Cấu tạo của bộ nhị của hoa
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (159.9 KB, 10 trang )
Cấu tạo của bộ nhị của hoa
Tất cả các nhị trong hoa hình thành nên bộ nhị, bộ
nhị của hoa thực vật hạt
kín có cấu tạo rất phức tạp, người ta phân biệt các
kiểu bộ nhị chính sau đây:
- Bộ nhị tự do: các nhị nằm hoàn toàn rời nhau và chỉ
dính với nhau ở đế hoa
(hoa hồng, hoa sen...)
- Bộ nhị đơn thể: các chỉ nhị dính với nhau thành 1 bó
hoặc 1 mạng (hoa Dâm
bụt).
- Bộ nhị đa thể: các chỉ nhị dính với nhau thành nhiều
bó (hoa Gạo và hoa
Bưởi)
- Bộ nhị lưỡng thể: là kiểu bộ nhị có các chỉ nhị dính
với nhau thành 2 bó
hoặc 1 bó với 1 nhị tự do (hoa các cây họ Đậu).
- Bộ nhị liền bao: là kiểu bộ nhị có các chỉ nhị tách
rời nhau, nhưng các bao
phấn dính lại với nhau (thường gặp ở các cây họ
Cúc).
Ở một số hoa, trong bộ nhị có những nhị mang bao
phấn bị teo đi gọi là nhị
lép hay nhị bất thụ. Nhị lép có thể giữ nguyên hình
dạng hoặc tiêu giảm bao phấn,
còn chỉ nhị thì biến đổi thành tuyến mật; đôi khi nhị
lép có thể biến đối thành những
bản phiến dạng cánh giống như cánh hoa (thường gặp
ở họ Chuối hoa -
Cannaceae).
1.2.5. Bộ nhụy (Gynoeceum - G)
Bộ nhụy là bộ phận sinh sản cái của hoa, thường nằm
ở chính giữa của hoa do
các lá noãn (tâm bì) hình thành. Khác với nhóm thực
vật hạt trần, các lá noãn ở
thực vật hạt kín đã khép kín hai mép lại với nhau, chỗ
dính đó làm thành đường giá
noãn và đường đối diện gọi là đường lưng.
Cấu tạo của một nhụy bao gồm: phần phình to ở phía
dưới là bầu nhụy bên
trong có chứa noãn, phần hẹp hình ống ở phía trên
gọi là vòi nhụy và tận cùng gọi là
đầu nhụy hay núm nhụy hơi loe rộng hoặc có dạng
hình đĩa.
Ở các họ nguyên thủy, bộ nhụy thường gồm nhiều lá
noãn rời nhau hoàn toàn,
tạo thành bộ nhụy rời và có nhiều nhụy (Hoa hồng,
Mãng cầu, Ngọc lan...). Ở các
họ tiến hóa hơn, số lượng lá noãn giảm đi và thường
dính lại với nhau ở nhiều mức
độ, tạo thành bộ nhụy hợp, có một nhụy Bộ nhụy có
một nhụy có thể do 1 lá noãn
làm thành (các cây họ Đậu), cũng có thể do nhiều lá
noãn dính với nhau, tùy theo
mức độ dính với nhau có thể có các kiểu bộ nhụy sau
đây:
- Bộ nhụy dính với nhau ở phần bầu, nhưng vòi và
núm nhụy tự do: hoa Cẩm
chướng.
- Bộ nhụy dính với nhau ở phần đầu và phần vòi
nhưng núm nhụy tự do: Dâm
bụt.
- Bộ nhụy dính với nhau hoàn toàn: cây họ Cà, họ
Cam.
96
- Bộ nhụy dính với nhau phần vòi và núm nhưng bầu
tự do: cây Dừa cạn.
Số lượng lá noãn hình thành nên bộ nhụy thường là 3
ở các cây thực vật 1 lá
mầm; 5,4 hoặc là 2 ở các cây thực vật 2 lá mầm hoặc
có khi chỉ là một đối với các
cây họ Đậu.
a. Đầu nhụy:
Đầu nhụy là bộ phận chuyên hóa của lá noãn, là nơi
tiếp nhận hạt phấn, bề mặt
của đầu nhụy thường được phủ bởi một mô dẫn dắt,
'74iếp liền vào trong rãnh của vòi
nhụy. Mô dẫn dắt do tế bào biểu bì và lớp dưới của
các tế bào biểu bì lớn lên tạo
thành, tế bào của chúng tương đối to, có màng mỏng
và có nhiều chất tế bào. Chúng
thực hiện vai trò tiết và có nhiệm vụ tạo môi trường
thuận lợi cho sự nảy mầm của
hạt phấn và sự phát triển của ống phấn ở đầu nhụy.
