1

M
ỤC
L
ỤC


Trang
L
ờ
i nói
đầ
u
2 Chương I. Nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
l
ý
lu
ậ
n c
ủ
a th
ị
tr

ườ
ng 3
I.Các khái ni
ệ
m và ch
ứ
c năng c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng 3
II. Phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở
Vi
ệ
t Nam là s

ự
c
ầ
n thi
ế
t
khách quan 3

CHƯƠNG II. T
HỰC

TRẠNG
VÀ
GIẢI
PHÁP PHÁT
TRIỂN

CÁC
LOẠI

THỊ

TRƯỜNG
6

I.Th
ự
c tr
ạ
ng 6

1. Th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ
6
2. Th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng 8
3. Th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n 9
4. Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t

độ
ng s
ả
n
10
5. Th
ị
tr
ườ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
10

II.Phương h
ướ
ng và gi
ả
i pháp phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
các lo
ạ
i th
ị


tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta 11
1. Th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ

12
2. Th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng 12
3. Th
ị
tr
ườ
ng v
ố

n 13
4. Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n
13
5. Th
ị
tr
ườ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
14

K
ế
t lu
ậ
n 15
Danh m
ụ

c tài li
ệ
u tham kh
ả
o
16



L
ỜI
NÓI
ĐẦU



2
Vi
ệ
t Nam là m
ộ
t qu
ố
c gia nh
ỏ
bé và c
ò
n non tr
ẻ
thu

ộ
c vùng Đông Nam
Châu Á, m
ộ
t dân t
ộ
c anh hùng v
ớ
i bao phen vào sinh ra t
ử

để
b
ả
o v
ệ
n
ề
n
độ
c
l
ậ
p c
ủ
a dân t
ộ
c, và nay c
ũ
ng đang ch

ứ
ng minh v
ớ
i toàn th
ế
gi
ớ
i h
ọ
c
ũ
n là m
ộ
t
dân t
ộ
c anh hùng trong công cu
ộ
c xây d
ự
ng và phát tri
ể
n
đấ
t n
ướ
c.
T
ừ


đạ
i h
ộ
i VI, VII, VIII
đế
n
đạ
i h
ộ
i IX c
ủ
a
Đả
ng nhi
ề
u tư duy nh
ậ
n
th
ứ
c m
ớ
i
đã

đượ
c rút ra và tr
ở
thành các quan đi
ể

m m
ớ
i .
Đả
ng ta
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh “
đổ
i m
ớ
i n
ề
n kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hóa t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ
p sang n
ề
n
kinh t

ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a “
ở
Vi
ệ
t Nam là hoàn toàn
đúng
đắ
n và c
ấ
p thi
ế
t.
Để

phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng theo đúng ngh
ĩ
a
c
ủ
a nó ta c
ầ
n xây d
ự
ng và phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
t
ấ
t c
ả
các lo

ạ
i th
ị
tr
ườ
ng, nh
ữ
ng
lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng c
ò
n đang h
ế
t s
ứ
c m
ớ
i m
ẻ

ở
Vi
ệ
t Nam. Vi
ệ

c h
ì
nh thành
đồ
ng b
ộ

các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng là m
ộ
t yêu c
ầ
u khách quan c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh

h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a “có th
ể
ví cơ th
ể
s
ố
ng ph
ả
i có
đầ
y
đủ
các b
ộ
ph
ậ
n c
ủ
a
cơ th

ể
“. Tuy nhiên trong cơ th
ể
s
ố
ng m
ọ
i b
ộ
ph
ậ
n không th
ể
cùng m
ộ
t lúc
đượ
c h
ì
nh thành và phát tri
ể
n như cơ th
ể

đã
tr
ưở
ng thành. N
ề
n kinh t

ế
c
ũ
ng
v
ậ
y,
để
có th
ể
v
ậ
n hành
đượ
c th
ì
ph
ả
i nhen nhóm
ấ
p
ủ
h
ì
nh thành và phát
tri
ể
n d
ầ
n t

ừ
ng b
ướ
c.
Ngh
ị
quy
ế
t
đạ
i h
ộ
i
Đả
ng IX
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh : “ thúc
đẩ
y s
ự
h
ì
nh thành
phát tri
ể
n và t

ừ
ng b
ướ
c hoàn thi
ệ
n các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i
ch
ủ
ngh
ĩ
a,
đặ
c bi
ệ
t là nh
ữ

ng th
ị
tr
ườ
ng c
ò
n sơ khai như : th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng,
th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán, th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n, th
ị
tr
ườ
ng khoa h

ọ
c công ngh
ệ
”.
Theo m
ụ
c tiêu
đế
n năm 2020 n
ướ
c ta cơ b
ả
n tr
ở
thành m
ộ
t n
ướ
c công
nghi
ệ
p,
đả
m b
ả
o dân giàu, n
ướ
c m
ạ
nh, x

ã
h
ộ
i công b
ằ
ng, dân ch
ủ
, văn minh.
Vi
ệ
c nghiên c
ứ
u và
đị
nh h
ì
nh phát tri
ể
n các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta
đã


đượ
c r
ấ
t nhi
ề
u vi
ệ
n nghiên c
ứ
u kinh t
ế
qu
ố
c gia nghiên c
ứ
u. Vi
ệ
c phân tích
nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
lí lu
ậ
n và th
ự
c tr

ạ
ng vi
ệ
c phát tri
ể
n các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở
Vi
ệ
t
Nam đ
ượ
c phân tích sau đây tuy không
đạ
t
đượ
c tính khái quát cao, nhưng
mong r
ằ
ng nó s
ẽ
góp m
ộ
t ti

ế
ng nói cho công cu
ộ
c phát tri
ể
n kinh t
ế
n
ướ
c ta
hôm nay.


3
CHƯƠNG I. N
HỮNG

VẤN

ĐỀ

LÝ

LUẬN

CỦA

THỊ

TRƯỜNG



I. Các khái ni
ệ
m và ch
ứ
c năng c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng
N
ướ
c ta đang chuy
ể
n d
ị
ch d
ầ
n n
ề
n kinh t
ế
t
ừ
k
ế
ho

ạ
ch hóa t
ậ
p trung
sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a d
ướ
i s
ự
qu
ả

n l
ý
c
ủ
a
Nhà n
ướ
c đang có nh
ữ
ng b
ướ
c đi có hi
ệ
u qu
ả
.
Để
hi
ể
u
đượ
c cách v
ậ
n hành và
vai tr
ò
c
ủ
a nó
đố

i v
ớ
i n
ề
n kinh t
ế
ra c
ầ
n hi
ể
u r
õ
b
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a nó.
Th
ị
tr
ườ
ng là ph
ạ
m trù kinh t
ế
g
ắ
n li

ề
n v
ớ
i phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i
và s
ả
n xu
ấ
t hàng hóa VI.Lênin nói “
ở
đâu và khi nào có phân công lao
độ
ng
x
ã
h
ộ
i và s
ả
n xu
ấ
t hàng hóa th
ì


ở
đó và khi
ấ
y có th
ị
tr
ườ
ng ”. Vi
ệ
c h
ì
nh thành
n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta là hoàn toàn h
ợ
p l
ý
b
ở

i l
ẽ
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng là
h
ì
nh th
ứ
c x
ã
h
ộ
i c
ủ
a t
ổ
ch
ứ
c ho
ạ
t
độ
ng kinh doanh trong đó có các quan h
ệ


kinh t
ế
gi
ữ
a các cá nhân, gi
ữ
a các doanh nghi
ệ
p
đề
u
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thông qua
trao
đổ
i, mua bán hàng hóa và d
ị
ch v
ụ
trên th
ị
tr
ườ
ng. Kinh t
ế
th

ị
tr
ườ
ng xu
ấ
t
hi
ệ
n như m
ộ
t yêu c
ầ
u khách quan c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
hàng hóa- vi
ệ
c phát tri
ể
n
n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr

ườ
ng
đồ
ng hành v
ớ
i nó là phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
-t
ứ
c là phát tri
ể
n
đồ
ng th
ờ
i, t
ừ
ng b
ướ
c các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng kèm theo như th

ị
tr
ườ
ng v
ố
n, hàng
hóa d
ị
ch v
ụ
… N
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng đem l
ạ
i cho n
ề
n kinh t
ế
m
ộ
t lu
ồ
ng sinh
khí m

ớ
i, m
ộ
t con
đườ
ng phát tri
ể
n nhanh hơn, thu
ậ
n l
ợ
i hơn. N
ề
n kinh t
ế
th
ị

tr
ườ
ng giúp cho n
ề
n kinh t
ế
v
ậ
n hành và phát tri
ể
n theo s
ự

đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a th
ị

tr
ườ
ng , theo các quy lu
ậ
t c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng như quy lu
ậ
t giá tr
ị
, quy lu
ậ
t cung
c
ầ
u … B
ả

n thân n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đã
làm gi
ả
m gánh n
ặ
ng cho chính ph
ủ
,
chính ph
ủ
không c
ầ
n qu
ả
n l
ý
m
ọ
i vi
ệ
c như trong n

ề
n kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hóa t
ậ
p
trung n
ữ
a, Nhà n
ướ
c ch
ỉ
c
ầ
n
đị
nh h
ướ
ng và qu
ả
n l
ý
cho đúng
đắ
n và h
ợ

p l
ý
.
Nói
đế
n th
ị
tr
ườ
ng là nơi mà
ở
đó m
ọ
i ng
ườ
i trao
đổ
i, giao lưu nh
ằ
m tho
ả

m
ã
n nhu c
ầ
u c
ủ
a m
ì

nh và ng
ườ
i khác, không ph
ả
i bó h
ẹ
p , không ph
ả
i ph
ụ

thu
ộ
c v
ớ
i nhi
ề
u m
ố
i quan h
ệ
mua bán, bán mua ph
ứ
c t
ạ
p, phong phú.
II. Phát tri
ể
n
đồ

ng b
ộ
các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở
Vi
ệ
t Nam là m
ộ
t t
ấ
t
y
ế
u khách quan


4
Th
ự
c ti
ễ
n vi
ệ
c chuy

ể
n
đổ
i t
ừ
n
ề
n kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung sang
n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta trong th
ờ

i gian qua cho th
ấ
y dù mu
ố
n hay
không ,m
ộ
t khi
đã
ch
ấ
p nh
ậ
n n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng, hay n
ề
n kinh t
ế
v
ậ
n hành
theo cơ ch
ế

th
ị
tr
ườ
ng , hay n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ

ngh
ĩ
a th
ì
đi
ề
u c

ố
t l
õ
i nh
ấ
t v
ẫ
n là ph
ả
i có th
ị
tr
ườ
ng. M
ộ
t khi
đã
ch
ấ
p nh
ậ
n s
ự

hi
ệ
n h
ữ
u c
ủ

a th
ị
tr
ườ
ng th
ì
c
ầ
n ph
ả
i có
đầ
y
đủ
các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng. Cu
ộ
c
chuy
ể
n
đổ
i sang n
ề
n kinh t

