Tham gia ngay | n g nh pĐă ậ
Câu 8. Tinh doc lap tuong doi cua y thuc xa hoi trong moi quan he voi ton
tai xh
1. Tính c l p t ng i c a ý th c xã h i.độ ậ ươ đố ủ ứ ộ
Khi kh ng nh vai trò quy t nh c a t n t i xã h i i v i ý th c xã h i, ch ngha duy v t lch ẳ đị ế đị ủ ồ ạ ộ đố ớ ứ ộ ủ ĩ ậ ị
s không xem ý th c xã h i nh m t y u t th ng, trái l i còn nh n m nh tác d ng tích c c ử ứ ộ ư ộ ế ố ụđộ ạ ấ ạ ụ ự
c a ý th c xã h i i v i i s ng kinh t - xã h i, nh n m nh tính c l p t ng i c a ý th c ủ ứ ộ đố ớ đờ ố ế ộ ấ ạ độ ậ ươ đố ủ ứ
xã h i trong m i quan h v i t n t i xã h i. Tính c l p t ng i bi u hi n nh ng i m sau ộ ố ệ ớ ồ ạ ộ độ ậ ươ đố ể ệ ở ữ để
ây:đ
a. Ý th c xã h i th n g l c h u so v i t n t i xã h iứ ộ ườ ạ ậ ớ ồ ạ ộ
Lch s xã h i cho th y, nhi u khi t n t i xã h i c ã m t i, nh ng ý th c xã h i c t n g ng ị ử ộ ấ ề ồ ạ ộ ũđ ấ đ ư ứ ộ ũ ươ ứ
v n còn t n t i dai d ng; i u ó bi u hi n ý th c xã h i mu n thoát ly kh i s ràng bu c c a t n ẫ ồ ạ ẳ đề đ ể ệ ứ ộ ố ỏ ự ộ ủ ồ
t i xã h i, bi u hi n tính c l p t n g i. S d có bi u hi n ó là do nh ng nguyên nhân sau:ạ ộ ể ệ độ ậ ươ đố ở ĩ ể ệ đ ữ
M t là, s bi n i c a t n t i xã h i th ng di n ra v i t c nhanh mà ý th c xã h i không ộ ự ế đổ ủ ồ ạ ộ ườ ễ ớ ố độ ứ ộ
ph n ánh kp s thay i ó và tr nên l c h u. H n n a, ý th c xã h i là cái ph n ánh t n t i xã ả ị ự đổ đ ở ạ ậ ơ ữ ứ ộ ả ồ ạ
h i nên nói chung ch bi n i sau khi có s bi n i c a t n t i xã h i.ộ ỉ ế đổ ự ế đổ ủ ồ ạ ộ
Hai là, do s c m nh c a thói quen, truy n th ng, t p quán c ng nh do tính l c h u, b o th c a ứ ạ ủ ề ố ậ ũ ư ạ ậ ả ủ ủ
m t s hình thái ý th c xã h i.ộ ố ứ ộ
Ba là, trong xã h i có giai c p, các giai c p và l c l n g ph n ti n b th n g l u gi m t s t ộ ấ ấ ự ượ ả ế ộ ườ ư ữ ộ ố ư
t n g có l i cho h nh m ch ng l i các l c l ng xã h i ti n b .ưở ợ ọ ằ ố ạ ự ượ ộ ế ộ
Nh v y ý th c l c h u, tiêu c c không m t i m t cách d dàng. Cho nên trong s nghi p xây ư ậ ứ ạ ậ ự ấ đ ộ ễ ự ệ
d ng xã h i m i ph i th n g xuyên t ng c n g công tác t t n g, u tranh ch ng l i âm m u ự ộ ớ ả ườ ă ườ ư ưở đấ ố ạ ư
và hành ng phá ho i nh ng l c l n g thù ch v m t t t ng, kiên trì xoá b nh ng tàn d ýđộ ạ ữ ự ượ đị ề ặ ư ưở ỏ ữ ư
th c c .ứ ũ
b. Ý th c xã h i có th v t tr c t n t i xã h iứ ộ ể ượ ướ ồ ạ ộ
Khi kh ng nh tính l c h u h n c a ý th c xã h i so v i t n t i xã h i, tri t h c Mác - Lênin n gẳ đị ạ ậ ơ ủ ứ ộ ớ ồ ạ ộ ế ọ đồ
th i th a nh n r ng, trong nh ng i u ki n nh t nh t t ng c a con ng i , c bi t nh ng t ờ ừ ậ ằ ữ đề ệ ấ đị ư ưở ủ ườ đặ ệ ữ ư
