Tải bản đầy đủ (.pdf) (41 trang)

Sự phát triển khoa học và công nghệ ppt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (9.65 MB, 41 trang )

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



L

i m


đầ
u

Tính c

p thi
ế
t c

a
đề
tài:
B
ướ
c vào thiên niên k

th

ba, khoa h

c và công ngh



đã
tr

thành y
ế
u t


c

t t

c

a s

phát tri

n, là l

c l
ượ
ng s

n xu

t tr

c ti

ế
p c

a n

n kinh t
ế
toàn c

u.
Đi

u này
đượ
c ph

n ánh r
õ
trong vi

c ho

ch
đị
nh các chính sách và chi
ế
n l
ượ
c
phát tri


n khoa h

c, công ngh

và kinh t
ế
c

a nhi

u n
ướ
c trên th
ế
gi

i. Tuy
nhiên tu

thu

c vào tr
ì
nh
độ
s

phát tri


n c

th

c

a t

ng n
ướ
c mà xây d

ng
chi
ế
n l
ượ
c, chính sách phát tri

n khoa h

c công ngh

mang tính đa d

ng và
đặ
c
thù
đố

i v

i t

ng giai đo

n phát tri

n c

th

phù h

p v

i hoàn c

nh, đi

u ki

n cơ
s

v

t ch

t c


a m

i qu

c gia. Và đi

u n

i b

t rút ra

các chi
ế
n l
ượ
c, chính sách
đó

t

t c

các n
ướ
c trên th
ế
gi


i t

nh

ng n
ướ
c có n

n kinh t
ế
hi

n
đạ
i
đứ
ng
hàng
đầ
u th
ế
gi

i như M

, Nh

t, Pháp, cho
đế
n nh


ng n
ướ
c có n

n kinh t
ế

ch

m phát tri

n và l

c h

u như Vi

t Nam , Lào , Campuchia, m

t s

n
ướ
c Trung
Đông đó chính là quan đi

m:"S

phát tri


n khoa h

c và công ngh

là m

t
phương h
ướ
ng quan tr

ng m

i , có tính quy
ế
t
đị
nh trong vi

c phát tri

n kinh t
ế

qu

c gia…"B

i v


y vi

c nghiên c

u kinh nghi

m xây d

ng các chính sách và
chi
ế
n l
ượ
c phát tri

n khoa h

c và công ngh

c

a các n
ướ
c trên th
ế
gi

i và trong
khu v


c
để
áp d

ng và phát huy m

t cách sáng t

o vào hoàn c

nh c

a
đấ
t n
ướ
c
m
ì
nh có
ý
ngh
ĩ
a
đặ
c bi

t quan tr


ng
đố
i v

i các n
ướ
c trên con
đườ
ng công nghi

p
hoá- hiên
đạ
i hoá nói chung và
đố
i v

i Vi

t Nam nói riêng hi

n nay.
Trong th

i
đạ
i ngày nay, khi n

n văn minh nông nghi


p d

n d

n nh
ườ
ng
ch

cho n

n văn minh công nghi

p th
ì
tương

ng v

i nó thu

t ng

''công nghi

p
hoá - hi

n
đạ

i hoá" c
ũ
ng ít
đượ
c s

d

ng mà thay th
ế
vào đó là các thu

t ng


khoa h

c mang tính ch

t hi

n
đạ
i ,phù h

p v

i xu th
ế
c


a m

t th

i
đạ
i m

i "th

i
đạ
i tri th

c" như "tăng tr
ưở
ng", "phát tri

n"," c

t cánh theo l

i hoá r

ng"…M

c
dù v


y,chúng ta không th

ph

nh

n công nghi

p hoá- hi

n
đạ
i hoá luôn luôn là
v

n
đề
hàng
đầ
u trong các lí lu

n v

s

phát tri

n kinh t
ế
c


a các qu

c gia trên
th
ế
gi

i .Th

t v

y ,l

ch s

phát tri

n c

a nhân lo

i trong vài trăm năm tr
ướ
c đó
đã
cho th

y con
đườ

ng mà các n
ướ
c ch

m ti
ế
n c

n ph

i đi theo,không th

là cái
g
ì
khác ngoài vi

c bi
ế
n
đổ
i n

n kinh t
ế
theo cơ c

u h

p l

ý
,phát tri

n năng
độ
ng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



1
d

a trên cơ s

khoa h

c công ngh

hi

n
đạ
i .
Để

đạ
t
đượ
c m


c đích đó,đi

u t

t
y
ế
u là ph

i đưa
đấ
t n
ướ
c đi lên con
đườ
ng công nghi

p hoá- hiên
đạ
i hoá b

i đó
là phương th

c duy nh

t
để
phát tri


n kinh t
ế
th
ế
gi

i, và b

t k
ì
m

t qu

c gia
nào b

qua quá tr
ì
nh này
đề
u s

tr

nên quá ch

m , quá l


c h

u so v

i b
ướ
c đi
c

a th
ế
gi

i.Có th

coi đó là quy lu

t Vi

t Nam không th


đứ
ng ngoài.
Chúng ta
đề
u bi
ế
t ,công nghi


p hoá
đượ
c coi là s

n ph

m tr

c ti
ế
p c

a
cu

c cách m

ng công nghi

p cu

i th
ế
k

XVII, c
ò
n hi

n

đạ
i hoá là s

n ph

m t

t
y
ế
u c

a cu

c cách m

ng khoa h

c k

thu

t gi

a th
ế
k

XX. Ngày nay, trong b


i
c

nh c

a cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh

hi

n
đạ
i, công nghi

p hoá g

n
li

n v

i hi

n
đạ

i hoá
đượ
c xem là n

c thang đánh d

u tr
ì
nh
độ
phát tri

n m

i c

a
n

n văn minh nhân lo

i. Chúng ta không th

ph

nh

n nh

ng thành t


u v

khoa
h

c c
ũ
ng như nhi

u l
ĩ
nh v

c khác trong
đờ
i s

ng kinh t
ế
x
ã
h

i .Ch

ng h

n, vi


c
s

d

ng năng l
ượ
ng nguyên t

, năng l
ượ
ng m

t tr

i
đã
làm gi

m s

ph

thu

c
c

a con ng
ườ

i vào ngu

n năng l
ượ
ng khoáng s

n, vi

c ch
ế
t

o ra các tên l

a v

i
công su

t c

c l

n dùng nhiên li

u hoá h

c, h

n h


p

d

ng l

ng ho

c r

n. V

i
h

th

ng
độ
ng l

c m

i này, con ng
ườ
i
đã
t


o ra
đượ
c t

c
độ
v
ũ
tr

c

p m

t
(7,9km/s),phóngv

tinh nhân t

o
đầ
u tiên c

a trái
đấ
t (năm 1957), t

c
độ
v

ũ
tr


c

p hai (11,2 km/s) phóng các tàu v
ũ
tr

thám hi

m các hành tinh thu

c h

m

t
tr

i như m

t trăng, Sao ho

, Sao kim…(năm 1959) và
đặ
c bi

t là đưa con ng

ườ
i
đặ
t chân lên m

t trăng (năm 1981) m

ra k

nguyên chi
ế
n l
ượ
c chinh ph

c v
ũ

tr

. S

ra
đờ
i c

a các v

t li


u t

ng h

p không nh

ng giúp con ng
ườ
i gi

m s


ph

thu

c vào tài nguyên thiên nhiên không tái sinh
đượ
c mà cung c

p cho con
ng
ườ
i ngu

n v

t li


u m

i có tính năng ưu vi

t hơn và tái sinh
đượ
c…Do đó v

n
đề

đặ
t ra cho m

i qu

c gia trên con
đườ
ng th

c hi

n công nghi

p hoá- hiên
đạ
i
hoá là

ch


c

n n

m b

t xu th
ế
phát tri

n t

t y
ế
u, khách quan c

a th

i
đạ
i, khai
thác t

i đa nh

ng th

i cơ, thu


n l

i và h

n ch
ế

đế
n m

c th

p nh

t m

i nguy cơ,
b

t l

i
để
th

c hi

n thành công nghi

p s


nghi

p đó.
Đố
i v

iVi

t Nam hi

n nay, công nghi

p hoá- hiên
đạ
i hoá không ch


quá tr
ì
nh mang tính t

t y
ế
u mà đó c
ò
n là m

t
đò

i h

i b

c thi
ế
t.
Đứ
ng tr
ướ
c th

c
tr

ng
đấ
t n
ướ
c t

m

t n

n kimh t
ế
ti

u nông đang ph


n
đấ
u vươn lên
đạ
t
đế
n
m

c tiêu:" Dân giàu ,n
ướ
c m

nh,x
ã
h

i công b

ng dân ch

văn minh" l

i v

n là
m

t n

ướ
c nghèo b

chi
ế
n tranh tàn phá nhi

u năm, t
ì
nh tr

nh kh

ng kho

ng kinh
t
ế
x
ã
h

i v

n chưa ch

m d

t, l


m phát c
ò
n

m

c cao, s

n xu

t chưa

n
đị
nh,
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



2
b

i chi ngân sách l

n, lao
độ
ng th

t nghi


p ho

c không
đủ
vi

c làm ngày càng
tăng (riêng

thành th

chi
ế
m t

i 7%), t

ng s

n ph

m qu

c dân (GNP) tính theo
đầ
u ng
ườ
i th

p nh


t th
ế
gi

i: 220$ (tháng9/1993) th

p hơn c

Lào, Băngladesh,
ch

b

ng 1/9 Thái Lan, b

ng 1/4 c

a Malaixia, b

ng 1/45 c

a Đài Loan…G

n
li

n v

i n


n kinh t
ế
đó l

i là l

i làm ăn t

n m

n, tu

ti

n c

a s

n xu

t nh

;
nh

ng thói quen c
ũ
c


a th

i k
ì
bao c

p trong s

n xu

t, kinh doanh v

n c
ò
n t

n
t

i cho t

i ngày nay,

nh h
ưở
ng không nh

t

i s


tăng tr
ưở
ng c

a n

n kinh t
ế

đấ
t n
ướ
c trong quá tr
ì
nh toà c

u hoá. V
ì
v

y công nghi

p hoá- hiên
đạ
i hoá c
ò
n
là quy lu


t t

t y
ế
u c

a quá tr
ì
nh phát tri

n kinh t
ế
-x
ã
h

i nh

m đáp

ng nhu c

u,
l

i ích c

a các t

ng l


p nhân dân và c

dân t

c.
Nh

n th

c r
õ
vai tr
ò
đó,
Đả
ng và nhà n
ướ
c, ta
đã
có nhi

u ngh

quy
ế
t
quan tr

ng v


khoa h

c - công ngh

và kh

ng
đị
nh: "Cùng v

i giáo d

c, đào t

o
khoa h

c và công ngh

là qu

c sách hàng
đầ
u, là
độ
ng l

c phát tri


n kinh t
ế
-x
ã

h

i, là đi

u ki

n c

n thi
ế
t
để
gi

v

ng
độ
c l

p dân t

c và xây d

ng thành công

ch

ngh
ĩ
a x
ã
h

i. Công nghi

p hoá- hiên
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c b

ng cách d

a vào
khoa h

c, công ngh

" Như v

y, vai tr
ò


độ
ng l

c, là l

c l
ượ
ng s

n xu

t hàng
đầ
u
c

a khoa h

c và công ngh


đã

đượ
c
Đả
ng ta nh

t quán kh


ng
đị
nh và là đi

u t

t
y
ế
u không th

thay
đổ
i
đượ
c. Song v

n
đề

đặ
t ra là làm sao
để
khoa h

c và công
ngh


đả

m nh

n
đượ
c vai tr
ò
đó? Hay nói cách khác, trong đi

u ki

n
đấ
t n
ướ
c ta
hi

n nay
để
phát tri

n khoa h

c và công ngh

phù h

p v

i vài tr

ò
"Là l

c l
ượ
ng
s

n xu

t hàng
đầ
u trong quá tr
ì
nh công nghi

p hoá- hiên
đạ
i hoá " th
ì
chúng ta
ph

i làm g
ì
? Đó là m

t v

n

đề
r

t b

c bách hi

n nay tr
ướ
c th

c trang khoa h

c -
công ngh

c

a
đấ
t n
ướ
c c
ò
n phát tri

n ch

m và chưa đi vào cu


c s

ng m

c dù
ti

m năng là không nh

.
Nghiên c

u v

v

n
đề
khoa h

c và công ngh

trong s

nghi

p công
nghi

p hoá- hi


n
đạ
i hoá không ch

là công tr
ì
nh khoa h

c c

a các cơ quan, t


ch

c, cá nhân, mà c
ò
n là c

a toàn th

x
ã
h

i. Và cho t

i nay, chúng ta c
ũ

ng
đã

thu
đượ
c nhi

u k
ế
t qu

không nh

trong vi

c nghiên c

u, góp ph

n giúp cho
đấ
t
n
ướ
c hoàn thành m

c tiêu là m

t n
ướ

c công nghi

p vào nh

ng năm 2020. Là
m

t sinh viên, em c
ũ
ng mu

n góp m

t ph

n nh

công s

c c

a m
ì
nh vào s


nghi

p nghiên c


u khoa h

c c

a
đấ
t n
ướ
c. Nghiên c

u v


đề
tài "Khoa h

c và
công ngh

là l

c l
ượ
ng s

n xu

t hàng
đầ
u trong quá tr

ì
nh công nghi

p hoá-
hiên
đạ
i hoá

n
ướ
c ta" là m

t v

n
đề
l

n c

n có th

i gian và s

hi

u bi
ế
t c
ũ

ng
như s


đầ
u tư nhi

u. M

c dù r

t c

g

ng nhưng em không th

tránh kh

i nh