ế
th
ị
tr
ườ
ng c
ủ
a các n
ề
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở

Đông Âu và Liên Xô tr
ướ
c đây, dù là áp d
ụ
ng li
ệ
u pháp s
ố

c như Balan, Nga
hay ti
ệ
m ti
ế
n như Hungari, Bungari th
ì
c
ũ
ng v
ẫ
n là vi
ệ
c xây d
ự
ng m
ộ
t n
ề
n
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng có
đầ
y
đủ

các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng v
ớ
i
đầ
y
đủ
các b
ộ
ph
ậ
n c
ấ
u
thành c
ủ
a nó. Công cu
ộ
c chuy
ể
n sang kinh t
ế
th
ị
tr

ườ
ng c
ủ
a Trung Qu
ố
c là
ti
ệ
m ti
ế
n hơn,
đò
đá qua sông, nhưng không né tránh vi
ệ
c xây d
ự
ng các lo
ạ
i
th
ị
tr
ườ
ng.
Ở
n
ướ
c ta c
ũ
ng v

ậ
y, chúng ta c
ầ
n xây d
ự
ng
đầ
y
đủ
các lo
ạ
i th
ị

tr
ườ
ng
để
n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ

ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a Vi
ệ
t Nam v
ậ
n
hành có hi
ệ
u qu
ả
.
Năm 1986,
Đạ
i h
ộ
i
Đả
ng VI
đã
đánh d
ấ
u m
ố

c l
ị
ch s
ử
kh
ở
i x
ướ
ng công
cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i
ở
n
ướ
c ta. T
ừ
cơ ch
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung, bao c

ấ
p chuy
ể
n
sang cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a Nhà n
ướ
c là m
ộ
t b
ướ
c ngo
ặ
t quan
tr
ọ
ng trong n

ề
n kinh t
ế
Vi
ệ
t Nam. V
ớ
i cơ ch
ế
c
ũ
, n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta thi
ế
u
độ
ng l
ự
c và khi ngu
ồ
n vi
ệ
n tr
ợ
t

ừ
Liên Xô và các n
ướ
c x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
không c
ò
n, n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta rơi vào kh
ủ
ng ho
ả
ng.
T
ừ

đổ
i m

ớ
i tư duy
đế
n
đổ
i m
ớ
i cơ ch
ế
và xây d
ự
ng hàng lo
ạ
t chính
sách, lu
ậ
t pháp theo th
ị
tr
ườ
ng, n
ướ
c ta
đã
tr
ả
i qua m
ộ
t th
ờ

i k
ỳ
t
ự
t
ì
m ki
ế
m
đầ
u ra cho các s
ả
n ph
ẩ
m. T
ừ
cơ ch
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung sang cơ ch
ế
th
ị

tr

ườ
ng là m
ộ
t ch
ặ
ng
đườ
ng l
ị
ch s
ử
mà nhi
ề
u n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i trong h
ệ
th
ố
ng
x
ã
h
ộ
i ch
ủ

ngh
ĩ
a
đã
tr
ả
i qua, tr
ả
giá và ph
ả
i chuy
ể
n
đổ
i.
Tr
ướ
c
đổ
i m
ớ
i kinh t
ế
, n
ướ
c ta g
ặ
p nhi
ề
u khó khăn , s

ả
n xu
ấ
t
đì
nh tr
ệ
,
tăng tr
ưở
ng th
ấ
p, lương th
ự
c thi
ế
u, hàng tiêu dùng khan hi
ế
m nghiêm tr
ọ
ng,
giá c
ả
tăng nhanh,
đờ
i s
ố
ng dân cư khó khăn thi
ế
u th

ố
n. Nhi
ề
u công tr
ì
nh xây


5
d
ự
ng b
ị

đì
nh l
ạ
i v
ì
không có v
ố
n. Ngân sách thi
ế
u h
ụ
t, cán cân thương m
ạ
i
m
ấ

t cân
đố
i nghiêm tr
ọ
ng, nh
ậ
p kh
ẩ
u g
ấ
p 4-5 l
ầ
n xu
ấ
t kh
ẩ
u. K
ế
ho
ạ
ch 5 năm
l
ầ
n th
ứ
nh
ấ
t (1976-1980) c
ũ
ng là k

ế
ho
ạ
ch 5 năm l
ầ
n
đầ
u khi
đấ
t n
ướ
c
đượ
c
gi
ả
i phóng, chúng ta không
đạ
t
đượ
c các m
ụ
c tiêu cơ b
ả
n. Mô h
ì
nh k
ế
ho
ạ

ch
hóa t
ậ
p trung xâm nh
ậ
p vào mi
ề
n Nam y
ế
u
ớ
t. Vi
ệ
c c
ả
i t
ạ
o tư b
ả
n và h
ợ
p tác
hoá
ở
mi
ề
n Nam không mang l
ạ
i k
ế

t qu
ả
. Nhi
ề
u mô h
ì
nh, chính sách
đượ
c
đưa ra
để
tháo g
ỡ
nhưng chưa có bi
ệ
n pháp h
ữ
u hi
ệ
u. Ti
ế
p
đế
n là k
ế
ho
ạ
ch 5
năm l
ầ

n th
ứ
hai (1981-1985) n
ề
n kinh t
ế

đứ
ng tr
ướ
c b
ờ
v
ự
c th
ẳ
m c
ủ
a m
ộ
t
cu
ộ
c kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
tr

ầ
m tr
ọ
ng.
- S
ả
n xu
ấ
t
đì
nh tr
ệ
trong t
ấ
t c
ả
các ngành : công nghi
ệ
p, nông nghi
ệ
p,
d
ị
ch v
ụ
… Nhi
ề
u công tr
ì
nh đang xây d

ự
ng b
ị

đì
nh l
ạ
i v
ì
không có
v
ố
n.
- M
ấ
t cân
đố
i nghiêm tr
ọ
ng trong cán cân thương m
ạ
i, nh
ậ
p kh
ẩ
u
nhi
ề
u (c
ả

hàng tiêu dùng) trong khi xu
ấ
t kh
ẩ
u không đáng k
ể
.
- Th
ấ
t nghi
ệ
p l
ớ
n, b
ộ
máy hành chính ph
ì
nh to, th
ừ
a biên ch
ế
30%
- L
ạ
m phát tăng nhanh,
đầ
u năm 1990 tăng kho
ả
ng 30-50% hàng
năm, cu

ố
i năm 1985 tăng lên 587,2%
- K
ỷ
cương x
ã
h
ộ
i b
ị
xói m
ò
n
Khó khăn ch
ồ
ng ch
ấ
t,
đờ
i s
ố
ng nhân dân
đặ
c bi
ệ
t là
ở
nông thôn túng
thi
ế

u. Gi
ữ
a th
ậ
p k
ỷ
XX n
ướ
c ta
đứ
ng tr
ướ
c cu
ộ
c kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
kéo dài
và gay g
ắ
t chưa t
ừ
ng có.
Do cơ ch
ế
k
ế

ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ
p thi
ế
u
độ
ng l
ự
c và
b
ị
xơ c
ứ
ng kéo dài,
ở
m
ộ
t s
ố

đị
a phương
đã
có s
ự
t

ì
m t
ò
i, thí đi
ể
m, phá rào,
làm chui
để
t
ì
m l
ố
i ra. Tư duy
đổ
i m
ớ
i c
ủ
a
Đả
ng
đã
b
ắ
t g
ặ
p
đổ
i m
ớ

i hành
độ
ng c
ủ
a nhân dân. B
ắ
t
đầ
u là t
ự
phát, d
ầ
n d
ầ
n tr
ở
thành quan đi
ể
m và chính
sách
đổ
i m
ớ
i.
Thí đi
ể
m khoán h
ộ

ở

V
ĩ
nh Phúc – cơ s
ở
th
ự
c ti
ễ
n c
ủ
a ch
ỉ
th
ị
100 c
ủ
a
Ban bí thư vào tháng 10-1981 và tr
ở
thành m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c t
ổ
ch
ứ
c s

ả
n xu
ấ
t
m
ớ
i trong nông nghi
ệ
p nông thôn,
đượ
c nông dân
đồ
ng t
ì
nh, h
ưở
ng
ứ
ng. Kinh


6
t
ế
h
ộ
phát huy tác d
ụ
ng, gi
ả

i phóng s
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t t
ạ
o ra nhi
ề
u s
ả
n ph
ẩ
m. Cùng
v
ớ
i s
ự
thay
đổ
i cơ ch
ế
kinh t
ế
, trong nông nghi
ệ
p m
ộ
t kh

ố
i l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ
m
hàng hóa, lương th
ự
c l
ớ
n s
ả
n xu
ấ
t ra, ngoài vi
ệ
c
đượ
c tiêu dùng trong n
ướ
c,
c
ò
n xu
ấ
t kh
ẩ
u. Tr

ướ
c đó, lương th
ự
c là s
ự
thi
ế
u h
ụ
t tr
ầ
m tr
ọ
ng, hàng năm
ph
ả
i kêu g
ọ
i vi
ệ
n tr
ợ
t
ừ
bên ngoài. Kinh t
ế
h
ộ
phát tri
ể

n và hi
ệ
n nay kinh t
ế

trang tr
ạ
i ra
đờ
i, s
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t trong nông nghi
ệ
p, nông thôn đang
đượ
c gi
ả
i
phóng góp ph
ầ
n vào s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ

p hóa hi
ệ
n
đạ
i hóa nông thôn.
Quá tr
ì
nh
đổ
i m
ớ
i n
ướ
c ta t
ừ
n
ề
n kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung sang
n
ề
n kinh t
ế

th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a là m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u khách quan-
đó là s
ự

đò
i h
ỏ
i thúc bách c

ủ
a cu
ộ
c s
ố
ng :
đờ
i s
ố
ng nhân dân khó khăn, s
ả
n
xu
ấ
t
đì
nh tr
ệ
, l
ạ
m phát, thi
ế
u vi
ệ
c làm, thâm h
ụ
t cán cân thanh toán, thâm h
ụ
t
ngân sách Nhà n

ướ
c kéo theo các ch
ỉ
tiêu kinh t
ế
cơ b
ả
n qu
ố
c gia
đề
u th
ấ
p
d
ướ
i ch
ỉ
s
ố
an toàn v
ề
qu
ả
n l
ý
kinh t
ế
v
ĩ

mô- s
ự

đổ
i m
ớ
i
ở
n
ướ
c ta c
ũ
ng phù
h
ợ
p v
ớ
i di
ễ
n bi
ế
n c
ủ
a t
ì
nh h
ì
nh th
ế
gi

ớ
i. Trong khi Liên Xô và m
ộ
t s
ố
n
ướ
c
x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
Đông Âu s
ụ
p
đổ
, bên c
ạ
nh s
ự
tăng tr
ưở
ng c
ủ

a các n
ướ
c
công nghi
ệ
p m
ớ
i,
đặ
c bi
ệ
t là các n
ướ
c và các vùng l
ã
nh th
ổ
Đông Á có n
ề
n
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đã

đặ

t ra cho n
ướ
c ta ph
ả
i t
ự
t
ì
m ki
ế
m m
ộ
t mô h
ì
nh kinh t
ế

m
ớ
i. Mô h
ì
nh kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng g
ắ
n v

ớ
i s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a Nhà n
ướ
c phù h
ợ
p v
ớ
i
đặ
c đi
ể
m Vi
ệ
t Nam.
Theo th
ờ
i gian và di
ễ
n bi
ế
n th
ự

c t
ế
quá tr
ì
nh
đổ
i m
ớ
i, nhi
ề
u v
ấ
n
đề
l
ý

lu
ậ
n và th
ự
c ti
ễ
n ngày càng sáng r
õ
. Vi
ệ
c chuy
ể
n

đổ
i n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở

n
ướ
c ta là s
ự
phù h
ợ
p gi
ữ
a yêu c
ầ
u ch
ủ
quan và khách quan, quy lu
ậ
t v
ậ
n
độ

ng c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t và cu
ộ
c s
ố
ng, phù h
ợ
p v
ớ
i di
ễ
n bi
ế
n c
ủ
a t
ì
nh h
ì
nh trong và
ngoài n
ướ
c.








