I. MỤC TIÊU
- Nắm được tác dụng của dòng điện khi chạy qua một đoạn mạch thì sinh
công, bản chất của nó
- Nhận biết công của lực điện là do công của lực nào thực hiện.
- Hiểu được nội dung của định luật Jun-Lenxơ.
- Chỉ ra được mối quan hệ giữa công của lực lạ thực hiện bên trong nguồn
điện và công của dòng điện trong mạch địện kín.
- Tính được công và công suất của dòng điện theo các đại lượng liên quan và
ngược lại.
- Phương pháp đo điện năng tiêu thụ trong thực tế.
II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC.
- GV đọc lại SGK lớp 9 để biết học sinh đã học vấn đề gì về công, công suất,
định luật Jun-Lenxơ.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập.
- Chuẩn bị các phiếu học tập.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
- Bài cũ: Nêu cấu tạo, hoạt động và ưu điểm của Pin, ắc quy.
- Bài mới:
17. ĐIỆN NĂNG VÀ CÔNG SUẤT ĐIỆN
ĐỊNH LUẬT JUN-LENXƠ
 Đặt vấn đề.
- GV đặt vấn đề về sự cần thiết phải tìm hiểu công, công suất của dòng điện.
Tìm mối quan hệ giữa công xủa dòng điện và công của nguồn điện trong
mạch kín.
- Học sinh tiếp nhận thông tin và suy nghĩ về các vấn đề đặt ra cần giải quyết
trong bài theo cách đặt vấn đề của giáo viên.
Hoạt động 1: Công và công suất của dòng điện chạy qua một đoạn mạch.
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
Công và công suất của dòng điện

GV hướng dẫn tổ chức cho HS tự học
theo hệ thống câu hỏi.
- Khi đặt một hiệu điện thế vào hai đầu
điện trở, một dụng cụ tiêu thụ điện năng
thì các điện tích dịch chuyển có hướng
và tạo thành dòng điện dưới tác dụng
của lực nào?
- Hãy nhớ lại khái niệm động cơ đã học
ở lớp 10 và cho biết vì sao khi đó các
lực này thực hiện một công cơ học.
- Dưới sự hướng dẫn của GV, HS có thể
nghiên cứu độc lập hay theo nhóm trao
đổi, thảo luận với các bạn trong nhóm để
chuẩn bị câu trả lời sau khi tìm hiểu ở
SGK.
- HS1 trả lời vấn đề thứ nhất
- HS2 nhận xét bổ sung.

A = qU = UIt

- Rút ra kết luận (SGK)
- Cả lớp cùng lắng nghe GV tổng kết lại
toàn bộ vấn đề vè các khái niệm công và
- Từ hệ thức định nghĩa hiệu điện thế ở
chương III, hãy rút ra công thức tính
công của dòng điện.
- Tại sao có thể nói công của dòng điện
chạy qua một đoạn mạch cũng là điện
năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ? Khi đó
điện năng được biến đỏi như thế nào?

- Nhớ lại mối quan hệ giữa công và
công suất cơ học, từ đó hãy cho biết
công suất của dòng điện chạy qua một
đoạn mạch là gì và được tính bằng công
thức thế nào.
công và công suất của nguồn điện.
- Công thức
P = A/t = UI

- Rút ra kết luận (SGK)
- Phân tích tính tương tự trong công cơ
học và công của nguồn điện.
- Khi vào vở những kiến thức trọng tâm
theo cách hiểu của bản thân học sinh.
Hoạt động 2: Định luật Jun-Lenxơ
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
GV hướng dẫn HS phát biểu đinh luật
Jun-Lenxơ và viết hệ thức của định luật
này (thông qua hình vẽ 12.1 trong
SGK)
- GV yêu cầu HS cho biết định luật này
- Nhớ lại kiến thức của bài 20 và cho
biết nguồn điện là một nguồn năng
lượng vì có thể thực hiện công như thế
nào?
- HS1 trả lời câu hỏi C3.
đề cập sự biến đổi từ dạng năng lượng
nào thành dạng năng lượng nào và xảy
ra trong trường hợp nào?
- GV tổng kết lại vấn đề và lưu ý HS

một số vấn đề trọng tâm.
- Cả lớp theo dõi, kết luận và ghi chép
vàovở các kết quả sau khi thành lập các
công thức.
2 2
A = Q = UIt = RI t Q = RI t

- Phát biểu nội dung định luật
Hoạt động 3: Công và công suất nguồn điện
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
Công của nguồn điện
- GV đề nghị HS cho biết công suất tỏa
nhiệt là gìvà được tính toán bằng những
công thức nào?
- GV nhắc lại sự thực hiện công trong
nguồn điện để tạo ra hiệu điện thế và
chính hiệu điện thế này lại tạo ra dòng
điện ở mạch ngoài tức là nó đã thực
hiện công lên mạch ngoài.
- GV tổng kết lại vấn đề và lưu ý HS
một số vấn đề trọng tâm.
Công suất của nguồn điện.
- Sử dụng định luật bảo toàn và chuyển
hóa năng lượng để thàh lập biểu thức
tính công của nguồn điện, công suất của
nguồn điện.
- Từ công thức định nghĩa suất điện
động, viết công thức tính công của
nguồn điện. A = q =
E EIt


