Phân tích 5 tác
phẩm đồ họa
Giảng viên : Trần Thị Tuyết Nhung
Nhóm 7:
Nguyễn thị Ngọc Hằng
Nguyễn thi Trang
vũ thị Hải Yến
I.Khái niệm đồ họa:
Đồ họa là một loại hình nghệ thuật tạo hình
có nguồn gốc từ rất lâu đời cùng với các loại
hình khác đồ họa có nhiều đóng góp to lớn
cho kho tàng mĩ thuật. Bên cạnh những thể
loại như tranh khắc gỗ , tranh in đá, tranh in
lưới…,mảng đồ họa ứng dụng cũng phát
triển mạnh mẽ. Với những thể loại đặc biệt
của mình, đồ họa đã khẳng định được vai trò
và chỗ đứng trong lịch sử mĩ thuật cũng như
trong xã hội.
Ngày nay, đồ họa vẫn giữ vai trò quan trọng và
đáng kể trong sáng tác nghệ thuật và trong đời
sống nhân dân. Nó góp phần giáo dục thẩm mĩ,
góp phần phát triển trí tuệ và là điểm gốc chỗ dựa
cho một số nghành khoa học kĩ thuật khác như:
thiết kế kiến trúc, công nghiệp….
Khả năng nhân bản là thế mạnh của đồ họa, bởi
vậy nó giúp đắc lực cho nghành thông tin, tuyên
truyền ,cổ động quảng cáo trong sáng tác in ấn
xuất bản sách báo ,trong phác thảo hình tượng tái
tạo các tác phẩm hội họa, điêu khắc và giúp ích
cho các nền nghệ thuật khác.
II. Phân tích tác phẩm tiêu biểu:
Tác phẩm đồ họa rất đa dạng và phong phú
nhưng có 5 tác phẩm nhóm tôi thích nhất đó
là: “gội đầu”- khắc gỗ của Trần văn Cẩn; “ông
cháu”- khắc gỗ của Trần Huy Oánh; “ngày
chủ nhật”- khắc gỗ màu của Nguyễn Tiến
Chung; “Hồ Chủ Tịch làm việc ở Bắc Bộ
phủ”-khắc gỗ của Tô Ngọc Vân; “phố Hà Nội”
tranh khắc kẽm của Trần Nguyên Hiếu.
1.Tác phẩm “gôi đầu” của Trần Văn Cẩn.
Trần Văn Cẩn (1910- 1994) là một trong những họa sĩ hàng đầu đã
mang đến cho nền mỹ thuật Việt Nan hiện đại một phong cách sáng
tạo nghệ thuật rất riêng và giàu bản sắc dân tộc. Ông là thành viên
của “bộ tứ danh họa” lẫy lừng thời ấy: Nhất Trí (Nguyễn Gia Trí), nhì
Vân (Tô Ngọc Vân), tam Lân (Nguyễn Tường Lân), tứ Cẩn (Trần Văn
Cẩn). Được đào tạo bài bản trong một ngôi trường danh tiếng:
Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, bên cạnh đó Trần Văn Cẩn
còn được nuôi dưỡng bởi một nguồn mạch văn hóa mỹ thuật vốn đã
nhiều tầng, nhiều vỉa của các dân tộc. Đó là điều kiện tiên quyết để
ông tự ghi tên mình vào lịch sử nghệ thuật nước nhà với tư cách là
người nghệ sĩ chân chính.
Tác phẩm “Gội đầu” tranh khắc gỗ màu của Trần Văn Cẩn
Với bức Gội đầu, Trần Văn Cẩn đã đưa nghệ
thuật khắc gỗ dân tộc lên một đỉnh cao mới.
Tiếp thu phương pháp nghệ thuật hàn lâm
phương Tây nhưng Trần Văn Cẩn tìm được cho
mình một bản sắc nghệ thuật Việt Nam thuần
thúy qua việc học tập, nghiên cứu kỹ lưỡng và
công phu vốn cổ dân tộc qua tranh dân gian
Hàng Trống, Đông Hồ, điêu khắc dân gian
bức tranh diễn tả một cô gái khỏa thân trên,
dáng và bố cục đẹp…Mái tóc cô gái cũng rất
khỏe, xanh, dày, và thẳng.
Với tranh khắc gỗ, Trần Văn Cẩn đã khai
thác tối đa những thế mạnh đặc thù của
chất liệu: Sử dụng nét một cách tinh tế, kết
hợp với những mảng màu tĩnh dịụ, hoà sắc
tươi, nhẹ nhàng, thanh khoát. “Gội đầu” là
kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và tài
nghệ của một bút pháp lớn.