t n g khoa h c tiên ti n có th v t tr c s phát tri n c a t n t i xã h i, d báo c t n g ưở ọ ế ể ượ ướ ự ể ủ ồ ạ ộ ự đượ ươ
lai và có tác d ng t ch c, ch o ho t n g th c ti n c a con ng i . S d có th v t tr c ụ ổ ứ ỉđạ ạ độ ự ễ ủ ườ ở ĩ ể ượ ướ
c là do c i m c a t t ng khoa h c quy nh. T t ng khoa h c th ng khái quát t n đượ đặ để ủ ư ưở ọ đị ư ưở ọ ườ ồ
t i xã h i ã có và hi n có rút ra nh ng quy lu t phát tri n chung c a xã h i, quy lu t ó ạ ộ đ ệ để ữ ậ ể ủ ộ ậ đ

không nh ng ph n ánh úng quá kh , hi n t i mà còn d báo úng t n t i xã h i mai sau.ữ ả đ ứ ệ ạ ự đ ồ ạ ộ
Ch ng h n, ngay t khi quan h s n xu t t b n ch ngha ang trong th i k phát tri n t do ẳ ạ ừ ệ ả ấ ư ả ủ ĩ đ ở ờ ỳ ể ự
c nh tranh, Các Mác ã d báo quan h s n xu t ó nh t nh s b quan h s n xu t ti n b ạ đ ự ệ ả ấ đ ấ đị ẽ ị ệ ả ấ ế ộ
h n thay th .ơ ế
Khi nói, t t ng tiên ti n có th v t tr c t n t i xã h i thì không có ngha ý th c xã h i không ư ưở ế ể ượ ướ ồ ạ ộ ĩ ứ ộ
còn b t n t i xã h i quy t nh. Mà là, cho n cùng nó luôn b t n t i xã h i quy nh.ị ồ ạ ộ ế đị đế ị ồ ạ ộ đị
c. Ý th c xã h i có tính k th a trong s phát tri nứ ộ ế ừ ự ể
Lch s phát tri n c a i s ng tinh th n xã h i cho th y r ng, nh ng quan i m lý lu n c a m i ị ử ể ủ đờ ố ầ ộ ấ ằ ữ để ậ ủ ỗ
th i i không xu t hi n trên m nh t tr ng không mà c t o ra trên c s k th a nh ng tài ờ đạ ấ ệ ả đấ ố đượ ạ ơ ở ế ừ ữ
li u lý lu n c a các th i i tr c . Thí d , ch ngha Mác ã k th a nh ng tinh hoa t t n g ệ ậ ủ ờ đạ ướ ụ ủ ĩ đ ế ừ ữ ư ưở
c a loài ng i mà tr c ti p là n n tri t h c c , kinh t h c c i n Anh và ch ngha xã h i ủ ườ ự ế ề ế ọ Đứ ế ọ ổđể ủ ĩ ộ
không t n g Pháp.ưở
Trong xã h i ộ
có giai c p, tính ch t k th a c a ý th c xã h i g n v i tính ch t giai c p c a nó. Nh ng giai c p ấ ấ ế ừ ủ ứ ộ ắ ớ ấ ấ ủ ữ ấ
khác nhau k th a nh ng n i dung ý th c khác nhau c a các th i i tr c, Các giai c p tiên ế ừ ữ ộ ứ ủ ờ đạ ướ ấ
ti n th ng k th a nh ng di s n t t ng ti n b c a xã h i c l i. Thí d , khi làm cu c cáchế ườ ế ừ ữ ả ư ưở ế ộ ủ ộ ũđể ạ ụ ộ
m ng t s n ch ng phong ki n, các nhà t t ng c a giai c p t s n ã khôi ph c nh ng t ạ ư ả ố ế ư ưở ủ ấ ư ả đ ụ ữ ư
t n g duy v t và nhân b n c a th i i c i. Ng c l i, nh ng giai c p l i th i thì ti p thu, khôiưở ậ ả ủ ờ đạ ổđạ ượ ạ ữ ấ ỗ ờ ế
ph c nh ng t t n g, lý thuy t ph n ti n b c a th i k lch s tr c . Thí d , vào n a sau th kụ ữ ư ưở ế ả ế ộ ủ ờ ỳ ị ử ướ ụ ử ế ỷ
XIX và u th k XX, các th l c t s n ph n ng ã khôi ph c và phát tri n nh ng trào l u đầ ế ỷ ế ự ư ả ả độ đ ụ ể ữ ư
