Phần một: KHÁI QUÁT LỊCH SỬ THẾ GIỚI TRUNG ĐẠI
Tuần : 1 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết : 1 Ngày dạy: 11/10/2010
Bài 1
SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI PHONG KIẾN Ở CHÂU ÂU
(Thời sơ – trung kì , trung đại)
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Trình bày sự ra đời xã hội phong kiến ở châu Âu
- Nắm được khái niệm ”lãnh địa phong kiến”. Lãnh địa phong kiến chiếm hết ruộng đất,
biến nô lệ và nông dân thành nông nô để bóc lột.
- Sơ giản về thành thị trung đại: Sự ra đời, các quan hệ kinh tế, sự hình thanh tầng lới thị
dân
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
- Những sự kiện cụ thể, bồi dưỡng nhận thức cho học sinh về sự phát triển hợp quy luật
của xã hội loài người từ xã hội chiếm hữu nô lệ sang xã hội phong kiến.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng
- Sử dụng bản đồ châu Âu để xác định vị trí các quốc gia phong kiến.
- Hình thành các khái niệm ”lãnh địa” ”lãnh chúa” ”nông nô”.
- Vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rõ sự chuyển biến từ xã hội chiếm hữu
nô lệ sang xã hội phong kiến.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ châu Âu thời phong kiến.
- Một số tranh ảnh mô tả hoạt động tronh thành thị trung đại.
- Nhũng tư liệu đề cập tới chế độ chính trị, kinh tế, xã hội ttrong các lãnh địa phong kiến.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: ( 4 Phút)
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
- Giáo viên nhắc kiến thức lịch sử lớp 6, sự ra đời của các quốc gia cổ đại ở phương Tây
với xã hội chiếm hữu nô lê, Giới thiệu sơ lược chương trính lịch sử khối 7.
- Đến cuối thế kỷ V xã hội cổ đại tan rã, xã hội PK ra đời. Vậy xã hội Pk kiến ra đời như
thế nào ? Cơ cấu xã hội có gì khác so với xã hội cổ đại ta cùng tìm hiểu qua bài 1
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 1: ( 10 Phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu sự ra đời xã hội phong kiến châu Âu
GV: Sử dụng bản đồ chỉ những nước ra đời sớm:
Anh – Pháp – Tây Ban Nha – Italia và gợi vấn đề: ở
châu Âu
- HS đọc phần 1 SGK.
- Giảng (chỉ trên lược đồ): từ thiên kỉ I TCN, các
quốc gia cổ đại phương Tây Hi Lạp và Rô-ma phát
triển mạnh đến thế kỉ V, từ phương Bắc người Giéc-
man tràn xuống và tiêu diệt các quốc gia này, lập
nên nhiều vương quốc mới.
? Sau đó người Giéc-man đã làm gì?
1/ Sự hình thành xã hội phong
kiến châu Âu
- Cuối thế kỉ V người Giéc-man
xâm chiếm các quốc gia cổ phương
Tây thành lập nhiều vương quốc
mới.( SGK)
- Người Giéc-man chiếm ruộng
đất chia cho nhau, phong tước cho
1
- Chia ruộng đất, phong tước vị cho nhau.
? Những việc làm ấy làm cho xã hội phương Tây
biến đổi như thế nào?
- Bộ máy nhà nước chiếm hữu nô lệ sụp đổ. Các
tầng lớp mới xuất hiện: lãnh chúa và nông nô.
? Lãnh chúa hình thành từ tầng lớp nào?
- Tướng lĩnh, quý tộc được phong tước, chia đất
? Nông nô do những tầng lớp nào hình thành?
- Nô lệ và nông dân
? Quan hệ giữa lãnh chúa với nông nô như thế
nào?
- Lảnh chúa bóc lột, nông nô phụ thuộc lãnh chúa
HOẠT ĐỘNG 2: ( 10 Phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu tổ chức đời sống, đặc điểm kinh tế
lảnh địa phong kiến.
- HS đọc phần 2 SGK
? Em hiểu như thế nào là “lãnh địa”, “lãnh
chúa”, “nông nô”?
- Lãnh địa là vùng đất rộng lớn do quý tộc phong
kiến chiếm được, lãnh chúa là người đứng đầu lãnh
địa.
- Lãnh chúa chiếm hết ruộng đất, biến nô lệ và nông
dân thành nông nô.
HS: Quan sát tranh H1 và miêu tả, nêu miêu tả
về lãnh địa phong kiến?
- Tường cao, hào sâu, đồ sộ, kiên cố, có đầy đủ nhà
cửa, trang trại, nhà thờ như 1 đất nước thu nhỏ.
?Trình bày đời sống, sinh hoạt trong lãnh địa?
- Lãnh chúa giàu có nhờ bóc lột nặng nề từ nông nô,
nông nô hết sức khổ cực, nghèo đói.
? Nền kinh tế lãnh địa có đặc trưng gì?
- Là đơn vị kinh tế , chính trị độc lập mang tính tự
cấp tự túc không trao đổi với bên ngoài.
? Phân biệt sự khác nhau giữa xã hội cổ đại với
xã hội phong kiến?
- XH cổ đại: Chủ nô >< Nô lệ
- XHPK: Lãnh chúa >< Nông nô
? Cuộc sống khác nhau đã dẫn đến nguyên nhân
gì trong xã hội ?
-> Nguyên nhân dẫn đến các cuộc nổi dậy đấu tranh
của nông nô
Hoạt động 3: (15 phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu một số nét cơ bản về thành thị trung
đại ở châu Âu.
- HS đọc phần 3 SGK
? Đặc điểm của thành thị là gì?
- Là nơi giao lưu buôn bán, tập trung đông dân cư.
tướng lĩnh, quý tộc (công tước, hầu
tước…)
- Xã hội hình thành tầng lớp mới:
+ Lãnh chúa: ( Tướng lĩnh, QT) có
nhiều ruộng đất và quyền thế.
+ Nông nô (nô lệ và nông dân)
không ruộng đất, làm thuê và phụ
thuộc vào lãnh chúa.
Xã hội phong kiến Châu Âu
hình thành.
2/ Lãnh địa phong kiến
- Lãnh địa: Là vùng đất rộng lớn
của riêng lãnh chúa – như vương
quốc thu nhỏ
- Tổ chức và hoạt động củalãnh
địa:
+ Lãnh địa gồm có đất đai, dinh
thự, với tường cao, hào sâu, kho
tàng, đồng cỏ, đầm lầy…của lãnh
chúa.
+ Lãnh chúa sống đầy đủ, xa hoa …
+ Nông nô phải sống phụ thuộc,
khổ cực và đói nghèo.
- Đặc trưng: Là đơn vị kinh tế,
chính trị độc lập mang tính tự cung,
tự cấp đóng kín của một lãnh chúa
3/ Sự xuất hiện các thành thị
trung đại
2
? Miêu tả cuộc sống thành thị qua H2 SGK.
- Đông người, sầm uất, hoạt động chủ yếu là buôn
bán và trao đổi hàng hoá.
? Thành thị trung đại xuất hiện như thế nào?
- Lãnh địa khép kín, không buôn bán
- Cuối thế kỉ XI, sản xuất thủ công phát triển, thợ
thủ công tìm những nơi đông người để buôn bán,
lập xưởng sản xuất > Hình thành thị trấn, rồi
thành thị trung đại ra đời.
? Cư dân thành thị gồm những ai? Họ làm những
nghề gì?
- Thợ thủ công và thương nhân, họ sản xuất và buôn
bán, trao đổi hàng hoá.
HS: Quan sát bức tranh hội chợ ở Đức và nêu nhận
xét về hoạt động của thành thị
? Sự ra đời của các thành thị trung đại có tác
động gì đến xã hội phong kiến châu Âu ?
- Thúc đẩy sản xuất và buôn bán phát triển → tác
động đến sự phát triển của xã hội phong kiến.
HS: Thảo luận theo bàn
? Cho biết sự khác nhau giữa kinh tế lãnh địa và
kinh tế trong các thành thị ?
Lãnh địa Thành thị
Đóng kín, tự túc Kinh tế hàng hoá
- Nguyên nhân:
- Thời kì phân quyền các lãnh địa
đóng kín không trao đổi với bên
ngoài.
- Cuối TK XI sản xuất thủ công
phát triển, thợ thủ công tập trung
đến
nơi đông người để buôn bán, lập
xưởng sản xuất.
-> Các thị trấn, rồi phát triển thành
thành phố gọi là thành thị
- Hoạt động: Cư dân chủ yếu là thợ
thủ công và thương nhân lập
phường hội, thương hội để sản xuất
và buôn bán.
- Vai trò: Thúc đẩy sản xuất, làm
cho xã hội phong kiến phát triển.
* Sơ kết bài: (1 phút) Sự hình thành xã hội phong kiến châu Âu là hoàn toàn hợp với
quy luật của xã hội loài người. Đặc trưng cơ bản của các lãnh địa phong kiến là đơn vị
kinh tế, chính trị độc lập. Đấy là biểu hiện của sự phân quyền trong xã hội phong kiến
châu Âu. Sự xuất hiện thành thị là yếu tố cơ bản thúc đẩy nền kinh tế hành hoá ở châu Âu
phát triển, đồng thời cũng là nguyên nhân dẫn đến sự suy vong của chế độ phong kiến ở
châu Âu.
