Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
1
Prepared by MSc Luong manh Ba
Tương tác người - máy
Human Computer Interaction - HCI
Department of Software Engineering
Faculty of Information Technology
Hanoi University of Technology
TEL: 04-8682595 FAX: 04-8692906
Email:

Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
2
Prepared by MSc Luong manh Ba
Chương X: Thiết kế Trợ giúp
Nội dung
10.1. Khái niệm
10.2. Phân loại
10.3. Qui trình thiết kế
10.4. Đánh giá

Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
3
Prepared by MSc Luong manh Ba
Hệ trợ giúp

•
Là hệ thống giúp đỡ người dùng, có mặt
trong các ứng dụng phần mềm, ứng dụng
Web-based, intranet
•
“Help” đôi khi còn được gọi là “online Help”
•
Hệ trợ giúp được thiết kế tốt giúp người
dùng sử dụng tốt phần mềm.
•
Là nơi đầu tiên người dùng tìm đến khi cần
giúp đỡ.
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
4
Prepared by MSc Luong manh Ba
Hệ trợ giúp (ti p)ế
•
Mục đích chính của Help là để trả lời các
câu hỏi người dùng gặp phải trong quá
trình sử dụng
Mục đích xa hơn của Help là đưa ra một
tài liệu toàn diện để người dùng tham
khảo và nghiên cứu sâu hơn
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
5
Prepared by MSc Luong manh Ba

Hệ trợ giúp
•
Sự hữu ích của một hệ trợ giúp phụ thuộc vào
cách phân phối, tổ chức thông tin
•
Người dùng muốn hệ trợ giúp trực tuyến đưa
ra những câu trả lời nhanh cho các câu hỏi, và
họ không muốn phải đào sâu trong hệ trợ
giúp để tìm ra nó
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
6
Prepared by MSc Luong manh Ba
Hệ trợ giúp
•
Các cơ chế trong các định dạng Help
cho phép chỉ ra cho người dùng những
thông tin phù hợp cho công việc hiện
thời của họ
•
Cung cấp một cách tiếp cận nhanh tới
những thông tin bổ sung trong tập các
tài liệu lớn
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
7
Prepared by MSc Luong manh Ba
10.2 Các loại trợ giúp

•
Tham khảo nhanh - Quick reference
•
Trợ giúp cho từng công việc - Task
specific help
•
Giải thích đầy đủ - Full explanation
•
Hướng dẫn – Tutorial
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
8
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các yêu cầu đối với hệ trợ giúp
•
Tính sẵn dùng – Availability.
•
Tính chính xác và đầy đủ - Accuracy and
Completeness.
•
Tính nhất quán – Consistency.
•
Tính khỏe – Robustness.
•
Tính linh hoạt – Flexibility.
•
Tính không tương tranh – Unobtrusiveness
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002

HCI – Four.
9
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
10
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp(tiếp)
•
Hệ trợ giúp đầu tiên là các bản hướng dẫn sử dụng
(User guide) được viết hoàn toàn trên giấy
•
Các hệ trợ giúp trực tuyến đầu tiên có lẽ là các
panel trợ giúp - các mô tả ngữ cảnh ngắn gọn của
các màn hình ứng dụng
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
11
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp(tiếp)
•
Hệ trợ giúp chẩn đoán là một chương trình
nhỏ (được thêm vào ứng dụng phần mềm)
hướng dẫn người dùng thông qua một loạt các
câu hỏi để có thể đi đến một chỉ dẫn hoặc giải
pháp
•

Phát triển trong các hệ trợ giúp ra quyết định
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
12
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp(tiếp)
•
Trợ giúp cảm ngữ cảnh (Context – sensitive
Help): Là chế độ trợ giúp cho người sử dụng
hiển thị lên màn hình những tài liệu có liên
quan với lệnh, chế độ, hoặc động tác mà họ
đang thực hiện
•
Giảm bớt thời gian và số lần gõ phím để có
được sự trợ giúp trên màn hình
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
13
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp(tiếp)
•
CUA (Common User Access) - IBM lần đầu
tiên đưa ra khái niệm các khuôn dạng trợ
giúp cơ bản được chuẩn hoá cho tất cả các
ứng dụng phần mềm
•
Tập hợp tiêu chuẩn về các đề mục của trình
đơn cơ sở, về cách tổ chức các đề mục trên