Tác phẩm “gội đầu” chính là sự kết hợp hài hòa
giữa mảng và nét, giữa mảng lớn và mảng nhỏ,
giữa cái động với cái tĩnh để diễn tả thân hình
người phụ nữ cùng với nét sống động của suối
tóc, tạo nên cái đẹp, cái duyên trong tác phẩm
Tác phẩm “gội đầu” của Trần Văn Cẩn hình tượng
nghệ thuật theo phong cách diễn hình, diễn màu
khoa học hiện đại, trong một không gian thuận
mắt, tác giả đã tiếp thu tinh hoa, khoa học hiện
đại của mĩ thuật phương tây và cả nét tinh hoa
của tranh khắc phương đông và cái tinh tế trong
tranh khắc Nhật Bản.
2. Tác phẩm “Hồ Chủ Tịch làm việc ở Bắc Bộ phủ”
của Tô Ngộc Vân(1945).
HỌA SỸ TÔ NGỌC VÂN (1908 - 1954)
Hoạ sỹ Tô Ngọc Vân với bút danh Tô Tử, Ái Mỹ
sinh ngày 15/12/1908 tại làng Xuân Cầu, huyện
Văn Giang.
Ông tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật khóa
II (năm 1931). Từ năm 1931, ông cộng tác với các
báo: Phong Hóa, Ngày Nay, Thanh Nghị…
Tác phẩm “Hồ Chủ Tịch ở Bắc Bộ phủ” của Tô
ngọc Vân
Bức tranh miêu tả Bác Hồ đang làm việc say mê
không quan thời gian để thực hiện trách nhiệm
cao cả của mình.
Tác giả đã tả ánh sáng đêm trăng được hắt từ trái
qua phải với độ sáng mạnh tạo nên những khối
cứng cáp, khỏe mạnh.trong tối có sáng, trong sáng
có tối tạo sự thay đổi nhịp điệu của nét và ánh
sáng, đồng thời cũng làm giảm đi độ khô cứng cho
bức tranh. Trên áo và khuân mặt bác, họa sĩ đã sử
dụng những mảng trắng lớn tương phản mạnh
thể hiện mảng khối, ánh sáng rõ ràng.
Tác phẩm được sắp xếp theo một bố cục dọc
với chân dung toàn thân đã diễn tả được
không khí kháng chiến, phản ánh lịch sử cũng
góp phần tạo nên thành công cho tranh khắc
gỗ Việt Nam Hình ảnh Bác đang làm việc rất
nghiêm túc với dáng ngồi thẳng, tay viết, vẻ
mặt đăm đăm như đang suy nghĩ điều gì đúng
với tính chất công viêc mà Bác phải lo cho dân
cho nước
.
Qua Tác phẩm này, chúng ta khẳng định rằng
không chỉ có tranh sơn dầu mới diễn tả được ánh
sáng, không gian, thời gian mà khắc gỗ cung có
thể diễn tả được
Tranh chân dung khắc gỗ không chỉ đơn thuần là
một bức chân dung mà nó còn là một bức tranh
mô tả được chiều sâu, tư tưởng và cảm xúc.Nó đã
có một phần đóng góp để tạo ra vẻ đẹp của sự
tổng kết. Khuân mặt con người Việt Nam với
những tình cảm chân chất, mộc mạc, hồn nhiên.
3. Tác phẩm “ngày chủ nhật” của Nguyễn
Tiến Chung
hoạ sĩ Nguyễn Tiến Chung
Sinh: 8/8/1914. Mất: 5/3/1976
Tốt nghiệp: Khoá 11 (1936 - 1941) trường Cao đẳng Mỹ
thuật Ðông Dương
Ông say mê nghiên cứu và tái hiện bằng hội hoạ các di
tích đình chùa, trang trí, điêu khắc dân gian, Nguyễn Tiến
Chung đã từ rất sớm hình thành ý niệm về một nền nghệ
thuật dân tộc. Ông có rất nhiều tác phẩm nổi tiếng một
trong những tác phẩm đó chính bức tranh khắc gỗ màu
“Ngày chủ nhật ”.
Tác phẩm “Ngày chủ nhật” tranh khắc gỗ
màu của Nguyễn Tiến Chung
Tác phẩm ra đời vào những năm 60 của
thời kì chống Mĩ. Nhưng đề tài ông khai
thác không phải về chiến tranh như những
anh bộ đội, những nữ dân quân mà đề tài
ông khai thác ở đây là đề tài gia đình - một
gia đình người Hà Nội thời bấy giờ.
Bức tranh có bố cục chặt chẽ, đậm nhạt rõ
ràng, màu sắc đơn giản nhẹ nhàng mà ấm
áp làm tăng tính chuyển cảm của đề tài.
Hình của nhân vật được nghiên cứu kĩ, đơn
giản không gợi khối chỉ có nét định hình.
