Tìm hiểu các dụng cụ đo
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (218.91 KB, 14 trang )
Phan Trọng Hoàng
Tìm hiểu Các Dụng Cụ Đo
I. Giới thiệu chung
Các thông số về kích thước chiều cao, chiều rộng, bề dày, là những số
liệu đầu tiên để chế tạo một chi tiết. Để đo được những kích thước đó ta cần
có các dụng cụ đo,dụng cụ đo thông dụng nhất như: thước kẹp (caliper),
pame (micrometer), đồng hồ so (indicator)
II. Thước kẹp (caliper)
1. Đặc điểm
Dùng để đo chiều dài, đường kính ngoài, đường kính trong, đo chiều
sâu lỗ, phạm vi đo rộng, độ chính xác tương đối cao, dễ sử dụng, giá thành
rẻ
2. Cấu tạo và phân loại.
a.Thước cặp được phân loại dựa vào dung sai ghi trên du xích (độ
chính xác của thước).
-Thước cặp 1/10: đo được các kích thước chính xác tới 0.1 mm
0
1
2
0
5
10
1/10
1
Phan Trọng Hoàng
-Thước cặp 1/20: đo được các kích thước chính xác tới 0.05 mm
0
0
2
4
3
1
1
2
3 4 5 6
7 8
10
9
1
20
-Thước cặp 1/50 : do được các kích thước chính xác tới 0.02 mm.
0
0
2
4
3
1
1
2
3
4 5
6
7
9
8 10
1/50
- Ngoài ra còn có thước cặp điện tử, thước cặp đồng hồ số, vv
2
Phan Trọng Hoàng
b. cấu tạo thước cặp
3
Phan Trọng Hoàng
1. má kẹp ngoài (má động, má tĩnh)
2. má kẹp trong (má động, má tĩnh)
3. thanh đo chiều sâu lỗ.
4. mặt chia chính theo đơn vị mm
5. mặt chia chính theo đơn vị inch
6. thang chia trên du xích theo đơn vị mm
7. thang chia trên du xích theo đơn vị inch
8. hàm động
(ngoài ra các thước còn có chốt khoá, đai ốc hãm, nấc kéo )
3. Cách sử dụng thước cặp
+ Cách đo.
4
Phan Trọng Hoàng
- Trước khi đo cần kiểm tra xem thước có còn chính xác
không.Thước còn chính xác nếu hai vạch “0” trùng nhau khi hai mép thước
trùng nhau.
- kiểm tra mặt vật có sạch không
- khi đo phải giữ cho hai mặt của thước song song với kích thước
cần đo.
- Trường hợp phải lấy thước ra khỏi vị trí đo thì vặn đai ốc hãm để
cố định hàm động với thân thước chính.
+ Cách đọc trị số
- xem nếu vạch “0” của du xích trùng với vạch bất kì trên mặt thước
chính thì đó là kích thước của chi tiết.
-Nếu vạch “0” của du xích không trùng với vạch trên mặt thước
chính thì ta lấy vị trí vạch bên trái gần nhất cạnh vị trí vạch “0” của du xích
làm phần nguyên của kích thước.Xem trên trên du xích vạch nào của du xích
trùng với vạch của thước chính ta nhân với dung sai.Cộng hai giá trị lại ta
được trị số đo.
5
Phan Trọng Hoàng
VD:
0
10
20
30
0
21 3 4 5
6
7
9
8
10
0.1mm
D = 2 + 7 x 0.1 = 2.7 (mm)
Đường kính viên bi là 2.7 mm
III. Pame (micrometer)
1. Đặc điểm
- Là dụng cụ đo chính xác, tính vạn năng kém, c nhiều loại pame:
pame đo đường kính ngoài, pame đo đường kính trong, pame đo chiều sâu
lỗ.
6
Phan Trọng Hoàng
- Pame có phạm vi đo hẹp, có nhiều cỡ : 0 ÷ 25 ; 25 ÷ 50 ; 50 ÷ 75
(mm)
2.Cấu tạo
0.01 mm
0 - 25 cm
0
5
0
5
10
45
1
2
3
4
5
6
7
1. má kẹp tĩnh
7
Phan Trọng Hoàng
2. má kẹp động
3. chốt hãm
4. trục thước chính
5. trục thước phụ (du xích )
6. núm vặn thước phụ
7. dung sai và kích thước có thể đo được
3. Cách sử dụng pame
+ Cách đo
- Trước khi đo cần kiểm ra xem pame có còn chính xác không.