trình đơn đó, và về các tổ hợp phím cơ bản
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
14
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp(tiếp)
•
Các trợ giúp chuyên gia hay còn gọi là
wizard
•
Tool tip, What’s This
•
Point-and-click
•
Trợ giúp bằng ngôn ngữ tự nhiên:
AnswerWork trong WinHelp cho phép người
dùng gọi đến trợ giúp bằng tiếng nói (thông
qua phần mềm nhận biết tiếng nói)
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
15
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dạng trợ giúp(tiếp)
•
Trợ giúp tương tác (Interactive Help):
không đợi đến khi được hỏi mới đưa ra
trợ giúp
Update 8-07  Dept. of SE,

August-2002
HCI – Four.
16
Prepared by MSc Luong manh Ba
Trợ giúp theo lệnh – Command
assistance
•
Cung cấp trợ giúp qua các dòng lệnh.
•
Được sử dụng trong UNIX với lệnh man khi muốn hướng dẫn và
lệnh help trong DOS
•
Đơn giản và khá hiệu quả
•
Giới hạn từ khi người dùng không thể biết trước hết tất cả các câu
lệnh.
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
17
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các dấu nhắc câu lệnh – Command
Prompts
•
Cung cấp sự trợ giúp khi người dùng bắt gặp một lỗi
•
Thường ở trong dạng dấu nhắc sửa lỗi.
•
Thường có trong lập trình
Update 8-07  Dept. of SE,

August-2002
HCI – Four.
18
Prepared by MSc Luong manh Ba
Trợ giúp ngữ cảnh
•
Cung cấp các khóa hay chức năng mà được thông dịch
•
Trợ giúp mức window Hiển thị các Topic khi ấn F1
hay các nút trợ giúp
•
Trợ giúp mức vùng Hiện các ToolTip
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
19
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các hướng dẫn trực tuyến
OnLine Tutorial
•
Cho phép người dùng làm việc với những trợ giúp ngay
trong ứng dụng.
•
Hệ hướng dẫn thông minh ( Cung cấp các đề mục linh
hoạt
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
20
Prepared by MSc Luong manh Ba

Các hướng dẫn trực tuyến
OnLine Tutorial (tiếp)
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
21
Prepared by MSc Luong manh Ba
Các tài liệu trực tuyến
•
Bao gồm các tài liệu và tài nguyên trực tuyến
•
Cung cấp một lượng lớn các thông tin không
phụ thuộc vào vấn đề riêng nào.
•
Như là nguồn tham khảo lớn và đầy đủ
•
Ngày càng được phát triển với rất nhiều chủng
loại.
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
22
Prepared by MSc Luong manh Ba
WIN Help
•
Là hệ thống trợ giúp ban đầu cho Microsoft Windows
•
Tất cả các version của Microsoft Windows vẫn tiếp tục
hỗ trợ trợ giúp theo định dạng WinHelp
Update 8-07  Dept. of SE,

August-2002
HCI – Four.
23
Prepared by MSc Luong manh Ba
WIN Help 2000
•
Được nghiên cứu và phát triển từ năm 1998
•
Chạy trên nền Window 32-bit.
•
Mở rộng các khả năng cơ bản của các loại WinHelp
trước đây
•
Có giao diện như Explore và trông giống như HTML
Help.
Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
24
Prepared by MSc Luong manh Ba
HTML Help
•
Được ra đời vào năm 1997
•
Chạy trên nền Window 32-bit
•
Giao diện sử dụng sẽ rất thân thiện với người dùng
•
Phải cài trình duyệt Internet Explorer 4.0 hoặc cao hơn
nữa

Update 8-07  Dept. of SE,
August-2002
HCI – Four.
25
Prepared by MSc Luong manh Ba
WEB Help
•
Là một dạng HTML Help được thiết kế để chạy trên những trình
duyệt rộng và đa dạng
•
Sử dụng trên rất nhiều hệ điều hành khác nhau như Window ,
UNIX , MACINTOSH hay LINUX
•
WEB help sẽ tạo ra các file định dạng HTML , XML . . . và các file
imagine, chúng sẽ được phân bổ trên các thư mục của người sử
dụng hoặc trên một server