7



CHƯƠNG II. T
HỰC

TRẠNG
VÀ
GIẢ
I PHÁP PHÁT
TRIỂN

CÁC
LOẠI

THỊ

TRƯỜNG


I. Th
ự
c tr
ạ

ng phát tri
ể
n các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
T
ừ
cơ ch
ế
k
ế
ho
ạ
ch hóa t
ậ
p trung, bao c
ấ
p chuy
ể
n sang cơ ch

ế
th
ị

tr
ườ
ng, n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta đang t
ừ
ng b
ướ
c h
ì
nh thành các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
m
ớ
i. Cùng v
ớ
i các th

ị
tr
ườ
ng thông th
ườ
ng như th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa d
ị
ch v
ụ
,
các th
ị
tr
ườ
ng tài chính, th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng, th
ị
tr
ườ
ng b
ấ

t
độ
ng s
ả
n, th
ị

tr
ườ
ng khoa h
ọ
c va công ngh
ệ
đang
đượ
c h
ì
nh thành. Nh
ì
n chung các lo
ạ
i th
ị

tr
ườ
ng này
ở
n
ướ

c ta c
ò
n sơ khai, chưa h
ì
nh thành
đồ
ng b
ộ
xét v
ề
tr
ì
nh
độ
,
ph
ạ
m vi và s
ự
ph
ố
i h
ợ
p các y
ế
u t
ố
th
ị
tr

ườ
ng trong t
ổ
ng th
ể
toàn b
ộ
h
ệ
th
ố
ng.
Các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng như th
ị
tr
ườ
ng hàng hoá-d
ị
ch v
ụ
thông th
ườ
ng đáp
ứ

ng
nhu c
ầ
u th
ườ
ng xuyên c
ủ
a ng
ườ
i tiêu dùng như ăn u
ố
ng, khách s
ạ
n, du l
ị
ch,
háng hoá tiêu dùng …
đã
phát tri
ể
n nhanh. Trong khi đó m
ộ
t s
ố
lo
ạ
i th
ị

tr

ườ
ng c
ò
n đang r
ấ
t sơ khai, thông tin không
đầ
y
đủ
. Có nh
ữ
ng th
ị
tr
ườ
ng b
ị

bi
ế
n d
ạ
ng, không theo quy lu
ậ
t c
ủ
a th
ị
tr
ườ

ng , s
ự
ki
ể
m soát c
ủ
a Nhà n
ướ
c
kém hi
ệ
u qu
ả
như th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n đang ho
ạ
t
độ
ng “ng
ầ
m”. M

ộ
t s
ố
th
ị

tr
ườ
ng đang b
ị
chi ph
ố
i b
ở
i cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng và tính bao c
ấ
p c
ủ
a cơ ch
ế
c
ũ

như th

ị
tr
ườ
ng s
ứ
c lao
độ
ng. Ti
ề
n lương, ti
ề
n công c
ủ
a công ch
ứ
c m
ộ
t ph
ầ
n
đượ
c tr
ả
t
ừ
ngân sách theo cơ ch
ế
bao c
ấ
p, m

ộ
t ph
ầ
n
đượ
c bù
đắ
p b
ằ
ng ch
ế

độ

tr
ả
thêm, ngoài gi
ờ
ho
ặ
c các kho
ả
n khác t
ừ
các ngu
ồ
n khác nhau. Thu nh
ậ
p
c

ủ
a công ch
ứ
c h
ầ
u h
ế
t cao hơn ti
ề
n lương v
ì
ch
ế

độ
ti
ề
n lương
đã
quá l
ạ
c h
ậ
u.
Nguyên nhân th
ị
tr
ườ
ng n
ướ

c ta phát tri
ể
n c
ò
n th
ấ
p, chưa
đồ
ng b
ộ
là :
- B
ả
n thân n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n t
ừ
m
ộ
t n
ướ
c nông nghi
ệ
p l
ạ
c h

ậ
u,
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t y
ế
u, k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng b
ấ
t c
ậ
p, cơ c
ấ
u kinh t
ế
chưa



8
h
ì
nh thành m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
hàng hóa hi
ệ
n
đạ
i c
ủ
a m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế

công nghi
ệ
p.
- N
ề
n kinh t
ế

n
ướ
c ta đang trong giai đo
ạ
n chuy
ể
n
đổ
i t
ừ
n
ề
n kinh t
ế

k
ế
ho
ạ
ch hóa t
ậ
p trung sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng

đị
nh h
ướ
ng x
ã

h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a , nhi
ề
u v
ấ
n
đề
c
ò
n b
ấ
t c
ậ
p song trùng.
- H
ệ
th
ố
ng pháp lu

ậ
t, chính sách kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng m
ớ
i h
ì
nh thành
chưa theo k
ị
p cu
ộ
c s
ố
ng th
ự
c t
ế
và lu
ậ
t pháp qu
ố
c t
ế
.
Nh

ữ
ng th
ị
tr
ườ
ng cơ b
ả
n và h
ệ
th
ố
ng chính sách, pháp lu
ậ
t c
ủ
a Nhà
n
ướ
c trong vi
ệ
c phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
th
ị
tr
ườ

ng
ở
n
ướ
c ta là :
1. Th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa - d
ị
ch v
ụ

Th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ

đã

đượ
c h
ì
nh thành sơ khai ngay trong
th

ờ
i k
ỳ
k
ế
ho
ạ
ch hóa t
ậ
p trung, nh
ấ
t là th
ị
tr
ườ
ng nông s
ả
n, m
ặ
c dù trong th
ờ
i
k
ỳ
này chúng ta không có khái ni
ệ
m v
ề
th
ị

tr
ườ
ng theo đúng ngh
ĩ
a c
ủ
a nó và
không khuy
ế
n khích phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng . Th
ị
tr
ườ
ng này h
ì
nh thành là do
nhu c
ầ
u cu
ộ
c s
ố
ng x
ã

h
ộ
i, nhu c
ầ
u c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
. S
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a th
ị

tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ
có b
ướ
c
độ
t phá tương

đố
i m
ạ
nh k
ể
t
ừ
khi Vi
ệ
t
Nam áp d
ụ
ng ch
ế

độ
khoán trong nông nghi
ệ
p và k
ế
ho
ạ
ch 3 ph
ầ
n trong xí
nghi
ệ
p qu
ố
c doanh (

đầ
u nh
ữ
ng năm 80 c
ủ
a th
ế
k
ỷ
XX). Th
ị
tr
ườ
ng này có
s
ự
thay
đổ
i cơ b
ả
n k
ể
t
ừ
khi chúng ta xoá b
ỏ
ch
ế

độ

tem phi
ế
u, th
ự
c hi
ệ
n cơ
ch
ế
giá th
ị
tr
ườ
ng
đố
i v
ớ
i h
ầ
u h
ế
t hàng hóa và d
ị
ch v
ụ
, t
ừ
ng b
ướ
c ti

ề
n t
ệ
hóa
ti
ề
n lương, t
ừ
ng b
ướ
c xoá b
ỏ
bao c
ấ
p, xoá b
ỏ
vi
ệ
c “ngăn sàng, c
ấ
m ch
ợ
”, trao
quy
ề
n t
ự
ch
ủ
kinh doanh cho doanh nghi

ệ
p … (nh
ữ
ng năm gi
ữ
a và cu
ố
i th
ậ
p
niên 80 c
ủ
a th
ế
k
ỷ
XX). Th
ị
tr
ườ
ng này
đặ
c bi
ệ
t phát tri
ể
n m
ạ
nh t
ừ

khi Vi
ệ
t
Nam tuyên b
ố
áp d
ụ
ng cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng, đa phương hóa, đa d
ạ
ng hóa quan h
ệ

kinh t
ế

đố
i ngo
ạ
i và ch
ủ

độ
ng h
ộ

i nh
ậ
p kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
(t
ừ
nh
ữ
ng năm 90 th
ế

k
ỷ
XX).
Hi
ệ
n nay, hàng hóa là s
ả
n ph
ẩ
m s
ả
n xu
ấ
t ra
để

bán theo quan h
ệ
cung –
c
ầ
u. Quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t và tiêu dùng ngày càng phát tri
ể
n ,s
ả
n ph
ẩ
m hàng hóa
ngày càng đa d
ạ
ng, phong phú. Ng
ườ
i tiêu dùng ngoài nhu c
ầ
u v
ề
s
ả
n ph
ẩ

m


9
v
ậ
t ch
ấ
t c
ò
n có nhu c
ầ
u v
ề
s
ả
n ph
ẩ
m không v
ậ
t ch
ấ
t, đó là các d
ị
ch v
ụ
nh
ằ
m
tho

ả
m
ã
n nhu c
ầ
u c
ủ
a con ng
ườ
i như d
ị
ch v
ụ
tài chính, ngân hàng, b
ả
o hi
ể
m,
thông tin liên l
ạ
c , văn hoá , du l
ị
ch … phát tri
ể
n mang tính toàn c
ầ
u.
T
ừ
khi ti

ế
n hành
đổ
i m
ớ
i n
ề
n kinh t
ế
, th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ

ở

n
ướ
c ta phát tri
ể
n nhanh chóng, t
ạ
o ra môi tr
ườ
ng c
ạ

nh tranh trong n
ề
n kinh
t
ế
th
ị
tr
ườ
ng. Th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ

đã
ho
ạ
t
độ
ng sinh
độ
ng trong h
ệ

th
ố

ng các doanh nghi
ệ
p tư nhân, doanh nghi
ệ
p c
ổ
ph
ầ
n ho
ặ
c liên doanh v
ớ
i
n
ướ
c ngoài …Th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ

