BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
oOo

Đề tài tiểu luận :
“CHIẾN LƯỢC CẤU TRÚC TỔ CHỨC CỦA
CƠNG TY ĐA QUỐC GIA MCDONALD”
GVHD
: Th.S Quách Thò Bửu Châu
Lớp
: Kinh doanh quốc tế 03-04
Nhóm thuyết trình:
1.Nguyễn Thò Thúy Hằng - KD03
2.Nguyễn Thò Phúc - KD03
3.Nguyễn Huỳnh Nhã Un – KD04
4.Trần Thò Hòa – KD03
5.Võ Văn Khuyến – KD03
TP.Hồ Chí Minh, tháng 1 năm 2010.
LỜI MỞ ĐẦU 3
I/ Tổng quan về tập đoàn McDonald 4
1) Lịch sử hình thành và phát triển 4
a) McDonald thời kỳ anh em nhà McDonald 4
b) McDonald thời kỳ Raymond Kroc 5
c) McDonald hiện nay 7
2) Triết lý kinh doanh 8
a) Phát triển bằng “cắt giảm” 8
b) “Suy nghĩ toàn cầu, hành động địa phương” 9
c) Khẩu hiệu kinh doanh 10
3)Đối thủ cạnh tranh 10
II/ Chiến lược tổ chức của công ty đa quốc gia Mc Donald 11
1) Cấu trúc tổ chức theo khu vực 11

2) Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn quyết định cấu trúc tổ chức 12
a) Tầm quan trọng của hoạt động quốc tế hiện tại và tương lai. 12
b) Lịch sử và kinh nghiệm về hoạt động quốc tế 13
c) Chiến lược kinh doanh và sản phẩm 16
d) Triết lý quản trị 18
2
e) Khả năng của công ty điều chỉnh sự thay đổi tổ chức 19
f) Quan điểm của nhà lãnh đạo cao nhất 19
III/ Những hỗ trợ và khó khăn của cấu trúc tổ chức khu vực tòan cầu cho các
chiến lược kinh doanh quốc tế của Mc Donald 20
1) Hỗ trợ của cấu trúc tổ chức khu vực tòan cầu cho các chiến lươc kinh
doanh quốc tế của Mc Donald 20
2) Những khó khăn khi áp dụng cấu trúc khu vực toàn cầu 30
3) Bài học kinh nghiệm từ chiến lược tổ chức của Mc Donald 35
a) Để các đối tác kinh doanh, những người trực tiếp quản lý cửa
hàng, tự mình làm chủ 36
b) Bán những sản phẩm chất lượng cao và ổn định 36
c) Sự huấn luyện ban đầu kỹ lưỡng 36
d) Có những đổi mới 37
e) Kiềng 3 chân – nhà cung cấp 37
KẾT LUẬN 38
TÀI LIỆU THAM KHẢO 39
3
Ngày nay có rất nhiều các quốc gia, các công ty đã thành công với
công cuộc toàn cầu hóa. Và một trong các yếu tố dẫn đến sự thành công của
các công ty đa quốc gia đó là việc lựa chọn thiêt lập cấu trúc công ty phù
hợp và sử dụng có hiệu quả. Vì lựa chọn một mô hình thiết kế bộ máy tổ
chức thích hợp cho doanh nghiệp là đòn bẩy thứ hai có thể giúp doanh
nghiệp giải quyết vấn đề hợp tác. Nếu gọi văn hóa doanh nghiệp là đòn bẩy
tinh thần để gắn kết tập thể và cá nhân với nhau, thì mô hình cấu trúc tổ

chức cho chúng ta biết của cải vật chất và dòng thông tin di chuyển như thế
nào khi doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh.
Có biết có bao nhiêu thời gian, công sức và tiền của các nhà quản trị
bị lãng phí bởi vì tổ chức có một cơ cấu không đúng? Kể cả những tổ chức
hoạt động rất thành công cũng đôi khi nhận ra rằng một cấu trúc tổ chức
không chuẩn có thể kìm hãm sự lớn mạnh hơn nữa của tổ chức. Rất nhiều tổ
chức nhận thức rằng, nếu họ muốn thay đổi định hướng kinh doanh, trước
hết họ phải thay đổi cấu trúc tổ chức của họ. Việc đánh giá tính hiệu quả của
cấu trúc tổ chức thường mang lại những lợi ích cho tất cả các tổ chức cho dù
đó là tổ chức thuộc chính phủ hay phi chính phủ, thương mại hay phi lợi
nhuận, tổ chức công hay tư, doanh nghiệp lớn hay nhỏ.
Vì những lý do trên, đề tài này sẽ đi sâu nghiên cứu chiến lược cấu
trúc tổ chức của một công ty đa quốc gia cụ thể là Mcdonald- tập đoàn thức
ăn nhanh hàng đầu thế giới hiện nay để có thể hiểu rõ hơn mức ảnh hưởng
của cấu trúc tổ chức đến sự thành công cũng như thất bại của một công ty đa
quốc gia như thế nào, để từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho hoạt động
kinh doanh hiệu quả nhất.
4
I/ Tổng quan về tập đoàn McDonald:
1) Lịch sử hình thành và phát triển:
a) McDonald thời kỳ anh em nhà McDonald:
Năm 1930, anh em nhà McDonald là Dick và Mac phải tha hương
đến bang California, làm đủ nghề mà vẫn không sống nổi. Năm 1940, họ vay
ngân hàng 5000 USD mở quán ăn phục vụ lái xe và khách hàng qua đường
tại San Bernardino, California. Và cửa hàng McDonald đầu tiên ra đời từ
đây. Kinh doanh nói chung cũng khấm khá. Năm đầu tiên mà lãi đã hơn
40.000 USD.
Tuy nhiên, anh em nhà McDonald lại không hài lòng bởi lẽ các món
ăn chế biến quá chậm, nhiều tài xế đợi không thấu đành nhịn đói bỏ đi. Anh
em họ suy nghĩ cải tiến và sau khi điều tra nghiên cứu thị trường, thời cuộc,