4/ Củng cố: (3 phút)
- Xã hội phong kiến ở châu Âu đã được hình thành như thế nào ?
- Thế nào là lãnh địa phong kiến ? Em hãy nêu những đặc điểm của nền kinh tế lãnh địa ?
- Vì sao xuất hiện thành thị trung đại ? Nền kinh tế trong các thành thị có điểm gì khác với
nền kinh tế lãnh địa ?
- Hoặc Làm BT LS.
5/ Dặn dò: (1 phút)
- Học bài kỉ, làm bài tập.
Rút kinh nghiệm
3
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu
Tuần : 1 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết : 2 Ngày dạy: . . . /. . ./. . . . .
Bài 2
SỰ SUY VONG CỦA CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN
VÀ SỰ HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA TƯ BẢN Ở CHÂU ÂU
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh biết
- Xác định nguyên nhân, tác dụng của các cuộc phát kiến địa lí.
- Trình bày được những cuộc phát kiến địa lý lớn và ý nghĩa của chúng.
- Trình bày được sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở Châu Âu.
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
- Các cuộc phát kiến địa lí đã mở đường chomo6i trường tiếp xúc của con người ở các
châu lục.
- Những sự kiện lịch sử, giúp học sinh thấy được tính tất yếu, tính quy luật của quá trình
phát triển từ xã hội phong kiến lên xã hội tư bản chủ nghĩa.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng
- Dùng bản đồ thế giới (quả địa cầu) để đánh dấu đường đi của ba nhà phát kiến địa lý.
- Biết sữ dụng, khai thác tranh ảnh lịch sử.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ thế giới hay quả địa cầu.
- Những tư liệu hoặc những câu chuyện về các cuộc phát kiến địa lí.
- Tranh ảnh về những con tàu và những đoàn thủy thủ tham gia các cuộc phát kiến địa lí.
- Bảng phụ
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: ( 4 Phút)
- Xã hội phong kiến ở châu Âu đã được hình thành như thế nào ?
- Thế nào là lãnh địa phong kiến ? Em hãy nêu những đặc điểm chính của nền kinh tế
lãnh địa?
- Vì sao xuất hiện thành thị trung đại ? Nền kinh tế trong các thành thị có điểm gì khác
với nền kinh tế lãnh địa ?
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Bước vào thế kỷ XV nền kinh tế hành hoá phát triển, đây là nguyên nhân thúc đẩy
người phương Tây tiến hành các cuộc phát triển địa lý làm cho giai cấp tư sản châu Âu
ngày càng giàu lên. Một quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa nhanh chóng ra đời.
Để thấy được quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hình thành như thế nào, chúng ta
cùng tìm hiểu bài …
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 1 : ( 20 Phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu nguyên nhân và trình bày các cuộc
phát kiến địa lí lớn
Giải thích: Phát kiến địa lí là quá trình tìm ra
những con đường mới, vùng đất mới, dân tộc mới.
- Yêu cầu HS đọc phần kênh chữ phấn 1 SGK.
? Nguyên nhân dẫn đến các cuộc phát kiến địa
lý?
1/ Những cuộc phát kiến lớn về
địa lí
- Nguyên nhân: Nhu cầu phát triển
sản xuất, tiến bộ về kĩ thuật hàng
4
- Do sản xuất phát triển, các thương nhân, thợ thủ
công cần thị trường và nguyên liệu.
? Các cuộc phát kiến địa lí phát triển nhờ những
điều kiện nào?
- Khoa học kĩ thuật phát triển: đóng được những tàu
lớn, có la bàn….
? Mô tả lại con tàu Caraven qua H3?
- To lớn, có nhiều buồm, có bánh lái….
? Kể tên các cuộc phát kiến địa lí lớn và nêu sơ
lược về các cuộc hành trình đó trên bản đồ H5?
- Trình bày trên bản đồ:
+ 1487 Điaxơ vòng qua cực nam của châu Phi.
+ 1492 Côlômbô tìm ra châu Mĩ.
+ 1498 Vascôđơ Gama đến Ấn Độ.
+ 1519 – 1522 Magienlan đi vòng quanh Trái Đất.
=> Mở rộng môi trường tiếp xúc (giao dịch) của
con người ở các châu lục.
? Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí là gì?
- Tìm ra những con đường mới để nối liền các châu
lục, đem về nhiều nguồn lợi cho giai cấp tư sản
châu Âu.
? Từ những kết quả trên em hãy cho biết ý nghĩa
của các cuộc kiến địa lí ?
=>Thúc đẩy thương nghiệp phát triển, đem lại
những nguồn nguyên liệu quý giá, những kho vàng,
những vùng đất mênh mông ở C.Á, C. Phi, C. Mĩ.
GVgiảng: các cuộc phát kiến địa lí đã giúp cho
việc giao lưu kinh tế, văn hoá được đẩy mạnh. Qúa
trình tích luỹ tư bản cũng dần dần hình thành.
HOẠT ĐỘNG 2 : ( 15 Phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Au
Gv: giải thích khái niệm “tích lũy tư bản
nguyên thủy” và nói rõ thế nào là “tư bản nguyên
thủy”
? Quý tộc và tư sản châu Âu đã làm cách nào để
có được tiền vốn và đội ngũ công nhân làm thuê ?
Gv: kể một số chuyện về “buôn bán nô lệ”,
“cướp biển”, “rào ruộng cướp đất”
Dẫn chứng câu nói của Mác “ Quá trình tích lũy
tư bản là quá trình đầy máu và bùn nhơ”
? Với nguồn vốn và lao động có được, quý tộc và
thương nhân châu đã làm gì?
- Lập xưởng sản xuất quy mô lớn, ;các công ty
thương mại, các đồn điền rộng lớn.
? Những việc làm đó tác động gì đến xã hội?
- Hình thức kinh doanh tư bản thay thế chế độ tự
cấp tự túc, các giai cấp mới hình thành: tư sản và vô
sản.
Gv: nêu sự khác nhau giữa “ lãnh địa phong
hải: La bàn, hải đồ, kĩ thuật đóng
tàu …
- Những cuộc phát kiến địa lí lớn:
Cuối TK XV đầu TK XVI nhiều
cộc phát kiến lớn được tiến hành
như:
+ B. Đi-a-xơ đến cực Nam châu
Phi. (1847)
+ Va-xcô đơ Ga ma đến Tây Nam
Ấn Độ (1498)
+ Cô-lôm-bô tìm ra Châu Mĩ
(1492)
+ Ma-gien-lan đi vòng quanh trái
đất (1519 -1522)
- Ý nghĩa:Thúc đẩy thương nghiệp
phát triển, đem lại nguồn lợi khổng
lồ cho tư bản Châu Au.
2/ Sự hình thành chủ nghĩa tư bản
ở châu Au
- Sự ra đời giai cấp tư sản: Quý
tộc, thương nhân trở nên giàu có
nhờ của cải cướp bóc được và
nguồn tài nguyên ở các nước thuộc
địa, họ mở rộng sản xuất, kinh
doanh, lập đồn điền, bóc lột sức lao
động người làm thuê, giai cấp tư
bản ra đời.
5
kiến” và “công trường thủ công”.
? Giai cấp tư sản và vô sản hình thành từ những
tầng lớp nào?
- Tư sản: quý tộc, thương nhân và các chủ đồn điền
- vô sản: những người làm thuê bị bóc lột thậm tệ.
? Kinh tế có những chuyễn biến gì?
- Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình
thành
? Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa như thế
nào?
- Tư sản bóc lột kiệt quệ vô sản
? Trong xã hội bắt nảy sinh mâu thuẩn gì ?
Kêt luận: chính mâu thuẩn này đã đánh dấu quan
hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành
chủ nghĩa tư bản ra đời ngay trong cùng xã hội
phong kiến.
- Giai cấp vơ sản hình thành từ
nông nô bị tước đoạt ruộng đất,
buộc vào làm việc trong các xí
nghiệp tư sản.
- Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa
được hình thành.
* Sơ kết bài: (1 phút) Vào thế kỉ XIV – XV, ở châu Âu có những cuộc phát kiến địa lí,
nó được coi là một cuợc cách mạng trong giao thông và tri thức, nó đem về cho giai cấp tư
sản châu Âu những nguồn nguyên liệu qúygiá vô tận, đồng thời góp phần thúc đẩy thương
nghiệp phát triển quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã xuất hiện.
4/ Củng cố: (3 phút)
- Các cuộc phát kiến địa lí đã tác động như thế nào đế xã hội châu Âu ?
- Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở châu Âu được hình thành như thế nào ?
- Hoặc làm BT L
5/ Dặn dò: (1 phút)
- Học bài kĩ, làm bài tập.
- Tìm những tư liệu. hình ảnh liên quan đến bài 3.
- Xem trước bài “ Cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến thời hậu kì trung
đại ở Trung Quốc”
Rút kinh nghiệm
6
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu
Tuần : 2 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết : 3 Ngày dạy: . . . /. . ./. . . . .