đã
m
ở
r
ộ
ng v

ớ
i th
ị
tr
ườ
ng khu
v
ự
c và th
ế
gi
ớ
i.
N
ướ
c ta
đã

đạ
t
đượ
c nh
ữ
ng thành t
ự
u r
ấ
t đáng coi tr
ọ
ng t

ừ
khi ti
ế
n
hành công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i
đế
n nay. S
ả
n ph
ẩ
m t
ạ
o ra do các thành ph
ầ
n kinh t
ế

,các c
ấ
p, các doanh nghi
ệ
p, h
ộ
gia

đì
nh v
ớ
i s
ố
l
ượ
ng l
ớ
n. Lương th
ự
c (quy
thóc) năm 1980 c
ả
n
ướ
c ch
ỉ

đạ
t 14,4 tri
ệ
u t
ấ
n. Năm 1986 s
ả
n xu
ấ
t
đượ

c 18,38
tri
ệ
u t
ấ
n lương th
ự
c. Năm 1990 s
ả
n xu
ấ
t lương th
ự
c là 21,49 tri
ệ
u t
ấ
n và b
ắ
t
đầ
u xu
ấ
t kh
ẩ
u g
ạ
o v
ớ
i 1,2 tri

ệ
u t
ấ
n. Ngoài g
ạ
o th
ị
tr
ườ
ng n
ướ
c ta
đã
s
ả
n xu
ấ
t
ra nhi
ề
u hàng hoá, d
ị
ch v
ụ
đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u trong n
ướ

c và xu
ấ
t kh
ẩ
u. Gi
ữ

đượ
c t
ố
c
độ
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
cao t
ừ
khi
đổ
i m
ớ
i là trên 7%. Theo báo cáo
c
ủ
a t
ổ
ng c
ụ
c th

ố
ng kê, năm 2002 n
ề
n kinh t
ế
tăng tr
ưở
ng khá, các ch
ỉ
tiêu
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i năm 2002
đạ
t và v
ượ
t ch
ỉ
tiêu
đã

đề
ra. T
ổ
ng s
ả

n ph
ẩ
m trong
n
ướ
c tăng 7,04%, cao hơn 0,15% so v
ớ
i m
ứ
c tăng tr
ưở
ng năm tr
ướ
c; giá tr
ị

s
ả
n xu
ấ
t công nghi
ệ
p tăng 14,5%. S
ả
n l
ượ
ng m
ộ
t s
ố

s
ả
n ph
ẩ
m nông nghi
ệ
p,
công nghi
ệ
p quan tr
ọ
ng ph
ụ
c v
ụ
s
ả
n xu
ấ
t, tiêu dùng và xu
ấ
t kh
ẩ
u
đề
u b
ằ
ng
ho
ặ

c v
ượ
t tr
ộ
i m
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a các năm tr
ướ
c. S
ả
n l
ượ
ng lúa
đạ
t 34,1 tri
ệ
u
t
ấ
n,
đả
m b
ả
o

đủ
tiêu dùng trong n
ướ
c và xu
ấ
t kh
ẩ
u 3,2 tri
ệ
u t
ấ
n g
ạ
o, s
ả
n
l
ượ
ng đI
ử
n tăng 16%, thép cán tăng 27,7%, xi măng tăng 25,8%, thu
ỷ
s
ả
n ch
ế

bi
ế
n tăng 25,2%, qu

ầ
n áo may s
ẵ
n tăng 26,1%, v
ả
i l
ụ
a tăng 10%. Kim ng
ạ
ch
xu
ấ
t kh
ẩ
u c
ả
năm
đạ
t 16,5 t
ỉ
USD, tăng 10% so v
ớ
i năm 2001, m
ặ
c dù nh
ậ
p
siêu c
ò
n l

ớ
n v
ớ
i 2,8 t
ỉ
USD -b
ằ
ng 16,8% kim ng
ạ
ch xu
ấ
t kh
ẩ
u. D
ị
ch v
ụ
có
b
ướ
c bi
ế
n chuy
ể
n m
ớ
i, phát tri
ể
n trong 10 năm tăng 8,3%, ho
ạ

t
độ
ng thương


10
m
ạ
i tăng, t
ổ
ng m
ứ
c bán l
ẻ
hàng hoá d
ị
ch v
ụ
x
ã
h
ộ
i 5 năm 1996-2000 tăng
10,3 %/năm, xu
ấ
t kh
ẩ
u b
ì
nh quân 10 năm là 29,1 %/năm . Như v

ậ
y c
ả
hàng
hoá ,d
ị
ch v
ụ
c
ủ
a Vi
ệ
t Nam phát tri
ể
n nhanh, kh
ố
i l
ượ
ng hàng hoá, d
ị
ch v
ụ

ngày càng l
ớ
n đưa t
ố
c
độ
tăng tr

ưở
ng kinh t
ế
cao trong nhi
ề
u năm.
Cùng v
ớ
i s
ự
l
ớ
n m
ạ
nh c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
, quá tr
ì
nh m
ở
r
ộ
ng giao lưu
hàng hóa – d
ị
ch v

ụ
n
ướ
c ta v
ớ
i qu
ố
c t
ế
c
ũ
ng ngày càng phát tri
ể
n , ranh gi
ớ
i
gi
ữ
a các qu
ố
c gia
đã
không c
ò
n. Vi
ệ
t Nam
đã
xu
ấ

t kh
ẩ
u ra hơn 100 qu
ố
c gia
trên th
ế
gi
ớ
i v
ớ
i m
ặ
t hàng ch
ủ
l
ự
c g
ạ
o, h
ả
i s
ả
n, thu
ỷ
s
ả
n, d
ệ
t may, giày da …

Nói
đế
n nh
ữ
ng thành công th
ì
không th
ể
không nói
đế
n nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
đang
c
ò
n b
ấ
t c
ậ
p trong s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a th

ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ
c
ủ
a ta. Đó là
th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d
ị
ch v
ụ
c
ò
n manh mún, quy mô nh
ỏ
, ch
ấ
t l
ượ
ng hàng
hoá kém, tính c
ạ
nh tranh chưa cao, s

ứ
c mua c
ò
n th
ấ
p, hàng hoá
ứ

đọ
ng khó
tiêu th
ụ
, khi hàng hoá n
ướ
c ngoài vào th
ì
khó c
ạ
nh tranh v
ề
giá c
ả
và ch
ấ
t
l
ượ
ng. Th
ị
tr

ườ
ng và s
ứ
c mua phát tri
ể
n không
đồ
ng
đề
u, s
ứ
c mua th
ấ
p
ở

vùng núi, vùng sâu, vùng xa. H
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t y
ế
u, thi
ế
u, chưa
đồ
ng b
ộ

.
Thương hi
ệ
u hàng hóa Vi
ệ
t Nam c
ò
n ít, chưa t
ạ
o
đượ
c ch
ữ
tín cho khách
hàng.
2. Th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng
Có th
ể
nói th
ị
tr
ườ
ng lao
độ

ng là khá m
ớ
i m
ẻ

đố
i v
ớ
i Vi
ệ
t Nam b
ở
i l
ẽ

vi
ệ
c h
ì
nh thành các ch
ợ
lao
độ
ng, trung tâm gi
ớ
i thi
ệ
u vi
ệ
c làm r

ấ
t nh
ỏ
l
ẻ
. Có
th
ể
nói lao
độ
ng là m
ộ
t y
ế
u t
ố

đầ
u vào quan tr
ọ
ng trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t ra
s
ả
n ph

ẩ
m : lao
độ
ng,
đấ
t đai, v
ố
n …
Đố
i v
ớ
i n
ướ
c ta hi
ệ
n nay vi
ệ
c h
ì
nh thành
th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng là h
ế
t s
ứ

c c
ầ
n thi
ế
t, nó giúp tháo g
ỡ
nh
ữ
ng v
ướ
ng m
ắ
c
gi
ữ
a ng
ườ
i lao
độ
ng và ng
ườ
i s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng, giúp rút ng
ắ
n con

đườ
ng t
ì
m
vi
ệ
c làm và tuy
ể
n d
ụ
ng lao
độ
ng, giúp cho quá tr
ì
nh “ng
ườ
i t
ì
m vi
ệ
c, vi
ệ
c t
ì
m
ng
ườ
i” di
ễ
n ra m

ộ
t cách khoa h
ọ
c, d
ễ
dàng,
đả
m b
ả
o quy
ề
n l
ợ
i c
ủ
a ng
ườ
i mua
và ng
ườ
i bán thông qua h
ợ
p
đồ
ng lao
độ
ng.

Ở
n

ướ
c ta l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng r
ấ
t d
ồ
i dào. Tính
đế
n ngày 1/7/2003 l
ự
c
l
ượ
ng lao
độ
ng c
ả
n
ướ
c l
ớ
n hơn 15 tu
ổ
i là 42.128.300 ng
ườ

i , tăng 1,85% so


11
v
ớ
i năm 2002, trong đó
ở
thành th
ị
có 10.186.800 ng
ườ
i,
ở
nông thôn là
31.941.500 ngư
ờ
i chi
ế
m 75,82%, l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng đang làm vi
ệ
c là
41.179.400 ng
ườ

i, lao
độ
ng
đượ
c đào t
ạ
o 21%; nhưng v
ẫ
n c
ò
n thi
ế
u l
ự
c
l
ượ
ng lao
độ
ng có tay ngh
ề
. Trong năm 2002, t
ổ
ng v
ố
n
đầ
u tư n
ướ
c ngoài t

ậ
p
trung ch
ủ
y
ế
u vào l
ĩ
nh v
ự
c xây d
ự
ng và công nghi
ệ
p v
ớ
i 569 d
ự
án
đượ
c c
ấ
p
phép, chi
ế
m 82% t
ổ
ng s
ố
d

ự
án, t
ổ
ng s
ố
v
ố
n đăng k
ý
1,112 t
ỉ
USD, chi
ế
m
84% t
ổ
ng s
ố
v
ố
n đăng k
ý
, thu hút 70% lao
độ
ng và t
ạ
o trên 90% giá tr
ị
xu
ấ

t
kh
ẩ
u c
ủ
a khu v
ự
c có v
ố
n
đầ
u tư n
ướ
c ngoài.
Nhà n
ướ
c c
ũ
ng
đã
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho s
ự
phát tri
ể

n c
ủ
a ngu
ồ
n lao
độ
ng
trong n
ướ
c. Năm 2003
đã
có 8 tr
ườ
ng d
ạ
y ngh
ề
đưa t
ổ
ng s
ố
tr
ườ
ng d
ạ
y ngh
ề

trên c
ả

n
ướ
c là 213 tr
ườ
ng, s
ố
trung tâm d
ạ
y ngh
ề
là 221, ch
ấ
t l
ượ
ng ti
ế
n
độ

t
ố
t nghi
ệ
p 90%
đã
đào t
ạ
o
đượ
c 4000 giáo viên, và có 70% s

ố
ng
ườ
i ra t
ì
m
đượ
c vi
ệ
c làm . Trong các ch
ỉ
tiêu ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a năm 2005 v
ề
lao
độ
ng và vi
ệ
c
làm
đã

