Chương 1
TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ
HỆ THỐNG THÔNG TIN
I. Tổng quan về hệ thống thông tin
1. Đặt vấn đề:
!"#$%&'(
)%*%&+,$- '."/(01
2%3'()$4561+ )7)(89:9
;<
"/=>?@A8'$%&'(
%B "
"6+ 9:9C"
"6DE3FGHHI
"JK+, ?L!+)MN>+,C:O
"
PM%&+9 )(89:9?
@ 'H+ON 9'()$QRS.:O
%& 1TUVWXTUYW"
Phân tích về sai sót:
Z[N 4 \]^
S.= 4 _]^
`17 4 V^
/+ +=a_ 4 _W^
/+ +=:'9)1 4 b^
Phân tích về chi phí
R7> 4 ]\^
cM 4 \d^
Phân tích phân bổ hoạt động
`7'. 4 T]^
c+, + += 4 ]W^
e 4 b]^
/+O+ +=271+ +=A)7a)
f?N ?g)(89:9"/)89h2
)8L7?%&9i2)+, "6>1
LAjk9+=)(89:9?=>
)%B)))(8g:A)>1O"
4
2. Hệ thống - Hệ thống thông tin
l)&)),=N N 12 m1%29
ON 9)l+7' 3N
>M!%&!"E%&FJ
`+HI"
l)&)j$)O
)n%O @2:O2 "
II. Các hệ thống thông tin thông dụng
69?L%2(%3%&+,"
1. Hệ xử lý dữ liệu (DPS-Data Processing System)
Chức năng
X o,f p1kDCm"
X J% %&%3'Ol)l"J p:qL j
1L"
',f=8L%3N7f))"
2. Hệ thông tin quản lý (MIS-Management Information System)
N7f%&+,!:9'.
?j$)?r)h"
s84N7f'8)=
5t7fl%<?5t7f8<?"""?N7f%3
1=5t7fl%<?5t7f1<?
5t7f#/e<?"""
Chức năng
X r&D',f p%"
X JmB+a&)r&$D"
X /)N7fH3 "
X /=B9L7lHk)=uN$+,"
/'H'vN7fC=8 !
+,=?%l>%2
= r& N9p"
3. Hệ hỗ trợ quyết định (DSS- Decision Support System)
S8 @)!9M N9p&)f
l"
Khả năng của hệ:
X /)?+A)'9))%BHOu %3N9p"
X /))(8?LMKLgjp"
X / @))%B%OB+a% "
Đặc trưng của DSS
X r&N9pN> N9p"
5
X 61> D?=:7D)0=)(8"
X 61l&O1 N9p"
4. Hệ chuyên gia (ES-Expert System)
@)N7f7N9$a BJ``"
ON 9-8(1?8=:7Dl)l?l)?
%%3"/w1%B>l):918?u=
L?p?"""
III. Các thành phần của một hệ thống thông tin quản lý
6HN M >N7f%3=b
)4
X 6)N9p4D N9p"
X 6)4D9)l?',f?$%
"
X 6))4)L771B+a !"
s84N7f'8)=)N9pR
x?))EL D?))
)('%a?B+a+7'"
/@ =MN ) N +B
j%2("
6
T P tyz{6P|#
T P 6}#x6Q#
T P 6~/#xQ•c
Thông tin
vào từ môi
trường ngoài
Thông tin ra
từ môi
trường ngoài
Quyết
Báo cáo
Thông tin
Điều
Thông tin
Kiểm tra
Nguyên liệu
Sản phẩm ra
Hình 1.1: Hệ thống thông tin theo quan điểm hệ hỗ trợ ra quyết định
/@ 9p- =87 4
!l)&))%B?(?)%B))',
fg)N> N9p@31l"
6=4
Tổ chức4=MBN ?'8)?%3"""
Phương tiện F)X)$I4 B+almMl)?',f?%?
M7%8??1"""
Nhân lực4L jl)M?( l)?',f?$
?"""%3)M>"
Thông tinFI4/%&+,?k%3
LO?k %3LO"6O?:=
9)7=99:€H=%4
"x 4)%B%%?- k?( """
"eM4DL7?( ?>7?"
