BÀI 10:
BÀI 10:
CƠ SỞ DỮ LIỆU
CƠ SỞ DỮ LIỆU
QUAN HỆ
QUAN HỆ
BÀI GIẢNG TIN HỌC 12
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
•
Cấu trúc dữ liệu.
•
Các thao tác và các phép toán trên dữ liệu.
•
Các ràng buộc dữ liệu.
Các yếu tố của CSDL
•
Các yếu tố của
CSDL
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Mô hình dữ liệu là gì?
•
Là một tập các khái niệm. Dùng để mô tả
CSDL, các mối quan hệ của dữ liệu, các ràng
buộc trên dữ liệu của một CSDL.
•
Các yếu tố của
CSDL

•
Khái niệm mô
hình quan hệ
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
•
Dữ liệu được thể hiện trong các bảng.
•
Mỗi bảng thể hiện thông tin về một chủ thể bao
gồm các hàng và các cột.
•
Mỗi hàng biểu thị cho một cá thể, gồm một bộ
các giá trị tương ứng với các cột.
•
Các cột biểu thị các thuộc tính của chủ thể và tên
cột là tên của thuộc tính.
Trong mô hình quan hệ:
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
+ Về mặt cấu trúc
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ

Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Trong mô hình quan hệ:
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
+ Về mặt thao tác trên dữ liệu
•
Cập nhật dữ liệu: thêm, xóa hay sửa bản ghi
trong một bản.
•
Các kết quả tìm kiếm thông tin qua truy vấn dữ
liệu.
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Trong mô hình quan hệ:
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của

CSDL
+ Về mặt các ràng buộc dữ liệu:
•
Dữ liệu trong các bảng phải thỏa mãn một số
ràng buộc, chẳng hạn, không có hai bộ nào trong
một bảng giống nhau hoàn toàn.
•
Sự xuất hiện lặp lại của một số thuộc tính ở các
bảng.
•
Sự xác lập mối liên kết giữa các bảng. Mối liên
kết thể hiện mối quan hệ giữa các chủ thể được
CSDL phản ánh.
2. CSDL quan hệ
Cơ sở dữ liệu được xây dựng trên
mô hình dữ liệu quan hệ gọi là cơ sở
dữ liệu quan hệ. Hệ quản trị CSDL
dùng để tạo lập, cập nhật và khai
thác CSDL quan hệ gọi là hệ
QTCSDL quan hệ.
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
a. Khái niệm
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ

•
Các yếu tố của
CSDL
Các đặc trưng chính của một quan hệ trong hệ
CSDL quan hệ:

Mỗi quan hệ có một tên phân biệt với
tên các quan hệ khác.

Các bộ là phân biệt và thứ tự của các bộ
không quan trọng.

Mỗi thuộc tính có một tên phân biệt,
thứ tự các thuộc tính không quan trọng.

Quan hệ không có thuộc tính đa trị hay
phức hợp.
Một quan hệ trong
CSDL quan hệ có
những đặc trưng
nào?
Một quan hệ trong
CSDL quan hệ có
những đặc trưng
nào?
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•

Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
b. Các đặc trưng
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
b. Các đặc trưng
Số thẻ
Số thẻ
Ms sách
Ms sách
Ngày mượn
Ngày mượn
Ngày trả
Ngày trả
TV-02
TV-02
TO-012
TO-012
TN-103
TN-103
5/9/2007
5/9/2007
22/10/2007
22/10/2007
30/9/2007

30/9/2007
25/10/2007
25/10/2007
TV-04
TV-04
TN-103
TN-103
12/9/2007
12/9/2007
15/9/2007
15/9/2007
TV-02
TV-02
TN-102
TN-102
24/9/2007
24/9/2007
5/10/2007
5/10/2007
TV-01
TV-01
TO-012
TO-012
5/10/2007
5/10/2007
…
…
…
…
…