Bài 3:
CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN CHỐNG PHONG KIẾN
THỜI HẬU KÌ TRUNG ĐẠI Ở CHÂU ÂU
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Nguyên nhân, tình bày được khái niệm, nội dung, ý nghĩa của phong trào văn hóa phục
hưng.
- Trình bài dược những thành tựu to lớn của phong trào văn hóa phục hưng.
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
- Nhận thức về sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người, về vai trò của giai cấp tư
sản
- Loài người đang đứng trước một bước ngoặt lớn: sự sụp đổ của chế độ phong kiến – một
chế độ xã hội độc đoán, lạc hậu và lỗi thời.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được
- kĩ năng phân tích cơ cấu giai cấp để chỉ ra mâu thuẩn xã hội, từ đó thấy được nguyên
nhân sâu sa cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến.
- Ý thức bảo vệ các di sản văn hóa và óc thẩm mĩ.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ thế giới hoặc bản đồ châu Âu.
- Tranh ảnh về thời kì Văn hoá Phục hưng.
- Một số tư liệu nói về những nhân vật lịch sử và danh nhân văn hoá tiêu biểu thời Phục
hưng.
- Bảng phụ
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: (4 Phút)
- Các cuộc phát kiến địa lí đã tác động như thế nào đến xã hội châu Âu ?
- Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở châu Âu được hình thành như thế nào ?
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Các thế lực kinh tế của giai cấp tư sản ngày càng lớn mạnh nên đã dẫn tới mâu
thuẩn với giai cấp quý tộc –phong kiến nên đã dẫn tới cuộc đấu tranh để giành địa vị xã
hội cho tương xứng trên mặt trận văn hoá và tôn giáo.
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 1: ( 17 Phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu Nguyên nhân, khái niệm, nội dung và
ý nghĩa của pt văn hoá Phục hưng.
GV: Yêu cầu HS đọc kênh chữ phần 2 SGK.
? Chế độ phong kiến của châu Âu tồn tại bao lâu?
Đến thế kỉ XV nó bộc lộ những hạn chế gì?
- Từ thế kỉ V → thế kỉ XV, kìm hãm xã hội phát
triển.
GV giảng: trong suốt hơn 1000 năm đêm trường
trung cổ chế độ phong kiến đã kìm hãm sự phát
triển của xã hội. Toàn xã hội chỉ có trường học để
1/ Phong trào văn hoá Phục hưng
(thế kỉ XIV – XVII).
- Nguyên nhân:
+ Sự kìm hãm, dùi dập của chế độ
phong kiến đối với các giá trị văn
hóa.
+ Sự lớn mạnh của giai cấp tư sản
có thế lực kinh tế nhưng không có
địa vị chính trị và xã hội.
7
đào tạo giáo sĩ, những di sản nền văn hoá cổ đại bị
phá huỷ, trừ nhà thờ và tu viện → giai cấp tư sản
đấu tranh chống lại sự rang buộc của tư tưởng
phong kiến.
? Phục hưng là gì?
- Khôi phục lại giá trị của nền văn hoá Hi Lạp và
Rôma cổ, sang tạo nền văn hoá mới của giai cấp tư
sản.
Giải thích: “Phong trào văn hoá Phục hưng” là
khôi phục tinh hoa văn hoá cổ đại Hy lạp và Ro-ma
đồng thời phát triển nó ở tầm cao mới.
? Tại sao giai cấp tư sản lại chọn văn hoá làm
cuộc mở đường cho đấu tranh chống phong kiến?
- Giai cấp tư sản có thế lực kinh tế nhưng không có
địa vị xã hội → đấu tranh chống phong kiến trên
nhiều lĩnh vực khác nhau, bắt đầu là lĩnh vực văn
hoá. Những giá trị văn hoá cổ đại là tinh hoa của
nhân loại, việc khôi phục nó sẽ tác động tập hợp
đông đảo dân chúng để chống lại phong kiến.
? Kể tên một số nhà văn hoá, khoa học mà em
biết?
- Lê-ô-na-đơ-vanh-xi, Ra-bơ-le, Đê-cac-tơ, Cô-pec-
nic, Sêch-pia…
? Nội dung của pt văn hóa phục hưng?
+ Lên án Giáo hội Ki-tô, đả phá trật tự xã hội
phong kiến.
+ Đề cao giá trị con người. Đề cao khoa học tự
nhiên.
? Phong trào văn hoá Phục hưng đạt được những
thành tựu gì ?
=> Sgk phần chữ nhỏ
? Thành tựu nổi bật của phong trào Văn hoá
Phục hưng là gì?
- Khoa học kĩ thuật tiến bộ vượt bậc; sự phong phú
về văn học; nghệ thuật thành công rực rỡ.
? Qua tác phẩm của mình, các tác giả thời Phục
hưng muốn nói gì?
- Phê phán xã hội phong kiến và giáo hội; đề cao
giá trị con người; mở đường cho sự phát triển của
văn hoá nhân loại
Tóm lại: Văn hoá Phục hưng không chỉ có vai trò
tích cực là đấu tranh chống XHPK mà là còn cuộc
cách mạng mở đường cho sự phát triển của văn hoá
châu Âu và văn hoá nhân loại.
HS: Quan sát tranh SGK, qua đó biết tài năng
của họa sĩ Lê-ô-na –đơ-vanh-xi
=> Ngày nay chúng ta biết được và có cơ hội chiêm
ngưởng tài năng, óc thẩm mỉ của các tác phẩm cổ
xưa là nhờ vào sự tồn tại các cổ vật do đó , chúng
- Khái niệm: “Phong trào văn hoá
Phục hưng” là khôi phục tinh hoa
văn hoá cổ đại Hy lạp và Ro-ma
đồng thời phát triển nó ở tầm cao
mới.
- Nội dung:
+ Lên án Giáo hội Ki-tô, đả phá trật
tự xã hội phong kiến.
+ Đề cao giá trị con người. Đề cao
khoa học tự nhiên, xây dựng thế
giới quan duy vật.
- Ý nghĩa:
+ Phát động quần chúng đấu tranh
chống lại xã hội phong kiến.
+ Mở đường cho sự phát triển văn
hóa Châu Âu và nhân loại.
2/ Phong trào cải cách tôn giáo.
8
ta cũng phải có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản lại
cho thế hệ đi sau.
HOẠT ĐỘNG 2 : ( 18 phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu phong trào cải cách tôn giáo.
- Yêu cầu HS đọc kênh chữ phần 2 SGK.
? Nguyên nhân -> Phong trào cải cách tôn giáo?
- Sự thống trị về tư tưởng, giáo lí của chế độ phong
kiến là lực cản đối với giai cấp tư sản. Yêu cầu phải
tiến hành cải cách
? Người khởi xướng phong trào cải cách tôn
giáo là ai ? (Lu-thơ 1483 – 1546).
? Trình bày nội dung tư tưởng cuộc cải cách của
Lu thơ?
- Phủ nhận vai trò của giáo hội; bãi bỏ lễ nghi phiền
toái; quay về giáo lí Ki tô nguyên thuỷ.
GV giảng: giai cấp phong kiến châu Âu dựa vào
giáo hội để thống trị nhân dân về mặt tinh thần, giáo
hội có thế lực kinh tế hùng hậu, có nhiều ruộng đất,
bóc lột nhân dân như các lãnh chúa phong kiến.
Giáo hội còn ngăn cấm sự phát triển của khoa học
tự nhiên, mọi tư tưởng tiến bộ đều bị cấm đoán.
Giải thích: tại Thụy sĩ một giáo phái cải cách
khác ra đời gọi là đạo Tin lành do Can-vanh sánh
lập được nhân dân tin theo.
HS: Quan sát tranh SGK H7 tìm hiểu những nét
chính về cuộc đời Lu-thơ
? Phong cải cách tôn giáo đã phát triển như thế
nào?
- Lan rộng sang nhiều nước Tây Âu: Anh, Pháp,
Thuỵ Sĩ.
? Tác động của phong trào cải cách tôn giáo đến
xã hội?
- Tôn giáo bị phân hoá: Tin lành và Ki tô giáo → tác
động mạnh đến cuộc đấu tranh vũ trang của giai cấp
tư sản chống phong kiến.
? Phong trào cải cách tôn giáo đả dẩn đến cuộc
đấu tranh nào ?
Chiến tranh nông dân Đức.
- Nguyên nhân: Sự thống trị về tư
tưởng, giáo lí của chế độ phong
kiến là lực cản đối với giai cấp tư
sản, yêu cầu đặt ra là tiến hành cải
cách.
- Diễn biến :
+ Cải cách của M. Lu-thơ (Đức)
lên án sự tham lam và đồi bại của
giáo hoàng, đòi bãi bỏ những thủ
tục, lễ nghi phiền toái.
+ Cải cách của Can – Vanh( Thụy
sĩ) chịu ảnh hưởng những cải cách
Lu-thơ, hình thành giáo phái mới
gọi là đạo Tin Lành.
