1
S GIO DC & O TO NGH AN
TRNG THPT NGễ TR HềA
TậP HU
ấN
Tổ TRƯởNG chuyên môn
CấP THPT
( tháng 8 năm 2011 )
NTH
Giáo viên
Ngoõ Quang Tuaỏn
Nm hc : 2011 - 2012
2
NéI DUNG TËP HUÊN
1. Những vấn đề chung về quản lý tổ chuyên môn.
2. Xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn.
3. TTCM với công tác quản lý hoạt động dạy học.
4. TTCM với công tác quản lý phát triển chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
CHUYÊN ĐỀ 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ QUẢN LÝ TỔ CHUYÊN MÔN
TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC.
A. MỤC TIÊU :
1. Mục tiêu chung:
- Nâng cao hiểu biết cho TTCM về lãnh đạo, quản lý, quản lý giáo dục;
- Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của TCM trong trường THCS và THPT;
- Làm rõ chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của TTCM trong quản lý TCM thực hiện các
nhiệm vụ theo các qui định hiện hành để định hướng cho việc học tập, bồi dưỡng tăng
cường năng lực thực hiện nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục hiện nay.
2. Mục tiêu cụ thể:
- Nắm được một số khái niệm về lãnh đạo, quản lý, quản lý giáo dục, người quản lý và
vai trò của họ.
- Hiểu được một số vấn đề khái quát về nhà trường phổ thông; vị trí vai trò, nhiệm vụ
của TCM trong trường THCS và THPT (sau đây gọi là trường trung học).
- Hiểu rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của TTCM trường trung học theo quy định
hiện hành.
- Ý thức rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn của TTCM trong trường trung học, chủ
động tích cực học tập để thực hiện tốt vai trò của mình trong điều hành hoạt động TCM đạt
hiệu quả.
B. NỘI DUNG :
1. KHÁI QUÁT VỀ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ, QUẢN LÝ GIÁO DỤC :
1.1 LÃNH ĐẠO
- Là khả năng gây ảnh hưởng, động viên, chỉ dẫn, chỉ thị người khác hành động nhằm
thực hiện mục tiêu mong muốn. Lãnh đạo là quá trình định hướng dài hạn cho chuỗi các
tác động của công tác quản lý.
1.2 QUẢN LÝ
- Là quá trình tác động có kế hoạch, có chủ đích, hợp qui luật của chủ thể quản lý đến
đối tượng quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả các tiềm năng, các cơ hội của tổ chức, đưa tổ
chức đạt đến mục tiêu đã xác định.
- So sánh Lãnh đạo và Quản lý :
3
LÃNH ĐẠO
QUẢN LÝ
* Lãnh đạo là khả năng gây ảnh hưởng,
động viên, chỉ dẫn, chỉ thị người khác hành
động nhằm thực hiện mục tiêu mong muốn
* Lãnh đạo là quá trình định hướng dài hạn
cho chuỗi các tác động của CTQL
* Lãnh đạo quan tâm đến quyết định gì và
truyền đạt thông điệp gì.
* LĐ quan tâm đến chiến lược
* Đón nhận và tạo ra sự thay đổi
* Đề ra hướng đi
* Thúc đẩy mọi người
* Quản lý hướng vào trật tự và sự nhất quán
của tổ chức (Thông qua việc thực hiện các
chức năng QL)
* Là quá trình CTQL tổ chức liên kết và
tác động lên đối tượng quản lý để thực hiện
các định hướng tác động dài hạn
* QL quan tâm hơn đến việc ra quyết định
như thế nào và quá trình truyền đạt thông tin
ra sao.
* QL quan tâm đến khía cạnh hoạt động tác
nghiệp
* Lập kế hoạch hoạt động và ngân sách
* Tổ chức công việc cho nhân viên
*Kiểm soát và giải quyết vấn đề
1.3. QUẢN LÝ GIÁO DỤC
- Là những tác động có hệ thống, có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể
quản lý giáo dục đến hệ thống giáo dục nhằm làm cho hệ thống giáo dục vận hành theo
đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường
XHCN Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học – giáo dục, đưa hệ thống giáo
dục tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất.
-> Bất kỳ một tổ chức nào, cơ cấu và quy mô ra sao đều cần phải có sự quản lý và có
người quản lý để tổ chức hoạt động và đạt được mục đích đề ra.
-> TTCM CẦN CẢ LÃNH ĐẠO VÀ QUẢN LÝ.
1. 4. NGƯỜI QUẢN LÝ VÀ CÁC VAI TRÒ
4
1.5. YÊU CẦU VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
1.6. PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ
5
2. TRƯỜNG TRUNG HỌC TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN
- Căn cứ vào Luật Giáo dục và Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ
thông và trường phổ thông nhiều cấp học (gọi tắt là Điều lệ trường trung học) (Ban hành
kèm TT 12, có hiệu lực từ 15/5/2011), hãy nêu cơ cấu tổ chức bộ máy của trường Trung
học hiện nay.?
* TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ, LÃNH ĐẠO
- TỔ CHỨC ĐẢNG
- HỘI ĐỒNG TRƯỜNG
- HIỆU TRƯỞNG VÀ CÁC P.HIỆU TRƯỞNG
- HỘI ĐỒNG TĐ, KT, VÀ CÁC HĐ TƯ VẤN KHÁC
- TỔ CHUYÊN MÔN
- CÔNG ĐOÀN, ĐOÀN, ĐỘI, CB THAM VẤN
3. TỔ CHUYÊN MÔN TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC
- Tổ chuyên môn là một bộ phận của nhà trường, gồm một nhóm giáo viên (từ 3 người
trở lên) cùng giảng dạy về một môn học hay một nhóm môn học hay một nhóm viên chức
làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục, tư vấn học đường…được tổ chức lại để cùng nhau
thực hiện các nhiệm vụ theo qui định tại khoản 2 điều 16 của Điều lệ nhà trường.
- Mỗi TCM có tổ trưởng và từ 1-2 tổ phó do hiệu trưởng bổ nhiệm vào đầu năm học
- Trong trường trung học có 2 loại TCM phổ biến: Tổ đơn môn và tổ liên môn.
- Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của trường THCS, THPT
- Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai các hoạt động giáo dục và dạy học.
- Tổ chuyên môn là đầu mối quản lý mà Hiệu trưởng dựa vào đó để quản lý nhà trường
trên nhiều phương diện, nhưng cơ bản nhất là hoạt động giáo dục, dạy học và hoạt động sư
phạm của GV.
- TCM là nơi tập hợp, đoàn kết các GV trong tổ, kịp thời động viên, giúp đỡ GV trong
tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ
3.1. NHIỆM VỤ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
6
Điều 16: “Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng, giáo viên, viên chức làm công tác thư viện,
thiết bị giáo dục, cán bộ làm công tác tư vấn cho học sinh của trường trung học được tổ
chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn học hoặc nhóm các hoạt động ở từng
cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lý
chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm trên cơ sở giới thiệu của tổ chuyên môn
và giao nhiệm vụ vào đầu năm học”
3.2. TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TCM
- Có kế hoạch công tác và hoàn thành các nhiệm vụ theo quy định tại Điều lệ trường
trung học.
- Sinh hoạt ít nhất hai tuần một lần về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt
động giáo dục khác.
- Hàng tháng, rà soát, đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ được phân công.
3.3. NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ TỔ CHUYÊN MÔN
7
4. TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN VÀ QUẢN LÝ TCM
- Tổ trưởng chuyên môn: là người đứng đầu TCM, do hiệu trưởng bổ nhiệm, chịu
trách nhiệm trước hiệu trưởng về phân phối nguồn lực của tổ, hướng dẫn, điều hành việc
thực hiện các nhiệm vụ của TCM theo qui định, góp phần đưa nhà trường đạt đến các mục
tiêu đã đề ra theo kế hoạch.
- Vị trí và vai trò của TTCM
+ Tổ trưởng CM do Hiệu trưởng bổ nhiệm vào đầu mỗi năm học. Nhiệm kỳ của
TTCM là 1 năm, hết một năm học có thể bổ nhiệm lại hoặc bổ nhiệm mới tùy theo điều
kiện và yêu cầu của từng trường.
+ TTCM là người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng giảng dạy và lao động sư
phạm của GV trong phạm vi các môn học của TCM được phân công đảm trách.
+ Tổ trưởng CM là một CBQL, được hưởng phụ cấp chức vụ theo các văn bản qui
định hiện hành.
- Tiêu chuẩn tổ trưởng chuyên môn
+ Tổ trưởng CM là một GV nên phải đảm bảo các qui định về tiêu chuẩn trình độ
chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức của nhà giáo qui định trong chuẩn nghề nghiệp
GV (ban hành theo Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT);
+ Tổ trưởng CM có nhiệm vụ, quyền lợi, trách nhiệm…qui định tại điều 30,31, 32
và 33 của Điều lệ trường trung học.
+ Tổ trưởng CM phải là người có khả năng xây dựng kế hoạch; điều hành tổ chức,
hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ GD&ĐT
và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho GV trong tổ;
đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng, kỉ luật GV thuộc tổ mình quản lý.
4.1. TIÊU CHUẨN VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC TTCM
4.2. NHIỆM VỤ CỦA TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN
8
- Quản lý tổ chuyên môn thực hiện các nhiệm vụ qui định tại điều 16, điều lệ
trường TrH.
- Trọng tâm:
+ Quản lý GV và hoạt động dạy học của GV
+ Quản lý việc học của HS
+ Quản lý tài chính, tài sản của TCM
+ Thực hiện các nhiệm vụ khác do HTr giao
- Quyền hạn của tổ trưởng chuyên môn:
+ Quyền quản lý, điều hành các hoạt động của tổ
+ Quyền quyết định các nội dung sinh hoạt tổ trên cơ sở các kế hoạch.
+ Quyền theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở, động viên và kiểm tra thực hiện
+ Quyền được tham dự các cuộc họp, hội nghị chuyên môn
+ Quyền được ưu tiên bồi dưỡng về chuyên môn
+ Quyền được hưởng các chế độ chính sách theo qui định.
+ Quyền tư vấn, đề xuất với Hiệu trưởng những vấn đề về chuyên môn.
+ Quyền tham gia vào hội đồng thi đua khen thưởng của nhà trường, là một trong
những thành viên chính thức của hội đồng.
