bin đng ca th trng mà nhà
đu t có nhng hành đng khác nhau nhm mc đích thu li cho bn thân mình.
1.2.5 Vai trò ca hp đng quyn chn c phiu
¬ HQC c phiu là công c bo him và kim li ca nhà đu t
Vi đc đim là giá thc hin đc c đnh, HQC cho phép ngi tham
gia có th bo v phn li hin có hay hn ch thua l trong thi gian th trng
bin đng không th d đoán.
i vi ngi mua HQC: Trong trng hp th trng bin đng nh d
đoán, hp đng đc thc hin thì phn thu nhp có đc do bán c phiu hay chi
phí phi b ra đ mua c phiu là c đnh.
i vi ngi bán HQC: Mt khi HQC đc bán ra thì ngi bán
quyn đã có th tính đc phn li nhun s thu đc trong tng lai.
¬ HQC c phiu thu hút nhiu đi tng tham gia trên TTCK, góp
phn thúc đy TTCK phát trin
Vi kh nng bo v nhà đu t trc nhng bin đng v giá c phiu và

vi đc đim ca TTCK Vit Nam hin nay, HQC s tr thành công c đu t
hp dn, phù hp vi điu kin tài chính và mc đ ngi ri ro ca đa s nhà đu
t nu đc áp dng trên th trng Vit Nam.
Mun đa HQC vào TTCK thì các điu kin v c s vt cht, k thut
cng nh nng lc chuyên môn ca đi ng qun lý th trng và nhân viên trong
ngành chng khoán phi đc nâng lên mt bc đ có th vn hành th trng
mt cách hiu qu.
Th trng HQC ch có th hình thành và hot đng hiu qu khi TTCK
phát trin n đnh. Nhng mt khi th trng HQC đc điu hành tt thì s góp
phn làm TTCK phát trin hn na.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
14
¬ HQC c phiu to ra nhng tác đng tích cc đn các công ty phát
hành c phiu và công ty chng khoán
Giao dch HQC có th đc xem là hành đng mua bán c phiu ca
công ty cha thc hin ngay mà kéo dài trong mt khong thi gian nht đnh. Khi
mt nhà đu t mua hay bán HQC ca mt loi c phiu c s cng có ngha là
ngi đó đang đu t vào công ty phát hành ra c phiu đó.
Lúc by gi, nhà đu t s tr thành ngi giám sát tình hình kinh doanh
ca công ty. Ngoài ra, đ HQC ca mt c phiu đc phép giao dch thì c
phiu ca công ty đó phi đáp ng đc nhng yêu cu nht đnh v s lng, mt
đ giao dch, giá c…
Chính vì th, HQC không do chính công ty có c phiu niêm yt phát
hành nhng cng nh hng đn tình hình qun lý và hot đng ca công ty niêm
yt. Bng cách theo dõi nhu cu giao dch trên th trng HQC, nhng ngi
điu hành công ty niêm yt có th bit đc đánh giá ca nhà đu t v trin vng
ca công ty, t đó có nhng điu chnh phù hp cho hot đng kinh doanh và gìn
gi thng hiu ca mình.
Mt khác, HQC c phiu cng to ra đng lc đi vi các công ty niêm