- Hệ quả: Đạo Ki – tô bị chia
thành 2 phái: cựu giáo là Ki-tô giáo
cũ và Tân giáo Tinh lành. Mâu
thuẩn và xung đột nhau. Bùng lên
cuộc chiến tranh nông dân Đức.
* Sơ kết bài: (1 phút) Phong trào văn hoá Phục hưng đã tấn công vào trật tự xã hội
phong kiến và đề cao giá trị tinh thần con người, là cuộc đấu tranh đầu tiên của giai cấp tư
sản với giai cấp phong kiến suy tàn, nó có vai trò tích cực tong việc phát động quần chúng
chống lại chế độ cũ, làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nông dân.
4/ Củng cố: (3 phút)
- Nguyên nhân xuất hiện phong trào Văn hoá Phục hưng. Nội dung tư tưởng của phong
trào văn hoá Phục hưng là gì ?
- Phong trào cải cách tôn giáo đã có tác động trực tiếp như thế nào đến xã hội châu Âu
thời bấy giờ
- Hoặc Làm BT Ls
5/ Dặn dò: (1 phút)
9
- Học kĩ bài, làm bài tập.
- Tìm những hình ảnh, tư liệu của các nhà cải cách tôn giáo.
- Xem trước bài “Trung Quốc thời phong kiến”.
Rút kinh nghiệm
10
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu
Tuần : 2 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết : 4 Ngày dạy: . . . /. . ./. . . . .
Bài 4 (Tiết1)
TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Một số điểm nổi bật về kinh tế, chính trị, những thành tựu tiêu biểu nhất về văn hóa
Trung Quốc trong thời kì phong kiến.
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
Trung Quốc là một quốc gia phong kiến lớn, điển hình ở phương Đông, đồng thời là
một nước láng giềng gần gũi của Việt Nam, có ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình phát
triển lịch sử Việt Nam.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng
- Lập bảng niên biểu thế thứ các triều đại Trung Quốc.
- Vận dụng phương pháp lịch sử để phân tích và hiểu giá trị của các chính sách xã hội của
mỗi triều đại cùng những thành tựu văn hoá.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ Trung Quốc thời Phong kiến.
- Tranh ảnh một số công trình kiến trúc Trung Quốc thời phong kiến: Vạn lí trường thành,
cung điện.
- Một số tư liệu thành văn về các chính sách của nhà nước phong kiến Trung Quốc qua
các triều đại.
- Bảng phụ
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: (4 Phút)
- Nguyên nhân xuất hiện phong trào văn hoá Phục hưng. Nội dung tư tưởng của phong
trào văn hoá Phục hưng là gì ?
- Phong trào cài cách tôn giáo đã có tác động trực tiếp như thế nào đến xã hội châu Âu
thời bấy giờ
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Lịch sử chế độ phong kiến Trung Quốc diễn ra trong một thời kì quá dài: suốt từ
năm 221 TCN, trải qua sự thống trị nhà Tần đến cuối nhà Thanh (1911) – triều đại cuối
cùng của chế độ phong kiến Trung Quốc, mới sụp đổ. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta
hiểu được quá trình hình thành và phát triển của chế độ phong kiến Trung Quốc.
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 1 : ( 15 phút ) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu sự hình thành xã hội phong kiến ở
Trung Quốc
- HS đọc kênh chữ phần 1 SGK.
- GV sử dụng bản đồ giảng: Từ 2000 năm trước
công nguyên, người Trung Quốc đã xây dựng đất
nước bên lưu vực sông Hoàng Hà, với những thành
tựu văn minh rực rỡ thời cổ đại, Trung Quốc đóng
góp lớn cho sự phát triển nhân loại
? Chế độ phong kiến ở Trung Quốc được xác lập
1/ Tình hình chính trị.
a/ Sự hình thành xã hội phong
kiến
- Nhà nước ở TQ ra đời sớm (2000
TCN) ở vùng đồng bằng hoa Bắc.
11
từ thời nào ?
Tần – Hán.từ thế kỉ III TCN
? Sản xuất thời Xuân thu Chiến Quốc có gì tiến
bộ?
- Công cụ bằng sắt ra đời → kĩ thuật canh tác phát
triển, mở rộng diện tích gieo trồng → năng suất phát
triển
? Khi sản xuất phát triển thì xã hội biến đổi như
thế nào
+ Quý tộc: phân hoá thành quan lại, địa chủ.
+ Nông dân: trở thành nông dân lĩnh canh.
Giáo viên :
+ Nông dân lĩnh canh: là lĩnh ruộng địa chủ để
canh tác.
+ Địa tô: nộp hoa lợi cho địa chủ.
+ Địa chủ là giai cấp thống trị trong xã hội
phong kiến vốn là những quý tộc cũ và nông dân
giàu có, có nhiều ruộng đất; tá điền là nông dân bị
mất ruộng phải nhận ruộng của địa chủ để làm và
nộp địa tô.
HOẠT ĐỘNG 2: (15 phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu tổ chức bộ máy nhà nước Trung Quốc
qua các thời kì.
? Trình bày những nét chính trong chính sách đối
nội của nhà Tần?
- Chia đất nước thành các quận, huyện trực tiếp cử
quan lại đến cai trị.
- Bắt nhân dân lao dịch.
? Kể tên các công trình mà Tần Thuỷ Hoàng bắt
nông dân xây dựng?
- Vạn lí trường thành, cung A Phòng, lăng Li Sơn
? Tần Thủy Hoàng là một ông vua như thế nào?
- Tàn bạo, bắt lao dịch nặng nề Chính vì vậy mà
nhân dân khắc nơi nổi dậy và lật đổ nhà Tần.
? Các vua nhà Hán đã làm gì ?
Xóa bỏ luật lệ hà khắc, khuyến khích nông dân
cày cấy, khẩn hoang, phát triển nông nghiệp
? Tác động của các chính sách đó đối với xã hội?
- Kinh tế phát triển, xã hội ổn định → thế nước
vững vàng
? So sánh thời gian tồn tại của nhà Tần với nhà
Hán? Vì sao lại có sự chênh lệch đó?
- Nhà Tần 15 năm, nhà Hán 426 năm. Vì nhà Hán
ban hành các chính sách phù hợp với dân.
? Chính sách đối nội thời Đường có gì đáng chú
ý?
Hoàn thiện hơn.
Giải thích: chế độ quân điền
? Tác dụng của các chính sách đó?
- Xã hội PK hình thành từ TK III
TCN, thời Tần
+ Quan lại và nông dân giàu có
nhiều ruộng trở thành địa chủ.
+ Nông dân mất đất trở thành tá
điền, phải nộp địa tô.
Xã hội phong kiến Trung Quốc
được xác lập.
b/ tổ chức bộ máy nhà nước
- Thời Tần: Chia đất nước thành
quận, huyện trực tiếp cử quan lại
đến để cai trị; Thi hành chế độ cai
trị hà khắc.
- Thời Hán: Xóa bỏ chế độ hà khắc
- Thời Đường
+ Bộ máy nhà nước hoàn thiện hơn.
+ Cử người thân tính cai quản các
địa phương.
+ Mở nhiều khoa thi chọn nhân tài.
- Thời Nguyên:
12
- Kinh tế phát triển → đất nước phồn vinh.
? Nhà Nguyên ở Trung Quốc được thành lập như
thế nào?
- Vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt diệt nhà Tống lập
nên nhà Nguyên.
GV giảng: TK XII, quân Mông Cổ rất hùng mạnh,
vó ngựa Mông Cổ đã tràn ngập lãnh thổ châu Âu
cũng như châu Á. Khi tiến vào Trung Quốc lập nên
nhà Nguyên.
? Sự phân biệt đối xử giữa người Mông Cổ và
người Hán được biểu hiện như thế nào?
- Người Mông Cổ có địa vị cao, hưởng nhiều đặc
quyền; người Hán bị cấm đoán đủ thứ như cấm
mang vũ khí, thậm chí kể cả họp chợ, ra đường vào
ban đêm.
? Chính sách cai trị của nhà Tống và nhà
Nguyên có gì khác nhau ?
Nhà Nguyên thi hành chính sách phân biệt đối xử
đối người Hán.
? Trình bày diễn biến chính trị của Trung Quốc từ
sau nhà Nguyên đến nhà Thanh?
- 1368, nhà Nguyên bị lật đổ, nhà Minh thống trị.
Sau đó, Lí Tự Thành lật đổ nhà Minh. Quân Mãn
Thanh từ phương Bắc tràn xuống lập nên nhà
Thanh.
GV giảng: Chu Nguyên Chương thủ lĩnh của
phong trào nông dân đã lên ngôi Hoàng đế, lập ra
nhà Minh bị Lý Tự Thành lật đổ TQ lọt vào
tay nhà Thanh.
? Xã hội cuối thời Minh và nhà Thanh có gì thay
đổi?
- Xã hội phong kiến lâm vào tình trạng suy thoái:
vua quan ăn chơi xa xỉ, nông dân, nộp tô thuế nặng
nề, phải đi lao dịch, đi phu.
GV:Liên hệ các triều đại phong iến Trung Quốc với
các triều đại phong kiến Việt Nam để thấy sự ảnh
hưởng về tổ chức bộ máy nhà nước.