"tA9)l> "
"s E 1)?% N9p"
Phương pháp xử lý tin4O)l%>?l
? %3?)$"
6=1?%&k\984?)%B))',f
?%3)%B"
IV. Các tính năng của một hệ thống thông tin
X 63 734%&8Lg:73 k:%&9)
l9:)l%&N9p%B29"
X R7 N9p1= %& :"
X eM+7)u )"
X e%&%&',f"
X P)1) "
X P)1) ',f"
X P)1)$@ "
X Pl "
V. Mục đích, yêu cầu phương pháp phân tích thiết kế HTTT
1. Mục đích
X 666=E3FGHHI
X /=Dr& N9p
X /%B>CK+, ?L7
X •+,?=8' "
7
2. Yêu cầu
X t M9)l!M4Lg'HL)l??D
),%&)7%&O"J=ML97
$=9)M "
X t M)X‚4N M)(8kO'H%2k9)l
!M9OL"
X #l1%&k%&LL9 2>)
M
X #l1%&)',f "
X Pp %&:9N71%&k 1)M
9r 1"
VI. Xây dựng thành công một hệ thống thông tin
1. Khái niệm về một dự án công nghệ thông tin thành công
69% =OuMM'p%&
%&'H"# 70 1>
%3*:jf2 $N7 ="6OM=Ba
%3 % +OuNA+ 4S
%&'H=9==))( %&1N7f!
M !?=MMOC4
X cm&)29%&1 !"
X P1%&O9:9$ !"
X /)8l)l%&"
X /=l ?)%&u "
/w1%8+ƒ+43 ?„3
p?>:9„:9'@O%LM*?+h
O"""
X `7)u=p'4% @A?:p)3?=f- 9
21DN7f?( %&+7)up
!?+ +==M)v)"
X JK?K2K+,"
X S$…?%2a?KL7>"
2. Quản lý và phát triển một dự án công nghệ thông tin
SO N7f7L7)M666)
%&+& :%&)121)v)F%
(+?3 ?$: !I"P(:(N )M
666"t7f+9=:9111=ON 2
M1O?=MLAM:9@"#=L j\) 4ea1
8
X†l):91X6Xe9@"Sr) O
+)7%&"
_"T"ea1
P(L%2O N>N7f=+1
MN?)1+)1) "/1=4
X 69l)L
X 69l)N 2:
X 69l)+BL4L j4'pN)1?l)
p>)
X 69l)N7f4ML77+ ?)7l)
N7f=N7%4L?$?'v? !
?'p31)?k?"""
X 69l)%3N7fl)l:f4#l:f
g1?+:?? ??u+,
:M "
_"_"†l):91
x 1l)'p719
r1M"#l):91L j4
X c1:91$
X opu
X S7)1?)%B=M:7
X c( =MN7f%&
X cMp>+BL
X op
X †l):91(+L
X 69l)7
X †l):91B+a
_"b"6
6% :91B+a"#
L j4
X 6M: :91B+a?% B+a4L j:a
?l)(L!j?p%21O2?H‡>
>7L7%& +7)u1 "
X 6@u9>H:91B+a4:9N7?
$h1?j(+"6%3&)=M)7+, !
:91B+a)m&)"
9
X t7f+ !2:91B+a4 !%&)77
:91B+al:f "
X R!+l:f 47+:K )7
%&l:f"#=)O2
MNH2 "#=)p+,M)(8?
N9pl)L"
X 6L$>148MO O
"sL:p)3K9 OM=%&
ML9 Om2 "P7L7+)&)
=N7"
_"\"e9@
SO 1?L j+ 4
X P=14+1%O
:9p&8?k "/B
%3.==)? r&N>"
X 6!:9+ 4O'p%&C1?C9k+7)u
? N>>O=N>N7f?k=@
:+ "
X e9@&)j4:f:9L7 f&)j2LOON "
VII. Giới thiệu một vài phương pháp phân tích thiết kế thông dụng
1. Phương pháp phân tích thiết kế có cấu trúc (SADT-`Hˆ ++ JH+
6HNHI
c%B))')kS‰?f%aBL7 =)(.2
B7"`ˆJ6%&'( OVOf+ 4
X `,>
X c(8:M6)X‚"
X Jm>D>N FE%&5>
9:9<M7"
X 6M8*
X `,LMK%21j1
X c&)1 =
X ŠOj+B9"
Công cụ để phân tích:
X `,+BjDR‹JFR+H++‹J I%j
jJ‹JFJ ‹‚J I"
X S>FJ SH+I
10
X #=@`†F`H† HI
X 6kMFJ J I
X R7(N9pFŒ H[I
X PC79>FcH++`)HG I"
c%B)))(89:9`ˆJ6=%M Of)(8=
@?9:9H)()?L77k+7'$ "#%&
M )%B)):L jL9>)(8=9:
l=M% v>1mC)"
2. Phương pháp phân tích thiết kế Merise
S•ŽQ`•9AkkSHH)Ž ++HLHH+QHv+` +•GGF)%B
))l)&)f%a:AI"c%B)) 3D
l)OVW"o)k+- =OLa
•"†"†HH1%31ˆ'X•XcHHXc)Oj
3a6(O Lp:‰lF/•6•I?%2+.1 "6 H"6
+)M = 2?S•ŽQ`•E%&mM$
:h+aE$'8)1: "
Ý tưởng cơ bản của phương pháp Merise:
Z%aBL7 )%B)))(89:9SH+H ObCBL7+ 4
Mặt thứ nhất4N (9:q+FGHHI N 14
6 vFxH+ IXt [ZXt7pX/9"/:q+=M:v
kT]9_WD22"
Mặt thứ hai4$l)9:qC% ?E%&:qk
%&"Sr%&7%21>l)L jl)&)+8
'"6H=:+ %2D%a? 7:L9!