Dick và Mac quyết định “cắt giảm”. Trước kia bán 25 món, giờ đây rút còn
9 món mà chủ yếu là bánh mỳ kẹp thịt kèm khoai tây rán.
Năm 1948, Dick và Mac khai trương quán ăn nhanh. Vẫn thương
hiệu McDonald nhưng không ngờ, chỉ ít lâu sau đã phát triển rực rỡ.
Năm 1952, Dick và Mac bán “bản quyền” quán ăn nhanh, mời Ray
Kroc(người mà sau này đã sáng lập ra tập đoàn McDonald huyền thoại) chủ
trì kinh doanh và ngay sau đó McDonald mọc lên khắp nước Mỹ, bén rễ vào
đời sống người dân Mỹ. Cuối cùng anh em nhà McDonald chuyển nhượng
toàn bộ cơ nghiệp cùng khái niệm “McDonald” cho Neli Fox. Neli đã toàn
cầu hóa văn hóa “ăn nhanh” do Dick và Mac đề xướng.
5
b) McDonald thời kỳ Raymond Kroc:
Xuất thân là một nhà buôn máy chế biến sữa gốc Chicago, là một
người có năng khiếu Marketing. Ray Kroc dường như đã làm thay đổi hẳn
bộ mặt ngành công nghiệp đồ ăn nhanh của Mỹ.
Ý tưởng sản xuất thức ăn nhanh xuất hiện vào năm 1954, khi Ray
Kroc nhìn thấy hình ảnh một cây xúc xích hambuger ở San Bernardio, thuộc
bang California. Lúc đó, hoạt động kinh doanh của ông mới chỉ vừa bắt đầu
có lợi nhuận nên chưa thể thực hiện ý tưởng.
Cuối năm 1954, Ray Kroc đã ghé thăm trụ sở của hãng Mc Donald
tại California và cố gắng thuyết phục anh em nhà Donald nhượng quyền
kinh doanh lại cho mình. Sau nhiều lần thuyết phục, cuối cùng anh em nhà
Donald đã quyết định bán McDonald cho ray Kroc với giá 2,7 triệu USD
tiền mặt. Ngay lập tức, Ray Kroc đã quyết định dùng tài sản thành lập công
ty Franchise Realty, một công ty trực thuộc Mc Donald, lấy việc mua những
dải đất rộng đem cho thuê nhằm một mục đích phát triển mô hình
franchising (nhượng quyền kinh doanh). Bằng việc thực hiện kế hoạch này,
Mc Donald đã bắt đầu gây dựng được cho mình những nguồn thu nhập đáng
khích lệ và công ty Franchise Realty của Ray Kroc cũng đã bắt đầu cất cánh.
Đến năm 1960, đã có hơn 200 điểm bán hàng của Mc Donald trên khắp

nước Mỹ. Năm 1961, trên 100 triệu chiếc hambuger đã được bán.
Tiếp đó, Ray Kroc dành một khoản tiền đáng kể cho chương trình
quảng cáo có tầm cỡ quốc gia nhằm hỗ trợ cho việc kinh doanh của những
6
cửa hàng franchise đang mọc nhanh như nấm trên khắp đất Mỹ. Năm 1970,
khi tình hình kinh doanh của công ty mẹ tại Mỹ bị suy giảm, Ray Kroc lại
bắt đầu một chiến dịch mới đầy quyết tâm và đã thành công trong việc thúc
đẩy sự có mặt của thương hiệu McDonald trên toàn thế giới. Món hambuger
một thời bị coi thường thì giờ đây đã có mặt trên máy bay, tầu hoả, ôtô và
trở thành một nét văn hóa Mỹ. Vào năm 1972, khi hơn 2000 cửa hàng của
McDonald đạt tới doanh thu 1 tỷ USD, Ray Kroc đã nhận được giải thưởng
Horatio Alger từ Norman Vicent Peale.
Tuy nhiên không phải lúc nào công việc kinh doanh cũng thuận lợi.
Sự thành công bao giờ cũng là mảnh đất tốt cho những kẻ xúc xiểm. Mimi
Sheraton, Tạp chí New York, đã tuyên bố rằng: “Đồ ăn của McDonlad cực
kỳ khủng khiếp chứ chẳng có gì thú vị!”. Các nhà dinh dưỡng học cũng
không sẵn lòng chấp nhận những sản phẩm của Mc Donald. Theo lời tiến sỹ
Jean Mayer, một giáo sư của trường Đại học Havard, thì: “Các bữa ăn đặc
biệt theo kiểu McDonald – xúc xích hambuger, các đồ rán kiểu Pháp không
mang lại nhiều chất dinh dưỡng. Nó đặc trưng cho loại đồ ăn làm tăng lượng
cholestoron, là nguyên nhân dẫn đến các bệnh về tim mạch”. Các chính trị
gia cũng nhòm ngó vào chuyện này. Năm 1974, khi giá trị thị trường của
công ty vượt trội mức phát triển ì ạch của thị trường thép của Mỹ, thượng
nghị sĩ Lloyd Bentsen đã phàn nàn rằng: “Nền kinh tế của chúng ta có điều
gì đó không ổn, khi mà thị trường chứng khoán luôn nghiêng về xúc xích
hambuger và rất tồi tệ với mặt hàng sắt thép”. Thế nhưng thực tế đã chứng
minh rằng, xúc xích hambuger đã trở thành một sản phẩm công nghiệp quan
trọng không thua kém gì thép cục, vì liên hiệp công nghiệp Mc Donald là
một khách hàng tiêu thụ nguyên liệu thô khổng lồ. Nó sử dụng khoảng 1%
7