Giải thích: khác với châu Âu, ở Trung Quốc
quyền hành tập trung trong tay vua chế độ phong
kiến tập quyền (chuyên chế).
HOẠT ĐỘNG 2: ( 5 phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu chính sáchđối ngoại của các triều đại
phong kiến Trung Quốc.
Thảo luận nhóm:
? Trình bày chính sách đối ngoại của các triểu đại
phong kiến Trung Quốc?
- Mở rộng lãnh thổ bằng cách tiến hành chiến tranh
đánh chiếm các nước láng giềng.
xâm lược Triều Tiên, các nước Phương Nam.
- Nhà Nguyên thi hành chính sách
phân biệt đối xử giữa các dân tộc
+ Người Mông Cổ có nhiều địa
vị, đặc quyền.
+ Người Hán địa vị thấp, bị cấm
đoán đủ thứ.
- Thời Minh-Thanh:
- Vua quan sống xa hoa, trụy lạc.
- Nông dân, thợ thủ công phải nộp
tô thuế, lao dịch nặng nề.
c/ Chính sách đối ngoại: Các triều
đại PK Trung Quốc đều tiến hành
mở rộng lãnh thổ bằng chiến tranh
xâm lược nước láng viềng như :
Triều Tiên, Nội Mông, Đại Việt ,
và mỗi khi xâm lược Đại Việt đều
thất bại nặng nề.
13
GV: Liên hệ các cuộc chiến tranh xâm lược đại
Việt.
* Sơ kết bài: (1 phút) Chế độ phong kiến Trung Quốc suốt từ năm 221 TCN, trải qua sự
thống trị nhà Tần đến cuối triều đại cuối cùng nhà Thanh (1911) triều đại cuối cùng của
chế độ phong kiến Trung Quốc, mới sụp đổ lưu ý sự thịnh vượng ở thời Đường.
4/ Củng cố: (3 phút)
- Làm BT SGK
5/ Dặn dò: (1 phút)
- Học bài kỉ, làm bài tập.
- Xem phần còn lại của bài
Rút kinh nghiệm
14
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu
Tuần : 3 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết : 5 Ngay dạy: . . . /. . ./. . . .
Bài 4 ( Tiết 2 )
TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Một số điểm nổi bật về kinh tế, chính trị, những thành tựu tiêu biểu nhất về văn hóa
Trung Quốc trong thời kì phong kiến.
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
Trung Quốc là một quốc gia phong kiến lớn, điển hình ở phương Đông, đồng thời là
một nước láng giềng gần gũi của Việt Nam, có ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình phát
triển lịch sử Việt Nam.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng
- Lập bảng niên biểu thế thứ các triều đại Trung Quốc.
- Vận dụng phương pháp lịch sử để phân tích và hiểu giá trị của các chính sách xã hội của
mỗi triều đại cùng những thành tựu văn hoá.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ Trung Quốc thời Phong kiến.
- Tranh ảnh một số công trình kiến trúc Trung Quốc thời phong kiến: Vạn lí trường thành,
cung điện.
- Một số tư liệu thành văn về các chính sách của nhà nước phong kiến Trung Quốc qua
các triều đại.
- Bảng phụ
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: ( 4 Phút)
- XH pk TQ được hình thành ntn?
- Trình bày TQ dưới thời Tần - Hán, Đường ?
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Chế độ phong kiến Trung Quốc suốt từ năm 221 TCN, trải qua sự thống trị nhà Tần
đến cuối triều đại cuối cùng nhà Thanh (1911) triều đại cuối cùng của chế độ phong kiến
Trung Quốc, mới sụp đổ lưu ý sự thịnh vượng ở thời Đường
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 4 : ( 20 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu tình hình kinh tế Trung Quốcqua các
triều đại.
? Trình bày những nét chínhvề kinh tế Trung
Quốc thời nhà Tần?
- Ban hành chế độ đo lường, tiền tệ.
- Bắt nhân dân lao dịch.
- Giảng: chính sách tàn bạo, bắt lao dịch nặng nề đã
khiến nông dân nổi dậy lật đổ nhà Tần và nhà Hán
được thành lập.
2/ Tình hình kinh tế Trung Quốc
qua các triều đại
- Thời Tần- Hán: Ban hành chế độ
đo lường thống nhất, giãm tô thuế,
khuyến khích nông dân nhận ruộng
cày và khẩn hoang…
15
? So sánh thời gian tồn tại của nhà Tần với nhà
Hán? Vì sao lại có sự chênh lệch đó?
- Nhà Tần 15 năm, nhà Hán 426 năm. Vì nhà Hán
ban hành các chính sách phù hợp với dân.
? Tác động của các chính sách đó đối với xã hội?
- Kinh tế phát triển, xã hội ổn định → thế nước
vững vàng
? Chính sách đối nội thời Đường có gì đáng chú
ý?
Hoàn thiện hơn.
Giải thích: chế độ quân điền
? Tác dụng của các chính sách đó?
- Kinh tế phát triển → đất nước phồn vinh.
? Sự phồn thịnh của Trung Quốc được bộc lộ ở
những điểm nào?
- Đất nước ổn định , kinh tế phát triển, bờ cõi được
mở rộng.
? Nhà Tống đã thi hành những chính sách gì?
- Xoá bỏ, miễn giảm sưu thuế, mở mang các công
trình thuỷ lợi, khuyến khích phát triển công nghiệp:
khai mỏ, luyện kim, dệt tơ lụa, đúc vũ khí
? Những chính sách đó có tác dụng gì?
- Ổn định đời sống nhân dân sau nhiều năm chiến
tranh lưu lạc
? Nêu những phát minh quan trọng thời Tống?
la bàn, thuốc súng , nghề in …
? Nhà Nguyên ở Trung Quốc được thành lập như
thế nào?
- Vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt diệt nhà Tống lập
nên nhà Nguyên.
GV giảng: TK XII, quân Mông Cổ rất hùng mạnh,
vó ngựa Mông Cổ đã tràn ngập lãnh thổ châu Âu
cũng như châu Á. Khi tiến vào Trung Quốc lập nên
nhà Nguyên.
? Sự phân biệt đối xử giữa người Mông Cổ và
người Hán được biểu hiện như thế nào?
- Người Mông Cổ có địa vị cao, hưởng nhiều đặc
quyền; người Hán bị cấm đoán đủ thứ như cấm
mang vũ khí, thậm chí kể cả họp chợ, ra đường vào
ban đêm.
? Chính sách cai trị của nhà Tống và nhà
Nguyên có gì khác nhau ?
Nhà Nguyên thi hành chính sách phân biệt đối xử
đối người Hán.
- Giảng: thời Minh và Thanh tồn tại hơn 500 năm.
Trong suốt quá trình lịch sử ấy, mặc dù còn nhiều
hạn chế song Trung Quốc cũng đạt được nhiều
thành tựu trên nhiều lĩnh vực.
- Xuất hiện nhiều xưởng dệt lớn, xưởng làm đồ sứ…
- Thời Đường:
+ Thi hành biện pháp giãm tô, lấy
ruộng công và ruộng bỏ hoang chia
cho nông dân
+ Thực hiện chế độ quân điền, do
đó sản xuất phát triển, kinh tế phồn
thịnh.
- Thời Tống:
+ Mở mang các công trình thủy lợi,
khuyến khích sản xuất thủ công
nghiệp như khai mỏ, luyện kim, dệt
lụa
+ Phát minh ra la bàn, thuốc súng,
nghề in, giấy viết, kĩ thuật đóng
thuyến có bánh lái
- Thời Nguyên:
- Nhà Nguyên thi hành chính sách
phân biệt đối xử giữa các dân tộc
+ Người Mông Cổ có nhiều địa
vị, đặc quyền.
+ Người Hán địa vị thấp, bị cấm
đoán đủ thứ.
16
với chuyên môn hoá cao, thuê nhiều nhân công,
buôn bán với nước ngoài được mở rộng.
? Sự suy yếu của XHPK cuối thời Minh – Thanh
được biểu hiện như thế nào ?
Giảng: theo đà phát triển của công thương nghiệp
thì mầm mống kinh tế TBCN cũng hình thành.
? Những biểu hiện của nền kinh tế TBCN dưới
triều Minh là gì ?
GV giải thích: công trường thủ công là cơ sở SX
với quy mô lớn, lao động làm thuê, quan hệ giữa
chủ xưởng thể hiện ở việc “chủ xuất vốn”, “thợ xuất
sức”
? Trình bày những hiểu biết của em về khoa học
kĩ thuật của Trung Quốc?
- Có nhiều phát minh lớn đóng góp cho sự phát triển
của nhân loại: giấy, kĩ thuật in ấn, la bàn, thuốc
súng…; Trung Quốc là nền móng cho các ngành
khoa học kĩ thuật hiện đại: đóng tàu, khai mỏ, luyện
kim…
HOẠT ĐỘNG 6 : (15 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu Thành tựu văn hóa TQ thời cổ PK , Hệ
tư tưởng Nho giáo
GV giảng: trải qua hàng nghìn năm lịch sử Văn
hoá Trung Quốc đã đạt được những thành tựu rực rỡ
và ảnh hưởng sâu rộng tới các nước láng giềng.