…
…
…
Đây không phải là
một quan hệ, vì sao?
Đây không phải là
một quan hệ, vì sao?
Ví dụ:
Vì có thuộc
tính đa trị
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Số thẻ
Số thẻ
Ms sách
Ms sách
Ngày mượn - trả
Ngày mượn - trả

Ngày mượn
Ngày mượn
Ngày trả
Ngày trả
TV-02
TV-02
TO-012
TO-012
5/9/2007
5/9/2007
30/9/2007
30/9/2007
TV-04
TV-04
TN-103
TN-103
12/9/2007
12/9/2007
15/9/2007
15/9/2007
TV-02
TV-02
TN-102
TN-102
24/9/2007
24/9/2007
5/10/2007
5/10/2007
TV-01
TV-01

TO-012
TO-012
5/10/2007
5/10/2007
…
…
…
…
…
…
…
…
Ví dụ:
Vì có
thuộc tính
phức hợp
Đây cũng không
phải là một quan hệ.
Đây cũng không
phải là một quan hệ.
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•

Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Để quản lí việc mượn sách ở thư viện của một
trường, thông thưởng thư viện cần quản lí các
thông tin sau:
Thông thường để quản
lý việc mượn sách ở thư
viện của trường học,
thư viện cần những
thông tin nào???
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Trong mô hình
quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
c. Ví dụ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ


Thông tin về
Các loại sách
Thông tin về
Các loại sách
Thông tin về
người mượn sách
Thông tin về
người mượn sách
Tình hình
mượn sách
Tình hình
mượn sách
Người mượn sách: có
những thông tin nào?
Số thẻ, họ tên,
ngày sinh, lớp.
Tình hình mượn
sách: gồm những
thông tin nào?
Số thẻ, Mã số sách,
ngày mượn, ngày trả.
Sách: gồm những
thông tin nào?
Mã số sách, tên sách,
thể loại, tác giả.
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Trong mô hình

quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
c. Ví dụ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Để lưu trữ dữ liệu tương
ứng với những thông tin
cần quản lí của thư viện,
chúng ta sẽ quan sát các
bảng sau
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
c. Ví dụ
•

Trong mô hình
quan hệ
Số thẻ
Số thẻ
Họ tên
Họ tên
Ngày sinh
Ngày sinh
Lớp
Lớp
TV-02
TV-02
Tiểu Mi
Tiểu Mi
5/9/1990
5/9/1990
12A1
12A1
TV-04
TV-04
Trần Cường
Trần Cường
12/9/1992
12/9/1992
12A2
12A2
TV-03
TV-03
Lê Na
Lê Na

24/9/1990
24/9/1990
12B1
12B1
TV-01
TV-01
Nguyễn Ánh
Nguyễn Ánh
5/10/1991
5/10/1991
11B1
11B1
…
…
…
…
…
…
…
…
Số thẻ, họ tên,
ngày sinh, lớp.
Bảng Người Mượn
Thẻ thư
viện gồm
có các
thông tin
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ

•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
c. Ví dụ
•
Trong mô hình
quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Thông tin về
người mượn sách
Thông tin về
người mượn sách
Số thẻ
Số thẻ
Ms sách
Ms sách
Ngày mượn
Ngày mượn
Ngày trả
Ngày trả
TV-02
TV-02
TO-012
TO-012
5/9/2007

5/9/2007
30/9/2007
30/9/2007
TV-04
TV-04
TN-103
TN-103
12/9/2007
12/9/2007
15/9/2007
15/9/2007
TV-03
TV-03
TN-102
TN-102
24/9/2007
24/9/2007
5/10/2007
5/10/2007
TV-01
TV-01
TO-013
TO-013
5/10/2007
5/10/2007
…
…
…
…
…