lượng thịt bò bán buôn của toàn nước Mỹ và một khối lượng khoai tây cực
lớn. Cứ 15 thanh niên thì có 1 người làm cho Mc Donald.
Nhiều nhà phân tích đã chứng kiến sự phát triển lan tràn, mạnh mẽ
không thể lý giải nổi của McDonald. Tuy nhiên, Ray Kroc cho rằng, Mc
Donald vẫn cần phải tiếp tục mở rộng đề tồn tại. “Tôi không tin vào sự bão
hoà. Chúng ta tư duy và xem xét vấn đề mang tính toàn cầu”. Ray Kroc bắt
đầu xâm nhập thị trường của những cường quốc như Đức và Nhật Bản vào
những năm của thập niên 80. Vào năm 1971, Mc Donald bắt đầu bán những
chiếc bánh sandwich ăn nhanh ngay tại London Anh với 3000 cửa hàng
được mở ra tại London. Việc “đổ bộ” vào thủ đô của các nước châu Âu mới
chỉ là bước dạo đầu của Mc Donald. Trong thời gian sau đó, hàng ngàn nhà
hàng được mở ra trên thế giới đã đem lại cho Mc Donald thêm 27% doanh
thu mỗi năm. Các nhà hàng với biểu tượng Golden Arches được mở ra trên
nhiều châu lục châu Á, châu Âu, Nam Mỹ.
Mặc dù từ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị vào năm 1978 để nhường
bước cho Fred Turner, Ray Kroc vẫn được coi một biểu tượng vĩ đại trong
lịch sử Mc Donald và có ảnh hưởng lâu dài tới hoạt động hàng ngày của
McDonald. Có thể nói, Ray Kroc đã làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt ngành
công nghiệp đồ ăn uống của Mỹ bằng việc sản xuất hambuger, các đồ rán
kiểu Pháp và các chế phẩm từ sữa. Ông đã khiến Mc Donald trở thành
thương hiệu hàng hoá có một không hai cho đồ ăn nhanh nước Mỹ.
c) McDonald hiện nay:
Cái tên McDonald do Raymond Kroc xây
dựng là một trong những thương hiệu đắt giá
8
nhất của ngành công nghiệp ăn uống thế giới. Với hơn 31.000 cửa hàng,
kinh doanh sản phẩm thức ăn nhanh như: bánh mì kẹp thịt, gà rán kiểu Pháp,
thức uống nhẹ, cà phê, các món tráng miệng,các món ăn sáng…McDonald’s
hiện có mặt tại 121 nước trên thế giới, phục vụ trung bình hơn 58 triệu lượt
khách mỗi ngày trên toàn hệ thống. Đó là chưa kể hàng loạt nhà hàng ăn

nhanh khác được ông mua lại nhưng không đổi tên mà vẫn giữ tên cũ như
“Partner-Brands” ở Mỹ hay “Prêt à Manger” ở Anh.
Năm 2008, doanh thu của tập đoàn là khoảng 22,8 tỷ USD, trong đó
lợi nhuận ròng vào khoảng 3,5 tỷ USD, số nhân viên khoảng 400.000 người
trên toàn thế giới.
Khác với nhiều tập đoàn lớn khác như Coca-Cola có doanh thu rất đều
phân phối rộng rãi khắp nhiều khu vực trên thế giới: Bắc Mỹ, châu Âu và
châu Á, McDonald có 80% doanh thu chỉ trong bốn quốc gia - Hoa Kỳ, Đức,
Anh và Pháp. Tuy nhiên, McDonald cũng đang kỳ vọng sẽ tăng mạnh doanh
thu ở các thị trường khác bằng việc mở rộng quy mô hoạt động như ở châu
Á : công ty hiện đang vận hành tới hơn 1000 nhà hàng tại Trung Quốc, dự
định sẽ mở thêm khoảng 150 nhà hàng mới trong năm nay. Tại Nhật Bản
công ty hiện cũng có tới 300 cửa hàng.
2) Triết lý kinh doanh:
a) Phát triển bằng “cắt giảm”:
Thời kỳ anh em nhà McDonald, khi nhìn thấy sự phát triển nhanh
chóng của McDonald nhiều người bèn đến xin gặp Dick và Mac để xin chỉ
giáo, Dick liền trả lời: “Our whole concept was based on speed, lower price
and volume” (toàn bộ khái niệm của chúng tôi dựa trên cơ sở tốc độ, giá rẻ
9
và số lượng).Sự nghiệp của McDonald phát triển bền vững và lan tỏa như
ngày nay là nhờ có quyết định “cắt giảm” của họ cách đây hơn nửa thế kỷ.
Những người kế nghiệp tại McDonald vẫn giữ vững tôn chỉ “lower prices”
(giá rẻ), suy cho cùng đó cũng là “cắt giảm”.
Lưu ý là ở đây “cắt giảm” có nghĩa là giá rẻ(cắt giảm chi phí xuống
một cách thấp nhất có thể), là tăng tốc độ phục vụ khách hàng một cách
nhanh nhất(cắt giảm thời gian phục vụ quá lâu mà khách hàng đợi chờ), là
cắt giảm số lượng, chủng loại mặt hàng không cần thiết để tập trung phục
vụ tốt cho một số mặt hàng mang lại lợi ích cao nhất cho khách hàng, cho
công ty, cắt giảm số lượng nhà hàng dự định mở thêm để dùng số tiền sẽ tiết

kiệm được vào việc cải thiện những điểm bán hàng hiện tại mà thôi chứ
không phải là cắt giảm hoạt động của toàn công ty.
b) “Suy nghĩ toàn cầu, hành động địa phương”:
“Không khó khăn gì để một công ty có được
quy mô kinh doanh toàn cầu, song thật không dễ
dàng để duy trì đặc tính địa phương trong hoạt
động kinh doanh đó”. Đây là nhận định khá chính
xác, vậy làm sao McDonald có thể có được hai
đặc tính này?.
Chìa khóa của họ chính là nhượng quyền
kinh doanh (Franchising). Số cửa hàng nhượng quyền kinh doanh địa
phương chiếm tới 80% trong hệ thống cửa hàng của tập đoàn, nhờ đó,
McDonald’s có thể vượt qua những rào cản văn hóa vốn không gây trở ngại
cho không ít các công ty khi mở rộng kinh doanh toàn cầu. Nói cách khác,
10
McDonald’s luôn đảm bảo rằng cấu trúc kinh doanh của họ thích hợp nhất
với môi trường toàn cầu, nhưng cũng không thiếu sự linh hoạt tại từng địa
phương riêng biệt.
c) Khẩu hiệu kinh doanh:
Vào năm 1994, McDonald’s đã đưa ra khẩu hiệu kinh doanh“There's
nothing quite like a McDonald’s - Không có gì như McDonald’s” nhằm tiếp
cận rộng rãi hơn tới các khách hàng. Đây là một ví dụ nữa của việc đẩy
mạnh hình ảnh McDonald’s như một nhãn hiệu toàn cầu.
3) Đối thủ cạnh tranh:
Cuộc cạnh tranh với các đối thủ Burger King và Wendy tại Mỹ khíến
McDonald phải chao đảo. Các hãng khác đưa ra mức giá thấp và hấp dẫn
hơn nhiều – điều mà McDonald thường né tránh. Burger King gần đây tung
ra một “thực đơn 1 USD” trong đó bao gồm 11 món với giá chỉ có 99 cents.
McDonald cũng bị cạnh tranh bởi những quán không phục vụ món thịt băm
như Taco Bell và Pizza Hut vì người Mỹ ngày càng chán ngấy với những