đề
ra c
ủ

a
đạ
i h
ộ
i
Đả
ng IX là :
- Chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u lao
độ
ng theo h
ướ
ng tăng lao
độ
ng cho s
ả
n xu
ấ
t
công nghi
ệ
p-xây d
ự
ng t
ừ

16% năm 2000
đế
n 20-21% năm 2005, lao
độ
ng ngành d
ị
ch v
ụ
t
ừ
21 lên 22-23%, gi
ả
m lao
độ
ng nông, lâm ,
ngư nghi
ệ
p t
ừ
63% xu
ố
ng 56-57%.
- Tăng lao
độ
ng k
ỹ
thu
ậ
t 20% năm 2000 lên 30% năm 2005
- T

ạ
o vi
ệ
c làm
ổ
n
đị
nh cho 7,5 tri
ệ
u ng
ườ
i
- Năm 2005 gi
ả
m t
ỉ
l
ệ
th
ấ
t nghi
ệ
p
ở
thành th
ị
5,4%
Như v
ậ
y, Nhà n

ướ
c ta
đã
có r
ấ
t nhi
ề
u bi
ệ
n pháp
để
h
ì
nh thành
độ
i ng
ũ

lao
độ
ng có ch
ấ
t l
ượ
ng cao, chu
ẩ
n b
ị
ch
ấ

t l
ượ
ng lao
độ
ng t
ố
t ph
ụ
c v
ụ
yêu c
ầ
u
c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng.
Tuy nhiên, m
ặ
c dù
đã
có r
ấ
t nhi
ề
u c
ố

g
ắ
ng nhưng ngu
ồ
n lao
độ
ng c
ủ
a
ta ch
ỉ
đông
đả
o nhưng ch
ấ
t l
ượ
ng c
ò
n th
ấ
p kém, không đáp
ứ
ng
đượ
c yêu c
ầ
u
c
ủ

a th
ị
tr
ườ
ng. Vi
ệ
c ra
đờ
i c
ủ
a m
ộ
t s
ố
ch
ợ
lao
độ
ng v
ẫ
n c
ò
n nh
ỏ
, l
ẻ
, chưa
mang quy mô toàn qu
ố
c, chưa di

ễ
n ra th
ườ
ng xuyên và c
ò
n nhi
ề
u t
ì
nh tr
ạ
ng
chen l
ấ
n xô
đẩ
y
ở
ch
ợ
lao
độ
ng.
Đồ
ng th
ờ
i vi
ệ
c thu hút lao
độ

ng t
ừ
nông thôn


12
ra thành th
ị
vào các khu công nghi
ệ
p n
ả
y sinh nhi
ề
u v
ấ
n
đề
x
ã
h
ộ
i như nhà
ở
,
d
ị
ch v
ụ
, t

ệ
n
ạ
n x
ã
h
ộ
i.
3. Th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n
Th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n là m
ộ
t l
ĩ
nh v
ự
c r
ộ
ng và ph

ứ
c t
ạ
p g
ắ
n v
ớ
i các ho
ạ
t
độ
ng
tài chính, tín d
ụ
ng, ngân hàng. Th
ị
tr
ườ
ng tín d
ụ
ng trung h
ạ
n và dài h
ạ
n
đã
có
b
ướ
c chuy

ể
n bi
ế
n tích c
ự
c. T
ỷ
tr
ọ
ng cho vay trung h
ạ
n và dài h
ạ
n c
ủ
a h
ệ

th
ố
ng ngân hàng thương m
ạ
i
đã
tăng lên đáng k
ể
. Theo báo cáo c
ủ
a các ngân
hàng thương m

ạ
i qu
ố
c doanh, tính
đế
n ngày 31/12/2001 dư n
ợ
trung h
ạ
n và
dài h
ạ
n c
ủ
a các ngân hàng thương m
ạ
i là 55,9 ngh
ì
n t
ỉ

đồ
ng, b
ằ
ng 33,7% t
ổ
ng
dư n
ợ
cho vay.

Ta
đã
bi
ế
t h
ì
nh thành và phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n là cơ s
ở

v
ữ
ng ch
ắ
c cho vi
ệ
c phát tri
ể
n th

ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán trong tương lai. Ngày
28/11/1996 chính ph
ủ
ban hành Ngh
ị

đị
nh 75/CP v
ề
vi
ệ
c thành l
ậ
p u
ỷ
ban
ch
ứ
ng khoán Nhà n
ướ
c, ngày 11/7/1998 Ngh
ị

đị
nh s

ố
48/1998/NĐ-CP v
ề

ch
ứ
ng khoán và th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán và Quy
ế
t
đị
nh 127/1998/QĐ-TTG v
ề

vi
ệ
c thành l
ậ
p hai trung tâm giao d
ị
ch ch
ứ
ng khoán
ở
Hà N

ộ
i và
TP.HCM.Sau hơn 2 năm đi vào ho
ạ
t
độ
ng (tính
đế
n 7/2002)
đã
có 19 lo
ạ
i c
ổ

phi
ế
u niêm y
ế
t trên trung tâm giao d
ị
ch v
ớ
i t
ổ
ng giá tr
ị
v
ố
n đi

ề
u l
ệ
là 1.016 t
ỉ

đồ
ng. U
ỷ
ban ch
ứ
ng khoán
đã
ph
ố
i h
ợ
p v
ớ
i B
ộ
tài chính th
ự
c hi
ệ
n
đấ
u th
ầ
u

22 phiên b
ả
n và b
ả
o l
ã
nh phát hành trái phi
ế
u chính ph
ủ
v
ớ
i t
ổ
ng giá tr
ị
là
3088,6 t
ỉ

đồ
ng.
Hi
ệ
n nay trên th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ

ng khoán Vi
ệ
t Nam có 11 công ty ch
ứ
ng
khoán
đượ
c thành l
ậ
p g
ồ
m có 5 công ty ch
ứ
ng khoán c
ổ
ph
ầ
n và 6 công ty
trách nhi
ệ
m h
ữ
u h
ạ
n ch
ứ
ng khoán. Có 7/11 công ty đăng k
ý
th
ự

c hi
ệ
n
đầ
y
đủ

5 nghi
ệ
p v
ụ
kinh doanh ch
ứ
ng khoán đó là : môi gi
ớ
i, t
ự
doanh, qu
ả
n l
ý
danh
m
ụ
c
đầ
u tư, b
ả
o l
ã

nh phát hành, tư v
ấ
n
đầ
u tư ch
ứ
ng khoán.
Đế
n tháng
7/2002, s
ố
tài kho
ả
n giao d
ị
ch
đượ
c m
ở
t
ạ
i các công ty ch
ứ
ng khoán là
12.000, trong đó bao g
ồ
m 91 nhà
đầ
u tư là t
ổ

ch
ứ
c và 33 nhà
đầ
u tư n
ướ
c
ngoài.


13
Các công ty ch
ứ
ng khoán
đề
u ho
ạ
t
độ
ng
ổ
n
đị
nh, có 7/8 công ty ch
ứ
ng
khoán báo cáo l
ã
i, t
ì

nh h
ì
nh tài chính nh
ì
n chung là lành m
ạ
nh, kh
ả
năng
thanh toán
đượ
c
đả
m b
ả
o. Cơ c
ấ
u doanh thu c
ủ
a các công ty ch
ứ
ng khoán
đã

chuy
ể
n bi
ế
n theo chi
ề

u h
ướ
ng tích c
ự
c, n
ế
u như tr
ướ
c đây ph
ầ
n l
ớ
n doanh thu
là t
ừ
l
ã
i trên v
ố
n kinh doanh (do không s
ử
d
ụ
ng h
ế
t v
ố
n kinh doanh) th
ì
hi

ệ
n
nay chi
ế
m ph
ầ
n l
ớ
n trong doanh thu là t
ừ
nghi
ệ
p v
ụ
môi gi
ớ
i và t
ự
doanh.
Nh
ì
n chung vi
ệ
c huy
độ
ng v
ố
n nh
ờ
phát tri

ể
n th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán
Vi
ệ
t Nam c
ò
n quá nh
ỏ
bé, ho
ạ
t
độ
ng c
ò
n nhi
ề
u y
ế
u kém, chưa đáp
ứ
ng
đượ
c
yêu c

ầ
u c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
, nh
ấ
t là trong đi
ề
u ki
ệ
n h
ộ
i nh
ậ
p v
ớ
i kinh t
ế
th
ế
gi
ớ
i
hi
ệ
n nay. Vi
ệ

c niêm y
ế
t ch
ứ
ng khoán trên th
ị
tr
ườ
ng b
ộ
c l
ộ
nhi
ề
u b
ấ
t c
ậ
p : s
ố

l
ượ
ng ch
ứ
ng khoán niêm y
ế
t c
ò
n th

ấ
p, kh
ố
i l
ượ
ng trái phi
ế
u chính ph
ủ
ban
hành hàng năm c
ò
n th
ấ
p- th
ườ
ng
ở
m
ứ
c trên d
ướ
i 2% GDP (năm 1998 là
2,93%, năm 1999 là 3,34%, năm 2000 là 2,72%). Trong khi
ở
các n
ướ
c
Malayxia, Inđônêxia,Thái Lan t
ỉ

l
ệ
dư n
ợ
c
ủ
a trái phi
ế
u chính ph
ủ
chi
ế
m t
ừ

20-30% GDP. Các trái phi
ế
u chính ph
ủ
là ng
ắ
n h
ạ
n, trung h
ạ
n, chưa chu
ẩ
n
hoá v
ề

m
ệ
nh giá, th
ờ
i gian đáo h
ạ
n, ngày phát hành, …
4. Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n
Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n là m
ộ

t trong nh
ữ
ng th
ị
tr
ườ
ng r
ấ
t quan tr
ọ
ng
trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng. Vi
ệ
c phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t

độ
ng s
ả
n có tác
độ
ng
đế
n tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
thông qua các kênh như t
ạ
o ra kích thích cho
đầ
u tư vào
đấ
t đai, nhà x
ưở
ng, chuy
ể
n b
ấ
t
độ
ng s
ả
n thành tài s
ả
n tài chính

để

phát tri
ể
n kinh t
ế
.
Nói
đế
n b
ấ
t
độ
ng s
ả
n ng
ườ
i ta hay ngh
ĩ
t
ớ
i m
ộ
t lo
ạ
i tài s
ả
n đó là
đấ
t đai

và vi
ệ
c phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n
đã

đượ
c
đề
c
ậ
p trong Ngh
ị
quy
ế
t
Đạ
i h
ộ

i IX
Đả
ng “H
ì
nh thành và phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n, bao g
ồ
m
c
ả
quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng
đấ
t theo quy

đị
nh c
ủ
a pháp lu
ậ
t, t
ừ
ng b
ướ
c m
ở
th
ị
tr
ườ
ng
b
ấ
t
độ
ng s
ả
n cho ng
ườ
i Vi
ệ
t Nam
ở
n
ướ

c ngoài và ng
ườ
i n
ướ
c ngoài tham gia
đầ
u tư ”.