…
…
…
Số thẻ, mã số sách,
ngày mượn, ngày trả.
Bảng Mượn Sách
Thông tin về tình hình mượn
sách do thư viện quản lí
Mỗi thể mượn
sách của hs
được thư viện
cấp cho một
số riêng.
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
c. Ví dụ
•
Trong mô hình
quan hệ
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Tình hình

mượn sách
Tình hình
mượn sách
Mã số
Mã số
sách
sách
Tên sách
Tên sách
Thể loại
Thể loại
Tác giả
Tác giả
TN-102
TN-102
Truyện Kiều
Truyện Kiều
Thơ
Thơ
N.Du
N.Du
TN-103
TN-103
Những điều ky diệu
Những điều ky diệu
về máy tính
về máy tính
Khoa học
Khoa học
Thế

Thế
Hùng
Hùng
TI-01
TI-01
Dế mèn phiêu lưu kí
Dế mèn phiêu lưu kí
Văn học
Văn học
Tô
Tô
Hoài
Hoài
TO-102
TO-102
Sáng tạo Toán học
Sáng tạo Toán học
KHTN
KHTN
Polya
Polya
…
…
…
…
…
…
…
…
Thông tin về các loại sách có trong thư viện:

Ms sách, tên sách, thể loại, tác giả.
Bảng Sách
Thông
tin về
sách
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
Thông tin về
Các loại sách
Thông tin về
Các loại sách
Số thẻ
Số thẻ
Ms sách
Ms sách
Ngày mượn
Ngày mượn
Ngày trả
Ngày trả
TV-02
TV-02
TO-012
TO-012
5/9/2 007
5/9/2 007
30/9/ 2007
30/9/ 2007
TV-04
TV-04
TN-103
TN-103

12/9/2007
12/9/2007
15/9/2007
15/9/2007
TV-03
TV-03
TN-102
TN-102
24/9/2007
24/9/2007
5/10/2007
5/10/2007
TV-01
TV-01
TO-012
TO-012
5/10/2007
5/10/2007
…
…
…
…
…
…
…
…
Số thẻ
Số thẻ
Họ tên
Họ tên

Ngày sinh
Ngày sinh
Lớp
Lớp
TV-02
TV-02
Tiểu Mi
Tiểu Mi
5/9/1990
5/9/1990
12A1
12A1
TV-04
TV-04
Trần Cường
Trần Cường
12/9/1992
12/9/1992
12A2
12A2
TV-03
TV-03
Lê Na
Lê Na
24/9/1990
24/9/1990
12B1
12B1
TV-01
TV-01

Nguyễn Ánh
Nguyễn Ánh
5/10/1991
5/10/1991
11B1
11B1
…
…
…
…
…
…
…
…
Mã số
Mã số
sách
sách
Tên sách
Tên sách
Thể loại
Thể loại
Tác giả
Tác giả
TN-102
TN-102
Truyện Kiều
Truyện Kiều
Thơ
Thơ

N.Du
N.Du
TN-103
TN-103
Những điều ky diệu
Những điều ky diệu
về máy tính
về máy tính
Khoa
Khoa
học
học
Thế
Thế
Hùng
Hùng
TI-01
TI-01
Dế mèn phiêu lưu kí
Dế mèn phiêu lưu kí
Văn học
Văn học
Tô
Tô
Hoài
Hoài
TO-012
TO-012
Sáng tạo Toán học
Sáng tạo Toán học

KHTN
KHTN
Polya
Polya
…
…
…
…
…
…
…
…
Bảng Mượn Sách
Bảng Người Mượn
Bảng Sách
Mối quan
hệ giữa 3
bảng
3 bảng này có
mối quan hệ ràng
buộc với nhau như
thế nào?
Hãy quan
sát 3 bảng
này và đưa
ra nhận xét?
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
1. CSDL quan hệ là gì?
2. Các đặc trưng chính của một
quan hệ trong hệ CSDL quan hệ?

3. Hãy nêu một ứng dụng CSDL
quan hệ mà em các biết?
b. Các đặc trưng
1. Mô hình dữ
liệu quan hệ
•
Khái niệm mô
hình quan hệ
•
Các yếu tố của
CSDL
2. CSDL quan hệ
a. Khái niệm
c. Ví dụ
•
Trong mô hình
quan hệ
3. Củng cố
Bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ
H N G P Ẹ Ặ
L IẠ