món thịt băm truyền thống.
Cuộc cạnh tranh của McDonald với các đối thủ khác bên ngoài nước
Mỹ diễn ra cũng ngày càng khốc liệt. Ví dụ như ở Việt Nam trong khi KFC,
Lotteria khá thành công thì McDonald lại chưa thể xâm nhập cũng như khai
thác được thị trường đầy tiềm năng này.
11
II/ CHIẾN LƯỢC TỔ CHỨC CỦA CÔNG TY ĐA QUỐC GIA MC
DONALD:
1) Cấu trúc tổ chức theo khu vực
Là cấu trúc mà trách nhiệm điều hành cơ bản được đại diện bởi nhà
quản trị khu vực , mỗi người này chịu trách nhiệm về 1 vùng địa lý cụ thể .
Văn phòng ở chính quốc
Phân bộ kinh doanh
Dưới sự sắp xếp này mỗi bộ phận chịu trách nhiệm về tất cả các chức
năng trong vùng đó, đó là sản xuất, marketing,nhân sự, tài chính.
12
Tổng GĐ
Sản xuất
Nhân sự Tài chínhMarketing
Bắc Mỹ Nam Mỹ Châu Âu Úc Viễn Đông
Đức TBNha Thổ Nhĩ Kỳ
Kỳ
Pháp Hà LanAnh Bỉ
Phân bộ SP:
Sản xuất Marketing Nhân sự Tài chính
Phân bộ SP: Phân bộ SP: Phân bộ SP: Phân bộ SP:
Cấu trúc khu vực tòan cầu được sử dụng phô biến ở các công ty đa
quốc gia trong giai đọan kinh doanh chin muồi và có những nhóm sản phẩm
hẹp không khác biệt trong vùng địa lý.sản phẩm thực phẩm là một ví dụ
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn quyết định cấu trúc tổ chức

a) Tầm quan trọng của hoạt động quốc tế hiện tại và tương lai
Khi anh em nhà Mc Donald, Dick và Mac khai trương cửa hàng đầu
tiên vào năm 1940 ở San Bernardino, Caliornia, họ không thể tưởng tượng
ra sự phát triển kỳ tích của hệ thống nhà hàng này. Từ một sự khởi đầu khá
khiêm tốn, họ tình cờ phát hiện ra một thể thức bán sản phẩm chất lượng cao
mà giá thành rẻ và nhanh chóng.
Tuy nhiên, chỉ đến khi Ray Kroc-một người bán hàng gốc Chicago có
năng khiếu marketing -cùng hợp tác thì công việc kinh doanh mới bắt đầu
tiến triển. Anh ta nhận ra rằng sự thành công tương tự với mô hình của
McDonald’s có thể áp dụng trên toàn nước Mỹ và các vùng lân cận.
Đầu những năm 1980, doanh thu từ thị trường quốc tế chỉ chiếm
22%. Tới năm 2000, McDonald's thu về 21 tỷ USD từ 28.707 nhà hàng đặt
tại các thị trường bên ngoài, con số này chiếm 53% tổng doanh thu 40tỷ
USD của công ty. Mặc dù vậy, McDonald's chưa có ý định dừng cuộc "bành
trướng" của mình lại.Hiện nay có hơn 30 000 cửa hàng McDonald’s trên 119
quốc gia. Trong năm 2003, chúng đã phục vụ cho hơn 16 tỉ khách hàng,
tương đương một bữa ăn trưa và một bữa ăn tối cho mọi người trên toàn thế
giới. Và mạng lưới cửa hàng quốc tế chiếm gần 60 % tổng doanh thu và lợi
nhuận của công ty. Con số 12.500 cửa hàng của nó trên phạm vi nước Mỹ đã
tăng một cách đáng kể trong những năm gần đây nhờ có sự xuất hiện của các
cửa hàng bán lẻ bên trong các khu vực mua sắm mới như cửa hàng của Wal-
Mart và Amoco, chiếm 40% thị phần ngành kinh doanh thức ăn nhanh trên
13
toàn nước Mỹ. McDonald’s trở thành công ty cung cấp thực phẩm lớn nhất
thế giới.
Hiện nay thị trường thức ăn ở Mỹ dường như đã bão hòa nên
McDonald’s phải càng đẩy mạnh chiến lược mở rộng trên các thị trường
mới. Do đó trong tương lai phần doanh thu chính mà Mcdonald’s thu được
chủ yếu sẽ là từ mạng lưới quốc tế của nó còn doanh thu ở thị trường nội địa
chỉ chiếm một phần.