yt nhng c phiu ca công ty cha đt đc mc tín nhim đ đc chn làm c
phiu c s thì phi c gng phn đu hn na đ đt đc tiêu chun c phiu c
s, nâng cp thng hiu cho mình.
Vic thu hút thêm nhiu ngi tham gia vào th trng HQC không
nhng có li cho TTCK mà còn là ngun thu li nhun cho các công ty chng
khoán. S lng khách hàng tham gia tng kéo theo nhu cu giao dch và nhu cu
t vn v loi công c tài chính mi này càng tng, t đó có th giúp công ty
chng khoán thu hút nhiu khách hàng và gia tng li nhun cho công ty.
1.2.6 Giao dch hp đng quyn chn c phiu
Giao dch HQC c phiu không ch góp phn to ra s sôi đng cho th
trng tài chính mà nó còn tác đng c th đn TTCK, góp phn tng thêm hàng
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
15
hoá, gia tng tính thanh khon và h tr cho TTCK vn hành thông thoáng, n
đnh hn.
Thành phn tham gia giao dch HQC c phiu rt đa dng và phc tp,
nhng nhìn chung thành phn chính tham gia giao dch HQC c phiu ch bao
gm:
Nhng nhà to lp th trng (Market makers): Ngi to lp th trng
cho mt HQC s nêu giá chào mua và giá chào bán.
Nhà môi gii (Broker): Bao gm ti công ty chng khoán và trên sàn giao
dch, thc hin giao dch cho công chúng.
Nhân viên tr lnh (The order book official): Nhiu lnh chuyn đn nhà
môi gii trên sàn là lnh gii hn. iu này có ngha là chúng ch có th đc thc
hin  mc giá đã đnh hoc giá tt hn.
Hình 1.1: Vai trò trung gian ca OCC








Ngun:
Công ty thanh toán HQC (Option Clearing Coporation- OCC): m bo
ngi phát hành HQC s hoàn thành ngha v theo các điu kin ca hp đng
và lu tr báo cáo ca tt c các v th mua và bán. OCC có mt s thành viên và
tt c các giao dch phi thông qua nhng thành viên này.
Ngi mua
quyn chn

Ngi bán
quyn chn


Nhà môi gii

Thành viên
OCC

OCC
Thành viên
OCC

Nhà môi gii

Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
16

1.3 Kinh nghim phát trin hp đng quyn chn c phiu trên
th gii
Nhng giao dch đu tiên ca HQC trên th gii đc cho rng đã xut
hin t đu th k 18  Châu Âu. Tuy nhiên, đn đu nhng nm 1900 th trng
OTC v HQC mi chính thc đi vào hot đng khi hip hi nhng nhà môi gii
và kinh doanh HQC đc thành lp.
1.3.1 Th trng giao dch hp đng quyn chn c phiu ti M
M là cái nôi ca HQC c phiu và là mt trong nhng ni HQC c
phiu đc giao dch nhiu nht trên th gii hin nay.
¬ S lc v s hình thành và phát trin hp đng quyn chn ti M
Tháng 4/1973, th trng quyn chn Chicago (Chicago Board Options
Exchange - CBOE) đc thành lp ti M, đc bit trao đi HQC v c phiu và
hu nh thành công ngay lp tc.
Th trng CBOE ra đi mang đn điu mi là giá c c ca HQC và
ngày đáo hn đc tiêu chun hóa. Vic tiêu chun hóa này làm cho tính thanh
khon ca HQC đc nâng cao và kích thích th trng th cp v HQC phát
trin theo.
Trong thp niên 80, HQC đi vi ngoi t, ch s chng khoán và hp
đng tng lai (Future) đã phát trin  M. Trong đó, TTCK Philadelphia là ni
giao dch HQC ngoi t đu tiên, CBOE trao đi ch s S&P100, S&P500;
TTCK giao dch ch s NYSE…
¬ Mt s quy đnh đi vi hp đng quyn chn c phiu  M
V quy mô HQC: OCC quy đnh HQC trên sàn tp trung là 100 c
phiu c s mi hp đng.
Gii hn v th: c đt ra nhm tránh trng hp c phiu trên các
HQC bán ra cao hn s c phiu đang lu hành, là nhng gii hn v s lng
hp đng đc phép mua bán.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên
SVTH: Nguyn Thái Luyn
17

