®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
CÊu t¹o «t«
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
Nội dung môn học:
1. kiến thức cơ bản về ôtô
3. hệ thống lái
5. hệ thống phanh
6. hệ thống điện ôtô và chiếu sáng tín hiệu
2. hệ thống truyền lực
4. hệ thống treo
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
1.1 CÊu t¹o chung
Xe «t« bao g m c¸c b ồ ộ
ph n nh sau: ậ ư
1. ng c¬ Độ
ng c x ng ho c ng c Độ ơ ă ặ độ ơ
diesel
2. H th ng truy n l cệ ố ề ự
3. G m xe ầ
H th ng treoệ ố
H th ng l¸iệ ố
H th ng phanh ệ ố

4. i n ng c Đ ệ độ ơ
5. i n th©n xe Đ ệ
6. Th©n vỏ
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
1.2 Phân loại theo năng l ợng chuyển động
Xe ôtô có thể đ ợc phân loại
thành các dạng sau tuỳ theo
nguồn năng l ợng chuyển động:

ng c xng
ng c diesel
ng c lai (Hybrid)
Xe s dng nng
lng in
ng c lai loi t
bo nhiờn liu
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
Phân loại theo năng l ợng chuyển động
Xe s dng ng c
xng
Loi xe ụtụ ny hot ng bng
ng c s dng nhiờu liu xng.
Do ng c xng to ra cụng sut
ln ng thi nú cú kớch thc

nh gn, nờn chỳng c s
dng rng rói trờn cỏc loi xe du
lch.
Ngoi ra ngi ta cũn s dng
ng c CNG, ng c LPG v
ng c chy bng cn, chỳng
s dng cỏc loi nhiờn liu khỏc
nhau.
CNG: Khớ ga nộn t nhiờn
LPG: Khớ ga hoỏ lng
ng c
Bỡnh nhiờn liu (nhiờn liu
xng)
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Ph©n lo¹i theo n¨ng l îng chuyÓn ®éng
Xe sử dụng động cơ diesel
Loại xe ôtô này hoạt động
bằng động cơ sử dụng nhiêu
liệu diesel. Do động cơ diesel
tạo ra mômen xoắn lớn và có
tính kinh tế nhiên liệu tốt, nên
chúng được sử dụng rộng rãi
trên các loại xe tải và xe SUV.
SUV: Xe đa dụng kiểu thể
thao
Động cơ
Bình nhiên liệu

(nhiên liệu diesel)
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
Xe sử dụng động cơ lai (Hybrid)
Loại xe ôtô n y ợc trang b v i nh ng
ngu n n ng l ng chuy n ng khác
nhau, nh ng c x ng v mô tơ i n. Do
ng c x ng phát ra i n n ng, lo i xe
ôtô n y không c n ngu n bên ngo i
n p i n cho c quy. H th ng d n ng
bánh xe dùng i n 270V, ngo i ra các
thi t b khác dùng i n 12V.
Ví dụ, khi kh i h nh, xe s dụng mô tơ
i n, mô tơ n y tạo ra công su t cao mặc
dù t c th p. Khi xe t ng t c, nó s v n
h nh ng c x ng, ng c n y có hi u
qu h n t c cao h n. B ng cách sử
dụng t i u c hai ngu n n ng l ng
chuy n ng nh trên, s t c hi u
qu trong vi c gi m ô nhi m do khí x
v nâng cao tính kinh t nhiên li u.
S mô t h th ng Hybrid c a Toyota
( ng c x ng v mô tơ i n).
ng c
B i in
Hp s
B chuyn i
c quy

®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Xe ôtô sử dụng năng lượng điện
(EV)
Loại xe ôtô này sử dụng nguồn
điện của ắc quy để vận hành
môtơ điện. Thay vì sử dụng nhiên
liệu, ắc quy cần được nạp lại
điện. Loại xe này mang lại nhiều
lợi ích, như không gây ô nhiễm
và phát ra tiếng ồn thấp khi hoạt
động. Hệ thống dẫn động bánh xe
dùng điện 290V, ngoài ra các thiết
bị khác dùng điện 12V.
•
Sơ đồ mô tả hệ thống EV của
Toyota.
Bộ điều khiển công suất
Môtơ điện
Ắc quy
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Xe sử dụng động cơ lai loại tế
bào nhiên liệu (FCHV)
Loại xe ôtô này sử dụng năng lượng
điện tạo ra khi nhiên liệu hyđrô phản

ứng với ôxy trong không khí sinh ra
nước. Do nó chỉ thải ra nước, nó
được coi là tốt nhất trong những loại
xe có mức ô nhiễm thấp, và nó
được tiên đoán sẽ trở thành nguồn
năng lượng chuyển động cho thế hệ
ôtô tiếp theo.
•
Sơ đồ mô tả hệ thống Hybrid tế bào
nhiên liệu của Toyota.
Ắc quy phụ