- Khi đo tay trái cầm pame, tay phải vặn cho đầu đo đến gần tiếp xúc
thì vặn núm vặn cho đầu đo tiếp xúc với vật đúng áp lực đo.
- Phải giữ cho đường tâm của 2 đầu đo trùng với kích thước cần đo
- Trường hợp phải lấy pame ra khỏi vị trí đo thì phải vặn cần hãm (đai
ốc ) để cố định đầu đo động trước khi lấy pame ra khỏi vật đo.
+ Cách đọc trị số
- Khi đo dựa vào mép thớc động đọc được số “mm” và nửa “mm” của
kích thước ở trên thước chính. Dựa vào vạch chuẩn trên thước chính ta đọc
được phần chỉ số trên thước phụ (giá trị mỗi vạch tương ứng với dung sai
của thước )
VD:
8
Phan Trọng Hoàng
45
10
5
0
5
0
D = 9.5 + 3 x 0.01 = 9.53 (mm)
Đường kính vật cần đo là 9.53 mm
Bài tập: tập đo chi tiết
9
Phan Trọng Hoàng
1
2
Ø23
1
TL 3:1
3.54
4
2
TL 3:1
Ø20
Ø17.7
17.1
3.7
Ø21.18
Ø19.2
50.3
3.74
81.2
5
21
8.44
72.46
3.54
4°
Ø30.6
5.14
4
Ø26.4
Ngu?i v?
Ki?m tra
Ng.Đ?c Long
T? l?: 1:1
TR? C
Tru?ng ĐH Luong Th? Vinh
Khoa KTCN- L?p CKB
T? s?: 01
A
A
A-A
1x45°
vát 2 d?u
V?t li?u : C45
10
Phan Trọng Hoàng
4. Cách bảo quản pame.
- Không dùng pame để đo vật đang quay
- Không đo các mặt thô, bẩn, phải lau sạch trước khi đo
- Không vặn trực tiếp ống thước phụ để mỏ đo kẹp vào vật đo
- Cần hạn chế việc lấy mỏ đo ra khỏi vị trí đo rồi mới đọc kích
thước.
- Các mặt đo của pame cần phải giữ gìn cần thận tránh để bị gỉ bị
bụi cát,bụi đá mài hoặc phôi kim loại mài mòn.
- Cần tránh va chạm làm sây sát hoặc biến dạng mỏ đo.
- Hàng ngayfsaukhi làm việc phải lau chùi pame bằng giẻ sạch và bôi
dầu mỡ,nên siết vít ( hoặc cần hãm ) để cố định đầu đo động và đặt pame
đúng vị trí ở trong hộp.
IV. Đồng hồ so ( indicator )
1. Đặc điểm
- Là dụng cụ đo chính xác cỡ 0.01 mm ÷ 0,001 mm (đồng hồ điện
tử còn chính xác hơn nữa.)
11
Phan Trọng Hoàng
- Đồng hồ so dùng nhiều trong việc kiểm tra sai lệch hình dạng hình
học và vị trí của chi tiết như độ thẳng độ song song, độ không đồng trục,
- Đồng hồ so còn kiểm trra hàng loạt khi kiểm tra kích thước bằng
phương pháp so sánh.
2. Cấu tạo
6
7
5
4
3
2
1
1. đầu đo
2. bạc
3. mặt số vòng chia dung sai
12
Phan Trọng Hoàng
4. kim chỉ dung sai
5. núm vặn ( cố định đầu đo )
6. kim chỉ mm
7. vòng chia mm
3. Cách sử dụng
- Khi sử dụng đồng hồ so trước hết phải gá lên giá đo van năng hoặc
phụ kiện riêng. Sau đó chỉnh cho đầu đo tiếp xúc với vật cần đo.
- Điều chỉnh mặt số lớn cho kim đúng vị trí số “0” .Di chuyển đồng hồ
so tiếp xúc trượt theo bề mặt cần kiểm tra.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
n
1
3
2
s
13
Phan Trọng Hoàng
4. Cách bảo quản
- Khi sử dụng phải hết sức nhẹ nhàng tránh va đập
- Giữ không để xước hoặc vỡ mặt đồng hồ
- Không nên dùng tay ấn vào đầu đo để thanh đo di chuyển mạnh
- Đồng hồ so phải luôn được gá trên giá, khi sử dụng xong phải đặt
đúng vào vị trí ở trong hộp
- Không để đồng hồ so ở chỗ ẩm ướt.
- Không nên tự ý tháo các nắp của đồng hồ so
14