- HS đọc kênh chữ phần 6 SGK.
? Cho biết hệ tư tưởng và đạo đức thống trị xã
hội TQ thời phong kiến ?
nho giáo.
Gv: quan điểm của nho giáo về quan hệ “Tam
cương” (vua – tôi, chồng – vợ, cha – con) và “Ngũ
thường” (nhân, nghĩa, lễ, trí, tín) Khổng Tử
muốn lập kỉ cương xã hội thông qua các mối quan
hệ trên.
+ Nho giáo: Khổng Tử, Mạnh Tử …
+ Y học: Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị …
? Trình bày những thành tựu nổi bật về văn hoá
Trung Quốc thời phong kiến?
- Đạt nhiều thành tựu trên nhiều lĩnh vực văn hoá
khác nhau: văn học, sử học, nghệ thuật điêu khắc,
hội hoạ.
? Kể tên 1 số tác phẩm văn học lớn mà em biết?
- “Tây du kí”, “Tam quốc diễn nghĩa”, “Đông chu
liệt quốc”
? Kể tên 1 số tác phẩm lịch sử lớn của Trung
Quốct?
- Sử ký của Tư Mã Thiên, Hán Thư, Đường thư,
Minh sử …
? Nghệ thuật lâu đời của TQ đạt trình độ cao ở
- Thời Minh-Thanh:
+ Thủ công nghiệp phát triển, xuất
hiện mầm móng tư bản chủ nghĩa
như nhiều xưởng dệt, gốm được
chuyên môn hóa, có nhiều nhân
công làm việc.
+ Ngoại thương phát triển, buôn
bán với nhiều nước Đông Nam Á,
Ấn Độ, Ba tư
3/ Thành tựu về văn hóa
- Tư tưởng: Nho giáo thành hệ tư
tưởng và đạo đức của giai cấp
phong kiến.
- Văn học:
+ Xuất hiện nhiều nhà thơ nổi tiếng
như: Lý Bạch, Đổ phủ…
+ Thời Minh xuất hiện tiệu thuyết
có giá trị như: Tây du ký; Tam quốc
diễn nghĩa …
- Sử học: Có bộ sử ký của Tư Mã
Thiên, Hán Thư, Đường thư, Minh
sử …
- Nghệ thuật kiến trúc: nhiều công
trình độc đáo như: Cố cung, những
bức tượng phật sinh động
17
các ngành nào ?
hội họa, điêu khắc, kiến trúc, thủ công mỹ nghệ.
? Em có nhận xét gì về trình độ sản xuất đồ gốm
qua H10?
- Đạt đến đỉnh cao, trang trí tinh xảo, nét và điêu
luyện…
? Kể tên 1số công trình kiến trúc lớn?
- Cố cung, Vạn lí trường thành, khu lăng tẩm của
các vị vua.
? Quan sát H9, H10, em có nhận xét gì?
- Đồ sộ, rộng lớn, kiên cố, kiến trúc hài hoà…
* Sơ kế bài: (1 phút) Xã hội phong kiến Trung Quốc được hình thành từ thế kỉ III TCN.
Nhà Tần là triều đại phong kiến đầu tiên ở Trung Quốc, đến thời Đường thì xã hội lại phát
triển thịnh vượng, đồng thời những mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa đã xuất hiện dưới
triều Minh – Thanh rất sớm và hợp quy luật, đồng thời nền văn hoá của Trung Quốc cũng
đạt được những thành tựu to lớn và có nhiều ý nghĩa đến ngày nay.
4/ Củng cố: (3 phút)
- Xã hội phong kiến Trung Quốc đã được hình thành như thế nào ?
- Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời Đường được biểu hiện ở những mặt nào?
- Chính sách cai trị của nhà Tống và nhà Nguyên có những điểm gì khác nhau ? Vì sao có
sự khác nhau đó ?
- Những mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa dưới thời Minh – Thanh đã được nảy sinh
như thế nào?
- Em hãy nêu những thành tựu lớn về văn hoá, khoa học – kĩ thuật của nhân dân Trung
Quốc thời phong kiến ?
- Hoặc Làm BT Ls.
5/ Dặn dò: (1 phút)
- Học kĩ bài, làm bài tập.
- Lập bảng thống kê về những thành tựu văn hoá Trung Quốc thời phong kiến (tư tưởng,
văn thơ, lịch sử, khoa học kĩ thuật).
- Xem trước bài “Ấn Độ thời phong kiến”.
Rút kinh nghiệm
18
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu
Tuần: 3 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết: 6 Ngày dạy: . . . /. . ./. . . .
Bài 5:
ẤN ĐỘ THỜI PHONG KIẾN
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Các giai đoạn lớn của lịch sử Ấn Độ từ thời cổ đại đến giữa thế kỷ XIX.
- Một số thành tựu của văn hóa Ấn Độ thời cổ, trung đại.
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
Đất nước Ấn Độ là một trong những trung tâm của văn minh nhân loại và có ảnh
hưởng sâu rộng tới sự phát triển lịch sử và văn hoá của nhiều dân tộc Đông Nam Á.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng tổng hợp những kiến thức ở trong bài để
đạt mục tiêu.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ Ấn Độ – Đông Nam Á.
- Tranh ảnh về các công trình kiến trúc, điêu khắc Ấn Độ và Đông Nam A
- Sưu tầm một số đoạn trích từ tác phẩm văn học Ấn Độ đã được dịch ra tiếng Việt.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: ( 4 Phút)
- Chính sách cai trị của nhà Tống và nhà Nguyên có những điểm gì khác nhau ? Vì sao có
sự khác nhau đó ?
- Những mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa dưới thời Minh – Thanh đã được nảy sinh
như thế nào?
- Em hãy nêu những thành tựu lớn về văn hoá, khoa học – kĩ thuật của nhân dân Trung
Quốc thời phong kiến ?
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Vào khoảng 2500 năm TCN, dọc hai bên bờ của sông Ấn và sông Hằng, xuất hiện
một quốc gia Ấn Độ, cũng như Trung Quốc đây là một trong những trung tâm của văn
minh nhân loại và có ảnh hưởng sâu rộng tới sự phát triển lịch sử và văn hoá của nhiều
dân tộc Đông Nam Á.
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 1: ( 5 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu những trang sử đầu tiên của Ấn Độ
- Yêu cầu HS đọc phần kênh chữ phấn 1 SGK
? Tên gọi đất nước Ấn Độ bắt nguồn từ đâu ?
Do tên gọi của 1 dòng sông – sông Ấn.
? Các thành thị của người Ấn xuất hiện vào
khoảng thời gian nào ?
2500 năm TCN.
? Các tiểu vương quốc đầu tiên hình thành ở đâu
trên đất Ấn Độ vào thời gian nào?
- Những thành thị tiểu vương quốc liên kết với
1/ Những trang sử đầu tiên.
- Khoảng 2500 năm TCN dọc bờ
sông Ấn, sông Hằng vùng đông bắc
Ấn xuất hiện những thành thị của
người Ấn.
- Các thành thị – Tiểu vương quốc
nầy liên kết nhau thành nhà nước
rộng lớn Ma-ga-đa ở hạ lưu sông
19
nhau. Đạo phật có vai trò quan trọng trong quá trình
thống nhất.
- GV: Dùng lược đồ giới thiệu những con sông lớn
góp phần hình thành nền văn minh từ rất sớm ở Ấn
Độ.
Giảng: những thành thị – tiểu vương quốc này
liên kết với nhau thành một nhà nước rộng lớn –
nước Ma-ga-đa.
? Nhà nước Ma-ga-đa thống nhất ra đời trong
hoàn cảnh nào?
mở rộng bờ cỏi xuống Nam Ấn.
? Đất nước Ma-ga-đa tồn tại bao lâu?
- Trong khoảng hơn 3 thế kỉ.
? Sau thế kỉ III TCN tình hình Ấn Độ ra sao ?
Đến TK IV được thống nhất dưới vương triều
Gúp-ta.
HOẠT ĐỘNG 2 : ( 15 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu Quá trình hình thành 3 vương triều :
Vương triều Gúp-ta, Vương triều Hồi giáo Đê-li và
Vương triều Ấn Độ Mô-gôn.
GV giảng: XHPK được hình thành ở Ấn Độ từ
rất sớm, có 3 vương triều tiêu biểu: Vương triều
Gúp-ta, Vương triều Hồi giáo Đê-li và Vương triều
Ấn Độ Mô-gôn. Đến thời Gúp-ta là thời kì thống
nhất, hưng thịnh và phát triển cả về kinh tế – văn
hoá – xã hội.
GV: Gọi HS đọc mục 2 sgk
? Sự phát trển của vương triều Gúp-ta thể hiện ở
những mặt nào?
- Cả về kinh tế, xã hội và văn hoá đều rất phát triển:
chế tạo sắt không rỉ, đúc tượng đồng, dệt vải với kỉ
thuật cao, làm đồ kim hoàn…
? Vương triều Gúp-ta sụp đổ như thế nào?
