Tiết 40 - Nói tránh nói giảm
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.04 MB, 20 trang )
Thế nào là nói quá? Tác dụng của nói quá?
Nói quá có thể sử dụng trong các trường
hợp nào sau đây?
a. Thành ngữ, tục ngữ, ca dao
b. Trong văn thơ trữ tình
c. Trong thơ châm biếm, hài hước.
d. Trong tất cả các trường hợp trên
d.
“Lựa lời”
“Vừa lòng nhau”
!" #$%#&'!(
!" #$
)%*+,-
%&)-
-
Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi
gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng
đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong
Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột
ngột. ( Hồ Chí Minh, Di chc)
-
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời. (TE Hữu)
- Lượng con ông Độ đây mà…rõ tội nghiệp, về đến
nhà thì bE mẹ chẳng còn ( Hà Phương )
./01/0203-đi gặp, đi, chẳng còn4
%*+,)05./
VD1: Nghĩa của các từ :
đi gặp, đi ,
chẳng còn
Chết
672/02054%&8
VD3: Cách nói “Con dạo này không được chăm
chỉ lắm” -> Phủ định điều ngược lại thể hiện
sự nhẹ nhàng, tế nhị, giúp người nghe dễ tiếp
nhận
%&9-
Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt
vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người
mẹ vuEt ve từ trán xuEng cằm, và gãi rôm ở sEng
lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng
44:;<=>?7/20@
?7A+,3BC./
VD2: Sử dụng từ “Bầu sữa” -> Cách diễn
đạt tế nhị, tránh thô tục, thiếu lịch sự.
DEF
%&8-
-
Con dạo này lười lắm.
- Con dạo này không được chăm chỉ lắm.
-> Dùng từ đồng nghĩa thể hiện cách cách diễn
đạt tế nhị, tránh cảm giác đau buồn.
?7/44:;<=>20@?
7A+,3“Bầu sữa”GH7A+,
305./IJ
!!"#$%&'
(Lão Hạc)*
+!!", /0#%1%123
+đi đi,14567##8"39
%1&:+đi đi,;<
;%1!$5
!" #$%#&'!(
!" #$
)%*+,-
VD1: Nghĩa của các từ :
Đi , chẳng còn
Chết
VD3: Cách nói “Con dạo này không được chăm
chỉ lắm” -> Phủ định điều ngược lại thể hiện
sự nhẹ nhàng, tế nhị, giúp người nghe dễ tiếp
nhận
VD2: Sử dụng từ “Bầu sữa” -> Cách diễn
đạt tế nhị, tránh thô tục, thiếu lịch sự
DEF
-> Dùng từ đồng nghĩa thể hiện cách cách diễn
đạt tế nhị, tránh cảm giác đau buồn.
9!K (sgk/108)
@D5-
L/020M*+,>NO=05
P0205@542
L/020%&M3/<Q*0>N
5@542R%&S/
VD 4 : Hôm sau sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão
bảo ngay : - Cậu Vàng BB: rồi, ông giáo ạ!
(Lão Hạc, Nam Cao)
“đi đời” : bị giết -> Tránh cảm giác ghê sợ.
NNM7/T5@542UB;0
ENRVW<2<3
%& : Kiếp hồng nhan có mong manh
Nửa chừng xuân thoắt gãy cành thiên hương
XTruỵên Kiều>=Y&Z
=> Trong văn học nói giảm nói tránh đã tạo
giá trị thẩm mĩ làm đẹp cho ngôn từ.
Nhóm 1 : - Ông cụ chết rồi.
=> Ông cụ đã t#= rồi.
Nhóm 2 : Bài thơ của anh dở lắm.
=> Bài thơ của anh ch a đ ợc hay
lắm.
Nhóm 3 :Anh còn kém lắm
=> Anh cần phải cố gắng hơn
nữa
Nhóm 4 : Anh ấy bị th ơng nặng thế
thì không sống đ ợc lâu nữa đâu
chị ạ.
=> Anh ấy nh thế thì không đ ợc
lâu nữa đâu chị ạ.
-> Cách nói vòng
-> Cách nói tỉnh l ợc.
-> Dùng các từ ngữ đồng
nghĩa (c bit l cỏc t Hỏn
Vit)
-> Dùng cách nói phủ định từ ngữ
trái nghĩa
!" #$%#&'!(
!" #$
)%*+,-
VD1: Nghĩa của các từ :
Đi , chẳng còn
Chết
VD3: Cách nói “Con dạo này khơng được chăm
chỉ lắm” -> phủ định điều ngược lại thể hiện
sự nhẹ nhàng, tế nhị, giúp người nghe dễ tiếp
nhận
VD2: Sử dụng từ “Bầu sữa” -> Cách diễn
đạt tế nhị, tránh thơ tục, thiếu lịch sự
DEF
->Dùng từ đồng nghĩa thể hiện cách cách diễn
đạt tế nhị, tránh cảm giác đau buồn.