4.3. QUYỀN CỦA TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN
4.4. CÁC HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ CỦA TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN
9
4.5. TĂNG CƯỜNG MỐI QUAN HỆ CỦA TTCM TRONG HOẠT ĐỘNG QUẢN
LÝ
===================== o0o ===================
10
CHUYÊN ĐỀ 2
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN
A. MỤC TIÊU
1. Mục tiêu chung:
- Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) có những hiểu biết cơ bản về kế hoạch, các loại kế
hoạch của tổ chuyên môn (TCM), qui trình, kỹ thuật xây dựng kế hoạch.
- Vận dụng vào việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn và tổ chức,
hướng dẫn giáo viên trong tổ xây dựng kế hoạch chuyên môn của cá nhân, đảm bảo các qui
định hiện hành, phù hợp với điều kiện thực tế.
2. Mục tiêu cụ thể:
- Nắm vững các kiến thức cơ bản về xây dựng kế hoạch hoạt động trong năm học của tổ
chuyên môn: các khái niệm (kế hoạch năm học của TCM, kế hoạch hoạt động trong năm
học của giáo viên…); ý nghĩa, yêu cầu chung nội dung và qui trình xây dựng 2 loại kế
hoạch có tính pháp quy và tính phổ biến của TCM trong năm học (kế hoạch chuyên môn
năm học, kế hoạch hoạt động cuả GV).
- Vận dụng được các kiến thức trên vào xây dựng kế hoạch của TCM và tổ chức, chỉ
đạo xây dựng kế hoạch hoạt động năm học của giáo viên và các loại kế hoạch khác.
- Nâng cao ý thức về vai trò của TTCM (và của giáo viên) trong việc xác định mục tiêu
và phương hướng cho các hoạt động phát triển chuyên môn trong năm học; trên cơ sở đó,
dần khắc phục thói quen làm việc theo kinh nghiệm hoặc tùy tiện.
B. NỘI DUNG
- Phần 1: Những vấn đề chung về xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn.
- Phần 2: Xây dựng kế hoạch năm học của tổ chuyên môn.
- Phần 3: Tổ chức, hướng dẫn giáo viên trong tổ chuyên môn xây dựng
kế hoạch năm học của cá nhân.
- Phần 4: Thực hành xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn.
PHẦN 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn:
1.1. Các loại kế hoạch ở TCM:
- Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn;
- Kế hoạch hoạt động trong năm học của GV;
- Kế hoạch học kỳ;
- Kế hoạch hàng tháng;
- Kế hoạch cho từng loại hoạt động:
11
( KH thực hiện các chuyên đề cải tiến phương pháp dạy học; KH hội giảng; kế hoạch
dự giờ; KH bồi giỏi - phụ kém; KH tổ chức hoạt động ngoại khóa; KH nâng cao chất lượng
chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trong tổ … )
2 loại kế hoạch có tính pháp quy
Kế hoạch năm học của
tổ chuyên môn
(Kế hoạch TCM)
Kế hoạch hoạt động trong năm
học của giáo viên
(Kế hoạch cá nhân)
Theo “Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông
có nhiều cấp học” – Bộ GD-ĐT, 2011
1.2. Các khái niệm cơ bản:
- Kế hoạch: (bản kế hoạch) là “toàn bộ những điều vạch ra một cách có hệ thống về
những công việc dự định làm trong một thời hạn nhất định, với mục tiêu, cách thức, trình
tự, thời hạn tiến hành” (Từ điển tiếng Việt, Viện ngôn ngữ học, Nhà xuất bản Khoa học xã
hội - 1988).
- Xây dựng kế hoạch: (còn gọi là lập kế hoạch) là xác định các mục tiêu, các hoạt động
và nguồn lực cần thiết để đạt tới mục tiêu một cách phù hợp với tình hình thực tiễn trong
khoảng thời gian xác định.
Xây dựng kế hoạch là làm rõ 4 câu hỏi quan trọng:
- Chúng ta là ai và đang ở đâu?
- Chúng ta muốn đi đến đâu?
- Chúng ta làm gì? Làm thế nào? Bằng phương tiện/công cụ gì? để đến được vị trí
mong muốn?
- Làm thế nào để biết chúng ta tới đích?
- Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn: (thường gọi tắt là “kế hoạch tổ chuyên
môn”) là bản dự kiến kế hoạch triển khai tất cả các hoạt động của TCM trong một năm
học, nhằm thực hiện những mục tiêu phát triển của TCM và của nhà trường.
Đặc điểm:
- Là công cụ có tính pháp quy để TTCM quản lý, chỉ đạo các hoạt động của TCM;
- Là cơ sở để xây dựng các kế hoạch khác của TCM;
- Là định hướng nhất quán cho các hoạt động của các thành viên trong TCM;
- Là phương tiện để thực thi kế hoạch năm học của nhà trường;
- Do TTCM trực tiếp chỉ đạo xây dựng.
- Xây dựng kế hoạch năm học của TCM: là sự xác định một cách có căn cứ khoa học
những mục tiêu, nhiệm vụ của tổ chuyên môn và định ra những phương tiện cơ bản để thực
hiện có kết quả những nhiệm vụ, chỉ tiêu đó.