- Đầu TK XII, người Thổ Nhĩ Kì tiêu diệt miền Bắc
Ấn Độ → vương triều Gúp-ta sụp đổ.
GV giảng: Từ đó Ấn Độ luôn bị xâm lược và
thống trị. Đến TK XII người Thổ Nhĩ Kì theo đạo
Hồi thôn tính miền Bắc Ấn lập ra vương triều Hồi
giáo Đê-li
? Người hồi giáo đã thi hành những chính sách
gì?
- Chiếm đoạt ruộng đất, cấm đạo Hinđu.
? Vương triều Đê-li tồn tại bao lâu?
- Từ TK XII đến TK XVI ngừơi Mông Cổ tấn công
Ấn Độ lật đổ vương triều Hồi giáo, lập nên vương
triều Ấn Độ Mô-gôn.
? Vương triều Môgôn - vua Acơba đã áp dụng
những chính sách gì để cai trị ấn Độ?
hằng (TK VII TCN), Phát triển
hùng mạnh thời vua A-sô-ca (cuối
TK II TCN)
- Sau thế kỉ III TCN Ấn Độ bị chia
thành nhiều quốc gia nhỏ, đến đầu
TK IV lại được thống nhất dưới
vương triều Gúp-ta.
2/ Ấn Độ thời phong kiến.
* Vương triều Gúp-ta:
- Là thời kì nầy Ấn Độ trở thành
vương quốc hùng mạnh, công cụ sắt
được sử dụng rộng rải, kinh tế – xã
hội, văn hóa phát triển.
- Đầu TKVI Vương triều Gúp-ta bị
diệt vong, Ấn Độ luôn bị nước
ngoài xâm lược, cai trị.
*Vương triều Hồi giáo Đê-li:
Tk VII Ấn Độ bị Thổ Nhĩ Kì xâm
lược, lập ra triều đại Hồi giáo Đê-li,
thi hành chính sách cướp đoạt
ruông đất, cấm đạo Hin-đu, mâu
thuẩn dân tộc căng thẳng.
* Vương triều Ấn Độ Mô-gôn:
- TK XVI , người Mông Cổ chiếm
đóng lập ra vương triều Mô-gôn,
xóa bỏ kì thị tôn giáo, khôi phục
kinh tế và phát triển văn hoá Ấn
20
- Thực hiện các chính sách xoá bỏ kì thị tôn giáo,
thủ tiêu đặc quyền Hồi giáo, khôi phục kinh tế và
phát triển văn hoá.
- Giới thiệu sơ lược vua Acơ-ba dựa theo sgv
?So sánh Vương triều Hồi giáo Đê-Li và Vương
triều ấn Độ Mô-gôn?
HS: thảo luận nhóm
-> Giống nhau và khác nhau
GV: Vương triều Mô-gôn tồn tại đến giữa thế kỉ
XIX thì bị thực dân Anh xâm lược Ấn Độ trở
thành thuộc địa của Anh.
HOẠT ĐỘNG 3 : ( 15 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu Ấn Độ 1 trong những trung tâm văn
minh lớn của loài người với nhiều thành tựu
Giảng: Ấn Độ là nước có nền văn hoá lâu đời, là
1 trong những trung tâm văn hoá lớn của loài người,
có chữ viết riêng rất sớm khoảng 1500 TCN., đó là
chữ Phạn.
? Chữ viết đầu tiên được người Ấn Độ sáng tạo là
chữ gì? Dùng để làm gì?
- Chữ Phạn→để sáng tác văn học, thơ ca, sử thi, các
bộ kinh và là nguồn gốc của chữ Hin-đu.
- Giảng: kinh Vê-đa là bộ kinh cầu nguyện cổ nhất,
“Vê-đa” có nghĩa là hiểu biết gồm 4 tập.
? Ở Ấn Độ tôn giáo phổ biến nhất là đạo gì ?
Đạo Bà La Môn và đạo Hin-đu.
? Kể tên những tác phẩm văn học nổi tiếng của
Ấn Độ ?
? Văn học Hin-đu có những thể loại nào ?
-> + Giáo lí: trong các bộ kinh.
+ Chính luận: luận về chính trị.
+ Luật pháp: luật Ma-nu, luật Na-ra-đa.
+ Sử thi: Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-ya-na.
+ Kinh thơ: Sơ-kun-tơ-la của Ka-li-đa-sa.
? Kể tên các tác phẩm văn học nổi tiếng?
- 2 bộ sử thi: Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-ya-na.
Kịch của Ka-đi-đa-sa.
Giảng: vở “Sơ-kun-tơ-la” nói về tình yêu của nàng
Sơ-kun-tơ-la và vua Đu-sơn-ta phỏng theo truyện
dân gian.
Quan sát H11 nhận xét về nghệ thuật kiến trúc
Ấn Độ
? Kiến trúc Ấn Độ có gì đặc sắc?
- Kiến trúc Hin-đu: tháp nhọn nhiều tầng, trang trí
phù điêu; kiến trúc Phật giáo: chùa xây hoặc khoét
sâu vào vách núi, tháp có mái tròn như bát úp
- Giới thiệu lăng Ta-di Ma-hall, chùa hang A-jan-
ta…
Độ.
- Đến giữa thế kỉ XIX Ấn Độ trở
thành thuộc địa của Anh.
3/ Văn hoá Ấn Độ.
- Chữ viết : Chử Phạn là chử viết
riêng, dùng làm ngôn ngữ, văn tự
để sáng tác các tác phẩm văn học,
thơ ca, đây là nguồn gốc chử Hin-
đu.
- Tôn giáo: Đạo Bà-la-môn có bộ
kinh Vê-đa là bộ kinh cầu nguyện
xưa nhất, đạo Hin-đu là tôn giáo
phổ biến ở Ấn Độ hiện nay.
- Văn học Hin-đu: Với giáo lí, luật
pháp, sử thi, thơ ca…có ảnh hưởng
đến đời sống xã hội.
- Kiến trúc: ảnh hưởng sâu sắc của
tôn giáo với những công trình kiến
trúc đền thờ, ngôi chùa c độc đáo
còn lưu giữ lại đến ngày nay.
21
* Sơ kết bài: (1 phút) Ấn Độ là một trong những quốc gia ra đời sớm nhất ở lưu vực
sông Ấn và sông Hằng, đất nước Ấn Độ là một trong những trung tâm của nhân loại và có
ảnh hưởng sâu rộng tới sự phát triển lịch sử và văn hoá, cùng với những công trình kiến
trúc độc đáo vẫn còn lưu giữ không chỉ ở Ấn Độ mà còn ở nhiều nước Đông Nam Á ngày
nay.
4/ Củng cố: (3 phút)
- Các tiểu vương quốc đầu tiên được hình thành bao giờ và ở khu vực nào trên đất nước
Ấn Độ.
- Sự phát triển của Ấn Độ dưới Vương triều Gúp-ta được biểu hiện như thế nào ?
- Hãy nêu những chính sách cai trị của người Hồi giáo và người Mông Cổ ở Ấn Độ ?
- Người Ấn Độ đã đạt được những thành tựu gì về văn hoá ?
- Hoặc Làm BT Ls
5/ Dặn dò: (1 phút)
- Học kĩ bài, làm bài tập.
- Lập niên biểu các giai đoạn phát triển lịch sử Ấn Độ.
- Xem trước bài “ Các quốc gia phong kiến Đông Nam Á.”
Rút kinh nghiệm
22
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu
Tuần : 4 Ngày soạn: 10/08/2010
Tiết : 7 Ngày dạy: . . . /. . ./. . . .
Bài 6 (Tiết 1)
CÁC QUỐC GIA PHONG KIẾN ĐÔNG NAM Á
- Bài học tích hợp môi trường
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1/Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Những điều kiện tự nhiên khu vực ĐNA.
- Điều kiện tự nhiên, nhựng thành tự văn hóa và công trình kiến trúc của Lào và Cam-pu-
chia.
- Các quốc gia phong kiến độc lập ở Đông nam Á ( Thời điểm xuất hiện, địa bàn ). Những
nét nổi bật về kinh tế, chính trị, văn hóa.
2/ Tư tưởng, tình cảm : Học xong bài học sinh biết được
- Những mối quan hệ về kinh tế, văn hóa của các dân tộc trong khu vực đã có từ lâu.
- Quá trình phát triển lịch sử, tính chất tương đồng và sự gắn bó lâu đời của các dân tộc ở
Đông Nam Á. Trân trọng, giữ gìn truyền thống đoàn kết giữa Việt Nam và hai nước Cam-
pu-chia, Lào.
3/ Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng
- Sử dụng bản đồ hành chính Đông Nam Á để xác định vị trí các vương quốc cổ và phong
kiến.
- Sử dụng phương pháp lập biểu đồ các giai đoạn phát triển lịch sử.
II. THIẾT BỊ DẠY - HỌC:
- Bản đồ hành chính khu vực Đông Nam Á.
- Tranh ảnh một số công trình kiến trúc, văn hoá Đông Nam Á.
