BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC


NGUYỄN THỊ DUNG


BƢỚC ĐẦU TÌM HIỂU CẢI CÁCH TRỊNH CƢƠNG
(1709 - 1729)


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC





Sơn La, năm 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC



NGUYỄN THỊ DUNG


BƢỚC ĐẦU TÌM HIỂU CẢI CÁCH TRỊNH CƢƠNG
(1709 - 1729)

Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC


Ngƣời hƣớng dẫn: Bùi Thị Nguyệt Quỳnh


Sơn La, năm 2014
LỜI CẢM ƠN

  


-

.

- 





Sơn La, tháng 5 năm 2014





MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
 1
 1
3. , 









 2
 2
 3
 3
NỘI DUNG 4
CHƢƠNG 1: BỐI CẢNH XÃ HỘI ĐÀNG NGOÀI CUỐI THẾ KỶ XVII
SANG ĐẦU THẾ KỶ XVIII VÀ NHỮNG TIỀN ĐỀ CỦA CUỘC CẢI
CÁCH 4
1.1. Cung vua - phủ chúa - định chế dặc biệt của tổ chức chính trị Đàng
Ngoài từ đầu thế kỷ XVII 4
1.2. Hiện trạng nền kinh tế Đàng Ngoài trƣớc thế kỷ XVIII 7
1.2.1. Kin 7

 7
 8
1.3. Những điều kiện cơ bản của cuộc cải cách. 8
CHƢƠNG 2: NỘI DUNG CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH VÀ KINH TẾ - TÀI
CHÍNH 12
2.1. Cải cách hành chính 12
 12
g -  12
 16
 27
2.2. Cải cách kinh tế - Tài chính 27
 27
 35
CHƢƠNG 3: ĐÁNH GIÁ CẢI CÁCH TRỊNH CƢƠNG 44
3.1. Những điểm tiến bộ trong cải cách của Trịnh Cƣơng 44
3.2. Những hạn chế trong cải cách của Trịnh Cƣơng 46
3.3. Ý nghĩa của cuộc cải cách tài chính của Trịnh Cƣơng 47
KÊT LUẬN 49
TÀI LIỆU THAM KHẢO














1
MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài
Tr





(1820 - - 

(1821 - - 
- 
Dù thành công h



Cải cách
của Trịnh Cương đầu thế kỷ XVIII 
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
 


Việt Nam sử lược 


Trong Việt sử tân biên 

- 
- 


Lê Anh Tuấn và xã hội Đàng Ngoài nửa đầu thế kỷ XVIII
Nghiên cứu Lịch sử 
2





Chúa Trịnh - vị trí và vai trò lịch sử

- tài chính;
Suy nghĩ về sự xuất hiện
và vai trò của Chúa Trịnh trong lịch sử từ giữa thế kỷ XVI đến giữa thế kỷ XVIII
Thiết chế bộ máy chính quyền quân chủ
thời Vua - Chúa, sản phẩm đặc biệt của lịch sử Việt Nam thế kỷ XVI - XVIII
Nhận diện thêm về cơ cấu chính quyền “kép” cung
Vua - phủ Chúa và vai trò của nhà Trịnh trong lịch sử trung đại Việt Nam [26]

3. Đi tƣng, nhiê
̣
m vu
̣
va
̀
pha
̣

m vi nghiên cƣ
́
u
3.1 Đi tưng nghiên cu
.
3.2 Nhiê
̣
m vu
̣
nghiên cư
́
u




































:


: 















 .


: 















.


: 






















.
3.3. Phm vi nghiên cu
1709 - 1729.
4. Cơ sở tƣ liệu và phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở tư liệu


, 
3
 
               




4.2. Phương pháp nghiên cu.



 -



              



5. Đóng góp của đề tài






.
6. Cấu trúc của đề tài




C- tài chính.


4
NỘI DUNG
CHƢƠNG 1: BỐI CẢNH XÃ HỘI ĐÀNG NGOÀI CUỐI THẾ KỶ XVII
SANG ĐẦU THẾ KỶ XVIII VÀ NHỮNG TIỀN ĐỀ
CỦA CUỘC CẢI CÁCH

1.1 . Cung vua - phủ chúa - định chế dặc biệt của tổ chức chính trị Đàng
Ngoài từ đầu thế kỷ XVII

 (
               

 Tông (


23; 31]



-  
v

 
      




 .  


nh nhà Lê, chuyên

5
             

 - 











Vua Lê - Ch
 - 
 - 
ê - 



ch - 18 khi







 - 

6





  


 

- Hộ phiên:
 
     
ban: 1  






- Binh phiên và Thủy sư phiên:


 






7
              
khi

1.2. Hiện trạng nền kinh tế Đàng Ngoài trƣớc thế kỷ XVIII
1.2.1. Kinh tế nông nghiệp

 - 





 - 
   





              

t


1.2.2. Sản xuất thủ công nghiệp





 , 
8
 



 
1.2.3. Thương nghiệp
- 
   -          


. Qua ,



- 


 

              
 
 - 
1.3. Những điều kiện cơ bản của cuộc cải cách.

ong,



 -  -
 - 
9
Linh Giang (
4;15]
Tr
 


 
 


 



            
23:10] 


-  - 



1.  
thân tình:
2. 