ng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



3
thi
ế
u sót trong vi


c thu th

p thông tin . Song v

i s

giúp
đỡ
t

n t
ì
nh c

a th

y em
đã
hoàn thành bài vi
ế
t này.
Em xin chân thành c

m ơn th

y !
CHƯƠNG I
N
GUỒN


GỐC
VÀ CƠ
SỞ



LUẬN

1. L

c l
ượ
ng s

n xu

t trong l
ý
lu

n h
ì
nh thái kinh t
ế
- x
ã
h

i c


a
Mác:
Xu

t phát t

quan ni

m cho r

ng l

ch s

x
ã
h

i loài ng
ườ
i là quá tr
ì
nh
con ng
ườ
i th
ườ
ng xuyên s


n xu

t và tái s

n xu

t, Mác
đã
xây d

ng nên h

c
thuy
ế
t v

h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i . Ho

t
độ
ng s


n xu

t bao g

m: s

n xu

t v

t
ch

t, s

n xu

t tinh th

n và s

n xu

t ra chính b

n thân con ng
ườ
i là
đặ

c trưng
v

n có c

a x
ã
h

i loài ng
ườ
i mà trong đó s

n xu

t v

t ch

t đóng vai tr
ò
c

c k
ì

quan tr

ng. Nó là
độ

ng l

c, là n

n t

ng c

a các ho

t
độ
ng s

n xu

t c
ò
n l

i c

a
x
ã
h

i. Trong quá tr
ì
nh s


n xu

t v

t ch

t, con ng
ườ
i s

d

ng các công c

lao
độ
ng thích h

p và tác
độ
ng c

i t

o gi

i t

nhiên nh


m t

o ra c

a c

i v

t ch

t
để
tho

m
ã
n nhu c

u c

a m
ì
nh. Trong s

n xu

t, con ngư

i không ch


quan h


v

i gi

i t

nhiên mà gi

a nh

ng con ng
ườ
i c

n ph

i có m

i liên h

và quan
h

nh

t

đị
nh v

i nhau, t

c là vi

c s

n xu

t ch

di

n ra trong khuôn kh

c

a
nh

ng m

i liên h

và quan h

x
ã

h

i. Có như v

y con ng
ườ
i m

i có th

bi
ế
n
đổ
i
đượ
c gi

i t

nhiên, bi
ế
n
đổ
i
đờ
i s

ng x
ã

h

i
đồ
ng th

i bi
ế
n
đổ
i chính b

n
thân con ng
ườ
i.Trong bi

n ch

ng t

nhiên, Ănghen
đã
vi
ế
t "Lao
độ
ng là đi

u

ki

n cơ b

n
đầ
u tiên c

a toàn b


đờ
i s

ng loài ng
ườ
i và như th
ế

đế
n m

t m

c
mà trên m

t
ý
ngh

ĩ
a nào đó ta ph

i nói :lao
độ
ng
đã
sáng t

o ra b

n thân con
ng
ườ
i ". Như v

y theo quan ni

m c

a các nhà sáng l

p ch

ngh
ĩ
a Mác, trong
l

ch s


s

n xu

t v

t ch

t c

a nhân lo

i
đã
h
ì
nh thành nên m

i quan h

ph


bi
ế
n đó là: l

c l
ượ

ng s

n xu

t và quan h

s

n xu

t h

p thành phương th

c s

n
xu

t. Trong đó l

c l
ượ
ng s

n xu

t "bi

u hi


n cho m

i quan h

gi

a con ng
ườ
i
v

i t

nhiên, th

hi

n năng l

c th

c ti

n c

a con ng
ườ
i trong qúa tr
ì

nh s

n
xu

t ra c

a c

i v

t ch

t". L

c l
ượ
ng s

n xu

t bao g

m ng
ườ
i lao
độ
ng v

i k

ĩ

năng lao
độ
ng c

a h

và tư li

u s

n xu

t mà tr
ướ
c h
ế
t là công c

lao
độ
ng .
S

c lao
độ
ng c

a con ng

ườ
i và tư li

u s

n xu

t, k
ế
t h

p v

i nhau t

o thành
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



4
l

c l
ượ
ng s

n xu

t. Và quan h


s

n xu

t là "quan h

gi

a ng
ườ
i v

i ng
ườ
i
trong qúa tr
ì
nh s

n xu

t". M

i phương th

c s

n xu


t
đặ
c trưng cho m

t h
ì
nh
thái kinh t
ế
-x
ã
h

i nh

t
đị
nh, nó là s

th

ng nh

t gi

a l

c l
ượ
ng s


n xu

t


m

t tr
ì
nh
độ
nh

t
đị
nh và quan h

s

n xu

t tương

ng, đóng vai tr
ò
quy
ế
t
đị

nh
đố
i v

i t

t c

các m

t c

a
đờ
i s

ng x
ã
h

i: kinh t
ế
, chính tr

, văn hoá và
x
ã
h

i. Và l


ch s

x
ã
h

i loài ng
ườ
i ch

ng qua là l

ch s

phát tri

n k
ế
ti
ế
p
nhau c

a các phương th

c s

n xu


t. Phương th

c s

n xu

t c
ũ
, l

c h

u
đượ
c
thay th
ế
b

ng phương th

c s

n xu

t m

i ti
ế
n b


hơn. Trong m

i phương th

c
s

n xu

t th
ì
l

c l
ượ
ng s

n xu

t là y
ế
u t


độ
ng đóng vai tr
ò
quy
ế

t
đị
nh. L

c
l
ượ
ng s

n xu

t là th
ướ
c đo năng l

c th

c ti

n c

a con ng
ườ
i trong quá tr
ì
nh
c

i t


o t

nhiên nh

m
đả
m b

o cho s

t

n t

i và phát tri

n x
ã
h

i loài ng
ườ
i,
làm thay
đổ
i m

i quan h

gi


a ng
ườ
i v

i ng
ườ
i và t

đó d

n t

i s

thay
đổ
i
các m

i quan h

x
ã
h

i. Trong tác ph

m "S


kh

n cùng c

a tri
ế
t h

c", Mác
vi
ế
t: " Nh

ng quan h

x
ã
h

i
đề
u g

n li

n m

t thi
ế
t v


i nh

ng l

c l
ượ
ng s

n
xu

t m

i, loài ng
ườ
i thay
đổ
i phương th

c s

n xu

t, cách ki
ế
m s

ng c


a
m
ì
nh, loài ng
ườ
i thay
đổ
i t

t c

nh

ng m

i quan h

x
ã
h

i c

a m
ì
nh". Khi l

c
l
ượ

ng s

n xu

t tr
ướ
c h
ế
t là tư li

u s

n xu

t thay
đổ
i và phát tri

n th
ì
quan h


s

n xu

t t

t y

ế
u c
ũ
ng thay
đổ
i và phát tri

n theo, khi đó b

t
đầ
u th

i
đạ
i c

a
m

t cu

c cách m

ng x
ã
h

i. Như v


y, l

c l
ượ
ng s

n xu

t không ch

là y
ế
u t


khách quan, năng
độ
ng nh

t c

a phương th

c s

n xu

t mà c
ò
n là y

ế
u t

c

u
thành n

n t

ng v

t ch

t c

a toàn th

nhân lo

i.
Trong s

phát tri

n c

a l

c l

ượ
ng s

n xu

t, khoa h

c đóng vai tr
ò
ngày
càng to l

n. S

phát tri

n c

a khoa h

c g

n li

n v

i s

n xu


t và là
độ
ng l

c
m

nh m

thúc
đẩ
y s

n xu

t phát tri

n. Ngày nay, khoa h

c phát tri

n và
đạ
t
đượ
c nhi

u thành t

u to l


n. Khi mà con ng
ườ
i
đã
tr

i qua ba cu

c
đạ
i cách
m

ng công nghi

p l

n th

nh

t, l

n th

hai và l

n th


ba th
ì
khoa h

c tr

thành
nguyên nhân tr

c ti
ế
p c

a nhi

u bi
ế
n
đổ
i to l

n trong s

n xu

t, trong
đờ
i s

ng và

tr

thành "l

c l
ượ
ng s

n xu

t hàng
đầ
u", là y
ế
u t

không th

thi
ế
u
đượ
c
để
làm
cho l

c l
ượ
ng s


n xu

t có
độ
ng l

c
để
t

o nên nh

ng b
ướ
c phát tri

n nh

y v

t
t

o thành cu

c cách m

ng khoa h


c và công ngh

hi

n
đạ
i. Có th

nói r

ng
:"khoa h

c và công ngh

hi

n
đạ
i là
đặ
c trưng cho l

c l
ượ
ng s

n xu

t hi


n
đạ
i.
CacMác
đã
t

ng d

báo: " Theo đà phát tri

n c

a
đạ
i công nghi

p, vi

c t

o ra
c

a c

i th

c t

ế
tr

nên ít ph

thu

c vào tr
ì
nh
độ
chung c

a khoa h

c và vào s


Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



5
l
ượ
ng lao
độ
ng
đã
chi phí hơn vào s


c m

nh c

a nh

ng tác nhân
đượ
c kh

i
độ
ng trong th

i gian lao
độ
ng, và b

n thân nh

ng tác nhân,
đế
n l
ượ
t chúng (
hi

u qu


to l

n c

a chúng ) tuy

t
đố
i không tương

ng v

i th

i gian lao
độ
ng
tr

c ti
ế
p c

n thi
ế
t
để
s

n xu


t ra chúng mà đúng ra chúng ph

thu

c vào tr
ì
nh
độ

chung c

a khoa h

c và vào s

ti
ế
n b

c

a k

thu

t, hay là ph

thu


c vào vi

c

ng d

ng khoa h

c

y vào s

n xu

t …" và trong th

i
đạ
i ngày nay
đã
kh

ng
đị
nh: phát tri

n x
ã
h


i h

i không th

d

a trên n

n t

ng v

ng ch

c c

a khoa h

c-
công ngh

hi

n
đạ
i.
Theo quan ni

m c


a Mác, m

i h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i
đượ
c h
ì
nh thành t


nhi

u y
ế
u t

, nhi

u m

i quan h

như: m


i quan h

gi

a l

c l
ượ
ng s

n xu

t và
quan h

s

n xu

t, gi

a cơ s

h

t

ng và ki
ế

n trúc th
ượ
ng t

ng…Các y
ế
u t

, các
m

i quan h

này luôn có s

tác
độ
ng qua l

i l

n nhau t

o thành
độ
ng l

c n

i t


i
c

a s

phát tri

n x
ã
h

i, thúc
đẩ
y ti
ế
n b

x
ã
h

i. Xu

t phát t

quan ni

m đó,
CacMác

đã
cho r

ng ngay trong cùng m

t h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i th
ì
không
ph

i b

t c

lúc nào nó c
ũ
ng
đượ
c th

hi


n d
ướ
i m

t h
ì
nh th

c gi

ng nhau. Chính
v
ì
l

đó, Mác
đò
i h

i ph

i v

n d

ng phương pháp phân tích l

ch s

c


th

khi s


d

ng ph

m trù h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i vào v

c xem xét, phân tích m

t x
ã
h

i c


th


, ph

i làm r
õ

đượ
c vai tr
ò
, v

trí và s

tác
độ
ng c

a nh

ng quan h

x
ã
h

i đó
trong
đờ
i s


ng x
ã
h

i. Ch

có như v

y chúng ta m

i có th

rút ra nh

ng k
ế
t lu

n
có tính quy lu

t c

a m

t x
ã
h

i c


th

khi áp d

ng ph

m trù h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã

h

i vào vi

c nghiên c

u x
ã
h

i đó. Và xét cho
đế
n cùng, th
ì
s


s

n xu

t và tái
s

n xu

t ra
đờ
i s

ng hi

n th

c x
ã
h

i m

i là y
ế
u t

quy
ế
t

đị
nh ti
ế
n tr
ì
nh phát l

ch
s

c

a nhân lo

i hàng ngh
ì
n năm qua. Ph.Anghen nói: '' Theo quan ni

m duy v

t
v

l

ch s

, nhân t

quy

ế
t
đị
nh trong quá tr
ì
nh l

ch s

xét
đế
n cùng là s

n xu

t và
tái s

n xu

t
đờ
i s

ng hi

n th

c. C


tôi l

n Mác chưa bao gi

kh

ng
đị
nh g
ì
hơn
th
ế
…". L

ch s

phát tri

n c

a x
ã
h

i loài ng
ườ
i tr

i qua nhi


u giai đo

n khác
nhau,

ng v

i m

i giai đo

n c

a s

phát tri

n đó là m

t h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h

i
nh


t
đị
nh, và s

ti
ế
n b

x
ã
h

i chính là s

v

n
độ
ng theo h
ướ
ng hoàn thi

n d

n
c

a các h
ì

nh thái kinh t
ế
x
ã
h

i, là s

thay
đổ
i h
ì
nh thái kinh thái kinh t
ế
l

c h

u
l

i th

i b

ng h
ì
nh thái kinh t
ế
x

ã
h

i ti
ế
n b

, hi

n
đạ
i hơn mà g

c r

sâu xa c

a
nó là s

phát tri

n không ng

ng c

a l

c l
ượ

ng s

n xu

t. Nó là n

n t

ng, là cơ s


v

t ch

t-k
ĩ
thu

t, là y
ế
u t

quy
ế
t
đị
nh s

h

ì
nh thành, phát tri

n và thay th
ế
l

n
nhau c

a các h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i. Mác vi
ế
t: ''Tôi coi s

phát tri

n c

a nh

ng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)




