Thi t k đi u tra ch n m u, và ế ế ề ọ ẫ
thu th p d li u ậ ữ ệ
s c p ơ ấ
N i dungộ
!"
# $%&'()
2
1. Các khái ni m c b nệ ơ ả
Khái ni m v đi u tra ch n m uệ ề ề ọ ẫ
'*+,(-+!./01.'2.3456'$+/07
8,+!9'*,0.:,*+;*6.'<=>?@'*+!;
A
8,/0'*$B9)+!
=/01C((3'*+.'<)+!7./0
D()+!7./00666'*E1
4
Khái ni m v đi u tra ch n m uệ ề ề ọ ẫ
Chọn mẫu làm giảm chi phí nghiên cứu;
Chọn mẫu đúng cách làm tăng độ chính xác của nghiên cứu;
Tăng tốc độ thu thập thông tin dữ liệu;
Có những tổng thể mà ta không thể nghiên cứu tổng thể.
5
M u nh th nào là t t?ẫ ư ế ố
Tính đúng đắn: mẫu phải đại diện cho tính chất của tổng thể tổng thể hoặc phần
lớn các đơn vị có trong tổng thể;
Tính chính xác: không thể có mẫu đại diện cho tổng thể ở tất cả mọi khía cạnh.
Do đó, luôn có sai số sinh ra từ việc chọn mẫu (sampling error).
Đo lường tính chính xác bằng chỉ tiêu thống kê sai số chuẩn (standard error of
estimate).
6
2. Thi t k đi u tra ch n m uế ế ề ọ ẫ
Các cân nh c khi l a ch n thi t k ắ ự ọ ế ế
ch n m uọ ẫ
Bản chất của Tổng thể:
Tổng thể xác định
Tổng thể xác định nhưng không có được khung mẫu
Tổng thể không xác định
Tổng thể mục tiêu: gắn tổng thể với mục tiêu nghiên cứu
Tổng thể nghiên cứu: chứa các đơn vị nghiên cứu nào?
8
Các cân nh c khi l a ch n thi t k ắ ự ọ ế ế
ch n m uọ ẫ
Bản chất của Tổng thể:
Phải hiểu rõ về các đặc điểm của tổng thể cần nghiên cứu
Phải biết tổng thể bao gồm các đơn vị như thế nào (cá nhân, hộ gia đình,
loại khác).
Phải nắm rõ định hướng nghiên cứu như thế nào, dự định tiến hành và
các điều kiện liên quan.
Có thể có được Khung mẫu hay không?
9
Các cân nh c khi l a ch n thi t k ắ ự ọ ế ế
đi u traề
Các chỉ tiêu cần nghiên cứu:
Các chỉ tiêu mô tả các đặc điểm chung của tổng thể;
Các chỉ tiêu thể hiện các đặc điểm riêng mà ta quan tâm;
Nên lường trước các dạng dữ liệu của chỉ tiêu (danh nghĩa, thứ bậc,
khoảng cách, tỷ số).
Nếu tổng thể bao gồm các nhóm phụ riêng biệt, nên định hướng xác định
các dữ liệu danh nghĩa để chia nhóm theo tỷ lệ.
10
Các cân nh c khi l a ch n thi t k ắ ự ọ ế ế
đi u traề
Thiết kế điều tra xác suất hay phi xác suất?
11
Các cân nh c khi l a ch n thi t k ắ ự ọ ế ế
đi u traề
12
!"# $ !"#
/0 ! /0F !
GH?F9/01I3 EFH?F9/01I3
J'$B EF7
@B ()1KI3 EFLB ()1KI3
56H0M../0 EFN(?../0OI;A7P@
Q'R+!;AS 70'R,T?U
EF0T?2?+!;A 70?/)?TB+VP@;A
WB>9;6
Có sự linh động trong chọn mẫu
Các b c ch n thi t k ch n m uướ ọ ế ế ọ ẫ
13
$>MH'UX>M;
A
0
()J()
J!/0
';H
Y$')?
J!7
=
Q(Z.: >?%R'[
\6
Chấp nhận
Không chấp nhận
Các thi t k ch n m u đi u traế ế ọ ẫ ề
14
()1.'?('3 ()1.].'?('3
;1('C%.('3
-1(?(C2('3
>N1(2^C%('3
>71'(C('3
[[1H.('3
.1_%C('3
.[1'2(C('3
$21.+CCC('3
HN?1(.`''('3
>NFC.a'1%(..2.C(2^C%
('3
>NC.a'1..2.C(2^C%('3
01?C(.b('%C(3
[[C.a'1..2.CH.('3
[[FC.a'1%(..2.CH.
('3
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
ng u nhiên đ n gi nẫ ơ ả
Các nguyên tắc xác định:
Xác định xác suất chọn đơn vị:
Xác suất chọn lựa = cỡ mẫu (n)/tổng thể (N) (%)
Lập danh sách (Khung mẫu).
Chọn ngẫu nhiên theo danh sách
Dùng bảng ngẫu nhiên hoặc dùng lệnh Randbetween trong
Excel
Áp dụng: khi tổng thể tương đối đồng nhất; người nghiên cứu
quan tâm đến đặc trưng chung của tổng thể
15
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
ng u nhiên đ n gi nẫ ơ ả
16
I
E
8
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
h th ngệ ố
?;c !d
J!V?
GV?e/01I3K"13
f$%(1E3@ 4.:7(-AR
;+!gN
+!25V?
h%Pdkhi tổng thể tương đối đồng nhất; người nghiên
cứu quan tâm đến đặc trưng chung của tổng thể
17
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
h th ngệ ố
Các lưu ý để tránh lệch mẫu (bias) :
Trộn ngẫu nhiên danh sách trong Khung mẫu
Chọn ngẫu nhiên đơn vị khởi đầu vài lần.
Nếu thực hiện tốt, phương pháp này cho hiệu quả cao hơn phương pháp
ngẫu nhiên đơn giản.
18
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
h th ngệ ố
19
I
E
8
Ee
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
phân t ngầ
iN/0AR7P1NX(3
Áp dụng chọn
>N5d
jH-;
7%&'0>LS7P
.k(Z%P>L.S7P
I>N'Ugd
I,,7l)
D!&7
20
Ch n m u xác su t: phân t ngọ ẫ ấ ầ
21
Tổng thể (N)
Mẫu (n)
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
phân t ngầ
C.a'1..2.C3?FC.a'1%(..2.C3m
C.a'd(-9n7P(oBH?!C.a'9
/09n7P(.+V//0
*?'Ug+Wd
7,@ +-;.O
DpO
7B(-
22
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
phân t ngầ
qW>Nd
1%r3074>N
q?!a'9S7(.+V/0
')?a'?Fa'
J!E;.S7P
,;%(.E
+!;?-.S7P1N3
23
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
phân t ngầ
Chú ý: cỡ mẫu T?,+*.+)d
/N'*.;m
/(oB>-.S7P*.m
24
Ch n m u xác su t: ọ ẫ ấ
phân nhóm
Chọn mẫu phân nhóm: chia tổng thể ra các nhóm mang tính đa dạng như
tổng thể chung
Nhiều nghiên cứu liên quan tới tổng thể được xác định theo khu vực địa lý
hoặc địa giới hành chính.
Cách chia nhóm này phù hợp với các nghiên cứu có tổng thể ở các cấp
quốc gia, tỉnh, thành phố, hoặc như lãnh thổ nhỏ hơn.
25