14
Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n m
ớ
i
đượ
c chính th
ứ
c th
ừ
a nh
ậ

n v
ề
pháp l
ý

trong m
ộ
t s
ố
năm g
ầ
n đây, khi Nhà n
ướ
c xác
đị
nh quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng
đấ
t có giá
và cho phép chuy
ể
n nh
ượ
ng, chuy
ể

n
đổ
i, cho thuê, … Tuy m
ớ
i h
ì
nh thành
nhưng nó
đã
có nh
ữ
ng ho
ạ
t
độ
ng r
ấ
t sôi
độ
ng,
đặ
c bi
ệ
t vào th
ờ
i k
ỳ
“s
ố
t

đấ
t,
s
ố
t nhà”. Th
ị
tr
ườ
ng nhà
ở
phát tri
ể
n sôi
độ
ng, trên 75% s
ố
h
ộ
gia
đì
nh
đã

đượ
c giao ho
ặ
c nh
ậ
n quy
ề

n s
ử
d
ụ
ng
đấ
t
để
xây d
ự
ng nhà hay mua
để

ở
, hơn
99% t
ổ
ng s
ố
h
ộ
gia
đì
nh có nhà
ở
. Th
ị
tr
ườ
ng kinh doanh m

ặ
t b
ằ
ng xây d
ự
ng
kinh doanh di
ệ
n tích văn ph
ò
ng, khách s
ạ
n …
đã
kh
ở
i s
ắ
c v
ớ
i nh
ữ
ng kho
ả
n
đầ
u tư l
ớ
n c
ủ

a nhi
ề
u thành ph
ầ
n kinh t
ế
vào l
ĩ
nh v
ự
c này (cu
ố
i năm 2001,
riêng
đầ
u tư n
ướ
c ngoài vào l
ĩ
nh v
ự
c kinh doanh khách s
ạ
n, văn ph
ò
ng lên t
ớ
i
7 t
ỉ

USD ).
Tuy nhiên, th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n có nhi
ề
u khi
ế
m khuy
ế
t, tác
độ
ng
tiêu c
ự
c, t
ỉ
l
ệ
giao dich không theo quy
đị
nh c
ủ

a pháp lu
ậ
t là 70-80% các giao
d
ị
ch v
ề

đấ
t đô th
ị
và các b
ấ
t
độ
ng s
ả
n khác, cung-c
ầ
u v
ề
b
ấ
t
độ
ng s
ả
n m
ấ
t cân

đố
i nghiêm tr
ọ
ng, nhu c
ầ
u c
ủ
a dân cư v
ề
nhà
ở
và nhu c
ầ
u c
ủ
a doanh nghi
ệ
p
tư nhân v
ề
m
ặ
t b
ằ
ng kinh doanh l
ớ
n nhưng chưa
đượ
c đáp
ứ

ng
đầ
y
đủ
, c
ò
n
cung m
ặ
t b
ằ
ng trong khu công nghi
ệ
p, ch
ế
xu
ấ
t, di
ệ
n tích khách s
ạ
n, văn
ph
ò
ng vư
ợ
t quá c
ầ
u. Giá c
ả

b
ấ
t
độ
ng s
ả
n “nóng, l
ạ
nh” th
ấ
t th
ườ
ng, trong 10
năm qua th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n
đã
tr
ả
i qua cơn s
ố
t năm 1993, “đóng băng”

trong nh
ữ
ng năm 1997-1999, r
ồ
i l
ạ
i “s
ố
t” vào cu
ố
i năm 2000, năm 2003 có
hi
ệ
n t
ượ
ng này
ở
m
ộ
t s
ố
nơi. Ngân sách Nhà n
ướ
c th
ấ
t thu l
ớ
n v
ì
ph

ầ
n l
ớ
n các
giao d
ị
ch b
ấ
t
độ
ng s
ả
n di
ễ
n ra “ng
ầ
m”, ch
ỉ
riêng kho
ả
n thu do c
ấ
p gi
ấ
y ch
ứ
ng
nh
ậ
n quy

ề
n s
ử
d
ụ
ng
đấ
t th
ờ
i 1996-2000 b
ì
nh quân kho
ả
ng 973 t
ỉ

đồ
ng/năm
v
ớ
i t
ỉ
l
ệ
c
ấ
p
đạ
t 16%, n
ế

u c
ấ
p
đượ
c 100% th
ì
thu hàng năm v
ề
c
ấ
p gi
ấ
y ch
ứ
ng
nh
ậ
n quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng
đấ
t lên t
ớ
i 5-6 ngh
ì
n t

ỉ

đồ
ng. Đi
ề
u đó ch
ứ
ng t
ỏ
b
ộ
máy
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a ta c
ò
n y
ế
u.
5. Th
ị
tr
ườ
ng khoa h
ọ
c – công ngh

ệ

T
ừ
kinh nghi
ệ
m thành công c
ủ
a các n
ề
n kinh t
ế
vài ba th
ậ
p k
ỷ
g
ầ
n đây,
các chuyên gia hang
đầ
u th
ế
gi
ớ
i
đã
đi
đế
n k

ế
t lu
ậ
n là tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
c
ủ
a


15
m
ộ
t n
ướ
c
đượ
c quy
ế
t
đị
nh b
ở
i 3 y
ế
u t
ố
: v

ố
n, công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i và ngu
ồ
n
l
ự
c con ng
ườ
i.
Công ngh
ệ
trong th
ờ
i
đạ
i toàn c
ầ
u hoá như hi
ệ
n nay có vai tr
ò
h
ế
t s

ứ
c
to l
ớ
n nó giúp
đẩ
y nhanh quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa hi
ệ
n
đạ
i hóa
đấ
t n
ướ
c, t
ạ
o
nên qui tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t tiên ti
ế
n giúp ta có th

ể
đi t
ắ
t, đón
đầ
u b
ắ
t k
ị
p v
ớ
i kinh t
ế

các n
ướ
c trong khu v
ự
c và trên th
ế
gi
ớ
i.
Vi
ệ
c h
ì
nh thành th
ị
tr

ườ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ

ở
Vi
ệ
t Nam c
ò
n r
ấ
t đơn
sơ, chưa có đi
ề
u ki
ệ
n phát tri
ể
n , vi
ệ
c h
ì
nh thành và phát tri
ể
n các ch
ợ
công
ngh

ệ
đang r
ấ
t nh
ỏ
, l
ẻ
và c
ò
n manh mún.
Nhà n
ướ
c m
ớ
i ch
ỉ
có m
ộ
t s
ố
văn b
ả
n pháp lu
ậ
t liên quan
đế
n quy
ề
n s
ở


h
ữ
u công nghi
ệ
p, khuy
ế
n khích sáng ch
ế
, c
ả
i ti
ế
n k
ỹ
thu
ậ
t … chưa có môi
tr
ườ
ng pháp l
ý
đáp
ứ
ng
đủ
yêu c
ầ
u c
ủ

a s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh.
Tuy nhiên, chúng ta c
ũ
ng
đã
r
ấ
t c
ố
g
ắ
ng trong vi
ệ
c ti
ế
p c
ậ
n và phát
tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng này. B
ằ

ng ch
ứ
ng là tháng 8/2003 B
ộ
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ

đã
ph
ố
i h
ợ
p v
ớ
i u
ỷ
ban khoa h
ọ
c công ngh
ệ
và môi tr
ườ
ng t
ổ
ch
ứ
c h
ộ

i th
ả
o v
ề

đổ
i m
ớ
i c
ở
ch
ế
qu
ả
n l
ý
khoa h
ọ
c công ngh
ệ
. Ngày 22/10/2003 qu
ỹ
phát tri
ể
n
khoa h
ọ
c công ngh
ệ
qu

ố
c gia ra
đờ
i,
đị
a đi
ể
m tri
ể
n khai cho vi
ệ
c t
ạ
o l
ậ
p th
ị

tr
ườ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
.
Đượ
c phép c
ủ
a th
ủ

t
ướ
ng chính ph
ủ
, B
ộ
khoa
h
ọ
c công ngh
ệ

đã
ph
ố
i h
ợ
p cùng v
ớ
i u
ỷ
ban nhân dân thành ph
ố
H
ồ
Chí Minh
và Hà N
ộ
i t
ổ

ch
ứ
c thành công ch
ợ
công ngh
ệ
thi
ế
t b
ị
Vi
ệ
t Nam 2003-Tech
mart 2003 (t
ừ
ngày 13-15/10/2003 t
ạ
i Hà N
ộ
i), l
ầ
n
đầ
u tiên ch
ợ
công ngh
ệ
và
thi
ế

t b
ị

đượ
c t
ổ
ch
ứ
c quy mô toàn qu
ố
c v
ớ
i s
ự
tham gia c
ủ
a nhi
ề
u ngành,
nhi
ề
u l
ĩ
nh v
ự
c, có 34 t
ổ
ch
ứ
c n

ướ
c ngoài, trên 2000 công ngh
ệ
, thi
ế
t b
ị
chào
bán v
ớ
i 400 gian hàng (v
ượ
t 150 gian so v
ớ
i ch
ỉ
tiêu), hơn 180.000 l
ượ
t khách
tham quan, có 676 h
ợ
p
đồ
ng và b
ả
n ghi nh
ớ

đượ
c k

ý
tr
ị
giá 1000 t
ỉ

đồ
ng. Có
1260 công ngh
ệ

đượ
c t
ặ
ng th
ưở
ng huy chương. Đó qu
ả
là nh
ữ
ng con s
ố
đáng
khích l
ệ
và c
ầ
n
đượ
c t

ổ
ch
ứ
c nhi
ề
u ch
ợ
công ngh
ệ
hơn n
ữ
a, t
ổ
ch
ứ
c th
ườ
ng
xuyên hơn n
ữ
a
để
cho các doanh nghi
ệ
p trong và ngoài n
ướ
c có d
ị
p trao
đổ

i
công ngh
ệ
, ti
ế
p c
ậ
n v
ớ
i công ngh
ệ
m
ớ
i.