6
h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i là m

t qúa tr
ì
nh l

ch s

t

nhiên" nhưng s

phát tri

n x
ã

h


i ch

ng nh

ng có th

di

n ra b

ng con
đườ
ng phát tri

n tu

n t

t

h
ì
nh thái
kinh t
ế
-x
ã
h


i này lên h
ì
nh thái kinh t
ế
- x
ã
h

i khác, mà c
ò
n có th

di

n ra b

ng
con
đườ
ng b

qua m

t giai đo

n phát tri

n nào đó, m

t h

ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i
nào đó trong nh

ng đi

u ki

n khách quan và hoàn c

nh l

ch s

c

th

.
D

a trên nh

ng tư t

ưở
ng c

th

c

a h

c thuy
ế
t Mác v

h
ì
nh thái kinh t
ế
-
x
ã
h

i v

i vai tr
ò
then ch

t c


a l

c l
ượ
ng s

n xu

t là cơ s

l
ý
lu

n cho phép
chúng ta kh

ng
đị
nh s

nghi

p công nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá theo

đị
nh h
ướ
ng
XHCN là nhi

m v

trung tâm xuyên su

t trong th

i k

quá
độ
lên CNXH b

qua
giai đo

n phát tri

n CNTB, là quy lu

t khách quan trong quá tr
ì
nh phát tri

n c


a
dân t

c ta.
2. Khoa h

c và côngngh

trong n

n kinh t
ế
toàn c

u.
Trong n

a th
ế
k

qua, vi

c duy tr
ì
t

c
độ

tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
và t

o ra công
ăn vi

c làm luôn luôn
đứ
ng

v

trí cao trong trong danh m

c nh

ng ưu tiên
hàng
đầ
u c

a nhi

u n
ướ
c trên th
ế

gi

i,
đặ
c bi

t là các n
ướ
c đang phát tri

n. K
ế
t
qu

c

a nhi

u công tr
ì
nh nghiên c

u c

a các nhà khoa h

c
đã
cho th


y r

ng ít
nh

t m

t n

a m

c tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
toàn c

u là nh

nh

ng ti
ế
n b

khoa h

c-
công ngh


đem l

i thông qua vi

c chúng góp ph

n làm tăng thêm hi

u qu


đầ
u
tư c

a các ngu

n v

n và năng su

t lao
độ
ng x
ã
h

i c
ũ

ng như t

o ra s

n ph

m và
d

ch v

m

i tho

m
ã
n nhu c

u ngày càng cao c

a x
ã
h

i. Chính v
ì
v

y khoa h


c
và công ngh

đóng vai tr
ò
r

t l

n trong các chi
ế
n l
ượ
c tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
c

a
các n
ướ
c phát tri

n va đang phát tri

n. S

thành công c


a các n
ướ
c trong vi

c
đạ
t t

i nh

ng m

c tiêu v

khoa h

c công ngh


để
t

o ra tăng tr
ưở
ng kinh t
ế

đã


tác
độ
ng tr

c ti
ế
p t

i s

c c

nh tranh và d

n t

i k
ế
t qu

là làm tăng t

c
độ
tăng
tr
ưở
ng kinh t
ế
. N

ế
u như trong thiên niên k

th

nh

t, than đá, s

c gió, s

c n
ướ
c,
s

c m

nh cơ b

p c

a ng
ườ
i và gia súc là ngu

n năng l
ượ
ng ch


y
ế
u th
ì
t

i g

n
thiên niên k

th

hai, đó là d

u khí, máy hơi n
ướ
c, đi

n, năng lư

ng nguyên t


phân h

ch. Hi

n nay nhân lo


i đang ti
ế
n vào thiên niên k

th

ba d

a trên n

n
t

ng c

a các nghành công nghi

p cao như công ngh

thông tin, công ngh

năng
l
ượ
ng h

t nhân, t

ng h


p nhi

t h

ch, công ngh

nanô… Có th

nói r

ng t

v

trí
đi sau, t

ng h

p các kinh nghi

m

hai thiên niên k


đầ
u, khoa h

c và công

ngh


đã
tr

thành
độ
ng l

c phát tri

n hàng
đầ
u c

a nhi

u qu

c gia trên th
ế
gi

i,
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



7

là l

c l
ượ
ng d

n
đườ
ng và là l

c l
ượ
ng s

n xu

t tr

c ti
ế
p c

a n

n kinh t
ế
toàn
c

u hoá. Có th


nói đây là cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh

m

i nh

t trong
khoa h

c t

nhiên, là cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh

hi

n
đạ

i.
Để
làm r
õ

vai tr
ò
c

a khoa h

c công ngh

trong n

n kinh t
ế
toàn c

u, ta c

n t
ì
m hi

u th
ế

nào là khoa h


c, công ngh

, là cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh

hi

n
đạ
i.
Khoa h

c là m

t khái ni

m th

hi

n

nhi

u n


i dung khác nhau: khoa h

c
là m

t h
ì
nh thái
ý
th

c x
ã
h

i, là m

t công c

nh

n th

c; khoa h

c là m

t l
ĩ

nh
v

c ho

t
độ
ng x
ã
h

i; khoa h

c là m

t h

th

ng tri th

c c

a nhân lo

i
đượ
c th



hi

n b

ng nh

ng khái ni

m, phán đoán, h

c thuy
ế
t…Tuy nhiên
đị
nh ngh
ĩ
a cho
r

ng khoa h

c là m

t h

th

ng ch

nh th


các tri th

c c

a ti
ế
n tr
ì
nh l

ch s

x
ã
h

i
đượ
c coi là
đị
nh ngh
ĩ
a
đầ
y
đủ
nh

t d

ướ
i góc
độ
l

ch s

phát tri

n c

a khoa h

c.
Ngoài ra, khoa h

c c
ò
n
đượ
c hi

u là quá tr
ì
nh ho

t
độ
ng c


a con ng
ườ
i
để

đượ
c h

th

ng tri th

c v

th
ế
gi

i v

i ch

c năng làm cho con ng
ườ
i n

m
đượ
c
nh


ng quy lu

t c

a hi

n th

c khách quan ,ngày càng làm ch


đượ
c nh

ng đi

u
ki

n sinh ho

t t

nhiên và x
ã
h

i
Công ngh


tr
ướ
c h
ế
t là t

p h

p tri th

c g

n li

n và tương

ng v

i m

t t

p
h

p k

thu


t (Như máy móc, thi
ế
t b

, phương ti

n…)bao g

m các tri th

c v


phương pháp, k

năng, bí quy
ế
t, kinh nghi

m…
đượ
c s

d

ng theo m

t quy tr
ì
nh

h

p l
ý

để
v

n hành, t

p h

p k

thu

t đó, tác
độ
ng vào
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng t

o ra
s

n ph


m ph

c v

cho nhu c

u c

a con ng
ườ
i. Công ngh

t

ch

ch

dùng trong
các ho

t
độ
ng lao
độ
ng s

n xu


t ra c

a c

i v

t ch

t theo s

phát tri

n m

nh m


c

a n

n kinh t
ế
toàn c

u th
ì
gi

đây khái ni


m đó
đượ
c s

d

ng v

i ngh
ĩ
a r

ng
hơn và trong nhi

u l
ĩ
nh v

c ho

t
độ
ng c

a con ng
ườ
i .
N

ế
u như trong nhi

u th
ế
k

tr
ướ
c đây khoa h

c ch

phát tri

n m

t cách
độ
c l

p riêng r

th
ì
t

i
đầ
u th

ế
k

20 m

i quan h

m

t thi
ế
t gi

a khoa h

c- công
ngh


đã
t

o nên cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh


hi

n
đạ
i c

a x
ã
h

i loài
ng
ườ
i, đánh d

u "quá tr
ì
nh khoa h

c công ngh

bi
ế
n thành l

c l
ượ
ng s

n xu


t
tr

c ti
ế
p là đi

u ki

n c

n
để
đưa l

c l
ượ
ng s

n xu

t lên m

t b
ướ
c phát tri

n
m


i". Cho t

i nay chưa có m

t công tr
ì
nh nào đưa ra
đị
nh ngh
ĩ
a c

th

v

cu

c
cách m

ng khoa h

c công ngh

hi

n
đạ

i, song v


đạ
i th

ta có th

hi

u đó là s


thay
đổ
i căn b

n trong b

n thân các l
ĩ
nh v

c khoa h

c công ngh

c
ũ
ng như m


i
quan h

và ch

c năng x
ã
h

i c

a chúng, khi
ế
n cho cơ c

u và
độ
ng thái phát tri

n
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



8
c

a các l


c l
ượ
ng s

n xu

t c
ũ
ng b

thay
đổ
i hoàn toàn.

nét khái quát nh

t có
th


đị
nh ngh
ĩ
a cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh


hi

n
đạ
i là s

bi
ế
n
đổ
i t

n
g

c l

c l
ượ
ng s

n xu

t c

a x
ã
h


i hi

n
đạ
i,
đượ
c th

c hi

n v

i vai tr
ò
d

n
đườ
ng
c

a khoa h

c công ngh

trong toàn b

chu tr
ì
nh: "khoa h


c - công ngh

- s

n
xu

t- con ng
ườ
i - môi tr
ườ
ng ". Có th

nói r

ng s

phát tri

n c

a khoa h

c công
ngh


đã
đưa văn minh nhân lo


i quá
độ
sang m

t giai đo

n phát tri

n m

i v


ch

t. Đó là k
ế
t qu

c

a quá tr
ì
nh tích lu

lâu dài các ki
ế
n th


c khoa h

c c

a
vi

c
đổ
i m

i công ngh

s

n xu

t, và vi

c tăng quy mô s

d

ng k

thu

t m

i.

Trong đó s

phát tri

n có tính ti
ế
n hoá và các d

ch chuy

n có tính ch

t có tính
cách m

ng
đã
cùng t

o đi

u ki

n cho nhau phát tri

n. Trong l
ĩ
nh v

c s


n xu

t
c
ũ
ng như trong các ngành tri th

c khoa h

c
đề
u có th

quan sát th

y nh

ng s


luân phiên
đặ
c s

c c

a cu

c nh


y v

t và s

phát tri

n tu

n t

trong nhi

u l
ĩ
nh
v

c như :
Trong ngành năng l
ượ
ng, s

d

ng năng l
ượ
ng n
ướ
c, cơ b


p, gió, than,
đi

n, d

u l

a r

i năng l
ượ
ng nguyên t

và hi

n nay chính là năng l
ượ
ng nhi

t
h

ch.
Trong l
ĩ
nh v

c s


n xu

t, t

h

p tác lao
độ
ng gi

n đơn qua giai đo

n công
tr
ườ
ng th

công r

i ti
ế
n lên phương th

c s

n xu

t
đạ
i cơ khí v


i các quy tr
ì
nh
s

n xu

t và công ngh


đượ
c cơ gi

i hoá t

ng h

p, xu

t hi

n các h

th

ng máy
móc, t

o ra các máy t



độ
ng, t


độ
ng hoá
đồ
ng b

, h

th

ng s

n xu

t linh ho

t.
Trong s

n xu

t v

t li


u, chuy

n t

nguyên li

u nông nghi

p, các lo

i v

t
li

u xây d

ng truy

n th

ng ( như g

, g

ch, đá…), s

d

ng kim lo


i đen ( như s

t
gang…) là ch

y
ế
u sang s

d

ng kim lo

i màu, ch

t d

o, bê tông, các v

t li

u
k
ế
t c

u (omposite), v

t li


u thông minh v

t li

u siêu d

n…
Trong công ngh

s

n xu

t, ch
ế
t

o t

s

n xu

t th

công, ti
ế
n lên bán t



độ
ng r

i t

i công ngh

t


độ
ng hoá( t


độ
ng hoá thi
ế
t k
ế
- ch
ế
t

o…), công ngh


thông tin ( tin h

c, vi


n thông v
ũ
tr

…) công ngh

nano, công ngh

sinh h

c,
công ngh

h

t nhân, công ngh

không gian, công ngh

v

t li

u m

i…
S

kh


i
đầ
u c

a cách m

ng khoa h

c công ngh

hi

n
đạ
i
đã
đưa con
ng
ườ
i ti
ế
n vào m

t k

nguyên m

i, k


nguyên c

a tri th

c. Đây là b
ướ
c quá
độ

trong s

phát tri

n khoa h

c và công ngh

hoàn toàn ch

d

a trên cơ s

khoa h

c
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)




