19-20 ĐỊNH LUẬT ÔM CHO TOÀN MẠCH
I. MỤC TIÊU.
- Phát biểu và viết được biểu thức định luật Ôm cho toàn mạch
- Hiểu được độ giảm thế là gì và nêu được mối quan hệ giữa suất điện động
của nguồn điện và độ giảm điện thế mạch ngoài và mạch trong.
- Hiểu được hiện tượng đoản mạch là gì và giải thích được tác dụng và tác hại
của hiện tượng này.
- Chỉ rõ đựợc sự phù hợp giữa định luật Ôm với định luật bảo toàn và chuyển
hóa năng lượng.
- Tính được các đại lượng có liên quan đến hiệu suất của nguồn điện.
II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC.
- Chuẩn bị thí nghiệm ở hình 13.1 SGK.
- Chuẩn bị 1 tờ giấy A3 để vẽ đồ thị.
- Chuẩn bị phiếu học tập.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC.
Hoạt động1. Định luật Ôm toàn mạch
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
Đặt vấn đề nghiên cứu - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo
- Hướng dẫn học sinh phân tích mạch
điện hình 13.1 (1 nguồn suất điện động E
và một điện trở ngoài R).
- GV trình bày ý nghĩa của định luật
(mối liên hệ giữa E, I và tổng điện trở
toàn mạch R+r)
Thiết lập định luật.
- Thiết lập định luật thông qua định luật
Jun-Lenxơ.
+ Dẫn dắt HS đi từ công thức 13.1 đến
13.5
- Gọi HS trình bày nội dung của định
luật Ôm cho toàn mạch
( ) /( )
E I R r I E R r
( 0)
AB
U
.
viên.
- Theo dõi, kết luận và ghi chép vào vở
các kết quả sau khi thành lập các công
thức.
- Trình bày nội dung của định luật Ôm
cho toàn mạch.
- HS tự rút ra biểu thức.
/( )
I E R r
- Phát biểu nội dung của định luật Ôm
xuất phát từ biểu thức
- trả lời câu hỏi C1.
Hoạt động 2. Hiện tượng đoản mạch.
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
GV. Hướng dẫn học sinh tự học toàn bộ
phần III của bài này dựa theo các câu
- Lĩnh hội các kiến thức từ giáo viên.
- Nhận xét thông qua hình vẽ
hỏi định hướng sau đây:
- GV trình bày hiện tượng bằng hình vẽ
minh họa chuẩn bị sẵn ở nhà.
- Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi nào?
Khi đó cường độ dòng điện phụ thuộc
vào những yếu tố nào? Tại sao sẽ rất có
hại cho acquy nếu xảy ra hiện tượng
đoản mạch?
- Đọc SGK và rút ra kết luận.
- Dựa vào kiến thức đã học trả lời câu
hỏi của giáo viên.
( Khi R=0) I=E/r
Sau khi đã tự nghiên cứu có thể theo
định hướng của GV, học sinh tự đua ra
các câu trả lời coi như bài tập ở nhà
Hoạt động 3. Trường hợp mạch ngoài chứa máy thu điện
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Giáo viên nêu ra các trường nếu mạch
ngoài có chứa một máy thu điện có công
suất phản điện
p
E
và điện trở trong
p
r
(
cùng với điện trở ngoài R )
- Giáo viên dẫndắt học sinh viết các biểu
thức 13.8, 13.9
( có thể gọi một học sinh dõi chứng minh
biểu thức định luật Ôm cho mạch chứa
nguồn và máy thu mắc nối tiếp ( hướng
- HS nghe, tìm hiểu và liên hệ để trả
lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên.
- Trình bày theo ý đồ của giáo viên để
dẩn đến biểu 13.9
I = ( E’ - E
P
)/( R + r + r
P
)
Kết luận dẫn đến biểu thức của định
luật Ôm cho toàn mạch trong trường
dẫn như SGK )
- Kết luận dẫn đến biểu thức của định luật
Ôm cho toàn mạch rong trường hợp này
I = ( E’ - E
P
)/ ( R + r + r
P
)
hợp có chứa nguồn và máy thu
Hoạt động 4. Hiệu suất của nguồn điện .
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Hướng dẫn học sinh tự học phần này
theo các câu hỏi định hướng:
- Trong trường hợp một mạch điện kín thì
công toàn phần bao gồm những thành
phần nào
- Trong hai thành phần đó phần nào là
công có ích?
- Suy ra biểu thức tính công
-Thực hiện câu C2, C3
- Nghiên cứu SGK theo các định
hướng câu hỏi của GV.
- Rút ra biểu thức 13.10.
- Rút ra kết luận cuối cùng
Hoạt động 5. Trường hợp mạch ngoài chứa máy thu điện.
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Giáo viên nêu ra các trường nếu mạch
ngoài có chứa một máy thu điện có công
- HS nghe, tìm hiểu và liên hệ để trả
lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên.
suất phản điện
p
E
và điện trở trong
p
r
(
cùng với điện trở ngoài R )
- Giáo viên dẫndắt học sinh viết các biểu
thức 13.8, 13.9
( có thể gọi một học sinh dõi chứng minh
biểu thức định luật Ôm cho mạch chứa
nguồn và máy thu mắc nối tiếp ( hướng
dẫn như SGK )
- Kết luận dẫn đến biểu thức của định luật
Ôm cho toàn mạch rong trường hợp này
I = ( E’ - E
P
)/ ( R + r + r
P
)
- Trình bày theo ý đồ của giáo viên để
dẩn đến biểu 13.9
I = ( E’ - E
P
)/( R + r + r
P
)
Kết luận dẫn đến biểu thức của định
luật Ôm cho toàn mạch trong trường
hợp có chứa nguồn và máy thu
Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò
- Học sinh ghi những câu hỏi và bài tập
về nhà.
- Ghi những chuản bị cho bài sau
- Cho học sinh bài tập cùng dạng về
nhà.
- Hướng dẫn học sinh đọc trước bài
điện năng
o0o