Hệ thống lưu Hyđrô

Bộ tế bào nhiên liệu

Môtơ điện

Bộ điều khiển công suất

đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
đề c ơng bài giảng: cấu tạo ôtô
Khoa: cơ khí động lực h ng yên-7/2005
1.3 Phân loại theo ph ơng pháp dẫn động
4WD (4 bỏnh ch ng)

MR (ng c t gia, cu
sau ch ng)


FR (ng c t phớa
trc, cu sau ch ng)

FF (ng c t phớa
trc, cu trc ch
ng)

Xe có th c phân
lo i theo v trí c a
ng c , bánh xe ch
ng v s l ng c a
bánh xe ch ng.
FF ( ng c t phía tr c, c u tr c ch
ng)
Do xe FF không có trục các đăng, có th
t o nên không gian r ng bên trong xe, do
đó đạt đ ợc tính ti n nghi cao.
FR (động cơ đặt tr ớc, cầu sau
chủ động)
Do xe FR cân bằng tốt về trọng l
ợng, nó có tính ổn định và điều
khiển tốt.
MR (động cơ đặt giữa, cầu sau
chủ động)
Do xe MR cân bằng tốt về trọng l
ợng giữa cầu tr ớc và cầu sau, nó
có tính điều khiển rất tốt.
4WD (4 bánh chủ động)
Do xe 4WD d n ng b ng c 4
bánh xe, nó có th ho t ng n nh

d i các i u ki n ng x u. Tr ng
l ng c a nó l n h n so v i các lo i
xe khác.
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Hệ thống truyền lực sẽ
truyền công suất của động
cơ đến các bánh xe.
Nó chủ yếu được chia thành
các loại sau đây:
•
FF (Động cơ đặt trước
– Bánh trước chủ động)
•
FR (Động cơ đặt trước
– Bánh sau chủ động)
•
Hộp số thường
•
Hộp số tự động
Lưu ý:
Ngoµi xe FF và FR, còn có
các loại xe 4WD (4 bánh
chủ động) và MR (động cơ
đặt giữa - cầu sau chủ
động).
FF
FR

Lốp và bánh xe Moayơ cầu xe Trục cầu xe
Bộ vi sai Trục các đăng Bán trục
Hộp số dọc Hộp số ngang Động cơ
1.2 hÖ thèng truyÒn lùc
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Khái quát
Hệ thống truyền lực
Xe FF (Động cơ đặt trước –
Bánh trước chủ động) có MT
1.Động cơ
2.Ly hợp
3.Hộp số ngang
4.Bán trục
5.Trục cầu xe
6.Lốp và bánh xe
FF Xe FF (Động cơ đặt trước
– Bánh trước chủ động) có AT
Xe FR (Động cơ đặt phía
trước – Bánh xe sau chủ
động) có MT
Xe FR (Động cơ đặt phía
trước – Bánh xe sau chủ
động) có ATO
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005

Ly hợp của xe có hộp
số thường cho phép
công suất của động cơ
được nối hay không
nối bằng thao tác của
bàn đạp ly hợp.
Bàn đạp ly hợp
Cần đẩy
Xylanh chính
Ống dầu thủy lực
Xi lanh cắt ly hợp
Càng cắt ly hợp
Vỏ ly hợp
2. C u T o C a Ly H pấ ạ ủ ợ
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Cao su chắn bụi
Càng cắt ly hợp
Kẹp
Vòng bi cắt ly hợp
Vỏ ly hợp
Đĩa ly hợp
Bánh đà
Lò xo mặt trời
Đĩa ép
C¸c chi tiÕt cña ly hîp
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005

®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Đường truyền lực của ly
hợp
Ly hợp bao gồm một bộ
phận mà hoạt động bằng cơ
khí để truyền công suất, và
một bộ phận mà sử dụng áp
suất thủy lực để truyền công
suất.
Hoạt động cơ khí
Hoạt động thủy lực
Bàn đạp ly hợp
Cần đẩy
Xylanh chính
Ống dầu thủy lực
Xylanh cắt ly hợp
Càng cắt ly hợp
Vòng bi cắt ly hợp
Lò xo mặt trời
Đĩa ép
Đĩa ma sát
ng truy n l cĐườ ề ự
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
ng truy n l cĐườ ề ự
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005

®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Một hộp số
(ngang), bao gồm
phần hộp số có
gắn một bộ vi sai,
được sử dụng
trong xe cầu trước
chủ động và xe
động cơ đặt giữa
cầu sau chủ động.
Hộp số
Vi sai
Truc sơ cấp
Trục thứ cấp
H p S Ngangộ ố
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Hộp số thường nối và
ngắt công suất và thay
đổi sự kết hợp giữa các
bánh răng ăn khớp với
nhau. Kết quả là nó có
thể thay đổi được lực
truyền động, tốc độ quay
và chiều quay.
Động cơ
Ly hợp