b) Lịch sử và kinh nghiệm về hoạt động quốc tế:
Đi tiên phong trong việc này là McDonald’s với các tiệm thức ăn nhanh
lan rộng khắp nước Mỹ với tốc độ chóng mặt. Các công ty bán hàng bằng
máy tự động có tham vọng nhất đều rất sẵn lòng hợp tác làm ăn với họ
nhưng những công ty này luôn vấp phải sự từ chối thẳng thừng của
McDonald’s. Dường như nhà sáng lập Ray Kroc, không muốn có khói thuốc
lá trong chuỗi nhà hàng của mình khi thực khách đang tận hưởng những
chiếc bánh hamberger đầy hấp dẫn của ông. Tiêu chí của McDonald’s, ngày
trước cũng như bây giờ, là làm hài lòng khách hàng một cách nhanh nhất, rồi
chuyển sang những khách hàng kế tiếp - cứ như thế.
Có thể nói Kroc là một ví dụ điển hình trong việc đả phá các tín ngưỡng
truyền thống. Đế chế của ông mở rộng ra khắp nơi và kiểm soát gần như
phân nửa ngành công nghiệp thức ăn nhanh, ngành công nghiệp mà ông là
người khai sinh ra. Các nhà quan sát đều đồng ý rằng McDonald’s làm được
điều này bằng cách liên tục theo đuổi triết lý kinh doanh nền tảng mà người
sáng lập đã đi tiên phong trong việc thực hiện: Xây dựng những nhà hàng
đơn giản, thông dụng và dễ nhận biết, với cung cách phục vụ thân thiện, giá
14
cả phải chăng và không có việc chờ đợi bàn trống trong khi có ai đó hút
xong một điếu thuốc.
Từ năm 1967, McDonald's tìm cách vươn ra nước ngoài. Để thành công,
Ray Kroc đã phải có những chiến thuật rất linh hoạt mà không làm mất đi
hình ảnh của công nghiệp fastfood mang tên McDonald's. Tại các nhà hàng
nằm ngoài nước Mỹ, McDonald’s phải thường xuyên thay đổi thực đơn cho
phù hợp với tập quán và khẩu vị của người dân bản địa. Chẳng hạn như,
McDonald’s Ấn Độ đã tung những sản phẩm dành riêng cho người Ấn, đặc
biêt là những người ăn chay. Họ được phục vụ thịt cừu, gà, cá cùng những
món chay khác thay vì thịt bò, thịt heo và những thực phẩm đi kèm chúng.
Big Mac ở Ấn Độ cũng được gọi thành Maharaja Mac. Với các nước đạo
Hồi thì McDonald's bổ sung thêm món bánh mì với thịt cừu rán mang cái tên

rất Arab là "McMaharadscha", hay "McFalafel. Cửa hàng “MeSki” đầu tiên
được khai trương ở Lindvallen, Thụy Điển năm 1996, tại đây khách hàng có
thể thưởng thức chiếc bánh BigMac, ca cao nóng hay một miếng bánh táo
trên con đường dốc trượt mà không cần phải cởi bỏ các dụng cụ trượt tuyết.
Ở Nhật là món súp bắp và Teriyaki burgers, mỳ salad ở Ý và ở Pháp là
rượu, nhạc piano cùng với McNuggets. Khi McDonald’s lần đầu tiên khai
trương tại Matxcơva, họ đã phải vượt qua những chướng ngại vật to lớn để
đáp ứng được tiêu chuẩn khá cao trong việc làm hài lòng khách hàng tại thị
trường hoàn toàn mới lạ này. Họ đã phải huấn luyện các nhà cung cấp, nhân
viên và thậm chí cả người tiêu dùng hiểu được cách thức làm việc hiệu quả
đã được thử thách qua thời gian của chính McDonald’s ". Những chuyên
viên kĩ thuật cùng với mối quan tâm đặc biệt về một loại hạt giống kháng
bệnh có nguồn gốc từ Canada đã hướng dẫn cho những người nông dân Nga
cách trồng loại khoai tây Burbank để làm món khoai tây chiên kiểu Pháp, và
15
công ty này cũng đã xây dựng một nhà máy chuyên về công nghệ tiệt trùng
để đảm bảo một nguồn cung cấp sữa tươi dồi dào.
Trong ngày khai trương cửa hàng mới, McDonald’s đã tổ chức một bữa
tiệc ra mắt dành cho 700 trẻ mồ côi ở Muscovite và quyên góp hết số tiền
bán hàng của ngày hôm đó vào Quỹ nhi đồng Matxcơva. Chính điều này đã
giúp cho cửa hàng McDonald mới khai trương ở Matxcơva đạt được một
bước khởi đầu thành công rất mỹ mãn. Có khoảng 50.000 lượt khách tập
trung rất đông tại cửa hàng trong suốt ngày đầu khai trương.
Thừa thắng xông lên, với thành công vang dội ở Matxcơva, McDonald’s
tiếp tục khuếch trương sự có mặt của mình trên toàn thế giới. Một nhà hàng
với diện tích 28.000 feet vuông ở Bắc Kinh với 29 máy tính tiền và đủ chỗ
ngồi cho 700 người.
Ba năm sau, công ty của ông phát triển ra ngoài phạm vi nước Mỹ bằng
cách mở rộng thị trường sang châu Âu và Australia. Năm 1980, 28% số nhà
hàng mới được mở nằm tại các thị trường ngoài biên giới nước Mỹ, Khi