tri t h c duy tâm, tôn giáo d i nh ng cái tên m i nh ch ngha Cant m i, ch ngha Tômát ế ọ ướ ữ ớ ư ủ ĩ ơ ớ ủ ĩ
m i, ch ng l i phong trào cách m ng c a giai c p công nhân.ớ để ố ạ ạ ủ ấ
Vì v y, khi ti n hành cu c u tranh trên lnh v c ý th c h thì không nh ng ph i v ch ra tính ậ ế ộ đấ ĩ ự ứ ệ ữ ả ạ
ch t ph n khoa h c c a nh ng trào l u t t ng ph n n g trong i u ki n t i, mà còn ph i ch ấ ả ọ ủ ữ ư ư ưở ả độ đề ệ ạ ả ỉ
ra nh ng ngu n g c lý lu n c a chúng trong lch s .ữ ồ ố ậ ủ ị ử
Do ý th c xã h i có tính k th a, nên khi nghiên c u m t t t n g nào ó ph i d a và quan h ứ ộ ế ừ ứ ộ ư ưở đ ả ự ệ
kinh t hi n và ph i chú ý n các giai o n phát tri n t t ng tr c ó. Có nh v y m i hi u ế ệ ả đế đ ạ ể ư ưở ướ đ ư ậ ớ ể
rõ vì sao m t n c có trình phát tri n t ng i kém v kinh t nh ng t t ng l i trình ộ ướ độ ể ươ đố ề ế ư ư ưở ạ ở độ
cao. Thí d , n c c u th k XIX l c h u v kinh t , nh ng ã ng trình cao h n ụ ướ Đứ ở đầ ế ỷ ạ ậ ề ế ư đ đứ ở độ ơ
v tri t h c.ề ế ọ

N m v ng quan i m k th a c a ý th c xã h i có ý ngh a quan tr ng i v i công cu c i m i ắ ữ đ ể ế ừ ủ ứ ộ ĩ ọ đố ớ ộ đổ ớ
c a n c ta hi n nay trên l nh v c v n hoá, t t ng. ng ta ã kh ng nh, trong i u ki n mủ ướ ệ ĩ ự ă ư ưở Đả đ ẳ đị đ ề ệ ở
r ng giao l u qu c t ph i c bi t quan tâm gi gìn và nâng cao b n s c dân t c, ti p thu tinh ộ ư ố ế ả đặ ệ ữ ả ắ ộ ế
hoa các dân t c khác trên th gi i, làm giàu p h n n n v n hoá Vi t Nam .ộ ế ớ đẹ ơ ề ă ệ
d. S tác ng qua l i gi a các hình thái ý th c xã h i trong s phát tri n c a chúngự độ ạ ữ ứ ộ ự ể ủ
Ý th c xã h i bao g m nhi u b ph n, nhi u hình thái khác nhau, theo nguyên lý m i liên h thì ứ ộ ồ ề ộ ậ ề ố ệ
gi a các b ph n không tách r i nhau, mà th ng xuyên tác ng qua l i l n nhau. S tác ng ữ ộ ậ ờ ườ độ ạ ẫ ự độ
ó làm cho m i hình thái ý th c có nh ng m t, nh ng tính ch t không ph i là k t qu ph n ánhđ ở ỗ ứ ữ ặ ữ ấ ả ế ả ả
m t cách tr c ti p c a t n t i xã h i.ộ ự ế ủ ồ ạ ộ
L ch s phát tri n c a ý th c xã h i cho th y, thông th ng m i th i i tu theo hoàn c nh ị ử ể ủ ứ ộ ấ ườ ở ỗ ờ đạ ỳ ả
l ch s c th có nh ng hình thái ý th c nào ó n i lên hàng u s tác ng m nh n các hình ị ử ụ ể ữ ứ đ ổ đầ ẽ độ ạ đế
thái khác. Ch ng h n th i c i Tây Âu thì tri t h c và ngh thu t óng vai trò c bi t. Th i ẳ ạ ở ờ ổ đạ ế ọ ệ ậ đ đặ ệ ờ
Trung C Tây Âu thì tôn giáo nh h ng m nh m n tri t h c, ngh thu t, pháp quy n ổ ở ả ưở ạ ẽ đế ế ọ ệ ậ ề
Ngày nay thì h t t ng chính tr và khoa h c ang tác ng n các l nh v c c a i s ng tinh ệ ư ưở ị ọ đ độ đế ĩ ự ủ đờ ố
th n xã h i.ầ ộ
e. Ý th c xã h i tác ng tr t n t i xã h i ứ ộ độ ở ồ ạ ộ