3. 
4. 
5. 
10
6. 
26].
 (1682 - Các cô


ê 
 - 



            quan châu, quan
23;16],


 


 -  

  -  - 






 -7-1686.



 
11
   
[8;12]
            


20]



L

               
 23]

 - 1729)
 - 

 -  - 


11].

 
- 

-              

12
CHƢƠNG 2:
NỘI DUNG CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH VÀ KINH TẾ - TÀI CHÍNH

2.1. Cải cách hành chính
2.1.1. Bộ máy chính quyền
Nhìn chun






20


24].
2.1.2. Tổ chc Lục bộ thời Lê Trung hưng - chc năng và nhiệm vụ





không có gì

 



v



       
 các dân Man Di

13
 


9].
       





Bộ Lại:



 


 
 Không có




Bộ Hộ:



 



- - 
- - 
- 
- 
- 
- 


14
Bộ Lễ:


 



 - 
- 
- 
- 
- 
- 



Bộ Binh:



 



-  - 
-  - 
- 
- 
- 


15
Bộ Hình:



 



-  
- 
- Min
- 

- 



Bộ Công:



 



-  - 
- Công trình tha - 
- 
- 


16


 










lang
Lang
trung
Viên

lang


Nhân
viên

c






1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2

2
1
2
1
2
5
2
1
2
1
2
20
2
1
1
1
1
1
1
74
102
65
120
138
32
i








6
12
13
28
6
531






[3
 

2.1.3. Sự hình thành của Lục phiên
2.1.3.1. Tổ chc Lục phiên - Chc năng và nhiệm vụ
2.1.3.1.1. Tổ chức Lục phiên
 
Cô
 L


17
                
 24; 29
Lịch triều hiến chương loại chí Lê triều hội điển 




 lý




m.
Tây cung 


2;25;28]


khác nhau:
I. 

Lại phiên
(Tả trƣng cung)
Hộ phiên (Hữu
trƣng cung)
Lễ phiên
(Cung
Đông)
Binh phiên
(Cung
Nam)
Công phiên
(Cung Đoài)

Hình phiên
(Cung Bắc)
1.ng
2.ng
3.
4. 
Bình
5. 
6. 
7.
1. 
2. 
3. 
4. 
5. Châu Tr
6. 
7. 

8. 

1. 

2. 

3. 
Tuyên
Quang




1. Nam




Thái
Nguyên

Nam cung

1. 

2.  
3. 
Hóa
4. 

1. 

2. 
3. 

4. 


18



III. 


Lại phiên
(Tả trƣng
cung)
Hộ phiên
(Hữu trƣng
cung)
Lễ phiên
(Cung
Đông)
Binh phiên
(Cung Nam)
Công phiên
(Cung
Đoài)
Hình phiên
(Cung Bắc)
1. 

2. 

3
tri giáo





3. Thanh Hoa tri







1. 

2. 

3. 
tri giáo






giáo
4. Chùa Viên
Quang

Quang












tri giáo


Lại phiên
(Tả trƣng cung)
Hộ phiên
(Hữu trƣng
cung)
Lễ phiên
(Cung
Đông)
Binh phiên
(Cung
Nam)
Công phiên
(Cung
Đoài)
Hình phiên
(Cung Bắc)





 












cheo

 chi






miêu

miêu

tác




hàm




diêm



19
IV.

Lại phiên
(Tả trƣng
cung)
Hộ phiên
(Hữu trƣng
cung)
Lễ phiên
(Cung
Đông)
Binh
phiên
(Cung
Nam)
Công
phiên
(Cung
Đoài)
Hình phiên
(Cung Bắc)












1.Công





1. Công


Nam loát.
3. Nam
Viên cung

1. Công






1. Công



loát.



V. 

Lại phiên
Hộ
phiên
Lễ phiên
Binh phiên
Hình phiên
Công phiên
1. Tích áp



2. Tích áp
tác làm













quán.











quán.
3. Các 



Tổ chức nhân sự của Lục phiên.
             


2.1.3.1.2.  

     

20
 
             


        1177 xã; Tuyên
Quang: 228 xã).

514 xã).
Tây cung (thu 
n: 204 xã).



 

 





24].



24]



24]


 