Bản chất của việc xây dựng kế hoạch TCM là xác định xem trong năm học tới, TCM
hướng đến những mục tiêu phát triển nào; muốn thực hiện các mục tiêu phát triển đó cần
phải làm gì, làm thế nào, khi nào làm và ai sẽ làm.
12
- Kế hoạch hoạt động của giáo viên: là bản dự kiến của giáo viên về những công việc
sẽ làm trong năm học, với mục tiêu, cách thức, trình tự, thời hạn tiến hành cụ thể, nhằm
thực hiện những ý đồ phát triển của cá nhân phù hợp với mục tiêu phát triển của TCM và
của nhà trường.
1.3 Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn:
- Đối với tổ trưởng chuyên môn:
+ Kế hoạch TCM thể hiện tầm nhìn của TTCM về phương hướng phát triển các mặt
hoạt động của TCM trong năm học tới, thể hiện qua các mục tiêu, yêu cầu, các biện pháp
và nguồn lực để thực hiện mục tiêu đó;
+ Kế hoạch TCM có ý nghĩa như là phương tiện, công cụ quản lý quan trọng giúp
TTCM tổ chức, chỉ đạo, điều hành, kiểm tra đánh giá một cách thống nhất các hoạt động
của tập thể TCM, cũng như của từng thành viên trong tổ.
+ Kế hoạch TCM giúp TTCM chủ động, tự tin trong công tác quản lý, chỉ đạo các
hoạt động của TCM.
- Đối với các thành viên trong tổ:
+ Kế hoạch TCM thể hiện thống nhất ý chí, nguyện vọng và khả năng phấn đấu
vươn lên để phát triển (tâm và lực) của tập thể giáo viên trong TCM;
+ Kế hoạch TCM chỉ rõ phương hướng hành động và phối hợp cho mọi thành viên
trong tổ;
+ Là cơ sở có tính pháp lý cho mỗi thành viên trong TCM xác định kế hoạch hoạt
động trong năm học.
- Đối với hiệu trưởng:
+ Kế hoạch TCM là một trong những loại kế hoạch cơ bản và có tầm quan trọng
nhất trong quản lý nhà trường; nó là sự triển khai cụ thể việc thực hiện tầm nhìn, chiến
lược phát triển và kế hoạch hoạt động trong năm học của nhà trường;
+ Kế hoạch TCM có ý nghĩa như là một phương tiện quan trọng trong công tác quản
lý, chỉ đạo phát triển nhà trường của Hiệu trưởng, nhất là về phương diện chuyên môn
nghiệp vụ; đồng thời là một trong những cơ sở cho hoạt động kiểm tra, đánh giá của hiệu
trưởng.
1.4 Những yêu cầu đối với việc xây dựng kế hoạch TCM
- Đảm bảo tính mục đích
- Đảm bảo tính khoa học
- Đảm bảo tính cụ thể, đo được
- Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi
- Đảm bảo tính linh hoạt
- Đảm bảo tính dân chủ
- Đảm bảo tính hệ thống, nhất quán
13
PHẦN 2
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH NĂM HỌC CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
1. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong năm học của tổ chuyên môn
1.1 Nội dung của bản kế hoạch TCM
a) Phần mở đầu:
- Các loại nghị quyết của Đảng các cấp (có liên quan đến phát triển giáo dục)
- Các chỉ thị của Nhà nước, của chính quyền các cấp.
- Các văn bản chỉ đạo nhiệm vụ năm học của ngành (được ban hành từ các cơ quan
quản lý nhà nước về giáo dục.
- Nghị quyết Chi bộ nhà trường, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học của nhà trường
(nếu đã có).
-> Lưu ý: khi đưa vào phần mở đầu của kế hoạch, chỉ nên chọn những cơ sở pháp lý
gần nhất với nhà trường để làm điểm tựa pháp lý trực tiếp cho việc đề xuất các nội dung
của kế hoạch của TCM.
b) Phần nội dung:
- Đặc điểm tình hình
+ Nêu bối cảnh năm học: (bối cảnh năm học (của quốc gia, của nhà trường, của
TCM), thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách thức của TCM);
+ Nêu tình hình thực tế của TCM (thống kê kết quả về tình hình thực hiện kế hoạch
năm học trước; những điểm mạnh, điểm yếu và thuận lợi, khó khăn cơ bản của TCM trong
năm học mới
+ Mục này cần trả lời rõ 2 câu hỏi: TCM của chúng ta đang ở đâu? TCM của chúng
ta là tổ chức như thế nào?
- Các mục tiêu, nhiệm vụ và chỉ tiêu cơ bản (của các nhiệm vụ)
+ Những mục tiêu nào TCM cần đạt được trong năm học này? (Đâu là mục tiêu ưu
tiên?)
+ Những nhiệm vụ trọng tâm TCM cần phải thực hiện năm học này là gì? (đâu là
nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên?)
+ Cần đưa ra những chỉ tiêu nào, xác định mức độ nào để đáp ứng yêu cầu của mục
tiêu và phù hợp với từng nhiệm vụ? Chỉ tiêu phải được định lượng và biểu thị cụ thể bằng
những con số, tỷ lệ %
+ Lưu ý: việc đề ra hệ thống mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu cần phải dựa trên căn cứ từ
các cơ sở pháp lý nói trên để đảm bảo sự phù hợp với kế hoạch phát triển chung của nhà
trường, của địa phương.