9
trong m

i l
ĩ
nh v

c c

a
đờ
i s

ng x
ã
h

i và các ngành s

n xu

t v

t ch

t, bi
ế
n b

n

thân khoa h

c thành n

n công nghi

p tri th

c trong th

i
đạ
i tri th

c, n

n kinh t
ế

công nghi

p s

tr

thành n

n kinh t
ế
thông tin (hay c

ò
n g

i là n

n kinh t
ế
tri
th

c, n

n kinh t
ế
tin h

c, n

n kinh t
ế
m

ng…)
Như v

y cu

c cách m

ng khoa h


c công ngh

hi

n
đạ
i d

a trên cơ s

c

t
l
õ
i là cu

c cách m

ng vi đi

n t

di

n ra t


đầ

u th

p niên 60 và các thành t

u
khoa h

c k
ĩ
thu

t l

n nh

t c

a th
ế
k

XX th
ì
đó là "b
ướ
c quá
độ
d
ướ
i s


ch


đạ
o
v

i vai tr
ò
d

n
đườ
ng c

a khoa h

c sang quá tr
ì
nh t

ch

c l

i v

căn b


n công
ngh

s

n xu

t, đi

u ti
ế
t các quy tr
ì
nh công ngh

v

i quy mô ngày càng tăng, t


ch

c l

i t

t c

các l
ĩ

nh v

c
đờ
i s

ng x
ã
h

i d

a trên cơ s

nh

ng ngành công
ngh

cao mà các cu

c cách m

ng tr
ướ
c đó chưa
đủ
đi

u ki


n t

o ra m

t cách
hoàn ch

nh như :Công ngh

thông tin, công ngh

sinh h

c, công ngh

v

t li

u
m

i, công ngh

năng l
ượ
ng m

i công ngh


t


độ
ng hoá trên cơ s

k

thu

t v
ì

đi

n t

". Thâm nh

p vào t

t c

các l
ĩ
nh v

c c


a
đờ
i s

ng x
ã
h

i, cu

c cách
m

ng khoa h

c công ngh

hi

n
đạ
i
đã
t

o đi

u ki

n ti

ế
t ki

m tài nguyên thiên
nhiên và các ngu

n l

c x
ã
h

i. Cho phép chi ph

i tương
đố
i các phương ti

n s

n
xu

t
để
cùng t

o ra cùng m

t kh


i l
ượ
ng hàng hoá tiêu dùng. K
ế
t qu

là kéo theo
s

thay
đỗ
i cơ c

u c

a n

n s

n xu

t x
ã
h

i ,làm thay
đổ
i t


n g

c l

c l
ượ
ng s

n
xu

t mà khoa h

c công ngh

là y
ế
u t

hàng
đầ
u. Cu

c cách m

ng khoa h

c công
ngh


hi

n
đạ
i
đã
tác
độ
ng sâu s

c m

i l
ĩ
nh v

c c

a
đờ
i s

ng x
ã
h

i loài
ng
ườ
i,đưa con ng

ườ
i ti
ế
n vào th

i
đạ
i m

i- th

i
đạ
i c

a n

n kinh t
ế
tri th

c.









Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



10
CHƯƠNG II
CÔNG
NGHIỆP
HOÁ -H
IỆN

ĐẠI
HOÁ


VIỆT
NAM
I: s

h
ì
nh thành và phát tri

n công nghi

p hoá -hi

n
đạ
i hoá


Vi

t
Nam.
1.1 Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá là g
ì
?
L

ch s

loài ng
ườ
i tr

i qua 5 -6 ngàn năm (Tr
ướ
c th
ế
k

XVIII) th


i k


công tr
ườ
ng th

công, g

n 300 năm th

i k


đạ
i công nghi

p cơ khí nhưng ch


m

t g

n 120 năm
để
hoàn thành th

i k


công nghi

p hoá
đầ
u tiên, sau đó


các n
ướ
c M

, Tây Âu ch

ti
ế
n hành công nghi

p hoá trong v
ò
ng 80 năm, Nh

t
B

n 60 năm…và ngày nay Vi

t Nam c
ũ
ng như nhi


u qu

c gia khác trên th
ế

gi

i đang tích c

c rút ng

n kho

ng cách, ti
ế
n d

n t

i n

n văn minh nhân lo

i
c
ũ
ng chính b

ng Công nghi


p hoá-hi

n
đạ
i hoá. Các n
ướ
c
đã
đi qua giai đo

n
phát tri

n TBCN đi vào th

i k

quá
độ
lên CNXH ti
ế
n hành th

c hi

n quá
tr
ì
nh tái công nghi


p nh

m đi

u ch

nh, b

sung và hoàn thi

n cơ s

v

t ch

t
k

thu

t và công ngh

hi

n
đạ
i theo yêu c

u c


a ch
ế

độ
x
ã
h

i h

i m

i. Các
n
ướ
c có n

n kinh t
ế
phát tri

n ch

m nh

t là các n
ướ
c nông nghi


p l

c h

u th
ì

ti
ế
n lên CNXH
để
xây d

ng cơ s

v

t ch

t k

thu

t nh

t thi
ế
t ph

i công

nghi

p hoá
để
t

o ra cơ s

v

t ch

t k

thu

t làm ti

n
đề
cho s

phát tri

n kinh
t
ế
-X
ã
h


i.V

y ta nên hi

u v

ph

m trù công nghi

p hoánhư th
ế
nào ?
Quan ni

m đơn gi

n nh

t v

công nghi

p hoá cho r

ng: "công nghi

p
hoá đưa

đặ
c tính công nghi

p cho m

t ho

t
độ
ng, trang b

(cho m

t vùng, m

t
n
ướ
c), các nhà máy, các lo

i công nghi

p…".Quan ni

m mang tính tri
ế
t t


này

đượ
c h
ì
nh thành d

a trên cơ s

khái quát quá tr
ì
nh h
ì
nh thành l

ch s


công nghi

p hoá

các n
ướ
c Tây Âu, B

c M

.
Nghiên c

u

đị
nh ngh
ĩ
a v

ph

m trù công nghi

p hoá c

a các nhà kinh
t
ế
Liên Xô (c
ũ
), Cu

n "Giáo khoa v

kinh t
ế
chính tr

"c

a Liên Xô
đượ
c d


ch
sang ti
ế
ng Vi

t
đã

đị
nh ngh
ĩ
a: "công nghi

p hoá XHCN là phát tri

n
đạ
i
công nghi

p, tr
ướ
c h
ế
t là công nghi

p n

ng, s


phát tri

n c

n thi
ế
t cho vi

c
c

i t

o toàn b

n

n kinh t
ế
qu

c dân d

a trên cơ s

v

t ch

t k


thu

t tiên
ti
ế
n. Cu

n t

đi

n ti
ế
ng Vi

t
đã
gi

i thích: "Công nghi

p hoá là quá tr
ì
nh xây
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



11

d

ng n

n s

n xu

t cơ khí l

n trong t

t c

các ngành c

a n

n kinh t
ế
qu

c dân

đặ
c bi

t công nghi

p n


ng d

n t

i s

tăng nhanh tr
ì
nh
độ
trang b

k

thu

t
cho lao
độ
ng và nâng cao năng su

t lao
độ
ng. Quan đi

m công nghi

p hoá là
quá tr

ì
nh xâyd

ng và phát tri

n
đạ
i công nghi

p tr
ướ
c h
ế
t là công nghi

p
n

ng c

a các nhà kinh t
ế
h

c Liên Xô (c
ũ
) đ
ượ
c chúng ta ti
ế

p nh

n, áp d

ng
vào Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá c

a
đấ
t n
ướ
c ngay t

nh

ng năm 1960
v

i n

i dung ch


đạ

o là "Ưu tiên phát tri

n công nghi

p n

ng m

t cách h

p
l
ý
,
đồ
ng th

i gia s

c phát tri

n nông nghi

p và công nghi

p nh

nh

m xây

d

ng cơ s

v

t ch

t k

thu

t cho CNXH". Nhưng trên th

c t
ế
, chúng ta
đã

ph

i tr

giá cho s

nghi

p công nghi

p hoá XHCN theo ki


u đó khi áp
đặ
t
mô h
ì
nh công nghi

p hoá XHCN

Liên xô vào n
ướ
c ta mà không xu

t phát
t

th

c tr

ng
đấ
t n
ướ
c là m

t n
ướ
c nông nghi


p l

c h

u. Tuy nhiên, dù không
đạ
t
đượ
c m

c tiêu
đề
ra trong nh

ng năm
đầ
u ti
ế
n hành công nghi

p hoá
nhưng c
ũ
ng nh

đó mà chúng ta
đã
xây d


ng
đượ
c m

t cơ s

v

t ch

t k


thu

t nh

t
đị
nh, t

o ra ti

m l

c m

i v

nhi


u m

t
đặ
c bi

t là kinh t
ế
, qu

c
ph
ò
ng, văn hoá, chính tr

…góp ph

n cho cu

c kháng chi
ế
n tr
ườ
ng k

c

a dân
t


c, b

o
đả
m
đượ
c ph

n nào
đờ
i s

ng v

t ch

t c

a nhân dân.
Đế
n năm 1963, t

ch

c phát tri

n công nghi

p c


a liên hi

p qu

c
đã

đưa ra
đị
nh ngh
ĩ
a v

Công nghi

p hoá là: "Công nghi

p hoá m

t quá tr
ì
nh
phát tri

n kinh t
ế
". Trong quá tr
ì
nh này, m


t b

ph

n ngày càng tăng các
ngu

n c

a c

i qu

c dân
đượ
c
độ
ng viên
để
phát tri

n cơ c

u kinh t
ế
nhi

u
ngành


trong n
ướ
c v

i k

thu

t hi

n
đạ
i.
Đặ
c đi

m c

a cơ c

u kinh t
ế
này là
"có m

t b

ph


n luôn thay
đổ
i
để
s

n xu

t ra tư li

u s

n xu

t, hàng tiêu dùng
và có kh

năng
đả
m b

o cho toàn b

n

n kinh t
ế
và x
ã
h


i ".Theo quan đi

m
này, quá tr
ì
nh công nghi

p hoá
đượ
c hi

u là quá tr
ì
nh r

ng l

n và sâu s

c v

i
nhi

u m

c tiêu ch

không ph


i ch

nh

m th

c hi

n m

t m

c tiêu duy nh

t là
kinh t
ế
k

thu

t như tr
ướ
c kia. D

a trên cơ s

k


thu

t đó, chúng ta nh

n th

c
r
õ

đượ
c sai l

m c

a m
ì
nh trên con
đườ
ng công nghi

p hoá XHCN theo ki

u
c
ũ
, c

ng nh


c và kém hi

u qu

. C

l
ý
lu

n và th

c ti

n
đề
u ch

ra r

ng: Quá
tr
ì
nh phát tri

n
đầ
y khó khăn, th

thách t


t
ì
nh tr

ng kinh t
ế
l

c h

u sang
tr

ng thái kinh t
ế
phát tri

n hi

n
đạ
i không th

không ti
ế
n hành công nghi

p
hoá và cùng v


i công nghi

p hoá là hi

n
đạ
i hoá. Công nghi

p hoá ph

i g

n
li

n v

i hi

n
đạ
i hoá và là hai quá tr
ì
nh n

i ti
ế
p và đan xen l


n nhau. Tr
ướ
c
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



12
đó,

các n
ướ
c M

và Tây Âu, h


đã
ti
ế
n hành công nghi

p hoá khá lâu r

i
m

i đi vào hi

n

đạ
i hoá và cho t

i nay, quá tr
ì
nh này v

n c
ò
n đang ti
ế
p t

c.
Ta có th

hi

u: Hi

n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh ch

ng l

i s


t

t h

u c
ủạ
s

bùng
n

c

a cu

c cách m

ng khoa h

c công ngh

đang di

n ra trên th
ế
gi

i. Như
v


y, xét v

m

t l

ch s

quá tr
ì
nh công nghi

p hoá di

n ra tr
ướ
c quá tr
ì
nh hi

n
đạ
i hoá. Kinh nghi

m c

a cu

c
đổ

i m

i
đấ
t n
ướ
c theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN


n
ướ
c ta cho th

y r

ng: "công nghi

p hoá nh

t thi
ế
t ph

i g

n li


n v

i hi

n
đạ
i
hoá ".T

i h

i ngh

Trung ương khoá VII (Tháng7/1994) và khoá VIII(Tháng
6/1995)
Đả
ng ta
đã
kh

ng
đị
nh: "Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá là quá tr

ì
nh
chuy

n
đổ
i căn b

n, toàn di

n các ho

t
độ
ng s

n xu

t kinh doanh, d

ch v


qu

n l
ý
kinh t
ế
, x

ã
h

i t

s

d

ng lao
độ
ng th

công là chính sang s

d

ng
m

t cách ph

bi
ế
n s

c lao
độ
ng cùng v


i công ngh

và phương pháp tiên ti
ế
n,
hi

n
đạ
i d

a trên s

phát tri

n c

a c

ng nghi

p và ti
ế
n b

khoa h

c - công
ngh


, t

o ra năng su

t lao
độ
ng x
ã
h

i cao "(Văn ki

n h

i ngh

l

n th

7 Ban
ch

p hành Trung Ương khoá VIII ).
V

i quan ni

m này, v


cơ b

n
đã
ph

n ánh
đượ
c ph

m vi r

ng c

a quá
tr
ì
nh Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá, ch

ra
đượ
c cái c

t l

õ
i c

a nó là c

i
bi
ế
n lao
độ
ng th

công, l

c h

u thành lao
độ
ng s

d

ng lao
độ
ng tiên ti
ế
n,
hi

n

đạ
i
để

đạ
t
đượ
c năng su

t lao
độ
ng cao, g

n công nghi

p hoá v

i hi

n
đạ
i hoá, xác
đị
nh r
õ
vai tr
ò
c

a công nghi


p, c

a khoa h

c - công ngh

trong
s

nghi

p công nghi

p hoá. Như v

y v

cơ b

n công nghi

p hoá theo
đị
nh
h
ướ
ng XHCN: "là m

t cu


c cách m

ng sâu s

c trong t

t c

các l
ĩ
nh v

c c

a
đờ
i s

ng x
ã
h

i."
1.2 Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ

i hoá là quá tr
ì
nh t

t y
ế
u khách quan
Ngay t

nh

ng năm 60, khi b

t
đầ
u ti
ế
n hành công cu

c
đổ
i m

i
đấ
t n
ướ
c,
Đả
ng và nhà n

ướ
c ta
đã
nh

n r
õ
tính quy lu

t và vai tr
ò
Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá trong ti
ế
n hành v