- HS1 trình bày định nghĩa biểu thức của
công suất tỏa nhiệt và ý nghĩa vật lí của
chúng
- Từ công thức tính công của nguồn điện
rút ra công thức tính công suất của
- Hướng dẫn HS suy ra biểu thức tính
công suất của nguồn điện.
- Giới thiệu bảng 12.1
nguồn điện:

P EI


- Cả lớp ghi kết quả vào vở
Hoạt động 4: Công suất của các dụng cụ tiêu thụ điện
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Giáo viên đặt vấn đề bằng các thí dụ
thực tế để cho HS thấy các dụng
cụchuyển hóa điện năng thành các dạng
năng lượng khác (nội năng, hóa năng,
cơ năng, nhiệt năng )

phân chia
thành hai loại dụng cụ tỏa nhiệt và máy
thu điện.
- Công suất của dụng cụ tỏa nhiệt.
+ Các dụng cụ này chỉ có điện trở thuần.

+ Biểu thức xác định điện năng tiêu

thụ?
+ Biểu thức xác định công suất tiêu thụ
điện
+ Phân tích ý nghĩa các đại lượng
- Học sinh lĩnh hội kiến thức

- Phân biệt hai loại dụng cụ tiêu thụ điện

- Lấy một số thí dụ để kiểm tra sự hiểu
bài của học sinh



+
2 2
/
A UIt RI t U t R
  
+
2 2
/ /
P A t UI RI U R
   
Trong các công thức chỉ có điện trở
thuần.


Suất phản điện của máy thu
Các thiết bị trong thực tế có phải bao
giờ cũng biến điện năng thành nhiệt

năng?
+ Lấy thí dụ một số dụng cụ biến điện
năng thành các dạng năng lượng khác
ngoài nhiệt năng.
+ Trường hợp chuyển điện năng thành
hóa năng?
+ Phân tích năng lượng điện thành hai
thành phần (nhiệt năng và năng lượng
khác)
+ Giáo viên thông báo kết quả thí
nghiệm

đưa ra biểu thức xác định
phần điện năng tiêu thụ biến thành hóa
năng
A = q
E
 
(
E

là suất phản điện:
/
E A q
 

)
Điện năng và công suất tiêu thụ của
máy thu điện.


- Lấy một số thí dụ về các dụng có tách
dụng ngoài nhiệt



- Tiếp thu kiến thức

Lập luận để định nghĩa suất phản
điện
E A
 

(khi q = 1)

Chiều của dòng điện trong vai trò là
xuất phản điện
- Ghi chép vào vở


- Làm việc dưới sự hường dẫn của giáo
viên .
- Thành lập biểu thức:

2
'
A A Q EIt r I t UIt
 
    

biểu thức xác định công suất máy

+ Giáo viên hướng dẫn HS thành lập
biểu thức:
2
A
A Q EIt r I t UIt
  
    
+ Giáo viên thông báo đó cũng là điện
năng tiêu thụ của máy thu điện
+ Hãy suy ra biểu thức xác định P
Hiệu suất máy thu
Đặt vận đề về hiệu suất

hướng dẫn
học sinh suy ra biểu thức xác định hiệu
suất:
1 /
H r I U

 

- Giáo viên thông báo về các chỉ số ghi
trên dụng cụ tiêu thụ điện cho học
sinh

khái niệm định mức (hiệu điện
thế, cường độ, công suất…)
- Hiệu suất của nguồn điện?
Giáo viên dẫn dắt học sinh thành lập
biểu thức xác định hiệu suất.


thu:
2
/ ' '
P A t E I r I
  
- Làm việc dưới sự hướng dẫn của giáo
viên .
- Thành lập biểu thức :

1 /
H r I U

 

-Tiếp thu và ghi chép

- Chứng minh công thức tính hiệu suất :

1 /
ng
H rI E
 
Hoạt động 5: Đo công suất và điện năng tiêu thụ
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Giáo viên hướng dẫn học sinh tự
hướng dẫn học sinh tự nghiên
cứu và trả lời câu hỏi của giáo
viên:
+ Cách xác định công suất điện trên

một đoạn mạch?
+ Dụng cụ để đo công suất trong kĩ
thuật?
+ Máy đếm điện năng thực chất là đo
đại lượng nào
Học sinh tự nghiên cứu hoặc theo nhóm
về các vấn đề giáo viên đặt ra: các câu
hỏi định hướng của giáo viên:
+ Cách xác đinh công suất điện trong
đoạn mạch?
+ Dụng cụ để đo công suất trong kĩ
thuật?
+ Máy đếm điện năng thực chất đo đại
lượng nào?
Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò, hướng dẫn học sinh đọc bài mới
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Học sinh ghi những câu hỏi và bài tập
về nhà.
- Ghi những chuản bị cho bài sau
- Cho học sinh bài tập cùng dạng về nhà.

- Hướng dẫn học sinh đọc trước bài điện
năng

o0o