Truc sơ cấp
Ống đồng tốc
Cần số
Trục thứ cấp
Vi sai
Bán trục
Lốp
THAM KHẢO:
•
Hoạt động của hộp số
thường
•
SMT
3. H p S Th ngộ ố ườ
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Ho¹t ®éng cña hép sè th êng
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
SMT vận hành bướm
ga, ly hợp và cần số
trong khi chuyển số
bằng một ECU.
Đặc điểm:
•
Không có bàn đạp ly

hợp.
•
Chuyển số được thực
hiện bằng công tắc.
Cần số (công tắc)
Các cảm biến
ECU
Bơm thủy lực
Bộ chấp hành
Động cơ
Ly hơp
Hộp số
SMT (H p s th ng b¸n t ng)ộ ố ườ ựđộ
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Một hộp số tự động bao gồm một biến mô, bộ bánh răng hành tinh
và hệ thống điều khiển thủy lực.
Nó dùng áp suất thủy lực để tự động chuyển giữa các tay số tùy theo
tốc độ xe, góc mở bướm ga và vị trí cần số. Do đó không cần phải
chuyển số như trong hộp số thường; thậm chí nó không có ly hợp.
Nó cũng sử dụng máy tính để điều khiển chuyển số theo điều kiện
chạy xe do các cảm biến phát hiện được. Hệ thống này được gọi là
ECT (hộp số điều khiển điện tử).
THAM KHẢO:
Hộp số tự động điều khiển thủy lực hoàn toàn
1. Biến mô
2. Bơm dầu
3. Bộ bánh răng hành tinh

4. Cảm biến tốc độ xe
5. Cảm biến tốc độ bánh răng
trung gian
6. Cảm biến tốc độ tuabin đầu
vào
7. Các cảm biến
8. ECU động cơ và ECT
9. Các van điện từ
10. Bộ điều khiển thủy lực
11. Cần chuyển số
H p S T ngộ ố ựĐộ
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Cấu tạo của hộp số tự động điều khiển hoàn toàn thủy lực
về cơ bản giống như ECT (hộp số điều khiển điện tử). Tuy nhiên,
hộp số này điều khiển việc chuyển số bằng cơ khí qua việc phát
hiện tốc độ xe bằng thủy lực qua van ly tâm và phát hiện góc mở
bàn đạp ga bằng mức độ dịch chuyển của cáp bướm ga.
Biến mô
Bơm dầu
Bộ truyền bánh
răng hành tinh
Van li tâm
Bàn đạp ga
Động cơ
Cáp bướm ga
Bộ điều khiển thủy lực
Cần số

Hộp số tự động
điều khiển thủy
lực hoàn toàn
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Biến mô của xe có hộp số tự động truyền công suất của động cơ đến
hộp số bằng cách sử dụng lực của dầu thủy lực. Về nguyên lý nó có
thể so sánh với hai chiếc quạt được đặt đối diện nhau. Một chiếc quạt
thổi không khí để làm quay chiếc quạt kia. Chuyển động quay của
cánh bơm tạo lực ly tâm cho dầu thủy lực, sau đó dầu này truyền lực
đến cánh tuabin.
H p S T ng ộ ố ựĐộ
1. C¸nh b¬m (tõ ®éng c¬)
2. C¸nh tuabin (®Õn hép sè)
3. Stato
4. Vá tr íc
5. Ly hîp kho¸ biÕn m«
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Bơm dầu được dẫn
động bằng biến mô
để tạo áp suất thủy
lực cần cho hoạt
động của hộp số tự
động.


Thân trước
Bánh răng bị
động
Bánh răng chủ
động
B¬m dÇu cña hép sè tù ®éng
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
®Ò c ¬ng bµi gi¶ng: cÊu t¹o «t«
Khoa: c¬ khÝ ®éng lùc h ng yªn-7/2005
Bộ truyền này chuyển giữa các tay số của hộp số tự động. Nó sử
dụng áp suất thủy lực để giữa một trong 3 bánh răng (bánh răng
hành tinh, bánh răng mặt trời hay bánh răng bao) đứng yên nhằm
tạo ra\ các trạng thái như mong muốn sau đây: giảm tốc, truyền
thẳng và quay ngược chiều.
THAM KHẢO:
Hoạt động chuyển số được mô tả bằng mô hình bao gồm một bộ
bánh răng hành tinh.
Giảm tốc -Truyền trực tiếp - Quay ngược chiều
1. Trục trung gian
2. Cần dẫn
3. Bánh răng mặt trời
trước
4. Bánh răng mặt trời
sau
5. Bánh răng bao
6. Bánh răng hành tinh
(ngắn)
7. Bánh răng hành tinh
(dµi)

L u ý
Bộ Truyền Bánh
Răng Hành Tinh
Trong phần tham khảo dùng một mô
hình để giải thích họat động bằng
cách sử dụng các trục đầu vào và đầu
ra khác nhau. Trong xe thực tế, cấu
tạo phức tạp hơn nhằm cho phép bộ
truyền bánh răng hành tinh chuyển
số thuận tiện, như trong sơ đồ bên
trái.