n
độ
ng, phát tri

n c

a các n
ướ
c trên th

ế
gi

i nói
chung,Vi

t Nam nói riêng và xác
đị
nh: "Công nghi

p hoá là nhi

m v

trung tâm
th

i k
ì
quá
độ
lên CNXH". V

i
đườ
ng l

i công nghi

p hoá XHCN ch


trương
phát tri

n công nghi

p n

ng mà tr

ng tâm là ngành cơ khí ch
ế
t

o
đã
d

n
đế
n
nh

ng sai l

m cơ b

n v

m


t l
ý
lu

n l

n th

c ti

n. Trong su

t hơn m

t ph

n tư
th
ế
k

, chúng ta
đã

đặ
t công nghi

p hoá XHCN


v

trí
đố
i l

p hoàn toàn v

i
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



13
"công nghi

p hoá TBCN", coi vi

c phát tri

n công nghi

p là gi

i pháp đúng
đắ
n
để
xây d


ng cơ s

v

t ch

t k

thu

t cho CNXH mà "quên" m

t vai tr
ò
c

a nông
nghi

p và công nghi

p nh

trong n

n kinh t
ế
qu

c dân. Chúng ta ch


đơn gi

n
coi công nghi

p hoá là "M

t quá tr
ì
nh xây d

ng n

n s

n xu

t
đượ
c cơ khí hóa
trong t

t c

các ngành kinh t
ế
qu

c dân ". Quan ni


m này b

t ngu

n t

nh

n
th

c giáo đi

u, máy móc c

a
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta v

mô h
ì
nh công nghi

p hoá
XHCN c

a Liên Xô mà không xu


t phát t

th

c tr

ng kinh t
ế
x
ã
h

i c

a
đấ
t
n
ướ
c c
ũ
ng như b

i c

nh qu

c t
ế

lúc b

y gi

. Trong nh

ng năm
đầ
u ti
ế
n hành
công nghi

p hoá
đấ
t n
ướ
c, tuy n

n công nghi

p c

a n
ướ
c ta
đã

đượ
c

đầ
u tư khá
l

n nhưng v

i quan ni

m như v

y v

công nghi

p hoá
đã
d

n
đế
n hi

u qu

c

a
quá tr
ì
nh công nghi


p hoá r

t th

p ,th

m chí c
ò
n kéo theo c

nông nghi

p và
công nghi

p nh

c
ũ
ng rơi vào t
ì
nh tr

ng
đì
nh tr

nghiêm tr


ng. Nhi

u nhà máy,
xí nghi

p qu

c dân làm ăn thua l

kéo dài, t

tr

ng cu

ngành công nghi

p trong
t

ng s

n ph

m qu

c dân không đáng k

, n


n
ướ
c ngoài ch

ng ch

t,
đờ
i s

ng c

a
nhân dân g

p r

t nhi

u khó khăn. Nghiêm tr

ng hơn, n

n kinh t
ế
lâm vào t
ì
nh
tr


ng thi
ế
u h

t l

n, m

t cân
đố
i m

t cách căn b

n, không có tích lu

và rơi vào
t
ì
nh tr

ng kh

ng ho

ng kinh t
ế
-x
ã
h


i kéo dài. S

phát tri

n kinh t
ế
ch

chú
tr

ng vào chi

u r

ng
đã
không t

o ra
đượ
c nh

ng y
ế
u t

c


n thi
ế
t
để
phát tri

n
theo chi

u sâu, tính năng
độ
ng và sáng t

o c

a cá nhân c
ũ
ng như t

p th

b

k
ì
m
h
ã
m và không có cơ h


i
đượ
c th

hi

n và đi

u t

t y
ế
u là chúng ta ph

i tr

m

t
giá quá
đắ
t cho
đườ
ng l

i công nghi

p hoá XHCN theo ki

u đó .

Nh

n th

c
đượ
c h

u qu

đó,
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta
đã
k

p th

i đưa ra
chi
ế
n l
ượ
c công nghi

p hoá m

i phù h


p v

i hoàn c

nh
đấ
t n
ướ
c. Th
ế
nhưng
khi lo

i b


đườ
ng l

i "công nghi

p hoáXHCN" theo l

i c
ũ
, ng
ườ
i ta b


luôn
c

công nghi

p hoá ch

nh

c
đế
n "phát tri

n ", "tăng tr
ưở
ng", "c

t cánh
"…ch

không
đề
c

p t

i công nghi

p hoá n


a. Nhưng th

h

i nh

ng khái
ni

m đó
đặ
t trong đi

u ki

n c

th

c

a n
ướ
c ta hi

n nay s

là g
ì
n

ế
u không
ph

i chính là công nghi

p hoá. Vi

c chúng ta t

b

m

t quan đi

m sai l

m v


công nghi

p hoá và cách th

c ti
ế
n hành công nghi

p hoá theo l


i ch

quan
duy
ý
chí, kém hi

u qu

hoàn toàn không có
ý
ngh
ĩ
a là ph

nh

n tính t

t y
ế
u
khách quan c

a công nghi

p hoá. M

i l

ý
thuy
ế
t v

phát tri

n trên th
ế
gi

i
hi

n th

i
đề
u không b

qua m

t trong nh

ng n

i dung ch

y
ế

u không th


thi
ế
u c

a nó là công nghi

p hoá.
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta xác
đị
nh: "Xây d

ng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



14
đấ
t n
ướ
c ta thành m

t n
ướ

c công nghi

p có cơ s

v

t ch

t k

thu

t hi

n
đạ
i,
cơ c

u kinh t
ế
h

p l
ý
, quan h

s

n xu


t ti
ế
n b

, phù h

p v

i tr
ì
nh
độ
phát
tri

n c

a l

c l
ượ
ng s

n xu

t,
đờ
i s


ng v

t ch

t và tinh th

n cao, an ninh qu

c
ph
ò
ng v

ng ch

c, dân giàu n
ướ
c m

nh, x
ã
h

công b

ng, dân ch

, văn minh.
V
ì

v

y
đố
i v

i m

t n
ướ
c nghèo như Vi

t Nam, không c
ò
n con
đườ
ng phát
tri

n nào khác ngoài con
đườ
ng công nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá. Ngày nay trên
th
ế

gi

i, công nghi

p hoá v

n
đượ
c coi là phương h
ướ
ng ch


đạ
o, là con
đườ
ng t

t y
ế
u ph

i tr

i qua c

a các n
ướ
c đang phát tri


n.

n
ướ
c ta khi nh

ng
tư t
ưở
ng cơ b

n trong h

c thuy
ế
t c

a CacMác v

h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

i
đượ
c nh


n th

c l

i m

t cách sâu s

c v

i tư cách là cơ s

l
ý
lu

n cho công
cu

c
đổ
i m

i
đấ
t n
ướ
c. Công nghi


p hoá
đượ
c xem là m

t quá tr
ì
nh th

c hi

n
chi
ế
n l
ượ
c phát tri

n kinh t
ế
-x
ã
h

i nh

m c

i bi
ế
n x

ã
h

i, g

n v

i vi

c h
ì
nh
thành b

n ch

t ưu vi

t c

a ch
ế

độ
m

i. So v

i các n
ướ

c trong khu v

c có
đi

m xu

t phát tương t

như n
ướ
c ta hi

n nay, chúng ta đang

t
ì
nh tr

ng t

t
h

u xa hơn. Trong b

i c

nh qu


c t
ế
và khu v

c hiên th

i, chúng ta c

n và có
th

ti
ế
n hành "công nghi

p hoá đu

i k

p ",
đồ
ng th

i "công nghi

p hoá g

n
li


n v

i hi

n
đạ
i hoá "
đã
m

ra con
đườ
ng t

t, rút ng

n kho

ng cách gi

a các
n
ướ
c đang phát tri

n v

i các n
ướ
c tiên ti

ế
n. Th

c t
ế
l

ch s


đã
cho th

y:
Nhi

u n
ướ
c châu Á như: Singapo, Đài Loan, Hàn Qu

c…ch

trong m

t th

i
gian ng

n t


m

t n
ướ
c kém phát tri

n
đã
tr

thành m

t n
ướ
c công nghi

p m

i
(NIC). Đó là nh

ng t

m gương kinh nghi

m cho chúng ta h

c h


i và vươn lên
.Công nghi

p hoá đi đôi v

i hi

n
đạ
i hoá k
ế
t h

p nh

ng b
ướ
c ti
ế
n tu

n t

v


công ngh

v


i vi

c tranh th

nh

ng cơ h

i đi t

t đón
đầ
u h
ì
nh thành nh

ng
m
ũ
i nh

n phát tri

n theo tr
ì
nh
độ
ti
ế
n ti

ế
n c

a khoa h

c - công ngh

th
ế
gi

i.
M

t đi

u r
õ
ràng là chúng ta không th

th

c hi

n t

t quá tr
ì
nh công nghi


p
hoá v

i n

i dung căn b

n là cơ khí hoá các ngành c

a n

n kinh t
ế
qu

c dân
r

i m

i ti
ế
n hành hi

n
đạ
i hoá. M

t khác khi th


c hi

n cơ khí hoá các ngành
s

n xu

t, ta không th

d

a trên cơ s

s

d

ng máy móc l

c h

u mà ph

i s


d

ng k


thu

t và công ngh

s

n xu

t hi

n
đạ
i .V

i
ý
ngh
ĩ
a đó, công nghi

p
hoá ph

i g

n li

n v

i hi


n
đạ
i hoá. Trong th

i
đạ
i hi

n nay, Công nghi

p hoá
- Hi

n
đạ
i hoá

n
ướ
c ta có nhi

u
đặ
c đi

m khác v

i Công nghi


p hoá - Hi

n
đạ
i hoá

nhi

u n
ướ
c khác, nhưng xét v

t

ng th

nó là m

t quá tr
ì
nh r

ng
l

n, ph

c t

p bao hàm nh


ng n

i dung cơ b

n sau:
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



15
M

t là : Công nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá là qúa tr
ì
nh trang b

và trang b


l

i công ngh


hi

n
đạ
i cho t

t c

các ngành kinh t
ế
qu

c dân, tr
ướ
c h
ế
t là các
ngành chi
ế
m v

trí tr

ng y
ế
u. L

ch s

công nghi


p hoá trên th
ế
gi

i cho th

y
r

ng, quá tr
ì
nh công nghi

p hoá g

n li

n v

i cu

c cách m

ng khoa h

c k
ĩ

thu


t và công ngh

.
Đế
n gi

a th
ế
k

XX, cu

c cách m

ng khoa h

c và công
ngh

hi

n
đạ
i l

i t

o ra nh


ng b
ướ
c
độ
t phá m

i trong s

phát tri

n c

a l

c
l
ượ
ng s

n xu

t, đem l

i tính ch

t hi

n
đạ
i cho các tư li


u s

n xu

t, cho k
ĩ

thu

t, tr
ì
nh
độ
t

ch

c và qu

n l
ý
tiên ti
ế
n vv…Đó là nh

ng y
ế
u t


c

u thành
n

i dung công ngh

mà s

phát tri

n c

a nó là v

n
đề
c

t l
õ
i c

a Công nghi

p
hoá - Hi

n
đạ

i hoá. Chính v
ì
v

y trong th

i
đạ
i ngày nay, công nghi

p hoá
luôn
đò
i h

i ph

i trang b

và trang b

l

i công ngh

cho các ngành kinh t
ế
g

n

li

n v

i quá tr
ì
nh công nghi

p hoá

c

ph

n c

ng l

n ph

n m

m c

a công
ngh

. Tuy nhiên, cách th

c ti

ế
n hành

các n
ướ
c l

i không gi

ng nhau, có
n
ướ
c ti
ế
n hành b

ng cách t

nghiên c

u , sáng ch
ế
, t

trang b

công ngh

m


i
cho các ngành kinh t
ế
trong n
ướ
c ,m

t s

n
ướ
c khác l

i ti
ế
n hành thông qua
chuy

n giao công ngh

, có n
ướ
c th
ì
k
ế
t h

p gi


a hai h
ì
nh th

c t

nghiên c

u
và chuy

n giao công ngh

. Như v

y có th

nói công nghi

p hoá- hi

n
đạ
i hoá
là quá tr
ì
nh chuy

n n


n s

n xu

t x
ã
h

i t

tr
ì
nh
độ
công ngh

th

p lên tr
ì
nh
độ
công ngh

hiên
đạ
i cùng v

i s


d

ch chuy

n lao
độ
ng thích

ng cơ c

u
ngành, ngh

.
Hai là: Qúa tr
ì
nh công nghi

p hoá- hi

n
đạ
i hoá không ch

liên quan t

i
phát tri

n công nghi


p mà là quá tr
ì
nh bao hàm t

t c

các ngành ,các l
ĩ
nh v

c
ho

t
độ
ng c

a m

t n
ướ
c. Nó thúc
đẩ
y vi

c h
ì
nh thành m


t cơ c

u kinh t
ế
m

i,
h

p l
ý
cho phép khai thác t

t nh

t ngu

n l

c và l

i th
ế
c

a
đấ
t n
ướ
c. N


n
kinh t
ế
c

a m

i n
ướ
c là m

t th

th

ng nh

t các ngành, các l

c l
ượ
ng quan h


bi

n ch

ng vơí nhau,s


thay
đổ
i

ngành kinh t
ế
, s

thay
đổ
i

ngành kinh t
ế
,

l
ĩ
nh v

c ho

t
độ
ng này s

kéo theo s

thay

đổ
i

các ngành các l
ĩ
nh v

c
khác và ng
ượ
c l

i. V
ì
th
ế
, quá tr
ì
nh Công nghi

p hoá- Hi

n
đạ
i hoá g

n li

n
v


i quá tr
ì
nh phân công lao
độ
ng x
ã
h

i v

i nh

ng
đặ
c đi

m mang tính quy
lu

t. Xét v

t

ng th

, cơ c

u kinh t
ế

c

a m

i n
ướ
c
đượ
c c

u thành b

i

b


ph

n nông nghi

p - công nghi

p và d

ch v

.
Trong quá tr
ì

nh công nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá s

chuy

n d

ch các ngành
di

n ra theo xu h
ướ
ng t

nông nghi

p - công nghi

p - d

ch v


đế
n công nghi


p -
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



16
nông nghi

p d

ch v

.