Các nhân vật trong tranh có dáng thay đổi
rất sinh động. Dáng người mềm mại uyển
chuyển, tư thế người mẹ hướng đến người
thể hiên tình mẫu tử thiêng liêng. Đường
nét thanh đậm được phân bố nhịp nhàng ở
người và hoa. Và hệ thống đậm nhạt càng
thêm sinh động .
Khi tác giả đặt hệ thống nét ở chiếc bàn
gỗ,khung cửa sổ . Toàn bộ bức tranh với
một gam màu tươi tắn, nhẹ nhàng bổ túc
cho nhau rất hài hòa, màu vân gỗ rất đẹp.
Còn em bé và hoa sen có màu sắc nhẹ
nhàng làm cho màu sắc bức tranh thêm
sinh động, phảng phất màu sắc trong tranh
khắc gỗ Nhật Bản.
4. Tác phẩm “hai ông cháu” của họa sĩ Trần
Huy Oánh
Tác phẩm là sự kết hợp hài hòa giữa 2 yếu tố hình
và mảng bổ trợ cho nhau để mang tới một cái đẹp
thẩm mĩ. ở đây tác giả đã dùng 2 mảng đen lớn
chiếm gần như toàn bộ bề mặt của tranh trong
một bố cục truyền thống đó là bố cục ngang. Hai
nhân vật đều bị cắt ngang người cho tới khuôn
mặt để thể hiện sự đối lập về giới tính tuổi tác.
Một bên với nét khắc thô, cứng, khỏe thể hiện sự
từng trải với sương gió cuộc đời…của ông già. Một
bên sự mềm mại tròn đầy của cô gái. Sự phân bố
hợp lí của hai mảng đậm trên thân người cho ta
cảm nhận về sức căng, nở của khối.
Nền của bức trah có nhiều dăm gỗ gây cho ta
cảm giác về không gian. Bờ vai ông già được
tạo bởi những đương ki hà khúc triết , trên
khuôn mặt là nét đen tả chất da thịt thể hiện chất
thi gian lắng động. Trái lại với cô gái được tả bằng
những đường cong mềm mại lại có nhịp điệu của
nét càng làm tăng lên sự đối lập, khuôn mặt để
trắng trên nền đen và có độ chung gian của nền
làm bớt đi sự tương phản mạnh giữa đen và
trắng. Một bức tranh với nội dung không quá mới
nhưng diễn tả được cái chất cảm trong sáng tác
đưa đến hiệu quả bất ngờ.
Bức tranh chỉ với hai nhân vật nhưng có hai cách xử lí khác
nhau về hình…có thể ở đây tác giả đã cố đưa hai sự đối lập vào
thể hiện sự đối lập thể hiện tính hài hòa cân đối của tác phẩm.
Chủ yếu tác giả dùng nét để định hình gợi khối, còn những
mảng đậm lớn làm cho toàn bộ bố cục bức tranh chặt chẽ
hơn. Tác giả xử lý rất tốt giữa hai yếu tố đen và trắng, mảng và
nét…tạo hiệu quả cao trong sáng tác nghệ thuật.
Trần Huy Oánh đã rất thành công khi xây dựng hai nhân vật
thành những hình tượng chân thực về một truyền thống đấu
tranh bảo vệ đất nước của dân tộc Việt Nam từ xưa đến nay
bằng loại hình khắc gỗ đen trắng.
5. Tác phẩm “Phố Hà Nội” của Trần Nguyên
Hiếu
Khác với hội họa trong 20 năm qua với những triển lãm,
thử nghiệm rầm rộ, đồ họa bình dị như lặng lẽ nhưng vẫn
ẩn dấu cái duyên thầm của mình. Nếu nhìn thoáng qua thì
không thấy thay đổi nhưng tiềm ẩn là sức sống, là nghị lực
và sáng tạo của người họa sĩ đồ họa. Để thực hiện một tác
phẩm đồ họa không dễ. Trước hết phải nắm vững kỹ thuật,
chất liệu mới bộc lộ được ý tưởng. Người họa sĩ và người
thợ có cùng trong một con người sáng tác. Trần Nguyên
Hiếu là một họa sĩ như vậy. Ông sinh năm 1955 và đã tốt
nghiệp khoa đồ họa, trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội.
Gắn bó với tranh khắc kim loạị Tranh in khắc Tranh
in khắc của Hiếu mơ mộng gợi tình, và gợi cảm man
mác về đất nước con người, luôn rung lên dưới nét
khắc mạnh lạc. Họa sĩ dụng công tái tạo lại những
hình ảnh đang dần bị lãng quên trong hội họa hiện
tại, đi tìm sự trong sáng trong các sắc thái u tối, lật
xới đời sống tâm lý nằm sau hình ảnh thường nhật.
Tác phẩm “phố Hà Nội” là một tác phẩm như thế.