16
Thêm n
ữ
a, l
ự
c l
ượ
ng khoa h
ọ
c n
ướ
c ta d
ồ
i dào : có 233 đơn v

ị
khoa
h
ọ
c công ngh
ệ
trung ương, t
ổ
ng s
ố
có 22.313 ng
ườ
i, trong khoa h
ọ
c t
ự
nhiên
có 2538 ng
ườ
i, khoa h
ọ
c nông lâm thu
ỷ
s
ả
n có 5384 ng
ườ
i, khoa h
ọ
c y d

ượ
c
4026 ng
ườ
i, khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t 7426 ng
ườ
i, khoa h
ọ
c x
ã
h
ộ
i nhân văn có 2939
ng
ườ
i. Như v
ậ
y, Vi
ệ
t Nam có cơ s
ở

để
phát tri

ể
n m
ạ
nh các ngành khoa h
ọ
c
công ngh
ệ
,
đả
m b
ả
o ti
ề
n
đề
phát tri
ể
n cho th
ị
tr
ườ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
.s
II. Phương h
ướ
ng và gi

ả
i pháp phát tri
ể
n các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở

Vi
ệ
t Nam
R
õ
ràng vi
ệ
c phát tri
ể
n các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng
ở
n

ướ
c ta là m
ộ
t b
ướ
c đi
hoàn toàn đúng
đắ
n, nhưng vi
ệ
c phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng nào tr
ướ
c, th
ị
tr
ườ
ng nào
sau, th
ờ
i đi
ể
m nào c
ầ
n tăng t

ố
c, th
ờ
i đi
ể
m nào c
ầ
n h
ạ
n ch
ế
s
ự
phát tri
ể
n ph
ả
i
d
ự
a trên quy
ế
t
đị
nh sáng su
ố
t c
ủ
a Nhà n
ướ

c.
Để
tránh nh
ữ
ng sai sót, nh
ữ
ng
nh
ẫ
m l
ẫ
n đáng ti
ế
c,
để
tránh nh
ữ
ng tác
độ
ng tiêu c
ự
c do vi
ệ
c h
ì
nh thành và
phát tri
ể
n các lo
ạ

i th
ị
tr
ườ
ng đem l
ạ
i th
ì

Đả
ng và Nhà n
ướ
c ta ph
ả
i có b
ướ
c đi
đúng
đắ
n và k
ị
p th
ờ
i, ph
ả
i hi
ể
u k
ỹ
v

ề
các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng, t
ì
m ưu và khuy
ế
t
đi
ể
m c
ủ
a nó
để
t
ừ
đó có b
ướ
c đi đúng
đắ
n và k
ị
p th
ờ
i, giúp
đẩ

y nhanh quá
tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa hi
ệ
n
đạ
i hóa
đấ
t n
ướ
c .
1. Th
ị
tr
ườ
ng hàng hoá-d
ị
ch v
ụ


Để
th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d

ị
ch v
ụ
phát tri
ể
n nhanh và lành m
ạ
nh, vi
ệ
c
quan tr
ọ
ng nh
ấ
t là c
ầ
n làm và có th
ể
làm
đượ
c trong th
ờ
i gian không quá dài
là hoàn thi
ệ
n khung pháp l
ý
đi
ề
u ch

ỉ
nh th
ị
tr
ườ
ng này. Tr
ướ
c h
ế
t c
ầ
n th
ố
ng
nh
ấ
t khung pháp l
ý
cho m
ọ
i lo
ạ
i h
ì
nh doanh nghi
ệ
p thu
ộ
c các thành ph
ầ

n kinh
t
ế
. Quá tr
ì
nh
đổ
i m
ớ
i đi li
ề
n v
ớ
i vi
ệ
c ban hành các lu
ậ
t v
ề
các lo
ạ
i h
ì
nh doanh
nghi
ệ
p (lu
ậ
t doanh nghi
ệ

p, lu
ậ
t
đầ
u tư n
ướ
c ngoài t
ạ
i Vi
ệ
t Nam … song song
v
ớ
i vi
ệ
c trên c
ầ
n kh
ẩ
n trương ban hành lu
ậ
t m
ớ
i t
ạ
o môi tr
ườ
ng kinh doanh
thông thoáng và có tính c
ạ

nh tranh cao, xoá b
ỏ
s
ự
phân bi
ệ
t
đố
i x
ử
gi
ữ
a các
lo
ạ
i h
ì
nh doanh nghi
ệ
p.
Trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng, tăng c
ầ

u trong n
ề
n kinh t
ế
là h
ướ
ng
đặ
c
bi
ệ
t quan tr
ọ
ng
để
phát tri
ể
n kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i nói chung và th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa



17
– d
ị
ch v
ụ
nói riêng. Hi
ệ
n nay, m
ứ
c thu nh
ậ
p c
ủ
a ng
ườ
i Vi
ệ
t Nam r
ấ
t th
ấ
p, văn
hoá ti
ế
t ki
ệ
m v
ẫ
n c
ò

n đang th
ị
nh hành trong x
ã
h
ộ
i nên vi
ệ
c tăng c
ầ
u nhanh là
chuy
ệ
n không d
ễ
dàng, c
ầ
n ph
ả
i ti
ế
n hành t
ừ
ng b
ướ
c. Nhà n
ướ
c c
ầ
n có bi

ệ
n
pháp
để
kích c
ầ
u thông qua vi
ệ
c tăng chi ngân sách.
Chúng ta c
ầ
n quan tâm
đế
n vi
ệ
c thâm nh
ậ
p th
ị
tr
ườ
ng th
ế
gi
ớ
i, m
ạ
nh
d
ạ

n m
ở
c
ử
a th
ị
tr
ườ
ng trong n
ướ
c , nâng cao năng l
ự
c c
ạ
nh tranh c
ủ
a hàng
hóa c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p. Vi
ệ
c xây d
ự
ng thông tin d
ự
báo th
ị
tr

ườ
ng , đào
t
ạ
o năng l
ự
c cho cán b
ộ
thương mai và ngo
ạ
i giao
ở
n
ướ
c ngoài, t
ổ
ch
ứ
c
nghiên c
ứ
u th
ị
tr
ườ
ng n
ướ
c ngoài
để
có căn c

ứ
s
ả
n xu
ấ
t trong n
ướ
c và
đẩ
y
m
ạ
nh xu
ấ
t kh
ẩ
u.
Vi
ệ
c ki
ể
m tra ch
ấ
t l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ
m c

ũ
ng là m
ộ
t yêu c
ầ
u quan tr
ọ
ng c
ủ
a
Nhà n
ướ
c trong vi
ệ
c qu
ả
n l
ý
th
ị
tr
ườ
ng nhưng vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n quá y
ế

u c
ầ
n
đả
m
b
ả
o ch
ấ
t l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ
m hàng hóa
để

đả
m b
ả
o l
ợ
i ích c
ủ
a ng
ườ
i tiêu dùng và
uy tín c
ủ

a nhà s
ả
n xu
ấ
t, Nhà n
ướ
c c
ầ
n ki
ể
m soát giá c
ả
c
ủ
a m
ộ
t s
ố
m
ặ
t hàng :
đi
ệ
n, vi
ễ
n thông, xăng d
ầ
u
để
b

ả
o v
ệ
l
ợ
i ích c
ủ
a ng
ườ
i tiêu dùng,
đả
m b
ả
o l
ợ
i
ích qu
ố
c gia, và c
ả
n
ề
n kinh t
ế
.
2. Th
ị
tr
ườ
ng lao

độ
ng

Đố
i v
ớ
i th
ị
tr
ườ
ng này Nhà n
ướ
c c
ầ
n ph
ả
i ban hành các h
ệ
th
ố
ng lu
ậ
t,
chính sách c
ủ
a Nhà n
ướ
c liên quan
đế
n th

ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng như ti
ề
n lương,
ti
ề
n công, vi
ệ
c làm, th
ấ
t nghi
ệ
p … ph
ả
i nh
ấ
t quán và
đồ
ng b
ộ
theo cơ ch
ế
th
ị

tr

ườ
ng, xoá b
ỏ
bao c
ấ
p.

Để
có th
ể
phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng m
ộ
t cách có hi
ệ
u qu
ả
ta c
ầ
n
quan tâm
đế
n :

- Phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng tôn tr
ọ
ng quy lu
ậ
t giá tr
ị
, cung c
ầ
u và
c
ạ
nh tranh c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng .
- Coi th
ị
tr
ườ

ng lao
độ
ng là m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n quan tr
ọ
ng c
ủ
a kinh t
ế
th
ị

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh

ĩ
a
ở
n
ướ
c ta.
- C
ầ
n phát tri
ể
n đ
ồ
ng b
ộ
các chính sách kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i, phân ph
ố
i
công b
ằ
ng, hài hoà l
ợ
i ích gi
ữ
a ng

ườ
i lao
độ
ng và ng
ườ
i s
ử
d
ụ
ng lao


18
độ
ng, h
ạ
n ch
ế
s
ự
phân bi
ệ
t
đố
i x
ử
v
ớ
i ng
ườ

i lao
độ
ng , tránh ng
ượ
c
đã
i, h
ọ
ph
ả
i có cơ h
ộ
i làm vi
ệ
c và đi
ề
u ki
ệ
n làm vi
ệ
c an toàn.
- Nâng cao hi
ể
u bi
ế
t cho ng
ườ
i lao
độ
ng v

ề
quy
ề
n và ngh
ĩ
a v
ụ
c
ủ
a
m
ì
nh
- Đào t
ạ
o ng
ườ
i lao
độ
ng cho đi xu
ấ
t kh
ẩ
u lao
độ
ng
ở
n
ướ
c ngoài

3. Th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n
Trong th
ờ
i gian qua, chính sách tài chính, ti
ề
n t
ệ
c
ủ
a n
ướ
c ta
đã
có
nhi
ề
u ti
ế
n b
ộ
và
đã
ki
ề

m ch
ế

đượ
c l
ạ
m phát. Năm 2002, m
ứ
c l
ạ
m phát là 4%,
trong khi m
ứ
c tăng tr
ưở
ng là 7,04% th
ể
hi
ệ
n n
ề
n kinh t
ế

đã
phát tri
ể
n
ổ
n

đị
nh.
Để
th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n phát tri
ể
n
đồ
ng b
ộ
v
ớ
i các th
ị
tr
ườ
ng khác, trong th
ờ
i gian
t
ớ
i c
ầ
n ph
ả

i th
ự
c hi
ệ
n
đượ
c m
ộ
t s
ố
bi
ệ
n pháp sau :
- L
ã
i su
ấ
t th
ả
n
ổ
i, t
ỉ
giá n
ớ
i l
ỏ
ng, biên
độ
dao

độ
ng là nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ

trong quá tr
ì
nh phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n. Tuy nhiên
để
có m
ộ
t môi
tr
ườ
ng v
ố
n th
ự
c s

ự
và hoàn ch
ỉ
nh th
ì
c
ầ
n ph
ả
i m
ở
r
ộ
ng th
ị
tr
ườ
ng
v
ố
n g
ắ
n v
ớ
i vi
ệ
c
đổ
i m
ớ

i chính sách, lu
ậ
t có liên quan
đế
n các th
ị

tr
ườ
ng tài chính, tín d
ụ
ng, ti
ề
n t
ệ
. L
ã
i su
ấ
t ph
ả
i
để
th
ị
tr
ườ
ng quy
ế
t