giai đo

n
đầ
u nông nghi

p gi

v

trí then ch

t nhưng
đế
n m


t tr
ì
nh
độ
phát tri

n nh

t
đị
nh khi nhu c

u v

lương th

c, th

c ph

m
đượ
c b

o
đả
m th
ì
công nghi


p s


đượ
c
đẩ
y lên trên.Tuy công nghi

p hoá không
đồ
ng nh

t v

i phát tri

n công nghi

p nhưng không th

ti
ế
n hành công nghi

p
hoá n
ế
u không phát tri


n công nghi

p v

ng m

nh , chi
ế
m v

trí hàng
đầ
u trong
cơ c

u n

n kinh t
ế
qu

c dân. Bên c

nh đó, các ho

t
độ
ng d

ch v


c
ò
n là đi

u
ki

n
để
phát tri

n các ngành kinh t
ế
và c

i thi

n
đờ
i s

ng nhân dân
Ba là: Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá là quá tr

ì
nh kinh t
ế
, k

thu

t v

a
quá tr
ì
nh kinh t
ế
-x
ã
h

i.Trong quá tr
ì
nh
đẩ
y m

nh Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ

i
hoá,quá tr
ì
nh kinh t
ế
-x
ã
h

i có quan h

bi

n ch

ng v

i nhau

c

t

m v
ĩ
mô l

n
vi mô, và v


i c

qua tr
ì
nh kinh t
ế
-k

thu

t. V

i
ý
ngh
ĩ
a đó khi xem xét s

tác
độ
ng và hi

u qu

c

a công nghi

p hoá ph


i có quan đi

m toàn di

n không d

ng
l
ạỉ


khía c

nh kinh t
ế
-k

thu

t mà ph

i xem xét khía c

nh kinh t
ế
-x
ã
h

i c


a
nó. Do đó xét cho
đế
n cùng Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh xây
d

ng và phát tri

n văn hoá, trong đó ngu

n l

c con ng
ườ
i, gia tăng giá tr

và vai
tr
ò
con ng
ườ

i là n

i dung c

t l
õ
i .
B

n là: Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá c
ũ
ng
đồ
ng th

i là quá tr
ì
nh m


r

ng kinh t
ế

qu

c t
ế
trong đi

u ki

n hi

n nay n

n kinh t
ế
n
ướ
c ta không th

tăng
tr
ưở
ng và phát tri

n m

nh n
ế
u không thi
ế
t l


p m

i quan h

kinh t
ế
v

i n
ướ
c
ngoài. B

i v

y Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá theo h
ướ
ng h

i nh

p qu


c t
ế

nh

m thu hút v

n
đầ
u tư, công ngh

th

tr
ườ
ng, kinh nghi

m c

a các n
ướ
c đi
tr
ướ
c
đẩ
y m

nh chi
ế

n l
ượ
c xu

t kh

u, năng l

c c

nh tranh
đã
tr

thành m

t xu
th
ế
chung c

a th

i
đạ
i. M

i n
ướ
c tr


thành m

t b

ph

n c

a h

th

ng kinh t
ế
th
ế

gi

i có tác
độ
ng tương h

l

n nhau và ch

u s


bi
ế
n
độ
ng kinh t
ế
-x
ã
h

i chung
c

a th
ế
gi

i. V
ì
th
ế
, c

n ph

i tính
đế
n vi

c g


n Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá
v

i vi

c xây d

ng h

th

ng kinh t
ế
m

, tăng c
ườ
ng quan h

thương m

i, tích c


c
liên k
ế
t kinh t
ế
qu

c t
ế
.
Năm là: Công nghi

p hoá-Hi

n
đạ
i hoá không ph

i là m

c đích t

thân
mà là m

t phương th

c có tính ph

bi

ế
n
để
th

c hi

n m

c tiêu phát tri

n c

a
m

i n
ướ
c. B

n thân công nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá là m

t hi


n t
ượ
ng có tính
ph

bi
ế
n, ngh
ĩ
a là t

kém phát tri

n tr

thành phát tri

n, t

l

c h

u tr

thành
tiên ti
ế
n hi


n
đạ
i, các n
ướ
c
đề
u ph

i ti
ế
n hành Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



17
hoá v

i nh

ng nét chung là quá tr
ì
nh trang b


k

thu

t hi

n
đạ
i cho các ngành
kinh t
ế
, xây d

ng cơ s

v

t ch

t-k

thu

t hi

n
đạ
i, khai thác có hi

u qu


các
ngu

n l

c c

a
đấ
t n
ướ
c t

o ra năng su

t lao
độ
ng x
ã
h

i cao, b

o
đả
m nh

p
độ


phát tri

n kinh t
ế
x
ã
h

i nhanh và b

n v

ng.
Có th

nói r

ng, Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá

n
ướ
c ta hi


n nay là
m

t cu

c cách m

ng toàn di

n và sâu s

c trong t

t c

các l
ĩ
nh v

c c

a
đờ
i s

ng
c

a x
ã

h

i, mà nhiêm v

l

n lao c

a cu

c cách m

ng đó là" t

o ra nh

ng đi

u
ki

n thi
ế
t y
ế
u v

v

t ch


t-k

thu

t, v

con ng
ườ
i và khoa h

c-công ngh

. Thúc
đẩ
y chuy

n d

ch cơ c

u kinh t
ế
, nh

m huy
độ
ng và s

d


ng có hi

u qu

m

i
ngu

n l

c, không ng

ng tăng năng su

t lao
độ
ng x
ã
h

i, làm tăng hi

u qu

th

c
hi


n công b

ng và ti
ế
n b

x
ã
h

i, b

o v

và c

i thi

n môi tr
ườ
ng sinh thái.
2: Tính
đặ
c thù c

a Công nghi

p hoá - Hi


n
đạ
i hoá

n
ướ
c ta.
Trong nh

ng năm qua s

nghi

p Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá v


b

n
đã
làm thay
đổ
i b


m

t
đấ
t n
ướ
c và cu

c s

ng nhân dân, c
ũ
ng c

v

ng ch

c
độ
c l

p dân t

c và ch
ế

độ
XHCN, nâng cao v


th
ế
và uy tín c

a n
ướ
c ta trên th


tr
ườ
ng qu

c t
ế
. Nhưng bên c

nh đó ,n

n kinh t
ế
n
ướ
c ta v

n chưa có s

phát
tri


n v

ng ch

c,hi

u qu

và s

c c

nh tranh th

p, các v

n
đề
v

văn hoá-x
ã
h

i
ngày càng tr

nên b

c xúc, gay g


t, cơ ch
ế
chính sách không
đồ
ng b

và chưa
t

o
đượ
c
độ
ng l

c m

nh m


để
phát tri

n…Trong hoàn c

nh đó,
Đả
ng ta v


n
kiên
đị
nh th

c hi

n
đườ
ng c

i
đẩ
y m

nh Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá, xây
d

ng n

n kinh t
ế

độ

c l

p t

ch


để
nhanh chóng đưa n
ướ
c ta cơ b

n tr

thành
m

t n
ướ
c công nghi

p theo h
ướ
ng hi

n
đạ
i .
Nh


n
đị
nh v

t
ì
nh h
ì
nh phát tri

n c

a th
ế
gi

i trong th
ế
k

XXI. Ngh


quy
ế
t
đạ
i h

i c


a
Đả
ng
đã
nêu r
õ
: "Th
ế
k

XXI s

ti
ế
p t

c có nhi

u bi
ế
n
đổ
i
,khoa h

c và công ngh

s


có b
ướ
c nh

y v

t. Kinh t
ế
tri th

c có vai tr
ò
ngày
càng n

i b

t trong quá tr
ì
nh phát tri

n l

c l
ượ
ng s

n xu

t. Toàn c


u hoá kinh t
ế

là m

t xu th
ế
khách quan". Nh

ng nét m

i

y trong t
ì
nh h
ì
nh th
ế
gi

i và khu
v

c tác
độ
ng m

nh m



đế
n t
ì
nh h
ì
nh n
ướ
c ta. Tr
ướ
c m

t nhân dân ta có c


h

i l

n thách th

c l

n. M

c dù chúng ta c
ò
n nhi


u thi
ế
u sót trong th

c ti

n ti
ế
n
hành Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá mà chúng ta c

n kh

c ph

c và s

a ch

a
nhưng nh
ì
n chung, c


th
ế
và l

c c

a n
ướ
c ta
đề
u có s

bi
ế
n
đổ
i r
õ
r

t v

ch

t.
Chúng ta
đã
thoát kh

i các cu


c kh

ng kho

ng nghiêm tr

ng kéo dài, t

o ra
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



18
đượ
c ti

n
đề
c

n thi
ế
t
để
chuy

n sang giai đo


n m

i,
đẩ
y m

nh Công nghi

p hoá
- Hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c. Không nh

ng v

y
đấ
t n
ướ
c c
ò
n có nhi

u ti


m năng l

n
v

tài nguyên c
ũ
ng như ngu

n l

c con ng
ườ
i, t
ì
nh h
ì
nh chính tr

x
ã
h

i cơ b

n

n
đị

nh, nhân dân
đặ
t ni

m tin vào s

l
ã
nh
đạ
o c

a
Đả
ng, môi tr
ườ
ng hoà b
ì
nh
s

h

p tác qu

c t
ế
và nh

ng xu th

ế
tích c

c trên th
ế
gi

i t

o đi

u ki

n
để
chúng
ta ti
ế
p t

c phát huy n

i l

c và l

i th
ế
so sánh, tranh th


ngo

i l

c, ngu

n v

n,
công ngh

m

i, kinh nghi

m qu

n l
ý
, m

r

ng th

tr
ườ
ng. Bên c

nh đó là nh


ng
thách th

c mà các n
ướ
c đang ti
ế
n hành Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i hoá như
n
ướ
c ta ph

i tính
đế
n là ưu th
ế
v

ngu

n lao
độ
ng và nguyên li


u ngày càng
gi

m so v

i s

phát tri

n c

a công ngh

t


độ
ng hoá, ch

t l
ượ
ng lao
độ
ng

n
đị
nh đang làm gi


m ưu th
ế
v

vi

c xu

t kh

u lao
độ
ng sang các n
ướ
c phát tri

n
.M

t khác, công ngh

tiên ti
ế
n
đã
nâng t

tr

ng ch


t xám trong giá thành s

n
ph

m khi
ế
n cho giá thành c

a các ngu

n nguyên li

u thô và nguyên li

u sơ ch
ế

có kèm theo l
ượ
ng ch

t xám th

p gi

m đi nhanh chóng. Đi

u này

đã
và đang đe
do

nghiêm tr

ng t

i xu h
ướ
ng xu

t kh

u nguyên li

u

các n
ướ
c, trong đó có
Vi

t Nam .V
ì
v

y vi

c l


a ch

n đi theo con
đườ
ng Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ
i
hoá t