=h !:+ > !"Sr>%&7N
> ONA?Of@))Np"/=NA
)v)Mk>+ >:$C8"
Mặt thứ ba4CON 9:qN9p)7% :q
+ +7)u"
PC% )%B))SH+H3',fg7L78:
N N>)(8)>MK1L%2l)l"
L j',f%&LMKaL 4
X SN F/H)I4'p) ',f"
X S!F• ‘ I49= N @"
X S)Fc+I4)%&M9%9"
Công cụ để phân tích:
6OB+aL LL9 ?)%B)))(89:9
SH+H+,>%BOM)(89:9
"
11
MỨC DỮ LIỆU XỬ LÝ
SN SN $ SN $',f
S! S!$ S!$',f
Slf Slf$ Slf$',f
ŠM )%B)))(89:9S•ŽQ`•=B+a: A"
)%B))%&m$ac)/(’:)7)(8
2"#%&M )%B))j:$"J=?M7N9
0)%B))%3% 9:v3 "
6>?@+…L+)%B))M>LL%2)(
89:9
/=M>L%2)M N >
: L $4$) ?$LL9
$ 1)(89:9"
Hình 1.2 Các bước phát triển của một hệ thống thông tin
12
Thiết kế
Thực hiện
Lập kế hoạch
Phân tích
Mức quan niệm
Mức tổ chức
Mức vật lý
Thông tin Xử lý con người thiết bị
3. Phương pháp phân tích MCX (Méthode de xavier castellani)
c%B)))(8S/o=jkc)?+% 6
'8)QQ•FQ+QG NH“•H+HI+1"c%B)))(8
S/o OOfC%BL7+ 4
/)v)'(%&>!N8'MLMK
C)( "
/)v))(8?A?N>',f$ "
/)v)%&',f"
S/o=%M8&)2"#%&M%3"
4. Phương pháp phân tích GLACSI (Groupe d’ Animation et de Liaison pour l’ AnalyseHH
H)H`+€H“QG I
c%B))n=jkc)? 3\DTUY_"67
==+% /c)FQy6I"#BL7 )%B
))>Ll)&)OM9 1BL7
+ ( 9>)(84
X #O
X #O1
X #O:7
X c(8D
X S>
X S>',f
X c(8@
X 6!4alf
X 6!',f4',fH?',fH3
X S%39)l48?18??)$O
X x %3X
#%&M )%B))% ,$9"ŠM
)%B))M71"
#)%B)))(89:9.=aOE=)%B)))(8
%2%&F••ˆ4•L”H•HHˆ ++I+…%&L9a%Bm"
VIII. Những sai lầm có thể xẩy ra khi phân tích thiết kế HTTT
#)%B)))(81%227N9L
Ck)j1:9:9N>)(8%+ 4
X 69+9)l!M)M4
X #%3)(8Lp7%a99) %#`J"
X 6l)$m
13
X Jml: 2mN
X `)9?: j+B
X `L&) %3+,"
X 69u
X #%3)(89uM7?C
"
IX. Các giai đoạn xây dựng một hệ thống thông tin tin học hóa
S)%B)))(89:9)77N 1+ 4
X #OF>;I
X #O:7F(A :7DI
X P$':M:9@2
X S.= F!l)>I
X 6,:
t>)M )7LAk>1
nk+9N7 n+2C !"
1. Lập kế hoạch (khảo sát hệ thống)
P( 1ON 9)'@ %3)(8%
g'p9%2:=M9O-?L
)l??!=ON 9'("x 1
‡%&f %4'(T2 ()
Tn"S8+0$+ 4
/=9'(2C()666n:;#9=?
X 63 LA?3 :9@
X Š28)8
X #(?l)%B "
X /=8&7a>"
X 6rLOn%&0 l+BL 1"
#==1?:9@ 1&)j:8 %3
)(89:9%"
14
2. Phân tích
† 1(:'(T? 1L j
1:a+ 1l):91"c(8L j1+ 4
2. 1 c(814
x 1gM‡>11 n81
!"/M?=L j4
X 6>M14N Oj+B?M>M
$ !"
X 6>M11 !
X op) !
X / !O!LO=ON
X /N O!