- Các biện pháp thực hiện từng nhiệm vụ
+ Gồm các loại biện pháp pháp lý – hành chính, biện pháp nhận thức tư tưởng, biện
pháp tâm lý, biện pháp huy động và hỗ trợ nguồn lực/điều kiện, biện pháp kiểm tra, đánh
giá…
+ Phần này trả lời 2 câu hỏi: cần có hành động cụ thể nào (làm gì?) và làm như thế
nào, theo những cách nào để thực hiện các nhiệm vụ đã đề xuất?
14
- Xác định lịch trình thực hiện và cách thức kiểm tra, kiểm soát việc thực hiện các
nhiệm vụ, các hoạt động chính của TCM
+ Trả lời câu hỏi: Lộ trình/kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ/hoạt động chính trong
năm học như thế nào? Kiểm tra/ kiểm soát thực hiện kế hoạch thế nào?
- Những đề xuất của TCM
+ Căn cứ vào mục tiêu và nhiệm vụ đã xác định, đối chiếu với hoàn cảnh thực tế cụ
thể của tổ, TCM đưa ra một số đề xuất đối với lãnh đạo nhà trường hoặc các đơn vị, cá
nhân có liên quan đê tăng cường sự hỗ trợ hoặc kết hợp hành động…
1.2 Hình thức trình bày bản kế hoạch TCM
1.2.1 Theo hình thức mang tính truyền thống và phổ biến:
- Phần 1: ( Tiêu ngữ )
+ Tên chủ thể của kế hoạch (Trường và TCM);
+ Quốc hiệu;
+ Thời gian;
+ Tên văn bản;
+ Các căn cứ pháp lý.
- Phần 2: ( Nội dung chính )
+ Đặc điểm tình hình
+ Các mục tiêu, nhiệm vụ và chỉ tiêu cơ bản (của các nhiệm vụ)
Các biện pháp thực hiện từng nhiệm vụ
Xác định lịch trình thực hiện và cách thức kiểm tra, kiểm soát việc thực hiện
các nhiệm vụ, các hoạt động chính của TCM
Những đề xuất của TCM
- Phần 3: ( Chủ thể lập KH ký tên và Hiệu trưởng phê duyệt )
PHÊ DUYỆT
(Hiệu trưởng ký tên, đóng dấu)
TỔ TRƯỞNG
(ký tên)
TRƯỜNG THPT …
TỔ …
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
……, ngày 9 tháng 9 năm 2011
KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG NĂM HỌC 2011 – 2012
- Căn cứ vào Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2011 -2012 của
Bộ GD-ĐT, của Sở GD-ĐT tỉnh (hoặc của Phòng GD-ĐT…);
- Căn cứ vào phương hướng nhiệm vụ năm học của Trường THPT/THCS……
Tổ …… xây dựng kế hoạch hoạt động năm học 2011-2012 như sau:
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
1. Bối cảnh năm học
15
2. Thuận lợi (mạnh/thời cơ)
3. Khó khăn (yếu/thách thức)
II. CÁC MỤC TIÊU NĂM HỌC:
Mục tiêu 1:
III. CÁC NHIỆM VỤ, CHỈ TIÊU VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :
1. Nhiệm vụ 1:
- Các chỉ tiêu:
- Các biện pháp:
…
IV. LỊCH TRÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH
Thời gian Nội dung công việc
Người phụ
trách
Điều chỉnh kế hoạch Ghi chú
V. NHỮNG ĐỀ XUẤT:
1. ………
2. ……….
PHÊ DUYỆT BGH
(Hiệu trưởng ký tên, đóng dấu)
Tổ trưởng
(ký tên)
1.2.2. Mục tiêu:
- Mục tiêu là “đích cần đạt tới để thực hiện nhiệm vụ”
(Từ điển Tiếng Việt . Viện Ngôn ngữ học. NXB KHXH – 1988).
- Trong xây dựng kế hoạch, mục tiêu là tuyên bố về những thay đổi mà một cá nhân
hoặc một tổ chức mong muốn có được khi kết thúc thời hạn một nhiệm vụ, một hoạt động
trong kế hoạch.
16
1.2.3. Chỉ tiêu: Chỉ tiêu là “mức định ra để đạt tới, thường được biểu hiện bằng con số”
- Chỉ tiêu có tính cụ thể, chính xác, định lượng được, đo lường được, đối chiếu được.
Ví dụ: công việc này sẽ có mấy người đạt? tỷ lệ % là bao nhiêu? thực hiện công việc
đó trong thời gian bao lâu? Đến đâu thì kết thúc? Chỉ tiêu về chất lượng học sinh năm học
này cao hơn năm học trước bao nhiêu %?
- Chỉ tiêu nằm trong mục tiêu, biểu đạt cụ thể cho mục tiêu.
- Có chỉ tiêu số lượng và chỉ tiêu chất lượng.
1.2.4. Sự khác biệt và cách thức biểu đạt mục tiêu và chỉ tiêu:
- Trong thực tiễn xây dựng kế hoạch của TCM, của nhà trường và của các cấp quản lý
hệ thống (Phòng, Sở GD-ĐT…) thường có sự bất cập về sự biểu đạt mục tiêu và chỉ tiêu.