đị
nh, gi
ả
m d
ầ
n s
ự

độ
c quy
ề
n chi ph
ố
i c
ủ
a ngân hàng thương m
ạ
i
qu
ố
c doanh. T
ỷ
giá c
ũ
ng ph
ả
i
để
th
ị

tr
ườ
ng quy
ế
t
đị
nh; t
ỷ
giá tuy
đã

n
ớ
i l
ỏ
ng biên
độ
nhưng v
ẫ
n chưa do th
ị
tr
ườ
ng quy
ế
t
đị
nh.
- Có chính sách thu hút các ngu
ồ

n v
ố
n nhàn r
ỗ
i trên dân cư đưa vào
đầ
u tư phát tri
ể
n .
- M
ở
r
ộ
ng và gia tăng ngu
ồ
n v
ố
n tính d
ụ
ng cho các ngân hàng thương
m
ạ
i nhà n
ướ
c, phát tri
ể
n các ngân hàng c
ổ
ph
ầ

n
để
tư nhân tham
gia, m
ở
r
ộ
ng ho
ạ
t
độ
ng v
ớ
i ngân hàng n
ướ
c ngoài nh
ằ
m tăng s
ứ
c
c
ạ
nh tranh.
- S
ớ
m có l
ộ
tr
ì
nh cho th

ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán phát tri
ể
n , th
ị
tr
ườ
ng
ch
ứ
ng khoán ra
đờ
i nhưng ho
ạ
t
độ
ng c
ò
n m
ờ
nh
ạ
t, ng
ườ
i dân chưa
quen v

ớ
i th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán, cơ ch
ế
, chính sách
đố
i v
ớ
i th
ị

tr
ườ
ng c
ò
n lúng túng.


19
4. Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ

t
độ
ng s
ả
n
Th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n đang ho
ạ
t
độ
ng ng
ầ
m d
ướ
i nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c.

Để

th
ị
tr
ườ
ng này phát tri
ể
n lành m
ạ
nh c
ầ
n s
ớ
m có m
ộ
t khung pháp l
ý
thích h
ợ
p
và
ổ
n
đị
nh cho c
ả
th
ị
tr

ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n và th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n ho
ạ
t
độ
ng.
Cho
đế
n nay lu
ậ
t
đấ
t đai và các văn b
ả
n h
ướ
ng d
ẫ

n thi hành c
ò
n nhi
ề
u
b
ấ
t c
ậ
p so v
ớ
i th
ự
c ti
ễ
n cu
ộ
c s
ố
ng. Các quy
đị
nh c
ủ
a lu
ậ
t
đấ
t đai t
ậ
p trung ch

ủ

y
ế
u gi
ả
i quy
ế
t nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
thu
ộ
c v
ề
cơ ch
ế
chính sách liên quan
đế
n vi
ệ
c
qu
ả
n l
ý
và s

ử
d
ụ
ng
đấ
t nông nghi
ệ
p,
đấ
t lâm nghi
ệ
p,
đấ
t đô th
ị
chưa
đượ
c quy
đị
nh c
ụ
th
ể
, r
õ
ràng. Th
ự
c t
ế
vi

ệ
c h
ì
nh thành các khu đô th
ị
, khu công nghi
ệ
p
đượ
c phát tri
ể
n nhanh nhưng lu
ậ
t
đấ
t đai
đã
b
ộ
c l
ộ
s
ự
h
ạ
n ch
ế
k
ì
m h

ã
m, chưa
phát huy
đượ
c vai tr
ò
là m
ộ
t trong các y
ế
u t
ố

đò
n b
ẩ
y
để
ph
ụ
c v
ụ
công nghi
ệ
p
hóa hi
ệ
n
đạ
i hóa

đấ
t n
ướ
c. Do v
ậ
y c
ầ
n ph
ả
i ki
ệ
n toàn h
ệ
th
ố
ng lu
ậ
t.
Vi
ệ
c quy ho
ạ
ch, k
ế
ho
ạ
ch s
ử
d
ụ

ng
đấ
t là m
ộ
t v
ấ
n
đề
quan tr
ọ
ng nhưng
l
ạ
i giao cho r
ấ
t nhi
ề
u cơ quan, nên th
ự
c t
ế

đã
có s
ự
ch
ồ
ng chéo, v
ì
v

ậ
y Nhà
n
ướ
c c
ầ
n qu
ả
n l
ý
ch
ặ
t ch
ẽ
vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng
đấ
t, quy ho
ạ
ch
đấ
t sao cho h
ợ
p l
ý

và
hi
ệ
u qu
ả
.
V
ấ
n
đề
b
ấ
t c
ậ
p v
ề
lu
ậ
t
đấ
t đai
ở
n
ướ
c ta
đã
quá r
õ
ràng, Qu
ố

c H
ộ
i n
ướ
c
ta
đã
có nhi
ề
u nghiên c
ứ
u s
ử
a
đổ
i và c
ầ
n ti
ế
p t
ụ
c s
ử
a
đổ
i, c
ầ
n cho
đấ
t đai

tham gia vào th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n m
ộ
t cách công khai th
ì
th
ị
tr
ườ
ng b
ấ
t
độ
ng s
ả
n m
ớ
i có cơ h
ộ
i phát tri
ể

n.

5. Th
ị
tr
ườ
ng khoa h
ọ
c-công ngh
ệ


Để
đưa khoa h
ọ
c – công ngh
ệ
vào th
ị
tr
ườ
ng c
ầ
n có cơ ch
ế
, chính sách
phù h
ợ
p v
ớ

i các s
ả
n ph
ẩ
m c
ủ
a khoa h
ọ
c - công ngh
ệ
trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị

tr
ườ
ng .
- Pháp lu
ậ
t c
ầ
n khuy
ế
n khích đưa các ho
ạ
t
độ

ng sáng t
ạ
o,
ứ
ng d
ụ
ng
các ti
ế
n b
ộ
k
ỹ
thu
ậ
t vào s
ả
n xu
ấ
t- kinh doanh.


20
- M
ở
r
ộ
ng ho
ạ
t

độ
ng nghiên c
ứ
u
ở
các tr
ườ
ng
đạ
i h
ọ
c, vi
ệ
n nghiên
c
ứ
u và các k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng sáng t
ạ
o s
ẽ

đượ
c k
ý

k
ế
t h
ợ
p
đồ
ng
chuy
ể
n giao quy
ề
n s
ở
h
ữ
u công nghi
ệ
p, chuy
ể
n giao công ngh
ệ
.
- Xác l
ậ
p quy
ề
n s
ở
h
ữ

u công nghi
ệ
p b
ằ
ng h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t h
ữ
u
hi
ệ
u. Quy
ề
n s
ở
h
ữ
u công nghi
ệ
p là quy
ề
n s
ở
h
ữ
u c

ủ
a cá nhân, pháp
nhân
đố
i v
ớ
i sáng ch
ế
, gi
ả
i pháp h
ữ
u ích, ki
ể
u dáng công nghi
ệ
p
Th
ị
tr
ườ
ng khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
s
ẽ
h
ì
nh thành, phát tri

ể
n khi pháp
lu
ậ
t th
ừ
a nh
ậ
n quy
ề
n s
ở
h
ữ
u công nghi
ệ
p và coi s
ả
n ph
ẩ
m khoa h
ọ
c
công ngh
ệ
là hàng hóa và
đượ
c trao
đổ
i trên th

ị
tr
ườ
ng.










K
ẾT

LUẬN


N
ướ
c ta
đã
ti
ế
n hành
đổ
i m
ớ

i
đượ
c 20 năm. Tính t
ừ
th
ờ
i đi
ể
m
đổ
i m
ớ
i- năm 1986- t
ừ
n
ề
n kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung sang n
ề
n
kinh t
ế
th

ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a , k
ể
t
ừ
đó
đế
n nay n
ề
n
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ

ng đang v
ậ
n hành m
ộ
t cách có hi
ệ
u qu
ả
, các lo
ạ
i th
ị

tr
ườ
ng
đã
l
ầ
n l
ượ
t
đượ
c h
ì
nh thành như th
ị
tr
ườ
ng hàng hóa – d

ị
ch v
ụ
,
th
ị
tr
ườ
ng lao
độ
ng , th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n M
ặ
c dù c
ò
n nhi
ề
u thi
ế
u sót, c
ò
n
nhi
ề
u b

ấ
t c
ậ
p và b
ỡ
ng
ỡ
nhưng chúng ta
đã
giành
đượ
c nh
ữ
ng thành t
ự
u
đáng
đượ
c ghi nh
ậ
n trong th
ờ
i gian v
ừ
a qua, đó là nh
ữ
ng th
ắ
ng l
ợ

i c
ổ



21
v
ũ
cho nh
ữ
ng b
ướ
c đi ti
ế
p theo c
ủ
a thành công trên con
đườ
ng phát
tri
ể
n c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng n
ướ
c ta.

M
ỗ
i chúng ta – ch
ủ
nhân tương lai c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c h
ã
y c
ố
g
ắ
ng góp
công s
ứ
c c
ủ
a m
ì
nh vào quá tr
ì
nh phát tri
ể
n kinh t
ế
, góp ph

ầ
n xây d
ự
ng
đấ
t n
ướ
c đàng hoàng hơn, to
đẹ
p hơn như Bác h
ằ
ng mong
ướ
c.

















DANH
MỤC
TÀI
LIỆU
THAM
KHẢO



- Văn ki
ệ
n
Đạ
i H
ộ
i
Đả
ng VI, VII, VIII, IX
- T
ổ
ng quan quy ho
ạ
ch phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ

i Vi
ệ
t Nam
(NXB chính tr
ị
qu
ố
c gia)
- Kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i Vi
ệ
t Nam h
ướ
ng t
ớ
i ch
ấ
t l
ượ
ng tăng tr
ưở
ng-h
ộ
i nh
ậ

p
phát tri
ể
n b
ề
n v
ữ
ng


22
(TS. Nguy
ễ
n M
ạ
nh Hùng NXB Th
ố
ng Kê)
-
Đổ
i m
ớ
i các chính sách kinh t
ế

( PGS. TS. Ph
ạ
m Ng
ọ
c Côn NXB Nông

nghi
ệ
p)
- M
ộ
t s
ố
v
ấ
n
đề
kinh t
ế
–x
ã
h
ộ
i Vi
ệ
t Nam th
ờ
i k
ỳ

đổ
i m
ớ
i (NXB
chính tr
ị

qu
ố
c gia)
- Phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
Vi
ệ
t

Nam
(NXB Th
ố
ng kê)
- Kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i Vi
ệ
t Nam Th
ự
c tr
ạ
ng xu th
ế
và gi
ả
i pháp
- T
ì
m hi
ể
u v
ề
kinh t
ế
th

ị
tr
ườ
ng
(Vi
ệ
n nghiên c
ứ
u các v
ấ
n
đề
kinh t
ế
)