_"_"c(8:7l)j+B4
c(8:7)79ObC4
X c(8:7$:‰l4'H'v:7D:‰l=M$'7))
:‰l)2"
15
n
%
9;
o p
2)7%9
;
n
>;
6> M O
9 O
+,"
S.= ?M
?L7>"
RA
6•/Q•#
c’#6–/ 6Q{6e{
2
)7>;
Hình 1.2: Sơ đồ xây dựng một hệ thống thông tin tin học hóa
X c(8:7:94'H'v:7D8M7'(
2n%h &8+…H1"
X c(8:714:7Dl$:::!?
$:!N7f)v) !"
` =?%3)(8)7p 7))++?(AM
: k7))"6=1? 1%3)(8)7> một
điểm cân bằng giữa nhu cầu và khả năng"
` :. '7))%3)(8)7lập hồ sơ nhiệm vụ"/
g84
X Pp>D1%&"
X Pp '(N "
X Pp>+B%& 2%3+,%B "†
L7*F))HIM#`J>%&%B "
6=1?l)j+B0 l:8 b)8 4#%3
)(8?/%#%3+,"
_"b"o(>D4
#%3)(8 :9N7)(8M'(>) ?
k=‡>> "6L1
)(8>( 1N "t>>M'(>
%&9:E)7jk)8 %"
3. Thiết kế
69:9)(8:)7 13 "69:9+…
)%B!M > "#=L j7C
7$>@ "6 19:9%3)(8)7'
p94
X /"
X /NA)+?9)l',f
X /:M:
X /)%B$%&+,"
6=1?9:9L j+ 4
X 69:94'p%&Fl)MI@%&+,
"
X 69:9D4p ',fMD',f
"
X 69:9 49= > 9)%3X
X 69:9
X 69:9)48O:‰l
X J:9(+1p8 "
16
4. Giai on thc hin
6 1'(L j'(GHBL7"s9
%B>D 2%B2:M: .
C "6 1.= 7lOE%&
1.= FI
SN 1+,M
%2*%3+,:lO )M
+ "
5. Chuyn giao h thng
x 1 1mM%3)(8h
ĂÂÊÔƠƯĐăĂâÂêôơ -đƠ ƠƯƠ-Ơ-à ảƠ
)(8)71%3+,1rp8"
6. Bo trỡ
R7>N>+, !?:A)9+= M
8B?lB+,"
6=1?N>'(=M7H+Bj%2(4
Hỡnh 1.3: Quỏ trỡnh xõy dng mt h thng thụng tin
17
Lậ p k ế h o ạ c h
Th ực h iện
Ph ân t íc h
Th iết k ế
Ch uy ển g ia o
Bả o t r ì
X. Cỏc mc bt bin ca mt h thng thụng tin
sp k%&= ')k
)(8"/=L j4
X /=>CC7B7%B- M'p
Or 1)(8"
X /=>CM12%3:O
"
X /=7N : O
N 9:q+ "
/=bk%& 4
1. Mc quan nim
SN +78=
L)7N 28 "/7
)7l)27))C+ "s8?N7f
9L :"
C th, mc quan nim ngi ta cn mụ t:
X /%&%&+,"
X /%&N %&?
2%3LO"
X 6%&"
X ãƯĐáƠạĐôƠằƠăĐẳ ẵĐắÊƯăâÊƯ
X /)7L)7
"
Cú 3 loi quy tc:
Qui tc qun ly áƠĐƠĂ ôặĐĐầ ẩả đÂẫ áấăđâ
)Ck%3I"s84ậSV phi np hc phớ khi vo hcậ?ậdoanh nghip phi
ong thu VATậ"SM'H'vNA=)7NAN7f:9
L0NA>=BLp)è:;
Qui tc t chc:NAON 97)) "
Qui tc k thut:NAON 9O:lM7L7=M
%&"
6=1aN 73(04
X /D >;
X 9>;
X jNAN7f%9;
18
2. Mức tổ chức (logic)
S8 !'p)%B?(?=?!
M)%3+,@31l"61?
73(04ˆ;†a(;†:;
6a!%&7H7))B+aN
@"J=?2!E"
.3. Mức vật lý (tác nghiệp)
P(8k%&>=8=M l"61
?73(01%9;
SO lf'p
%3C=?a(%&72@? )%B
l)"
Hình 1.4: Mô hình không gian phát triển hệ thống
19
TTin XLý Cngười Thbị
MVL
MTC
MQN
MVL
MTC
MQN
MVL
MTC
MQN
MVL
MTC
MQN
Lập kế hoạch
Phân tích
Thiết kế
/=M'HrL%2N>)(89:9M
: b$>…aO"
Mức Dữ liệu Xử lý
Quan niệm
Logic
Vật lý
S>N $
S>!
S>lf
S>N $',f
S>!',f
S>lf',f
H ết chương 1
20