- Một số tranh ảnh sưu tầm về Cam-pu-chia và Lào thời kì này.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC :
1/ Kiểm tra bài cũ: ( 4 Phút)
- Các tiểu vương quốc đầu tiên được hình thành bao giờ và ở khu vực nào trên đất nước
Ấn Độ
- Sự phát triển của Ấn Độ dưới Vương triều Gúp-ta được biểu hiện như thế nào ?
- Hãy nêu những chính sách cai trị của người Hồi giáo và người Mông Cổ ở Ấn Độ?
- Người Ấn Độ đã đạt được những thành tựu gì về văn hoá ?
2/ Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Giáo viên đặt câu hỏi: Nước VN ta đang nằm ở khu vực nào ( Khu vực Đông Nam
Á). Vậy khu vực này hiện nay gồm những nước nào ?Để hiểu rõ hơn chúng ta tìm hiểu
bài 6 các vương quốc cổ PK Đông Nam Á.
3/ Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp: ( 35 phút )
Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt.
HOẠT ĐỘNG 1 : ( 15 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu Điều kiện tự nhiên thuận lợi nên các
vương quốc cổ Đông Nam Á hình thành rất sớm
Gv: treo bản đồ hành chính khu vực Đông
1/ Điều kiện tự nhiên của các quốc
gia Đông Nam Á.
- Đông nam Á là khu vực rộng lớn,
23
Nam Á, giới thiệu sơ lược cho học sinh quan sát.
- Xác định trên lược đồ: Việt Nam, Thái Lan, Lào,
Cam-pu-chia, Mi-an-ma, Phi-pip-pin, Ma-lai-xi-a,
In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Đông Ti-mo, Bru-nây.
? Điều kiện tự nhiên của khu vực Đông Nam Á ?
Chịu ảnh hưởng của gió mùa, có 2 mùa rõ rệt;
mùa khô (lạnh), mùa mưa (nóng).
? Theo em gió mùa Đông Nam Á có thuận lợi gì
cho nền nông nghiệp của khu vực ?
Có kèm theo mưa, thích hợp cho việc trồng cây
lúa nước.
Gv : Vì thế cư dân Đông Nam Á từ xa xưa đã biết
trồng cây lúa nước và nhiều loại cây ăn củ, ăn quả
nên kinh tế nông nghiệp phát triển
là điều kiện hình thành sớm các quốc gia cổ
=>Từ xưa các cư dân ĐNAcó chung mối quan hệ
về kinh tế, văn hóa và hiện nay quan hệ ASEAN.
=> Giáo dục tinh thần đoàn kết của các dân tộc.
HOẠT ĐỘNG 2 : ( 20 Phút) Cá nhân- Nhóm
Tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển của
các quốc gia phong kiến Đông Nam Á.
? Các quốc gia cổ ĐNÁ cổ xuất hiện từ bao giờ?
Gồm những quốc gia nào? ?
- Đầu công nguyên → TK X: Phù Nam, Cham Pa,
. Gv: Do có điều kiện tự nhiên thuận lợi nên con
người cư trú ở khu vực Đông Nam Á từ rất sớm và
có nền kinh tế nông nghiệp phát triển bằng chứng là
họ biết sử dụng đồ sắt.
? Truyền thuyết nào của Việt Nam nói về sự xuất
hiện sớm nhất của đồ sắt ?
Truyền thuyết Thánh Gióng – thời vua Hùng
Vương thứ VI.
? Vật dụng bằng sắt đầu tiên của người Việt cổ
mà các nhà khảo cổ phát hiện là gì ?
Cuốc sắt.
Gv kết luận: không chỉ ở nước ta mà hầu hết các
nước ở Đông Nam Á, cư dân đã biết sử dụng rộng
rãi đồ sắt trong khoảng 10 thế kỉ đầu CN cũng là
thời điểm các quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á xuất
hiện (trừ nước Văn Lang của ta ra đời sớm hơn –
TK VII TCN).
HS: Quan sát hình SGK- nhận xét.
- GV giảng: Các quốc gia phong kiến ĐNÁ cũng
trải qua các giai đoạn hình thành, hưng thịnh và suy
vong. Ở mỗi nước, các quá trình đó diễn ra trong
thời gian khác nhau. Nhưng nhìn chung, giai đoạn
từ nửa sau TK X đến đầu TK XVIII là thời kì thịnh
vượng nhất của các quốc gia phong kiến ĐNÁ.
hiện nay gồm 11 nước.
- Có đặc điểm chung về điều kiện tự
nhiên.
+ Chịu ảnh hưởng gió mùa, có hai
mùa rỏ rệt: mùa khô và mùa mưa.
+ Khí hậu nhiệt đới ẩm, mưa nhiều
thuận lợi cho việc trồng lúa nước
và các loại rau, củ, quả
2/ sự hình thành các quốc gia
Đông Nam Á
a/ Sự hình thành các vương quốc
cổ ở Đông Nam Á.
- Đầu công nguyên cư dân biết sử
dụng đồ sắt. Chính thời gian nầy
các quốc gia Đông Nam Á xuất
hiện.
- Trong 10 TK đầu CN hàng loạt
quốc gia nhỏ hình thành:Vương
quốc Cham-pa ở trung bộ Việt
Nam, Vương quốc Phù Nam ở hạ
lưu sông Mê công
b/ Sự hình thành và phát triển của
Quốc gia phong kiến đông nam A
- Từ TK X đến đầu TK XVII là thời
kì phát triển thịnh vượngcủa các
quốc gia phong kiến Đông Nam Á:
+ Biểu hiện của sự phát triển là quá
trình mở rộng, thống nhất lảnh thổ
24
? Trình bày sự hình thành của quốc gia phong
kiến In-đô-nê-xi-a?
- Cuối TK XIII, dòng vua Gia-va mạnh lên → chinh
phục tất cả các tiểu quốc ở 2 đảo Xu-matơ-ra và
Gia-va lập nên vương triều Mô-giô Pa-hít hùng
mạnh suốt hơn 3 thế kỉ.
? Kể tên 1 số quốc gia phong kiến ĐNÁ và thời
điểm hình thành của các quốc gia đó?
- Pa gan (XI), Su khô thay (XIII), Lạn Xạng (XIV),
Chân Lạp (VI), Cham pa (II),…
? Cho biết nguyên nhân hình thành 2 quốc gia
Su-khô-thay và Lạn Xạng ?
Người Mông Co tấn công, một bộ phận người
Thái đã di cư xuống lưu vực sông Mê Nam và vùng
trung lưu sông Mê Công lập nên 2 vương quốc Su-
khô-thay (TX XIII) và Lạng Xạng (TK XIV).
? Phần lớn các quốc gia trên đều có chung điểm
gì giống nhau ?
Đều nằm ở lưu vực các con sông lớn, là điều
kiện thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp để
hình thành các quốc gia lớn.
? Giai đoạn nửa sau TK XVIII các quốc gia
phong kiến ĐNÁ như thế nào ?
trở thành thuộc địa của CNTB phương Tây – đến
giữa TK XIX ĐNÁ là thuộc địa chủ nghĩa thực dân
(trừ Thái Lan).
? Nêu 1 số thành tựu thời phong kiến của các
quốc gia ĐNÁ.
- Thành tựu nổi bật của cư dân ĐNÁ thời phong
kiến là kiến trúc và điêu khắc với nhiều công trình
nổi tiếng: đền Ăng co, Bô rô bu đua, chùa tháp Pa
gan, tháp Chăm…
? Em có nhận xét gì về kiến trúc ĐNÁ qua H12,
H13?
- Hình vòm, kiểu bát úp, có tháp nhọn, đồ sộ, khắc
hoạ nhiều hình ảnh sinh động.
và đạt nhiều thành tựu văn hóa.
+ Một số quốc gia hình thành và
phát triển: Mô-gô-pa-hít (In-do-nê-
xi-a) Đại Việt, Cham pa, Ăng co
(trên bán đảo Đông Dương)…
- TK XIII do sự tấn công của người
Mông Cổ Người Thái phải di cư
xuống phía nam, rồi lập ra Vương
quốc Su - khô – thay, một bộ phận
khác lập nên vương quốc Lan xạng
(TKXIV)
- Nửa sau TK XVIII các quốc gia
Đông Nam Á suy yếu, đến giữa TK
XIX trờ thành thuộc địa chủ nghĩa
tư bản phương Tây.
* Sơ kết bài: (1 phút) Đông Nam Á được coi là khu vực có quá trình chuyển biến từ
vượn thành người, các nhà nước được hình thành từ sau công nguyên (trừ Việt Nam).
4/ Củng cố: (3 phút)
- Khu vực Đông Nam Á ngày nay gồm những nước nào ?
- Lập niên biểu các giai đoạn phát triển lịch sử lớn của khu vực Đông Nam Á đến giữa TK
XIX
5/ Dặn dò: (1 phút)
- Học bài kĩ, làm bài tập.
- Lập biểu đồ các giai đoạn lịch sử lớn
- Xem trước bài còn lại
Rút kinh nghiệm
25
DUYỆT
Ngày. . . Tháng . . . Năm 2010
TT
Trần Kim Thu
DUYỆT
Ngày. . .Tháng . . .Năm 2010
TT
Trần Kiêm Thu