Ghép tế bào gốc chữa khỏi HIV: Chấn động giới khoa học ppsx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (130.67 KB, 5 trang )
Ghép tế bào gốc chữa khỏi HIV: Chấn động giới khoa
học
Tạp chí Blood tháng 12/2010 công bố ghép tế bào gốc
chữa khỏi HIV, gây chấn động giới khoa học thế giới.
Song, liệu việc đó có trở thành liệu pháp phổ biến?
Cần hiểu rõ hơn cách chữa bệnh này
Timothy Ray Brown bị nhiễm HIV 10 năm, sau đó bị ung
thư máu (leukemia) cấp dòng tủy. Chữa ung thư máu bằng
hóa trị thất bại. Tháng 2/2007, anh được ghép tủy lần đầu,
đồng thời ngừng dùng các thuốc chữa HIV. Một năm sau
bệnh ung thư cũ tái phát anh lại được ghép tủy lần thứ hai
nhưng lần này thì ghép tủy của người cho có tế bào gốc
mang một gen đặc biệt có khả năng miễn dịch tự nhiên với
HIV (tế bào gốc CCR5). Cả thời gian dài sau khi ghép tủy
lần hai và ngừng mọi thuốc điều trị HIV, Timothy Ray
Brown hoàn toàn khỏe mạnh, vừa không còn ung thư máu
cấp dòng tủy lại vừa không còn nhiễm HIV, hệ miễn dịch
trở lại bình thường như trước khi nhiễm HIV. Đây được coi
là trường hợp chữa khỏi HIV.
Giá trị khoa học của thử nghiệm
HIV gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải
(AIDS). Khi cơ thể bị nhiễm HIV sẽ mắc thêm nhiều bệnh
cơ hội khác dẫn đến tử vong. HIV luôn luôn biến đổi nên
khó có một kháng sinh ức chế như với vi khuẩn, virut khác.
Một trong những cách chữa bệnh có thể đặt ra là thay đổi
hệ miễn dịch của người bệnh. Thử nghiệm chữa khỏi HIV
ở trên thực chất là thay thế hệ miễn dịch của người bệnh
bằng hệ miễn dịch của người cho có tế bào gốc CCR5
mang gen có khả năng miễn dịch tự nhiên với HIV, thông
qua việc ghép tủy của người cho để tạo ra các tế bào máu
mới có tính năng đặc biệt này. Như vậy thử nghiệm này đã
chứng minh cùng một lúc lý thuyết khoa học về cơ chế gây
bệnh của HIV và hướng chữa nhiễm HIV (theo TS.
Miachel Saag - Đại học Alabama).
Trên kính hiển vi điện tử, HIV-1 như nở ra
từ tế bào lympho bị cấy.
Những trở ngại khó vượt qua
Tỷ lệ người có tủy chứa tế bào gốc CCR5 mang gen có khả
năng miễn dịch tự nhiên với HIV ở người da trắng là 1%, ở
với người da đen và người châu Á là 0%. Tìm ra được
người cho tủy không dễ, nếu tìm được thì giá thành sẽ rất
cao.
Trước khi ghép tủy của người cho, phải dùng các hóa chất
cực mạnh tiêu diệt hoàn toàn tủy của người bệnh. Tức là,
trong thời gian giao thời (trước khi ghép tủy cho đến khi
ghép tủy tạo ra các tế bào máu mới, hệ miễn dịch mới) thì
người bệnh hoàn toàn mất hệ miễn dịch của mình và sẽ bị
bất cứ bệnh cơ hội nào khi có các tác nhân bên ngoài thâm
nhập. Tỷ lệ tử vong trong trường hợp này hơn 30% .
Sau khi ghép tủy của người cho tạo ra hệ miễn dịch mới,
người bệnh còn phải dùng thuốc chống thải loại lâu dài.Chi
phí cho một ca ghép tủy chữa khỏi HIV như Timothy Ray
Brown là hàng trăm ngàn USD chưa kể thuốc chống thải
loại về sau.
David Baltimon, người từng đoạt giải Nobel Y học 1975
hoan nghênh thành công này và có ý tưởng thành lập ra
công ty ghép tế bào gốc chữa HIV. Tất nhiên, việc chiết ra
tế bào gốc CCR5 từ tủy, rồi cho chúng phát triển thành tế
bào máu mới là điều có thể thực hiện được trong bối cảnh
tiến bộ vượt bậc của công nghệ sinh học hiện nay. Điều
này sẽ giải quyết được sự khan hiếm tủy tự nhiên và ý
tưởng thành lập công ty là hoàn toàn có thể. Nhưng dù sao
vẫn có tính mạo hiểm và giá thành vẫn cao.
Thử nghiệm chữa khỏi HIV có ý nghĩa khoa học cao nhưng
vì những khó khăn lớn (cả về mặt kỹ thuật và kinh tế) nên
khó trở thành mliệu pháp phổ biến cho hàng triệu người
nhiễm HIV trên toàn thế giới và đa số đều thuộc diện nghèo
khó. Có nghĩa là ở thời điểm này, vẫn còn phải xác định
nhiễm HIV là một đại dịch, thực tế chưa có cách chữa, phải
chủ động tránh nhiễm HIV bằng cách ngăn chặn các đường
lây truyền HIV.