- Do vậy, lưu ý TTCM một số vấn đề sau:
+ Mục tiêu là một phát biểu chung về những gì mong muốn đạt được, mang tính
khái quát.
+ Chỉ tiêu là một thành phần cụ thể phải đạt được để thực hiện mục tiêu, là biểu
hiện, cụ thể hóa của mục tiêu.
+ Các mục tiêu đề ra có thể có nội dung phức tạp, vì thế chúng thường được phân
thành các chỉ tiêu khác nhau. Như vậy, các chỉ tiêu (của một mục tiêu) là sự phân nhỏ mục
tiêu đó thành các thành phần. Hoàn thành tất cả các chỉ tiêu đó nghĩa là đã đạt được mục
tiêu đề ra.
+ Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch, mỗi mục
tiêu nên gồm không nên đặt ra quá nhiều chỉ tiêu (tối đa nên có 5 chỉ tiêu).
1.2.5. Các nhiệm vụ chủ yếu của TCM cần được TTCM quan tâm khi xây dựng kế
hoạch năm học của TCM:
- Nhiệm vụ bồi dưỡng tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức nhà giáo (gắn với việc
thực hiện các cuộc vận động lớn của ngành);
- Nhiệm vụ thực hiện chương trình giáo dục: tổ chức dạy và học theo chương trình, kế
hoạch, theo chuẩn KT-KN; tổ chức hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm
tra đánh giá kết quả học tập của học sinh… ;
- Nhiệm vụ bồi dưỡng phát triển năng lực sư phạm của GV: (qua hoạt động nghề nghiệp
thực tiễn, qua hoạt động học tập…) ;
- Các nhiệm vụ khác: chủ nhiệm lớp, hoạt động của Đoàn, Đội…
1.2.6. Một số chương trình hoạt động trong năm học của TCM để thực hiện một nhiệm
vụ dạy học và phát triển chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trong tổ:
- Chương trình hoạt động áp dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học nhằm phát huy
tính tích cực của học sinh;
- Chương trình hoạt động dạy giá trị sống, kỹ năng sống…
- Chương trình hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học;
- Chương trình hoạt động kiến thực tập sư phạm của TCM theo các chuyên đề phù hợp
với tình hình và nhu cầu phát triển chuyên môn của tổ;
- Các chương trình hoạt động khác …
17
2. Quy trình xây dựng kế hoạch TCM
3. Chu trình quản lý xây dựng và thực hiện kế hoạch năm học của TTCM
18
PHẦN 3
TỔ CHỨC, HƯỚNG DẪN GIÁO VIÊN XÂY DỰNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG
CÁ NHÂN TRONG NĂM HỌC
1. Hướng dẫn giáo viên xây dựng KHCN
1.1 Vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong việc tổ chức, hướng dẫn giáo viên xây
dựng KHCN:
- TTCM tự nhận thức đầy đủ ý nghĩa của nhiệm vụ tổ chức, hướng dẫn GV trong TCM
xây dựng KHCN: đây là một trong những chức trách, nhiệm vụ và nội dung quản lý, chỉ
đạo TCM, có ý nghĩa đối với đối với công tác quản lý TCM và quản lý nhà trường
- Làm cho GV hiểu được ý nghĩa của KHCN đối với sự phát triển nghề nghiệp của mỗi
nhà giáo
- Có trách nhiệm hướng dẫn GV về mục đích, yêu cầu, nội dung và phương pháp xây
dựng KHCN
- Có vai trò tổ chức xây dựng và quản lý quá trình thực hiện KHCN của các giáo viên
trong tổ
1.2 Nội dung KHCN
- Phân tích tình hình (của cá nhân trong năm học: nhiệm vụ, thuận lợi, khó khăn…)
- Xác định các mục tiêu, nhiệm vụ cá nhân thực hiện trong năm học: nhiệm vụ nâng cao
phẩm chất, đạo đức, lối sống; nhiệm vụ phát triển chuyên môn nghiệp vụ; nhiệm vụ học
tập, nhiệm vụ chủ nhiệm, các nhiệm vụ khác được giao…và xác định yêu cầu, chỉ tiêu thực
hiện của mỗi nhiệm vụ
- Chỉ rõ các hoạt động trọng tâm cần ưu tiên thực hiện trong năm học
- Chỉ rõ các điều kiện cần có để cá nhân thực hiện nhiệm vụ
- Xác định lịch trình các hoạt động chính của cá nhân trong năm học
- Đề xuất yêu cầu với TCM và với BGH nhà trường
1.3 Quy trình tổ chức, quản lý xây dựng và thực hiện KHCN
19
2. Kỹ thuật 5W+2H để tư duy toàn diện khi lập kế hoạch
CÂU HỎI Ý NGHĨA ỨNG DỤNG
What? - Chọn vấn đề gì? Làm gì? - Tổ chức 1 tiết dạy thực hiện chuyên đ
ề đổi
m
ới PPDH “Cải tiến tổ chức hoạt động nhóm
trong dạy học môn Toán lớp 10”
When? - Khi nào bắt đầu l
àm? khi
nào kết thúc?
- Tiết 3 + 4, sáng thứ 5, tuần 8 (ng
ày …tháng
10 năm 2011)
Where? - Công vi
ệc diễn ra ở đâu? Bố
trì không gian đó ra sao?