9!K (sgk/108)
VD 4 : Hơm sau sang nhà tơi. Vừa thấy tơi, lão
bảo ngay :- Cậu Vàng BB: rồi, ơng giáo ạ!
(Lão Hạc, Nam Cao)
“đi đời” : bị giết -> Tránh cảm giác ghê sợ.
40204:;<7/>4:;<
/GH[+\0205@5
42%7/
a. Khi cần phê bình nghiêm khắc, nói thẳng,
nói đúng sự thật
b. Khi cần thơng tin chính xác, trung thực
trong văn bản hành chính (Biên bản, báo
cáo…)
c. Cả 2 trường hợp trên
c.
%&- + Lớp trưởng thông báo với giáo
viên chủ nhiệm: - Tuần qua, bạn Sang
thường xuyên đi học chưa đúng
giờ lắm.
+ Nhân chứng vụ tai nạn giao
thông nói với Chủ tòa: -Tôi
thấy anh ta chạy xe với tốc
độ không chậm cho lắm.
→ H/?W]@>MGHB?
B;0,0B*0giao tiếp
Hãy quan sát tranh minh hoạ trên màn hình và dùng phép nói
giảm nói tránh để diễn đạt lại các câu trong những tình huống
sau và cho biết ở mỗi tình huống đó, em đã sử dụng cách nói
giảm nói tránh nào?
0^
4/G_
H
/=`
không nên
ở đây nữa!
a$$bc!
Nói giảm nói tránh bằng
cách: noùi voøng
W0
Hde
0e07e<0
4C`
Beọnh tỡnh0
H0e00f
0gB;0V/Q
P/
Núi gim núi trỏnh bng
cỏch: noựi troỏng
(tổnh lửụùc)
4H
PBh/
4i\D
B2I
4HP
Bh/4iG
jDB2
I
Nói giảm nói
tránh bằng
cách dùng từ
Hán Việt đồng
nghĩa
Mk=
V?l/
]2+m`
Mk=
V?l/
0//=
e
Nói giảm nói tránh
bằng cách phủ định
từ ngữ trái nghĩa .
!" #$%#&'!(
!" #$
)%*+,-
VD1: Nghĩa của các từ :
Đi , chẳng còn
Chết
VD3: Cách nói “Con dạo này không được chăm
chỉ lắm” ->Phủ định điều ngược lại thể hiện sự
nhẹ nhàng, tế nhị, giúp người nghe dễ tiếp
nhận
VD2: Sử dụng từ “Bầu sữa” ->Cách diễn
đạt tế nhị, tránh thô tục, thiếu lịch sự
DEF
->Dùng từ đồng nghĩa thể hiện cách cách diễn
đạt tế nhị, tránh cảm giác đau buồn.
9!K (sgk/108)
VD 4 : Hôm sau sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão
bảo ngay :- Cậu Vàng BB: rồi, ông giáo ạ!
(Lão Hạc, Nam Cao)
“đi đời” : bị giết -> Tránh cảm giác ghê sợ.
lbnopq
1. Bài tập 1:
/=/4C>:V
đi nghỉ
V/rN3=N0g
4OVF>NMsmMKV?
chia tay nhau
2. Bài tập 2:
/
)
<@tMK*V?Vu`
/
9
[tMKV?Vu`
V
)
4/G_<gH/=`
V
9
GH[mBQ=P/`
>
>
3. Bài tập 3: Vận dụng cách nói giảm nói tránh
đặt câu đánh giá trong những trường hợp cụ thể.
4. Bài tập 4:
pq(!c
/vQ=H4:01/P4iND
V2007.Bt0BV@MW][I
0h0201/N0gGFe`
+207w<2<=B/xE200
vQ=H4:01/P4iNkhuyết tật
2007.Bthy sinhBV@MW][I
h0201/Ncòn chưa tốt, cần cố gắng hơn
207w<2<=B/phẫu thuật tử thi.
Bài 1: Hãy chuyển các cách diễn đạt sau đây thành cách diễn đạt nói giảm, nói tránh?
Bài 2: Sử dụng nói giảm nói tránh phù hợp sẽ tạo cho con người có phong cách nói
năng như thế nào?
/?<0205kB^J0>05Mk5/
V!^<W2BRtd>j07J4/<
0W7JH4S01/:5MK:N
+@8y4[BsB^
)44#%
)44#%?%1
@
A
??@
A
4
4#%
%11%1!B&#
44#%
CñNG Cè
$z{!&|$}~$
•€$S0R0K
•€l0•020VD<0g?M0204720
•€6?V-QF<-
‚vd0B01/0QF<
‚20ƒ020M01/0QF<
Bµi tËp vÒ nhµ
Bµi tËp vÒ nhµ
ViÕt ®o¹n héi tho¹i , trong
®ã cã sö dông phÐp nãi
gi¶m nãi tr¸nh.