Kroc qua đời vào năm 1984, công ty đã có hơn 7.500 chi nhánh trên toàn thế
giới, con số này năm 1986 là 40%, và tăng lên tới gần 60% vào năm 1990.
McDonald’s tiếp tục khai phá những vùng đất mới, và khách hàng theo
bước một cách háo hức ngay cả ở những nơi mà nhiều người xem là không
phù hợp để phát triển loại hình kinh doanh này. Ví dụ, vào năm 1994,
khoảng 15.000 người đã xếp hàng vào ngày khai trương cửa hàng
McDonald’s tại thành phố Kuwait để thưởng thức món Hamburger yêu thích
của người Mỹ
Ngày nay cửa hàng Mcdonald’s có mặt tại 121 nước trên thế giới với hơn
31.000 cửa hàng.
16
=> McDonald’s đã hoạt động trên vũ đài quốc tế nhiều năm cho nên tập
đoàn đã có những quản trị gia đầy kinh nghiệm hoạt động tốt ở cấu trúc
phức tạp.
c) Sản phẩm và chiến lược kinh doanh
McDonald’s không chỉ phổ biến ở trong nước Mỹ mà còn nhanh chóng
có được những thành công trên thị trường quốc tế như Canada, Nhật Bản,
Úc và Đức. Ngày nay, có khoảng 1.5 triệu người làm việc cho McDonald’s
trên toàn thế giới. Khởi đầu McDonald’s chỉ là một hiện tượng của nước Mỹ
nhưng nay nó đã trở thành một thương hiệu quốc tế đích thực.
Từ một cửa hàng gia đình phục vụ đồ ăn rất nhỏ, McDonald’s đã phát
triển thành một hệ thống các cửa hàng phục vụ nhanh với giá trị hàng tỉ đôla
Mỹ. Khi mà bánh hamburger và khoai tây chiên vẫn là chỗ dựa chính cho
hoạt động kinh doanh của McDonald's thì khả năng đoán trước và đáp ứng
được nhu cầu thực sự của khách hàng chính là thành công lớn nhất của họ.
Một ví dụ rõ nhất là bánh sandwich File-O-Fish, được làm bởi Lou Groen,
chủ cửa hàng chi nhánh ở Cincinati, khu vực tập trung phần lớn người theo
đạo Thiên Chúa giáo. Groen nhận thấy công việc kinh doanh của mình hoạt
động không tốt vào các ngày thứ 6 – ngày mà người theo đạo Thiên Chúa
Giáo không ăn các món có thịt. Groen

đã đưa ra món bánh sandwich nhân cá,
đáp ứng nhu cầu của người dân địa
phương. Loại bánh xăng-uých “File-O-
Fish” này được bán đầu tiên năm 1963
và đã nhanh chóng trở thành một món
trong thực đơn được ưa thích ở tất cả các
cửa hàng McDonald’s khắp thế giới.
17
Tiếp theo đó, năm 1968 thì Big Mac - món bánh sandwich thành công
nhất của McDonald được làm bởi nhà hàng Jim Deligatti thuộc Pittsburg. Và
9 năm sau, cũng nhà hàng trên, họ phục vụ thực đơn bữa sáng cho những
người lái xe. Và điều này đã làm thay đổi thói quen ăn sáng của hàng triệu
người Mỹ. Các thực đơn của McDonald's luôn luôn được xem xét và cải
thiện để chắc chắn thoả mãn được sự mong đợi của khách hàng.
- Trong thực đơn của các nhà hàng McDonald’s ở Mỹ có thêm cả bia, gà, cá,
salát và các món ăn chay, cộng thêm hàng loạt các món tráng miệng, thức
uống nóng và lạnh với nhiều mùi vị khác nhau.
McDonald’s là cửa hàng ăn phục vụ nhanh đầu tiên công khai đưa danh sách
tất cả thành phần thức ăn và các phân tích về giá trị dinh dưỡng một cách chi
tiết tất cả các sản phẩm của họ. Năm 2000, McDonald's cho ra đời một số
sản phẩm mang tính chất đổi mới như McSalad, Shaker và Fruit N’Yogurt
Parfaits (Kem sữa chua Trái cây), dễ ăn hơn trong những lúc bận rộn.
Sản phẩm của McDonald’s cũng thay đổi theo phong tục của mỗi
nước mà nó đi vào chảng hạn như McDonald’s Ấn Độ đã tung những sản
phẩm dành riêng cho người Ấn, đặc biêt là những người ăn chay. Họ được
phục vụ thịt cừu, gà, cá cùng những món chay khác thay vì thịt bò, thịt heo
và những thực phẩm đi kèm chúng. Big Mac ở Ấn Độ cũng được gọi thành
Maharaja Mac…
=> Sản phẩm của McDonald’s gồm một nhóm sản phẩm hẹp không khác
biệt nhưng có sự thay đổi trên các nước do phong tụ tập quán và văn hóa của

các nước này là hoàn toàn khác với thị trường nội địa. Quy trình chế biến
thực phẩm giống hệt nhau trong tất cả các nhà hàng thuộc hệ thống
McDonald’s - hình ảnh thu nhỏ của toàn cầu hoá. Các chuẩn mực phải được
đáp ứng tại mọi nơi trên thế giới và đảm bảo tính đặc trưng cao. Ví dụ, các
miếng thịt rán phải có đường kính 75 mm.
18
McDonald's muốn thực hiện chiến lược phát triển thị trường quốc tế.
Chìa khóa của thành công trong chiến lược này chính là Nhượng quyền
kinh doanh (Franchising). Số cửa hàng nhượng quyền kinh doanh địa
phương chiếm tới 80% trong hệ thống cửa hàng của tập đoàn, và nhờ đó,
McDonald’s có thể vượt qua những rào cản văn hóa vốn không gây trở ngại
cho không ít các công ty khi mở rộng kinh doanh toàn cầu. Với các cửa hàng
do chính người dân địa phương nhận nhượng quyền, các khách hàng sẽ tìm
thấy ở đó nền văn hóa của chính họ, và McDonald’s không mất nhiều công
sức để giải thích về một nền văn hoá nhãn hiệu Mỹ. Cùng lúc đó, hình ảnh
McDonald’s vừa mang màu sắc toàn cầu vừa mang màu sắc địa
phương.Theo nhiều chuyên gia phân tích, vấn đề nằm ở câu châm ngôn “suy
nghĩ toàn cầu, hành động địa phương”. Nói cách khác, McDonald’s luôn
đảm bảo rằng cấu trúc kinh doanh của họ thích hợp nhất với môi trường toàn
cầu, nhưng cũng không thiếu sự linh hoạt tại từng địa phương riêng biệt.
d) Triết lý quản trị
Theo lý thuyết, bí quyết thành công của một cửa hàng được nhượng
quyền thương mại nằm gọn trong một từ: “đồng nhất”. Các chi nhánh
nhượng quyền và các chuỗi cửa hàng phấn đấu cung cấp cùng một sản phẩm
hoặc dịch vụ ở nhiều địa điểm khác nhau. Khách hàng có xu hướng sử dụng
các nhãn hiệu quen thuộc do bản năng có xu hướng tránh những thứ xa lạ.
Một nhãn hiệu đem lại cảm giác an toàn khi các sản phẩm mang nhãn hiệu
này giống nhau ở mọi nơi, mọi lúc. “Chúng tôi phát hiện ra rằng… con
người không bao giờ tin tưởng những người không giống chúng ta,” ông
Ray Kroc, một trong những nhà sáng lập của McDonald phát biểu trong lúc