- Dạy tại Lớp 10 A5
- Họp tổ rút kinh nghiệm tại Phòng h
ọp Hội
đồng
Who? - Ai làm ? S
ắp xếp, phân
công họ như thế nào?
- Dạy: Cô Lê Hằng Nga (nhóm T.10)
- Dự: cả tổ toán
Why? - T
ại sao lại chọn các yếu tố:
công việc/nơi
ấy/thời điểm
ấy/người làm
ấy/cách thức
ấy/nguồn lực ấy?
- Ch
ọn các yếu tố: công việc/địa điểm, thời
gian, người dạy, người dự, cách tiến h
ành,
phương tiện như thế …bởi vì……
How (know)?
- Làm thế nào? - TTCM ph
ổ biến kế hoạch đầu tháng
10/2011;
- Cô Nga cùng nhóm Toán 10 xây d
ựng kế
hoạch bài dạy.
- Cô Nga thực hiện chuyên đề qua bài d
ạy
trên lớp
- C
ả tổ toán phân tích, rút KN ngay trong tiết
4
How much? -Bao nhiêu ngu
ồn lực
(CSVC, kinh phí…)?
- Máy chiếu Projecter
- Loa, mic không giây cho GV
- In 2x40 phiếu học tập
3. Trình bày bản KH NH của TCM theo biểu đồ Gantt :
* Cách vẽ một biểu đồ Gantt:
+ Vẽ đường thời gian của kế hoạch từ đầu đến cuối năm học (theo tháng hoặc theo
tuần) trên trục toạ độ (trục tung- nằm ngang);
+ Trên trục hoành (ngược lại với trục tung) thể hiện các hoạt động cần được hoàn
thành trong suốt kế hoạch;
+ Vẽ một vạch nằm ngang (đậm) ở mỗi mức độ của hoạt động để chỉ khoảng thời
gian thực hiện mỗi công việc.
* Ví dụ về biểu đồ Gantt:
20
Thời gian thực hiện (tháng)
Các hoạt động và công
việc
9 10
11
12 01
02
3 4 5 6 7 8
Phân công
- Việc 1: …………
- Việc 2: …………
- Việc 3: …………
- Việc 4: …………
- Việc 5: …………
- Việc 6: …………
- Việc 7: …………
- Việc 8: …………
- Việc 9: …………
4. Trình bày bản kế hoạch theo đầu công việc:
TT
Nội dung
công việc
Chỉ tiêu/
Sản phẩm
Biện pháp
Thời hạn
hoàn thành
Người phụ
trách
Ghi chú
1 Công việc A
2 Công việc B
3 Công việc C
4 .…
5. Trình bày bản kế hoạch theo tiến trình thời gian:
Thời gian
Nội dung công
việc
Chỉ tiêu/
sản phẩm
Biện pháp
Người phụ
trách
Ghi chú
Từ….đến…. Công việc A
Từ….đến…. Công việc B
Từ….đến…. Công việc C
Từ….đến…. Công việc D
Từ….đến…. Công việc
21
Chuyên đề 3
TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN VỚI CÔNG TÁC QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
A. MỤC TIÊU
1. Mục tiêu chung:
- Củng cố hiểu biết về hoạt động DH, về CTGDPT
- Biết công việc của TTCM trong quản lý DH (gắn với CTGDPT, với việc học của các
đối tượng HS khác nhau; quản lý hồ sơ,…)
- Tăng cường kỹ năng quản lý DH với tư cách TTCM.
B. NỘI DUNG
Phần 1: Những vấn đề chung về hoạt động dạy học và chương trình GDPT
Phần 2: Tổ trưỏng chuyên môn với công tác quản lý dạy học
Phần 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của tổ trưởng chuyên môn
Phần 4: Thực hành về một số biện pháp quản lý dạy học của tổ trưởng chuyên môn
PHẦN 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ
CHƯƠNG TRÌNH GDPT
1. Vai trò chương trình giáo dục phổ thông
- Căn cứ để GV xây dựng kế hoạch bài dạy,
- Căn cứ để GV soạn đề kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS,
- Căn cứ để GV xây dựng kế hoạch công tác năm,
- Căn cứ để cán bộ quản lý nhận xét, đánh giá về chuyên môn, nghiệp vụ của GV (qua
giáo án, các đề kiểm tra, thi; dự giờ lên lớp, ).
2. Nội dung công tác quản lý
22
PHẦN 2
TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN VỚI CÔNG TÁC QUẢN LÝ DẠY HỌC
1. Quản lý thực hiện CT: (chức năng QL)
- Lập kế hoạch: Dựa vào văn bản, thông tư, chỉ thị của cấp trên; qua nắm bắt về tổ
viên; CSVC, KHCN,TCM
- Thực hiện CT: triển khai thực hiện phân phối CT, chuẩn KT- KN; chủ trương đổi
mới CT, đổi mới PPDH, kiểm tra, ĐG; DH phù hợp đối tượng; ôn tập KT, GV viết sáng
kiến- kinh nghiệm
- Giám sát: Rà soát, xem xét hoạt động thực hiện CT của GV (phát hiện vấn đề, điều
chỉnh KH)
- Đánh giá: đối với GV: Qua sản phẩm của GV(hồ sơ, kết quả DH); đối với HS: kết
quả học tập, tu dưỡng
2. Xác định được nội dung ưu tiên trong số các hoạt động quản lý sau:
- Dạy học đánh giá theo chuẩn KT-KN của chương trình môn học.
