TIẾT 24 : CÁC BẰNG CHỨNG
TIẾN HÓA
•
PHẦN VI : TIẾN HÓA
•
CHƯƠNG I : BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
VÀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA
-Khái niệm :Bằng chứng tiến hóa là những
bằng chứng nói lên mối quan hệ họ hàng
giữa các loài sinh vật
-Các loại bằng chứng tiến hóa :
+Bằng chứng trực tiếp : là các bằng chứng
về hóa thạch ( học bài 33 )
+ Bằng chứng gián tiếp : bằng chứng về giải
phẫu so sánh , phôi sinh học , địa lí sinh
vật học , sinh học phân tử và tế bào .
1-xương cánh
2-xương trụ
3-xương quay
4-xương cổ bàn
5-xương bàn
6-xương ngón
Người Mèo
Cá voi
Dơi
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
Hình 24.1 Cấu trúc chi trước của Người, mèo, cá voi, dơi
I/Bằng chứng giải phẫu so sánh:
1/Cơ quan tương đồng
Loài
Tiêu chí
Người mèo Cá voi Dơi
Tên CQ
Ng/cứu
Nguồn gốc
(ở loài tổ
tiên)
Chức năng
Loài
Tiêu chí
Người mèo Cá voi Dơi
Tên CQ
Ng/cứu
Tay Chi Vây Cánh
Nguồn gốc
(ở loài tổ
tiên)
Chi trước Chi
trước
Chi trước Chi trước
Chức năng
Linh hoạt
Cầm,nắm
…
Đi, vồ
mồi
bơi Bay
Thế nào là cơ quan tương đồng?
Cơ quan tương đồng: là những cơ
quan nằm ở những vị trí tương ứng trên
cơ thể , có cùng nguồn gốc trong quá
trình phát triển phôi nên có kiểu cấu tạo
giống nhau và có thể thực hiện những
chức năng khác nhau .
-Cơ quan tương đồng thể hiện sự tiến
hoá phân li
Ruột thừa
Ruột tịt
Ruột thừa
Ruột thừa
ở người và
ở người và
ruột tịt ở
ruột tịt ở
động vật ăn
động vật ăn
cỏ có phải cơ
cỏ có phải cơ
quan tương
quan tương
đồngkhông?
đồngkhông?
2/ C¬ quan tho¸I hãa
!"#
$%&'()
*+%&,
$ /
*01.$
23
4$
23'()
56"$78
#
Ruét thõa
ë ngêi
Một số cơ quan thoái hoá ở người
Cơ quan thoái
hoá là gì?
Cơ quan thoái hoá: Là những cơ
quan phát triển không đầy đủ ở cơ thể
trưởng thành do điều kiện sống thay
đổi nên chúng mất dần chức năng ban
đầu , hoặc chức năng bị tiêu giảm .
Điều gì xảy ra khi khi cơ quan thoái
hóa lại phát triển mạnh ?
•
Khi cơ quan thoái hóa lại phát triển mạnh
và biểu hiện ở 1 cá thể nào đó gọi là hiện
tương lại tổ .
Hiện tương này do cơ quan thoái hóa lại phát triển mạnh và biểu hiện ở 1
cá thể nào đó . Hiện tương này được gọi là gì ?
Hiện tương lại tổ
Cơ
quan
tương
tự
Gai hoa hồng do sự phát triển của biểu bì thân
Gai cây hoàng liên là sự biến dạng của lá
Cánh ong phát triển từ mặt lưng
của phần ngực
Cánh chim là biến dạng của chi
trước
Nhận xét về cánh chim và ong về nguồn gốc và chức năng ?
Thế nào là cơ quan tương tự?
3/Cơ quan tương tự:
Cơ quan tương tự là những cơ quan
có nguồn gốc khác nhau nhưng đảm
nhiệm những chức năng giống nhau
nên có kiểu hình thái tương tự
-Cơ quan tương tự thể hiện sự tiến
hoá đồng quy
3/Cơ quan tương tự
Kết Luận: Sự tương đồng về nhiều đặc điểm giải
phẫu giữa các loài là những bằng chứng gián
tiếp cho thấy các loài sinh vật hiện nay điều
được tiến hóa từ một tổ tiên chung.
Sơ đồ 24.2 SGK
Sơ đồ 24.2 SGK
9
:
;'
5<3
=>
?@
#
!'()
!'()
5<3
9
II. Bằng chứng phôi sinh học
-
Quan sát hình sau và nhận xét
về những đểm giống nhau
trong giai đoạn đầu phát triển
của phôi ở các sinh vật trên
hình ? Từ đó rút ra kết luận gì
về mối quan hệ của chúng?
Trong giai đoạn đầu, phôi các loài trên,
người đều có đuôi và khe mang ->
chúng có chung nguồn gốc
-> Sự tương đồng về quá trình phát triển
phôi ở một số loài động vật là bằng
chứng gián tiếp chứng minh các loài này
có chung tổ tiên
II. Bằng chứng phôi sinh học.
+ Sự giống nhau trong quá trình phát triển phôi
của các loài thuộc các nhóm phân loại khác nhau
là 1 bằng chứng về nguồn gốc chung của chúng
+ Những điểm giống nhau đó càng nhiều càng kéo
dài trong giai đoạn phát triển muộn của phôi
chứng tỏ quan hệ họ hàng càng gần .
Vîn c¸o Lîn Ngêi
/1'()A
III. Bằng chứng địa lý sinh học
Điều kiện sống ở đảo
Điều kiện sống ở đảo
và lục địa khác nhau,
và lục địa khác nhau,
tại sao SV ở đảo và
tại sao SV ở đảo và
lục địa lại giống nhau?
lục địa lại giống nhau?
-Nhiều loài phân bố ở các vùng địa lí khác
nhau nhưng lại giống nhau về một số đặc điểm
đã được chứng minh là chúng bắt nguồn từ
một loài tổ tiên, sau đó phát tán sang các vùng
khác.
Tại sao có
Tại sao có
những loài
những loài
không có
không có
họ hàng gần
họ hàng gần
gũi nhưng lại
gũi nhưng lại
có những đặc
có những đặc
điểm giống
điểm giống
nhau (VD:
nhau (VD:
cá voi- lớp thú,
cá voi- lớp thú,
cá mập- lớp cá)?
cá mập- lớp cá)?
Sự giống nhau giữa các loài sinh vật
Sự giống nhau giữa các loài sinh vật
chủ yếu do chúng có chung nguồn gốc
chủ yếu do chúng có chung nguồn gốc
hơn là do chúng sống trong những
hơn là do chúng sống trong những
môi trường giống nhau.
môi trường giống nhau.
IV. Bằng chứng về tế bào học và sinh học phân tử:
1. Bằng chứng tế bào học :
- Nêu nội dung của học thuyết tế bào ?
-Học thuyết tế bào đã phản ánh điều gì
về nguồn gốc của sinh giới
-Mọi sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào ,
các tế bào được sinh ra từ các tế bào
sống trước đó .Tế bào là đơn vị tổ chức
cơ bản của cơ thể sống .
-Tế bào nhân sơ và nhân thực đều có các
thành phần cơ bản : màng sinh chất , tế
bào chất và Vùng nhân hoặc nhân
phản ánh nguồn gốc chung của sinh giới