Ch ngh a duy v t l ch s không nh ng ch ng l i quan i m duy tâm tuy t i hoá vai trò c a ý ủ ĩ ậ ị ử ữ ố ạ đ ể ệ đố ủ
th c xã h i mà còn bác b quan i m duy v t t m th ng khi ph nh n tác ng tích c c c a ý ứ ộ ỏ đ ể ậ ầ ườ ủ ậ độ ự ủ
th c xã h i i v i t n t i xã h i. Ph. ng ghen vi t: “S phát tri n v m t chính tr , pháp lu t, tri tứ ộ đố ớ ồ ạ ộ Ă ế ự ể ề ặ ị ậ ế
h c, tôn giáo, v n h c, ngh thu t v.v u d a vào s phát tri n kinh t . Nh ng t t c chúng ọ ă ọ ệ ậ đề ự ự ể ế ư ấ ả
c ng có nh h ng l n nhau và nh h ng n c s kinh t ”.ũ ả ưở ẫ ả ưở đế ơ ở ế
M c nh h ng c a t t ng i v i s phát tri n xã h i ph thu c vào i u ki n l ch s c ứ độả ưở ủ ư ưở đố ớ ự ể ộ ụ ộ đ ề ệ ị ử ụ
th ; vào tính ch t c a các m i quan h kinh t mà trên ó t t ng n y sinh; vào vai trò l ch s ể ấ ủ ố ệ ế đ ư ưở ả ị ử
c a giai c p mang ng n c t t ng và vào m c m r ng c a t t ng trong qu n chúng. ủ ấ ọ ờ ư ưở ứ độ ở ộ ủ ư ưở ầ
Ch ng h n h t t ng t s n ã tác ng m nh m n xã h i các n c Tây Âu th k XVII, ẳ ạ ệ ư ưở ư ả đ độ ạ ẽ đế ộ ướ ế ỷ
XVIII. H t t ng vô s n tr thành v khí v m t t t ng c a giai c p vô s n u tranh xoá ệ ư ưở ả ở ũ ề ặ ư ưở ủ ấ ả đấ để
b xã h i t b n.ỏ ộ ư ả
S tác ng c a ý th c xã h i t i t n t i xã h i bi u hi n qua hai chi u h ng. N u ý th c xã h iự độ ủ ứ ộ ớ ồ ạ ộ ể ệ ề ướ ế ứ ộ
ti n b thì tác ng thúc y t n t i xã h i phát tri n, n u ý th c xã h i l c h u s c n tr s phátế ộ độ đẩ ồ ạ ộ ể ế ứ ộ ạ ậ ẽ ả ở ự
tri n c a t . ể ủ ồ

Câu 8. Tinh doc lap tuong doi cua y thuc xa hoi trong moi quan he voi ton
tai xh
3
/ 3
2. Ý ngh a trong xây d ng v n hóa Vi t Nam.ĩ ự ă ệ
Trong xã h i Vi t Nam hi n nay, bên c nh nh ng truy n th ng o c t t p c a dân t c, có ộ ệ ệ ạ ữ ề ố đạ đứ ố đẹ ủ ộ
không ít v n t ra òi h i ph i gi i quy t. ó là cu c u tranh gi a hai l i s ng; m t bên là ấ đề đặ đ ỏ ả ả ế Đ ộ đấ ữ ố ố ộ
l i s ng có lý t ng, lành m nh, trung th c; m t bên là l i s ng th c d ng, ích k , d i trá. Vì v y,ố ố ưở ạ ự ộ ố ố ự ụ ỷ ố ậ
giáo d c o c m i cho m i ng i, làm lành m nh i s ng tinh th n là m t trong nh ng ụ đạ đứ ớ ọ ườ ạ đờ ố ầ ộ ữ
nhi m v quan tr ng c a công cu c i m i n c ta hi n nay.ệ ụ ọ ủ ộ đổ ớ ở ướ ệ
N m v ng và v n d ng sáng t o quan i m ch ngh a Mác - Lênin v ngh thu t, ng ta ã ắ ữ ậ ụ ạ để ủ ĩ ề ệ ậ Đả đ đề
ra ng l i v n ngh úng n. Nh ng l i ó, n n v n ngh n c ta ã t c thành đườ ố ă ệ đ đắ ờ đườ ố đ ề ă ệ ướ đ đạ đượ
t u to l n, góp ph n x ng áng vào s nghi p gi i phóng dân t c và xây d ng ch ngh a xã h i.ự ớ ầ ứ đ ự ệ ả ộ ự ủ ĩ ộ
3
/ 3
SPONSOR
Bình lu n & ánh giá ậ Đ