Ví d v gii hn v th: Gi s nhà đu t A theo xu hng th trng
tng, hin ti A đang s hu 5.000 quyn chn mua c phiu XYZ. Theo quy đnh
A ch có th mua thêm ti đa là 3.000 quyn chn mua hay bán 3.000 quyn chn
bán c phiu XYZ.
Bng 1.1: Tóm tt hành đng ca nhà đu t
Th trng tng Th trng gim
Mua quyn chn
Bán quyn chn
Bán quyn chn
Mua quyn chn
Ngun:
Các công ty mô gii và t doanh chng khoán tham gia vào mi hot đng
kinh doanh trên TTCK nh môi gii chng khoán, cho khách hàng vay tin mua
chng khoán, cung cp các dch v liên quan ti bo lãnh, qun lý tin cho khách
hàng, nghiên cu cung cp các dch v liên quan đn chng khoán.
 M, UBCKNN là mt c quan chính ph qun lý vic phát hành, mua
bán chng khoán và qun lý chính ca HQC. ây cng là c quan bo b nhà
đu t, duy trì th trng đm bo công bng, k lut, hiu qu và to điu kin
huy đng vn.
1.3.2 Th trng giao dch hp đng quyn chn c phiu ti Úc
Úc cng là ni quyn chn rt phát trin vi sàn giao dch ln nht là
Australian stock exchange.
Cách thc giao dch:  giao dch nhà đu t phi có tài khon giao dch
chng khoán. Khi nhà đu t đn công ty chng khoán yêu cu m tài khon giao
dch HQC s đc cung cp:
o Phiu đng ký giao dch HQC (Exchange Trade Options Applications).
Trên phiu này nhà đu t phi đin nhng thông tin v cá nhân và nhng
thông tin cn thit khác.
o ng ký u quyn gi th chp cho công ty chng khoán ni m tài khon.
Khóa Lun Tt Nghip GVHD: T.S Nguyn Th Uyên Uyên

SVTH: Nguyn Thái Luyn
18
o Phiu đng ý chp nhn HQC (Option Agreement and Approval form)
đm bo nhà đu t tuân th nhng quy đnh trong giao dch.
Quy trình giao dch HQC c phiu kiu Úc cng tng t nh  M. Phí
quyn chn đc tính bng đôla Úc. Vào ngày đáo hn, các hp đng có giá tr
thc t 0,01 AUD tr lên s đc thc hin nu không có yêu cu nào khác t nhà
đu t. Ngày thanh toán hp đng là T+3.
1.3.3 Th trng giao dch hp đng quyn chn c phiu ti Hàn Quc
S giao dch chng khoán Hàn Quc (KRX) là sàn giao dch chng khoán
ln hàng th t Châu Á có mc vn hóa khong 950 t USD vi 1896 c phiu
đc niêm yt, bao gm 4 th trng tng đng 4 sàn giao dch là: Sàn giao
dch chng khoán chính (Stock Market Division), sàn giao dch chng khoán
KOSDAQ (KOSDAQ Market Division), sàn giao dch trái phiu (Bond Market)
và sàn giao dch tng lai (Futures Market Division). KRX thit lp sàn giao dch
tng lai song song vi các sàn giao dch khác và trc tip có ban chuyên v qun
lý giao dch các sn phm phái sinh.
Bên cnh h thng giao dch, th trng giao dch HQC c phiu ti Hàn
Quc còn có nhiu h thng khác h tr và mi h thng đu có chc nng riêng
đm bo cho quá trình giao dch đc an toàn và thông sut. C th nh sau:
o H thng giám sát: giám sát giao dch công bng, minh bch.
o H thng lu ký: đm bo quá trình đng ký, lu ký, thanh toán bù tr.
o Ngân hàng thanh toán: ký qu và gii to thanh toán và d tr tin.
o H thng công b thông tin ra th trng
o H thng thông tin chng khoán.
o H thng an toàn: kim soát các vn đ trong quá trình giao dch, đm
bo các hot đng din ra an toàn.
o H thng s c: luôn luôn sn sàng gii quyt bt c s c nào phát
sinh.