t y
ế
u ph

i gi

i quy
ế
t nh

ng thách th

c đó. Tr
ướ
c h
ế

t, khó khăn trong vi

c
gi

i quy
ế
t nh

ng thách th

c này là do
độ
i ng
ũ
cán b

chuyên môn nghi

p v

c

a
chúng ta c
ò
n thi
ế
u và y
ế

u, b

t c

p v

i s

phát tri

n c

a khoa h

c -công ngh

.
Ngoài ra
Đả
ng ta c
ò
n ph

i xây d

ng cơ v

t ch

t k


thu

t v

ng m

nh, k
ế
t c

u h


t

ng tương x

ng
để
ti
ế
n hành các công tr
ì
nh nghiên c

u th

c nghi


m, s

d

ng
công ngh

và m

t h

th

ng thông tin cho vi

c
đị
nh h
ướ
ng, l

a ch

n công ngh

.
Vi

c này c


n r

t nhi

u v

n trong khi đó t
ì
nh h
ì
nh ngân sách n
ướ
c ta h
ế
t s

c h

n
h

p, t
ì
nh tr

ng thi
ế
u v

n là ph


bi
ế
n. V
ì
v

y trong đi

u ki

n: "Thu

n l

i và khó
khăn, th

i cơ và nguy cơ đan xen nhau. Chúng ta ph

i ch


độ
ng n

m th

i cơ,
vươn lên phát tri


n m

nh và v

ng m

nh, t

o ra các th
ế
l

c m

i,
đồ
ng th

i luôn
luôn t

nh táo, kiên quy
ế
t
đẩ
y lùi và kh

c ph


c các nguy cơ, k

c

nh

nh nguy cơ
m

i n

y sinh,
đả
m b

o phát tri

n đúng h
ướ
ng.Vi

c n

m b

t cơ h

i, v
ượ
t qua

thách th

c, phát tri

n m

nh m

trong th

i k

m

i,đó là v

n có
ý
ngh
ĩ
a s

ng c
ò
n
đố
i v

i
Đả

ng và nhân dân ta".(Văn ki

n đ

i h

i
đạ
i bi

u toàn qu

c l

n th

VII,
NXB chính tr

qu

c giaHà N

i năm 1996 , trang 79-80 và văn ki

n đai h

i
đạ
i

bi

u toàn qu

c l

n IX,. NXB chính tr

qu

c gia Hà N

i năm 2001 trang 67-68)
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



19
Như v

y,
đố
i v

i
đấ
t n
ướ
c ta hi


n nay, v

n
đề

đặ
t ra là c

n ti
ế
n hành
Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá như th
ế
nào cho thích h

p? Trong b

i c

nh
mà cu

c cách m


ng khoa h

c và công ngh

hi

n
đạ
i đang phát tri

n m

nh m


trên ph

m vi toàn c

u và xu th
ế
qu

c t
ế
hoá
đờ
i s

ng kinh t

ế
ngày càng sâu
r

ng, mô h
ì
nh công nghi

p hoá h

n h

p (k
ế
t h

p gi

a thay th
ế
nh

p kh

u v

i
đẩ
y m


nh xu

t kh

u) theo h
ướ
ng h

i nh

p qu

c t
ế
là xu h
ướ
ng có tri

n v

ng
r

t l

n

n
ướ
c ta, v


cơ b

n Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c c
ũ
ng
v

n
độ
ng theo h
ướ
ng đó. Nhưng xét theo c

th

, v

i phương châm "rút ng


n
kho

ng cách, v

a có nh

ng b
ướ
c tu

n t

v

a có nh

ng b
ướ
c nh

y v

t" công
cu

c Công nghi

p hoá - hi


n
đạ
i hoá

n
ướ
c ta không nh

ng khác các n
ướ
c
khác v

n

i dung, h
ì
nh th

c, quy mô, cách th

c ti
ế
n hành mà khác c

v

m

c

tiêu chi
ế
n l
ượ
c. Chính s

khác bi

t này
đã
làm nên tính
đặ
c thù c

a s

nghi

p
Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá

n
ướ
c ta :

Th

nh

t: Công nghi

p hoá g

n li

n v

i hi

n
đạ
i hoá. K
ế
t h

p công ngh


truy

n th

ng v

i công ngh


hi

n
đạ
i, tranh th

đi sâu vào hi

n
đạ
i hoá


nh

ng khâu quy
ế
t
đị
nh.Trong đi

u ki

n cách m

ng khoa h

c-công ngh


hi

n
đạ
i đang có nh

ng b
ướ
c phát tri

n nhanh chóng v

i xu th
ế
qu

c t
ế
hoá n

n
kinh t
ế
hi

n nay, công nghi

p hoá ph

i g


n li

n v

i hi

n
đạ
i hoá. Th

c ch

t
c

a quá tr
ì
nh hi

n
đạ
i hoá n

n kinh t
ế
là không ng

ng nâng cao tr
ì

nh
độ
phát
tri

n c

a l

c l
ượ
ng s

n xu

t theo ti
ế
n tr
ì
nh phát tri

n c

a khoa h

c và công
ngh

trên th
ế

gi

i. Tuy nhiên, n
ế
u ta không k

p th

i s

d

ng các k

thu

t và
công ngh

hi

n
đạ
i
để
hi

n
đạ
i hoá n


n kinh t
ế
th
ì
nguy cơ t

t h

u s

r

t cao.
Nhưng n
ế
u d

n m

i s


đầ
u tư cho vi

c trang b

k


thu

t và công ngh

th
ì
l

i
có nguy cơ l
ã
ng phí v

ti

n năng và n

y sinh nhi

u v

n
đề
x
ã
h

i khác.
Để


kh

c ph

c ngh

ch l
ý
này, chúng ta c

n áp d

ng
đồ
ng th

i nhi

u tr
ì
nh
độ
khoa
h

c và công ngh

mà các n
ướ
c đi tr

ướ
c
đã
th

c hi

n

nh

ng th

i đi

m khác
nhau. Có như v

y chúng ta m

i có th

t

ng b
ướ
c hi

n
đạ

i hoá n

n kinh t
ế
v

a
khai thác
đượ
c các ngu

n l

c và l

i th
ế
c

a
đấ
t n
ướ
c. C

th

hơn, chúng ta
c


n bi
ế
t k
ế
t h

p gi

a nh

y v

t th

công lên hiên
đạ
i, v

i b
ướ
c đi tu

n t

t


th

công: N


a cơ khí, cơ khí, t


độ
ng hoá…
đồ
ng th

i phát huy tính ưu vi

t,
hi

n
đạ
i hoá n

n công ngh

truy

n th

ng, gi

g
ì
n b


n s

c văn hoá dân t

c.


n
ướ
c ta vi

c ti
ế
p nh

n chuy

n giao và phát tri

n công ngh

cho quá tr
ì
nh
Công nghi

p hoá - Hi

n
đạ

i hoá là h
ế
t s

c c

n thi
ế
t song quan tr

ng hơn là
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



20
ph

i có cơ ch
ế
chính sách h

p l
ý

để
vi

c chuy


n giao công ngh


đạ
t
đượ
c
m

c tiêu khai thác và s

d

ng có hi

u qu

kinh t
ế
, v

a b

o v

môi tr
ườ
ng
sinh thái. Có như v


y, chúng ta m

i có
đượ
c công ngh

m

i, hi

n
đạ
i có hàm
l
ượ
ng ch

t xám cao, công ngh

s

ch k
ế
t h

p
đượ
c các m

c tiêu kinh t

ế

sinh thái.
Th

hai: Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá
đượ
c th

c hi

n trong b

i c

nh
n

n kinh t
ế
th

tr
ườ

ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN l

y hi

u qu

kinh t
ế
-x
ã
h

i làm tiêu
chu

n cơ b

n. Tr
ướ
c đây, công nghi

p hoá
đượ
c ti
ế
n hành theo cơ ch

ế
t

p
trung, quan liêu bao c

p k
ế
ho

ch hoá cao
độ
th
ì
gi

đây, công nghi

p hoá -
hi

n
đạ
i hoá
đượ
c th

c hi

n theo cơ ch

ế
th

tr
ườ
ng có s

qu

n l
ý
c

a nhà
n
ướ
c. Cơ ch
ế
th

tr
ườ
ng t

o ra cơ h

i và đi

u ki


n thu

n l

i cho con ng
ườ
i
tham gia vào các ho

t
độ
ng kinh t
ế
-x
ã
h

i đa d

ng, cho s

d

ch chuy

n cơ c

u
lao
độ

ng, t

o cho con ng
ườ
i có th

ch


độ
ng l

a ch

n lao
độ
ng và vi

c làm…
Nói m

t cách khái quát, cơ ch
ế
th

tr
ườ
ng có tác d

ng làm ch


th

c

a quá
tr
ì
nh công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá năng
độ
ng, bi
ế
t tính toán và luôn
đề
cao
tính hi

u qu

. Tuy nhiên, cơ ch
ế
th

tr

ườ
ng c
ũ
ng có nhi

u h

n ch
ế
c

a nó mà
n
ế
u không
đượ
c ch


độ
ng kh

c ph

c, đi

u ti
ế
t th
ì

quá tr
ì
nh công nghi

p hoá -
hi

n
đạ
i hoá s

không
đạ
t
đượ
c m

c tiêu

n
đị
nh x
ã
h

i và b

n v

ng c


a môi
tr
ườ
ng. Th

c t
ế
, khách quan này
đò
i h

i ph

i có s

qu

n l
ý
c

a nhà n
ướ
c
thông qua h

th

ng pháp lu


t và các chính sách kinh t
ế
-x
ã
h

i .
Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN ph

i h
ướ
ng vào
vi

c ưu tiên phát tri

n s

tăng tr

ưở
ng và phát tri

n c

a các nghành, các l
ĩ
nh
v

c, các thành ph

n kinh t
ế
có kh

năng đem l

i tích lu

nhanh, l

n và hi

u
qu

kinh t
ế
cao

để

đạ
t
đượ
c m

c tiêu dân giàu n
ướ
c m

nh. M

t khác, công
nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá c
ò
n ph

i
đả
m b

o m


c tiêu x
ã
h

i công b

ng, dân
ch

, văn minh,
đả
m b

o an ninh qu

c gia và s

phát tri

n b

n v

ng. Khi hi

u
qu


đạ

t
đượ
c s

kéo theo hi

u qu

x
ã
h

i và ng
ượ
c l

i
đạ
t
đượ
c hi

u qu

x
ã

h

i s


t

o nên
độ
ng l

c thúc đ

y hi

u qu

kinh t
ế
. Tuy nhiên, không ph

i m

i
lúc m

i nơi hi

u qu

kinh t
ế
và hi


u qu

x
ã
h

i
đề
u t

l

và song hành v

i
nhau mà ta ph

i l

y hi

u qu

kinh t
ế
x
ã
h

i làm th

ướ
c đo ch

y
ế
u quy
ế
t
đị
nh
chính sách, phương h
ướ
ng phát tri

n, phương h
ướ
ng
đầ
u tư và trang b

công
ngh

cho t

ng ngành t

ng thành ph

n kinh t

ế
, t

ng doanh nghi

p .
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



21
Th

ba: Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá là s

nghi

p c

a toàn dân, t

t c



các thành ph

n kinh t
ế
, trong đó kinh t
ế
nhà n
ướ
c gi

vai tr
ò
ch


đạ
o. Quan
đi

m này th

hi

n

ch

, tr
ướ
c h

ế
t công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá ph

i xu

t
phát t

l

i ích, nguy

n v

ng c

a nhân dân, đó là th

c hi

n m

c tiêu dân giàu
n

ướ
c m

nh, x
ã
h

i công b

ng, dân ch

, văn minh. Bên c

nh đó s

nghi

p
công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá là do nhân dân th

c hi

n b


ng s

c lao
độ
ng,
tài năng, s

sáng t

o, b

ng c

tài s

n toàn dân, phát huy s

c m

nh và l

i th
ế

so sánh c

a các thành ph

n kinh t
ế

v

i vai tr
ò
ch


đạ
o c

a kinh t
ế
nhà n
ướ
c.
Và, công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá ch

th

c s

là s

nghi


p c

a nhân dân và
do nhân dân khi xây d

ng
đượ
c và th

c hi

n t

t cơ ch
ế
phát huy quy

n làm
ch

c

a nhân dân, t

o đi

u ki

n

để
nhân dân tham gia xây d

ng
đườ
ng l

i
công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá và ki

m tra quá tr
ì
nh th

c hi

n
đườ
ng l

i đó.
Có th

nói r


ng vi

c huy
độ
ng m

i ngu

n l

c trong nhân dân vào quá tr
ì
nh
phát tri

n kinh t
ế
x
ã
h

i là bi

n pháp quan tr

ng b

o
đả

m s

thành công c

a
công cu

c công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c .
Th

tư: Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá g

n li


n v

i vi

c " xây d

ng n

n
kinh t
ế

độ
c l

p t

ch

đi đôi v

i ch


độ
ng h

i nh

p kinh t

ế
qu

c t
ế
". M

c

a
n

n kinh t
ế
là s


đổ
i m

i mang tính b
ướ
c ngo

t trong tư duy và quan đi

m
c

a

Đả
ng và nhà n
ướ
c. M

c

a c

bên trong l

n bên ngoài là đi

u ki

n
để
k
ế
t
h

p s

m

nh c

a dân t


c v

i s

m

nh c

a th

i
đạ
i, khai thác t

ng h

p ngu

n
l

c bên trong và ngu

n l

c bên ngoài cho công cu

c công nghi

p hoá - hi


n
đạ
i hoá. T

i
đạ
i h

i
đạ
i bi

u toàn qu

c l

n th

VIII
Đả
ng ta
đã
kh

ng
đị
nh: “
gi


v

ng
độ
c l

p t

ch

đi đôi v

i m

r

ng h

p tác qu

c t
ế
, đa phương hoá,
đa d

ng hoá quan h


đố
i ngo


i. D

a vào ngu

n l

c trong n
ướ
c là chính đi đôi
v

i tranh th

t

i đa ngu

n l

c bên ngoài. Xây d

ng m

t n

n kinh t
ế
m


r

ng,
h

i nh

p v

i khu v

c và th
ế
gi

i". Xây d

ng n

n kinh t
ế

độ
c l

p t

ch

t


c là
xây d

ng n

n kinh t
ế
m

d

a trên cơ s

phát tri

n h

p tác đa phương h
ướ
ng
m

nh vào xu

t kh

u và thay th
ế
nh


p kh

u nh

m t

o ra ngu

n v

n cho công
nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá .
Th

năm: khoa h

c và công ngh


đượ
c xác
đị
nh là n


n t

ng và
độ
ng l

c
c

a công nghi

p hoá - hi

n đ

i hoá. V

th

c ch

t, công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i
hoá là quá tr

ì
nh c

i bi
ế
n lao
độ
ng th

công, l

c h

u thành lao
độ
ng s

d

ng
k

thu

t, công ngh

hi

n
đạ

i nh

m t

o ra năng su

t lao
độ
ng x
ã
h

i ngày càng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



22
cao. Do đó, nói
đế
n công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá là nói
đế
n vi