tức giận với một vài nhà bán lẻ của McDonald. “Chúng ta sẽ nhanh chóng
19
biến họ thành những người có lề thói giống chúng ta… Tổ chức không thể
tin tưởng cá nhân; cá nhân phải tin tưởng vào tổ chức.”
Triết lý này làm nhà quản trị phải luôn quan tâm và kiểm soát hệ thống
một cách chặt chẽ nhằm đảm bảo cho sự phát triển của công ty theo đúng
chuẩn mực.
e) Khả năng của công ty điều chỉnh sự thay đổi tổ chức
Khởi đầu là một cửa hàng nhỏ và dần nhân rộng ra với hình thức
Franchising với tính chất khuyến khích tinh thần khát khao kinh doanh và
tự chủ của các cá nhân. Mô hình franchising của tập đoàn McDonald’s có lợi
thế lớn là cho người nhận nhượng quyền kinh doanh quyền chủ động rất lớn.
Những người chủ cửa hàng có thể tự chọn cho mình các hoạt động quảng
cáo, marketing thích hợp với địa bàn, vị trí của mình. Với mô hình
Franchising thì nó giúp nâng cao khả năng điều chính sự thay đổi tổ chức
của công ty vì thế khi công ty sử dụng cấu trúc khu vực thì tổ chức ngày
càng lớn mạnh thì quyền lực của nhà quản trị cũng dễ được chia ra theo khu
vực mà họ quản trị.
f) Quan điểm của nhà lãnh đạo cao nhất:
-McDonalds là Công ty đa quốc gia có quy
trình tổ chức “theo chiều ngang” Đặc điểm văn
hóa của công ty loại này là nhân viên được trao
quyền hoạt động độc lập, được khuyến khích
trao đổi thông tin và được tự do sáng tạo trong
khuôn khổ, miễn làm sao hoàn thành trách
20
nhiệm được giao. Nó được xây dựng trên quan điểm của ban lãnh đạo tập
đoàn McDonald từ trước tới nay.
=> Từ những yếu tố này ta thấy hoạt động quốc tế chiếm vị trí quan trọng
trong việc phát triển của công ty, công ty cũng đã có nhiều năm hoạt động

trên thị trường quốc tế nên đã có nhiều kinh nghiệm xương máu, sản phẩm
đồng nhất nhưng có sự thay đổi linh hoạt trên các thị trường quốc tế với
phong tục tập quán khác nhau, chiến lược kinh doanh toàn cầu trong đó
quang trọng là mở rộng thị trường quốc tế. Quy trình tổ chức theo hướng
gần gũi tự do sáng tạo. Cho nên McDonald đã lựa chọn và thiết lập chiến
lược tổ chức là cấu trúc khu vực vì nó là cấu trúc theo từng khối nên tính hỗ
trợ trong nội bộ bộ phận khá tốt. Phối hợp công việc tốt ở các thị trường hay
bị chia sẻ, dễ quản lý.
III/ Những hỗ trợ và khó khăn của cấu trúc tổ chức khu vực tòan cầu
cho các chiến lược kinh doanh quốc tế của Mc Donald
1) Hỗ trợ của cấu trúc tổ chức khu vực tòan cầu cho các chiến lươc
kinh doanh quốc tế của Mc Donald:
Cấu trúc khu vực quốc tế cung cấp cho các nhà quản trị bộ phận
quyền tự chủ để ra quyết định nhanh chóng dựa trên thị hiếu và các quy tắc ở
địa phương, do đó công ty có thể đáp ứng nhu cầu từng quốc gia hơn.
Số cửa hàng nhượng quyền kinh doanh địa phương chiếm tới 80% trong hệ
thống cửa hàng của tập đoàn, và nhờ đó, McDonald’s có thể vượt qua những
rào cản văn hóa vốn không gây trở ngại cho không ít các công ty khi mở
rộng kinh doanh toàn cầu. Với các cửa hàng do chính người dân địa phương
21
nhận nhượng quyền, các khách hàng sẽ tìm thấy ở đó nền văn hóa của chính
họ, và McDonald’s không mất nhiều công sức để giải thích về một nền văn
hoá nhãn hiệu Mỹ. Cùng lúc đó, hình ảnh McDonald’s vừa mang màu sắc
toàn cầu vừa mang màu sắc địa phương.
i. Product - Sản phẩm
Mục đích ban đầu của McDonald’s là hướng tới một thực đơn các món
ăn nhanh được tiêu chuẩn hoá, có chất lượng, mùi vị như nhau, không phân
biệt địa điểm. Nhưng rồi McDonald’s nhận ra rằng việc điều chỉnh đôi chút
mùi vị, thành phần chế tạo ở từng địa phương sẽ giúp hãng thành công hơn
nhiều. Chẳng hạn như tại Israel, một vài loại bánh Big Mac không được phết