- Tổ chức thực hiện đổi mới phương pháp và tiến hành dạy học theo chuyên đề, dạy học
tự chọn có hiệu quả.
- Tổ chức sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học đúng, đủ theo các tiết trong PPCT.
- Tổ chức xây dựng và thực hiện kế hoạch phụ đạo HS yếu kém và bồi dưỡng học sinh
giỏi.
- Tổ chức việc đánh giá kết quả học tập của HS một cách khách quan, công bằng
- Quản lý việc tổ chức ôn thi học kỳ, cuối năm, cuối cấp và quản lý việc ôn thi HS giỏi
1 cách có hiệu quả.
- Tạo điều kiện, khuyến khích và hỗ trợ các GV viết sáng kiến kinh nghiệm có chất
lượng.
3. Quản lý DH cho các đối tượng: (phân hóa)
- Dựa vào kết quả học lực của HS để phân loại
- Phân công GV dạy hợp lý
- Tổ chức xây dựng KH, chuẩn bị nội dung DH
- Triển khai, giám sát
- Đánh giá
4. Quản lý DH theo chuyên đề:
- Mục tiêu: Củng cố KT cho HS yếu kém, nâng cao, mở rộng cho HS khá, giỏi
- Nội dung hoạt động:
+ Thống nhất các chuyên đề
+ Phân công GV thực hiện
+ Phân công thẩm tra, góp ý, bổ sung và hoàn thiện
+ Triển khai DH chuyên đề (có sự tham gia củaTCM)
+ Tổng kết, đánh giá
* Lưu ý: Số lượng CĐ phù hợp đối tượng, thời gian và điều kiện nhà trường.
23
PHẦN 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA
TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN
1. Quản lý hồ sơ Tổ chuyên môn:
Các loại hồ sơ của TCM Biện pháp
1. Các văn bản chỉ đạo…
2. KH TCM, nhóm CM, KH cá nhân (duyệt BGH, TTCM)
3. Biên bản sinh hoạt tổ, nhóm CM
4. Hồ sơ minh chứng các hoạt động của TCM;
+ Phân công CM
+ Theo dõi dạy thay, dạy thế
+ Phân công, theo dõi thực tập, thao giảng, dự giờ
+ Hồ sơ kiểm tra, thanh tra GV
+ Hồ sơ chuyên đề, NCKH
+ Bồi dưỡng GV
+ Hoạt động khác
- Lập KH từ đầu năm
- Lưu thường xuyên
- Kiểm tra định kì
- Kiểm tra đột xuất
- Các biện pháp khác
2. Quản lý hồ sơ cá nhân:
Các loại hồ sơ cá nhân Biện pháp
1. Các văn bản chỉ đạo (để thực hiện)
2. Kế hoạch cá nhân: Kế hoạch năm học, phiếu báo giảng
hàng tuần (KH TTCM)
3. Sổ soạn bài (Giáo án)
4. Sổ điểm cá nhân
5. Sổ dự giờ
6. Hồ sơ bồi dưỡng chuyên môn (tự bồi dưỡng, BDTX)
7. Hồ sơ chủ nhiệm (nếu có)
- Lập KH từ đầu năm
- Lưu thường xuyên
- Bổ sung hàng năm
3. Sinh hoạt tổ chuyên môn:
24
4. Dự giờ thăm lớp :
25
Phiu d gi
Họ tên ngời dạy:
Trờng : Tỉnh
Tên bài :
Môn/học phần Lớp Ngày dạy
Họ tên ngời đánh giá : Chuyên môn: Chức vụ :
Đơn vị công tác: Ngày đánh giá
Tiờu chớ ỏnh giỏ
im
ti a
im
ỏnh giỏ
Nhn xột
1. Ni dung 6,0
1.1. y , chớnh xỏc, h thng, tp trung vo
kin thc trng tõm ca bi hc.
2,5
1.2. t c cỏc yờu cu theo chun kin thc
v k nng
2,0
1.3. Cú tớnh cp nht, liờn h thc tin, th hin
tớnh giỏo dc.
1,5
2. Phng phỏp 10,0
2.1. T chc hot ng hc tp linh hot sỏng to
v phự hp t mc tiờu bi hc.
2,5
2.2. Thit b, dựng, t liu, c s dng
hp lớ ,hiu qu.
1,0
2.3. Cỏc bi tp/nhim v giao cho HS a dng,
chỳ ý tớnh phõn cho i tng, kớch thớch
hc sinh hc tp sỏng to.
2,0
2.4. HS tham gia hc tp
ch ng, tớch cc, t giỏc
sỏng to phự hp vi nhn thc ca tng
i tng
Cú s tng tỏc
3,0
2.5. HS c to iu kin liờn h nhng kin
thc ó bit phỏt hin kin thc mi, rốn
luyn k nng, vn dng vo thc t
1,0
2.6. Phõn b thi gian cho cỏc hot ng hp lớ.
m bo thi gian theo quy nh.
0,5