c áp d

ng
nh

ng ti
ế
n b

khoa h

c và công ngh

vào các ho

t
độ
ng s

n xu

t, kinh doanh,
d

ch v

và qu

n l
ý

kinh t
ế
x
ã
h

i. Trong th

i
đạ
i ngày nay, khoa h

c và công
ngh

th

c s

là n

n t

ng và là
độ
ng l

c c

a quá tr

ì
nh công nghi

p hoá hi

n
đạ
i hoá. Phát tri

n khoa h

c và công ngh

, g

n khoa h

c và công ngh

v

i s

n
xu

t và
đờ
i s


ng chính là m

u ch

t
đả
m b

o s

thành công c

a công nghi

p
hoá hi

n
đạ
i hoá. Nh

n th

c
đượ
c đi

u đó,
Đả
ng ta

đã
có nhi

u ngh

quy
ế
t
quan tr

ng v

khoa h

c và công ngh

như: T

i h

i ngh

l

n th

VII, ban ch

p
hành TW khoá VII

đã
kh

ng
đị
nh : “Khoa h

c công ngh

là n

n t

ng c

a
công nghi

p hoá hi

n
đạ
i hoá ”: H

i ngh

l

n th


II ban ch

p hành TW khoá
VIII m

t l

n n

a nh

n m

nh: “Cùng v

i giáo d

c-đào t

o, khoa h

c và công
ngh

là qu

c sách hàng
đầ
u, là
độ

ng l

c phát tri

n kinh t
ế
x
ã
h

i, là đi

u ki

n
c

n thi
ế
t
để
gi

v

ng
độ
c l

p dân t


c và xây d

ng thành công XHCN. Công
nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c ph

i b

ng và d

a vào khoa h

c-công
ngh

”; Và t

i
đạ
i h


i
đạ
i bi

u toàn qu

c l

n th

IX quan đi

m: Coi phát tri

n
khoa h

c và công ngh

là qu

c sách hàng
đầ
u là n

n t

ng, là
độ

ng l

c
đẩ
y
m

nh công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá. Mu

n v

y chúng ta ph

i g

n ho

t
độ
ng
nghiêp c

u khoa h


c và công ngh

v

i th

c ti

n, v

i quá tr
ì
nh công nghi

p
hoá - hi

n
đạ
i hoá, ph

i tăng c
ườ
ng v

n
đầ
u tư và t
ì
m ra

độ
ng l

c cho s

phát
tri

n c

a b

n thân nó.
Độ
ng l

c đó chính là l

i ích c

a nh

ng nhà nghiên c

u,
phát minh,

ng d

ng có hi


u qu

c

a khoa h

c và công ngh

.
Th

sáu: Công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá ph

i l

y vi

c phát huy ngu

n l

c
con ng

ườ
i làm y
ế
u t

cơ b

n cho s

phát tri

n nhanh và b

n v

ng. S

phát
tri

n như v
ũ
b
ã
o c

a khoa h

c và công ngh


hi

n
đạ
i ngày nay đang làm thay
đổ
i căn b

n n

n s

n xu

t x
ã
h

i. N
ế
u tr
ướ
c đây quá tr
ì
nh công nghi

p hoá -
hi

n

đạ
i hoá t

p trung khai thác tài nguyên thiên nhiên th
ì
bây gi

công
nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá l

i h
ướ
ng vào vi

c khai thác con ng
ườ
i,
đặ
c bi

t là
ti

m năng trí tu


c

a con ng
ườ
i làm y
ế
u t

cơ b

n. M

t khác, công nghi

p hoá
- hi

n
đạ
i hoá không ch

đơn thu

n là
đạ
t
đượ
c m


c tiêu tăng tr
ưở
ng phát
tri

n nhanh b

n v

ng v

l
ượ
ng mà c
ò
n là v

ch

t, tr
ướ
c h
ế
t là phúc l

i nhân
dân. Do đó, quá tr
ì
nh công nghi


p hoá - hi

n
đạ
i hoá ngày nay
đò
i h

i ph

i
bi
ế
t nuôi d
ưỡ
ng, phát tri

n và khai thác có hi

u qu

ngu

n l

c con ng
ườ
i.
Như v


y
đố
i v

i n
ướ
c ta, th

c hi

n
đườ
ng l

i công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



23
đò
i h

i ph


i n

l

c phát huy m

i l

i th
ế
so sánh v

n có c

a
đấ
t n
ướ
c, t

n
d

ng m

i cơ h

i
để

có th

nhanh chóng
đạ
t
đượ
c tr
ì
nh
độ
công ngh

tiên ti
ế
n,
tranh th



ng d

ng

m

c cao hơn, ph

bi
ế
n hơn các thành t


u m

i v

khoa
h

c và công ngh

; t

ng b
ướ
c phát tri

n n

n kinh t
ế
tri th

c, l

y phát tri

n
giáo d

c và đào t


o, khoa h

c và công ngh

làm n

n t

ng và
độ
ng l

c c

a s


nghi

p công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá .
3.Khoa h

c và công ngh


là l

c l
ượ
ng s

n xu

t hàng
đầ
u.
3.1> Khoa h

c và công ngh

là n

n t

ng và
độ
ng l

c c

a s

nghi


p
công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá.
Trong th

i
đạ
i ngày nay, công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c và
đờ
i
s

ng x
ã
h


i không th

không d

a trên n

n t

ng v

ng ch

c c

a khoa h

c và công
ngh

hi

n
đạ
i. Khi chúng ta nói
đế
n vai tr
ò
n


n t

ng và
độ
ng l

c c

a khoa h

c
và công ngh

trong ti
ế
n tr
ì
nh công nghi

p hoá - hi

n
đạ
i hoá c
ũ
ng là nói
đế
n
công nghi


p hoá - hi

n
đạ
i hoá d

a trên cơ s

khoa h

c và công ngh

. Quan
đi

m này hơn m

t trăm năm tr
ướ
c CacMác
đã
t

ng d

báo: “ Theo đà phát tri

n
c


a
đạ
i công nghi

p, vi

c t

o ra c

a c

i th

c t
ế
tr

nên ít ph

thu

c vào th

i gian
lao
độ
ng và s

l

ượ
ng lao
độ
ng
đã
chi phí hơn là vào s

c m

nh c

a nh

ng tác
nhân
đượ
c kh

i
độ
ng trong th

i gian lao
độ
ng, và b

n thân nh

ng tác nhân,
đế

n
l
ượ
t chúng (hi

u qu

to l

n c

a chúng) tuy

t
đố
i không tương

ng v

i th

i gian
lao
độ
ng tr

c ti
ế
p c


n thi
ế
t
để
s

n xu

t ra chúng, mà đúng ra, chúng ph

thu

c
vào tr
ì
nh
độ
chung c

a khoa h

c và vào s

ti
ế
n b

c

a k


thu

t, hay là ph

thu

c
vào s



ng d

ng khoa h

c

y vào s

n xu

t”,và ngày nay c
ũ
ng
đượ
c
Đả
ng và nhà
n

ướ
c ta kh

ng
đị
nh r
õ
trong các văn ki

n c

a
Đả
ng,
đặ
c bi

t là trong ngh

quy
ế
t
các h

i ngh

TW VII ( khoá VII), h

i ngh


TW II (khoá VIII) và k
ế
t lu

n H

i
ngh

TW VI (khoá IX) v

phát tri

n khoa h

c công ngh

. Nh

n
đị
nh đó c

a
CacMác ngày càng
đượ
c th

c ti


n phát tri

n khoa h

c và công ngh

xác nh

n.
Khoa h

c và công ngh

hi

n
đạ
i không ch

là y
ế
u t

không th

thi
ế
u trong
đờ
i

s

ng kinh t
ế
x
ã
h

i c

a m

t qu

c gia mà c
ò
n là y
ế
u t

then ch

t trong s

nghi

p
công nghi

p hoá - hi


n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c, là y
ế
u t

“quy
ế
t
đị
nh l

i th
ế
c

nh tranh
và t

c
độ
phát tri

n c


a các qu

c gia”.
Đố
i v

i n
ướ
c ta hi

n nay, vai tr
ò
c

a
khoa h

c và công ngh

l

i càng tr

lên
đặ
c bi

t quan tr

ng khi mà chúng ta đang

trên con
đườ
ng rút ng

n giai đo

n phát tri

n
để
s

m tr

thành m

t x
ã
h

i hi

n
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



24
đạ
i. Ngay t


khi m

i b

t
đầ
u ti
ế
n hành công cu

c
đổ
i m

i
đấ
t n
ướ
c ,
Đả
ng ta
đã

xác
đị
nh: khoa h

c và công ngh


là l

c l
ượ
ng s

n xu

t tr

c ti
ế
p quan tr

ng hàng
đầ
u cho x
ã
h

i. Công nghi

p hoá hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ

c v
ì
m

c tiêu dân giàu
n
ướ
c m

nh,x
ã
h

i công b

ng,dân ch

,văn minh ph

i d

a trên n

n t

ng và
độ
ng
l


c c

a khoa h

c – công ngh

. Vai tr
ò
n

n t

ng ch


đượ
c phát huy khi
đấ
t n
ướ
c
có m

t n

n khoa h

c công ngh

phát tri


n,
đủ
kh

năng gi

i quy
ế
t
đượ
c nh

ng
nhi

m v

ch

y
ế
u v

khoa h

c và công ngh

do yêu c


u phát tri

n kinh t
ế
, x
ã

h

i c

a qu

c gia
đặ
t ra.Vai tr
ò

độ
ng l

c c

a khoa h

c và công ngh


đượ
c th



hi

n thông qua s


đổ
i m

i không ng

ng c

a công ngh

và s

n ph

m,t

o ra năng
su

t, ch

t l
ượ
ng,và s


c c

nh tranh cao c

a n

n kinh t
ế
trong b

i c

nh h

i nh

p
kinh t
ế
qu

c t
ế
và toàn c

u hoá đang là xu h
ướ
ng c


a toàn nhân lo

i. Ch

khi nào
khoa h

c và công ngh

th

c s

tr

thành l

c l
ượ
ng s

n xu

t hàng
đầ
u th
ì
vai tr
ò


n

n t

ng và
độ
ng l

c c

a nó m

i tr

nên v

ng ch

c và m

nh m

.
Đố
i v

i các
n
ướ
c đang phát tri


n nói chung và Vi

t Nam nói riêng, mu

n
đẩ
y nhanh ti
ế
n
tr
ì
nh
đổ
i m

i
đấ
t n
ướ
c th
ì
đi

u t

t y
ế
u là ph


i ti
ế
n hành song song c

hai qúa
tr
ì
nh: v

a th

c hi

n công nghi

p hoá hi

n
đạ
i hoá v

a xây d

ng và phát tri

n
n

n khoa h


c công ngh

trong hoàn c

nh ti

m l

c kinh t
ế

đấ
t n
ượ
c c
ò
n r

t h

n
h

p và nh

bé. Đi

u này ch

có th


th

c hi

n
đượ
c m

t khi ho

t
độ
ng khoa h

c
và công ngh

g

n li

n v

i ho

t
độ
ng s


n xu

t, kinh doanh, d

ch v

và qu

n l
ý

kinh t
ế
x
ã
h

i.
Trong th
ế
k

XX , ch

ng ki
ế
n nh

ng thành t


u to l

n c

a cu

c cách m

ng
khoa h

c và công ngh

hi

n
đạ
i
đã
và đang
đẩ
y nhanh s

phát tri

n c

a l

c

l
ượ
ng s

n xu

t, nâng cao năng su

t lao
độ
ng, làm chuy

n bi
ế
n m

nh m

cơ c

u
kinh t
ế
c

a các qu

c gia, và làm thay
đổ
i sâu s


c m

i m

t c

a
đờ
i s

ng x
ã
h

i
loài ng
ườ
i . M

t khác, trên b

n
đồ
kinh t
ế
th
ế
gi


i, xu

t hi

n nhóm các n
ướ
c m

i
công nghi

p hoá (NIC) sau chi
ế
n tranh th
ế
gi

i th

hai c
ũ
ng không n

m ngoài
s



nh h
ưở

ng và lan to

c

a các thành t

u khoa h

c và công ngh

thông qua quá
tr
ì
nh chuy

n giao và ti
ế
p thu tri th

c khoa h

c và công ngh

tiên ti
ế
n. B

ng vi

c

th

c hi

n
đườ
ng l

i công nghi

p hoá d

a vào khoa h

c và công ngh

, bi
ế
t t

n
d

ng các cơ h

i
để
ti
ế
p nh


n và làm ch

nhanh chóng các công ngh

m

i, thay
đổ
i phương th

c s

n xu

t d

a trên lao
độ
ng th

công và khai thác tài nguyên
thiên nhiên sang

ng d

ng các k

thu


t cơ khí hoá, t


độ
ng hoá theo h
ướ
ng t

o
ra giá tr

gia tăng cao,
đẩ
y nhanh t

c
độ
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
mà các n
ướ
c này

×