bơ, nhằm phân tách các sản phẩm thịt và sản phẩm bơ sữa theo đúng chế độ
ăn kiêng của nhiều khách hàng.
Sau đây là nét đặc thù của McDo tại một vài xứ:
- Tại Uruguay: McHuevo, là một loại hamburger có thêm trứng gà ở bên
trên.
- Tại Philippines: McSpaghetti, sauce có trộn chung với các miếng hot dog
nho nhỏ.
- Thái Lan: Samurai Pork Burger, làm bằng thịt heo có sauce Teriyaki.
- Ấn độ: Maharaja Mac, làm bằng thịt cừu , có các lọai món dành cho người
đạo Hồi không kém phần hấp dẫn: hambuger thịt lợn, hambuger thịt gà,
hambuger cá, thậm chí còn có cả món hambuger chay tên McCurry Pan
- Nga: Big Mak.
- Norvegia: Mac Laks, làm bằng cá salmon.
22
Song hành với sự thay đổi từng địa phương, một đội ngũ nhân viên Cam kết
Chất lượng (Quality Assurance) của McDonald’s cũng được hình thành để
duy trì các chuẩn mực thức ăn trên quy mô toàn cầu.
ii. Place - Địa điểm
McDonalds là chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh sử dụng hệ thống nhượng
quyền thành công nhất trên thế giới, nhưng nhìều người không biết rằng
nguyên tắc kinh doanh của họ là bên cạnh việc tập trung vào thức ăn nhanh
còn tập trung vào bất động sản. Những vị trí đặt cửa hàng McDonalds phải
là những vị trí hai mặt tiền nằm ngay trung tâm của khu phố, và có mật độ
dòng người qua lại cao nhất
iii. Price – Giá cả
Giá cả là yếu tố khó có thể được chuẩn hoá trên toàn cầu, bởi thu nhập của
người tiêu dùng ở từng quốc gia là khác nhau phụ thuộc vào nền kinh tế của
quốc gia đó. Do đó, McDonald’s đặt ra những mức giá khác nhau cho các
loại thức ăn nhanh của họ dựa trên việc phân tích, nghiên cứu tại từng quốc
gia.

Theo tài liệu của Asian Labour Update, McDonald’s country comparison
- Australia: Big Mac A3.00 - US$1.58 (lương của Staff US$5.60 per hour)
- China: Big Mac Yuan 9.90 - US$1.19 (sale staff US$0.30 per hour)
- Hong Kong: Big Mac HK10.20 – US$1.30 (cleaner HK15.00 - US$1.92)
- India: McChicken burger Irs48 – US$0.98 (minimum wage Irs 5.60-
US$0.11/hour)
- Malaysia: Big Mac M4.30 - US$1.13 (cleaner MRs3.00- US$0.78/hour)
- New Zeland: Big Mac NZ3.95 - US$1.72 (worker NZ8.30 - US$3.61/hour)
23
- Pakistan: Big Mac PR185 - US$3.08 (cleaner PR13 - US$0.22/hour)
- Philippines: Big Mac P65 - US$1.27 (staff P28 - US$0.54/hour)
- South Corea: Big Mac Won3.100 - US$3.19 (staff Won 2.100/hour)
- Sri Lanka: Big Mac SRs265 (worker SRs45/hour).
- ThaiLand: Big Mac B55 - US$1.26 (minimum wage B20 - US0$46)
iv. Promotion – Xúc tiến kinh doanh
McDonald’s nỗ lực địa phương hoá tối đa các chương trình tiếp thị, bởi hãng
nhận ra rằng sẽ không thể lôi kéo khách hàng tại tất cả mọi nơi chỉ với một
phương pháp chung. McDonald’s thấy rõ sự cần thiết phải “xây dựng nhãn
hiệu toàn cầu, hành động tiếp thị địa phương”. Những người chủ cửa hàng
có thể tự chọn cho mình các hoạt động quảng cáo, marketing thích hợp với
địa bàn, vị trí của mình. Ví dụ, tại Trung Quốc, McDonald’s nhận ra rằng
quảng cáo trên truyền hình sẽ rất lãng phí tiền bạc, vì các tiết mục này
thường bị bỏ qua. Thay vào đó, McDonald’s sử dụng báo chí để quảng bá
hình ảnh. Tương tự như vậy, tại Đông Á, McDonald’s hướng tới đối tượng
là trẻ em để có được những kế quả tối ưu nhất. Đương nhiên, thông điệp
cuối cùng đều như nhau, chúng chỉ khác nhau ở cách thức tiến hành đã được
điều chỉnh một cách khôn khéo. Thêm vào các chiến dịch quảng cáo và
khuyến thị của từng quốc gia, McDonald’s còn cam kết một cách chắc chắn
với niềm tin mạnh mẽ của Ray Kroc rằng McDonald’s sẽ có những đóng
góp vào việc xây dựng cộng đồng với các hoạt động địa phương khác nhau,

Cụ thể là ngoài việc McDonald’s tham gia tài trợ cho các chương trình thể
thao, đặc biệt là các sự kiện thể thao có uy tín trên thế giới như World Cup
và Olympic Games để củng cố thêm sức mạnh tầm cỡ quốc tế của thương
hiệu, ngoài ra McDonald’s còn tham gia các chương trình tài trợ khác nhau
24
tùy theo từng khu vực , từ các hoạt động buổi sáng dành cho người già tới
việc gây quỹ cho các trường học và bệnh viện, v.v…
Từ các yếu tố cấu thành marketing mix như trên cho thấy đối tác địa phương
cũng là nguồn thông tin có giá trị về thực tiễn kinh doanh địa phương và
những thông tin thực tiễn cốt yếu như những luật lệ địa phương có lợi nhất
cho công ty. Điều này có nghĩa là bằng việc thích ứng với tiếp cận theo từng
quốc gia trong việc mở rộng quốc tế, các công ty có khả năng phản ứng một
cách nhanh chóng hơn đối với tình thế riêng biệt mà mỗi quốc gia tạo ra
như:
• Sự tự do tăng lên của các điểm kinh doanh riêng lẻ trong việc điều
chỉnh khuyến mãi và quảng cáo đối với sở thích địa phương
• Sự năng động trong việc áp dụng các nghiên cứu phát triển địa
phương vào phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu cụ thể của
từng quốc gia
• Có năng lực để thích ứng dịch vụ sau bán hang với những chuẩn mực
văn hóa cụ thể của thị trường cụ thể
Giảm sự quá tải cho các nhà quản trị cấp cao trong việc ra những
quyết định vận hành công ty. Bởi lẽ việc ủy quyền ra các quyết định vận
hành cho cấp quản lý địa phương tạo điều kiện cho các quyết định là gần với
thị trường và khách hang hơn, làm cho quyết định được đề ra nhanh hơn bởi
những người thực sự hiểu biết các diễn biến của thị trường và khách hang.
Điều này cho phép công ty thích ứng và thay đổi nhanh với sự thay đổi của
thị trường và khách hàng
25